MALZEMELERİN YORULMA MUKAVEMETİ

Ebat: px

Şu sayfadan göstermeyi başlat:

Download "MALZEMELERİN YORULMA MUKAVEMETİ"

Bulut Işık
8 yıl önce
İzleme sayısı:

1 MALZEMELERİN YORULMA MUKAVEMETİ Yorul, diik üklee ltıd lzeei ve prçı ekik özelliklerideki zl olrk tılbilir. Geellikle kie elelrı değişke üklere ve gerilelere ruzdur. Yükler sttik ols dhi çlış essıd eleı kesitide ed gele gerileler değişke olbilir. ttik bir ük ltıd döe bir il bu duru örek olrk verilebilir. Diik ükleee ruz bir kie eleıd ed gele değişke gerileleri ksiu ve/ve iiu değerleri, lzeei ukveet sıırlrıd (, u,...) küçük ols dhi prçd kırıl gözleebilir. Bu şekilde ed gele göçei (ilure) e belirgi özelliği, birçok de tekrrl değişke gerilelerdir. Bu şekilde ed gele göçe, orul kırılsı olrk tılır. Bu tür göçei bşlgıç oktsı, lzee içerisideki tekillik ve süreksizliklerdir. Tekillikler pısl (klıtı ve ikici z prçcıklrı) ve geoetriksel (bsklr gibi) olbilir. Bu tür süreksizlik ve tekillikler, lzee dı değerleride dh z ükleiş olsı krşılık, etrlrıd üksek gerile ığıllrı ol çkt, değişke gerilelerle birlikte büüekte ve kritik bir büüklüğe eriştikleri d prçı ide kırılsı sebep olktdırlr. GERİLME ÖMÜR EĞRİLERİ Mkie prçlrıı diik zorllrıd ukveet sıırlrıı biliesi içi, deeler pılsı ve bu göre gerile-öür değerlerii bulusı gerekektedir. Bu ç ile çeşitli gerile sevieleride değişke gerilee ruz uueler, çevri sılrı göre (-N) logritik bir çizile gösterilebilir. Bu tür eğriler Wöhler eğrisi olrk d dldırılır. higle s Mechicl Egieerig Desig kitbı teel lırk hzırlış eğiti çlı ders otlrıdır. Yı iteliği oktur.

Diik ükleee ruz bir kie eleıd ed gele değişke gerileleri ksiu ve/ve iiu değerleri, lzeei ukveet sıırlrıd (, u,...) küçük ols dhi prçd kırıl gözleebilir.

2 Çoğu çelik lzee içi Wöhler eğriside bir dirsek oluşur. Bu eşik değeride sor prçı örü sosuz olrk düşüülür. Bu eşik değeri, lzeei sürekli ukveet sıırı olrk e dldırılır. Ypıl deesel çlışlr bu eşik değerii çelikler içi; ' 400MP e 700MP > 400MP Wöhler eğrileri t değişke zorl ltıd lbortuvr şrtlrıd uzu süre deeler pılrk buluurlr. Ack şu kdr pıl dee souçlrı lzeei ukveet değerleri kullılrk klşık Wöhler eğrilerii çizilebilesie olk sğlr. Logritik ölçekte deeleri souçlrı klşık olrk bir doğru şeklide eterpole edilebildiği içi N ( ) b log log + b log N zılbilir. Burd, ( ) b log e e ( MP ) higle s Mechicl Egieerig Desig kitbı teel lırk hzırlış eğiti çlı ders otlrıdır. Yı iteliği oktur.

Ack şu kdr pıl dee souçlrı lzeei ukveet değerleri kullılrk klşık Wöhler eğrilerii çizilebilesie olk sğlr.

3 higle s Mechicl Egieerig Desig kitbı teel lırk hzırlış eğiti çlı ders otlrıdır. Yı iteliği oktur.

4 YORULMA MUKAVEMETİNE ETKİYEN FAKTÖRLER ' e k k b k c k d k e k e k : Yüze Fktörü (urce Fctor) k b Yüze Duruu b Prltılış ve tşlış Tkı tezghlrıd işleiş ve soğuk çekiliş ıck Hddeleiş Dövülüş k b : Bo Fktörü (ize Fctor) Burul ve Eğilede k b deq.79 d d eq 5 d 54 Not: Ekseel ükleede k b lıır. Mil (içi dolu) d eq d (il döüor) Mil (içi boş) d eq 0.7d (il döüor) d π eq do di 4 (il döüor) d 0.7 π eq d0 di 4 Dikdörtge Kesitli Proiller (ölçüler h b ) (il döüor) deq hb (eğilee ruz, döüor) Diğer geoetriler ( ( ) ) π A0.95 A 0.95A d 0.95d 4 d eq d (prç döüor) d 0.7 d (prç döüor) eq higle s Mechicl Egieerig Desig kitbı teel lırk hzırlış eğiti çlı ders otlrıdır. Yı iteliği oktur. 4

Mil (içi dolu) d eq d (il döüor) Mil (içi boş) d eq 0.7d (il döüor) d π eq do di 4 (il döüor) d 0.7 π eq d0 di 4 Dikdörtge Kesitli Proiller (ölçüler h b ) (il döüor) deq 0.

