T.C. T.C. ADALET BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI

Transkript

1 T.C. T.C. ADALET BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI 2013 YILI BİRİM FAALİYET RAPORU

2

3 T.C YILI BİRİM FAALİYET RAPORU 01

4 02 T.C. ADALET BAKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI Yayın No: 34 Mayıs, 2014

5 İÇİNDEKİLER TABLOLAR 05 SUNUŞ 07 I. GENEL BİLGİLER 08 A. MİSYON VE VİZYON 08 B. YETKİ, GÖREV VE SORUMLULUKLAR Stratejik Yönetim ve Planlanma Şubesi İdari İşler Şubesi Yönetim Bilgi Sistemleri Şubesi İç Kontrol Şubesi Ön Mali Kontrol Şubesi Bütçe ve Kesin Hesap Şubesi Değerlendirme ve Raporlama Şubesi Ödenekler Şubesi Projeler Şubesi 12 C. BİRİME İLİŞKİN BİLGİLER Fiziksel Yapı Örgütsel Yapı Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar İnsan Kaynakları Sunulan Hizmetler 17 a. Stratejik Yönetim ve Yargı Reformu Alanında Sunulan Hizmetler ve Faaliyetler 17 i. Yargı Reformu Stratejisi İle İlgili Faaliyetler 17 ii. Adalet Bakanlığı Stratejik Planı ( ) 18 iii. Bakanlık Faaliyet Raporunun Hazırlanması ile İlgili Faaliyetler 19 b. Uluslararası İlişkiler ve Projeler 19 i. Koruyucu Hukuk Projesi 19 ii. CEPEJ ile İlişkiler 20 iii. Kitlesel Medya ve Yargı Arasındaki İlişkilerin Güçlendirilmesi Projesi 21 iv. Adalet Sektörü Performans Ölçümü ve Yönetimi Çerçevesi Projesi 22 v. Adli Yardım Projesi 22 vi. Yargı Reformunun Etki Analizinin Yapılması Projesi 22 vii. Çalışma Ziyaretleri 24 c. Adalet Hizmetlerinin Etkinliğinin Arttırılmasına Yönelik Çalışmalar 25 i. Yargıya İş Üreten Kamu Kurumlarının Tespiti ve Çözüm Önerileri Çalışmaları 25 ii. Yargı Harçlarının Yeniden Yapılandırılması ve Modern Ödeme Yöntemlerinin Geliştirilmesi 25 iii. Adalete Erişimde Bilişim Sistemlerinin Kullanımına Yönelik Çalışmalar 25 iv. Hukuk Kliniği Çalışmaları 26 v. Adalete Erişiminin Arttırılması Çalışmaları 27 vi. Yayın Çalışmaları 29 03

6 d. Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini Sağlamaya Yönelik Faaliyetler 29 e. Malî Hizmetler Kapsamında Yürütülen Faaliyetler 32 i. Adalet Bakanlığı Bütçesinin Hazırlanması ile İlgili Faaliyetler 32 ii. Adalet Bakanlığı Bütçesinin Uygulanması ile İlgili Faaliyetler 33 iii. Adalet Bakanlığı Kesin Hesabı ile İlgili Faaliyetler 33 iv. Yatırım Programı Uygulamalarıyla İlgili Faaliyetler 33 v. Mali Durum ve Beklentiler Raporu Hazırlanması ile İlgili Faaliyetler 34 vi. Adalet Bakanlığı Alacaklarının Takibi (Kamu Zararı) ile İlgili Faaliyetler 34 vii. Mali Hizmetlerle İlgili Görüş ve Bilgilendirme İşlemleri 35 viii. Taşınır, Mal Kayıtlarının Değerlendirme ve Raporlama Faaliyetleri Taşınır Envanter ve Kayıt İşlemleri 37 ix. Harcama Birimi Ambar Kodları ve Taşınır Kayıt Kontrol Yetkililerinin Bildirim İşlemleri 37 x. Ön Mali Kontrole İlişkin Faaliyetler 38 xi. İç Kontrol Faaliyetleri 41 xii. Mahkemeler Bütçesine İlişkin Faaliyetler 42 f. Diğer Faaliyetler 47 D. DİĞER BİLGİLER 48 II. AMAÇ VE HEDEFLER 49 A. AMAÇLAR 49 B. TEMEL POLİTİKA VE ÖNCELİKLER 50 III. FAALİYETLERE İLİŞKİN BİLGİ VE DEĞERLENDİRMELER 51 A. MALİ BİLGİLER 51 B. PERFORMANS BİLGİLERİ 57 IV. KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ 59 A. GÜÇLÜ VE GELİŞMEYE AÇIK ALANLAR, FIRSATLAR VE TEHDİTLER 59 B. DEĞERLENDİRME 61 V. ÖNERİ VE TEDBİRLER 62 İÇ KONTROL GÜVENCE BEYANI 63 04

7 TABLOLAR Tablo 1: Strateji Geliştirme Başkanlığı Organizasyon Şeması 14 Tablo 2: 2013 Yılı Donanım Envanteri 15 Tablo 3: Çalışanların Yaş ve Cinsiyet Durumuna Göre Dağılımı 16 Tablo 4: Çalışanların Görev ve Cinsiyet Durumuna Göre Dağılımı 16 Tablo 5: Çalışanların Eğitim Durumuna Göre Dağılımı 17 Tablo 6: 2013Yılında Kamu Zararı Takibi Amacıyla Birimimize Gelen/Giden Evrak Sayısı 35 Tablo 7: Görüş Ve Bilgilendirme İşlemlerinin Konularına Göre Dağılımı 36 Tablo 8: 2013 Yılı Ön Mali Kontrole Tabi Tutulan İhale İşlem Dosyaları 39 Tablo 9: Seyahat Kartı Verilen Harcama Birimi ve Sayıları 40 Tablo 10: Mahkemeler Bütçesi (Genel Bütçe-KBÖ) 44 Tablo 11: Yılı İşyurtları Kurumu Bütçesinden Kullanılan Ödenekler 44 Tablo 12: 2013 Mahkemeler Bütçesi Ödeneklerinin Ekonomik Sınıflandırması (1. Düzey) 46 Tablo 13: 2013 Yılı Mal ve Hizmet Alım Giderleri Kapsamında 2 nci Düzey Harcama Oranları 51 Tablo 14: 2013 Yılı Personel Giderleri 52 Tablo 15: 2013 Yılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Pirimi 52 Tablo 16: 2013 Yılı Tüketime Yönelik Mal ve Malzeme Alımları Giderleri 53 Tablo 17: 2013 Yılı Yolluklar 53 Tablo 18: 2013 Yılı Hizmet Alımları Giderleri 54 Tablo 19: 2013 Yılı Temsil Tanıtma Giderleri 54 Tablo 20: Menkul Mal ve Gayrimaddi Hak Alım-Bakım ve Onarım Giderleri 55 Tablo 21: Kar Amacı Gütmeyen Kuruluşlara Yapılan Transferler 55 Tablo 22: Diğer Sermaye Giderleri 56 Tablo 23: Performans Bilgileri 57 Tablo 24: Performans Bilgileri 58 Tablo 25: Güçlü ve Gelişmeye Açık Alanlar 59 Tablo 26: Fırsatlar ve Tehditler 60 05

