ÜNİTE YENİ DÖNEMDE ÜLKEMİZDE SAĞLIK HİZMETLERİNİN ÖRGÜTLENMESİ SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ I İÇİNDEKİLER HEDEFLER. Prof. Dr.

Transkript

1 HEDEFLER İÇİNDEKİLER YENİ DÖNEMDE ÜLKEMİZDE SAĞLIK HİZMETLERİNİN ÖRGÜTLENMESİ Bakanlık Teşkilatı Sağlık Bakanı Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Başkanlığı Denetim Hizmetleri Başkanlığı Bakanlığa Bağlı Taşra Teşkilatları SAĞLIK KURUMLARI YÖNETİMİ I Prof. Dr. Mustafa ALTINDIŞ Bu üniteyi çalıştıktan sonra; Yeni Dönemde Sağlık Bakanlığı nın Görev, Yetki ve Sorumluluklarını kavrayabilecek, Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı kuruluşlara ilişkin bilgi sahibi olabilecek, Kamu Hastane Birlikleri Kurumun görev, yetki ve sorumluluklarını açıklayabilecek, Sonuç olarak Türkiye de sağlık sisteminin örgütlenmesi hakkında genel bilgi sahibi olabileceksiniz. ÜNİTE 4

2 GİRİŞ Dünya Sağlık Örgütü ne göre, bir ülkenin sağlık sistemi, herkese gerekli olan sağlık hizmetinin yüksek kalitede verilmesini sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. Bu hizmet etkili, karşılanabilir maliyette ve toplumca kabul gören tarzda olmalıdır. Her ülkenin bu faktörleri göz önünde tutarak kendi özgün sağlık sistemlerini geliştirmesi önerilmektedir. Sağlıklı yaşam hakkı için sağlık hizmetlerinin, kaliteli ve toplumun tüm fertlerini kapsayacak şekilde sağlanması gerekir. Son yıllarda tıptaki teknolojik ilerlemeler, insanların bilgi birikimleri ve ulaşım imkânlarının artması sağlık hizmetlerine olan talebin artmasını sağlamıştır. Bunun için sağlık hizmetlerinin de yeterli bir şekilde finanse edilmesi gerekmektedir. Dünya Sağlık Örgütü ne göre, bir ülkenin sağlık sistemi, herkese gerekli olan sağlık hizmetinin yüksek kalitede verilmesini sağlayacak şekilde tasarlanmalıdır. Türkiye de de sağlık sistemine ilişkin köklü reform ihtiyacı, beşer yıllık kalkınma planlarında yerini almış, 2000 li yılların başında değişim zorunluluk olarak algılanmış, 2003 yılında hazırlanan Sağlıkta Dönüşüm Programı ile tüm sağlık sistemini kapsayan sekiz başlık ile mevcut problemlere ilişkin çözümleri içeren bir çerçeveye kavuşmuştur. Sağlıkta Dönüşüm Programı nın temel hedefleri; 1. Planlayıcı ve denetleyici Sağlık Bakanlığı, 2. Herkesi tek çatı altında toplayan Genel Sağlık Sigortası (GSS), 3. Yaygın, erişimi kolay ve güler yüzlü sağlık hizmet sistemi, a) Güçlendirilmiş temel sağlık hizmetleri ve Aile Hekimliği, b) Etkili, kademeli sevk zinciri, c) İdari ve mali özerkliğe sahip sağlık işletmeleri, 4. Bilgi ile donanmış, yüksek motivasyonla çalışan insan gücü, 5. Sistemi destekleyecek eğitim ve bilim kurumları, 6. Nitelikli ve etkili sağlık hizmetleri için kalite ve akreditasyon, 7. Akılcı ilaç ve malzeme yönetiminde kurumsal yapılanma, 8. Karar sürecinde etkili bilgiye erişim: Sağlık Bilgi Sistemi. Sağlıkta Dönüşüm Programı na, 2007 yılında 3 yeni başlık daha ilave edilerek programın kalıcı ve evrensel bir hâl alması istenmiştir. Bunlar: 1. Daha iyi bir gelecek için sağlığın geliştirilmesi ve sağlıklı hayat programları, 2. Tarafların harekete geçirilmesi ve sektörler arası iş birliği için çok yönlü sağlık sorumluluğu, 3. Uluslararası alanda ülkenin gücünü artıracak sınır ötesi sağlık hizmetleri. Halkın sağlık düzeyini yükseltmek ve geliştirmek için de ilave stratejiler benimsenmiştir: 1. Sağlığa yönelik risklerden toplumu korumak, 2. İhtiyaç duyulan sağlık hizmetinin güvenli ve kaliteli olarak sunulmasını sağlamak, 3. Sağlık hizmetlerinde insan odaklı yaklaşımı esas alarak hakkaniyeti gözetmek, ihtiyaçlara ve beklentilere cevap verebilirliği sağlamak. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

3 Yeni Dönemde Sağlık Bakanlığı nın Görev, Yetki ve Sorumlulukları Bakanlığın görevi; herkesin bedenî, zihnî ve sosyal bakımdan tam bir iyilik hâli içinde hayatını sürdürmesini sağlamaktır. Bu kapsamda Bakanlık; a) Halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi, hastalık risklerinin azaltılması ve önlenmesi, b) Teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin yürütülmesi, c) Uluslararası önemi olan halk sağlığı risklerinin ülkeye girmesinin önlenmesi, d) Sağlık eğitimi ve araştırma faaliyetlerinin geliştirilmesi, e) Sağlık hizmetlerinde kullanılan ilaçlar, özel ürünler, ulusal ve uluslararası kontrole tabi maddeler, ilaç üretiminde kullanılan etken ve yardımcı maddeler, kozmetikler ve tıbbi cihazların güvenli ve kaliteli bir şekilde piyasada bulunması, halka ulaştırılması ve fiyatlarının belirlenmesi, f) İnsan gücünde ve maddi kaynaklarda tasarruf sağlamak ve verimi artırmak, sağlık insan gücünün ülke sathında dengeli dağılımını sağlamak ve bütün paydaşlar arasında iş birliğini gerçekleştirmek suretiyle yurt sathında eşit, kaliteli ve verimli hizmet sunumunun sağlanması, g) Kamu ve özel hukuk tüzel kişileri ile gerçek kişiler tarafından açılacak sağlık kuruluşlarının ülke sathında planlanması ve yaygınlaştırılması ile ilgili olarak sağlık sistemini yönetir ve politikaları belirler. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

