AVRUPA ENERJİ BORSASI. EPEX Spot Piyasa Gözetimi (MS) 28/06/2011

Transkript

1 AVRUPA ENERJİ BORSASI EPEX Spot Piyasa Gözetimi (MS) 28/06/2011

2 Gündem Giriş EPEX Spot Piyasa Gözetimi Ofisinin rolü, faaliyetleri, araçları ve görevleri 1. Rolü 2. Görevleri 3. Faaliyetleri 4. Araçları Organizasyon 1. Markets Piyasalar 2. Yazılım 3. Modeller Düzenleyicilerin / makamların yetkilerine göre raporlama türleri, içerikleri ve sıklığı 1. Düzenleme çerçevesi 2. CRE, SMWA & BNetzA, EPEX Spot kurulu ve Borsa Konseyine düzenli raporlama 3. EPEX Spot and REMIT ile Piyasa Gözetimi Sonuç 2

3 1. Giriş 3

4 EPEX Spot Piyasa Gözetimi: hedef Borsanın kamunun güvenini kazanması ve ticari katılımcılarının piyasa içerisindeki yerini ve place fiyatlandırma in the market mekanizmasını and belirlemesi gerekmektedir. 4

5 2. EPEX Spot Piyasa Gözetim Ofisinin rolü, görevleri, faaliyetleri ve araçları 5

6 EPEX Spot un mevcut düzenleme durumu EPEX Spot un Faaliyetleri Destek: - İşletme (muhasebe ) - Satış - Piyasa kuralları - Piyasa tasarımı Faaliyetler: - Karşılaştırma - Sipariş toplama İlgili düzenleyici/ yasal çerçeve İlgili Düzenleme Makamı Ticaret kanunu / Sözleşmeler Gün Öncesi Piyasası için Yalnızca eşleştirme projeleri, geçici yönetişim planı (taslak halinde) Ulusal Enerji Düzenleyicileri/ ACER / EC - Takas (ECC aracılığıyla) - Broadcasting Piyasa İzleme: - Kabul / Üyelik - PX Spot piyasasının piyasa gözetimi MiFID / MAD den alınan ilkeler + Yasal olarak bağlayıcı şeffaflık kuralları (taslak halinde) EPEX Piyasa Gözetim Ofisi tarafından koordine edilen Ulusal Enerji Düzenleyicileri 6

7 EPEX Spot Piyasa Gözetimi: rolü Borsanın kamunun güvenini kazanması ve ticari katılımcılarının piyasa içerisindeki yerini ve fiyatlandırma mekanizmasını belirlemesi gerekmektedir. Sonuç olarak, EPEX Piyasa Gözetimi: Borsanın düzenli ticari faaliyetini ve borsa işlemlerinin düzenli yerleşimini takip etmek Borsa Üyelerinin EPEX Spot SE kural ve Yönetmeliklerine uygun olarak hareket ettiklerini. kontrol etmek zorundadır. İlaveten, EPEX MS ayrıca: Avrupa içerisinde uyumlaştırılmış, etkin ve düzenlenmiş ticaret gerçekleştirme amacıyla Piyasa Sahalarının her birinin düzenleyici makamları ile tamamen işbirliği yapar FRANSA-ALMANYA-AVUSTURYA-İSVİÇRE bölgesinin tüm ürünleri üzerinde üyelerin davranışını kontrol etmek üzere EEX MS ile bilgi alışverişi yapar piyasa takip çalışma gruplarına katılır 7

8 EPEX Spot Piyasa Gözetimi: görevleri Piyasa Gözetim Ofisi EPEX içerisinde bağımsız bir kurum olup görevleri: Tüm ticari verileri kaydetmek; İşlemleri takip etmek; Üyelerin kural ve yönetmeliklere uygun biçimde hareket edip etmediklerini denetlemek. Kuralların ihlal edildiği şüphesi mevcut ise, Piyasa Gözetim EPEX Spot SE yi bilgilendirecektir. Piyasa Gözetim yaptırımda bulunmaya yetkili değildir. Piyasa Gözetim piyasa katılımcılarından: Bilgi ve belgelerin ifşasını; Tetkikleri; Herhangi bir işlemin ekonomik lehdarının bildirilmesini talep edebilir. Piyasa Gözetimi İşlemlerin gerçekleştirilmesi ile ilgili verileri bu Piyasa Sahalarında enerji ticaretini izlemekten sorumlu olan makamlara iletebilecek olup gizlilik yükümlülüğü bulunmaktadır. 8

