PLANIN DETAYI 3.1. GENEL BĠLGĠLER

Transkript

1 SAYFA NO 1/15 1. AMAÇ VE KAPSAM Bu planın amacı, Turgut Özal Tıp Merkezinde üretilen atıkların sistematik bir Ģekilde yönetimini sağlamak ve gerekli kontrol sistemini oluģturmak. Atıkların; üretimi, toplanması, hastane içinde taģınması ve geçici depolanması iģ ve iģlemleri kapsar. 2. SORUMLULUKLAR Bu planın uygulanmasından Hastane Ġdaresi, Yönetim Sistemleri Kurulu, Yönetim Sistemleri Temsilcisi, Çevre Ekibi ve Çevre Görevlisi baģta olmak üzere atık üreten tüm personel ile temizlik iģçileri sorumludur. 3. PLANIN DETAYI 3.1. GENEL BĠLGĠLER - ÜNĠTENĠN ADI : Turgut Özal Tıp Merkezi - ADRESĠ : Elazığ Yolu 11. Km. Ġnönü Üniversitesi Kampüsü MALATYA - TELEFON NO : FAX NO : ĠDARĠ BĠLGĠLER - ÜNĠTENĠN BAĞLI OLDUĞU KURUM : Ġnönü Üniversitesi - ÜNĠTENĠN TÜRÜ : 1. Basamak Yataklı Tedavi Kurumu - YATAK SAYISI : - TIBBĠ ATIKLAR SORUMLUSU : Adı Soyadı : Ġrtibat Telefonu : 3.3.TANIMLAR: Atık: Atık en basit tanımı ile, "ihtiyaçlarımızı karģılamak üzere kullandığımız maddelerin, o an için kullanılmayan veya kullanıldıktan sonra atılan kısmıdır". Atık Yönetimi:

2 SAYFA NO 2/15 -Atığın kaynağında toplanıģ biçimi -Atığın kaynağında azaltılması -Özelliğine göre ayrılması -Toplanması -Geçici depolanması, ara depolanması -TaĢınması -Geri kazanım -Geri kazanım tesis iģlemleri sonrası kontrolü ve benzeri iģlemleri içeren yönetim biçimidir. Atık Yönetim Planı: Atıkların oluģumlarından bertaraflarına kadar geçecek süreçte, çevre ve insan sağlığına zarar vermeden, yasa ve yönetmelikler çerçevesinde yapılması gerekenlerin sağlanmasına yönelik esasların belirlenmesidir. Üretilen Atık ÇeĢitleri: 1-) Evsel Nitelikli Atıklar: Evsel nitelikte atıklar ikiye ayrılır; a) Genel Atıklar: Sağlıklı insanların bulunduğu kısımlar, hasta olmayanların muayene edildiği bölümler, ilk yardım alanları, idari birimler, temizlik hizmetleri, mutfaklar, ambar ve atölyelerden gelen atıklardır. b) Ambalaj Atıkları: kağıt, karton, mukavva, plastik, cam, metal v.b.gibi tekrar kullanılabilir, geri kazanılabilir atıklardır. 2-) Tıbbi Atıklar: Vücut sıvı ve salgıları (kan ve kan ürünleri dahil), bu salgılar ile bulaģmıģ tüm enfeksiyöz atık, doku ve organ parçaları(patoloji atıkları dahil), laboratuvar atıkları, diyaliz atıkları (atık su ve ekipmanlar), batma, delme sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar. Üç çeģit tıbbi atk vardır; a)enfeksiyöz Atık: Enfeksiyon yapıcı etkenleri taģıdığı bilinen veya taģıması muhtemel baģta kan ve kan ürünleri olmak üzere her türlü vücut sıvıları ile insan dokuları, organları, anatomik parçalar, otopsi materyali, plasenta, fetus ve diğer patolojik materyali; bu tür materyal ile bulaģmıģ eldiven, örtü, çarģaf, bandaj, flaster, tamponlar, eküvyon ve benzeri atıkları; hemodiyaliz ünitesi ve karantina altındaki hastaların vücut çıkartılarını; bakteri ve virüs tutucu hava filtrelerini; enfeksiyöz ajanların laboratuvar kültürlerini ve kültür stoklarını; araģtırma amacı ile kullanılan enfekte deney