4 Bakanlık Teşkilatı Bakanlık merkez ve taşra teşkilatı ile bağlı kuruluşlardan oluşur. Bakanlık Merkez Teşkilatı Sağlıklı yaşam hakkı için sağlık hizmetlerinin, kaliteli ve toplumun tüm fertlerini kapsayan şekilde sağlanması gerekir. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

5 Teşkilatının en üst amiri olan Bakan, tüm icraattan ve emri altındakilerin faaliyet ve işlemlerinden sorumludur. Sağlık Bakanı Teşkilatının en üst amiri olan Bakan, tüm icraattan ve emri altındakilerin faaliyet ve işlemlerinden sorumlu olup Bakanlığı, Anayasa ya, kanunlara, Hükûmet programına ve Bakanlar Kurulunca belirlenen politika ve stratejilere uygun olarak yönetir, ilgili konularda politika ve stratejiler geliştirir, bütçe belirler, gerekli kanuni ve idari düzenleme çalışmalarını yapar, uygulamaları koordine eder, izler ve değerlendirir. Müsteşar ve Müsteşar Yardımcıları Bakan adına mevzuat hükümlerine, amaç ve politikaları ile stratejik plana uygun olarak düzenleme yapar ve uygulamalar yürütürler. Sağlık Politikaları Kurulu; Bakanlığın sağlık sistemi yönetimi ve politika belirleme ile ilgili temel görevlerini yerine getiren kuruludur. Hizmet birimleri a) Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü b) Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü c) Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü d) Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü e) Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü f) Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü g) Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü h) Hukuk Müşavirliği i) Denetim Hizmetleri Başkanlığı j) Strateji Geliştirme Başkanlığı k) Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü l) Özel Kalem Müdürlüğü Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

6 Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Sağlık Politikaları Kurulu; Bakanlığın sağlık sistemi yönetimi ve politika belirleme ile ilgili temel görevlerini yerine getiren kuruludur. Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün görevleri a) Her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerini planlamak, standartları belirlemek ve hizmet sunucuları sınıflandırmak b) Organ ve doku nakli, kan ve kan ürünleri, diyaliz, üremeye yardımcı tedavi, evde sağlık, yanık, yoğun bakım gibi özellikli planlama gerektiren sağlık hizmetlerini planlamak, hizmetleri sunan kurumlar arasında koordinasyonu sağlamak c) Kamu veya özel kişilere ait sağlık kurum ve kuruluşlarına izin vermek ve ruhsatlandırmak, sağlık hizmetlerinin ücret tarifelerini belirlemek d) Hasta hakları ile hasta ve çalışan güvenliğine yönelik düzenleme yapmak e) Sağlık kurum ve kuruluşlarının mevzuata uyumunu denetlemek f) Geleneksel, tamamlayıcı ve alternatif tıp uygulamaları ile ilgili düzenleme ve denetlemeler yapmak g) İlaç, tıbbi cihaz ve ürünler dışında kalan alanlarda yapılacak klinik araştırmaları denetlemek h) Sağlık hizmetlerinde kalite ve akreditasyon kuralları belirlemek ve uygulamasını sağlamak i) Sağlık turizmi uygulamalarının geliştirilmesine yönelik düzenlemeler yapmak j) Kişisel verilerin korunmasına yönelik düzenleme yapmak k) Tıpta uzmanlık eğitimi ile ilgili işlemleri yürütmek Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

7 l) Sağlıkta insan gücü planlaması yapmak ve istihdamın bu plan çerçevesinde yürütülmesini denetlemek. m) Sağlık meslek mensuplarının uyum, hizmet içi eğitim, sertifikalı eğitim, görevde yükselme ve unvan değişikliği eğitimlerini izlemek ve denetimini sağlamak, kura ile ataması yapılan sağlık personelinin planlama ve yerleştirme işlemlerini yapmak. Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Hastane öncesi acil sağlık hizmetlerine ait birimleri kurar ve işletir, hasta nakil ve sevk koordinasyonunu sağlar. Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün görevleri ise şunlardır: a) Afetlerde ve acil durumlarda ülke genelinde sağlık hizmetlerini planlamak ve yürütmek b) Hastane öncesi acil sağlık hizmetlerine ait birimleri kurmak ve işletmek, hasta nakil ve sevk koordinasyonunu sağlamak c) Afet ve acil durumlardaki tıbbi kurtarma ve acil sağlık hizmetlerinde iş birliği ve koordinasyonu sağlamak d) ihtiyaç duyulacak haberleşme, ilaç, tıbbi ve teknik malzemelere yönelik planlama, tedarik, dağıtım ve depolama faaliyetlerini yürütmek e) Toplumun ilkyardım bilgi ve becerisinin geliştirilmesi için eğitim faaliyetlerini planlamak ve yürütmek f) Görev ve sorumluluk alanı ile ilgili eğitim programı hazırlamak ve uygulamak, tatbikat organizasyonları yapmak, ulusal ve uluslararası tatbikatlara katılmak Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7

