Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi Editörler: Hasan Basri MEMDUHOĞLU Kürşad YILMAZ

Transkript

1 Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi Editörler: Hasan Basri MEMDUHOĞLU Kürşad YILMAZ Genişletilmiş ve Güncellenmiş 9. Baskı

2 Editörler: Prof. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU - Prof. Dr. Kürşad YILMAZ TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKUL YÖNETİMİ ISBN DOI / Kitap içeriğinin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir. 2019, PEGEM AKADEMİ Bu kitabın basım, yayım ve satış hakları Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. AŞ ye aittir. Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri, kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik kayıt ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz. Bu kitap T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır. Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları satın almamasını diliyoruz. Pegem Akademi Yayıncılık, 1998 yılından bugüne uluslararası düzeyde düzenli faaliyet yürüten uluslararası akademik bir yayınevidir. Yayımladığı kitaplar; Yükseköğretim Kurulunca tanınan yükseköğretim kurumlarının kataloglarında yer almaktadır. Dünyadaki en büyük çevrimiçi kamu erişim kataloğu olan WorldCat ve ayrıca Türkiye de kurulan Turcademy.com ve Pegemindeks.net tarafından yayınları taranmaktadır, indekslenmektedir. Aynı alanda farklı yazarlara ait 1000 in üzerinde yayını bulunmaktadır. Pegem Akademi Yayınları ile ilgili detaylı bilgilere adresinden ulaşılabilmektedir. 1. Baskı: Ekim 2008, Ankara Genişletilmiş ve Güncellenmiş 9. Baskı: Şubat 2019, Ankara Yayın-Proje: I. Tual Şekercigil Dizgi-Grafik Tasarım: Ayşe Nur Yıldırım Kapak Tasarım: Mine Küçük Baskı: Tarcan Matbaacılık Yayın. San. - Murat Tarcan İvedik Cad. No: 417 Yenimahalle/Ankara Tel: Yayıncı Sertifika No: Matbaa Sertifika No: İletişim Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA Yayınevi: Dağıtım: Hazırlık Kursları: İnternet: E-ileti: pegem@pegem.net WhatsApp Hattı:

3 ÖN SÖZ Yükseköğretim Kurulunca 1997 yılında eğitim fakültelerinde yeniden yapılanma süreci başlatılmış ve bu çerçevede eğitim-öğretim yılından itibaren yeniden düzenlenen öğretmen yetiştirme programları uygulamaya konulmuştur. On yılı aşkın süredir uygulanmakta olan öğretmen yetiştirme lisans programlarında aksayan yönleri gidermeye ve geliştirmeye yönelik güncellemeler yapılmaktadır. Bu kapsamda akademik yılından itibaren uygulamaya giren öğretmen yetiştirme programlarına getirilen yenilikler çerçevesinde programa Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi dersi konmuştur. Bu dersin programa konmuş olması bir gerekliliğin sonucudur. Çünkü öğretmen adayı olan eğitim fakültesi öğrencilerinin, içinde görev yapacakları eğitim sistemini tanımadan, bu konuda kendilerine bir yeterlik kazandıracak bir ders görmeden mezun olmaları bir eksiklik olarak değerlendirilebilir. Ayrıca öğretmen adaylarının bir kısmı, birleştirilmiş sınıflı okullarda müdür yetkili öğretmen olarak göreve başlamaktadır. Okul yönetimi konusunda yeterlik kazanmadan bu görevi yerine getirmede zorlanmaları kaçınılmazdır. Dolayısıyla söz konusu dersin programa konmuş olması olumlu bir gelişmedir. Eğitim fakültelerinin öğretmen yetiştirme programına yeni konan Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi dersinin kur tanımına ve içeriğine uygun olarak hazırlanan bu kitap, eğitim fakültelerinde öğrenimlerine devam eden öğretmen adaylarına, içinde görev yapacakları sistemi tanıtmayı ve okul yönetimine ilişkin bilgi ve beceri kazandırmayı amaçlamaktadır. Alanında uzman akademisyenlerce hazırlanan kitapta sistematik bir bütünlük içerisinde Türk Eğitim Sistemi bütün boyutlarıyla ve yasal temelleriyle betimlendikten sonra, yönetim bilimi ve örgüt kavramı bağlamında okul yönetimi teorik ve uygulamalı yönleriyle ele alınmıştır. Kitapta teori yoğunluklu ağdalı bir dil kullanmaktan kaçınılmış, olabildiğince sade ve anlaşılır bir dil kullanılarak konular günlük yaşamdan ve uygulamalardan örneklerle ilişkilendirilmiştir. Kitap, bu yönüyle başta eğitim fakültelerinde okuyan öğretmen adayları olmak üzere karar alıcı ve uygulayıcı konumundaki tüm eğitim ve okul yöneticileri ile öğretmenlere yardımcı kaynak kitap olma özelliği taşımaktadır. Kitaba ilişkin gelecek eleştiriler, kitabın geliştirilmesine katkı sağlayacaktır. Kitabı okuyucu ile buluşturan Pegem Akademi takımına teşekkür eder, kitabın tüm öğretmen adaylarına ve eğitimcilere yararlı olmasını dileriz. Temmuz Yrd. Doç. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU Yrd. Doç. Dr. Kürşad YILMAZ