3 SAYFA NO 3/15 hayvanlarının leģleri ile enfekte hayvanlara ve çıkartılarına temas etmiģ her türlü malzemeyi, veterinerlik hizmetlerinden kaynaklanan atıkları. b) Kesici-Delici Atık: Batma, delme sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar: ġırınga, enjektör ve diğer tüm deri altı giriģim iğneleri, lanset, bisturi, bıçak, serum seti iğnesi, cerrahi sütur iğneleri, biyopsi iğneleri, intraket, kırık cam, ampul, lam-lamel, kırılmıģ cam tüp ve petri kapları gibi batma, delme, sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıkları, c) Patolojik atık: Dokular, organ ve vücut parçaları ile ameliyat, otopsi v.b. tıbbi müdahale esnasında ortaya çıkan vücut sıvıları( Ameliyathaneler, morg, otopsi, adli tıp gibi yerlerden kaynaklanan vücut parçaları, organik parçalar, plasenta, kesik uzuvlar v.b biyolojik deneylerde kullanılan kobay leģleri) 3-)Tehlikeli Atık: Fiziksel veya kimyasal özelliklerinden dolayı ya da yasal nedenler dolayısı ile özel iģleme tabi olacak atıklar; tehlikeli kimyasallar, sitotoksik ve sitostatik ilaçlar, amalgam atıkları, genotoksik ve sitotoksik atıklar, farmasötik atıklar, ağır metal içeren atıklar, basınçlı kaplar a) Farmasötik Atık: Kullanma süresi dolmuģ veya artık kullanılmayan, ambalajı bozulmuģ, dökülmüģ ve kontamine olmuģ ilaçlar, aģılar, serumlar ve diğer farmasötik ürünler ve bunların artıklarını ihtiva eden kullanılmıģ eldivenler, hortumlar, ĢiĢeler ve kutuları, b) Genotoksik Atık: Hücre DNA sı üzerinde mutasyon yapıcı, kanserojen veya insan veya hayvanda düģüğe neden olabilen türden farmasötik ve kimyasal maddeleri, kanser tedavisinde kullanılan sitotoksik (antineoplastik) ürünleri ve radyoaktif materyali ihtiva eden atıklar ile bu tür ajanlarla tedavi gören hastaların idrar ve dıģkı gibi vücut çıkartılarını, c) Kimyasal Atık: Ünitelerde tedavi, tanı veya deneysel araģtırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan ve insan ve çevre sağlığı için çeģitli etkilerle zararlı olabilen kimyasal maddelerin gaz, katı veya sıvı atıklarını, d) Ağır Metal İçeren Atıklar: Ünitelerde tedavi, tanı veya deneysel araģtırmalar gibi tıbbi alanlarda kullanılan termometre, tansiyon ölçme aleti ve radyasyondan korunma amaçlı paneller gibi alet ve ekipmanların içinde veya bünyesinde bulunan cıva, kadmiyum, kurģun içeren atıkları, 4-)Radyoaktif Atıklar: Radyoaktif madde içeren atık ( Türkiye Atom Enerjisi Kurumu mevzuatı hükümlerine göre toplanıp uzaklaģtırılır.) 5-)Atık Yağlar: Üretilen bitkisel ve endüstriyel atık yağlar geçici depolama alanlarında biriktirilir ve yetkilendirilmiģ geri kazanım tesislerine mevzuat hükümlerine uygun olarak teslim edilir.

4 SAYFA NO 4/ ATIK YÖNETĠMĠ ATIK MĠNĠMĠZASYONU a) Evsel atıkların oluģumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılacak çalıģmalar: -Evsel atıklar, genel atıklar ve ambalaj atıkları olarak sınıflandırılır. Genel atıkların oluģumunun ve miktarının azaltılması amacıyla kaynakta genel atıklar ayrı bir Ģekilde toplanır, geçici atık deposundaki evsel atık bölümüne ulaģması sağlanır. -Hastanemizde oluģan evsel atıklar düzenli olarak takip edilir, siyah torbalarda toplanır, hazırlanmıģ olan evsel atık deposunda biriktirilir, Belediye Ekiplerine belirlenen saatlerde teslim edilir. -Bütün birimlere evsel atıkların kaynağında azaltılması çalıģmaları hakkında hizmet içi eğitim yapılır b) Ambalaj atıklarının oluģumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılacak çalıģmalar: -Ambalaj atıklarının oluģumunun ve miktarının azaltılması amacıyla kaynakta ambalaj atıklarının ayrı bir Ģekilde toplanır, geçici atık deposunda ambalaj atık bölümüne ulaģması sağlanır, kontamine olmamaları Ģartıyla, boģalan ilaç ĢiĢeleri ile içeriği boģaltılan serum veya sıvı bulunan ĢiĢeler ambalaj atığı olarak değerlendirilir. -Ambalaj atıkları türlerine göre sınıflandırılarak geri kazanımı uygun olanlar bir araya toplanarak belediyece yetkilendirilmiģ, lisanlı geri dönüģüm firmalarına her gün teslim edilir. -Bütün birimlere ambalaj atıklarının kaynağında azaltılması ve bertaraf edilmesi çalıģmaları ile ilgili hizmet içi eğitimler düzenlenir c) Tıbbi atıkların oluģumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılan çalıģmalar: -Hastanemizde çok gerekmedikçe tek kullanımlık malzeme yerine, yıkanarak ve steril edilerek kullanılabilen malzemeler tercih edilir, tek kullanımlık tıbbi ürünlerin ambalajları kontamine olmamaları Ģartıyla geri dönüģüm için ayrı olarak toplanır. -Enfeksiyon Kontrol Komitesi (EKK) tarafından sakıncalı bulunan hastalar dıģındaki hastaların idrar, parasentez sıvıları, nazogastrik sıvıları tıbbi atık miktarını azaltmak için yoğun bakım ünitelerinde atık için ayrılmıģ olan tuvaletlere, servislerde de hasta odalarındaki tuvaletlere boģaltıldıktan sonra kapları tıbbi atık torbasına atılır. -Yoğun Bakım Ünitelerinde, kolostomi torba içerikleri hastanede yatan hastalarda barsak florası değiģtiği ve boģaltma sırasında dirençli mikroorganizma ile kontaminasyonun önlenmesi için boģaltılmaz ve boģaltılmayan, alt ucu kapalı Ģekilde üretilen kolostomi torbaları kullanılır.