9 Yasaklanmış davranışlar Üyelerin özellikle aşağıdaki davranışlardan sakınmaları gerekmektedir: Piyasa fiyatlarını etkileyebilecek sahte siparişler girmek, Piyasa fiyatlarını gerçeğe uygun değeri yansıtmayacak şekilde etkilemek, value, Borsa işlemlerini etkilemek için diğer borsa üyeleri ile işbirliği yapmak, Piyasa ile ilgili aldatıcı veya muğlak bilgiler yayımlamak veya yaymak. 9

10 EPEX Spot Piyasa Gözetimi: faaliyetleri Piyasa Gözetimi (MS) aşağıdaki görevleri yerine getirmekten sorumludur: Piyasa katılımcılarının borsa piyasası kurallarına riayet edip etmediklerini kontrol etmek (düzenli faaliyet) Elektrik piyasasının daha iyi anlaşılması için fiyat oluşumunu analiz etmek (düzenli faaliyet) Kurul, Borsa Konseyi ve Düzenleyiciler için raporlar hazırlamak (düzenli faaliyet) Düzenleyiciler ve ilgili Makamlar ile işbirliği yapmak (talebe bağlı faaliyet) Piyasa Gözetimi bu görevleri yerine getirmek için aşağıdakilerden yararlanır: Siparişler, işlem hacimleri (auction) ve işlemler (sürekli piyasalar) EPEX Spot fiyatları Harici bilgiler (temel veriler, diğer borsa bedelleri) Tüm EPEX Spot piyasa segmentlerinde: İsviçre Gün Öncesi piyasası Almanya/Avusturya Gün Öncesi piyasası, Almanya Gün İçi Piyasası Fransa Gün Öncesi piyasası, Fransa Gün İçi Piyasası 10

11 EPEX Spot Piyasa Gözetimi: araçları Piyasa Gözetimi aşağıdakileri takip etmek amacıyla kendi araçlarını yaratmıştır: Fiyat gelişimi, Hacim gelişimi, Üyelerin hacimlerinin aktivitesi, Üyelerin sipariş davranışı (gerekli ise). Yetkili makamlar için düzenli raporlar oluşturulması: genellikle operasyonel otomatik rutinlere dahildir; bazı raporlama parçaları manüel iken özel MS araçları ile kısmen desteklenmektedir. Bu görevlerin yerine getirilmesi için verilere erişim şarttır. Sonuç olarak, MS EPEX Spot veritabanında verilerin depolanmasını düzenli olarak kontrol eder. İşlem sistemi 1 İşlem sistemi 2 EPEX Spot DB Other data Otomatik çıktı Yarı otomatik çıktı Makamlara raporlar Düzenli izleme Özel izleme Özel talepler 11

12 2. Organizasyon 12

13 EPEX Spot Piyasa Gözetimi: vizyonu Kaç tür eşleme? Gün öncesi ürünleri için: eşleme özelliği ile auction Gün içi ürünleri için: sınır ötesi fonksiyonelliği ile sürekli işlem Kaç adet teslimat bölgesi? Kaç adet piyasa? İsviçre Gün Öncesi piyasası Almanya/Avusturya Gün Öncesi piyasası Fransa Gün Öncesi piyasası Almanya Gün İçi piyasası Fransa Gün İçi piyasası Almanya / Avusturya 90 Kaç üye? Fransa 11 İsviçre 3 13

14 EPEX Spot Piyasa Gözetimi: ticari istihbarat araçları Nasıl çalışır? Bu araçlar 4 alana ayrılmıştır: 1. Raporlama ve bildirimler 2. Uygunluk piyasa kuralları 3. Üyelerin davranışları 4. Piyasa göstergeleri 14

15 EPEX Spot Piyasa Gözetimi: ticari istihbarat araçları Bildirimler nasıl oluşturulur? 15

16 EPEX Spot Piyasa Gözetimi nasıl çalışır? Düzenli İzleme Araştırma İletim Karar Tüm EPEX Spot Piyasaları (DAM ve IDM) İzler EPEX Spot Piyasa Gözetimi Yürütür Gerçekleştirir Hazırlar MS Araçları Üretir Evet ise Talep eder Üyeden bilgi Araştırma Karara varır Evet ise Araştırma Raporu Bilgilendirir Piyasa Kurallarının İhlali Mevcut Rapor Bildirim İhlal Yok İhlal İlgili düzenleme makamı EPEX Spot kurulu Karar verir Pazar Kurallarının İhlali Söz Konusu Değil 16

