KUR Mikro Yazılımevi A.Ş.

Transkript

1 1

2 KUR9000 NT Kuruluş, Parametreler ve Genel Özellikler 1 GİRİŞ PROGRAMI yükleme KUR9000 NT ye GİRİŞ VE ŞİRKET AÇMA Şirket Ortaklarının Girişi: Şirket Adreslerinin Girişi: ŞİFRE ALMA KURULUŞ Şirket Tanıtım Kartı Şube Tanımlama Şubeler İçin Değerli Kağıt Serilerinin Girişi F4-Muhasebe Bilgileri Grup Tanımlama Kullanıcı Tanımlama Kullanıcı Hak Tanımları Genel Hak Tanımlamaları Veri Tabanı Hakları Programlara Giriş Hakları Evrak Kategori Tanımlamaları Evrak Seri No ve Hak Tanımlamaları Butonu F2 - Evrak Hak Tanımlamaları Depo Hakları Tanımları Butonu Dosya İşlem Parametreleri Butonu Farklı Kullanıcıdan Kopyala Diğer Kullanıcılara Kopyala Grup Seç ve Kopyala Evrak Genel Açıklama Tanımları Merkez-Şube İlişki Parametreleri Veri Dosyaları Merkez-Şube İlişki Parametreleri Şube Kayıtları Üzerinde Yetki Tanımlamaları SİSTEM Sistem ve Program Parametreleri Program Başlangıç Parametreleri Program Akış Parametreleri Vergi Parametreleri Dönem Parametreleri Faiz Parametreleri Ödeme Planları Tablosu Kullanım Tarihleri Dos Döküm Uyumluluk Kodları Yazı İle Tutar Parametreleri Genel Tanımlamalar Ülke Tanımlamaları Banka Tanımlamaları Gümrük İdareleri Tanımları Stok ve Sipariş Parametreleri Fiyat Parametreleri Fiyat Parametreleri Fiyat Formül Parametreleri

3 Ödeme Planı Formül Parametreleri Satış Fiyat Parametreleri Fiyatlar Arası İlişki Matrisi ve Değişikliği Depo Tanımlama Iskonto Tanımlamaları Karşılanma Parametreleri Sipariş Karşılanma Parametreleri Konsinye Karşılanma Parametreleri Kontrol Parametreleri Sipariş & Satınalma Kontrol Parametreleri Konsinye Kontrol Parametreleri Stok Maliyet Parametreleri Pozisyon Bayrakları Parametreleri Grup Sipariş Parametreleri Stok/Cari Kod Yapısı Tanımlama Barkod Parametreleri Barkod İçerik Parametreleri Etiket Döküm Parametreleri Senet-Çek Parametreleri Senet-Çek Vade Dönem Parametreleri Senet-Çek Genel Parametreleri Gelir Vergisi ve Fon Payı Parametreleri Muhasebe Parametreleri Genel Program Parametreleri Döküm Parametreleri Döküm Parametreleri Defter Döküm Tarihleri Grup Parametreleri Yansıtma Hesapları Öndeğer Hesap Kodları Özel Mahsup ve Basit Alış/Satış Fişi İşlemleri Özel Mahsup Fişi Parametreleri Alış Tanımlamaları Satış tanımlamaları Entegrasyon Parametreleri Entegrasyon Şekil Parametreleri Vergi Muhasebe Kodları Diğer Muhasebe Kodları A.T.I.K. Vergi Muhasebe Kodları Muhasebe Fiş Kategorileri Evrak Kategori Tanımlama Kur İşlemleri Kur Girişi Kur İsimleri Girişi Kur Hareketleri Raporu Dönemsel İşlemler Yevmiye Madde Yeniden Numaralama Yeni Yıl Açılış ve Devir İşlemleri Yeni Yıl Açılışı ve Gerekli Dosyaların Kopyalanması Yıl Sonu Senet/Çek İşlemlerinin Yeni Yılda Güncellenmesi Stok Hareketleri Devir İşlemleri Parametrelerdeki Maliyet Sistemi ile Belirlenen Stok Bakiyelerinin Devri Eldeki Stokların Tarih ve Birim Fiyatları İle Devir İşlemleri (FIFO) 120 3

4 Cari Hareketleri Devir İşlemleri Banka-Kasa-Personel Hesapları Bakiye Devri Standart Cari devir Standart Cari Devir (Sorumluluk Merkezi Detaylı) Cari Hesap Bakiyelerinin Vade Tarihleriyle Devri Cari Hesap Bakiyelerinin Vade Tarihleriyle Devri (Sorumluluk Merkezi Detaylı) Cari Hesap Bakiyelerinin Adat Vadesi İle Devri Sipariş Hareketleri Devri Konsinye Hareketleri Devri Atik Kartları Akaryakıt Hareketleri Parametrelerdeki Maliyet Sistemi İle Belirlenen Akaryakıt Bakiyelerinin Devri Eldeki Akaryakıtların Tarih ve Birim Fiyatları İle Devir İşlemleri (FIFO) Eksport İşlemleri Muhasebe Fişleri Eksport İşlemleri Cari Hareketleri Eksport İşlemleri Dahili Stok Hareketlerin Export İşlemleri Fiyat Değişikliklerinin Eksport İşlemleri Döviz Kurları Eksport İşlemleri Import İşlemleri Muhasebe Fişleri Import İşlemleri Cari Hareketlerin Import İşlemleri Dahili Stok Hareketlerin Import İşlemleri Fiyat Değişikliklerinin Import İşlemleri Döviz Kurları Import İşlemleri Pdt Eksport/Import Pdt Stok Kartları Eksport Pdt Cari Kartları Eksport Pdt Mal Kabul Dosyası Import Maliyetlendirme İşlemleri Standart Maliyetlendirme Depolar Arası Sevk Fişleri Maliyetlendirme Sarf, Fire, Sayım, Satış Fişleri Maliyetlendirme Dönemsel Yürüyen Ağırlıklı Ortalamaya Göre, Özet Dosyadan Hızlı Maliyetlendirme Üretim İş Emirleri Maliyetlendirme Dahili Stok Hareket Evraklarının Muhasebe Fişlerini Oluşturma Satılan Malın Maliyeti Fişi Oluşturma Akaryakıt İstasyonu Tanımlamaları Ada Tanıtım Kartı Pompa Tanıtım Kartı Tank Tanıtım Kartı Vardiya Parametreleri (1) Vardiya Parametreleri (2) Vardiya Parametreleri (3) servis Sipariş Sevkıyatları Düzenleme Konsinye Sevkıyatları Düzenleme

5 7.3 Stok KDV Oranı Değiştirme Entegrasyon Güncelleme Entegre Edilmemiş Cari Hareketlerinin Muhasebe Entegrasyonu Entegre Edilmemiş Dahili Stok Hareketlerinin Muhasebe Entegrasyonu Entegre Edilmemiş Dahili Akaryakıt Hareketlerinin Muhasebe Entegrasyonu Entegre Edilmiş Cari Hareketlerinin Yeniden Muhasebe Entegrasyonu Entegre Edilmiş Dahili Stok Hareketlerinin Yeniden Muhasebe Entegrasyonu Entegre Edilmiş Dahili Akaryakıt Hareketlerinin Yeniden Muhasebe Entegrasyonu Kart Aktarma Stok Kartı Aktarma Müşteri Kartı Aktarma Satıcı Kartı Aktarma Diğer Cari Kartı Aktarma Banka Kartı Aktarma Kasa Kartı Aktarma Özet Güncelleme İşlemleri Cari Hareket Yıllık Özet Bilgileri Güncelleme Dönemsel Hareket Güncelleme Tek Hesap Güncelleme Tek Senet-Çek Güncelleme Özel Servis İşlemleri Muhasebe Hesap Tipleri Düzenleme Formüllü Fiyatlar Formüllü Fiyatların Yenilenmesi Formüllü Ödeme Planlarının Yenilenmesi Sarf Reçetesinden Stok Virman Fişi Oluşturma Stok Reçetesinden Stok Virman Fişi Oluşturma Kombine Dağıtım Sıfırlama Stok Muhasebe Grup Kartlarındaki Grup Kodlarını Stok Kartlarına Aktarma Satın Alma Şartları Evrak Tiplerini Düzenleme Beden Hareketleri Kontrol Ve Düzeltmeleri veri kontrol Muhasebe Fiş Kontrol Raporu Stok Hareket Kontrol Raporları Stok Hareketleri Fatura Bağlantı Raporu Fatura-Stok Hareketleri Bağlantı Kontrol Raporu Stok Hareketleri-Stok Kartları Kontrol Raporu Stok Hareketleri Muhasebe Fişleri Kontrol Raporu Cari Hareket Kontrol Raporları Senet Çek Kartlarının Cari Hareketler İle Kontrolü Senet Çek Kartlarının Cari Hareketler İle Kontrolü ve Düzenlemesi Cari Hareketlerin Senet Çek Kartları İle Kontrolü Cari Hareketleri-Muhasebe Fişleri Kontrol Raporu Dosya İşlem Kayıtları Raporu Depo Tanımları Listesi Hak Tanımları ve Makro Listeleri Kullanıcı Hak Tanımları Listesi Erişim Hakları Evrak Seri No Ve Hak Tanımları Depo Hakları Tanımları Kullanıcı Program Hakları Tanımları Makro Tanımları Listesi Evrak Listeleri Stok Hareketleri Listesi

6 8.7.2 Cari Hareketleri Listesi Sipariş Hareketleri Listesi Muhasebe Fişleri Listesi Stok Kartları Muhasebe Kodları Kontrol Raporu Sürüm Yükseltme Genel Amaçlı Program butonları Raporlar Butonu Veri Tabanı Raporlama Veri Bakım İndeks Düzenleme: Güncelleme: Veri Tabanı Export, Import ve Düzenleme Butonu Önemli Not! Veri Tabanı Yedekleme Kullanıcılar Döviz Kurları Butonu Ayarlar Butonu Hesap Makinası Program Hakkında Makro Tanımlama Butonu Tanımlanmış Makro Nasıl Çalıştırılır Bunları Biliyor Musunuz? Önemli Not Tanımlanan Makronun içeriği değiştirilmek istenirse? Hatırlatıcı Butonu Tatil günlerini nasıl belirleriz ve hatırlatma mesajları tatil günlerinde ne olacak? Güncelle Programlara Kısa yol Tanımlama SerIes 9000 NT Genel ÖZELLİKLER Series 9000 NT Programlarına Giriş Şekilsel Özellikler Başlık Çubuğu Minimize-Maksimize-Close Butonları Satır Sonu Butonu ve Yardım Butonu Kaydırma Okları ve Barları Pencere Boyutu Değiştirme Köşesi Program Menülerini Açma ve Kapatma Tuşları Son Kullanılanlar Menüsü Bildirgeler/Beyannameler ve Yazışmalar Menüsü İçeriksel Özellikler Program Menüleri Program Türleri Bilgi Giriş Programları Alfanümerik Bilgi Giriş Alanları Nümerik Bilgi Giriş Alanları Tarih Bilgi Giriş Alanları Seçenek Bilgi Giriş Alanları

7 Rapor Programları Değişken Rapor Parametreleri Rapor Parametreleri Ekrana Yazıcıya Dosyaya Kolon Ayarları Rapor Başlıkları Kriterler Şekilsel Parametreler Parametre Sakla Parametre Yükle Ekran Analiz ve Görüntüleri F10 Yardım Pencereleri ALT+E - Yeni Kayıt ALT+R - Eşdeğer İncele ALT+T - Tüm Alanlar ALT+Y - Text Data ALT+A - Ara ALT+D - İlave Alanlar ALT+G - Kayıt Hikayesi ALT+K - Kayda Gir ALT+M - Menü

8 GİRİŞ MĠKRO YAZILIMEVĠ NĠN geliştirdiği Series 9000 New Tech ürünlerinin kuruluşu ve programların akışını yönlendirecek parametre girişleri için, KUR9000 NT adı altında bir program geliştirilmiştir. Elinizde bulunan bu kitap, Series 9000 New Tech ürünlerinin kuruluşunu, programları kullanmadan önce yapılması gerekli tanımlamaları ve programların genel özelliklerini detaylı bir şekilde açıklamaktadır. New Tech 9000 serisi aşağıdaki programlardan oluşur; 1. MIS9000-Finansal Yönetim Sistemi 2. MRP9000-Üretim Yönetim Paketi 3. GEN9000-Genel Muhasebe Paketi 4. PER9000-Personel Yönetim Paketi 5. RTL9000-Perakende Satış Otomasyon Yönetim Sistemi ve Çeşitli POS Cihazları İle Haberleşme 6. ERP9000-Kurumsal Kaynak Planlaması 7. ONL9000-Merkez/Şube Online Bağlantı Bilgi Aktarımı 8. PET9000-Akaryakıt İstasyonları Bilgi Yönetim Sistemi 9. POS9000-Satış Noktası Terminal Modülü KUR9000 NT DE, yukarıda sıraladığımız programların her biri için tanımlanması gereken parametreler mevcuttur. Ancak esas olarak, MIS9000 NT programı ve modüllerinin akışını yönlendirecek parametreler ağırlıktadır. Çünkü MIS9000 NT Finansal Yönetim Sistemi, yapısında barındırdığı modüllerle New Tech 9000 serisinin temelini oluşturur. KUR9000 NT programınız Kuruluş, Sistem, Servis, Veri Kontrol ve Sürüm Yükseltme olmak üzere 5 ana menüden oluşmuştur. Kuruluş menüsünden, şube tanımlamaları, grup tanımlamaları, kullanıcı tanımlamaları, kullanıcı hak ve tanımlamaları, evrak genel açıklama tanımlamaları, gibi genel tanımlamalar yapılır. Sistem menüsünde modüllerin akışıyla ilgili hem ortak tanımlamalar, hem de modüllere özel tanımlamaların yapılacağı programlar yer alır. Örneğin program akış parametreleri, dönem parametreleri, stok fiyat parametreleri ve PET9000 NT tanımlamaları gibi. Servis menüsünde bilgi giriş programları değil, bilgi dosyaları üzerinde bir takım düzenlemeleri yerine getiren programlar mevcuttur. Servis ve veri kontrol menülerinde yer alan programlar, tamamen müşterilerimizin programları kullanırken ortaya çıkan bir takım gereksinimlerini gidermek amacıyla hazırlanmıştır. Örneğin sipariş sevkıyatları düzenleme, entegrasyon güncelleme, fiyat değişikliği evrakının eksport ve importu bu programlardan bazılarıdır. Şimdi, Series 9000 New Tech programlarının kullanıma hazır hale getirilebilmesi ve yukarıda sıraladığımız bazı özelliklerinden yararlanılabilmesi için, KUR9000 NT programı ile yapılması gereken işlemleri ana hatları ile gözden geçirelim. KUR9000 NT ile yapılması gereken ilk işlem, çalışılacak şirketin açılmasıdır. Bu, bir sonraki bölümümüzde oldukça detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Çalışılacak şirket açıldıktan sonra sıra, firmanıza bağlı olarak çalışan şubeler varsa, bu şubelerin programa tanıtılmasına gelecektir. Şube tanımlamaları Kuruluş menüsünden yapılacaktır. Şubeli çalışmalar için, merkez ile şubeler arasındaki veri transferinin nasıl yapılacağı ayrıca tanımlanmalıdır. Bu tanımlamalar KUR9000/Kuruluş menüsünün son programından yapılacaktır. Şube tanımlamalarından sonra sıra firmanızda yer alan çalışma gruplarının ve programları kullanacak kullanıcıların tanıtılması gerekir. Çalışma grupları ve kullanıcılar sisteme tanıtıldıktan sonra, artık bu kullanıcılar haricinde hiç kimse 8