8 Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü, halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi, hastalık risklerinin azaltılması, önlenmesi ve teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin daha verimli kullanılabilmesi için programlar hazırlar ve hazırlatır. Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü nün görevleri: a) Toplumun ve bireyin sağlığı ile ilgili bilgi, farkındalık ve kontrol yeteneklerini artırmak ve karar süreçlerine katılımlarını sağlamak b) Sağlığı doğrudan ve dolaylı olarak etkileyen faktörlerin ve sosyal belirleyicilerin iyileştirilmesini sağlamak c) Sağlığın teşviki ve geliştirilmesine yönelik bilimsel çalışmalar yapmak veya yaptırmak, toplumu bilgilendirmek d) Halk sağlığının korunması ve geliştirilmesi, hastalık risklerinin azaltılması, önlenmesi ve teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin daha verimli kullanılabilmesi için programlar hazırlamak/hazırlatmak Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8

9 Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü nün görevleri: a) Sağlıktaki bilişim sistemleri ve iletişim teknolojileri ile ilgili ülke çapında politika ve stratejiler belirlemek b) Kişisel sağlık verileri ile sağlık durumu ve hizmetlerine ilişkin bilgi akışını içeren sistemleri ve projelerini yapmak Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9

10 Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü, sağlıktaki bilişim sistemleri ve iletişim teknolojileri ile ilgili ülke çapında politika, stratejiler belirler. Sağlık Araştırmaları Genel Müdürlüğü nün görevleri şunlardır: a) Sağlık politikalarının belirlenmesi, izlenmesi, değerlendirilmesi, ülkenin sağlık düzeyinin yükseltilmesi ve sağlık hizmetlerinin geliştirilmesine yönelik ihtiyaç duyulan alanlarda araştırmalar yapmak veya yaptırmak b) Yurtiçinde ve yurtdışında üretilen sağlık istatistiklerinin derlenmesi, veri kalitesinin değerlendirilmesi, yayımlanması, ulusal ve uluslararası kurumlarla paylaşılmasını sağlamak c) Personelin mesleki eğitimi ve gelişimi için eğitim materyallerini hazırlamak. d) İlgili yayınlarını takip etmek, gerekli görülenleri tercüme ettirerek yayımlamak e) Koruyucu, rehabilite edici hizmetler, teşhis ve tedavi metotlarının etkililiği, verimliliği konularında kanıta dayalı tıp uygulamaları ve klinik rehberler geliştirilmesini sağlamak Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10

11 Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü, ihtiyaç duyulan ve ileri teknoloji gerektiren tıbbî cihaz, ürün ve hizmetlerin üretimine, teknolojilerinin geliştirilmesine ve yurtdışından transferini sağlar. Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü nün görevleri: a) Binalar için belirlenen ihtiyaç programlarına uygun olarak mühendislik hizmetlerini yürütmek, projelerini hazırlamak veya hazırlatmak b) İhtiyaç duyulan ve ileri teknoloji gerektiren tıbbi cihaz, ürün ve hizmetlerin üretimine, teknolojilerinin geliştirilmesini ve yurtdışından transferini sağlamak Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü nün görevleri şunlardır: a) Sağlık alanında yabancı ülkelerle ve uluslararası kuruluşlarla ilişkileri yürütmek, geliştirmek, ikili ve çok taraflı anlaşmaları yürütmek. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11

12 Denetim Hizmetleri Başkanlığı Denetim Hizmetleri Başkanlığının görevi denetime ilişkin yöntem ve teknikleri geliştirmek, denetim etkinliği ve verimliliğini artırmaktır. Denetim Hizmetleri Başkanlığı nın görevleri şunlardır: a) Denetime ilişkin yöntem ve teknikleri geliştirmek, denetim etkinliği ve verimliliğini artırmak. Strateji Geliştirme Başkanlığı Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

13 Strateji Geliştirme Başkanlığı nın görevleri şunlardır: Bakanlığın ve bağlı kuruluşların mali kaynaklarının geliştirilmesi, etkili ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlamak Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yönetim Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün görevleri şunlardır: a) Bakanlığın insan gücü planlaması ile insan kaynakları sisteminin geliştirilmesi ve performans ölçütlerinin oluşturulması konusunda çalışmalar yapmak ve tekliflerde bulunmak b) Kiralama ve satın alma işlerini yürütmek, temizlik, güvenlik, aydınlatma, ısınma, onarım, taşıma ve benzeri hizmetleri yapmak veya yaptırmak KURULLAR 1. Yüksek Sağlık Şûrası Sağlık meslek mensuplarının mesleklerini icra ederken ortaya çıkan adlî konularda mahkemelere görüş vermek ve idarî soruşturmacılar ve uzlaşma komisyonları için bilirkişi listesi belirlemek üzere onbeş üyeli Yüksek Sağlık Şûrası kurulmuştur. Sağlık meslek mensuplarının mesleklerini icra ederken ortaya çıkan adli konularda mahkemelere görüş vermek ve idari soruşturmacılar ve uzlaşma komisyonları için bilirkişi listesi belirlemek üzere onbeş üyeli Yüksek Sağlık Şûrası kurulmuştur. Şûra yılda en az dört kere toplanır. Başkan lüzum gördüğü hallerde Şûrayı toplantıya çağırabilir. 2. Tıpta Uzmanlık Kurulu Tıpta ve diş hekimliğinde uzmanlık eğitimi yapacak eğitim kurumlarına eğitim yetkisi verilmesi, uzmanlık dallarının rotasyonlarını belirlemek 3. Sağlık Meslekleri Kurulu Yeni bir sağlık mesleğinin veya dalının ihdasında görüş bildirmek, sağlık mesleklerinin eğitim müfredatı hakkında görüş bildirmek ve sağlık mesleklerinin etik ilkelerini belirlemek Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