4 İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ İlk baskısı kısa sürede tükenen kitabın ikinci baskısında bazı değişiklikler yapılmıştır. Bu değişikliklerde okuyuculardan gelen eleştiri ve öneriler dikkate alınmıştır. Ayrıca mevzuattaki değişiklikler yansıtılmış, sayısal veriler güncellenmiştir. Kitabın basım ve dağıtımını gerçekleştiren Pegem Akademi takımına ve kapak resmi için Doç. Dr. Lale ALTINKURT a teşekkür ederiz. Şubat 2010 Yrd. Doç. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU Yrd. Doç. Dr. Kürşad YILMAZ ÜÇÜNCÜ BASKIYA ÖNSÖZ Başta öğrenciler ve eğitimci meslektaşlarımız olmak üzere okuyuculardan eleştiri ve öneriler doğrultusunda kitapta gerekli düzeltmeler yapılmış, veriler güncellenmiştir. Kitabın basım ve dağıtımını gerçekleştiren Pegem Akademi takımına teşekkür ederiz. Şubat 2011 Yrd. Doç. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU Yrd. Doç. Dr. Kürşad YILMAZ BEŞİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ Kitap, başta öğrenciler ve eğitimci meslektaşlarımız olmak üzere okuyuculardan gelen eleştiri ve öneriler ve Türk Eğitim Sisteminde yaşanan köklü değişimler doğrultusunda güncellenmiş ve geliştirilmiştir. Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi kitapları arasında iyi bir yer edinen kitabımıza, meslektaşlarımızın ve öğrencilerin gösterdiği ilgiye çok teşekkür ederiz. Ayrıca kitabın 4. Baskısından itibaren kapağı süsleyen çalışması için Mine Küçük e ve kitabın basım ve dağıtımını gerçekleştiren Pegem Akademi takımına teşekkür ederiz. Şubat 2013 Yrd. Doç. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU Doç. Dr. Kürşad YILMAZ

5 ALTINCI BASKIYA ÖNSÖZ Kitap, meslektaşlarımızın ve öğrencilerin gösterdiği ilgiyle kısa sayılabilecek sürede altıncı baskısını yaptı. Bu baskıda Türk eğitim sisteminin örgüt ve yönetim yapısında ve okul kademelerinde yapılan kapsamlı değişiklikler kitaba eklendi. Tüm okuyuculara ve kitabın basım ve dağıtımını gerçekleştiren Pegem Akademi takımına teşekkür ederiz. Mart 2014 Doç. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU Doç. Dr. Kürşad YILMAZ DOKUZUNCU BASKIYA ÖNSÖZ Kitabın bu baskısından önce YÖK tarafından Öğretmen Yetiştirme Lisans Programları yeniden düzenlendi. Yeni programda da yer almaya devam eden Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi dersinin içeriğinde bazı değişiklikler yapıldı ve yeni bölümler eklendi. Bu nedenle kitabın yeni baskısında belirtilen değişikliklere uygun olarak bazı bölüm başlıkları ve içeriğinde düzenlemeler yapıldı, yeni bölümler eklendi. Eserin başta öğretmen adaylarına, öğretmenlere ve eğitim yöneticilerine olmak üzere tüm okuyuculara yararlı olmasını umar, basım ve dağıtımını gerçekleştiren Pegem Akademi takımına teşekkür ederiz. Şubat 2019 Prof. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU Prof. Dr. Kürşad YILMAZ