9 programlara giremeyecektir. Eğer her kullanıcının program üzerinde farklı yetkilere sahip olmasını istiyorsanız, yine Kuruluş bölümünde yer alan erişim hakları programıyla her kullanıcının programlara erişim haklarını düzenleyebilirsiniz. Evrak bazında hak ve yetki tanımlayabilirsiniz. Kullanıcıların erişim haklarını sınırlandırmak da sizin için yeterli değilse, her kullanıcıya ayrı ayrı menüler oluşturabilirsiniz. Böylece kullanıcılar sadece sorumlu oldukları programları görebilir. KUR9000 NT programınız ile yapacağınız işlemlerden bir diğeri, yazıcı bilgilerinin girilmesi ve kullanıcı-yazıcı organizasyonunun oluşturulmasıdır. Yani hangi kullanıcının, hangi yazıcıdan çıkış alacağı ve yazıcının özelliklerinin belirlenmesi. KUR9000 NT ile sadece kuruluş işlemlerini yapmakla kalmayacak, New Tech 9000 serisi programlarını kullanmaya başlamadan önce tanımlanması gerekli parametreleri de gireceksiniz. Parametre girişleri sistem bölümünden yapılacaktır. Sistem programları kitabınızın ilerleyen bölümlerinde oldukça detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Servis bölümündense dosya düzenleme, kart aktarma ve entegrasyon yenileme işlemleri yapılacaktır. KUR9000 NT nin veri kontrol bölümünden, çeşitli veri kontrol raporları alacaksınız. Sürüm yükseltme menüsünden, programlarınızı bir üst versiyona geçtiklerinde, yani sürüm yükseltildiğinde bilgi dosyaları üzerinde yapılması gerekli işlemler gerçekleştirilecektir. 9

10 PROGRAMI yükleme Series 9000 New Tech programları, program kutusunun içinde bulunan Mikro CD si yardımı ile bilgisayarınıza yüklenecektir. Bu CD içerisinde Mikro Yazılımevi nin tüm Series 9000 NT ürün grupları, ayrı ayrı sıralanmış şekilde yer alacaktır. MĠKRO YAZILIMEVĠ Series 9000 New Tech programlarının kuruluşu ve programların akışını yönlendirecek parametre girişleri için, KUR9000 NT adı altında bir program geliştirmiştir. Dolayısıyla Series 9000 NT programlarının çalıştırılabilmesi ve bir takım tanımlamaların yapılabilmesi için sisteminize Series 9000 NT programları ile birlikte KUR9000 NT programı da yüklenecektir. Şimdi yükleme için yapmanız gereken işlemlerin neler olduğunu sırasıyla açıklamaya çalışalım. Mikro CD sini bilgisayarınızın CD sürücüsüne takınız. CD nin içinde yer alan Setup komutunu mouse göstergenizle çift tıklayarak, setup programını çalıştırınız. Karşınıza SERIES9000 yükleme başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranın sol bölümünde SERIES9000 NT ürün ailesinde yer alan, dolayısıyla sisteminize yükleyeceğiniz programlar alt alta sıralanmış olacaktır. Bu aşamada sizden istenen, sisteminize yükleyeceğiniz program yada programların hangisi olduğunu belirtmenizdir. Bunun için yapmanız gereken, programların sıralandığı bölümden yükleyeceğiniz ürünü bulup, ilgili programının sol bölümünde ki denetim kutusunu mouse göstergenizle tıklamanızdır. Bu işlem sonrasında ilgili kutucuğa okey işareti atanacaktır. Ekranınızın alt bölümünde, programın yükleneceği dizin ve firma bilgilerinin açılacağı dizin alanları yer almaktadır. Setup programınız bu alanlara, Series 9000 NT ürünlerinin yükleneceği dizin isimlerini otomatik olarak getirecektir. Bu dizinleri değiştirebilmeniz, programı istediğiniz dizinlerin altına yükleyebilmeniz mümkündür. Bunun için yapmanız 10

11 gereken tek işlem, bu alanların sonunda bulunan gözat butonunu tıklayıp, karşınıza gelecek ekrandan istediğiniz dizini seçmeniz yada bu alanlara yeni dizin ismi girmenizdir. Series 9000 NT ürünlerinden sisteminize yükleyeceğiniz programı ve bu programın hangi dizin altında yer alacağını belirledikten sonra, ekranınızın sağ bölümünde gördüğünüz Kur isimli butonu tıklayarak yükleme işlemini başlatabilirsiniz. Eğer yükleme işlemine devam etmek istemiyor iseniz, ekranda gördüğünüz çıkış butonunu tıklayarak setup programından çıkabilirsiniz. Biz açıklamalarımıza programı yüklüyor olduğunuzu düşünerek devam etmek istiyoruz. Yükleme işlemini başlattıktan sonra ekranınızın üzerine Yükleme işi sürüyor başlıklı bir başka ekran gelecek ve program otomatik olarak yüklenmeye devam edecektir.. Bu ekranı kapanıncaya kadar bekleyiniz. İşleminiz tamamlandıktan sonra karşınıza Yükleme sonu başlıklı ekran gelecektir. Bu ekranı TAMAM seçimini yaparak kapatınız. Yukarıda sıraladığımız işlemler sonrasında seçtiğiniz Series 9000 NT programı ve KUR9000 NT programı sisteminize yüklenmiş olacaktır. CD nin yükleme işlemi tamamlandıktan sonra, programınızı yüklediğiniz dizin isimlerinde herhangi bir değişiklik yapmamış iseniz C dizinin altındaki Program Files dizininin içinde Mikro Yazılımevi isimli bir klasörün ve masa üstünde Series 9000 isimli ayrı bir klasörün oluştuğunu göreceksiniz. Masa üstündeki Series 9000 isimli klasörün içinde, yüklemiş olduğunuz Series 9000 NT ürünü, KUR9000 NT ve Rapview isimli (3) adet exe yer alacaktır. Şimdi KUR9000 NT ikonunu çift tıklayarak programınızı çalıştırabilirsiniz. 11

12 KUR9000 NT ye GİRİŞ VE ŞİRKET AÇMA Giriş bölümümüzde de açıklamaya çalıştığımız gibi, 9000 NT serisinin diğer ürünlerimizden önemli farklılık ve avantajları vardır. Series 9000 NT programlarıyla çalışılacak şirketin açılması, programların kullanıma hazır hale getirilebilmesi ve avantaj olarak nitelendirdiğimiz bazı özelliklerinden yararlanılabilmesi için, KUR9000 NT adı altında bir program geliştirilmiştir. Biz de bu bölümümüzde, Series 9000 New Tech programlarını kullanmaya başlamadan önce, KUR9000 NT ile yapılması gereken hazırlıkları açıklamaya çalışacağız. Series 9000 New Tech programlarına şirketinizin bilgilerini işleyebilmek için, öncelikle şirketi açmak ve şirketiniz ile ilgili bazı temel bilgileri programınıza girmeniz gerekir. Bunun için programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranda gördüğünüz ve aşağıda açıklayacağımız alanlara girişler yapacaksınız. Günün Tarihi: Bu alana çalışma gününün tarihi girilmelidir. Eğer bu alanda görüntülenen tarih doğru değil ise, doğru tarihi gün/ay/yıl formatında bu alana siz girmelisiniz. Daha sonra, program içindeki tarih girişi alanlarına bu ekranda yer alan tarih otomatik olarak gelecektir. Firma Kodu: Series 9000 New Tech programlarını istediğiniz sayıda firma ve o firmaların değişik çalışma yılları için aynı anda çalıştırmanız mümkündür. Bunun için; çalışılacak her firmaya maksimum 8 dijit uzunluğunda kodlar vermek gerekir. Açmakta olduğunuz firmanın kodunu bu alana girmelisiniz. ÇalıĢma Yılı: Bu alana, günün tarihi alanından girmiş olduğunuz yıl otomatik olarak gelecektir. Biraz önce kodunu girdiğiniz firmanın (eğer daha önce açılmış bir firma ise) başka bir yıla ait bilgilerine ulaşmak istiyorsanız, çalışılacak yılı kendiniz girmelisiniz. ÇalıĢma Sezonu: Çalışmalarınız sezonluk ise, bu alana çalışma sezonunu giriniz ya da <ENTER> tuşuna basarak geçiniz. Şimdi karşınıza aşağıdaki onay tablosu gelecektir. Kullanıcı Kodu: Bu alana kullanıcı tanımlamaları programında yer alan SRV yani supervisorınızın kodu otomatik olarak gelecektir. GiriĢ ġifresi: KUR9000 NT ile Series 9000 New Tech programları üzerinde çok geniş yetkilere sahip olunacağından, bu programı sadece yetkili kişilerin kullanması gerekir. Bu yüzden, programa girmeden önce yetkili kişinin şifresi istenmektedir. Programınız sisteminize ilk yüklendiğinde master şifreniz Seri9000 dir. Bu şifre supervisor şifresidir. Master şifre değiştirilmek istenirse; KUR9000/Kuruluş/Kullanıcı Tanımlamaları programına girilip supervisorun şifresini değiştirmeniz gerekir. Doğru şifre girildikten sonra karşınıza aşağıdaki onay tablosu gelecektir. Bu tabloda yer alan mesajlardan çık mesajını seçtiğinizde program işletim sistemine dönecek, yeni dosyalar yarat mesajını seçtiğinizde, o firmayla ilgili gerekli dosyalar yaratılıp şirket tanıtım kartı ekranına geçilecek, devam mesajını seçtiğinizde ise, başka bir firma seçimi için, firma kodu alanına geri dönülecektir. Yeni dosyalar yarat mesajı seçildikten sonra karşınıza şirket tanıtım kartı başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan çalışılacak yeni firmaya ait tanıtım bilgileri girilir. KUR9000 NT ile 12

13 şirket tanıtım bilgileri girilmeden, Series 9000 New Tech programlarıyla çalışmalarınıza başlayamazsınız. Şimdi bu bilgilerin neler olduğunu incelemeye başlayalım. Kodu: Önceki ekrandan girmiş olduğunuz firma kodu bu alanda otomatik olarak yer alacaktır. Unvanı: Çalışacağınız firmanın unvanını bu alana girmelisiniz. AçılıĢ Tarihi: Firmanın açılış tarihi, yani programı kullanmaya başladığınız tarih, içinde bulunduğunuz günün tarihi olarak bu alana otomatik olarak gelecektir. ġube No: Series 9000 New Tech programları ile merkez ve şubeler arasında online veri alışverişi yapılacaksa, her şube, bu alana merkez tarafından kendisine tahsis edilen şube numarasını girmelidir. Merkez olarak görülen firma ise, şube numarası olarak sıfır 0 girmek zorundadır. Girilen şube numaraları veri transferinde kayıt yapısının başına getirilecek ve şubelerden merkeze veri transferi yapıldığında, merkeze gelen kayıtların hangi şubeye ait olduğu anlaşılabilecektir. Online Kullanım :Mevcut şubeleriniz ve merkeziniz arasında belli periyotlarla haberleşmeniz (ruther- modem ile) var ise, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak olan pencereden evet seçeneğini seçmelisiniz. Burada eveti seçmeniz durumunda programınız belli aralıklarla şubedeki servera bakacak ve -varsa- bilgiyi merkeze aktaracaktır. Online kullanım alanı hem merkez, hem de şubelerin şirket tanım kartlarında evet olarak seçilmelidir. Bağlı ġube Var Mı?: Yukarıda anlattığımız online kullanımın gerçekleşebilmesi için merkez dışında şube ya da şubelerin olması gerekir. Bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak olan pencereden evet demeniz durumunda online kullanım için söz konusu şube ya da şubelerinizin olduğunu belirtmiş olursunuz. Dövizli Kullanım Var Mı?: Series 9000 New Tech programlarında 3 farklı döviz cinsiyle hareketlerinizi takip edebilirsiniz. Bunlardan ilki ana döviz, ikincisi alternatif döviz, üçüncüsüyse orijinal dövizdir. Orijinal döviz, stok, cari ve muhasebe kartlarından girilen döviz cinsidir. Sadece o kartın ait olduğu stok, cari ve muhasebe hesabı için geçerlidir. Ana döviz, şirket genelinde kullanılan ve orijinal döviz seçilmediği zaman geçerli olan döviz cinsidir. Alternatif dövizse, sadece rapor programlarında ana ve orijinal döviz cinsinden farklı bir döviz cinsiyle rapor alabilmenizi sağlar. Yukarıda sıraladığımız döviz cinsleriyle işlem yapabilmek için, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden dövizli kullanım var şeklinde bir tanımlama yapmalısınız. Aksi halde, sadece tek bir döviz cinsiyle 13

14 (ana döviz) işlemlerinizi yürütebilirsiniz. Yani şirket tanıtım kartındaki alternatif döviz ve stok ve cari kartlarındaki orijinal döviz seçimi yapmanıza izin verilmez. Şimdi şirketinizde dövizli kullanım olup olmadığını bu alanda karşınıza gelecek penceredeki seçenekleri kullanarak belirleyiniz. Ana Döviz: Açtığınız firmada çoklukla kullanılan döviz cinsi hangisi ise, ilgili döviz cinsini bu alanda belirteceksiniz. Çoklukla kullanılan döviz cinsi dedik çünkü; New Tech 9000 serisinde dilediğiniz stokların veya carilerin (buna satıcı, müşteri, banka, personel vb. dahildir) hareketlerini farklı döviz cinsleri ile de takip edebilirsiniz. Bunun için orijinal döviz cinsi seçimi yapılması gerekir (Bkz. Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Ana döviz ise, orijinal döviz seçimi yapılmadığında geçerli olacak döviz cinsidir. Alternatif Döviz: Ana döviz haricinde hareketlerinizi hangi döviz cinsi ile görmek istiyorsanız, ilgili alternatif döviz cinsini bu alanda seçeceksiniz. Alternatif döviz cinsi seçilip, bu döviz cinsine ait günlük kurlar düzenli olarak girilirse, New Tech 9000 serisi programlara işlenen tüm hareketler alternatif döviz cinsi bazında da takip edilebilir. Buna MUHASEBE modülünde yer alan mizanlar da dahildir. Ancak alternatif döviz seçebilmek için dövizli kullanım var mı alanında evet tanımlaması yapılmış olmalıdır. Merkez Yol Adı: Series 9000 New Tech programlarının merkez ve şubeleri arasında online veri alış-verişi varsa, şubeler tarafından, merkezde Series 9000 New Tech programlarının yüklendiği directory ismi (path) bu alana girilecektir. Örneğin; H:\MERKEZ\MIS9000 gibi. Merkez olarak tanımlanan firma bu alanı boş bırakmalıdır. KuruluĢ Tarihi: Firmanızın kuruluş tarihi bu alana girilebilir. Defter tipi: Firmanızın defter tipi bu alana girilebilir. (Muhasebe 1.Sınıf, Muhasebe 2. sınıf) Mali MüĢ. Firması mı: Mali müşavir firmaları için bu evet olarak seçilmelidir. Tic. Sicil No: Firmanızın ticaret sicil numarasının girileceği alandır. Vergi Dairesi Adı: Firmanızın bağlı olduğu vergi dairesi adı bu alana girilecektir. Vergi Dairesi No: Firmanızın vergi dairesi numarası bu alana girilmelidir. Sigorta Sicil No: Firma sigorta sicil numarasının girileceği alandır. Şirket tanıtım kartından ilk anda yapılacak girişler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Dikkat ederseniz ekranınızın sağ tarafında 2 tane buton vardır. Bu butonları mouse ile tıklattığınızda ayrı ayrı pencereler açılacaktır. Şimdi bu pencerelerden yapılacak girişleri açıklamaya çalışalım. Şirket Ortaklarının Girişi: <ALT+T> tuşlarına basarak yada mouse göstergenizle ortaklar butonunu tıklayarak ulaşacağınız bu pencereden şirket ortaklarının programa tanıtımı yapılacaktır. Öncelikle ortaklara birer kod verilmelidir. Daha sonra, o ortağa ait bilgilere ortak kodu ile ulaşılacaktır. Ad, soyad, adres gibi bilgilerin girileceği bu pencere ile ilgili girişleriniz bittiğinde, <ALT+S> tuşları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak bilgilerinizi kayıt ediniz. Bir ortağa ait bilgiler girilip kaydedildikten sonra ekran boşalacaktır. Şimdi - 14