17 4. Düzenleyicilerin/ makamların yetkilerine göre raporlama türleri, içerikleri ve sıklığı 17

18 Çeşitli denetim makamları ile EPEX Piyasa Gözetim işbirliği AB EPEX Piyasa Gözetimi denetim makamları için merkezi bir irtibat noktası olarak faaliyet gösterir. Bu departman düzenli olarak ve talep üzerine aşağıdan yukarıya ve yukarıdan aşağıya düzenli olarak bu makamlara rapor iletir. Vergi Makamı Aşağıdan yukarıya Yukarıdan aşağıya UE komisyonu ( Rekabet Gen. Müd., Enerji Gen. Müd.) Ulusal Vergi Makamı NRA CRE SMWA CRE SMWA BNetzA BKartA E-Control ElCom FIU TRACFIN Denetim Kurumu Borsa Konseyi EPEX Kurulu İşaretler: EPEX Spot Piyasa Gözetim Ofisi izler periyodik olarak belli davalarda Henüz talep yok FR IDM FR DAM DE IDM DE-AU DAM CH DAM 18

19 CRE ye raporlama Kanun CRE ye elektrik ve doğal gaz piyasalarının sorunsuz işlemesini sağlama görevini vermektedir. CRE organize elektrik ve doğal gaz piyasalarını takip etmekte olup aynı zamanda bu iki enerjinin sınır ötesi borsasını da izlemektedir. CRE Fransa HUB de tamamen veya kısmen tescilli tüm işlemlerle ilgili olarak üyelerin davranışlarını takip etmektedir. EPEX Spot SE, Fransa HUB da yer alan aşağıdaki verileri CRE ye (.xls formatında) devreder: Gün içi ve vadeli işlem piyasalarındaki işlemler; Gün Öncesi Auction piyasasındaki işlem hacimleri; Gün Öncesi Auction piyasasındaki siparişler; Esneklik; Gün Öncesi Auction piyasasında 12:00 den sonra teklif gönderen üyelerin listesi; Auction ve vadeli işlm piyasaları için fiyatlar. Erişimi güvence altına almak için veriler Powernext in sahip olduğu güvenli bir FTP aracılığıyla iletilir. 19

20 SMWA ya Raporlama Saksonya Eyaleti Ekonomi İşleri ve Çalışma Bakanlığı Borsa denetim makamı borsanın ve borsa kurumlarının yasal denetiminden ve Alman Borsa Yasasına göre ticari katılımcıların piyasa gözetiminden sorumludur. Borsa gözetim makamının en önemli görevleri aşağıdakileri kapsamaktadır: özellikle borsa konseyi aracılığıyla borsanın, borsa yönetim kurulunun, müeyyideler komitesinin ve piyasa gözetim departmanının (borsa makamları), ayrıca borsayı işleten şirketin denetimi Borsanın Piyasa Gözetim Departmanı ile işbirliği içerisinde borsada işlem görmek üzere kayıtlı şirketlerin denetimi ve borsa kanunu çerçevesindeki hüküm ve emirlerin ihlallerinin araştırılması Borsa kanunu çerçevesindeki hüküm ve emirlere uygunluk, borsada işlemin uygun biçimde gerçekleştirilmesi ve borsa işlemlerinin uygun yerleşimi kanun koyma prosedürlerine ve borsa politikası alanına iştirak edilmesi. EPEX Spot SE, EEX enerji piyasalarından türeyen piyasalarda SMWA ya rapor gönderir: fiyat gelişimi ile ilgili düzenli rapor talep edilen özel tetkik Erişimi güvence altına almak için veriler Powernext in sahip olduğu güvenli bir FTP aracılığıyla iletilir. 20