6

7 BÖLÜMLER VE YAZARLARI Editörler: Prof. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU - Prof. Dr. Kürşad YILMAZ 1. Bölüm: Türk Eğitim Sisteminin Genel Yapısı ve Öğretim Kademeleri Prof. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 2. Bölüm: Türk Eğitim Sistemini Düzenleyen Temel Yasalar Doç. Dr. Cem TOPSAKAL Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 3. Bölüm: Türk Eğitim Sisteminin Örgüt ve Yönetim Yapısı (Merkez, Taşra ve Yurt Dışı Örgütü) Prof. Dr. Hasan Basri MEMDUHOĞLU Siirt Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 4. Bölüm: Türk eğitim Sisteminde Reform ve Yenileşme Girişimleri Dr. Öğr. Üyesi Rezzan UÇAR Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 5. Bölüm: Örgüt ve Yönetim Bilimine Giriş Doç. Dr. Abdurrahman İLĞAN İzmir Demokrasi Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 6. Bölüm: Yönetim Teorileri Prof. Dr. Cemalettin İPEK Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 7. Bölüm: Yönetim Süreçleri Prof. Dr. Kürşad YILMAZ Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 8. Bölüm: Okul Örgütü ve Yönetimi Prof. Dr. Aycan Çiçek SAĞLAM Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Fakültesi

8 viii Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi 9. Bölüm: Okulda İnsan Kaynağının Yönetimi Doç. Dr. Binali TUNÇ Mersin Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 10. Bölüm: Okul Yönetiminde Öğrenci İşleri Doç. Dr. Tuncer BÜLBÜL Trakya Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 11. Bölüm: Okul Yönetiminde Eğitim-Öğretim İşleri Doç. Dr. Aynur BOZKURT BOSTANCI Uşak Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 12. Bölüm: Okul İşletmesinin Yönetimi Doç. Dr. Güven ÖZDEM Giresun Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 13. Bölüm: Okula Toplumsal Katılım (Okul, Çevre, Toplum ve Aile İlişkileri) Prof. Dr. Refik BALAY Kırşehir Ahi Evran Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 14. Bölüm: Türk Eğitim Sistemi ve Okulla İlgili Güncel Tartışma ve Yönelimler Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖZCAN Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Eğitim Fakültesi 15. Bölüm: Öğretim Liderliği Prof. Dr. Kamile DEMİR Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Eğitim Fakultesi

9 İÇİNDEKİLER Dokuzuncu Baskıya Önsöz...v Bölümler ve Yazarları... vii 1. BÖLÜM TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN GENEL YAPISI VE ÖĞRETİM KADEMELERİ Giriş...1 Türk Milli Eğitiminin Amaçları...1 Genel Amaçlar...2 Özel Amaçlar...2 Türk Milli Eğitiminin Dayandığı Temel İlkeler...2 Türk Eğitim Sisteminin Genel Yapısı...4 Öğretim Kademeleri ve Okul Sistemi...4 Okul Öncesi Eğitim...5 Yaygın Eğitim...13 Özel Eğitim...14 Özel Öğretim...15 Öğretmen Yetiştirme...15 Finansman...17 Taşımalı Eğitim...17 Açık/Uzaktan Eğitim...18 Rehberlik ve Danışmanlık Hizmetleri...18 Denetim...18 Özet...18 Değerlendirme Soruları...20 Kaynakça BÖLÜM TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİ DÜZENLEYEN TEMEL YASALAR Eğitim ve Hukuk...27 Anayasada Eğitim...31 Yasa, Kanun Hükmünde Kararname ve Yönetmeliklerde Eğitim...35 Uluslararası Belgelerde Eğitim...39