15 varsa- diğer ortakların girişlerini yapabilirsiniz. Şirket tanıtım kartına geri dönmek için Esc tuşuna basmalısınız. Şirket Adreslerinin Girişi: Şirket adreslerini <ALT+R> tuşlarına birlikte basarak yada mouse göstergenizle adresler butonunu tıklayarak açacağınız pencereden gireceksiniz. Bu pencereden adres bilgilerinin yanı sıra şirket telefonları, faks ve modem numaraları da girilebilecektir. Girişleriniz tamamlandıktan sonra <ESC> tuşuna basarak şirket tanıtım kartı ekranına geri dönebilirsiniz. Şirket tanıtım kartındaki girişleriniz bittikten sonra <ALT+S> tuşlarına basarak yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kartınızı kayıt etmelisiniz. Bu kayıt işleminden sonra KUR9000 NT programınızın ana menüsü karşınıza gelecektir. 15

16 ŞİFRE ALMA Series 9000 New Tech programları sisteminize ilk yüklendiğinde, tamamen kullanımınıza açık değildir. Programınızı aktif bir şekilde kullanabilmek için, şifre bölümümüzü arayarak kontrol kodu yani şifre almanız gerekmektedir. Ayrıca, sisteminize yeni bir modül ilave edildiğinde veya kullanıcı sayısı artırıldığında da, şifre bölümümüzü arayarak kontrol kodu almanız gerekir. Kontrol kodu alınıp, biraz sonra açıklayacağımız şekilde programa girildikten sonra, artık programlarınızı tam anlamıyla kullanabilirsiniz demektir. Şu ana kadar Series 9000 New Tech programlarını sisteminize yüklediniz ve çalışılacak şirketi açtınız. Şimdi KUR9000 NT programının içindesiniz. KUR9000 NT ile ilgili açıklamalarımıza geçmeden önce, Series 9000 New Tech programları için nasıl şifre alınacağını tarif etmek istiyoruz. Bunun için KUR9000 NT DEN çıkın ve hangi program için şifre alacaksanız o programı çalıştırın. Karşınıza standart programa giriş ekranımız gelecektir. İmleç şu anda günün tarihi alanında bulunmaktadır. Şimdi Ctrl ve F tuşlarına aynı anda basınız. Ekranınız üzerine yandaki gibi bir pencere açılacaktır. Şimdi ilk yapmanız gereken işlem; Series 9000 New Tech programlarıyla birlikte size ulaştırılan kullanıcı kayıt formu üzerindeki rakamı (SERINO ibaresinin altındaki 12 haneli rakamı) ekrandaki ilk satıra girmektir. Seri no girişini yaptıktan sonra, enter tuşuna basınız. İmleç direkt olarak kontrol kodu alanında konumlanacaktır. Şimdi (3 Hat) numaralı telefonları arayarak, şifre görevlisi arkadaşlarımızla temasa geçmeniz gerekmektedir. Arkadaşlarımız sizden ekranınızda görülen seri no ve makine kodu numaralarını isteyeceklerdir. Bu numaraları söyledikten sonra, onların size vereceği kontrol kodunu, ekranınızdaki kontrol kodu alanına doğru olarak girip ALT ve S tuşlarına aynı anda basarak kayıt ediniz. Artık program şifrenizi aldınız ve çalışmalarınıza başlayabilirsiniz. Programlara giriş ile ilgili bilgiler Series 9000 New Tech Programlarına Giriş bölümünde verilmiştir. 16

17 KURULUŞ KUR9000 NT 5 menüden oluşmuştur. Bunlardan ilki olan Kuruluş menüsünde, şubeler ve kullanıcılarla ilgili tanımlamalar yapılmaktadır. Şimdi bu bölümde yer alan her bir programı sırayla incelemeye başlayalım. Şirket Tanıtım Kartı Kuruluş menüsünde yer alan ilk program şirket tanıtım kartıdır. Bu bölümden, daha önce açmış olduğunuz şirketlerin tanıtım kartlarını görüntüleyebilecek, şirket bilgilerinde herhangi bir değişiklik olduğu takdirde gerekli düzeltmeleri yapabileceksiniz. Örneğin siz bir şube firmasınız ve merkezle online olarak çalışıyorsunuz. Bu çalışma için gerekli olan merkez yol adını ilgili alana girmiştiniz. Merkezde programların yüklendiği serverda bir arıza oldu ve merkez yol adını değiştirmeniz gerekti. İşte bu durumda şirket tanıtım kartından gerekli değişiklikleri yapabilirsiniz. Ya da raporlarınızı farklı bir döviz cinsinde görmek istiyorsunuz. Bu durumda şirket tanıtım kartından alternatif döviz cinsi değiştirilebilir. Şirket tanıtım kartında sonradan değiştiremeyeceğiniz iki alan vardır ki bunlar ana döviz ve alternatif döviz cinslerinin seçildiği alanlardır. Bunların haricindeki tüm alanlarda gerekli değişiklikleri yapabilirsiniz. Şirket tanıtım kartı programına girdiğinizde, karşınıza boş bir kart ekranı gelecektir. Bu aşamada yapmanız gereken, kodu başlıklı alana kartını görmek istediğiniz şirketin kodunu girmek veya F10 yardım penceresinden ilgili şirket kodunu seçmektir. Şirket kodu girilince, o şirket ile ilgili tüm bilgiler ilgili alanlara otomatik olarak gelecektir. Gerekli düzeltmeler yapılıp kart kaydedildikten sonra şirket tanıtım kartıyla ilgili işiniz bitmiş olacaktır. Şirket tanıtım kartında yer alan her bir alan Şirket Açma bölümünde verilmiştir. Daha geniş bilgi için ilgili bölüme başvurabilirsiniz. Şube Tanımlama Şubeleriniz ile online olarak çalışabilmek için önce şirket tanıtım kartında yer alan online kullanım alanını evet olarak seçmeniz gerekiyordu. Buna şirket açma bölümünde değinmiştik. Online çalışma yapabilmek için yapılması gereken ikinci tanımlama, şubelerinizin her birine birer kod vererek KUR9000 NT ye tanıtmanızdır. Her bir şube için verilen kodlar ilgili şubeye bildirilmeli, şubeler de kendi programlarından şirket tanıtım kartına girerek, şube no alanına kendilerine verilen kodları girmelidir. Böylece KUR9000/Kuruluş menüsünün bu bölümünden şube tanımlamaları yapılacak, yani her bir şubeye kodlar verilecektir. Şube olan firmaların bu programdan herhangi bir giriş yapmasına gerek yoktur. Şimdi şube tanımlamaları için yapılacak girişleri açıklamaya çalışalım. 17

18 No: Bu alanda 0 dan 100 e kadar numaralar yer almaktadır. Bu numaralar programınız tarafından otomatik olarak verilen şube numaralarıdır. Dolayısıyla kullanıcıların bu alana müdahale etmeleri söz konusu değildir. ġube Adı: Bu alana şubelerinizin isimleri girilecektir. İlk satırda yer alan ve 0 ile başlayan ana merkez bölümü merkeze aittir. Şube numaraları ancak 1 den başlayabilir. Bir şube adını girdikten sonra TAB tuşuyla sonraki alana geçmelisiniz. Online Kayıtlar MuhasebeleĢsin: Şubelerinizden online olarak gelen evrakların merkezde direkt olarak muhasebeye entegre edilip, muhasebe fişlerinin otomatik olarak oluşturulmasını istiyorsanız, bu alanda evet, muhasebeleşsin ibaresi olmalıdır. Şube evrakları sonradan muhasebeleştirilecekse, satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden hayır, muhasebeleşmesin seçimini yapmalısınız. Sonradan MuhasebeleĢecek Evrakların Seri: Bire bir entegrasyon ile çalışan firmalarda bazı evrakların sonradan muhasebeleştirilmesi gerekebilir. Örneğin mutabakat alınması gereken dekont, bankadan nakit çekme gibi evraklar ve henüz maliyetleri kesinleşmemiş olan stoklar için stok hareket evrakları gibi. Bire bir entegre çalışan bu tür firmalarda doğal olarak bu evraklar da muhasebeye anında entegre edilecektir. İşte bu tür evrakları gerekli kontroller yapıldıktan, mutabakat alındıktan sonra muhasebeye entegre etmek isteyen firmalar, farklı tipteki evrakları aynı seri numarası ile takip edip, bu evrak seri numarasını da bu alana yazmak suretiyle muhasebe entegrasyonunu durdurabilirler. Tüm incelemelerden sonra bu evrakları KUR9000/Servis/Entegrasyon Güncelleme/ Entegre Edilmemiş Cari ve Stok Hareketlerinin Muhasebe Entegrasyonu programlarından toplu olarak muhasebeye entegre edebilirler. Şubeler İçin Değerli Kağıt Serilerinin Girişi Şube kodunu ve adını girdikten sonra, bu şubedeki değerli kağıtların (çek, senet, kredi kartı vb.) program tarafından otomatik olarak verilen seri (referans) numaralarını merkezden belirleme imkanına da sahipsiniz. Örneğin portföyünüze alınan müşteri çeklerinin referans numarasını programınızın otomatik olarak verdiğini biliyorsunuz. Müşteri çeki için önce MC ibaresi, daha sonra da sıra numarası ile referans numarası otomatik olarak oluşur. İşte merkezde MC olarak kullanılan referans numarası şubelerde de aynı şekilde kullanıldığında, merkez-şube arasındaki veri transferi sırasında karışıklığa sebebiyet verebilir. Bunun için, şubeleriyle online çalışan firmaların şubedeki değerli kağıt seri (referans) numaralarını merkezden belirleyebilmelerine tanınmıştır. Ancak merkez (0-merkez) için kağıt serilerini değiştirmek mümkün değildir. hangi şubenin değerli kağıt serilerini belirleyecekseniz, imleciniz o şube satırında iken tuşuna basın. Şube tanımlama penceresinin yandaki gibi bir pencere gelecektir. olanak değerli Şimdi F2 üzerine Bu pencerede New Tech 9000 serisinde işlem görebilecek her bir değerli kağıdın tanımı yer almaktadır. İmleç ise In alanındadır. Şimdi ilgili şube için, ilgili satırdaki değerli kağıdın serisi ne olacaksa, bu alana maksimum iki karakterden oluşan seri numarasını giriniz. Her bir değerli 18

19 kağıdın seri numarası belirlendikten sonra esc tuşuna basarak şube tanımlama ekranına geri dönünüz. F4-Muhasebe Bilgileri Şubelerden gelen cari hareket bilgilerinin merkezde her bir şube için ayrı muhasebe hesaplarına kaydedilmesini sağlayabilirsiniz. Örneğin STC01 kodlu bir satıcı firma ile çalışıyorsunuz. Bu satıcı firma hem merkezde hem de şubelerde hareket görüyor. İşte bu carinin her bir şubeden gelen hareketlerini, merkezde şubelere göre ayrı muhasebe hesaplarına aktarabilirsiniz. Ancak cari kartlardan (örneğin satıcı tanıtım kartı) tek bir muhasebe hesabı girilebilmektedir. Farklı şubelerden aynı cari için gelen hareketleri, o cari için farklı muhasebe hesaplarına kaydedebilmek iki aşamalı bir süreci gerektirmektedir. Bu sürecin ilk aşaması, şubelere ilişkin muhasebe bilgilerini girmektir. Şube muhasebe bilgilerini girebilmek için ilgili şube tanımının yapıldığı satırda F4 tuşuna basınız. Karşınıza muhasebe grup kodu başlıklı bir pencere gelecektir. Bu pencerenin DbId başlıklı kolonuna muhasebe bilgilerini tanıtacağınız şubenin numarasını girmeniz gerekir. Şube numarası, şirket tanıtım kartının Ģube no alanına girilen numara olmalıdır. Daha sonra muhasebe grup kodu alanına gelerek o şubeden gelecek hareketlerin cari muhasebe hesaplarına hangi kod ile gömüleceğini girmelisiniz. Muhasebe grup kodu da girildikten sonra esc tuşu ile şube tanımlama ilk ekranına dönüp, burada ALT+S tuşları ile bilgilerinizi kaydetmelisiniz. Farklı şubelerden aynı cari için gelen hareketleri, o cari için farklı muhasebe hesaplarına kaydedebilmenin ikinci aşamasını yukarıdaki açıklamalarımızı da pekiştirmek amacıyla örnekle açıklıyoruz; Örnek: Firmanız bünyesinde 3 şubeniz var. Bu şube isimleri ve şirket tanıtım kartlarından girilen şube numaraları şöyle; 01 -İzmir şube 02 -Ankara şube 03 -Adana şube STC01 kodu satıcı firma hem merkez ile hem de bu 3 şube ile çalışıyor. Şubelerden online olarak gelen muhasebe bilgilerini, merkezde bu satıcı firma için şubelere göre 3 ayrı hesapta izlemek istiyorsunuz. Ama satıcı tanıtım kartından sadece tek bir muhasebe hesabı girilebiliyor. Bu durumda birinci işlem, yukarıda da açıkladığımız gibi her şubenin muhasebe bilgilerini girmek: DbId Muhasebe grup kodu Şube muhasebe bilgileri bu şekilde girildikten sonra, sıra hareketlerinin şubelere göre ayrı hesaplara kaydedilmek istendiği satıcı firmanın cari kartına muhasebe hesabını girmeye geldi. SATINALMA Modülü/Kartlar/Satıcı Tanıtım Kartına girip, ilgili satıcı firmanın kartını ekrana getiriyorsunuz. Satıcı firmalarınızın muhasebe kodları 320 ile başlıyor. Siz bu firmanın muhasebe koduna; 19

20 320. SMM girişini yapmalısınız. SMM kodunun açılımı şube muhasebe kodudur ve aynen yazılmak zorundadır. Bu şekilde cari kartı kaydedildikten sonra, şubelerden gelen ilk hareketle birlikte bu carinin; İzmir şubeden gelen hareketleri hesabına Ankara şubeden gelen hareketleri hesabına Adana şubeden gelen hareketleri hesabına kaydedilecektir. Böylece bir carinin farklı şubelerden gelen hareketlerini merkezde o şubelere özel hesaplarda izleyebileceksiniz. Not: SMM kodunu 320 den sonra yazmak zorunda değilsiniz. Hesap planında önce Satıcılar gibi bir alt hesap açtıysanız satıcı muhasebe hesap kodunu SMM şeklinde de girebilirsiniz. Bu şekilde bir giriş yapıldıktan sonra otomatik olarak açılacak satıcı muhasebe hesap kodları; İzmir şube için Ankara şube için Adana şube için olacaktır. Grup Tanımlama Bu bölümden, firmanız bünyesinde yer alan çalışma gruplarının (departmanların) programınıza tanıtımı yapılacaktır. Çalışma grupları tanımlandıktan sonra, personellerin programlara erişim hakları, başka bir ifade ile grup kayıtları üzerindeki erişim hakları da düzenlenebilecektir. Grup tanımlama programına ilk girdiğinizde, muhasebe, satın alma, satış, finans ve bilgi işlem grupları tanımlı olarak karşınıza gelecektir. Firmanızda bu gruplardan bir veya bir kaçı yoksa, ilgili grubun bulunduğu satır başına gelip del tuşuyla silebilirsiniz. Ya da ok tuşları yardımıyla imleci boş bir satıra getirip, tanımlı olan gruplara ilaveler yapabilirsiniz. Şimdi firmanızda yer alan çalışma gruplarının girişlerini yapmaya başlayabilirsiniz. Tanımlamalarınız bittiğinde gruplarınızı <ALT+S> tuşlarına basarak yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kayıt etmelisiniz. Kullanıcı Tanımlama Çalışma grupları programa tanıtıldıktan sonra, sıra bu gruplara dahil olan ve programı kullanacak personellerin (kullanıcıların) tanıtılmasına gelmiştir. Kullanıcı tanımlama programına ilk girdiğinizde, sadece SRV yani supervisor kullanıcı olarak tanımlıdır. Diğer kullanıcılarınızı aşağıdaki açıklamalarımızdan yararlanarak tanımlayınız. 20