5 SAYFA NO 5/15 -Servislerde ise yine EKK tarafından sakıncalı bulunan hastalar dıģındaki hastaların kolostomi torbası içerikleri hasta odalarındaki tuvalete boģaltıldıktan sonra kapları tıbbi atık torbasına atılır. -Tıbbi atıklar; üretilen servislerde kırmızı renkli, üzerinde tıbbi atık iģareti olan poģetlerde toplanarak yine kırmızı renkli tıbbi atık konteynırlarında muhafaza edilerek geçici tıbbi atık toplama deposunda biriktirilir. SözleĢmeli tıbbi atık toplama Ģirketine belirlenen saatlerde ağızları kapalı olarak teslim edilir. -Bütün ünitelerde çalıģan personele hizmet içi eğitimler verilir ve tüm personel tıbbi atığın önemi, ayrı toplanması, bulaģma yolları ve koruyucu önlemleri hakkında bilgilendirilir d) Tehlikeli atıkların oluģumunun ve miktarının azaltılması amacı ile yapılan çalıģmalar: -Tehlikeli atık miktarını azaltmak amacıyla, yapılacak ihalenin Ģartnamesine, boģalan tehlikeli atık kaplarının geri alınması ile ilgili madde eklenecek, miadı dolan ilaçlar ihale sürecinde firmalara konulan Ģart gereği aynı ilaç firmasına iade edilecektir. -Tehlikeli atıkların minimizasyonu ile ilgili bölüm çalıģanlarına, bölüm sorumlularına hizmet içi eğitim verilecektir ATIKLARIN KAYNAĞINDA AYRI TOPLANMASI VE BĠRĠKTĠRĠLMESĠ Atık ayrıģtırması hastanemizde yapılmaktadır. Bu konuda yeterli malzeme temin edilmiģ ve atıklar ayrı toplanmaktadır a) Evsel nitelikli atıkların kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: - Evsel atıklar içinde yer alan genel nitelikli atıklar; sağlıklı insanların bulunduğu kısımlar, hasta olmayanların muayene edildiği bölümler, idari birimler, temizlik hizmetleri, mutfaklar, ambar ve atölyelerden gelen atıklardır. -Evsel nitelikte atıkların kaynağında ayrı olarak toplanması ve biriktirilmesi amacıyla evsel nitelikli atıklar tıbbi atıklardan, tehlikeli atıklardan, ambalaj ve kağıt atıklarından ayrı olarak siyah renkli torbalarda toplanır. Ayrıca bilgilendirmeye yönelik evsel atık kovalarının üzerinde evsel atık bilgilendirme yazıları bulunmaktadır. Birimlerde çalıģan tüm personele evsel atıklarla ilgili eğitimler düzenlenerek evsel atıkların ayrı toplanması sağlanmaktadır. -Toplanan bu atıklar bu iģ için özel olarak ayrılmıģ konteynırlarla evsel atık geçici depolama bölümüne götürülmektedir.

6 SAYFA NO 6/ b) Ambalaj atıklarının kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: -Evsel atıklar içinde yer alan ambalaj atıkları geri dönüģümlü atıklardır. Kağıt, karton, mukavva, plastik, metal vb. atıklar kontamine olmamaları Ģartıyla diğer atıklardan ayrı olarak mavi renkli plastik torbalarda toplanır. -Mavi torbalar beyaz, sert, sızdırmaz plastik kovalar içine konur. Serum ve ilaç ĢiĢeleri (kırık camlar dahil) gibi cam ambalaj atıkları ise yine kontamine olmamaları Ģartıyla mavi renkli plastik torbalarda toplanır. KullanılmıĢ serum ĢiĢeleri ayrı toplanmadan önce, uçlarındaki lastik, set ve iğne gibi hasta ile temas eden materyallerden ayrılır ve içindeki sıvılar boģaltılır. Aynı Ģekilde plastik serum poģetleri de kontamine olmamaları Ģartı ile set ve iğne gibi materyallerden ayrıldıktan sonra mavi torbalarda toplanırlar. -Ambalaj nitelikli atıklar toplanmaları sırasında tıbbi atıklar ile karıģtırılmazlar. KarıĢtırılmaları durumunda tıbbi atık olarak kabul edilirler. -Toplanan kâğıt atıklar hastane bahçesinde kağıt konteynırı içinde biriktirilmektedir c) Tıbbi atıkların (kesici-delici atıklar dahil) kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: -Tıbbi atıklar; enfeksiyöz atıklar, patolojik atıklar ve kesici-delici atık alt gruplarından oluģmaktadır. -Enfeksiyöz atıklar; mikrobiyolojik laboratuvar atıkları, kültür ve stoklar, enfeksiyöz vücut sıvıları, serolojik atıklar, diğer kontamine laboratuvar atıkları (lam-lamel, pipet, petri v.b) kan-kan ürünleri ve bunlarla kontamine olmuģ nesneler, kullanılmıģ ameliyat giysileri (kumaģ, önlük ve eldiven v.b), diyaliz atıkları (atık su ve ekipman), karantina atıkları, bakteri ve virüs içeren hava filtreleri ve enfekte deney hayvanlarının leģleri, organ parçaları, kanı ve bunlarla temas eden tüm nesnelerdir. -Patolojik atıklar; ameliyathane, morg ve otopsi salonları gibi yerlerden gelen anatomik atık dokular olan vücut parçaları, organik parçalar, plesenta, kesik uzuvlar ve tıbbi müdahale esnasında ortaya çıkan vücut sıvılarını içeren atıklardır. -Kesici-delici atıklar; batma, delme sıyrık ve yaralanmalara neden olabilecek atıklar: enjektör iğnesi, iğne içeren diğer kesiciler, bistüri, lam-lamel, cam pastör pipeti, kontamine kırılmıģ cam ürünleridir (kırılmıģ ampuller v.b).