10 x Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi...39 Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme...40 Avrupa Birliği Antlaşmaları...42 Özet...44 Değerlendirme Soruları...45 Kaynakça BÖLÜM TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNİN ÖRGÜT VE YÖNETİM YAPISI (MERKEZ, TAŞRA VE YURT DIŞI ÖRGÜTÜ) Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütü...49 Milli Eğitim Bakanlığı Merkez Örgütü Birimleri ve Görevleri...50 Bakanlık Makamı...50 Hizmet Birimleri...52 Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Örgütü...56 İl ve İlçe Millî Eğitim Müdürlüklerinin Görevleri...57 İl ve İlçe Millî Eğitim Müdürlüklerinin Bölümleri...57 Yurt Dışı Örgütü...58 Yükseköğretim...59 Türk Eğitim Sisteminin Örgüt ve Yönetim Yapısına İlişkin Bir Değerlendirme...60 Özet...63 Değerlendirme Soruları...65 Kaynakça BÖLÜM TÜRK EĞİTİM SİSTEMİNDE REFORM VE YENİLEŞME GİRİŞİMLERİ Giriş...69 Temel Kavramlar...69 Reform...69 Yenileşme...70 Eğitimde Reform ve Yenileşme Girişimleri...71 Cumhuriyet Öncesi Dönem...71 Cumhuriyet Sonrası Dönem...73 Eğitim Kademeleri (Örgün Eğitim)...73 Yaygın Eğitim...78

11 İçindekiler xi Kılık Kıyafet...78 Ücretsiz Ders Kitabı Dağıtımı...79 Özel Öğretim...79 Özel Eğitim...79 Üst Öğretime Geçiş...81 Programlar...83 Öğretmen Yetiştirme...85 Denetim...87 Bilgi ve İletişim Teknolojileri...88 Özet...89 Değerlendirme Soruları...91 Kaynakça BÖLÜM ÖRGÜT VE YÖNETİM BİLİMİNE GİRİŞ Örgüt Kavramı ve Özellikleri...99 Örgütsel Yapı Örgüt Yapısı Modelleri Örgüt-Çevre İlişkisi Genel Sistemler Teorisi Açık Sistem Olarak Örgütler Yönetim ve Liderlik Yönetim Bilim, Sanat ve Meslek Olarak Yönetim Yönetim-Örgüt İlişkisi Eğitim Yönetimi Okul Yönetimi Yöneticilik Becerileri Liderlik Liderlik ve Yöneticilik Özet Değerlendirme Soruları Kaynakça...121

12 xii Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi 6. BÖLÜM YÖNETİM TEORİLERİ Klasik Yönetim Teorisi Bilimsel İşletmecilik Yönetim Süreçleri Bürokratik Örgüt Klasik Yönetim Teorisi İçin Genel Bir Değerlendirme Neoklasik Yönetim Teorisi Hawthorne Deneyleri Klasik ve Neoklasik Yönetim Teorilerinin Karşılaştırılması Sistem Teorisi Genel Sistem Teorisi Açık Sistem Teorisi Durumsallık Teorisi X ve Y Teorileri Z Teorisi Yeni Yönetim Yaklaşımları Stratejik Yönetim Vizyon Yönetimi Yönetişim Özet Değerlendirme Soruları Kaynakça BÖLÜM YÖNETİM SÜREÇLERİ Karar Verme Karar Verme Sürecinin Aşamalar Karar Verme Sürecini Etkileyen ve Sınırlayan Temel Unsurlar Karara Katılma Okul Yönetiminde Karar Verme Planlama Planlamanın Yararları Okul Yönetiminde Planlama Örgütleme...178

13 İçindekiler xiii Örgütleme Türleri Okul Yönetiminde Örgütleme Eşgüdümleme (Koordinasyon) Eşgüdümlemenin Yararları Eşgüdümleme Çeşitleri Okul Yönetiminde Eşgüdümleme İletişim İletişim Engelleri İletişim Türleri Örgütlerde İletişim Süreci Okul Yönetiminde İletişim Etkileme Okul Yönetiminde Etkileme Değerlendirme Okul Yönetiminde Değerlendirme Özet Değerlendirme Soruları Kaynakça BÖLÜM OKUL ÖRGÜTÜ VE YÖNETİMİ Okul Yönetiminde Rol Oynayan Öğeler Okul Yönetiminde Rol Oynayan İç Öğeler Okul Yöneticisi Öğretmen Okul Yönetiminde Rol Oynayan Dış Öğeler Okul Örgütünün Özellikleri Okulların Fiziki Olarak Taşıması Gereken Özellikler Okulların Görevleri Okulu Yönetme Biçimleri Yetkeci Yönetim Koruyucu Yönetim Destekçi Yönetim Birlikçi Yönetim Eğitim Yöneticisinin Yetiştirilmesi...208