21 No: KUR9000 NT programınız kullanıcı sıra numaralarını bu alana otomatik olarak getirmektedir. Sizin bu alana herhangi bir giriş yapmanıza gerek yoktur. ID: Kullanıcı olarak tanımlanacak kişinin, sisteme hangi kod ile gireceği bu alana yapılacak giriş ile belirlenecektir. Series 9000 New Tech programlarına girerken sizden tarih, firma adı, çalışılacak yıl gibi bilgilerin yanı sıra kullanıcı kodu da istenecektir. İşte bu alana da, programlara girme yetkisi olan kişilere maksimum 3 dijitlik kullanıcı kodu girilmelidir. Örneğin kullanıcı kodu olarak personelinizin isminin üç karakterini girebilirsiniz. Programınız sisteminize ilk yüklendiğinde 4 adet kullanıcı tanımlı olacaktır. Bunlardan ilki supervisor, ID si SRV, passwordu SERI9000 dir. Supervisor programlar üzerinde tüm yetkilere sahip olduğundan, bu kullanıcı kodu ile sadece yetkili kişiler programlara girmelidir. Supervisor passwordünü ilgili alana gelerek silip, yeni password girebilirsiniz. Diğer tanımlı kullanıcılar şeklinde sıralanmıştır ve password verilmemiştir. Ġsim: Kullanıcı olarak tanımlamakta olduğunuz personelinizin ismini bu alana girmelisiniz. Password: Kullanıcı olarak tanımlamakta olduğunuz personelinize, sadece kendisinin bileceği bir password vermelisiniz. Böylece programlara sadece o kullanıcı ya da, o kullanıcının passwordünü bilen kişiler girebilecektir. Kullanıcı passwordünü bu alana girip <ENTER> tuşuna bastıktan sonra, girmiş olduğunuz password kaybolacak ve bunun yerine tire (------) işaretleri gelecektir. Bu, passwordleri herkesin görmemesi için oluşturulmuş bir güvenlik önlemidir. Grup: Eğer bir önceki bölümde açıkladığımız gibi çalışma gruplarını programınıza tanıttıysanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak tanımlı olan çalışma gruplarını ekrana getirebilir ve buradan ilgili kullanıcının hangi çalışma grubuna dahil olduğunu kutucukları tıklayarak belirleyebilirsiniz. E-posta Adresi: Bu alana da ilgili kullanıcının e-posta adresini girebilirsiniz. Evet, yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda siz de ilk kullanıcınızı sisteminize tanıtmış oldunuz. Bir kullanıcı girişinden sonra Tab tuşuna basarak alt satıra geçip tanımlamalarınıza devam edebilirsiniz. Tanımlanacak başka kullanıcı yoksa, bilgilerinizi <ALT+S> tuşları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmelisiniz. 21

22 Kullanıcı Hak Tanımları Kuruluş menüsünün bu bölümünden, kullanıcılarınıza firma hakları, program, bilgi dosyaları, evraklar ve depolar üzerindeki hakları tanımlanacaktır. Kullanıcılarınıza farklı programların, farklı bilgi dosyaları ve evrakları üzerinde değişik haklar verecekseniz. Örneğin MIS9000 NT programına girme yetkisi vermediğiniz bir kullanıcı için evrak seri numaralarını tanımlamanın bir anlamı yoktur. Program hakları verildikten sonra erişim hakları, daha sonra evrak seri no ve hak tanımlamaları ve depo hak tanımlamaları yapılmalıdır. New Tech 9000 serisinin en önemli özelliklerinden biri de, kullanıcıların firma, program ve tablolar üzerindeki haklarının sınırlandırılabilmesidir. Şimdi bu tanımlamaların nasıl yapılacağını incelemeye çalışalım. Bu programa girdiğinizde karşınıza, kullanıcıların ID ve isimleri ile birlikte yer aldığı ve bu kullanıcılar için programlar üzerinde hak ve yetki girişi verebilmenizde yardımcı olacak butonların bulunduğu bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu ekranda öncelikle yapmanız gereken programlara erişim hakkı vereceğiniz personeli mouse göstergenizle seçmiş olmanızdır. Daha sonrada bu kullanıcıya vereceğiniz yetkiler için ekranda gördüğünüz butonları çalıştırmanızdır. Şimdi bu butonların neler olduklarını ve nasıl kullanıldıklarını açıklamaya çalışalım. Genel Hak Tanımlamaları Kullanıcılarınızın şu anda kullanmakta olduğunuz firmaya girmesini engellemek istediğinizde bu butonu kullanmalısınız. Şimdi bu butonu tıklayın karşınıza hak parametreleri başlıklı küçük bir pencere gelecektir. Şu anda seçmiş olduğunuz kullanıcınızın, KUR9000 NT ye girerken seçtiğiniz firma üzerindeki hakları ekrana gelmiştir. Programlar sisteminize ilk yüklendiğinde firma hakları kullanıcılara açık durumdadır. Bu haklardan bir veya bir kaçını kaldırabilmek için satır sonu butonunu tıklamalı ve girişler başlığında -evetolarak görülen alanları - 22

23 hayır- seçmelisiniz. Kullanıcı firma hakları aşağıda açıklanmıştır; Bu Firmaya Girebilir: İlgili kullanıcınızın Series 9000 New Tech in bütün modülleri için KUR9000 NT ye girerken seçtiğiniz firmaya girip giremeyeceğini belirler. Personel Ücret Bilgileri Girebilir: İlgili kullanıcınızın personel tanıtım kartının ücretler penceresine girip, giremeyeceğini belirler. Muh. Hesap Kartındaki Kilit Tarihini DeğiĢtirebilir: İlgili kullanıcınızın muhasebe hesap kartındaki hesap kilit tarihini değiştirip değiştiremeyeceğini belirler. Stok Depo Fiyat Bilgilerini DeğiĢtiremez: İlgili kullanıcınızın depodaki stoklarınızın fiyat bilgilerini değiştirip değiştiremeyeceği bu alandan belirlenecektir. SipariĢ Onayı Verebilir: KUR9000/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Akış Parametrelerinde yer alan "irsaliye ve faturaya sipariş çağırmada onay kontrolü" tanımlı parametre -evet- seçildiğinde, sipariş fişleri girilip kayıt edildikten sonra bu fişlere "onaysız" opsiyonu atanır. Bu onay verilmeden sipariş fişlerini irsaliye ve fatura evraklarına çağırabilmeniz mümkün olmamaktadır. Bu opsiyon evet seçili iken sipariş fişlerini ilgili evraklara çağırmak istediğinizde evraklara (irsaliye ve/veya faturaya) herhangi bir kayıt gelmeyecektir. KUR9000 NT'den yukarıda sözünü ettiğimiz parametre aktif hale geçirildiği halde, sipariş fişlerinin irsaliye ve fatura evraklarına çağırılması gerekiyorsa, ilgili fişlere gidilerek bu fişlere onay verilmelidir.onay verme işlemi yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z Sipariş Onaylama tuşu ile yapılır. Programlar sisteme ilk yüklendiğinde sipariş onaylama yetkisi sadece supervisor'dadır. İlgili kullanıcınızın supervisor dışında sipariş onayı vermesini istiyor iseniz bu parametreyi -evet- olarak belirtmelisiniz. Menüsü Sabit Kalsın (değiģtiremesin): İlgili kullanıcının Series 9000 New Tech program menüleri üzerinde değişiklik yapabilmelerini engelleyebilmek için bu parametre evetolarak seçilmelidir. Böylece ilgili kullanıcı programlara girdiği zaman, program menülerinin isimlerini değiştirmek, yeni menü eklemek yada silmek yetkisine sahip olamayacaktır. X kullanıcınızın için bu parametrenin evet- olarak seçildiğini düşünelim. Bu kullanıcınızın MIS9000 NT nin Stok Modülünde yer alan Barkod Tanıtım Kartı yada Stok Tanıtım Kartı program isimlerini değiştirmek yada silmek istediğini varsayalım. Normal şartlar altında ilgili kullanıcının yapması gereken işlem, program ismi üzerine gelip mouse göstergesinin sağ tuşuna basmaktır. Bu tuşa bastığında açılacak pencereden de yapmak istediği (silmek, ismini değiştirmek, kopyalamak vb.) işlemi gerçekleştirecek komutu seçmektir. İşte bu parametre evet- olarak belirtildiğinde ilgili kullanıcının bu komutları kullanabilmesi engellenecektir. Çünkü bu komutlar, açılacak pencerede pasif hale getirilmiş olacaktır. Bu parametre hayır olduğunda ise tüm komutlar aktif olacak, dolayısıyla ilgili kullanıcının program menülerinin yerlerini değiştirebilmesi, silebilmesi ve kopyalayabilmesi mümkün olacaktır. X Raporu Alır/Z Raporu Alır: POS9000 NT programının Raporlar bölümünde yer alan X ve Z raporları sadece supervisorler tarafından alınabilmektedir. İlgili kullanıcınızın bu raporları almasını istiyor iseniz X Raporu alır ve Z raporu alır alanlarını evet olark seçmeniz yeterli olacaktır. 23

24 Personel Durum Kartı Kayıt Yapabilir: İlgili kullanıcınızın PER9000 NT/Sicil işlemleri/personel Durum Kartları programında iken değişiklik yapabilmesini engellemek istiyor iseniz bu parametreyi hayır olarak seçmelisiniz. Böylece kullanıcınızın bu program üzerinde kayıt yapabilmesi mümkün olmayacaktır. Aksi durumda bu parametre evet olarak seçilmelidir. Raporlama Butonu Aktif: İlgili kullanıcınız için Series9000 New Tech ekranları üzerinde yer alan Raporlama butonunun aktif olup olmayacağı bu alandan belirlenecektir. Veri Tabanı Raporlama Butonu Aktif: Kullanıcınızın veri tabanını kullanarak rapor oluşturabileceği, Veri Tabanı Raporlama butonunu kullanıp kullanamayacağı bu alandan belirlenecektir. Veri Servis Butonu Aktif: Kullanıcınızın bilgi dosyaları üzerinde index düzenleme ve güncelleme yapabileceği Veri bakım butonunun aktif olup olmayacağı bu alandan belirlenecektir. Export-Ġmport Butonu Aktif: İlgili kullanıcınızın programlar için Export ve Import işlemlerini yapabileceği, Export-Ġmport butonunun aktif olup olmayacağı bu alandan belirlenecektir. Yedekleme Butonu Aktif: İlgili kullanıcınızın program datalarının yedeklerini alabileceği Yedekleme butonuna girip giremeyeceği bu alandan belirlenecektir.. Kur GiriĢi Butonu Aktif: İlgili kullanıcınız için günlük kur girişlerinin yapılacağı Kur GiriĢleri butonunun aktif olup olmayacağı bu alandan belirlenecektir. Evet bu butonla ilgili yapılacak girişlerimizi tamamladıktan sonra diğer butonla ilgili açıklamalarımıza geçebiliriz. Veri Tabanı Hakları... Kullanıcılarınız programlara girme yetkisine sahip olsa bile, dilediğiniz kullanıcının programlar üzerinde kayıt okuma, yeni kayıt ekleme, eski bir kayıt üzerinde değişiklik yapma veya silme yetkilerini kaldırabilir, dilediğiniz kullanıcılarınıza bu yetkilerin bir kısmını veya tamamını verebilirsiniz. Bunun için Veri tabanı hakları butonu kullanılacaktır. Bu butonu tıkladığınızda yandaki gibi bir ekranla karşılaşacaksınız. Bu ekranda, biraz önce seçmiş olduğunuz kullanıcınızın erişebileceği dosya isimleri ve bu dosyalarda yapabileceği işlemler yer almaktadır. Bu aşamada sizin yapmanız gereken, ilgili kullanıcınızın hangi dosyalarda, hangi haklara sahip olacağını belirlemek olacaktır. Şimdi ekranınızdaki 24

25 alanları sıra ile incelerken, aynı zamanda erişim haklarını nasıl düzenleyeceğinizi açıklamaya çalışalım. No: KUR9000 NT programınız tarafından otomatik olarak getirilen dosya sıra numarasıdır. Dosyalar: Erişilebilecek dosya isimleri bu alanda yer almaktadır. EriĢim Hakkı: Bu alanda satır sonu butonuna tıklandığında 3 seçenekten oluşan bir pencere açılır. Sizden istenilen, tablo haklarını düzenlemekte olduğunuz kullanıcınızın, ilgili satırdaki dosya üzerinde ne gibi işlemlere yetkili olacağını belirlemenizdir. Şimdi bu hakların neler olduğuna bir göz atalım; UlaĢamaz: Erişim hakkı ulaşamaz seçilirse, o kullanıcınız, ilgili satırdaki dosyaya hiç bir şekilde ulaşamaz, o dosya üzerinde işlem yapamaz, dolayısıyla bundan sonraki alanlarda herhangi bir tanımlama yapmanıza gerek kalmayacaktır. UlaĢabilir: Erişim hakkı ulaşabilir seçilirse o kullanıcınız, ilgili satırdaki dosyaya ulaşabilir. O dosya üzerinde hangi işlemlere yetkili olacağı biraz sonra tanımlanacaktır. Kayıt Ekler: Erişim haklarını kayıt ekler seçilirse o kullanıcınız, ilgili satırdaki dosyaya ulaşabilir ve bu dosyaya kayıt ekleyebilir. Ancak bu biraz sonra açıklayacağımız kendi kayıtlarını, grup kayıtlarını ve tüm kayıtları alanlarındaki tanımlamalara göre farklılık gösterir. Evet, yukarıdaki açıklamalarımızı dikkate alarak, kullanıcılarınızın erişim haklarını belirleyiniz. Erişim hakları belirlendikten sonra, sıra kullanıcılarınızın kendi kayıtları, grup kayıtları ve tüm kayıtlar üzerinde hangi yetkilere sahip olacağını belirlemeye gelmiştir. Yani bir kullanıcınız MUHFIS dosyasına ulaşabilir olarak tanımlandıysa, bu dosyaya ulaştıktan sonra hangi işlemlere yetkili olacağı aşağıda açıklayacağımız alanlarda belirlenecektir. Kendi Kayıtlarını: Bu alana gelip satır sonu butonunu tıkladığınızda yine bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu sefer sizden istenilen, erişim haklarını girmekte olduğunuz kullanıcınızın, kendi kayıtları üzerinde hangi işlemleri yapabileceğini seçmenizdir. Kullanıcınızın kendi kayıtları (yani kendi kullanıcı kodu ile girdiği kayıtlar) üzerinde yapabileceği işlemler aşağıda açıklanmıştır; Eğer erişim hakkı ulaşamaz olarak tanımlandıysa, bu bölümde herhangi bir tanımlama yapmaya gerek yoktur. Erişim hakkı ulaşabilir olarak tanımlandıysa, kullanıcınız kendi kayıtlarını, 1. Okuyamaz; kendi kayıtları dahi olsa kullanıcı bu kayıtları okuyamaz (programa girer fakat hiç bir şey göremez) 2. Okuyabilir; kendi kayıtlarını sadece okuyabilir (görebilir). 3. DeğiĢtirebilir 1; kendi kayıtları üzerinde sadece değişiklik yapabilir. 4. DeğiĢtirebilir 2 5. Silebilir; kendi kayıtlarını silebilir ve değiştirebilir. 6. Tüm Haklar; kayıt ekler ve yukarıda sıralanan tüm haklara sahip olabilir. 25