14 Bakanlığa Bağlı Taşra Teşkilatları Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

15 Sağlık bakanlığı taşra teşkilatı iller Sağlık bakanlığı taşra teşkilatı ilçeler Bakanlığın taşra teşkilatı; illerde kurulan İl Sağlık Müdürlükleri ile ihtiyaca göre ilçelerde kurulan İlçe Sağlık Müdürlükleri nden oluşur. Bakanlığın taşra teşkilatı; illerde kurulan İl Sağlık Müdürlükleri ile ihtiyaca göre ilçelerde kurulan İlçe Sağlık Müdürlükleri nden oluşur. İl Sağlık Müdürleri Bakanlığın ildeki temsilcisi ve valinin sağlık müşaviridir. İl Sağlık Müdürlüğü, bağlı kuruluşların il teşkilatının koordinasyonunu yapar ve uyumlu çalışmasını gözetir. Sağlık hizmetleri yönünden ilin durumunu Bakanlıkça belirlenen aralıklarla Bakanlığa rapor eder. İl Sağlık Müdürlüklerine Bağlı Birimler 1. Şube müdürlükleri 2. Acil Sağlık Hizmetleri Başhekimliği 3. Uluslararası Tıp ve Kongre Merkezleri 4. Afetlerde Sağlık Hizmetleri Birimleri İstasyonları 6. Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezleri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

16 Türkiye Halk Sağlığı Kurumu İl sağlık müdürlüğü, bağlı kuruluşların il teşkilatının koordinasyonunu yapar ve uyumlu çalışmasını gözetir. Temel sağlık hizmetlerini yürütmekle görevli olan Türkiye Halk Sağlığı Kurumu nun başlıca görev, yetki ve sorumlulukları şunlardır: a) Halk sağlığını korumak ve geliştirmek, sağlık için risk oluşturan faktörlerle mücadele etmek b) Birinci basamak sağlık hizmetlerini yürütmek, bu hususta gerekli düzenlemeleri yapmak c) Bulaşıcı, bulaşıcı olmayan, kronik hastalıklar ve kanser ile anne, çocuk, ergen, yaşlı ve engelli gibi risk gruplarıyla ilgili olarak izleme, sürveyans, inceleme, araştırma, bağışıklama ve kontrol çalışmaları yapmak d) Yaşam kalitesini yükseltecek alışkanlıkları kazandırmak, hatalı beslenme alışkanlıkları, obezite, sigara ve benzeri zararlı maddelerle mücadele etmek e) Birey, toplum ve çevre sağlığını etkileyen, genel sağlığı ilgilendiren her tür etkene yönelik süreçleri sağlamak Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16

17 f) Sağlık tehditlerine yönelik erken uyarı ve cevap geliştirilme organizasyonlarını sağlamak g) Görev ve sorumluluk alanıyla ilgili hizmet standardizasyonunu sağlamak, eğitim ve yayın faaliyetinde bulunmak Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı (Halk Sağlığı Müdürlüğü) İl sağlık müdürleri Bakanlığın ildeki temsilcisi ve valinin sağlık müşaviridir. Halk Sağlığı Müdürlüklerine Bağlanan Birimler 1- Hıfzıssıhha Enstitüsü Müdürlükleri, 2- Halk Sağlığı Laboratuvarları, 3- E-II ve E-III grubu İlçe Devlet Hastaneleri 4- Toplum Sağlığı Merkezleri, 5- AÇSAP Merkezleri (gençlik danışma, evlilik danışma merkezleri gibi üniteleriyle birlikte), 6- Verem Savaş Dispanserleri, 7- Sıtma Savaş Dispanserleri, 8- Ruh Sağlığı Dispanserleri, 9- Deri ve Zührevi Hastalıklar Dispanserleri, 10- Trahom Savaş Merkezleri/Dispanserleri, 11- Sıtma ve Tropikal Hastalıklar Eğitim ve Araştırma Merkezleri, 12- Kanser Erken Teşhis ve Tarama Merkezleri, 13- Kanser Kayıt Merkezleri, 14- Sağlık Evleri, 15- Sağlık Merkezleri, 16- Hemoglobinopati Tanı Merkezleri 17- Aile Sağlığı Merkezleri, 18- Aile Hekimliği Birimleri Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17

18 TÜRKİYE İLAÇ VE TIBBİ CİHAZ KURUMU Kurumun görev, yetki ve sorumlulukları: a) Görev alanına giren ürünlerin ruhsatlandırılması, üretimi, depolanması, satışı, ithalatı, ihracatı, piyasaya arzı, dağıtımı, hizmete sunulması, toplatılması ve kullanımları ile ilgili standartları belirlemek b) Görev alanına giren ilaç, tıbbî cihaz ve ürünlere ilişkin klinik araştırmalara izin vermek ve denetlemek c) Türk Farmakopesini hazırlamak, ilaç fiyatlarının belirlenmesi için çalışmalar yapmak d) Hayati önemi haiz ilaç, tıbbi cihaz ve ürünlerin piyasada sürekli bulunabilmesini sağlamak e) Tıbbî cihazlar için onaylanmış kuruluşları belirlemek, lisans, ruhsat veya izin vermek, denetim yapmak f) İlaç, tıbbî cihaz ve ürünlerin piyasa denetimini yapmak, laboratuvar analizlerini yapmak Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 18

19 Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü Türkiye Hudut Ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğünün görevi, uluslararası önemi haiz halk sağlığı risklerinin ülkemize girmesini önlemek amacıyla, uluslararası giriş noktaları ve bunların gümrüklü alanlarında gerekli her türlü sağlık tedbirini almak veya aldırmaktır. Genel Müdürlüğün görev, yetki ve sorumlulukları: a) Uluslararası önemi haiz halk sağlığı risklerinin ülkemize girmesini önlemek amacıyla, uluslararası giriş noktaları ve bunların gümrüklü alanlarında gerekli her türlü sağlık tedbirini almak veya aldırmak Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 19