7 SAYFA NO 7/15 -Tıbbi atıkların toplanmasında çift taban kalınlığı en az 100 mikron olan ve 10 kg kaldırma kapasiteli polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikiģli, körüksüz, üzerinde DĠKKAT TIBBĠ ATIK yazısı ve uluslararası Tıbbi Atık Amblemi bulunan özel kırmızı poģetler kullanılır. -Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları sıkıca bağlanır ve gerekli görüldüğü hallerde her bir torba yine aynı özelliklere sahip diğer bir torbaya konularak kesin sızdırmazlık sağlanır. Bu torbalar hiçbir Ģekilde geri kazanılmaz ve tekrar kullanılmaz. Tıbbi atık torbalarının içeriği hiçbir suretle sıkıģtırılmaz, torbasından çıkarılmaz, boģaltılmaz veya baģka bir kaba aktarılmaz. -Kesici ve delici özelliği olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye, yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve karıģtırılması mümkün olmayan, üzerinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile Dikkat! Kesici ve delici tıbbi atık ibaresi taģıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine kartondan yapılmıģ kutu veya konteynerler içinde toplanır. Bu biriktirme kapları, en fazla ¾ oranında doldurulur, ağızları kapatılır ve kırmızı plastik torbalara konur. Kesici-delici atık kapları dolduktan sonra kesinlikle sıkıģtırılmaz, açılmaz, boģaltılmaz ve geri kazanılmaz. -Kesici-delici atık kutuları ve tıbbi atık poģetlerinin ¾ ten fazla oranda doldurulmasını önlemek için yeni torba ve kapların kullanıma hazır olarak atığın kaynağında veya en yakınında bulundurulması sağlanır. -Hastanemiz yoğun bakım üniteleri ve servislerde kapalı sistem yoluyla toplanan ve delinmeye dayanıklı torbalarda biriktirilen trakial aspirasyon sıvıları, bu torbalar içinde tıbbi atık poģetine atılır. -Servislerde arrestler veya acil durumlarda kullanılan aspirasyon cihazların kavanozları içerisinde biriken aspirasyon sıvıları, tıbbi atık torbalarına talaģla birlikte emdirilerek atılır. Bu kavanozlara iģlem sonrası 1/10 oranında çamaģır suyu ile 20 dakika yüksek düzey dezenfeksiyon uygulanır. -Enfeksiyon Kontrol Komitesi tarafından sakıncalı bulunan hastaların vücut sıvıları kapları ile birlikte tıbbi atık torbasına atılır. -Hastanemiz kan merkezi ve laboratuarlarından gelen enfeksiyöz atıklar otoklavda steril edildikten, sonra tıbbi atık poģetine atılır d) Tehlikeli atıkların kaynağında ayrı toplanması, bu amaçla kullanılacak toplama ekipmanları ve özellikleri: -Bu grupta yer alan kimyasal atıklar, toksik, korozif (ph<2 ve ph>12), yanıcı ve reaktif (su ile reaksiyon verebilen, Ģoklara hassas) özelliklerinin en az birine sahip olmaları durumunda tehlikeli