26 Erişim hakkı kayıt ekler olarak seçildiyse, kullanıcınız kendi kayıtlarını, 1. Okuyamaz; ilgili dosya üzerinde hiç bir işlem yapamaz, 2. Okuyabilir; sadece kayıt ekleyebilir, silme ve değişiklik yapamaz, 3. DeğiĢtirebilir 1; kullanıcı ilgili dosyaya kayıt ekleyebilir, değişiklik yapabilir ancak o dosyadan herhangi bir kaydı silemez. 4. DeğiĢtirebilir 2; 5. Silebilir; ilgili dosyadaki kendi kayıtlarını değiştirebilir ve silebilir. 6. Tüm Haklar; kullanıcı kendi kayıtları üzerinde tüm haklara sahip olur (kayıt ekler, değişiklik yapabilir, silebilir). Evet, yukarıdaki açıklamalarımızı da dikkate alarak, kullanıcınızın kendi kayıtları üzerinde hangi hakka sahip olacağını belirleyiniz. Grup Kayıtlarını: Bu alanda satır sonu butonu tıklandığında, kendi kayıtlarını alanında karşılaştığınız pencere yine ekrana gelecektir. Bu sefer sizden istenilen, ilgili kullanıcınızın bağlı olduğu grup kayıtları üzerinde hangi haklara sahip olacağını belirlemenizdir. Tüm Kayıtları: İlgili kullanıcınızın tüm kayıtlar üzerinde hangi haklara sahip olacağını bu alanda belirleyeceksiniz. Bu haklar ve işlevleri kendi kayıtlarını bölümünde açıklanmıştır. Bütün dosyalar için erişim haklarını tanımladıktan sonra sıra, bu bilgilerinizi ALT+S tuşları ile veya sakla butonunu tıklayarak kaydetmeye gelmiştir. Kayıt işleminden sonra esc tuşu ile kullanıcı listesinin yer aldığı ekrana geri dönebilirsiniz. Programlara Giriş Hakları Kullanıcılarınızın bazı New Tech 9000 serisi programlara girmelerini tamamen yasaklayabilirsiniz. Örneğin firmanızda MIS9000 NT ile birlikte MRP9000 NT Üretim Yönetimi Paketi de kullanılıyor. Ancak bazı kullanıcılarınızın MRP9000 NT programına ulaşmalarını engellemek istiyorsunuz. Bu durumda, kullanıcı listesi ekranda iken programlara giriş hakları butonunu tıklayın karşınıza program kullanım parametreleri başlıklı bir pencere gelecektir. Bu pencerenin ilk kolonunda program sıra numaraları, ikinci kolonunda program isimleri ve son kolonuna kullanabilir opsiyonları yer alır. Series 9000 New Tech programları sisteminize ilk yüklendiğinde bütün kullanıcılara açıktır. Şimdi aşağı/yukarı ok tuşlarını veya kaydırma tuşunu kullanarak yasaklamak istediğiniz programı bulunduğu satıra gelin. Daha sonra kullanabilir kolonunda yer alan satır sonu butonunu tıklayarak hayır seçimini yaparak işleminizi tamamlayın. Evrak Kategori Tanımlamaları Bu buton, Series 9000 NT serisinde yer alan evrakları istenilen kategorilere bağlamak, dolayısıyla bu evrakların muhasebe kayıtlarını bir veya birkaç fiş altında toplayabilmek için hazırlanmıştır. Yalnız bu işlemin yapılabilmesi için öncelikle kategori tanımlamalarının 26

27 yapılmış olması gerekmektedir. Kategori tanımlamalarının nasıl yapılacağı kitabınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Entegrasyon Parametreleri/Muhasebe Fiş Kategorileri bölümünde ayrıntılı olarak anlatılmıştır. Biz bu bölümde kategori tanımlamalarınızın yapılmış olduğunu varsayarak, bu kategorilere evrakların nasıl bağlanacağını açıklayacağız. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza gelecek ekranda, menü adı başlıklı kolonda 9000 NT serisinden girişi yapılabilecek bütün evrakların tanımlarını görürsünüz. Bu evraklar modüllere göre gruplanmış halde karşınıza gelecektir. Önce stok modülü evrakları, daha sonra sırayla hizmet, satın alma, satış, finans ve üretim modülü evrakları listelenir. Her bir evrakın muhasebede oluşturacağı fiş tipi fiş tipi başlıklı kolonda yer almaktadır. Şimdi ilk kategori tanımlamasını hangi evrak için yapacaksanız, imlecinizi o evrak tanımının bulunduğu alana getiriniz. Örneğin bütün açık mal-hizmet satış faturaları tek bir kategoride toplanacaksa, imleç önce Müşteriye açık hizmet satış faturası satırında konumlanmalıdır. İmleç bu satırda iken aynı zamanda kategori no kolonunda olacaktır. Şimdi bu evrak hangi kategoriye bağlanacaksa, o kategorinin numarası girilmelidir. Kategori tanım ve numaralarını F2 tuşuyla görüntüleyebilirsiniz. Ancak F2 penceresinden seçim yapamazsınız. Kategori numarasını gördükten sonra esc tuşuyla bu pencereden çıkmalı ve numarayı ilgili alana manuel olarak girmelisiniz. Daha imleç bu kategoriye bağlanacak ikinci evrak satırına getirilmeli ve aynı şekilde giriş yapılmalıdır. Kategori girişleri bittikten sonra ALT+S tuşlarıyla kaydedilmelidir. Kayıt işleminden sonra, ticari modüllerden gerçekleşen hareketler tanımladığınız kategorilere göre ilgili fişlerde muhasebeleşecektir. 27

28 Evrak Seri No ve Hak Tanımlamaları Butonu New Tech 9000 serisinde yer alan her bir evrak, evrak seri no+evrak sıra no alanlarının birleşimiyle oluşan evrak referans numarası ile takip edilmektedir. Yani önceden girilmiş bir faturayı ekrana çağırmak için, o fatura evrakının seri ve sıra numarasını girmeniz gerekir. Evrak seri numarası 4 dijit uzunluğunda alfa nümerik bir alandır. Kullanıcılar evrakların seri numaralarını manuel olarak girebilirler. Evrak sıra numarası ise 9 dijitten oluşan nümerik bir alandır. Evrak sıra numaraları, seri numarasına göre 1 den başlayarak program tarafından otomatik olarak verilir. Örneğin seri numarası FATR olan bir evrakın sıra numarasını 1 olarak program atayacaktır. Bu evrak kaydedilip ikinci bir FATR seri no lu evrak girilirken, sıra numarası da 1 artarak ilgili alana otomatik olarak gelecektir. Evrak seri numarası alanına, genellikle o evrakı giren kullanıcının ismi veya isminden bir bölüm girilmektedir. Böylece hangi evrakı hangi kullanıcının girdiğini, o kullanıcının toplam kaç evrak girdiğini takip etmek mümkün olur. Eğer evrak seri numaralarının kullanıcı koduna göre otomatik olarak evraka gelmesini istiyorsanız, bu program yardımıyla kullanıcı koduna göre evrak seri numaralarını tanımlayabilirsiniz. Ayrıca, her bir kullanıcının, evraklar üzerinde hangi yetkilere sahip olacağını da bu programdan ayrı ayrı tanımlama imkanına sahipsiniz. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza seçmiş olduğunuz kullanıcının evrak seri no tanımlamaları başlıklı bir ekranla karşılaşılır. Bu ekranda, Series 9000 New Tech üzerinden giriş yapılabilecek evrakların tanımları ve evrak seri başlıklı 2 kolon bulunmaktadır. Biraz önce seçilen kullanıcı hangi evrak/evraklara giriş yapıyorsa, imleç o evrak tanımının bulunduğu satıra getirilir. Daha sonra, kullanıcı bu evraka giriş yaparken otomatik olarak gelmesi istenilen evrak seri numarası ilgili alana girilir. Eğer sadece evrak seri numaraları girilecekse, bu girişler yapıldıktan sonra ALT+S tuşlarıyla veya sakla butonu tıklanarak kayıt işlemi yapılır ve programdan çıkılır. 28

29 F2 - Evrak Hak Tanımlamaları Eğer kullanıcının bu evrak üzerindeki yetkilerini sınırlandırmak istiyorsanız, bu durumda imleciniz ilgili evrak satırında iken F2 basmalısınız. Karşınıza aşağıda bir örneğini göreceğiniz pencere gelecektir. tuşuna Bu pencerede kullanıcınızın o evrak üzerinde sahip olabileceği bütün haklar satırlar halinde yer almaktadır. Bütün bu haklar programa girildiğinde kullanıcıya açık olarak ekrana gelir. Eğer bu hakları kullanıcınıza vermek istemiyorsanız, ilgili hak tanımının bulunduğu satırda satır sonu butonunu tıklayarak evet seçimi yapmalısınız. Örneğin evraktaki hakları başlıklı penceresinin ilk satırında evrak seriyi değiştiremez ibaresi ve bunun hemen yanında hayır opsiyonu yer alır. Bu demektir ki, kullanıcınız bir önceki ekrandan girmiş olduğunuz evrak seri numarasını dilerse değiştirebilir. Eğer kullanıcınızın sizin belirlediğiniz evrak seri numarasını değiştirmesini yasaklamak istiyorsanız, bu durumda bu satırın opsiyonunu -evet- yapmalısınız. Kullanıcınızın evrak üzerindeki hakları belirlendikten sonra esc tuşuna basarak bir önceki ekrana dönün. Evrak seri numarası ve hak tanımlamalarıyla ilgili girişlerinizi yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda bittirdiğinizde, ALT+S tuşlarıyla yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak yaptığınız tanımlamaları kaydedin. Depo Hakları Tanımları Butonu Kullanıcı hak tanımları ekranında yer alan bu buton ile, kullanıcılarınızın Sistem/Stok-Sipariş Parametreleri/ Depo Tanımlama programından önceden tanıtmış olduğunuz depolar üzerindeki haklarını tanımlamak amacıyla hazırlanmıştır. Depo hakları tanımlandıktan sonra, bu tanımlamalarınız tüm SERI9000 NT evrak ve raporlarında geçerli olacaktır. Örneğin bir kullanıcınız için bir depoyu kullanamaz şeklinde tanımlarsanız, kullanıcınız bu depoyu seçerek hiç bir evrak giremez (evrak giremez, rapor ve liste alamaz). Şimdi depo hak tanımlamalarının nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza gelecek ekrandan yapmanız gereken işlem, ilgili kullanıcınız için öngörülen depoyu, yani bu kullanıcınızın asıl kullanacağı depoyu seçmektir. Seçeceğiniz bu depo üzerinde sonradan (programın tablo bölümünde) kullanamaz şeklinde bir tanımlama yapamazsınız. Öngörülen depo seçildikten sonra, tanımlı olan bütün depolar pencerenin tablo bölümünde sıralanacaktır. Series 9000 New Tech programları sisteminize ilk yüklendiğinde bütün depolar kullanıcılara açıktır. Başka bir ifade ile kullanabilir başlıklı kolonda her depo için -evet- opsiyonu yer alır. Şimdi öngörülen depo haricinde kullanıcınıza yasak etmek istediğiniz depo satıra gelip, satır sonu butonunu tıklayarak -hayır- seçimini yapmalısınız. Bir depo için -hayır- seçimini yapmanız halinde, ilgili kullanıcınız o depoyu seçerek hiç bir işlem yapamayacaktır. Örneğin o depoya stok giriş-çıkışı yapamayacak (sipariş, irsaliye ve fatura evrakları ile), rapor alamayacak, listelere ulaşamayacaktır. Ekranda 29

30 görülen bütün depolar için hak tanımlamalarını yaptıktan sonra, bu tanımlamalarınızı ALT+S tuşları veya sakla butonunu tıklayarak kaydetmeyi unutmayınız. Dosya İşlem Parametreleri Butonu Series 9000 New Tech programlarında yapılan kayıt giriş ve değişiklikleri, kart ve evraklar üzerinde ALT+G (kayıt hikayesi) tuşlarına basılarak izlenebilir. Ancak bu tuşlar yardımıyla ulaşılan ekranda sadece o kaydı ilk giren ve en son değiştiren kullanıcı kodu görülebilir. Kayıt silme işlemi yapan kullanıcıları tespit etmek mümkün değildir. Dosya işlem kayıtları programı, istediğiniz kullanıcıların kayıt ekleme, değiştirme ve silme işlemlerinin tümünü bir dosyaya yazıp, daha sonra bu işlemleri rapor olarak dökebilmenize olanak tanımaktadır. Örneğin MEL kullanıcı kodunu kullanan kullanıcınızın bilgi dosyaları üzerinde yaptığı işlemleri (ekleme-silme-değiştirme) tarih ve saat sırasında görmek istiyorsanız, bu kullanıcınız için dosya işlem kayıt parametrelerini girmeniz gerekir. Dosya işlem kayıt parametreleri biraz sonra açıklayacağımız şekilde tanımlandıktan sonra, KUR9000/Veri Kontrol menüsünden dosya işlem kayıtları raporu alınarak, bu işlemleri listelemek mümkündür. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza boş bir ekran görüntüsü gelecektir. Öncelikle yapılması gereken işlem, dosya işlem kayıtları tutulsun satırındaki satır sonu butonunu tıklayarak, açılan pencereden -evet- seçiminin yapılmasıdır. Bundan sonra Series 9000 NT üzerindeki bütün bilgi dosyaları ekranın alt bölümündeki tabloya yansıyacak ve imleç ilk bilgi dosyasının (MUHHESAP) satırında ve işlem başlıklı kolonda konumlanacaktır. Bu kullanıcınızın sadece belirli dosyalar üzerinde yaptığı işlemleri saklamak istiyorsanız, imleci o bilgi dosyasının satırına getirmelisiniz. Daha sonra satır sonu butonunu tıklamalı ve ekranınızda belirecek 3 seçenekli pencereden, kullanıcınızın o dosya üzerindeki kayıt ekleme, kayıt değiştirme, kayıt silme işlemlerinden hangisini saklamak istiyorsanız, o seçeneğin (veya seçeneklerin) sol başlarındaki kutucukları bir kez kliklemelisiniz. Sırayla bütün bilgi dosyaları üzerinde bu tanımlamalar yapıldıktan sonra, bu tanımlamalarınızı ALT+S tuşlarıyla veya sakla butonunu klikleyerek kaydetmelisiniz. Bundan sonra ilgili kullanıcınızın yaptığı işlemler ilgili dosyaya yazılacaktır. Kaydedilen bu bilgileri Veri Kontrol menüsünün dosya işlem kayıtları raporu bölümünden inceleyebilirsiniz. Farklı Kullanıcıdan Kopyala 30