20 TÜRKİYE KAMU HASTANELERİ KURUMU Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 20

21 Sağlık Bakanlığı Taşra Teşkilatı (Kamu Hastaneler Birliği-Genel Sekreterlik) İkinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerini vermek üzere hastanelerin, ağız ve diş sağlığı merkezlerinin ve benzeri sağlık kuruluşlarının açılması, işletilmesi, faaliyetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve denetlenmesi, bu hastanelerde her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin verilmesini sağlamakla görevli, Bakanlığa bağlı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu kurulmuştur. Bu kurumun bünyesinde bulunan alt birimler aşağıda sıralanmıştır: Kamu Hastane Birlikleri Daire Başkanlığı Müşterek Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığı Özellikli Sağlık Hizmetleri Daire Başkanlığı Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Daire Başkanlığı Hasta Hizmetleri ve Sağlık Otelciliği Daire Başkanlığı Kalite Gözlem ve Eğitim Daire Başkanlığı Döner Sermaye Bütçe ve Muhasebe Uygulamaları Daire Başkanlığı Merkez Satın Alma Daire Başkanlığı Tıbbi Hizmet Alımları ve Tedarik Yöntemleri Düzenleme Daire Başkanlığı İkinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerini vermek üzere hastanelerin, ağız ve diş sağlığı merkezlerinin ve benzeri sağlık kuruluşlarının açılması, işletilmesi, faaliyetlerinin izlenmesi, değerlendirilmesi ve denetlenmesi, bu hastanelerde her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin verilmesini sağlamakla görevli, Bakanlığa bağlı Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu kurulmuştur. Kamu Hastane Birliklerine Bağlanan Başlıca Kurumlar 1. Hastaneler (diş hastaneleri dâhil) 2. Ağız ve diş sağlığı merkezleri, 3. Diş tedavi ve protez merkezleri, 4. Semt poliklinikleri, 5. Amatem, Endotem, Otizm Mükemmeliyet Merkezi gibi özel tanı ve ileri tedavi merkezleri Kamu Hastane Birlikleri Kurumun görev, yetki ve sorumlulukları: a) Kuruma bağlı hastaneleri, ağız ve diş sağlığı merkezlerini ve benzeri sağlık kuruluşlarını kurmak ve işletmek, gerektiğinde bunları birleştirmek, ayırmak, nakletmek veya kapatmak b) Kuruma bağlı sağlık kuruluşlarında her türlü koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin yürütülmesini sağlamak, faaliyetlerini izlemek ve değerlendirmek, düzenleme yapılması ve politika oluşturulması maksadıyla Bakanlığa teklifte bulunmak c) Performans değerlendirmesi yapmak d) Hasta haklarına, hasta ve çalışanların sağlığına ve güvenliğine yönelik iyileştirme çalışmaları yapmak e) Hastane hizmetleriyle ilgili yapılacak çalışmalarda gerekli komisyonları kurmak f) Kurum personelinin atama, nakil, özlük, ücret, emeklilik ve benzeri işlemlerini yürütmek g) Kurum hizmetlerinin gerektirdiği her türlü satın alma, kiralama, bakım ve onarım, arşiv, idari ve mali hizmetleri yürütmek Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 21

22 Kamu Hastane Birliklerinin Yapı ve Görevleri 1. Kurum tarafından, kaynakların etkili ve verimli kullanılması amacıyla Kuruma bağlı ikinci ve üçüncü basamak sağlık kurumları, il düzeyinde Kamu Hastaneleri Birlikleri kurularak işletilmektedir. 2. Birlik teşkilatı, genel sekreterlik ve hastane yöneticiliklerinden oluşur, Genel Sekreterlik birliğin en üst karar ve yürütme organıdır. Genel sekreterlik bünyesinde tıbbi hizmetler, idari hizmetler ve malî hizmetler başkanlıkları kurulmuştur. 3. Birliğe bağlı hastaneler, hastane yöneticisi tarafından yönetilir. Hastane yöneticisine bağlı olarak başhekimlik, idari ve mali işler ile sağlık bakım hizmetleri müdürlükleri kurulur. Kurum tarafından, birliklerin ve hastanelerin büyüklükleri dikkate alınarak belirlenen hâllerde, birlik ve hastanelerdeki yönetim görevleri tek kişiye verilebilir, hastanedeki müdürlüklerin sayısı dörde kadar artırılabilir ve bu durumda görev dağılımları yeniden belirlenir. Hastaneler altı aylık veya yıllık periyodlarla, tıbbî ve malî kriterler ile kalite, hasta ve çalışan güvenliği ve eğitim kriterleri açısından değerlendirilerek yukarıdan aşağıya doğru (A), (B), (C), (D) ve (E) şeklinde gruplandırılır. Birlik hastanelerinin gruplandırılması ve denetimi Hastaneler altı aylık veya yıllık periyodlarla, tıbbi ve mali kriterler ile kalite, hasta ve çalışan güvenliği ve eğitim kriterleri açısından değerlendirilerek yukarıdan aşağıya doğru (A), (B), (C), (D) ve (E) şeklinde gruplandırılır. Birliğin grubu, hastanelerinin ağırlıklı ortalamasına göre belirlenir. Genel Sekreterin Görevleri: a) Birliği belirlenen hedef, politika ve stratejilere, ilgili düzenlemelere ve performans programına göre yönetmek, denetlemek, etkililiğini gözetmek, kalitenin ve verimliliğin geliştirilmesini sağlamak b) Kaynak ve personel ihtiyaçlarını tespit etmek, istihdam planlaması yapmak ve personel hareketlerini gerçekleştirmek c) Hastaneler arası koordinasyon ve diğer kurum -kuruluşlarla iş birliğini sağlamak d) Bütçe ve yatırım tekliflerini hazırlayarak kuruma sunmak, istatistik takibi ile birliğin mali tablolarını birleştirmek e) Hasta hakları, hasta ve çalışan memnuniyeti ve hastaların sosyal ihtiyaçlarına yönelik hizmetleri sağlamak Hastane yöneticisi ise, hastane ölçeğinde Genel Sekreterin görev, yetki ve sorumluluklarına sahip olup hastanede tüm hizmetlerin verimli ve mevzuata uygun şekilde yürütülmesinden Genel Sekretere karşı sorumludur. Hastanelerin mevcut işleyişi ile ilgili geçerli yönetmelik Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği dir. Kamu hastanelerinin organizasyon yapısını, Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği belirlemiştir. Hastane organizasyon yapısında yer alan temel birimler ve görevleri kısaca aşağıda verilmiştir: Hastane Yöneticiliği Hastanedeki tüm faaliyetlerin yönetiminden sorumlu, en üst idari pozisyondur. Verimli olarak çalıştırılması, işlerin sürat ve kolaylık içinde yapılması, kaliteyi düşürmeden ekonomi sağlaması için tedbirler alır. Bütün personelin görev ve hizmetle ilgili hallerinde doğrudan doğruya amiridir. Ayniyat, ambar, depo, Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 22