8 06

9 Sunuş Bakanlığımızın varlık sebebini ifade eden Hukukun üstünlüğü, insan haklarına saygı, yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkelerini esas alarak, adalet hizmetlerinin; adil, hızlı ve etkili bir şekilde sunulmasını sağlayacak politikaları geliştirmek ve uygulamak misyonu çerçevesinde belirlenen Stratejik Plan doğrultusunda Strateji Geliştirme Başkanlığı olarak, geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi 2013 yılında da proje ve faaliyetlere devam edilmiştir. Geride bıraktığımız 2013 yılında, Türk yargısında reform sürecini hızlandıran Avrupa Birliği ile tam üyelik müzakerelerinde temel belgelerden biri olan Ağustos 2009 tarihinde Bakanlar Kurulu Kararı ile kabul edilen, Yargı Reformu Stratejisi nin güncellenmesine yönelik çalışmalara devam edilmiş, Nisan 2012 tarihinde düzenlenen Uluslararası Yargı Reformu Sempozyumu neticesinde taraflarca dile getirilen görüşler de dikkate alınarak taslak metin hazırlanmıştır. 11 Amaç ve 103 hedefin bulunduğu Taslakla önemli yenilikler getirilmektedir. Taslak kamuoyuna açılmıştır. Gelen görüşler titizlikle incelenerek gerekli değişiklikler yapılacak ve tüm yargı aktörlerinin katılımı ile yıl içinde çalıştay düzenlenerek taslağa son hali verilecektir. Bu bağlamda; Türk Yargı alanında başlatılan tarihi değişim süreci tüm hızıyla ve hatta artarak devam etmektedir. Bu yaklaşımlardan birisi de adli zaman yönetimi dir. Zaman yönetimi esas olarak zihniyet ve yaklaşım değişikliğini gerektirmektedir. Zaman yönetiminin uygulanması suretiyle sistemde gerçekleşecek değişiklikler, yargısal süreçlerin hızlanması yanında vatandaşlar için öngörülebilir ve kabul edilebilir bir süreyi içeren yargılama sistemine erişme imkanını sağlayacaktır. Zira zaman yönetimi gerek genel gerekse her bir dosyaya ilişkin zaman taahhüdünü gerektirmektedir. Sadece planlama ve taahhütte bulunmadan ibaret olmayan zaman yönetimi enstrümanları, sorunlu alanlara müdahaleyi de öngörmektedir. Bu yöntemle aksayan yönlerin dosya, mahkeme, yargı çevresi ya da ülke geneli için tüm yönleriyle ortaya konulması ve çözümler üretilmesi mümkün hale gelecektir. Ülkemiz 2013 yılı itibariyle Avrupa Konseyinin SATÜRN adı altındaki bu çalışmasına katılmış; tavsiyeler pilot adliyelerde uygulanmaya başlanmıştır. Bunun yanısıra, 2013 yılında SATÜRN çalışmasından bağımsız olarak ülke genelinde hukuk yargılamalarında ideal yargılama sürelerine ilişkin bir çalışma yapılmıştır. Bu çalışmada, mevzuat ve uygulama beraber değerlendirilerek her bir dava bakımından azami süreler belirlenmiştir. Tüm bu çalışmaların tamamlanması ile birlikte, yargılama süresi uzayan davalara özgü önlemler alınmasını içeren sistem kurulmuş olacaktır. Öte yandan, yargı ve medya arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi, sürdürülen yargı reformu çalışmalarının önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Bu çalışma ile yargı ve medya arasında sağlıklı bilgi akışını sağlayacak bir ortamın temin edilmesi ve masumiyet karinesi ile haber alma özgürlüğü arasındaki hassas dengenin sağlanması amaçlanmaktadır. Toplumda hukuk bilincinin geliştirilmesi amacıyla temel hukuk bilgilerinin ilköğretim çağından itibaren öğretilmesi gerekmektedir. Bu nedenle demokrasi, uzlaşı, birlikte yaşama ve farklılıklara saygı kültürünün toplumda yerleşmesi için hukuk ve adalet eğitimine ihtiyaç bulunmaktadır. Milli Eğitim Bakanlığımızla ortak yürüttüğümüz çalışmalar neticesi bu uygulamanın ülkemize kazandırılmasını sağlamış bulunmaktayız. İlköğretim altı ve yedinci sınıflarda seçimlik olarak Hukuk ve Adalet dersi bu yıl itibariyle okutulmaya başlanmıştır. Strateji Başkanlığı olarak 2013 yılında proje ve faaliyetlerimiz misyon çerçevesinde sürdürülmeye devam etmiştir. Hayırlı olmasını dilerim. Akın ÇAKIN Hakim Strateji Geliştirme Başkanı 07

10 I. GENEL BİLGİLER A. Misyon ve Vizyon MİSYON Hukukun üstünlüğü, insan haklarına saygı yargı bağımsızlığı ve tarafsızlığı ilkelerini esas alarak, adalet hizmetlerinin adil, hızlı ve etkili bir şekilde sunulmasını sağlayacak politikaları geliştirmek ve uygulamaktır. VİZYON Güven veren bir adalet sistemi TEMEL İLKELER Ehliyet ve liyakat Erişilebilirlik Etik değerlere bağlılık Etkili, kaliteli ve çözüm odaklı hizmet Gelişime açıklık Güvenilirlik İnsana ve hukuka saygı Katılımcılık Objektiflik Şeffaflık ve hesap verebilirlik 08

11 B. Yetki, Görev ve Sorumluluklar 5018 sayılı Kamu Mâli Yönetimi ve Kontrol Kanunu ve 5436 sayılı Kanun hükümleri ile strateji geliştirme başkanlıklarının görevleri belirlenmiş olup, bu doğrultuda Başkanlığımızda; Stratejik Yönetim ve Planlama, Bütçe ve Kesin Hesap, İç Kontrol, Ön Mali Kontrol, Değerlendirme ve Raporlama, Yönetim Bilgi Sistemleri, Ödenekler, İdari İşler, Projeler şubeleri olmak üzere toplam dokuz adet şube teşkil edilmiştir. Şubeler tarafından yerine getirilen görevler dışında 2012 yılında 4301 sayılı Ceza İnfaz Kurumları İle Tutukevleri İşyurtları Kurumunun Kuruluş ve İdaresine İlişkin Kanun un 3 üncü maddesinde yapılan değişiklikle Strateji Geliştirme Başkanı İş Yurtları Kurumu Yüksek Kurulu üyesi yapılmıştır. Aynı zamanda Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı (ATGV) Vakıf Senedi nin 9 uncu maddesinde yapılan değişiklikle da Vakıf Yönetim Kurulu üyeliği, Başkanlığımızın yetki ve görevleri arasında yer alır hale gelmiştir. Başkanlığımıza bağlı olan şube müdürlüklerinin yetki ve görevleri şu şekildedir: 1. Stratejik Yönetim ve Planlanma Şubesi Ulusal kalkınma strateji ve politikaları, yıllık program ve hükümet programı çerçevesinde Bakanlığın orta ve uzun vadeli strateji ve politikalarını belirlemek, amaçlarını oluşturmak üzere gerekli çalışmaları yapmak Bakanlığın stratejik planlama çalışmalarına yönelik hazırlık programı oluşturmak, stratejik planlama süresinde ihtiyaç duyulacak eğitim ve danışmanlık hizmetlerini vermek veya verilmesini sağlamak ve stratejik planlama çalışmalarını koordine etmek Stratejik planlamaya ilişkin diğer destek hizmetlerini yürütmek Bakanlığın ve Strateji Geliştirme Başkanlığının faaliyet raporunu hazırlamak Bakanlığın üstünlük ve zayıflıklarını tespit etmek Bakanlığın misyonunun belirlenmesi çalışmalarını yürütmek Kurum içi kapasite araştırması yapmak, hizmetlerin etkililiğini ve tatmin düzeyini analiz etmek ve genel araştırmalar yapmak Yeni hizmet fırsatlarını belirlemek, etkililik ve verimliliği önleyen tehditlere tedbirler almak Bakanlığın görev alanıyla ilgili araştırma- geliştirme faaliyetlerini yürütmek Bakanlığın faaliyetleri ile ilgili bilgi ve verileri toplamak, tasnif etmek, analiz etmek Bakanlık birimlerince hazırlanacak çalışma programı ve yıllık programların stratejik plana uygunluğunu takip etmek Bakanlığın görev alanına giren konularda, hizmetleri etkileyecek dış faktörleri incelemek Görev alanına giren hizmetlerin niteliğinin yükseltilmesi amacıyla diğer ülkelerde meydana gelen gelişme ve yenilikleri takip etmek, uluslar arası kuruluşlarla ilgili çalışmaları izlemek ve katkıda bulunmak 09