31 Bir kullanıcınızın erişim haklarını yeni baştan tanımlamak yerine, başka bir kullanıcının haklarını olduğu gibi kopyalayabilirsiniz. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, başka bir kullanıcıya ait erişim haklarını kopyalayacağınız (dolayısıyla erişim haklarını değiştireceğiniz) kullanıcınızı, programınızın ana ekranında iken seçmelisiniz. Daha sonra farklı kullanıcıdan kopyala butonunu tıklayınız. Şimdi karşınıza gelen pencereden, biraz önce seçtiğiniz kullanıcı için, erişim haklarını kopyalayacağınız kullanıcıyı seçmelisiniz. Bu seçimle birlikte karşınıza bir başka ekran daha gelecektir. Bu ekranda da sizden istenen, ilgili kullanıcının hangi program yada programlarla ilgili olan haklarını kopyalayıp kopyalamayacağınızı (genel hak tanımlamaları butonundan tanımladığınız erişim haklarını mı, veri tabanı ile ilgili haklarını mı yada programa giriş haklarını mı vb.) seçmenizdir. Bu işlemden sonra ilk seçilen kullanıcınıza, ikinci seçtiğiniz kullanıcının hakları kopyalanacaktır. Diğer Kullanıcılara Kopyala Herhangi bir kullanıcınız için tanımlamış olduğunuz erişim haklarını diğer tüm kullanıcılarınıza aynı anda kopyalayabilmeniz mümkündür. Bunun için erişim hakları programının ana ekranında, hangi kullanıcının hakları kopyalanacaksa imleci o kullanıcının bulunduğu satıra getirip diğer kullanıcılara kopyala butonuna basın. Bu işlem sonrasında seçtiğiniz kullanıcının tüm hakları diğer kullanıcılarınıza kopyalanacaktır. Grup Seç ve Kopyala Kuruluş programınızın grup tanımlama bölümden, firmanız bünyesinde yer alan çalışma gruplarını (departmanlarını) programınıza tanıtabilmeniz ve kullanıcı tanımlama programından da personellerinizin bu grup kayıtları üzerindeki erişim haklarını düzenleyebilmeniz mümkündür. Kullanıcı hak tanımlamaları programınızın bu bölümünden de seçeceğiniz herhangi bir kullanıcının erişim haklarını, başka gruplarda (departmanlarda) çalışan kullanıcılara kopyalayabileceksiniz. Örneğin X kodlu kullanıcınızın tüm haklarını, muhasebe çalışanlarının hepsine kopyalayabileceksiniz. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, erişim haklarını kopyalayacağınız kullanıcınızı programınızın ana ekranında iken seçmenizdir. Daha sonra Grup seç ve kopyala butonunu tıklayıp, karşınıza gelecek ekrandan grup yada gruplarınızı seçmelisiniz. Bu seçim sonrasında F2 tuşuna basarak ilgili kullanıcınızın erişim haklarını seçtiğiniz gruplarda (departmanlarda) çalışan kullanıcılarına kopyalamış olacaksınız. 31

32 Evrak Genel Açıklama Tanımları Series 9000 New Tech ürünlerimizde yer alan bütün evraklar için (irsaliyeler, faturalar, ambar fişleri, çek-senet bordroları vb.), o evrakların matbu formlarına uygun olarak form dizaynları yapabilmeniz mümkündür. Örneğin fatura formlarınızın matbaadan baskılı olarak geldiğini düşünelim. Bu formlarda faturanın kesildiği cari hesabın adı, vergi dairesi ve numarası, faturada yer alan stok bilgileri farklı koordinatlarda yer alıyor. İşte matbu formunuz üzerine programdan girdiğiniz fatura bilgilerini oturtturabilmek için form dizaynı yapmanız gerekir. Bunun için ALT+F tuşlarından yararlanılacaktır. ALT+F tuşları her evrak programında yer alır ve o evraka özel form dizaynı yapmanıza olanak tanır. Series 9000 New Tech ürünlerimizde her evrak formuna ayrı isimler verilip, bunların ALT+F tuşlarına basıldığında otomatik olarak görüntülenmesi sağlanabilir. Form dizaynı yapacağınız evrak programı açıkken ALT ve F tuşlarına basınız. Karşınıza evrak form dosyasının default (otomatik atanan) ismini gösteren bir pencere gelecektir. Form isimleri, ekranınızda açık olan evrak ismi ile özdeştir. Örneğin faturalar için fatura.frm, irsaliyeler için irsaliye.frm, muhasebe fişleri için muhfis.frm gibi. Bu dosya isimlerini değiştirebilmeniz ve kendi isteğiniz doğrultusunda bu evraklara yeni form isimleri atayabilmeniz mümkündür. İşte KUR9000 NT programınızın bu bölümünden evrak formlarınıza ilişkin isim değişiklikleri yapacaksınız. Programa girdiğinizde karşınıza, yukarıda bir örneğini gördüğünüz ve Series 9000 NT programlarının evrak isimlerinin yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu aşamada yapmanız gereken, hangi evrak üzerinde form ismi değiştirmek istediğinizi belirlemenizdir. Bunun için imlecinizi form ismini değiştirmek istediğiniz evrak üzerine getirip ALT+F tuşlarına basın. Karşınıza Form adı başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekrana ilgili evrak için vermek istediğiniz yeni form adını girip enter tuşuna basın. Girmiş olduğunuz isim ilgili evrak formuna atanmış olacaktır. Evrak form ismini değiştirmek istediğiniz başka evraklar var ise, o evraklar üzerinde de aynı işlemi yapmalısınız. Böylece ilgili evrakların form dizaynlarını yapmak istediğiniz zaman, ALT+F tuşlarına bastığınızda, bu bölümden girdiğiniz isim karşınıza gelecektir. Series 9000 New Tech ürünlerimizde şu anda ekranda gördüğünüz her evrak için CTRL+Q tuşları ile ulaşılan ekrandan, 10 satıra kadar evrakla ilgili açıklama girişi yapılabilmektedir. Açıklama1, açıklama2 ve açıklama3 diye sıralanan bu satırların isimlerini değiştirebilmeniz ve her evraka özel kendi isteğiniz doğrultusunda yeni isimler verebilmeniz mümkündür. Bunun için açıklama başlıklarını değiştirmek istediğiniz evrak üzerine gelip F2 tuşuna basın. Karşınıza Evrak Genel Açıklamaları başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan açıklama başlıklarınız için yeni isim girişleri yapabilirsiniz. Daha sonra ilgili evrak üzerinde CTRL+Q tuşlarına bastığınızda bu bölümden girdiğiniz başlıklar karşınıza gelecektir. Evet evraklar üzerinde yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda değişiklik yapmış iseniz bilgilerinizi ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydetmeyi unutmayın. 32

33 Merkez-Şube İlişki Parametreleri Şubeleriyle online çalışan firmalar, online veri alış-verişi için bir takım parametre girişleri yapmalıdır. Bu parametre girişleri, verilerin akış yönünü belirlemek ve şube kayıtları üzerindeki hakları düzenlemek şeklinde özetlenebilir. Bu menü altında yer alan programlar yardımıyla, merkez-şube ilişki parametreleri tanımlanacaktır. Veri Dosyaları Merkez-Şube İlişki Parametreleri Online çalışan firmalar, merkez ile şubeler arasındaki bilgi akış yönünü bu bölümden belirleyecektir. Programa girdiğinizde karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere gelecektir. Bu pencerede Series 9000 NT dosya adları, bu dosyalar için merkez ve şubeler arasında olabilecek veri akış tipleri ve veri dosyalarına ilişkin açıklamalar yer almaktadır. Kullanıcılar programın sadece akış tipi başlıklı alanına müdahale edebilir. Bu alanda online kullanımda merkez ile şubeler arasında veri akışının nasıl olacağı tanımlanmış durumdadır. Akış tipleri satır sonu butonları tıklanarak açılan pencereden seçilir. Şimdi veri akış tiplerinin neler olduğunu inceleyelim; 1. Merkezden Ģubeye : Merkezdeki database de yapılan işlemlerin bir alt şubelere aktarılmasının sağlanması. 2. ġubeden merkeze : Şubedeki database de yapılan işlemlerin bir üst merkeze aktarılmasının sağlanması. 3. Doğrudan merkeze: Yapılan işlemlerin sadece merkeze gönderilerek, şubede işlem yapılmamasının sağlanması. 4. Local: Yapılan işlemlerin merkeze gönderilmeden sadece lokal kalmasının sağlanması. 5. Çift Yönlü: Bilgilerin merkez ve şubeler arasında çift yönlü (hem merkezden şubeye, hem şubeden merkeze) aktarılmasının sağlanması. Bu tanımlamalar çok dikkatli bir şekilde yapılmalıdır. Çünkü yanlış yapılan bir yönlendirme sistemin yanlış çalışmasına neden olacaktır. Örnek vermek gerekirse; sistemin yapılanma aşamasında Stok Kartları dosyasının merkezden şubeye, Stok Hareketleri dosyasının şubeden merkeze yönlendirilmesi düşünüldüğünde STOK isimli seçeneği Merkezden şubeye, STOKHAR isimli seçeneği Şubeden merkeze olarak tanımlamak gerekir. Evet, veri akış tiplerinin neler olduğunu öğrendik. Şimdi her bir dosyanın veri akış tipini kontrol edip, varsa gerekli değişiklikleri yapınız. Değişiklikleriniz bittikten sonra <ALT+S> tuşlarıyla tabloyu kaydediniz. 33

34 Şube Kayıtları Üzerinde Yetki Tanımlamaları Şubeleriyle online çalışan firmaların, şubede gerçekleşen her harekete ulaşmaları mümkündür. Yani şubeden gerçekleşen hareketleri değiştirmek ve silmek merkezde yer alan kullanıcıların elindedir. Bu program yardımıyla, merkezdeki kullanıcıların şube kayıtları üzerindeki yetkileri belirlenecektir. Bu programda tanımlanması gereken 2 parametre vardır. Bunlar; başka şube evrakları değiştirilebilsin mi ve başka şube evrakları silinebilsin mi? Parametreleridir. Eğer merkezdeki kullanıcılara şube evraklarını değiştirme ve silme yetkileri veriliyorsa, bu alanlar evet olarak seçilmelidir. Aksi halde, yani şubedeki evraklara müdahale edilmesi istenmiyorsa ilgili alanlarda hayır seçimleri yapılmalıdır. Bu seçimler satır sonu butonları tıklanarak yapılacaktır. Merkezdeki kullanıcılara şube kayıtları üzerinde bütün yetkiler verilse bile, bu kullanıcıların şube kayıtları üzerinde işlem yapabilmesi erişim haklarına bağlıdır (Bkz. Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları). 34

35 SİSTEM Sistem bölümü; Series 9000 NT programlarının genel akışını yönlendirebileceğiniz, programınızı kullanmaya başlamadan önce veya kullanım sırasında tanımlanması veya değiştirilmesi gerekli parametrelerin bulunduğu bölümdür. Sistem bölümü 9 seçenekten oluşmaktadır. Birinci seçenek yani sistem ve program parametreleri ile 7. seçenek kur işlemleri 9000 NT serisinin tüm programlarında geçerli olacak parametreleri içermektedir. Diğer seçeneklerde ise, sadece ilgili modüllerimize ilişkin parametre girişleri yapılacaktır. Örneğin 2. seçenek olan stok ve sipariş parametrelerinden, stok ve sipariş ile ilgili tanımlamalar, 3. seçenek olan barkod parametrelerinden barkod ve etiket dökümleri için tanımlamalar yapılacaktır. Parametre olarak nitelendirdiğimiz ve firma ihtiyaçlarına göre farklılık gösterebilecek bazı tanımlamalar, programlarınız sisteminize ilk yüklendiğinde, en çok kullanılan halleri ile karşınıza gelecektir. Örneğin dönem parametreleri bu sınıfa girer ve dönemler ay bazında karşınıza gelir. Sistem parametreleri de en çok kullanılan halleri ile karşınıza gelecektir. Bu parametreler üzerinde dilediğiniz değişiklikleri yapmakta serbestsiniz. Bazı parametre giriş ekranlarında ise hiç bir veri ile karşılaşmayacaksınız. Çünkü bu parametreler firmadan firmaya benzerlik göstermeyen parametrelerdir. Örneğin fiyat parametreleri gibi. Sistem bölümünün 8. seçeneği olan dönemsel işlemler ile parametre girişleri değil, modüllerimizde kullanılan dosyaların düzenlemeleri, güncelleştirmeleri yapılmakta ve yeni yıl işlemleri ile yıl sonu kapanış ve devir işlemleri gerçekleştirilmektedir. Evet, sistem bölümünü sizlere genel olarak tanıtmaya çalıştık. Şimdi, bu bölümde yer alan her bir seçeneği tek tek açıklamaya başlayalım. Sistem ve Program Parametreleri Sistem bölümünde yer alan ilk seçenek, sistem ve program parametreleridir. Bu seçenekte 9 program yer alır. Bu programlar yardımı ile, programların akışı ile ilgili bazı ortak parametrelerin girişleri gerçekleştirilecek (örneğin vergi parametreleri, dönem parametreleri gibi) ve programların görsel özellikleri üzerinde değişiklikler yapılabilecektir. Şimdi bu bölümde yer alan programları sıra ile incelemeye başlayalım. Program Başlangıç Parametreleri Sistem ve program parametreleri menüsünde yer alan ilk seçenek, program başlangıç parametreleridir. Bu bölümde, Series 9000 New Tech ile çalışmalarınıza başlamadan önce girilmesi gerekli parametreler yer alır. Örneğin vade farkı hesaplamaları için faiz yüzdesi, faiz hesap sistemi ve bunun gibi programlarınızı kullanmaya başlamadan önce yapılması gerekli tanımlamalar bu bölümden girilecektir. Program başlangıç parametrelerine girdiğinizde, karşınıza aşağıdaki pencere gelecektir. Şimdi, bu pencerede yer alan alanları sıra ile inceleyerek, program başlangıç parametrelerinin neler olduğunu ve nasıl girileceğini açıklamaya çalışalım. 35

36 Yıllık Faiz Oranı (%) : Bu alana, firmanızda kullanılan yıllık faiz oranı girilecektir. Bu alana gireceğiniz oran; -Stokların reel maliyetlerinin hesaplanmasında, -Senet ve çek detaylı raporlarında yer alan reeskont faizlerinin hesaplanmasında kullanılır. Faiz Hesap Sistemi: Bu alana gelip satır sonu butonunu tıkladığınızda küçük bir pencere ile karşılaşacaksınız. Sizden istenilen, firmanızda kullanılan faiz hesap sisteminin hangisi olduğunu belirtmenizdir. Faiz hesap sistemlerine ilişkin kısa açıklamalar aşağıda sunulmuştur; 1- BileĢik Faiz: Genelde bankaların kullandığı faiz hesap sistemidir. Gün üzerinden hesaplanan faiz ana paraya eklenir ve yeni faiz bulunan bu değer üzerinden hesaplanır. 2- Basit Faiz: Piyasada kullanılan faiz hesap sistemidir. Faiz gün bazında hesaplanarak ana paraya eklenmez, sadece vade sonunda hesaplama yapılır. Şimdi yukarıdaki açıklamalarımızı da dikkate alarak, firmanızda uygulanan faiz hesap sistemini seçiniz. Yıldaki Gün Sayısı: Faiz hesaplamalarında, genellikle tüm ayların gün sayısı 30 olarak kabul edilir. Bu durumda yıldaki gün sayısı; 30 x 12 = 360 olarak bulunmaktadır. Ancak bazı firmalar, bütün ayları 30 gün olarak değil de, her ayı içerdiği gün sayısı kadar kabul etmektedirler. Örneğin Mart, Temmuz, Ağustos aylarını 31 gün kabul ederler. Bu durumda yıldaki gün sayısı da 360 değil, daha farklı bir rakam olacaktır (365 gibi). İşte siz de, kendi firmanız için kabul edilen yıldaki gün sayısını bu alana girmelisiniz. Bu alana gireceğiniz rakam faiz hesaplamalarında dikkate alınacaktır. Otomatik Hesap Kapama ġekli: Series 9000 New Tech programlarında hesap kapama işlemleri (Satın Alma, Satış ve Finans modüllerinin kartlar menüsündeki hesap kapama programından müdahale edilmedikçe) otomatik olarak yapılır. Ancak otomatik hesap kapama yapılırken fatura tarihinin mi, yoksa vade tarihinin mi dikkate alınacağı kullanıcının seçimine bırakılmıştır. Bu alanda tahsilatlarınız karşılığında yapılacak fatura kapama işlemlerinde hangi kriterin baz alınacağı belirlenecektir. Fatura kapama için ya fatura evrak tarihini ya da fatura vade tarihini seçebilirsiniz. Fatura evrak tarihi seçildiğinde (ilk fatura önce kapanı), evrak tarihi en eski olan faturalar önce kapatılır. Fatura vade tarihi (ilk vade önce kapanır) seçildiğindeyse, 36