8 SAYFA NO 8/15 atık olarak kabul edilirler. Tehlikeli atıklar; tehlikeli kimyasallar, sitotoksik ve sitostatik ilaçlar (bu ilaçlarla kontamine olmuģ serum, serum seti, iğne ucu vb.), amalgam atıkları, genotoksik ve sitotoksik atıklar, farmasötik atıklar, ağır metal içeren atıklar ve basınçlı kaplar diğer atıklardan ayrı olarak mavi renkli, kapağı kelepçeli tehlikeli atık bidonları ile toplanır. Bu özelliklerden hiçbirine sahip olmayan tehlikesiz kimyasal atıklardan katı olanlar evsel atıklar ile toplanır, sıvı olanlar ise kanalizasyon sistemi ile uzaklaģtırılır. -Radyoloji ünitemizden kaynaklanan röntgen banyo suları Radyoloji Ünitesinde belirlenen noktada biriktirilir. Bu biriktirilen sular satın alma yoluyla ihale edilen firma tarafından düzenli olarak alınmaktadır. -Pillerin ayrı toplanması için bölümlerde ve katlarda geri dönüģüm pil atık kutuları bulunmaktadır. Bölümlerde ve katlarda atık pil kutuları dolduğunda ilgili müdür muavinine haber verilir. Ġlgili müdür muavini, sözleģmesi yapılmıģ firmaya dolmuģ pil kutusunu ve yerini bildirir. Firma görevlileri tarafından toplanır ATIKLARIN TAġINMASI, TAġIMADA KULLANILACAK EKĠPMAN VE ARAÇLAR a) Evsel atıklarının taģınması, taģıma amacıyla kullanılacak araçlar: -Evsel nitelikli atıklar tıbbi, tehlikeli ve ambalaj atıklarından ayrı olarak siyah renkli plastik torbalarda toplanmaktadır. Atık poģetlerinin 3/4 oranından daha fazla doldurulmamaktadır. -Atık toplama poģetlerinin ağzı sıkıca bağlandıktan sonra atıklar her birimin kendi temizlik görevlileri tarafından evsel atık kapaklı, tekerlekli, yükleme-boģaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boģaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iģ için ayrılmıģ 240 litre hacminde PVC den yapılma yeģil renkli konteynırıyla taģınmakta ve geçici evsel atık deposuna konulmaktadır. Konteynırlar her birimin kendi temizlik görevlileri tarafından taģınır. -Ekipman olarak eldiven ve çalıģma kıyafetleri kullanılmaktadır b)Ambalaj atıklarının taģınması, taģıma amacıyla kullanılacak araçlar: -Ambalaj atıkları mavi renkli torbalara ayrı olarak toplandıktan sonra, her birimin kendi temizlik görevlileri tarafından atık kapaklı, tekerlekli, yükleme-boģaltma esnasında torbaların hasarlanmasına veya delinmesine yol açabilecek keskin kenarları olmayan, yüklenmesi, boģaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay ve sadece bu iģ için ayrılmıģ 240 litre hacminde PVC den yapılma yeģil

9 SAYFA NO 9/15 renkli, konteyner ile taģınmakta ve geçici ambalaj atık deposuna konulmaktadır. Konteynırlar her birimin kendi temizlik görevlileri tarafından taģınır. -Ekipman olarak eldiven ve çalıģma kıyafetleri kullanılmaktadır c)Tıbbi atıkların taģınması, taģıma amacıyla kullanılacak ekipman ve araçlar: -Tıbbi atıkların toplanmasında; yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taģımaya dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen ham maddeden sızdırmaz, çift taban dikiģli ve körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 150 mikron olan, en az 10 kg kaldırma kapasiteli, her iki yüzeyinde Uluslararası Biyotehlike amblemi ile DĠKKAT TIBBĠ ATIK ibaresi taģıyan kırmızı renkli torbalar kullanılmaktadır. -Torbalar en fazla ¾ oranında doldurulup, ağzı sıkıca kapatılmalı, içerisindeki sıvı tıbbi atıklardan dolayı sızdırma riski olan torbalar ikinci bir torbaya konularak tam sızdırmazlık sağlanmaktadır. Tıbbi atıkların sıkıģtırılmamasına ve baģka poģetlere aktarılmamasına dikkat edilmektedir. -Tıbbi atık torbaları ağzı kapaklı plastik kovalarla ünite içinde bu iģ için eğitilmiģ personel tarafından, yüklenmesi, boģaltılması, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay, paslanmaz ve sadece bu iģ için ayrılmıģ araçlar ile toplanır ve taģınırlar. -Tıbbi atıkların ünite içinde taģınmasında kullanılan araçlar turuncu renkli, üzerlerinde Uluslar arası Biyotehlike amblemi ile Dikkat! Tıbbi Atık ibaresi bulunmaktadır. -Tıbbi atık torbaları ağızları sıkıca bağlanmıģ olarak ve sıkıģtırılmadan ağzı kapaklı tıbbi atık kovaları ile atık taģıma araçlarına yüklenir, toplama ve taģıma iģlemi sırasında el veya vücut ile temastan kaçınılır. Atık torbaları asla elde taģınmazlar. Tıbbi atıklar ile evsel nitelikli atıklar aynı araca yüklenmez ve taģınmazlar. -Atık taģıma araçları her gün düzenli olarak temizlenir ve dezenfekte edilirler. Araçların içinde herhangi bir torbanın patlaması veya dökülmesi durumunda atıklar güvenli olarak boģaltılır ve taģıma aracı ivedilikle dezenfekte edilir. -Tıbbi atıkları taģımakla görevlendirilen temizlik personeli çalıģma sırasında eldiven, koruyucu gözlük, maske kullanır; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyer. -TaĢıma iģleminde kullanılan özel giysi ve ekipmanlar ayrı bir yerde muhafaza edilir. -Günlük tıbbi atıklarımız sözleģme yapılmıģ lisanslı firma tarafından toplanmaktadır.