12 Strateji Geliştirme Kurulunun sekretarya hizmetlerini yürütmek Yargı Reformu Stratejisinin sekretarya hizmetlerini yürütmek Başkan tarafından verilecek diğer görevleri yapmak 2. İdari İşler Şubesi Başkanlığın hizmet ve görevleri ile ilgili her türlü yazışma ve kayıtların evrak akış sistemi içinde yürütülmesini sağlamak, Başkanlık emirlerini hazırlamak ve personele duyurulacak her türlü evrakın personele duyurulmasını sağlamak, Gelen - giden evrak işlemlerini takip ve sonuçlandırmak, Başkanlığımızın hizmet ve görevleri ile ilgili her türlü yazışma ve kayıtların evrak akış sistemi içinde yürütülmesini sağlamak Başkanlığımız personelinin özlük işlemlerini yürütmek Arşiv hizmetlerini yürütmek Sivil savunma hizmetlerini yürütmek Koruyucu güvenlik işlemlerini ifa etmek Başkanlığın bütçesini, stratejik plan ve performans programına uygun olarak hazırlamak Başkanlığın bütçesinin harcanmasına ilişkin iş ve işlemleri yapmak ve takip etmek Satın alınan mal ve malzemelerin teslim alınması ve ambar giriş çıkış işlemlerini yapmak ve Başkanlığın taşınır kayıtlarını tutmak Dosya ve basılı evrak işlerini yürütmek Başkanlığımızda çalışan personelin maaş,emekli kesenekleri, mesai, yurt içi ve yurt dışı sürekli veya geçici görev yolluklarına ait işleri yapmak Adalet Bakanlığı alacaklarının takip edilmesi ile ilgili faaliyetleri yürütmek. 3. Yönetim Bilgi Sistemleri Şubesi Yönetim bilgi sistemlerine ilişkin hizmetleri ilgili birimlerle işbirliği içinde yerine getirmek Yönetim bilgi sisteminin geliştirilmesi çalışmalarını yürütmek İstatistikî kayıt ve kalite kontrol işlemlerini yapmak Kütüphane hizmetlerini yürütmek 10 Hükümet programı, kalkınma planları, yıllık programlar, eylem planları ve mevzuat gereği takibi gereken süreli diğer işleri yapmak Bakanlığın görev alanına giren konularda performans ve kalite ölçütlerini geliştirmek ve bu kapsamda verilecek diğer görevleri yerine getirmek Başkan tarafından verilecek diğer görevleri yapmak

13 4. İç Kontrol Şubesi İç kontrol sistemin kurulması, standartların uygulanması ve geliştirilmesi konularında çalışmalar yapmak Bakanlığın görev alanına ilişkin konularda standartlar hazırlamak Amaçlar ile sonuçlar arasındaki farklılığı giderici ve etkililiği artırıcı tedbirler önermek İç denetim raporlarını izlemek Başkan tarafından verilecek diğer görevleri yapmak 5. Ön Mali Kontrol Şubesi Harcama birimlerinin harcamayı gerektirecek taahhüt evrakı ve sözleşme tasarılarından tutarı mal ve hizmet alımları için Türk Lirasını, yapım işleri için Türk Lirasını aşanların kontrolünü yapmak Bakanlığımız merkez ve merkez dışı harcama birimlerine ait kadro cetvellerinin kontrolünü yapmak Merkez dışı harcama birimlerinden gelen seyahat kartı taleplerini değerlendirerek mevzuata uygunluğunun ve bütçe ödeneği yeterliliği yönünden kontrolünü yapmak Yan ödeme cetvellerinin kontrolünü yapmak ve yan ödemelerle ilgili gelen görüş taleplerine cevap vermek Yurt dışına geçici görevlendirmelerde konaklama giderlerinin, ilgili bütçe tertibinin Bakanlık bütçe ödeneklerinin kullanımı yönünden takibini yapmak Yurt dışı kadrolara sürekli görevle atanan personele yapılacak yurt dışı kira katkısı ödemelerine ilişkin belgelerin yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu, 2802 sayılı Kanunun 50. maddesine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara uygunluk yönünden kontrolünü yapmak 6. Bütçe ve Kesin Hesap Şubesi İzleyen iki yılın bütçe tahminlerini de içeren Bakanlık bütçesini, stratejik plan ve yıllık performans programına uygun olarak hazırlamak ve Bakanlık faaliyetlerinin bunlara uygunluğunu izlemek ve değerlendirmek Ayrıntılı harcama programını hazırlamak ve uygulamak Bütçe işlemlerinin gerçekleştirilmesi, kaydedilmesi ve izlenmesi işlerini yürütmek Bakanlığın bütçe kesin hesabını hazırlamak Bütçe ve kesin hesap işlemlerini diğer idareler nezdinde izlemek, yürütmek ve sonuçlandırmak Performans programında yer alan faaliyetlerin maliyetlendirilmesini koordine etmek Bütçe uygulama sonuçlarına ilişkin verileri toplamak, değerlendirmek ve malî istatistikleri hazırlamak Bütçe uygulama sonuçlarını raporlamak; sorunları önleyici ve etkililiği artırıcı tedbirler üretmek Bakanlığın yatırım programı hazırlıklarının koordinasyonunu sağlamak, uygulama sonuçlarını izlemek ve yıllık yatırım değerlendirme raporunu hazırlamak 11

14 Bakanlığın, diğer idareler nezdinde yatırım ile ilgili takibi gereken malî iş ve işlemlerini yürütmek ve sonuçlandırmak Mali konularda başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak 7. Değerlendirme ve Raporlama Şubesi Bakanlığımız harcama birimlerinin taşınır kayıt işlemlerini izlemek, değerlendirmek, taşınır işlemlerine danışmanlık yapmak ve koordinasyonunu sağlamak Harcama birimlerinin taşınır ambar sayıları ve sorumlularına ilişkin raporları hazırlamak, değişiklikleri izlemek Taşınırların kayıtlardan çıkarılması ve devir işlemlerinde üst yönetici onay işlemlerini yürütmek Bakanlığımız taşınır kesin hesap ve kesin hesap icmal işlemlerini yürütmek Başkan tarafından verilen diğer görevleri yapmak 8. Ödenekler Şubesi Bakanlığımız bütçesinden pay alan Mahkemeler Bütçesi ni hazırlamak ve koordinesini yapmak Mahkemeler bütçesinin aylık nakit talebi ihtiyacını belirlemek Mahkemelerin talep ettiği ödenekleri karara bağlayıp göndermek Mahkemeler bütçesinin ayrıntılı harcama programını hazırlamak Mahkemelerde temizlik işlerini yürütmek üzere ihale yoluyla temin edilecek temizlik işçisi sayısına onay vermek Mahkemelerde güvenlik hizmetinin yerine getirilmesi için gerekli olan güvenlik personeli sayısına onay vermek Mahkemeler bütçesine ait ödeneklerin mevzuata uygun bir şekilde dağıtımını sağlamak ve bu konuda harcama birimlerine danışmanlık yapmak Adalet Bakanlığı aleyhine hükmedilen mahkeme kararlarına ilişkin gerekli ödemeleri yapmak Bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçirilmesine ilişkin toplantıların sekreterya hizmetlerini yürütmek Bakanlığımızın merkez ve merkez dışı harcama birimlerinden Başkanlığımıza gönderilen mali ve hukuki görüş taleplerine cevap vermek 9. Projeler Şubesi 12 Projeler Şubesi Strateji Geliştirme Başkanlığı nca görevlendirilecek projelere ilişkin çalışmaları yerine getirmek Proje kapsamında ilgili kurumu ve kuruluşlarla yazışmalar yapmak Strateji Geliştirme Başkanlığı nı projelerle ilgili toplantılarda temsil etmek

15 C. Birime İlişkin Bilgiler 1. Fiziksel Yapı Başkanlığımız tarihinden itibaren Adalet Bakanlığı ek binası Millî Müdafa Caddesi No: 20 Kat: Bakanlıklar / ANKARA adresindeki Bakanlığımızın ek hizmet binasına taşınmıştır. Halen burada hizmet vermektedir. 2. Örgütsel Yapı Başkanlığımız, Strateji Geliştirme Başkanı başkanlığında, biri genel idare hizmetleri sınıfından, diğerleri hâkim sınıfından olmak üzere toplam altı daire başkanına bağlı olarak çalışan dokuz şubeden oluşmaktadır. Bu şubeler şunlardır: Stratejik Yönetim ve Planlama Şubesi İdari İşler Şubesi Yönetim Bilgi Sistemleri Şubesi Ön Mali kontrol Şubesi İç Kontrol Şubesi Bütçe ve Kesin Hesap Şubesi Değerlendirme ve Raporlama Şubesi Ödenekler Şubesi Projeler Şubesi 13

16 Tablo 1: STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI ORGANİZASYON ŞEMASI TETKİK HAKİMLERİ TETKİK HAKİMLERİ İdari İşler Şubesi İç Kontrol Şubesi Stratejik Yönetim ve Planlama Şubesi Ön Mali Kontrol Şubesi DAİRE BAŞKANI (Hâkim) DAİRE BAŞKANI (Hâkim) DAİRE BAŞKANI (Hâkim) S T R AT E J İ G E L STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANI B A Ş K A N Y A R D İ Ş T İ R M E I M C I S I DAİRE BAŞKANI (Hâkim) DAİRE BAŞKANI (GİH) Bütçe ve Kesin Hesap Şubesi Değerlendirme ve Raporlama Şubesi TETKİK HAKİMLERİ TETKİK HAKİMLERİ DAİRE BAŞKANI (Hâkim) Ödenekler Şubesi Yönetim Bilgi Sistemleri Şubesi TETKİK HAKİMLERİ 14 Projeler Şubesi