37 vade tarihi en eski olan faturalar önce kapatılır. Şimdi satır sonu butonunu tıklamak suretiyle açılacak pencereden otomatik hesap kapama şeklini belirleyiniz. BRDG9000 NT GiriĢ Dosyası: Farklı bir kaynakta oluşan verilerin Series 9000 New Tech programlarına sağlıklı bir şekilde aktarılabilmesi için BRIDGE9000 adlı bir program geliştirilmiştir. Bazı firmalar, Series 9000 New Tech programları ile birlikte faaliyet konularının gereği olarak özel yazılımlar kullanıyor olabilirler. Örneğin ulaşım bilet satışları gibi. Bu tür firmaları, hem özel yazılımlardan hareket girişi yapıp hem de Series 9000 New Tech programlarına bu hareketleri girerek iki işlem yapmak durumunda bırakmamak için, formatını verdiğimiz tekst dosyaya kaydedilen bilgileri Series 9000 New Tech programlarına otomatik olarak aktarabilmekteyiz. Bunun için, özel yazılımlarda gerçekleşen hareketlerin yazıldığı *.txt dosyanın bulunduğu dizin ve dosya adı yukarıdaki alana girilmelidir. Örneğin, F:\9000V420\TEAM\VERI.TXT gibi. Bu şekilde *.txt dosyanın bulunduğu dizin ve dosya adı girildikten sonra BRIDGE 9000 NT programının çalıştırılması ile birlikte hareketler otomatik olarak Series 9000 New Tech programlarının veri dosyalarına aktarılacaktır. SatıĢ Noktası Depo No: MİKRO Yazılımevi nin 9000 NT serisi içinde mağazacılık uygulamalarında kullanılmak üzere geliştirdiği POS9000 NT adlı bir programı vardır. Bu program, onaysız poslarda satış noktalarında kullanılmaktadır. Mağazacılık uygulamalarında, pos cihazlarından yapılan satışları arka ofise aktarmak için, başka bir ifadeyle pos cihazlarıyla server arasındaki bağlantıyı kurmak için bir ara program kullanılır. New Tech 9000 serisinde kullandığımız arka ofis programı MIS9000 NT dir, pos cihazlarıyla MIS9000 NT arasındaki bağlantıyı kuran programsa KON9000 NT dir. Bazı firmalar, satış noktalarından (pos cihazlarından) gerçekleşen hareketlerin tek bir depodan düşülmesini isterler. İşte bu durumda satış noktası depo alanına girilecek depo numarası, KON9000 NT programı aracılığıyla arka ofise yani MIS9000 NT ye gönderilir ve gerçekleşen stok hareketleri bu alanda tanımlanan depodan düşülür. Siz de satış noktalarından gerçekleşen hareketleri tek bir depodan düşmek istiyorsanız, bu alana satış noktası depo numarasını girmelisiniz. Kurlar Firma Ġçin Özel: Series 9000 New Tech programlarını birden fazla firma için aynı anda kullanmanız mümkündür. Eğer siz de birden fazla firmayla işlem yapıyorsanız, her firma için döviz kurlarının ayrı ayrı mı girileceğini, yoksa bir firmadan girilen döviz kurlarının bütün firmalar için mi geçerli olacağını bu alanda belirteceksiniz. Yani bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden evet seçeneğini tercih ederseniz, günlük döviz kurlarını her firma için ayrı ayrı girmeniz gerekir. Aksi takdirde, yani bu alanda hayır seçeneğini tercih etmeniz durumunda, herhangi bir firmadan girilen döviz kurları diğer firmalar için de geçerli olacaktır. Kur Hesaplama ġekli: Farklı döviz cinsi ile çalışan firmalar (DM, USD vb.) almış oldukları stokların satış fiyatlarının hangi kur üzerinden değerlendirileceğini bu alandan belirleyeceklerdir. Bunun için satır sonu butonunu tıklayıp açılacak olan pencereden (döviz alış, döviz satış, efektif alış, efektif satış) size uygun olan seçeneği seçin. Kur hesaplamalarının düzgün işleyebilmesi için günlük kur girişinin aksatılmadan girilmesini tavsiye ederiz. Örneğin satış tutarları USD olan stoklarınız için, satışlarının günlük döviz alış kuruna göre hesaplanmasını istiyor iseniz, bu parametre döviz alış olarak seçilmelidir. 37

38 Örneğin X stokunuzun satış tutarının 100$ olduğunu düşünelim ve bu stok döviz alış kuru TL olan bir günde satılmış olsun. Bu durumda stokunuzun satış tutarı 100x = TL olarak hareket görecektir. Barkod Okuma Yolu: Series 9000 New Tech programlarından barkod ile işlem yapılması durumunda, barkod okuma yolunun neresi olduğu satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçilmelidir. Hizmet Vergi Tipi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda vergi oranlarını içeren bir pencereyle karşılaşacaksınız. Sizden istenilen, fatura üzerinden uygulanan masraflara ilişkin vergi oranını belirlemenizdir. Seçiminizi vergi seçeneklerini bir kez tıklayarak yapabilirsiniz. Müstahsil Borsa - Bağkur - Diğer (%) : Stok, Satın Alma ve Finans modüllerinin faturalar bölümünden müstahsilden alış faturaları girilebilmektedir. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile defter tutmak zorunda olan çiftçiler, götürü usule tabi veya vergiden muaf çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada, 2 nüsha fatura düzenlemeye ve bunlardan birini imzalayarak satıcı çiftçiye vermek, ve diğerini ona imzalatarak almak zorundadırlar. Buna müstahsil faturası denir. Müstahsilden alış faturasında, oranları devlet tarafından açıklanan bir takım kesintiler yapılmaktadır. Bunlar; gelir vergisi stopajı, fon payı, bağ kur, borsa vs.dir. Müstahsilden alım yapan birinci ve ikinci sınıf tüccarlar ile defter tutmak zorunda olan çiftçiler, yukarıda saydığımız kesintilerini de fatura üzerinde göstermek zorundadırlar. İşte program başlangıç parametrelerinin bu alanlarına, müstahsillerden yapılacak borsa-bağ-kur ve diğer kesintilere ilişkin yüzdeler girilecektir. Gelir vergisi stopajı ve fon payı ile ilgili kesinti oranları Sistem/Gelir Vergisi ve Fon Payı Parametreleri programından girilecektir (Bkz. Sistem/Gelir Vergisi ve Fon Payı Parametreleri). Bu girişler yapıldıktan sonra, müstahsilden alış faturası girerken kesintiler otomatik olarak hesaplanır. Hesaplanan bu kesintileri de, fatura ekranınızın alt tarafında oranları ile birlikte görebilirsiniz. Hal Stopajı (%) - Hal Kom. K.D.V. (%): Stok, Satın Alma ve Finans modüllerinin faturalar bölümünden hal faturası girilebilmektedir. Hal faturaları üzerinden kesilen hal stopajı ve hal kom. K.D.V. yüzdelerini bu alanlara girebilirsiniz. Rüsum %: Hal ile olan alım-satımlarda fatura bedelinden düşülecek rusüm yüzdesi bu alana girilmelidir. Sandık K.D.V. (%): Hal ile olan alım-satım işlemlerinde, hale gelen malların kasaları ayrıca takip edilmek istenebilir. Bu alana sandık K.D.V. yüzdesi girilmelidir. Müstahsil (%) - Tüccar (%): Hal faturalarının vergilendirilmesi diğer fatura cinslerinden farklıdır. Hal faturalarında vergilendirme ürüne göre değil, cariye göre yapılmaktadır. Tüccarlardan yapılan alış-verişlerde farklı vergi oranı, müstahsillerden yapılan alış-verişlerde farklı vergi oranı uygulanabilmektedir. İşte bu alanlarda, kanunen müstahsil ve tüccarlar ile yapılan hal alış-verişlerinde geçerli olacak K.D.V. oranı seçilecektir. Alım-satım yapılan müstahsil ve tüccarlar SATIŞ ve SATIN ALMA modüllerinden tanıtılırken, ALT+T Detaylar penceresinden hal cari tipinin girişi (tanıttığınız carinin müstahsil mi, tüccar mı? olduğu) unutulmamalıdır. 38

39 Hal Beyannamesi Döküm Sayısı - Hal SatıĢ Bordrosu Döküm Sayısı: SATIŞ modülünde hal beyannamesi ve hal satış bordrosunun yazıcıya dökümü alınabilmektedir. Bu beyanname ve bordronun yazıcıya her dökümünde bu alana bir değer atanır ve bu değer birer artarak devam eder. Kullanıcılar bu alanlardan hal beyannamesinin ve hal satış bordrosunun şimdiye dek kaç kez döküldüğünü görebilir, beyannamenin üzerinde de yer alacak bu döküm sayısını dilerlerse değiştirebilirler. Program Lisanı: 9000 New Tech programlarımızı farklı dillerde kullanabilmeniz mümkündür. Bu alanda programı kullanacağınız lisanın seçimi yapılacaktır. Bunun için satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden lisan seçiminizi yapın. Ülke Ean Kodu: Barkodlar tipleri açısından kendi aralarında gruplara ayrılırlar. Uluslararası standartlarda her ülkeye özel olan ean barkod kodları vardır. İşte programınızın bu alanına ülkenize ilişkin barkod kodunu girebilirsiniz. ÖTV Vergi Tipi: Bu alanda sizden istenen, ÖTV kapsamına giren ürünlerin alım yada satım işlemlerinde geçerli olacak vergi oranını seçmenizdir. Evet, program başlangıç parametrelerinin neler olduğunu sizlere açıklamaya çalıştık. Eğer girişleriniz bitti ise, girdiğiniz parametreleri ALT+S tuşları ile kaydetmeniz gerekir. Program Akış Parametreleri Sistem ve program parametreleri menüsünün bu seçeneği program akış parametreleridir. Adından da anlaşılacağı üzere bu program ile, programlarınızın genel akışı ile ilgili tercih edebileceğiniz bazı parametreler tanımlanacaktır. Bu parametreleri dilediğiniz zaman tekrar değiştirebilmek imkanına sahipsiniz. Program akış parametrelerine girdiğinizde, karşınıza aşağıda bir örneğini gördüğünüz pencere gelecektir. Bu ekranın girişler başlıklı kolonundaki satır sonu butonlarını tıklayarak parametreleri değiştirebilirsiniz. Şimdi, bu parametrelerin neler olduğunu sıra ile incelemeye başlayalım. Kayıtta Ġrsaliye Dökümü: Eğer bu alanda evet seçeneğini seçerseniz, kayıt ettiğiniz her irsaliyeden sonra yazıcıya dök-dökme şeklinde bir mesaj ile karşılaşacaksınız. Dök mesajını seçerseniz irsaliyeniz yazıcıya dökülecektir. Kayıtta irsaliye dökümünü hayır olarak seçerseniz, böyle bir mesaj gelmeyecektir. Tabii ki yardım tuşlarını kullanarak irsaliyenizi yazıcıya dökmek imkanınız daima vardır. Kayıtta Depo FiĢi Dökümü: Bu alana evet demeniz durumunda her depo fişi kaydından sonra karşınıza yazıcıya dök-dökme şeklinde bir mesaj gelecektir. Eğer bu alanı hayır olarak seçerseniz böyle bir mesajla karşılaşmayacaksınız. Fakat yine de yardım tuşları ile fişleri yazıcıya dökme şansınız vardır. Kayıtta Fatura Dökümü: Bkz. Kayıtta irsaliye dökümü. 39

40 Kayıtta Bordro Dökümü: Bu alanda, her senet-çek bordrolarının kaydından sonra, bordrolarınızın yazıcıya dökülüp dökülmeyeceğini belirleyeceksiniz (Bkz. Kayıtta irsaliye dökümü). Kayıtta SipariĢ Dökümü: Bu alanda, her sipariş fişi kaydından sonra, sipariş fişlerinizin yazıcıya dökülüp dökülmeyeceğini belirleyeceksiniz (Bkz. Kayıtta irsaliye dökümü). Bordroda Vade Bilgisi Dök: Senet-çek raporları alırken, bu raporlarda vade bilgilerinin de yer alıp almayacağı, bu alanda yapılacak tanımlama ile belirlenecektir. Eğer raporlarınızda vade bilgilerinin yer almasını istiyorsanız -evet- seçeneğini, aksi halde -hayır- seçeneğini seçmelisiniz. Kayıtta Dekont Dök: Bu alanda, her dekont kaydından sonra, bu dekontların yazıcıya dökülüp dökülmeyeceğini belirleyeceksiniz. (Bkz. Kayıtta irsaliye dökümü). Eksi Stok ÇıkıĢında Uyar: İrsaliye fatura vb evraklar ile stok çıkışı yaparken, bu stokların depolarınızda ki miktarlarının eksi olması durumunda programın giriş sırasında sizi uyarmasını istiyor iseniz bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Böylece ilgili stokları evrakınıza girdiğiniz anda programınız sizi Depoda 100 adet X stoku var şeklinde uyaracaktır. Aksi halde yani bu alanı hayır olarak seçerseniz herhangi bir uyarı ile karşılaşılmayacaktır. Bu uyarı sadece giriş sırasında bir kere karşınıza gelecektir. Eğer ilgili evrak üzerinde eksi olan stokların bulunduğu satırlara her geldiğinizde programın sizi sürekli olarak uyarmasını istiyor iseniz, bu parametre ile birlikte Eksi Stok ÇıkıĢında Her Satırda Uyarı Verilsin parametresini de evet olarak seçmelisiniz. SipariĢ Alımında Durum Kontrolü: Alınan sipariş fişi girişlerinde, sipariş alınan miktar ile eldeki stokların karşılaştırılıp, eğer eldeki stoklar siparişi karşılamaya yetmiyorsa, bir uyarı mesajı verilmesini ve bu stokun genel durumunu (alınan ve verilen siparişlerini, karşılanan siparişi vb.) gösteren bir tabloya ulaşabilirsiniz. Bu tabloya ulaşabilmek için, sipariş alımında durum kontrolü parametresini -evet- olarak seçmelisiniz. Yukarıdaki parametre -evet- seçildiğinde stok miktarları genel olarak yani bütün depoların toplamı alınarak sipariş ile kontrol edilecektir. Sipariş alımında depo bazında durum kontrolü yapılmasını istiyorsanız akış parametrelerinin alt satırlarında yer alan sipariģ alımında depo bazında durum kontrolü parametresini -evet- olarak seçmelisiniz. Maks. Ġrs.-Fat. Süresi (Gün): Hepinizin bildiği gibi, irsaliyelerin kanunen 10 gün içinde faturalaştırılma zorunluluğu vardır. Bu alana, firmanızda irsaliyelerin maksimum kaç gün içinde faturalaştırılacağı (sizin firmanızda irsaliyelerin 5 gün içinde faturası kesiliyor olabilir) girilecektir. Bu gün sayısı girildikten sonra, fatura kesilirken, girdiğiniz gün kadar geriye dönülecek ve faturası kesilmemiş olan irsaliyeler ekranınıza getirilecektir. Yani bu alana 5 rakamını girerseniz, içinde bulunduğunuz tarihten itibaren 5 gün geriye dönülerek irsaliyeler taranacak ve faturası kesilmemiş irsaliyeler ekrana getirilecektir. Program akış parametrelerine böyle bir alanı koymaktaki amacımız, sizin maksimum hız ile irsaliyelerinize ulaşmanızı sağlamak içindir. Çünkü, böyle bir alan olmasa idi, programınız dönem başından itibaren ilgili cariye kesilen bütün irsaliyeleri tarayacak, bu da doğal olarak belirli bir zaman 40