10 SAYFA NO 10/ d) Tehlikeli atıkların taģınması, taģıma amacıyla kullanılacak araçlar Tehlikeli kimyasal atıklar: -Kimyasal atık bidonlarında biriktirilerek toplandıktan sonra tıbbi atık taģıma personeli tarafından tıbbi atık taģıma aracı ile geçici kimyasal atık deposuna taģınır. -Tehlikeli kimyasal atıkları taģımakla görevlendirilen tıbbi atık taģıma personeli çalıģma sırasında eldiven, koruyucu gözlük, maske kullanır; çizme ve özel koruyucu turuncu renkli elbise giyer. -Pil atıkları dolduğunda, sözleģme yapılmıģ lisanslı firmaya dolmuģ pil kutusunu ve yerini bildirir. Firma görevlileri tarafından toplanır ATIK TOPLAMA VE BĠRĠKTĠRME EKĠPMANLARININ BULUNDUĞU YERLER, TOPLAMA PROGRAMI VE TAġIMA GÜZERGAHI a) Evsel nitelikli atık biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, toplanma saati ve atık taģıma araçlarının izleyeceği güzergah: -Evsel nitelikli atıklar her ünitenin kendi içerisinde özel belirlenmiģ noktalardaki evsel atık konteynırlarında toplanmaktadır. Toplanan konteynırlar her gün için, Sabah: 07:30 Öğle: 14:30 AkĢam: 20:30 saatlerinde her ünitenin kendi görevlileri tarafından alınarak bu iģ için ayrılmıģ sabit bir asansör kullanılarak geçici evsel atık deposuna taģınmaları sağlanmaktadır b) Ambalaj atığı biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, toplanma saati ve atık taģıma araçlarının izleyeceği güzergâh: -Ambalaj nitelikli atıklar her ünitenin kendi içerisinde özel belirlenmiģ noktalardaki ambalaj atık konteynırlarında toplanmaktadır. Toplanan konteynırlar her gün için, Sabah: 07:30 Öğle: 14:30 AkĢam: 20:30 saatlerinde her ünitenin kendi görevlileri tarafından alınarak bu iģ için ayrılmıģ sabit bir asansör kullanılarak geçici evsel atık deposuna taģınmaları sağlanmaktadır c) Tıbbi atık biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, toplanma saati ve atık taģıma araçlarının izleyeceği güzergâh: -Tıbbi atıklar bütün ünitelerde belirlenen özel noktalarda toplanmaktadır. Ayrıca hasta tedavi araçlarında da delici-kesici tıbbi atık malzemeleri için küçük tıbbi atık kovaları bulundurulmaktadır. Bu toplanan tıbbi atıkların taģınması her gün için, Sabah 07:30, Öğle: 14:30, AkĢam 20:30 saatlerinde özel tıbbi atık görevlileri tarafından bu iģ için ayrılmıģ sabit asansör kullanılarak geçici tıbbi atık deposuna taģınması sağlanmaktadır.

11 SAYFA NO 11/ d) Tehlikeli atık biriktirme kaplarının bulunduğu yerler, toplanma saati ve atık taģıma araçlarının izleyeceği güzergâh: -Bölümlerde biriktirilen tehlikeli kimyasal atıklar atık bidonlarının ¾ ü dolduğunda tıbbi atık görevlisine haber verilerek taģıması sağlanır. Katlardan toplanan tehlikeli kimyasal atıklar özel tıbbi atık görevlileri tarafından hastanemiz bu iģ için ayrılmıģ sabit asansör kullanılarak geçici kimyasal atık deposuna taģınması sağlanmaktadır. -Laboratuar cihazlarının tehlikeli kimyasal atıkları zemin koridorunun çok kalabalık olmadığı zamanda geçici kimyasal atık deposuna taģınması sağlanmaktadır GEÇĠCĠ DEPOLAMA SĠSTEMLERĠ a)Evsel atık geçici atık deposunun yeri ve özellikleri: -Evsel atıklar içinde yer alan genel atıklar ve ambalaj atıkları için hastanemizin zemininde ve morg tarafında hasta ve hasta yakını giriģlerinden uzakta geçici atık deposu oluģturulmuģtur. Atık Deposunun hacmi en az altı günlük atığı alabilecek boyutlardadır. -Deponun tabanı ve duvarları sağlam, geçirimsiz, mikroorganizma ve kir tutmayan, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay bir malzeme ile kaplıdır. Belediye Temizlik ĠĢleri görevlileri tarafından haftanın her gün belirlenen saatlerde alınmaktadır b)Tıbbi atık geçici atık deposunun yeri ve özellikleri: -Tıbbi atıklar hastanemizin zemin katında, hasta ve hasta yakını giriģlerinden uzakta Geçici Tıbbi Atık Deposunda depolanır. Atık Deposunun hacmi en az altı günlük atığı alabilecek boyutlardadır. - Deponun tabanı ve duvarları sağlam, geçirimsiz, mikroorganizma ve kir tutmayan, temizlenmesi ve dezenfeksiyonu kolay bir malzeme ile kaplıdır. Havalandırma için pervane kullanılır. Depo kapısı turuncu renge boyalı, üzerinde görülebilecek Ģekilde ve siyah renkli Uluslararası Biyotehlike amblemi ile siyah harfler ile yazılmıģ Dikkat! Tıbbi Atık ibaresi bulunur ve dıģarıya doğru açılır. -Depo kapısı kullanımları dıģında daima kapalı ve kilitli tutulur, yetkili olmayan kiģilerin girmelerine izin verilmez c)Tehlikeli Atıklar: Tehlikeli atıklar hastanemiz dıģ tarafında hasta ve hasta yakını giriģlerinden uzakta Geçici Tehlikeli Atık deposunda bulunur. Tehlikeli atıklar diğer atıklardan ayrı toplanır. Hizmet satın alım yöntemi ile anlaģılmıģ bir firma aracılığı ile Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre iģlem görür.