14 xiv Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi Eğitim Yöneticisinin Rolü ve Yeterlikleri Teknik Yeterlikler İnsancıl Yeterlikler Kavramsal Yeterlikler Eğitim Yöneticisinin Görev Yetki ve Sorumlulukları Okul Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar Etkili Okul Öğrenen Örgüt Olarak Okul Okula Dayalı Yönetim Özet Değerlendirme Soruları Kaynakça BÖLÜM OKULDA İNSAN KAYNAĞININ YÖNETİMİ Çalışan Hizmetlerinin Amaçları Çalışanların Atanma, Adaylık, Yer Değiştirme ve Görevden Ayrılma İşlemleri Çalışanların Özlük Haklarının Sağlanması Sağlık, Güvenlik ve Askerlik İşlemlerinin Yapılması Çalışanların Devamının İzlenmesi ve Denetlenmesi Hizmetiçi Eğitim Etkinlikleri Özet Değerlendirme Soruları Kaynakça BÖLÜM OKUL YÖNETİMİNDE ÖĞRENCİ İŞLERİ Öğrencilerin Okula Kaydedilmesi Okula Kayıt Zamanı ve Yaşı Okula Kayıt-Kabul Esasları Okula Kayıt İçin Gerekli Belgeler Öğrencilerin Okula Devamı Öğrenci Devamının İzlenmesi Öğrenci Nakil İşleri ve Uyulacak Esaslar...260

15 İçindekiler xv Sınavlar ve Sınıf Geçme ile İlgili İşler Sınavlar - Ölçme ve Değerlendirme Ders Yılı Sonunda Herhangi Bir Dersten Başarılı Sayılma Doğrudan Sınıf Geçme Sınıf Yükseltme Sınıf Tekrarı Telafi Eğitimi ve Yetiştirma Programı Öğrenci Davranışlarının Değerlendirilmesi Kişisel ve Sosyal Becerilerin Değerlendirilmesi Öğrencilerin Ödüllendirilmesi Öğrencilerin Olumsuz Davranışları ve Uygulanacak Yaptırımlar Disiplin Cezalarının Onaylanması ve Uygulanması Öğrencilerin Davranış Puanının İndirilmesi ve İadesi Öğrenim Belgelerinin Düzenlenmesi Öğrenci Sağlığı ve Güvenliğine Yönelik İşler Öğrencilerin Nöbet Hizmetleri Askerlik İşlemleri Kimlik ve Paso Düzenleme Kredi ve Burs İşlemleri Değerlendirme Soruları Kaynakça BÖLÜM OKUL YÖNETİMİNDE EĞİTİM-ÖĞRETİM İŞLERİ Okullarda Eğitim İle İlgili İşler Öğretmenler Kurulu Toplantısı Okulda Rehberlik İşleri Okul Aile Birliği Okul Gelişim Yönetim Ekibi Okullarda Sosyal, Kültürel ve Sportif Etkinlikler Öğrenci Kulüpleri Toplum Hizmeti Diğer Sosyal Etkinlikler Öğrenci Disiplin İşleri Okulda Veli Toplantıları...307

16 xvi Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi Okulda Nöbet İşleri Okul Meclisleri ve Öğrenci Kurulları Okulda Öğretim ile İlgili İşler Yıllık Öğretimin Planlanması Öğretim Toplantılarının Yapılması Ders Kitapları ve Ders Araç Gereçlerinin Sağlanması Kütüphane ile İlgili İşlerin Yapılması Okullarda Yetiştirme Kurslarının Açılması Öğretimin Yapılması ve İzlenmesi Özet Değerlendirme Soruları Kaynakça BÖLÜM OKUL İŞLETMESİNİN YÖNETİMİ Okul, Bina ve Tesislerin Bakım ve Onarım İşleri Okulda Yazı İşleri Okullarda Ayniyat İşlerinin Yürütülmesi Kooperatif ve Kantin İşleri Döner Sermaye İşlerinin Yapılması Döner Sermayelerin Kuruluş Amacı Döner Sermayelerin Sağladığı Yararlar Bütçe ve Hesap İşlerinin Yapılması Sivil Savunma, Korunma, Güvenlik ve Temizlik İşlerinin Yapılması Özet Değerlendirme Soruları Kaynakça BÖLÜM OKULA TOPLUMSAL KATILIM (OKUL, ÇEVRE, TOPLUM VE AİLE İLİŞKİLERİ) Okul-Çevre İlişkileri Okul-Çevre İlişkilerinin Boyutları Okulun Çevre Kalkınmasına Katkıda Bulunması Aile Katılımının Sağlanması...362