23 Tartışma Yeni Dönemde Ülkemizde Sağlık Hizmetlerinin Örgütlenmesi Hastane yöneticisi ise, hastane ölçeğinde Genel Sekreterin görev, yetki ve sorumluluklarına sahip olup hastanede tüm hizmetlerin verimli ve mevzuata uygun şekilde yürütülmesinden Genel Sekretere karşı sorumludur. Hastane Yöneticiliği, hastanedeki tüm faaliyetlerin yönetiminden sorumlu, en üst idari pozisyondur. eczane, laboratuvar gibi birimlerdeki faaliyetlerin görevliler tarafından yerine getirilmesini sağlar. Personelin görev yerlerini ve yıllık izinlerini düzenler. İdari ve Mali İşler Müdürlüğü Hastanenin idari, mali ve teknik hizmetlerinde görevli, yetkili ve sorumlu yöneticidir. Satın alma, arşiv, ayniyat, evrak, iaşe, istatistik, personel, mutemetlik ve tahakkuk işlemlerinden sorumludurlar. Cihaz, her türlü motor, eşya ve bina onarımı gibi işlerin ilgililerce zamanında yapılmasını sağlar. Kurumda gerekli emniyet tedbirlerini alır. Sivil Savunma, deprem, yangın ve su baskınları gibi olağanüstü haller için yüklenmiş görevleri yürütür. Kurumun periyodik istatistik, poliklinik ve laboratuvar çalışma cetvellerini vaktinde, doğru ve eksiksiz olarak düzenleterek merciine gönderir. Aynı şekilde sıhhi, idari, mali ve her çeşit evrak ve cetvellerin de zamanında düzenlenip ait olduğu üst makama gönderilmesini sağlar. Bütçe, maaş tahakkuk, satın alma, ayniyat, ambar ve depo hizmetleri yürütülür. Sağlık Bakım Hizmetleri Müdürü Sağlık bakım hizmetleri, hastaların teşhis ve tedavi faaliyetlerinde tıbbi hizmetlere yardımcı olan birimlerdir. Tıbbi Destek hizmetleri olarak da adlandırabileceğimiz bu hizmetler ilgili servis uzmanının sorumluluğunda yapılmaktadır. Başhemşire; hasta bakım hizmetlerinin en iyi şekilde yapılmasını sağlamakla görevlidir. Hizmet içi eğitimini sağlar. Hasta Hizmetleri ve Sağlık Otelciliği Müdürlüğü Hastaların temizlik, beslenme ve konaklama hizmetlerine, ilaçlarının vaktinde verilip verilmediğine, yemeklerinin bölüm ve dağıtımına nezaret eder. Klinik ve polikliniklerin genel temizlik ve düzenini sağlar. Komisyonlar Kamu hastanelerinde hizmetlerin daha verimli ve etkin olarak yürütülmesi birimler arasında koordinasyonun sağlanması ve denetim amacıyla, hastane konseyi, enfeksiyon komitesi, Sağlık kurulu, etik ve hasta hakları komitesi, temizlik komitesi, satınalma komisyonu, muayene komisyonu, sayım komisyonu, vb komisyon ve komiteler bulunmaktadır. Sağlık Bakanlığının yeni yapılanmasının sağladığı avantaj ve dezavantajları tartışınız. Düşüncelerinizi sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan tartışma forumu bölümünde paylaşabilirsiniz. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 23

24 SONUÇ Sosyal güvenlik, eğitim, sağlık gibi tüm toplumu ilgilendiren alanlarda atılan adımların arzu edilen düzeyde sonuç vermesi zamanla gerçekleşebilmektedir. SDP uygulaması sonrasında özellikle anne (ölüm hızı yüz binde 61 den 16,4 e) ve bebek ölüm hızlarında (binde 29 dan, 10.1 e) düşmeler belirlenmiş, sağlık hizmetlerinin kalitesi artmış, sağlık hizmetlerine erişim kolaylaşmış ve vatandaşların sağlık hizmetlerinden memnuniyeti yükselmiştir. Sigara ile mücadele ve aşılama gibi alanlarda örnek iyileşmeler sağlanmış, evde sağlık bakımı hizmeti ile yılda 100 bin kişiye ulaşılmış, yaşlı bakım hizmetleri planlanmıştır. İdari ve Mali İşler Müdürlüğü, hastanenin idari, mali ve teknik hizmetlerinde görevli, yetkili ve sorumlu yöneticidir. Sonuç olarak sağlık sisteminde yapılan değişiklikler ile finansal açıdan sürdürülebilir, kapsam itibariyle bütün toplumu içeren, hizmet sunumunda vatandaşlarının memnuniyetini temel alarak nitelikli bir etkileşimin gerçekleştirilebildiği, hizmet sunucuları arasındaki rekabetin arttırılarak verimliliğin, etkinliğin ve tutumluluğun yaygınlaştığı bir sistemin inşası gerekmektedir. Yapılan araştırmalar, sağlık sisteminde yaşanan dönüşüm sürecinin genel olarak olumlu ancak yetersiz ve tarafları kuşatmayan bir formda olduğunu göstermektedir. Sağlıkta dönüşümde eşitlikçi sağlık hizmeti, kamusallık ve sürdürülebilirlik çerçevesinde aşağıdaki birkaç başlık gelecekte gündem olacaktır. Bunlar; Makul oranda katılım ve ilave ücretler için cepten ödeme, tamamlayıcı sigorta. Kamu hizmet sunumunda etkinlik ve verimlilik için kamu hastane birlikleri, SGK tarafından etkin kural ve fiyat belirleme, Kamusallık ve rekabet için değil, alternatif ve denge oluşturma adına sağlık hizmet sunumunda kamu-özel sektör altın oranı. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 24