5 k c : Yük Fktörü (Lod Fctor) k c Eğile 0.85 Ekseel Yüklee 0.59 Burul Not: Burul ile birlikte diğer üklee şekillerii olsı duruud (Bileşke üklee) Vo- Mises teorisi ugulır. k d : ıcklık Fktörü (Teperture Fctor) ıcklık k d ıcklık k d k e : Güveilirlik ktörü (Relibilit Fctor) k e Güveilirlik k : Diğer Etkiler (Miscelleous-Eects Fctor) Ugul it özel etkileri kpsr. Dh öce çıkl ck orul ukveetie etkisi olduğu bilie bütü etkiler bu gurup içide toplır. Çetik etkisi bu bölüde ele lıır. k K higle s Mechicl Egieerig Desig kitbı teel lırk hzırlış eğiti çlı ders otlrıdır. Yı iteliği oktur. 5

670 k e : Güveilirlik ktörü (Relibilit Fctor) k e Güveilirlik 0.5 0.9 0.897 0.95 0.868 0.99 0.84 0.999 0.75 0.9999 0.70 0.99999 0.659 0.999999 0.

6 EŞDEĞER GERİLMELER bolu gerilelerde ( ) ( ) ( ) τ z z + τ z + τ z ( ) ( ) ( ) ( ) ttik ukveet içi tsrıd; Düzle Gerile duruud ( 0) ;, + ± τ + ( 0) + ( 0 ) + ( ) τ + ttik ukveet içi tsrıd; τ Düzle gerile duruud ve 0 ise;, ± + τ τ + + τ + τ + + τ τ + + τ + τ 4 + τ ttik ukveet içi tsrıd; + τ Düzle gerile duruud 0 τ 0 ise; (tek ekseli çeke d bs) + τ higle s Mechicl Egieerig Desig kitbı teel lırk hzırlış eğiti çlı ders otlrıdır. Yı iteliği oktur. 6

0 ise;, ± + τ + + + τ + + τ + τ + + τ τ + + τ + τ 4 + τ ttik ukveet içi tsrıd; + τ Düzle gerile duruud 0 τ 0 ise; (tek

7 ttik ukveet içi tsrıd; Düzle gerile duruud 0 0 ise; (sdece k gerilesi) τ τ ttik ukveet içi tsrıd; τ GENEL DEĞİŞKEN YÜKLEMELER (Vrible Lodigs) + Ortl Gerile i (Me tresses) Gerile Geliği i (tress Aplitude) r Gerile Değişii i (tress Rge) + Mksiu Gerile (Miu tress) i Miiu Gerile (Miiu tress) higle s Mechicl Egieerig Desig kitbı teel lırk hzırlış eğiti çlı ders otlrıdır. Yı iteliği oktur. 7

(tress Aplitude) r Gerile Değişii i (tress Rge) + Mksiu Gerile (Miu tress) i Miiu Gerile (Miiu

8 Good Eşitliği + e Gerber Prbolik Eşitliği ( 0) + e oderberg Eşitliği + e Eliptik Eşitlik + e olu öür söz kousu olduğud solu öür ukveeti ise; deklei ile hesplır ve sürekli ukveet değeri ( e )erie kullılır. higle s Mechicl Egieerig Desig kitbı teel lırk hzırlış eğiti çlı ders otlrıdır. Yı iteliği oktur. 8

ile hesplır ve sürekli ukveet değeri ( e )erie kullılır.

9 Ders kpsıd işlee kou probleleride, oğu biçide düzle gerile duruu d 0 olktdır. Bu koşul u orul probleleride, çetik etkileri de eklediğide, kritik oktd ortl ve gelik eşdeğer gerileleri; ( K ) + K ( K s ) ( τ ) eğile burul burul çeke ( K ) + K ( K s ) ( τ ) eğile burul burul çeke BİRİKİMLİ HAAR TEORİLERİ (Cuultive Ftigue Dge) Plgre-Mier hipotezi herhgi bir gerie seviesi i deki hsr orıı, çlışdki çevri sısıı, ie bu gerile sevieside hsrı gerçekleştirecek topl çevri dedie orı ile doğru ortılı olduğuu belirtektedir. Yi, bu çevri orlrıı toplı K ulştığıd orul hsrıı bekleeceği ide edilir. N N N N i i K i : Prç ugul i gerilesie krşılık çevri sısı N i : Prç ugul i gerilesie krşılık prçı örü K : değeri 0.7 ile. rsıd değişe sbit bir sıdır. Geelde olrk lıır. i değeri eşdeğer prç örüü üzdesel bir bölüü olrk ide edilir ise, c N i i eq c c c ci N N N N N i eq elde edilir. Tsrıd beklee her bir rklı üklee duruu içi proble çözülür ve beklee eşdeğer öür ukrıd gösterile dekle kullılrk thi edilebilir. higle s Mechicl Egieerig Desig kitbı teel lırk hzırlış eğiti çlı ders otlrıdır. Yı iteliği oktur. 9

85 burul burul çeke BİRİKİMLİ HAAR TEORİLERİ (Cuultive Ftigue Dge) Plgre-Mier hipotezi herhgi bir gerie seviesi i deki hsr orıı, çlışdki çevri sısıı, ie bu gerile sevieside hsrı gerçekleştirecek topl

Benzer belgeler

MOTOR KONSTRÜKSİYONU-5.HAFTA

MOTOR KONSTRÜKSİYONU-5.HAFTA Yrd.Doç.Dr. Alp Tekin ERGENÇ Motor Prçlrının Değişken Yük Duruun Göre Hesbı Bir lzeenin sonsuz periyott (10 7-10 8 periyod olrk kbul edilir)prçlndn dynbileceği ksiu gerileye