17 3. Bilgi ve Teknolojik Kaynaklar Başkanlığımızda Ulusal Yargı Ağı Projesi (UYAP) tabanında günümüz teknolojisine uygun olarak gerçekleştirilen altyapı ve donanım ekipmanları kullanılmaktadır. Kâğıtsız ofis ortamına geçiş süreci tamamlanmış olup Doküman Yönetim Sistemi (DYS) aktif olarak kullanılmaktadır. Başkanlığımıza ait internet sitesinin güncelleme çalışmaları devam etmektedir. Strateji Geliştirme Başkanlığının donanım envanteri 2013 yılı sonu itibariyle şu şekildedir: Tablo 2: 2013 YILI DONANIM ENVANTERİ STRATEJİ GELİŞTİRME BAŞKANLIĞI DONANIM LİSTESİ DONANIM TÜRÜ ADET Bilgisayar 90 Dizüstü Bilgisayar 2 Yazıcı 38 Telefon 95 Faks 5 Fotokopi Makinesi 1 Diğer* 11 * Projeksiyon Cihazı-Sabit, Projeksiyon Cihazı-Taşınabilir, Plastik Spiral Ciltleme Makinesi, Isısal Ciltleme Makinesi, Dijital Kamera, Fotoğraf Makinesi, Tablet Bilgisayar, Evrak İmha Makinesi.) 4. İnsan Kaynakları 2013 yılında Başkanlığımızda personel sayısı 33 u kadın, 62 i erkek olmak üzere 95 kişidir yılında Başkanlığımızda 1 başkan, 1 başkan yardımcısı, 6 daire başkanı, 14 tetkik hâkimi, 7 adalet uzman yardımcısı, 6 şube müdürü, 7 mali hizmetler uzmanı, 5 mali hizmetler uzman yardımcısı, 1 tekniker, 4 araştırmacı, 2 şef, 8 VHKİ, 21 memur, 5 sekreter, 5 hizmetli, 1 dağıtıcı ve 1 şoför görev yapmıştır. 15

18 Tablo 3: ÇALIŞANLARIN YAŞ VE CİNSİYET DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI YAŞ ERKEK KADIN TOPLAM Üzeri TOPLAM Tablo 4: ÇALIŞANLARIN GÖREV VE CİNSİYET DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI ERKEK KADIN TOPLAM Başkan 1-1 Başkan Yardımcısı 1-1 Daire Başkanı 6-6 Tetkik Hâkimi Şube Müdürü 6-6 Mali Hiz. Uzm Adalet Uzm.Yrd Mali Hiz. Uzm. Yrd Şef Araştırmacı 4-4 Tekniker 1-1 VHKİ Memur Sekreter Hizmetli 5-5 Dağıtıcı 1-1 Şoför 1-1 TOPLAM

19 Tablo 5: ÇALIŞANLARIN EĞİTİM DURUMUNA GÖRE DAĞILIMI Eğitim Durumu Y. Lisans Lisans Ön lisans Lise İlköğretim Kişi Sayısı /12/2013 tarihi itibariyle Başkanlığımızda görev yapan personelin 14 ü yüksek lisans, 58 ü lisans, 8 si ön lisans, 12 i lise ve 3 ü de ilköğretim düzeyinde eğitim görmüştür. 5. Sunulan Hizmetler a. Stratejik Yönetim ve Yargı Reformu Alanında Sunulan Hizmetler ve Faaliyetler i. Yargı Reformu Stratejisi İle İlgili Faaliyetler Yargı Reformu Stratejisi, Avrupa Birliği ne üyelik müzakereleri sürecinde 23 üncü fasıl olan Yargı ve Temel Haklar faslı kapsamında hazırlanması gereken temel belgelerden biridir. Bu belge, tüm yargı paydaşlarının katılımıyla genel bir mutabakat çerçevesinde hazırlanan ortak aklın bir ürünüdür. Belgenin hazırlanmasında, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi, Cumhuriyet başsavcıları, Adalet Komisyonu Başkanları, Türkiye Barolar Birliği, Türkiye Noterler Birliği, Yükseköğretim Kurumu ve sivil toplum örgütleri olmak üzere toplumun tüm kesimlerinin sürece katılımları sağlanmış ve görüşleri alınmıştır. Bu çalışmalar sonucunda oluşan taslak metin ve uygulama adımlarını içeren Eylem Planı, Bakanlar Kurulu nda görüşüldükten sonra Avrupa Birliği organlarına sunulmuştur. Yargı Reformu Stratejisi nde tüm adalet sistemini ilgilendiren amaç ve hedefler yer almaktadır. Eylem Planı nda ise amaç ve hedeflerin açıklamaları ve faaliyetleri ile zamanlaması, sorumlu kurumları ve mali kaynağı bulunmaktadır. Söz konusu amaç ve hedeflerin uygulanmasının izlenmesi için izleme ve değerlendirme sistemi oluşturulmuştur. Bu izleme ve değerlendirme sistemi sorunlu alanların giderilmesi için gerekli adımların atılmasını sağlamaktadır. Bakanlığımızca, yürütülmekte olan Yargı Reformu Stratejisi nin güncellenmesi çalışmaları ile; uygulanma durumunun belgeye yansıtılması, karşılaşılan sorunların giderilmesi ile dünyada ve ülkemizde yaşanan yeni gelişmelerin Belge ye yansıtılması hedeflenmektedir. Hazırlık çalışmaları kapsamında bugüne kadar; Bakanlık bünyesinde komisyon kurulmuş, İzmir Çeşme de uluslararası katılımlı tüm yargı aktörlerinin bulunduğu bir çalıştay düzenlenmiş ve 2 3 Nisan 2012 tarihlerinde Ankara da Uluslararası Yargı Reformu Sempozyumu yapılmıştır. Bu çalışmalar sonucunda taraflarca dile getirilen görüşler de dikkate alınarak Taslak hazırlanmıştır. Önemli yeniliklerin getirildiği Taslak, 11 Eylül 2012 tarihinde kamuoyunun görüş ve önerilerine sunulmuştur. Taslak ayrıca Başbakanlık ve Bakanlıklar ile yüksek yargı organları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, üniversiteler ve hukuk fakülteleri gibi konuyla ilgili kurum ve kuruluşlara kitapçık halinde gönderilmiş ve Taslak 17

20 hakkındaki görüş ve önerilerin yazılı olarak bildirilmesi istenmiştir. Gerek elektronik posta aracılığıyla kamuoyundan gelen görüşler gerekse resmi yazışmalar sonucunda temin edilen görüşler taslağın ilgili bölümlerine işlenmiştir. 11 amaç ve 103 hedefin bulunduğu Taslakla önemli yenilikler getirilmektedir. Bu yeniliklerin bazıları şunlardır: Amaç ve hedef sayısı artırılarak kapsamı genişletilmiştir. Strateji Belgesinin düşünsel arka planında yer alan insan hakları uygulamalarının geliştirilmesi bu defa ayrı bir disiplin olarak ele alınmıştır. Yargı alanında uluslararası ilişkilerin etkinleştirilmesi ayrı bir amacı oluşturmaktadır. Adalet örgütünün etkinleştirilmesi adı altında yeni bir amaç öngörülmüştür. İnsan kaynakları daha kapsamlı bir anlayışla ele alınmıştır. Hukuk eğitimi ve toplumun bilinç düzeyinin artırılması için hukuk kliniği uygulamalarının hayata geçirilmesine yer verilmiştir. Adalet örgütünde saydamlığın artırılması için adliyelerin faaliyet raporları hazırlaması gibi yenilikler öngörülmüştür. Bazı suç türlerinin soruşturulması ve kovuşturulmasında ölçütlerin ve rehber ilkelerin oluşturulması hedeflenmiştir. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nin ülkemiz hakkında verdiği ihlal kararlarına yol açan uygulama ve mevzuattan kaynaklanan sorunların giderilmesi ayrı bir hedef olarak öngörülmektedir. Yargılamaların hızlandırılması için adli zaman yönetimi sisteminin oluşturulması hedeflenmiştir. Ayrıca, Yargı Reformu Stratejisi nin uygulanması ile ilgili olarak pozitif gündem çalışması olarak Daire Başkanı Alpaslan Azapağası tarafından Brüksel de Avrupa Birliği organlarına bir sunumda bulunulmuştur. ii. Adalet Bakanlığı Stratejik Planı ( ) Bakanlığımız Stratejik Planı ( ) hazırlık çalışmaları, 2007 yılında başlatılmıştır. Stratejik Plan çalışmalarında adalet hizmetlerinin önem ve özelliği dikkate alınarak katılımcılığın sağlanmasına azami özen gösterilmiştir. Stratejik Plan, Bakanlığımızda görev alan her kademedeki çalışanın ve dış paydaşlarımızın katılımı sağlanarak, üst düzeydeki yöneticilerin de sahiplenmesi ve tüm birimlerin uyum içinde çalışması ile tamamlanmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda özveriyle hazırlanan ve yıllarını kapsayan Bakanlığımız Stratejik Planı Sayın Bakan ın 03/09/2010 tarihinde düzenlediği basın toplantısıyla kamuoyuna duyurulmuştur. Plan; mevzuat analizi, GZFT analizi, misyon, vizyon, stratejik amaçlar, hedefler, stratejiler, takvim ve performans göstergelerini içermektedir. Her bir hedefin sorumlu ve ilgili birimleri belirlenmiştir. 18 Stratejik Plan, yapılan çalışmaların izlenmesi açısından Kalkınma Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Sayıştay a da gönderilmiştir. Her yıl bir sonraki yılın Performans Programı plana dayalı olarak hazırlanmakta ve Plan hayata geçirilmektedir. Uygulamalar her yıl faaliyet raporları vasıtasıyla kamuoyuna duyurulmaktadır. Faaliyet alanı itibariyle bazı alanların performans hedeflerinin belirlenmesinde ve performansın ölçülmesinde zorluklar yaşanabilmektedir.