25 Özet Yeni Dönemde Ülkemizde Sağlık Hizmetlerinin Örgütlenmesi Özellikle 2003 yılından itibaren Dünya Sağlık Örgütü'nün de etkisiyle Türkiye de Sağlıkta Dönüşüm Projesi (SDP) başlatılmış ve sağlık sitemindeki değişiklikler topyekûn bir yapıda ele alınmış ve sektörde örgüt yapısı, insan kaynakları ve süreçlerde radikal değişim ve dönüşümler gerçekleştirilmiştir. Haziran 2003 ten itibaren kamu çalışanlarının özel sağlık kuruluşlarında da tedavi edilmelerine olanaklı hâle gelmiştir yılında ilaçta Referans Fiyat uygulamasına geçilmiştir yılında Performansa dayalı ek ödeme sistemi kurulmuştur itibarıyla, Sağlıkta Dönüşüm reformu çerçevesinde SSK bünyesindeki tüm sağlık hizmet işletmeleri ile kamu kurumlarınca işletilen sağlık tesisleri Sağlık Bakanlığı na devredilmiştir. Yine 2005 itibarıyla, SSK ya bağlı çalışanların reçeteli ilaçlarını anlaşmalı eczanelerden temin etmelerine olanak verilmiştir. Mayıs 2006 itibarı ile sosyal güvenlik kurumlarının 5502 sayılı Kanun çerçevesinde tek bir Sosyal Güvenlik Kurumu çatısı altında bir araya getirilmiştir yılında pilot illerde başlatılan Aile Hekimliği Sistemi 2010 yılı itibariyle tüm ülkede uygulamaya konulmuştur yılında hasta hakları uygulamaları pilot hastanelerde başlatılmış olup, sonra bütün hastanelere yaygınlaştırılmıştır yılında hastalara hekim seçme olanağı sağlayan düzenlemeler gerçekleştirilmiştir yılından itibaren, tam gün çalışma sistemi hayata geçirilmiş, tam gün çalışan hekim sayısı 2003 te %11 den 2008 de %73 e yükselmiştir yılından itibaren yardımcı sağlık personelinin mesleki eğitim ve yeniden yapılandırma çalışmaları gerçekleştirilmeye başlamıştır. Sektörde, özel hastanelerin payı artmıştır yılında Genel Sağlık Sigortası sistemi hayata geçirilerek Sigorta sistemleri tek çatı altında toplanmıştır yılında Türkiye Ulusal Sağlık Enformasyon Sistemi(USES-T) geliştirilerek elektronik kayıt sistemlerine geçilmiştir. Haziran 2010 tarihinde kamu hastanelerinin %99 u ve özel hastanelerin ve üniversite hastanelerinin %71 i hasta elektronik sağlık kayıtlarının günlük beslemeleri ile USES-T ye bağlanmıştır yılında Kamu Hastane Birliği ve Teşkilat Yasası yürürlüğe girmiştir(sdp Değerlendirme Raporu). Sağlık sisteminde yapılan köklü değişim ve dönüşümlerin hem hizmet veren taraflar hem de hizmet alanlar üzerinde çeşitli etkiler bırakması beklenen ve yadsınmayacak bir durumdur. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 25

26 Ödev Yeni Dönemde Ülkemizde Sağlık Hizmetlerinin Örgütlenmesi Aile hekimliği uygulamlarının hastalar ve hizmet sunucular açısından avantaj ve dezavantajlarına ilişkin görüşlerinizi 200 kelimeyi geçmeyecek şekilde belirtiniz. Hazırladığınız ödevi sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan ödev bölümüne yükleyebilirsiniz. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 26

27 Değerlendirme sorularını sistemde ilgili ünite başlığı altında yer alan bölüm sonu testi bölümünde etkileşimli olarak cevaplayabilirsiniz. DEĞERLENDİRME SORULARI 1. Sağlıkta Dönüşüm Programı hangi yıl uygulamaya konulmuştur? a) 2000 b) 2003 c) 2007 d) 2009 e) tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı kanun ile sağlık ve sosyal sigorta hizmetleri hangi başlık altında toplanmıştır? a) Sosyal Sigortalar b) Genel Sağlık Sigortası c) Sosyal Güvenlik Kurumu d) Yeşil kart e) TC Emekli sandığı 3. Aşağıdakilerden hangisi Sağlık Bakanlığı nın görevleri arasında değildir? a) Teşhis, tedavi ve rehabilite edici sağlık hizmetlerinin yürütülmesi b) Sağlık eğitimi ve araştırma faaliyetlerinin geliştirilmesi c) Hastane ruhsatı vermek d) Gıda kontrolü yaparak gayri sıhhi müesseseleri denetlemek ve mühürlemek e) Evde bakım hizmetlerini organize etmek 4. Aşağıdakilerden hangisi Sağlık Bakanlığı nın Hizmet Birimleri nden değildir? a) Sağlık Turizmi Genel Müdürlüğü b) Sağlık Yatırımları Genel Müdürlüğü c) Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Genel Müdürlüğü d) Hukuk Müşavirliği e) Denetim Hizmetleri Başkanlığı 5. Aşağıdakilerden hangisi Sağlık Bakanlığı, Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün görevlerinden değildir? a) Organ ve doku nakli, kan ve kan ürünleri, diyaliz, üremeye yardımcı tedavi, evde sağlık, yanık, yoğun bakım gibi özellikli planlama gerektiren sağlık hizmetlerini planlamak b) Özel kişilere ait sağlık kurum ve kuruluşlarına izin vermek ve ruhsatlandırmak c) Sağlık hizmetlerinin ücret tarifelerini belirlemek d) Akapunktur ve güzellik merkezlerini denetlemek e) Tıpta uzmanlık eğitimi ile ilgili işlemleri yürütmek Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 27