12 SAYFA NO 12/ d)Pil Atıkları: Atık piller diğer atıklarla karıģtırılmadan Tehlikeli Atıkların Kontrolü yönetmeliğine uygun ayrı atık toplama kapları kullanılarak biriktirilir. Atık toplama kapları dolduğunda Belediye görevlilerine teslim edilmektedir )TOPLAMA EKĠPMANLARININ TEMĠZLĠĞĠ VE DEZENFEKSĠYONU a)Evsel atık taģıma araçları ile geçici atık depolarının veya konteynerlerinin temizliği ve dezenfeksiyonu amacıyla yapılacak iģlemler: -Evsel nitelikli atıkların konulduğu bölmede kanalizasyona bağlı ızgaralı bir drenaj sistemi ve bölmenin kolaylıkla temizlenebilmesi için bir su musluğu bulunur. Depo, atıkların boģaltılmasını müteakiben temizlenir, gerekirse dezenfekte edilir ve ilaçlanır. Servislerde evsel atıkların toplanması için kullanılan konteynerlerin içi kirlendikçe su ve deterjanla temizlenir, gerektiğinde dezenfeksiyonu sağlanır b)Tıbbi atık taģıma araçları ile geçici atık depolarının veya konteynerlerinin temizliği ve dezenfeksiyonu amacıyla yapılacak iģlemler: -Tıbbı atıkların konulduğu deponun temizliği ve dezenfeksiyonu atıkların boģaltılmasından sonra kuru olarak yapılır. Deponun zeminine dökülen sıvılar önce talaģ kullanılarak emdirilir. Emilme iģlemi bittikten sonra talaģlar toplanıp kırmızı renkli tıbbı atık torbasına atılır. Sonrasında pompalı ilaç püskürtme cihazı içine 1/10 oranında hazırlanmıģ çamaģır suyu ile dezenfekte edilir. -Servislerde tıbbi atıkların toplanması için kullanılan konteynerlerin içi tıbbi atık poģetlerinin alınması sonrasında sıvı sızıntısı yönünden kontrol edilir. Sıvı sızıntısı olması durumunda bu sıvı önce talaģla emdirilir ve talaģ tıbbi atık poģetine konur. Daha sonra 1/10 oranında hazırlanmıģ çamaģır suyu ile dezenfekte edilir. Bu iģlem her günün sonunda ve gerektiğinde tekrarlanır. Tıbbi atık temizliğinde kullanılan tüm malzemeler, baģka birimlerde kullanılmamak üzere tıbbi atık temizliği için ayrılmıģ bölümde saklanır. Dezenfeksiyon amacı ile kullanılacak dezenfektanlar: 1/10 (5000 ppm) oranında ÇamaĢır Suyu (Klor Dezenfektan) kullanılır )KAZA ANINDA ALINACAK ÖNLEMLER VE YAPILACAK ĠġLEMLER a)Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taģınması ve geçici depolanması sırasında oluģabilecek yaralanmalarda alınacak önlemler ve yapılacak iģlemler:

13 SAYFA NO 13/15 -Tıbbi atıkların taģınması için görevlendirilen personele Tıbbi Atık Yönetmeliğine uygun eldiven, çizme, gözlük ve turuncu renkli kıyafetler temin edilir ve giymeleri sağlanır. Tıbbi atık personeline herhangi bir kaza anında oluģabilecek risklerle ilgili EKK tarafından hizmet içi eğitim verilir. Tıbbi Atık Sorumlusu ile iģbirliği yapılarak gerekli tahlil ve tetkiklerin yapılması sağlanır. Tıbbi atık taģıyan personelin kesici delici aletle yaralanması durumunda EKK ne baģvurarak takip altına alınması sağlanır. Yaralanan personel için Kesici-Delici Alet Yaralanması Bildirim ve Takip Formu doldurulur b)Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taģınması ve geçici depolanması sırasında oluģabilecek dökülme ve yayılmalarda alınacak önlemler ve yapılacak iģlemler: -Tıbbi atık kovalarının, kolay devrilmeyeceği hasta ve çalıģanların takılıp düģmelerine neden olmayacağı yerlerde bulundurulması sağlanır. -Tıbbi atıkların herhangi bir nedenle dökülmesi durumunda o bölgeye hasta/hasta yakınları ve diğer personelin giriģinin engellenmesi sağlanır. Tıbbi atıkların toplanması sırasında tıbbi atık torbalarında herhangi bir delinme veya sızdırma söz konusu ise ikinci bir atık torbasına daha konularak sızdırmadığından emin olunduktan sonra atılır. Eğer kovanın devrilmesi söz konusu ise çöpe elle dokunulmadan yerdeki atık süpürülür, yeni bir atık poģetinin içine konulur ve atık kovasının içinde kalan atıklar da bu yeni tıbbi atık poģetinin içine konulur. -Sıvı atıklar ise talaģla yoğunlaģtırıldıktan sonra tekrar kırmızı renkli plastik torbalara konur. Tıbbi atık kovası da çamaģır suyu ile silinerek temizlenir. Yeni bir tıbbi atık poģeti geçirilir. Kovanın devrildiği zemin de 1/10 oranında sulandırılmıģ çamaģır suyu ile dezenfekte edilir. Temizlikte kullanılan diğer malzemeler de yine çamaģır suyu ile dezenfekte edilir c)Tıbbi atıkların toplanması, ünite içi taģınması ve geçici depolanması sırasında oluģabilecek yaralanmalar, dökülme-yayılma ve diğer kazaların bildirilmesi, kayıt altına alınması ve raporlanması: -Tıbbi yaralanmaya maruz kalan personel yaralanmayı EKK ya bildirir. Diğer dökülme ve kazalar tıbbi atık sorumlusuna bildirilir. Tıbbi atık sorumlusu olayı tutanak altına alarak bir daha tekrarlanmaması için gerekli tedbirleri alır. Tıbbi atık taģıyan personelin kesici delici aletle yaralanması durumunda Kesici-Delici Alet Yaralanması Bildirim ve Takip Formu doldurulur.