21 Stratejik Plan; bir yandan kamu yönetimine dinamizm kazandırırken, öte yandan da kurumsal kültürün ve kimliğin geliştirilmesine ve güçlendirilmesine destek olmakta, kalıcı ve kurumsallaşmış tedbirlerin alınmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda, Plan da belirtilen amaç ve hedefler Bakanlığımızın kamuoyuna taahhüdü niteliği taşıması yönünden önem arz etmektedir. Çağdaş demokrasi anlayışının en önemli özellikleri olan hesap verme sorumluluğu ve şeffaf yönetim ilkelerinin bir gereği olarak, Stratejik Plan da belirtilen taahhütlerin gerçekleştirilip gerçekleştirilmediği kamuoyu tarafından yakından takip edilmektedir. iii. Bakanlık Faaliyet Raporunun Hazırlanması ile İlgili Faaliyetler 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu nun 41 inci maddesi gereğince saydamlık ve hesap verebilirlik ilkelerinin bir gereği olarak Bakanlık Faaliyet Raporu Bakanlığımız birimlerince hazırlanan birim faaliyet raporları esas alınarak Başkanlığımızca hazırlanmış ve kamuoyunun bilgisine sunulmuştur. Hazırlanan faaliyet raporu Bakanlığımız internet sitesinden yayınlanmış olup ayrıca kitap halinde bastırılarak Başbakanlık ve Bakanlıklar gibi ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile üniversitelere gönderilmiştir. b. Uluslararası İlişkiler ve Projeler i. Koruyucu Hukuk Projesi Adalet Bakanlığı ve Millî Eğitim Bakanlığı arasında Öğrencilerde Hukuk Bilincinin Geliştirilmesi Uygulamaları ve Hukuk ve Adalet dersi öğretim programı geliştirmek için 03/12/2012 tarihinde İşbirliği Protokolü kapsamında hazırlanan Ortaokul ve İmam Hatip Ortaokulu Seçmeli Hukuk ve Adalet Dersi Öğretim Programı nın Talim ve Terbiye Kurulu nca 07/06/2013 tarih ve 53 sayı ile Öğretim Yılından itibaren uygulanmasına karar verilmiştir. Tüm ortaokullarda öğretim yılında okutulmaya başlanılan Hukuk ve Adalet Dersi Öğretim Programı ve Öğretim Materyali hazırlanmıştır. Çocukların hukuki konularda farkındalığı konu alan ve Koruyucu Hukuk Uygulamaları kapsamında Hukuk ve Adalet Dersi öğretim programını tanıtan yazılı ve görsel materyallerin hazırlanması çalışmalarına devam edilmektedir. Ayrıca Hukuk ve Adalet Dersi nin tanıtımı ile kadınlar, gençler, yabancılar/turistler ve engellilere yönelik hukuk bilincini artırmak için poster ve broşür hazırlama çalışmaları ile Hukuk ve Adalet Dersi ni destekleyecek nitelikte bilgiler içeren ve dezavantajlı grupların haklarına dair temel bilgi ve kaynakları sunan iki internet sitesi hazırlama ve çocukların hukuki konularda farkındalığını konu alan ve Hukuk ve Adalet Dersi öğretim programını tanıtan iki TV spotu hazırlama çalışmaları da devam etmektedir. Projenin resmi bitiş tarihi olarak öngörülen 31 Temmuz 2013 tarihinden sonra Projenin uzatılması ile ilgili UNDP yetkilileri ile yapılan görüşmeler sonucu projenin 1 Mart 2014 tarihine kadar uzatılmasına karar verilmiştir. Tamamlayıcı Sağlık Projesi Yargı mensuplarının aldıkları standart sağlık hizmetlerine ilaveten; ülke genelinde daha kaliteli sağlık hizmeti alabilmeleri için, tamamlayıcı sağlık sistemi kurulması için ön çalışma başlatılmıştır. 19

22 Sistemin öncelikli hedefi, hâkim ve Cumhuriyet savcılarımızın sağlık konusunda en iyi hizmeti alabilmelerinin sağlanmasıdır. Kurulması öngörülen sistem kapsamında; bedeli ödenmeyen, sağlık hizmeti olarak verilmeyen ve ilave ücret ödenerek satın alınan sağlık hizmetlerinin sistem üzerinden karşılanması hedeflenmektedir. Sistem ile daha yüksek standartlarda sağlık hizmeti alınması ve sağlık hizmetlerine hızlı, güvenilir bir şekilde ulaşılmasını sağlamak ve sağlık kurumunu seçme özgürlüğü amacı ile Türkiye genelinde anlaşmalı sağlık kuruluşları ağı oluşturulacaktır. Sistemin kuruluş çalışmalarının Başkanlığımızca, işleyişinin ise Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı tarafından yürütülmesi öngörülmektedir. Gelinen aşamada tamamlayıcı sağlık hizmetleri konusunda isimli internet sitesi kurulmuş ve bu site üzerinden hâkim ve Cumhuriyet savcılarının ön başvuruları ile önerileri alınmıştır. ii. CEPEJ ile İlişkiler Avrupa Adaletin Etkililiği Komisyonu (CEPEJ), Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi nin kararı ile 2002 yılında oluşturulmuş bir komisyondur. CEPEJ in amacı Avrupa Konseyi ne üye olan devletlerde yargının etkinliğini ve işleyişini iyileştirmek ve Avrupa Konseyi tarafından bu amaçla hazırlanmış olan sistemlerin uygulamasını geliştirmektir. CEPEJ tarafından 2007 yılında kurulmuş olan SATURN (Study and Analysis of Judicial Time Use Research Network) Merkezi nin temel fonksiyonu da üye devletlerde yargının etkinliğini ve işleyişini iyileştirmek amacıyla adli zaman yönetimini geliştirmek ve bu yolla Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin 6 ncı maddesi ile korunan makul süre içerisinde adil yargılanma hakkı nı ihlal etmelerinin önüne geçmektir. SATURN Merkezi, bu amaç doğrultusunda üye ülkelerdeki yargısal faaliyetlere ilişkin zaman yönetimi konusunda bilgi toplamakta ve geliştirdiği sistemin uygulanmasını projeler aracılığı ile takip etmektedir. Makul sürede yargılanmaya ilişkin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi nin 6 ncı maddesi, mahkemeler iş yüklerini makul bir süre zarfında tamamlamakla yükümlüdür hükmünü havidir. Söz konusu maddenin ihlal edilmesini önlemek amacıyla, Adli Zaman Yönetimine İlişkin SATURN Rehber İlkeleri oluşturulmuştur. Bu rehber ilkelerin temel amacı bir yargılama faaliyetindeki sürelerin belirlenerek toplam yargılama süresinin kısaltılmasıdır. Söz konusu rehber ilkeler SATURN Merkezinin belirlemiş olduğu 63 ilke arasından başlangıç olarak 15 ilke seçilerek oluşturulmuştur. SATURN Yargıda Zaman Yönetimi Rehber İlkeleri basit ve anlaşılır olması için dört aşamada kategorize edilmiştir. Bu aşamalar rehber ilkelerle uyumlu şekilde uygulanacaktır: 20 Birinci aşama: Zaman planlaması yapılması İkinci aşama: Takip ve tespit Üçüncü aşama: Destek Dördüncü aşama: Denetim SATURN Merkezi ile birlikte üye ülkelerden örnek adliyeler seçilerek bu adliyelerdeki davalara ve bu davalarla