17 İçindekiler xvii Çevredeki Güç ve Baskı Grupları ile İlişkiler Çevrenin Eğitime Desteğinin Sağlanması, Gönüllü Kişi ve Gruplarla İlişkiler Okul-Çevre İlişkilerinin Geliştirilmesi İçin Neler Yapılabilir? Üst Eğitim Yöneticileri İçin Öneriler Okul Yönetim Kurulu İçin Öneriler Okul Müdürleri ve Öğretmenleri İçin Öneriler Sonuç Özet Değerlendirme Soruları Kaynakça BÖLÜM TÜRK EĞİTİM SİSTEMİ VE OKULLA İLGİLİ GÜNCEL TARTIŞMA VE YÖNELİMLER Giriş Öğretim Liderliği Okul Kültürü ve İkliminin Geliştirilmesi Karakter/Değerler Eğitimi Türk Eğitim Sisteminde Teknolojinin Kullanılmasına Yönelik Çalışmalar STEM (Science, Technology, Engineering, Mathematics) Nedir? Türk Eğitim Sisteminde Denetim ve Sorunları Uluslararası Verilere Göre Türkiye de Eğitimin Durumu Türkiye de Eğitim Verilerine Gini Katsayısı Açısından Bir Bakış Uluslararası Sınavlarda (PISA, TIMSS, PIRLS) Türkiye nin Durumu PISA Sınavlarına Göre Türkiye nin Eğitim Durumu TIMSS Sınavlarına Göre Türkiye nin Eğitim Durumu PIRLS Sınavlarına Göre Türkiye nin Eğitim Durumu Özet Değerlendirme Soruları Kaynakça...402

18 xviii Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi 15. BÖLÜM ÖĞRETİM LİDERLİĞİ Öğretim Lideri Öğretim Liderlerinin Rolleri Okulun Misyonunu Tanımlama Eğitim Programları ve Öğretimi Yönetme Öğrenme İklimini Geliştirme Özet Değerlendirme Soruları Kaynakça...421

19 İçindekiler xix TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1. Ortaöğretimde Puanların Not Değeri ve Derecesi...8 Tablo 2. Hukukun Dalları...28 Tablo 3. Anayasa da Temel Olarak Eğitim...31 Tablo 4. Amsterdam Antlaşması nda Eğitim (Madde 149)...42 Tablo 5. Amsterdam Antlaşması nda Eğitim (Madde 150)...43 Tablo 6. Mekanik Örgütler Organik Örgütlere Karşı Tablo 7. Matriks Örgüt Yapısının Avantaj ve Dezavantajları Tablo Yüzyılda Yönetici ve Liderlerin Bazı Karakteristik Özellikleri Tablo 9. Yönetim Teorilerinin Gelişimi Tablo 10. Amerikan, Japon ve Z Teorisi Şirketlerinde Yönetim Anlayışları Tablo 11. Yönetim Teorilerinin Gelişimi Tablo 12. İlköğretimde Puanların Not Değeri ve Derecesi Tablo 13. Ortaöğretimde Puanların Not Değeri ve Derecesi Tablo 14. Okulların Bakım ve Onarım İşlerinde Velilerin Katkısı Tablo 15. Okulların Bakım ve Onarım İşleriyle İlgili Olarak Velilere Yapılan Duyuru Tablo 16. Okullarda Bulundurulması Gereken Sivil Savunma Dosya ve İçerikleri...351

20 xx Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1. Milli Eğitim Bakanlığı Örgüt Şeması...51 Şekil 2. Milli Eğitim Bakanlığı Taşra Örgüt Şeması...57 Şekil 3. Dikey Örgüt Modeli Şekil 4. Yaşayan Sistemlerin Kademeleri Şekil 5. Suyun Devri Âlemi Şekil 6. Açık Sistem Modeli Şekil 7. Sosyal Sistem Modeli Şekil 8. Sosyo-teknik Sistem Modeli Şekil 9. Stratejik Yönetim Döngüsü Şekil 10. Stratejik Planlama Süreci Şekil 11. SWOT Analizi Şekil 12. Geleneksel Örgüt ve TKY nin Karşılaştırılması Şekil 13. Örgütleme Süreci Şekil 14. İletişim Süreci...185