28 6. Aşağıdakilerden hangisi Sağlık Bakanlığı, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü nün görevlerinden değildir? a) Afetlerde ülke genelinde sağlık hizmetlerini planlamak ve yürütmek b) Hastane öncesi acil sağlık hizmetlerine ait birimleri kurmak ve işletmek c) Tıbbi kurtarma ve acil sağlık hizmetlerinde işbirliği ve koordinasyonu sağlamak d) Toplumun ilkyardım bilgi ve becerisinin geliştirilmesi için eğitim faaliyetlerini planlamak e) Uluslararası sağlık tehditleri için havaalanı ve limanlarda sistem kurmak 7. Aşağıdakilerden hangisi İl Sağlık Müdürlüklerine bağlı birim değildir? a) Acil Sağlık Hizmetleri Başhekimliği b) Uluslararası Tıp ve Kongre Merkezleri c) Afetlerde Sağlık Hizmetleri Birimleri d) 112 İstasyonları e) Halk sağlığı laboratuvarları 8. Aşağıdakilerden hangisi İl Halk Sağlığı Müdürlüklerine bağlı birim değildir? a) Ağız diş sağlığı merkezleri b) Ruh Sağlığı Dispanserleri c) Kanser Kayıt Merkezleri d) Sağlık Evleri e) Hemoglobinopati Tanı Merkezleri 9. Aşağıdakilerden hangisi Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu nun görevlerinden biri değildir? a) İlaç ruhsatlandırılması ile ilgili standartları belirlemek b) İlaç, tıbbî cihaz ve ürünlere ilişkin klinik araştırmalara izin vermek ve denetlemek c) İlaç fiyatlarının belirlenmesi d) Hayati önemi haiz ilaç ve ürünlerin piyasada sürekli bulunabilmesini sağlamak e) İlaç firmalarının açılış ruhsatlarını vermek 10. Aşağıdakilerden hangisi Kamu Hastane Birlikleri ne bağlı birim değildir? a) Diş hastaneleri b) Semt poliklinikleri c) Amatem d) Otizm Merkezi e) 112 kontrol merkezi Cevap Anahtarı 1.B, 2.C, 3.D, 4.A, 5.D, 6.E, 7.E, 8.A, 9.E, 10.E Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 28

29 YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR Altay, A. (2007). Sağlık Hizmetlerinin Sunumunda Yeni Açılımlar ve Türkiye Açısından Değerlendirilmesi. Sayıştay Dergisi. 64. ss Aktan, C., Işık, AK. 21.yüz Yılda herkes için Sağlık: 21hedef. ( [Erişim Tarihi: 20 Nisan 2013]. Aydın, S.(2008). Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Yaklaşımı ve Sağlık Hizmet Sistemi Reformundaki Yeri, Kronik Hastalıklar Risk Faktörleri Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sempozyumu. Ankara: FTS Turizm. Başara, B.B., Şahin, İ.(2008). Türkiye de Cepten Yapılan Sağlık Harcamalarını Etkileyen Faktörler. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 26/2. ss: Bulut, A. (2007). Türkiye de Sağlık Reformunun Tarihçesi, Avrupa da ve Türkiye de Sağlık Politikaları. Berna Akkıyal(Ed). İstanbul:İletişim Yayınları. Çalış, S. (2006). Türkiye de Sosyal Güvenlik Reformu Kapsamında Genel Sağlık Sigortasının İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Çelikay, F. (2009). Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Finansmanı Açısından Sağlık Sigortası Sisteminin Etkinliği ve Geleceği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Çelikay, F., Gümüş, E. (2011). Sağlıkta Dönüşümün Ampirik Analiz. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi.66/3.ss Demir, M.(2012). Sağlıkta Dönüşüme Tarafsız Bakış! demir/tr-sagliktadonusume-tarafsiz-bakis html. [Erişim Tarihi: 20 Nisan 2013]. Erençin, A., Yolcu, V. (2008). Türkiye de Sağlık Hizmetlerinin Dönüşümü ve Yerinden Yönetimi Memleket Siyaset Yönetim.3/6. ss: Gülbaş, A. (2007). Ulusal Sağlık Sigorta Sistemi Kapsamındaki Ödeme Sistemine Yönelik Modellerin Değerlendirilmesi ve Öneri. Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Gümüş, E (2010). Türkiye de Sosyal Güvenlik Sistemi: Mevcut Durum, Sorunlar ve Öneriler. Seta Analiz. Sayı 24. Sağlık Bakanlığı Bağlı Kuruluşları Hizmet Birimlerinin Görevleri İle Çalışma Usul Ve Esasları Hakkında Yönetmelik. ( [Erişim Tarihi: 20 Nisan 2013]. Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 29

30 Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat Ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname ( [Erişim Tarihi: 20 Nisan 2013]. Sağlık Bakanlığı.(2012). Bakanlık Merkez Teşkilatı ve Bağlı Kuruluşlar Tanıtım Kitapçığı. Ankara. World Health Organization (2008). The World Health Report 2008-Primary Health Care, [Erişim Tarihi: 20 Nisan 2013]. Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Yayımlandığı Resmi Gazete Tarihi Sayı: Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 30