23 ilgili zaman yönetimine ilişkin bilgi toplanmakta, bu bilgiler analiz edilerek öneriler geliştirilmekte ve adliyelerle adli zaman yönetimi konusunda ortak çalışmalar yürütülmektedir. SATURN projesi çalışmalarını yürütmek üzere Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) tarafından Ankara 5. İdare Mahkemesi, 9. İdare Mahkemesi, 10. İdare Mahkemesi ile Amasya ve Erzurum adliyeleri pilot adliyeler olarak tespit edilmiştir. Anılan adliye Cumhuriyet başsavcılıkları ve buralarda bulunan beşer mahkemede proje devam etmektedir. Pilot adliyelerin bulunduğu illerde ortak çalıştaylar düzenlenerek başlıca dava türlerine yönelik dava aşamaları belirlenmiş, her bir aşama bakımından süre öngörüleri geliştirilmiştir. Projede belirlenmiş olan hedef dava ve soruşturma süreleri adliye internet sitesi ile adliyelerde ilan panolarında ilan edilmiş bu hususlar basın yolu ile de bölge halkına duyurulmuştur. Adlî Tıp Kurumu, posta idaresi gibi yan ve dış faktörlerin ve bileşenlerin zaman yönetimine katkı için çalışma başlatmaları sağlanmıştır. Projede görev yapan tüm paydaşlar arasında grubu oluşturulmuştur. Proje çerçevesinde, proje ekibi ve danışmanlar tarafından Eylül 2013 tarihinde Strazburg da yapılan değerlendirme toplantısına katılım sağlanarak proje hakkında sunum yapılmıştır. Bu toplantıda bir yandan CEPEJ faaliyetlerinin daha yakından gözlemlenmesi, diğer üye ülkelerdeki işleyişin anlaşılması mümkün olmuş, diğer yandan Türkiye deki gelişmeler ve projede gelinen nokta ilgililerle paylaşılmıştır. iii. Kitlesel Medya ve Yargı Arasındaki İlişkilerin Güçlendirilmesi Projesi Türkiye de medya ile adalet kurumları arasındaki ilişkiyi kurumsal hale getirerek toplumun adalete sistemine olan güvenini güçlendirmeyi hedefleyen Kitlesel Medya ve Yargı Arasındaki İlişkilerin Güçlendirilmesi Projesi, Avrupa Birliği eşleştirme projesi olarak yürütülmektedir. Yararlanıcısı Adalet Bakanlığı olan Proje de sorumlu birim Strateji Geliştirme Başkanlığıdır. Proje, Uluslararası Hukuki İşbirliği Alman Vakfı (IRZ) ve Uluslararası Hukuki İşbirliği Merkezi (CILC) tarafından ortaklaşa yürütülmektedir. Toplam bedeli Euro olan Proje kontratında Türkiye nin katkısı Euro olarak belirlenmiştir. Çalışmalarına 2013 yılı Mayıs ayında başlanan Proje nin süresi 21 aydır ve 2015 tamamlanması planlanmaktadır. Proje de Adalet Bakanlığı nın yanı sıra Türkiye Adalet Akademisi ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu da Proje ortağı konumundadır. Proje kapsamında 2013 yılında çalışma ziyaretleri ve çalıştaylar düzenlenmiştir. Proje nin üç temel ayağı bulunmaktadır; eğitim, mevzuat tasarısının hazırlanması ve pilot uygulamalar. Eğitim Eğitim faaliyetleri Proje nin önemli ayaklarından birini teşkil etmektedir. Bu kapsamda öncelikle HSYK tarafından belirlenecek 200 hâkim ve savcısının eğitilmesi planlanmaktadır. Bu doğrultuda diğer ülke uygulamalarının yerinde görülmesi amacıyla Almanya ve Hollanda ülkelerine çalışma ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. Ayrıca, eğitim faaliyetlerinde kullanılacak olan müfredatın ve eğitim materyalinin de Proje kapsamında hazırlanması planlanmaktadır. 21

24 Mevzuat Tasarılarının Hazırlanması Projenin amacına ulaşabilmesi, yargı ve medya arasında süreklilik gösteren bir sistemin kurulmasına bağlıdır. Bu nedenle söz konusu sisteme ait mevzuat alt yapısının hazırlanması vazgeçilmezdir. Bu itibarla, Proje kapsamında diğer ülke uygulamaları da değerlendirilerek mevzuat tasarısı hazırlanmasına yönelik çalışmalar yürütülecektir. Pilot Uygulamalar Proje kapsamında daha önce çalıştayların gerçekleştirildiği Ankara, Diyarbakır, Adana, İzmir ve İstanbul illerinde pilot uygulamalar gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Bu amaçla söz konusu illerdeki adliyeler bünyesinde yargı basın sözcülükleri büroları kurulacaktır. Proje kapsamında ayrıca Adalet Bakanlığı Basın Müşavirliği nin güçlendirilmesi de hedeflenmektedir. iv. Adalet Sektörü Performans Ölçümü ve Yönetimi Çerçevesi Projesi Türkiye de adalet sektöründe performans ölçümüne olanak sağlayacak uygulamaya dayalı ve sistematik bir çerçeve oluşturmak, özellikle geleceğe yönelik adalet sektörünü geliştirme amaçlı inisiyatiflerin etki analizlerini yapmak amacıyla hazırlanan Proje nin Avrupa Birliği ile değerlendirme süreci devam etmektedir. v. Adli Yardım Projesi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6 ıncı maddesine uygun olarak adli yardım sisteminin güçlendirilmesi suretiyle, herkes için adalete erişimde, eşitliği güvence altına almak ve böylelikle adalet hizmetlerini toplumun tüm kesimlerine eksiksiz ve adil olarak ulaştırmak amacıyla hazırlanan Proje nin Avrupa Birliği ile değerlendirme süreci devam etmektedir. vi. Yargı Reformunun Etki Analizinin Yapılması Projesi Etki analizinin amacı, Türkiye de yargı reformu sürecinin etkisi hakkında genel fikir edinmek ve Adalet Bakanlığı Stratejik Planı ile Yargı Reformu Stratejisi ne dayanılarak, reform çabalarının yargının etkin ve verimli işleyişi üzerindeki etkilerini analiz etmektir. Dolayısıyla, yeni ve güncel Adalet Bakanlığı Stratejik Planı ve Yargı Reformu Stratejisi nin geliştirilmesinde, yargı etki değerlendirmesinin bulgularından yararlanılması beklenmektedir. 22 Türkiye de 2002 yılından bu yana, yargının verimliği ve etkinliğini artırmaya yönelik olarak, yukarıda bahsedilen reform çabaları ile sınırlı olmamak üzere çok önemli adımlar atılmıştır. Ancak, Avrupa Birliği nin Türkiye İlerleme Raporlarında belirtildiği gibi, mahkemelerin ve bir bütün olarak yargı sisteminin performansını değerlendirmek üzere Adalet Bakanlığı ve Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu tarafından genel ortak stratejik çerçeve, göstergeler veya kıyas ölçütleri tesis edilmemiştir. Bakanlık ve Yüksek Kurul un, görülmeyi bekleyen davalar ve özellikle görülmeyi bekleyen ağır ceza davalarından oluşan, birikmiş büyük iş yığınını eritmek amacıyla, davaların süresini izlemek ve değerlendirmek ve yargı sisteminin verimlilik ve etkinliğini artırmak için kıyas ölçütleri geliştirmesi gereklidir. Bu çerçevede, Başlangıç Planı, mahkemelerin ve yargı sisteminin performansını değerlendirecek ve bunun sonucunda, davaların süresini izlemek ve değerlendirmek ve yargı sisteminin verimlilik ve etkinliğini artırmak için kıyas ölçütleri geliştirecektir. Bu nedenle, anılan etki değerlendirmesinin, Adalet Bakanlığı tarafından koordine edilen yeni ve güncel Yargı Reformu Stratejisi ne entegre edilmesi beklenmektedir.