14 SAYFA NO 14/ ) SORUMLU PERSONEL a)Evsel nitelikli atıklar ile ambalaj atıklarının toplanması ve taģınmasından sorumlu personel ve görev tanımları: Her birimin temizlik personeli evsel ve ambalaj atıklarının toplanması ve atılmasından sorumludur. Temizlik personeli; evsel atıkların toplanmasında yeģil renkli atık konteynerlerini kullanır. Evsel atık poģetinin ağzını bağlar, kendi vücuduna değdirmeden evsel atık konteynerine yerleģtirir. Konteynerin ağzını kapatır ve kapalı bir Ģekilde taģır. Temizlik personeli kesinlikle tıbbi atıklarla evsel atıkları aynı konteyner içerisinde taģımaz. Atıkların toplanması ve taģınması sırasında eldiven kullanır. Evsel atıkları toplarken klinik sorumlusunun gözetiminde çalıģır. Evsel atık poģetlerini geçici evsel atık deposuna koyduktan sonra deponun kapısını kilitli tutar b)Tıbbi atıkların toplanması ve taģınmasından sorumlu personel, görev tanımları ve çalıģma sırasında kullanılacak özel kıyafetler: -Hastanemizde tıbbi atıklar için 1 adet temizlik personeli görevlendirilmiģtir. Tıbbi atık görevlileri turuncu renkli özel kıyafet giyer, batmayı önleyici özel eldiven, maske, çizme ve sıvı sıçramalarına karģı da koruyucu gözlük kullanır. -Tıbbi atığın toplanması ve taģınması tıbbi atık personeli tarafından yapılır. Tıbbi atıklar tıbbi atık konteynerleri ile toplanır. Tıbbi atık personeli tıbbi atıkları toplarken kesinlikle poģetiyle birlikte alır ve sızdırma söz konusu ise baģka bir tıbbi atık poģetine daha koyar. Tıbbi atıkları toplarken klinik sorumlusunun gözetiminde çalıģır. -Ġğne ucu vb. kesici delici atıklar atılmıģ ise bunu hemen klinik sorumlusuna ve tıbbi atık sorumlusuna bildirir. Tıbbi atık poģetinin ağzını bağlar, kendi vücuduna değdirmeden tıbbi atık konteynerine yerleģtirir. Tıbbi atık konteynerinin ağzını kapatır ve kapalı bir Ģekilde taģır. Tıbbi atık poģetlerini geçici tıbbi atık deposuna koyduktan sonra deponun kapısını kilitli tutar c)Geçici atık deposunun/geçici atık depolama konteynerlerinin iģletilmesinden sorumlu personel ve görev tanımları: -Deponun sorumlusu, tıbbi atık personelidir. Bu personel; geçici atık depolarının temizliğini ve düzenini sağlar, yetkisiz kiģilerin geçici atık depolarına giriģ çıkıģını engeller. Geçici Atık Depolarının kapılarının daima kapalı tutulmasını ve havalandırma soğutma sisteminin çalıģır durumda olmasını sağlar. Belediye görevlilerince atıkların alınması sırasında gereken kolaylığı ve yardımı yapar. Meydana gelen olumsuzlukları derhal Tıbbi Atık Sorumlusuna bildirir.

15 SAYFA NO 15/ KAYIT TUTMA VE RAPORLAMA -Tıbbi atık personeli tıbbi atıkları tartar ve Tıbbi Atık Alındı Belgesi lisanslı tıbbi atık görevlisi ile karģılıklı olarak imzalanarak günlük atık miktarı kayıt altına alınır. Bu kayıtlar tıbbi atık sorumlu personeli aracılığıyla tıbbi atıklardan sorumlu hastane Ģefine bildirilir. Ayrıca aylık olarak toplam tıbbi atık miktarı ve mali tutarı, firma görevlileri tarafından hastaneye bildirilir. Günlük alınan kilo miktarları aylık toplanarak Sağlık Müdürlüğü ne yazı ile bildirilir a)Kayıt altına alma ve raporlamadan sorumlu personel: Günlük tıbbi atık miktarı ile ilgili belge tıbbi atıkları teslim etmekle görevlendirilen tıbbi atık personelinin sorumluğundadır. Bu belgelerin aylık dökümünün yapılması ve arģivlenmesi tıbbi atık sorumlusu Ģefin sorumluluğundadır. Hastane tıbbi atık sorumlusu, her ay bu iģlemleri denetler ve uygun Ģekilde kayıt altına alınmasını ve raporlanmasını sağlar. 3.ĠLGĠLĠ DOKÜMANLAR Çevre Boyutları Listesi Çevre Yönetmelikleri