21 BNetzA ya raporlama Elektrik, Doğal Gaz, Telekomünikasyon, Posta ve Demiryolları Federal Ağ Acentesi Alman Ekonomi ve Teknoloji Bakanlığının faaliyet kapsamı dahilinde ayrı bir yüksek federal makamdır. FONKSİYONU Federal Ağ Acentesinin esas görevi Telekomünikasyon Yasasına (TKG), Posta Yasasına (PostG), Enerji Yasasına (EnWG), ve kanun hükmünde kararnamelere uygunluğu sağlamaktır. Bu şekilde Acente ayrımcı olmayan erişim ve verimli sistem kullanım bedelleri aracılığıyla telekomünikasyon, posta ve enerji piyasalarının liberalleşmesini ve yeniden düzenlenmesini sağlamaktadır. Federal Ağ Acentesi enerji alanında: kamuya mümkün olduğunca güvenli, düşük maliyetli, tüketici dostu, verimli ve çevresel olarak uyumlu şebekelenmiş elektrik ve doğal gaz temin edilmesini; elektrik ve doğal gaz tedarik alanında faaliyet gösterilmesini ve düzgün rekabeti temin eder ve uzun vadeli olarak enerji tedarik ağlarının verimli faaliyet göstermesini sağlar; şebekelenmiş enerji tedariki alanında Topluluk hukukunun uygulanmasını ve yürürlüğe konulmasını sağlar. EPEX Spot SE Alman HUB üzerinden spot piyasalarla ilgili olarak BNetzA ya rapor iletir: İşlem hacimleri, fiyatlar, üyelerin hisseleri, aktif üyeler ile ilgili yıllık analiz Talep üzerine row data Erişimi güvence altına almak için veriler Powernext in sahip olduğu güvenli bir FTP aracılığıyla iletilir. 21

22 EPEX Spot Kuruluna ve Borsa Konseyine Raporlama 22

23 Düzenlemeye ilişkin hususlarda zorluklar EPEX SPOT ULUSLARARASI BİR PİYASA OLUP AVRUPA ÇAPINDA BİR ENERJİ BORSASI İÇİN UYGULANABİLECEK BİR AVRUPA YÖNETMELİĞİ HENÜZ MEVCUT DEĞİLDİR: EPEX Spot tarafından işletilen piyasalar piyasa gözetimine ilişkin standart mali kurallara tabi değildir: EPEX Spot Düzenlenmiş Piyasa veya MTF statüsünden yararlanmamaktadır EPEX Spot özellikle finansal ürünlerin MiFID tanımı dışında kalan spot enerji piyasalarını (işlemden en az iki gün sonra teslimat için) işletir Uluslararası ve Sektörlerarası piyasa gözetiminde EPEX Spot piyasaların eksikliği söz konusudur: Uluslararası izleme yoktur: Ulusal enerji düzenleyicileri yalnızca kendi yetki alanları dahilindeki ulusal piyasaları izlemeye yetkilidirler. Gelişmekte olan sektörlerarası izleme: REMIT özel bir yaklaşımla Enerji sektörünün Avrupa çapında düzenlenmesi ihtiyacının ortaya çıktığını göstermektedir EPEX Spot MS tatmin edici düzeyde gözetim koordinasyonu ve geliştirilebilecek ölçüde piyasa denetimi sunmaktadır: En iyi uygulamalar ilkesine dayalı olarak EPEX in Kural ve Yönetmelikleri aracılığıyla uygulanan piyasa organizasyonu ve denetimlerine ilişkin sağlam ilkeler Kuralların ihlaline ilişkin yaptırımlar yalnızca sözleşmenin feshi olabilir finansal yaptırımlarla bağlantılı ise geliştirilebilir 23

24 Düzenleyici makamların REMIT ile ilişkisine dair görüşümüz Piyasa Gözetimi neden REMIT çerçevesi içerisinde önemli bir role sahiptir? 1. EPEX Spot Piyasa Gözetimi uluslararası ve sektörlerarası piyasaları takip etmektedir EPEX Spot Piyasa Gözetimi EPEX Spot Piyasa Kurallarının ve Etik Kurallarının uygulanmasını denetlemek üzere kendi araçlarını geliştirmiştir EPEX Spot Piyasa Gözetimi EPEX Spot Piyasalarını günlük ve uzun vadeli olarak takip etmektedir EPEX Spot Piyasa Gözetimi düzenleme makamları için birinci derece ikaz niteliğindedir 5. EPEX Spot Piyasa Gözetiminin diğer Piyasa Gözetimleri ve borsaları ile izleme metodolojisi bakımından temasları bulunmaktadır 24

25 5. Sonuç 25