25 Etki değerlendirme çalışması yapılmasını müteakip, Başlangıç Planı kapsamında, Türkiye de reformların izlenmesi ve yargının verimlilik ve etkinliğinin artırılması için ortak bir stratejik çerçeve geliştirilecektir. Proje kapsamında; Mayıs 2013 Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Başkanı Akın Çakın Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı Daire Başkanı Alpaslan Azapağası Adalet Akademisi Başkanı Hüseyin Yıldırım Çankaya Universitesi Hukuk Fakültesi Üyesi Prof. Dr. Mustafa Tören Yücel Yargıtay, Yargıtay yönetimi ve ceza ve hukuk daireleri temsilcileri Adalet Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, Ceza İşleri Genel Müdürlüğü, AB Genel Müdürlüğü, Ceza ve Tevfik İşleri Genel Müdürlüğü, Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü, Kanunlar Genel Müdürlüğü temsilcileri 2-26 Temmuz 2013 Bahçeşehir Universitesi Hukuk Fakültesi Üyesi Prof. Dr. Feridun Yenisey Adli Tıp Kurumu Başkanı Doç.Dr. Yalçın Büyük TESEV Demokratikleşme Program Direktörü Özge Genç İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsvacısı Celal Avar Bakırköy Adalet Komisyonu Başkanı Orhan Gödel Kalkınma Bakanlığı Daire Başkanı Hasan Durmuş Noterler Birliği Başkanı Yunus Tutar Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdür Yardımcısı Burhanettın Eser HSYK Üyesi Prof. Dr.Bulent Çiçekli Adalet Bakanlığı Kanunlar Genel Müdürü Ayhan Tosun Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdür Yardımcısı Ali Ozturkmen Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürü Ömer Kerkez Başkent Universitesi Hukuk Fakültesi Üyesi Mustafa Özbek Sincan Cumhuriyet Başsavcısı Murat Gökçe Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk Genel Müdürü Mehmet Polat UYAP Başkanı Ali Rıza Çam Adalet Bakanlığı İç Denetim Başkanı Yaşar Şimşek Adalet Bakanlığı İcra İflas Genel Müdürlüğü Daire Başkanı Serdar Mutta Adalet Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Yüksel Hız Kamu Denetçiliği Kurumu Mehmet Elkatmış Adalet Bakanlığı Uluslararası Hukuk Genel Müdürü Mehmet Polat Yargıtay Başkanı Ali Alkan, Başkan Yargıtay Genel Sekreteri Aydın Boşgelmez Kamu Baş Denetçisi Nihat Ömeroğlu Türkiye Barolar Birliği Başkanı Metin Feyzioğlu 23

26 30 Eylül- 8 Ekim 2013 Adalet Bakanlığı Teftiş Kurulu Başkanı, Ahmet Fırat HSYK Üyesi, Ömer Köroğlu HSYK Teftiş Kurulu Başkanı Selim Yıldız Ankara Sincan Cezaevi Müdürü Mehmet Şamlıoğlu Danıştay Genel Sekreteri Enver Kaya Danıştay Genel Sekreter Yardımcısı Fikret Erkan Anayasa Mahkemesi Genel Sekreteri Mehmet Oğuz Kaya Konya Cumhuriyet Başsavcısı Neyzen Özcan Konya Adalet Komisyonu Başkanı Serhat Şen Konya Denetimli Serbestlik Birimi temsilcileri Konya Noterler Odası Başkanı Ali Altıner Askeri Yargıtay Başkanı Hakim Tuğgeneral Abdullah Arslan Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı Hakim Tümgeneral Ahmet Zeki Liman HSYK Genel Sekreteri Muzaffer Bayram Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanı Dr.Şener Dalyan 9. Ağır Ceza Mahkemesi ve Demokrat Yargı Üyesi Hakim Uğur Yiğit ile yüz yüze görüşmeler yapılmıştır. Proje kapsamında ilgili kurum ve kuruluşlarla yapılan birebir görüşmeleri takiben edinilen bilgi ve derlenen dökümanların tutarlılığının doğrulanması/yanlışlanması ve Türkiye yargı sistemi işleyişi, mevcut sorunlar ve ihtiyaçların tespit edilmesi bağlamında Yüksek Mahkemeler, Barolar, HSYK, Adalet Akademisi, Adalet Bakanlığı Birimleri, STK lar, Sanayi ve Ticaret Odaları, Hukuk Fakülteleri için ayrı ayrı görüş bildirim formları hazırlanmış ve ilgili kurum ve kuruluşlara gönderilmiştir. vii. Çalışma Ziyaretleri Güney Afrika Cumhuriyeti Çalışma Ziyareti Bakanlığımızın Avrupa Birliği İlerleme Sürecinde hazırlamış olduğu Yargı Reformu Stratejisinin güncellenmesi kapsamında Adalete Erişim in Geliştirilmesi başlıklı 9 uncu Amacında Hukuk Kliniği Yöntemlerinin Geliştirilmesi ve Uygulanması hedefi öngörülmektedir. Diğer yandan Bakanlığımız Proje Eşgüdüm Kurulu tarafından alınan karar gereğince, ülkemizde hukuk kliniklerinin oluşturulması amacıyla Başkanlığımız tarafından Hukuk Klinikleri Projesi yürütülmektedir. 24 Bu kapsamda, Bakanlığımız ve Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü işbirliğiyle adli yardım ve klinik hukuk eğitimi konu başlıklarına yönelik en iyi uygulama yöntemlerinin yerinde görülmesi amacıyla 6-12 Ekim 2013 tarihlerinde, Güney Afrika Cumhuriyeti ne resmi çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Güney Afrika Cumhuriyeti nde Adli Yardım ve Klinik Hukuk Eğitimi sisteminin tanınması amacıyla gerçekleştirilen ziyarette; sistemin işleyişine dair sunumlar dinlenildiği gibi birebir uygulamalar gözlenilmiş ve çok sayıda doküman edinilmiştir

27 Ziyaret kapsamında edinilen bilgiler ve değerlendirmeler ışığında hukuk klinikleri uygulamaları konusundaki çalışmalara devam edilmesi sağlanacaktır. c. Adalet Hizmetlerinin Etkinliğinin Arttırılmasına Yönelik Çalışmalar i. Yargıya İş Üreten Kamu Kurumlarının Tespiti ve Çözüm Önerileri Çalışmaları Bakanlığımızın öncelikleri arasında yargı organlarına gelen iş yükünün azaltılması, yargılama süreçlerinin makul süreye çekilmesi, adalete erişimin güçlendirilmesi ve insan hakları uygulamalarının geliştirilmesi sayılabilir. Bu kapsamda, Türkiye de mahkemeler üzerindeki iş yükünün azaltılarak adalet hizmetlerinde kalitenin artırılması amacıyla Başkanlığımız tarafından yargının iş yükünü olumsuz yönde etkileyen kamu kurumlarının belirlenerek çözüm önerilerinin geliştirilmesi doğrultusunda bir çalışma başlatılmış bulunmaktadır. Çalışma kapsamında; Taraflardan birinin idare olduğu dava türlerinde taraf olan kamu tüzel kişisi ve davanın konusu bakımından çıkarılacak istatistikler toplanmıştır. Tarafları kamu idaresi olan davalar; sayısı, nedenleri ve hangi kurumlar tarafından açıldıkları yönlerinden incelenmiştir ila 2012 yıllarına ilişkin adli istatistikler incelenmiştir. Mahkemelerde görevli hâkimlerle mülakatlar yapılmış, görüşleri alınmıştır. Adli ve idari yargı alanlarında yaklaşık 1159 adet dava türünden yargı organlarını en çok meşgul eden dava türleri ayıklanmıştır. Süreçte elde edilen veriler farklı açılardan değerlendirilerek bir ön rapor hazırlanmıştır. ii. Yargı Harçlarının Yeniden Yapılandırılması ve Modern Ödeme Yöntemlerinin Geliştirilmesi Yargı harçlarının ekonomik gelişim sürecinde yargı işlemleri ile uyumunun ele alınması, yeniden yapılandırılması ve yargı harçlarının ödenmesinde modern ödeme yöntemlerine geçilmesi amacıyla Başkanlığımızca başlatılan çalışmalara devam edilmiş konu ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı yetkilileri ile değerlendirme toplantıları icra edilmiştir. Gelinen aşama itibariyle, yargı harçlarının yeniden yapılandırılması ve adliyelerde tahsil edilen harçların fiziki pos cihazı kullanılarak kredi kartı aracılığı ile tahsiline yönelik çalışmaların komisyon olarak devamı değerlendirilmiş olup, bu değerlendirmeler ışığında Bakanlığımız ilgili birim temsilcilerinin ve Maliye Bakanlığını temsilen birimlerince görevlendirilen Maliye ve Gelir Uzmanlarının katılımı ile komisyon oluşturulmuş, komisyon çalışmalarına devam etmektedir. iii. Adalete Erişimde Bilişim Sistemlerinin Kullanımına Yönelik Çalışmalar Yargı hizmetlerinin hızlı, etkin ve verimli yürütülmesine yönelik Başkanlığımız tarafından yapılan çalışmalar kapsamında; teknolojinin sunduğu olanaklardan azami ölçüde yararlanılarak çağdaş, kaliteli ve ihtiyaç odaklı yargı hizmeti sunumu çerçevesinde özellikle; a) Birleştirilen adliyelerin bulunduğu ilçelerde, kişilerin uzaklık ve maddi durum nedeniyle adliyeye ulaşamamaları, 25

28 b) Tatil günlerinde veya mesai saatleri dışında yargı hizmetlerinin alınamaması hallerinde 7/24 hizmet verilmesinin sağlanması, c) Adliyelerdeki yoğun dilekçe trafiğinin azaltılmasına yönelik katkı sağlanması amacıyla, İşlemi yapan kişinin kimliğini teyit edebilen, prototibi üretilen ve test çalışmaları yapılan Dilekçematik adı verilen cihaz ile öncelikle; a) Şikâyette ya da talepte bulunma, cevap verme, dava ile ilgili herhangi bir dilekçe verme, dilekçe ekinde mahkemeye bilgi ve belge sunulması, b) Evrak veya belgenin cihaz tarafından alındığında tarayarak sisteme kaydetmesi ve sistem üzerinden ilgili yargı birimine elektronik ortamda evrakı göndermesi ve depolaması, toplanan fiziki evrakın belli dönemlerde ilgili yargı birimine posta veya dağıtıcı marifetiyle gönderilmesi, c) Cihaza verilen evrak karşılığında ilgiliye işlemin gününü, saatini ve işlem özetini içerir çıktının verilmesi, d) Cihazın UYAP sistemi ile entegre olarak çalışması ve e-imza ile de işlem yapılabilmesi sağlanmıştır. İleriki aşamalarda ise dava açma, feragat, sulh, kabul, temyiz, itiraz ve istinaf gibi kanun yolları başvuruları ile mahkeme masrafları ve harç gibi ödemelerin kredi kartı ve bankamatik kartı kullanılarak cihaz tarafından alınabilmesi gibi işlemleri yapabilmesi amaçlanmaktadır. Gelinen aşamada dilekçematik projesi ile ilgili Bakanlığımız birimleri ile Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Türkiye Adalet Akademisinden görüş alınmıştır. iv. Hukuk Kliniği Çalışmaları Avrupa Birliği ilerleme sürecinde hazırlamış olduğumuz Yargı Reformu Strateji nin güncellenmesi kapsamında oluşturulan Taslak metinde, Adalete Erişimin Geliştirilmesi Başlıklı 9 uncu amaç altında Hukuk Kliniği yöntemlerinin geliştirilmesi ve uygulanması ayrı bir hedef olarak belirlenmiştir. Buna göre, dünyada hukuk kliniği uygulamaları adalet hizmetlerinden yeterince yararlanamayan dezavantajlı (korunmasız) grupların hukuksal sorunlarının çözümüne katkı ve destek sağlama düşüncesine dayanmaktadır. Bununla birlikte, söz konusu uygulamalar ile eğitim ve toplumsal sorumluluk politikalarının hayata geçirilmesi de hedeflenmekte; hukuk fakültelerinde henüz eğitimi devam eden öğrencilerin, fakülte gözetiminde dezavantajlı gruplara hukuki danışmanlık / yardım imkanı sağlanmaktadır. Böylece hukuki yardıma en çok ihtiyacı olan toplum kesimlerinin ihtiyacı giderilirken, bir taraftan da kalıcı ve kullanılabilir hukuk eğitimi ile öncelikle hukuk öğrencilerine ve toplumun tüm kesimlerine katkı sağlanması hedeflenmektedir. Söz konusu hedefin gerçekleştirilmesi için üniversitelerle işbirliği yapılacağı hedef olarak belirlenmiştir. 26 Yargı Reformu Strateji Taslağı nda yine aynı amaç altında Adli yardımın etkinleştirilmesi için gözden geçirilmesi ayrı bir hedef olarak belirlenmiştir. Diğer yandan, Bakanlığımız Proje Eşgüdüm Kurulu tarafından alınan karar gereğince ülkemizde hukuk kliniklerinin oluşturulması amacıyla Başkanlığımızca Hukuk Klinikleri Projesi yürütülmektedir. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi nin 20. yılı kutlama etkinlikleri kapsamında Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü ile işbirliği içerisinde Haziran 2013 tarihlerinde Hukuk Öğretiminde Yeni

29 Yaklaşımlar Hukuk Klinikleri konulu Uluslararası Sempozyuma Başkanlığımızca katılım sağlanmış olup yapılan çalışmalar hakkında sunum yapılmıştır yılı içerisinde hukuk kliniklerinin oldukça köklü bir geçmişe sahip olduğu Güney Afrika Cumhuriyeti ne çalışma ziyareti gerçekleştirilmiştir. Yapılan ziyaret sonucunda, hukuk kliniklerinin oldukça köklü bir geçmişe sahip olduğu Güney Afrika Cumhuriyeti nde, ihtiyaç ve şartlara göre farklı üniversitelerde farklı uygulama yöntemlerinin geliştirildiği ve geliştirilen bu yöntemlerde son derece başarılı sonuçlara ulaşıldığı görülmüştür. Kapsamlı ve verimli geçen bu çalışma ziyareti ile, hukuk kliniği uygulamalarının farklı ülkelere ve ihtiyaçlara göre değişkenlik arz edebileceği hukuk eğitiminde ağırlıklı olarak takrir yönteminin kullanıldığı ülkemizde ise pratik uygulamalar ile öğrenme modulünün zenginleştirilmesinin hukuk eğitiminde kalite ve niteliğin arttırılmasında fayda sağlayacağı ve Güney Afrika Cumhuriyeti ndeki benzer uygulamalarla, üniversitelerle diğer kamu kurum ve kuruluşlarının ve sivil toplum örgütlerinin işbirliği içinde çalışmasının adalete erişimi destekleyeceği değerlendirilmiş ve son derece faydalı bulunan hukuk kliniği uygulamalarının ülkemizde de gerçekleştirilmesinin gerekliliği kavranmıştır. Hukuk kliniği uygulamalarına yönelik olarak, Bakanlığımız ile Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi arasında Pilot uygulamaların başlatılması amacıyla işbirliği çalışmaları devam etmektedir. Bu kapsamda, Ankara ve Sincan Aile İçi Şiddet Suçları Soruşturma Bürosu ve Aile Mahkemelerinde şiddete uğrayan veya şiddete uğrama tehlikesi bulunan kadınların, çocukların, aile bireylerinin ve tek taraflı ısrarlı takip mağduru olan kişilerin korunması ve bu kişilere yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla, 6284 sayılı Kanun kapsamındaki tedbirlerin usul ve esaslarına dair Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğrencilerinin hukuk kliniği uygulamaları ile tarafları ve ilgilileri bilgilendirmek ve böylece adalete daha iyi erişimi gerçekleştirmek amaçlanmaktadır. Bunun yanında, Ankara ve Sincan Cezaevlerinde kadın tutuklu ve hükümlülerin hukuki bilgi talaplerinin karşılanmasına yönelik hukuk kliniği uygulamalarında bulunmaları planlanmaktadır. Ayrıca, söz konusu klinik hukuk uygulamaları neticesinde öğrencilere sertifika verilmesi planlanmaktadır. Sonuç olarak; hukuk kliniği uygulamalarının sistemli, etkili ve yaygın şekilde Türk adalet sisteminde yer almasına yönelik çalışmalarda büyük yol katedilmiş olmakla beraber çalışmalara 2014 yılında da devam edilmesi planlanmaktadır. v. Adalete Erişiminin Arttırılması Çalışmaları Bakanlığımız Stratejik Planında yer alan Adalete erişim imkanlarının arttırılmasını ve etkin kullanımını sağlamak stratejik amacı doğrultusunda Başkanlığımızca yürütülen faaliyetlere aşağıda yer verilmiştir. Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme Ulusal Raporu Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 13 Aralık 2006 tarihinde Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme nin engellilerin tüm insan hak ve temel özgürlüklerinden tam ve eşit şekilde yararlanmasını teşvik ve temin etmek ve insanlık onuruna saygıyı güçlendirmek amacıyla kabul edilmiş, Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşme nin, 30 Mart 2007 tarihinde imzaya açılmış ve ülkemiz tarafından aynı gün imzalanmıştır. 27