41 kaybı doğuracaktı. Oysa ki bu alana gün girişi yaparak, dönem başından itibaren -belki de gereksiz olan- bir tarama işlemini engellemiş olacaksınız. Evet, yukarıdaki açıklamalarımızı da dikkate alarak, maksimum irsaliye-fatura süresini gün bazında bu alana giriniz. Ekstre Vade-Gün: Cari hesapların çalıştığı bölümlerden hesap ekstreleri alırken, ekstrede yer alacak vade bilgilerinin tarih olarak mı ( gibi), yoksa gün olarak mı (30 gün gibi), listelenmesini istediğinizi bu alanda belirteceksiniz. Mamulü Ürüne TaĢı: MRP9000 NT Üretim Yönetim Paketimizi kullanan bir firmaysanız, ürünlerinizi programa tanıtmak için 2 aşamalı bir süreçten geçmek gerektiğini biliyorsunuz demektir. Bunlardan ilki, hammaddeden ürüne kadar olan tüm stokların, stok kartlarının açılmasıdır. Ürün tanımlamalarında ikinci aşamaysa, stok kartı açılan ürün için bir de ürün tanıtım kartı açılmasıdır. İşte bu alanda -evet- seçimi yapmanız durumunda, ürün tanımlamalarının 2. aşamasını ortadan kaldırmış oluyorsunuz. Yani mamulü ürüne taşı parametresi -evet- olarak seçildiğinde, stok kartı açılan ürün için, ürün tanıtım kartı da otomatik olarak açılmış olacaktır. Yalnız bunun için; stok kartından o ürün için seçilecek stok cinsi -mamul- olmalıdır. Kredi AĢımında: Müşterilerinize satış yapılırken, programınızın, müşterinizin o andaki açık hesap bakiyesi ile kredi tavanını (tanıtım kartından girilmektedir) karşılaştırıp, borç bakiye kredi tavanını aşıyorsa sizi uyarmasını, kayıt yapmanızı engellemesini veya hiç bir müdahalede bulunmadan işleminize devam etmesini sağlayabilirsiniz. Programınızın bu işlemleri yapabilmesi için, sizin bu alandaki tanımlamanıza ihtiyacı olacaktır. Bu alanda tercih edebileceğiniz seçenekler aşağıda sıralanmıştır; Devam et seçeneğini seçerseniz, kredi aşımında herhangi bir uyarı almadan işlemlerinize devam edebilirsiniz. Uyar seçeneğini seçerseniz, cari hesabınızın o anki borç bakiyesi ile, ona tanıdığınız kredi tavan tutarı ekranınıza getirilecek ve bu risk aşımı mesajı ile uyarılacaksınız. Kilitle seçeneğini seçtiğinizde ise, borç bakiyesi kendisine tanınan kredi tavanını aşan cari hesabınıza satış yapılmak istendiğinde, program kilitlenecektir. ALT+F3 Kullanıcılara Açık: Kullanıcılarınızın Series 9000 New Tech ürünlerinde yer alan Genel Amaçlı Programlar/Veritabanı eksport, import ve düzenleme programlarının çalıştırmalarını engelleyebilmek ve bu programların sadece supervisor tarafından kullanımı sağlayabilmek için bu parametre hayır- olarak seçilmelidir. Farklı Ana Sağlayıcıda Uyar: Stok Tanıtım Kartından her bir stokunuzun temin edileceği ana sağlayıcı (satıcı firma) kodları da girilebilmektedir. Eğer stoklarınız için ana sağlayıcı kodları girdiyseniz, bu stoklardan ana sağlayıcının haricinde başka bir firmaya sipariş verilmesi durumunda programınızın sizi uyarmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza gelecek pencereden evet seçeneğini tercih etmelisiniz. Herhangi bir uyarı almak istemiyorsanız seçiminiz hayır olmalıdır. Alacağı Olmayan Satıcılara Ġade Yapılmayacak: Bu parametre -evet- olarak seçildiğinde, alacak bakiyesi olmayan bir satıcı firmaya iade faturası kesilemeyecektir. İade faturası 41

42 girişleri yapılıp kayıt edilmek istendiğinde program size yeterli alacak bakiyesi olmadığından bu satıcıya iade yapamazsınız mesajını verecek ve kayıt işlemi yerine getirilmeyecektir. Matris Ġle Gelen Iskonto DeğiĢtirilmesin: Series 9000 New Tech programlarında belirli stoklardan belirli carilere yapılan satışlarda otomatik ıskonto uygulanabilmektedir (Bkz. Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Iskonto Tanımlamaları). Her stokunuz için uygulanacak ıskonto oranı farklıysa, bu oranları irsaliye veya fatura ekranında, o stokun üzerindeyken önce <ALT+D>, sonra <ALT+T> tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz (satır ıskontosu ekranından). Evrak genelindeki ıskonto yüzdesiyse, irsaliye ve fatura ekranının alt bölümünden izlenebilir. İşte ıskonto tanımlamaları programından otomatik olarak gelen bu ıskonto yüzdelerinin (satır ıskontolarının) irsaliye veya faturadan değiştirilmesini engellemek için bu alanda evet seçeneğini tercih etmelisiniz. Stoklarınıza otomatik olarak uygulanan satır ıskontolarını irsaliye ve faturadan müdahale edebilmek için bu alan hayır olarak seçilmelidir. Dökümlerde BirleĢtirme Kod Uzunluğu: New Tech 9000 serisi programlarda kod yapısının belirli bir kısmı aynı olan stoklar için, tek bir kod kullanılarak fatura kesilebilir. Bunun için bu alana kod yapısının değişmeyen bölümüne ilişkin uzunluk sayısı girilmelidir. Konuyu bir örnek yardımıyla açıklamaya çalışalım; Bir konfeksiyon firması değişik varyasyonlarda üretim yapmaktadır. İlgili firma stok kodlarını 10 dijitte toplamıştır. Stoklar, bu 10 dijitlik kod yapısında en çok 6-8 dijitler arasındaki renk ve 9-10 dijitler arasındaki beden koduna göre çeşitlenmekte ve hareket görmektedir. Yani, stok kodlarının ilk 5 dijiti daha statik(durağan), 6-10 dijitler arasında yer alan renk ve beden kodları daha dinamiktir. Sözünü ettiğimiz firmanın örnek stok kod yapısı aşağıda verilmiştir. Stok Kod Yapısı Örneği: Beden Renk Model Cins Yukarıdaki kod yapısına göre hazırlanan bir kaç stok kodu örneğini aşağıda bulabilirsiniz. ÖRNEK STOK KODLARI PT 101 BEJ 36 PT 101 BEJ 38 PT 101 KHV 36 PT 101 KHV 38 PT 101 LCT 36 PT 101 LCT 38 PT 101 SYH 36 PT 101 SYH 38 Bu konfeksiyon firmasında stokların en çok renk (6-8. dijit) ve beden (9-10.dijit) kodlarına göre hareket gördüğünü belirtmiştik. Yani, stok kodlarının ilk 5 dijiti birbirlerinden çok farklı değildir. Durum böyle olunca, bir stokun 4 ayrı rengi ve 2 bedeni için fatura kesilirken, en az 42

43 8 kez (ilk 5 dijiti aynı olan) stoklarının çağırılıp, girişlerinin yapılması gerekmektedir. Aşağıda, stok kodlarının statik olan 5 dijitlik bölümü görülmektedir(alt çizgili kodlar). PT101 BEJ 36 İşte, dökümlerde birleştirme kod uzunluğu parametresine örnek stok kod yapısındaki değişkenlik göstermeyen 5 rakamı girilirse, fatura girişlerinde sadece tek bir stok seçilerek, girilen hareketler ilk 5 dijiti aynı olan bütün stoklara dahil edilebilir. Yani birleştirme kod uzunluğu parametresi 5 olup, stok kodu PT101BEJ36 seçildiğinde, fatura hareket miktarı hem PT101BEJ36 stokuna, hem de ilk 5 dijiti PT101 olan tüm stoklara yansıyacaktır. Tabii ki bu parametrenin kullanılabilmesi için, stoklarının birimlerinin ve birim fiyatlarının aynı olması gerekir. Ġrsaliye Ve Faturadan Fiyat DeğiĢikliğine Geç: İrsaliye ve fatura evraklarından, stok fiyatlarının tek tek veya toplu olarak değiştirilebildiği fiyat değişikliği evrakına geçebilmek için bu alanda evet seçimini yapmanız gerekir. Evet seçimini yaptıktan sonra, irsaliye ve faturalar kaydedildikten sonra ekranınızın alt tarafında; Devam SatıĢ Fiyat DeğiĢikliği ĠĢlemine Geç şeklinde butonlar belirecektir. Devam butonu tıklandığında evrakınız kaydedilecek, satış fiyat değişikliği işlemine geç butonu tıklandığında ise fiyat değişikliği evrakına geçilecektir. Bu evraktan dilerseniz irsaliye ve faturadaki satış fiyatlarını stok kartlarına aktarabilirsiniz. Daha geniş bilgi için Bkz. SATIŞ Modülü/Evraklar/Fiyat Değişikliği). Vade Referans=Mal Kabul/Sevk Tarihi: İrsaliye ve faturadan girilen ödeme planları aynı değilse, ekstrelerde ve vade farkı hesaplamalarında irsaliye ödeme planının mı, fatura ödeme planının mı geçerli olacağı bu alanda belirtilecektir. Eğer vade farklarının irsaliye ödeme planına göre hesaplanmasını istiyorsanız bu alanda -evet- seçeneğini tercih etmelisiniz. Fatura ödeme planının geçerli olabilmesi için seçiminiz -hayır- olmalıdır. Ġadeyi Engelleyen Hareketsiz Gün Sayısı:Satın alınan malın bu alana gireceğiniz günden sonra iadesini engellemek için kullanılan parametredir. Örneğin gününde satın aldığınız bir malın en geç tarihine kadar iade edilebileceği sonraki günlerde iade edilmeyeceğini belirtmek için bu alana günler arasındaki fark yani 5 rakamı girilmelidir. Bu rakam iade edilecek güne dahil değildir. Yani bu alana 5 girilirse 4 gün için iadesi söz konusudur. Stok ÇıkıĢında Parti Kodları Otomatik DüĢülsün: Stok giriş-çıkışlarını parti veya parti+lot bazında takip eden firmalar, satışların parti kodlarından otomatik olarak düşülmesini sağlayabilirler. Örneğin X stokundan 2 gün ara ile A partisi-100 birim, B partisi-200 birim şeklinde giriş yapılmış. Üçüncü gün 150 birim satış yapılması gerekiyor. Eğer bu parametre - evet- olarak seçilirse, 150 birimlik satışın 100 birimi A partisinden, 50 birimi de B partisinden (yani FIFO ya göre) otomatik olarak düşülür. Bu çıkış işlemi parti+lot kartı ekrana gelmeden otomatik olarak yapılır. Parametre -hayır- olarak seçilirse, çıkış işlemi için parti kodlarını manuel olarak girmeniz gerekir. Stoklarda mutlak muhasebe grup kodu kullanılacak: Bu parametre -evet- olarak seçildiğinde, stok tanıtım kartı girişleri esnasında, ALT+M-Tanıtım Kodları penceresinden 43

44 muhasebe grup kodu girişi yapılmamış ise, o stok kartının kaydına izin verilmeyecektir. Başka bir ifadeyle muhasebe grup kodu girilmeyen hiç bir stok kartı kaydedilemeyecektir. Föyde Tarih Sondan BaĢa Taransın: Bu parametre -evet- seçildiğinde, stok, satıcı, müşteri, banka vb. föylerdeki hareketler, en son hareket tarihinden başlanarak ilk harekete doğru (sondan başa doğru) listelenecektir. Belge No kontrolü: Bildiğiniz gibi Series 9000 New Tech de evrak giriş programlarının tümünde evrak no, tarih, belge no, belge tarihi vb. ortak alanlar vardır. Bu parametre -evetseçildiğinde, program faturaların belge numaralarını kontrol eder. Örneğin fatura girişleri sırasında girilen belge numarası daha önce de girilmiş ise (tabii ki aynı cariye), program sizi bu belge no önceden girilmiş mesajıyla uyarır. Vergisiz Stoklar Uyarılsın: Bu parametre -evet- olarak seçildiğinde, stok tanıtım kartından vergi oranı girilmeyen stoklar için alış veya satış faturaları girilirken, hareket satırında (stok kodu girildikten sonra) program sizi dikkat vergisiz stok mesajıyla uyaracaktır. Parametre - hayır- olarak seçili ise, vergisiz stoklar için herhangi bir uyarı mesajı verilmez. Fiyat DeğiĢtirme Tarihine Günün Tarihi ve Sonrası Olabilir: Fiyat değişikliği evrakındaki değişim tarihi alanına içinde bulunduğunuz günün tarihinden önceki bir tarihe giriş yapılmasını engellemek istiyorsanız (başka bir ifade ile, fiyat değişikliği evrakı ile stokların fiyatlarında geriye dönük bir değişiklik yapılmasını engellemek için) bu alanda -evetseçimini yapmalısınız. Fiyat değişikliğine böyle bir sınırlama getirmeyecekseniz seçiminiz - hayır- olmalıdır. Otomatik Hesaplanan Ödeme Planı DeğiĢtirilmesin: Stoklarınızın her bir fiyatına ait ödeme planlarını formül ile otomatik olarak hesaplatabilirsiniz (Bkz. Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Fiyat Parametreleri/Ödeme Planı Formül Parametreleri). Eğer böyle bir uygulamanız varsa, yani stoklarınızın ödeme planları sipariş fişi, irsaliye ve fatura evraklarına otomatik olarak geliyorsa, kullanıcıların otomatik olarak gelen bu ödeme planlarını değiştirmelerini engelleyebilirsiniz. Bunun için bu parametre -evet- olarak tanımlanmalıdır. Parametre -hayır- olarak bırakıldığında formülle hesaplanan ödeme planlarını kullanıcılar değiştirebilirler. SatıĢ Fiyat DeğiĢikliğinde Otomatik Depo Kartı Açılsın?: Stok fiyatları depodan depoya farklılık gösteren işletmeler, her stok için stok depo tanıtım kartı açmak suretiyle bu farklı fiyatları programa girmek durumundadırlar. Örneğin 5 farklı deposu olan bir işletme, bir stoku için önce stok tanıtım kartını girecek, daha sonra bu 5 depodaki fiyatları girebilmek için depo detay tanım kartlarını açacaktır. Yüzlerce stoku barındıran işletmeler düşünüldüğünde, depo bazında fiyat girişi yapmak oldukça zaman alıcı bir işlem olabilmektedir. Bu parametre, SATIŞ Modülü/Evraklar/Fiyat Değişikliği evrakı yardımı ile depo detay kartlarının otomatik olarak açılabilmesine olanak tanımaktadır. Şöyle ki; Bu parametre (satış fiyat değişikliğinde otomatik depo kartı açılsın) -evet- olarak tanımlanmalıdır. SATIŞ Modülü/Evraklar/Fiyat Değişikliği evrakına girilip, evrak genel bilgileri girildikten sonra ALT+T tuşları ile Toplu Değişiklik ekranına geçilir. Bu ekrandan depo detay kartları açılacak stoklar kod aralığı veya kod yapısı girilerek belirlenir. 44

45 Depo alanında açılacak pencereden genel seçimi yapılır (genel seçimi ile stok kartındaki fiyat baz alınacaktır. Diğer tanımlı depolardan biri seçilirse, bu depolara ilişkin fiyat girişi yapılmadığından stoklar evraka taşınamayacaktır). İstenirse fiyat değişikliğine imkan veren alanlara (yuvarlama limiti, yüzde değişiklik, sabit değişiklik, sabit fiyat) ilgili rakamlar girilir. Ya da biraz sonra detay kartının açılacağı depodaki stok fiyatlar evraktan manuel olarak ta girilebilir. F2 tuşuna basılır. Seçilen stoklar depo kodu genel olmak üzere fiyat değişikliği evrakına taşınmıştır. Fiyat değişikliği evrakında Ctrl+D tuşlarına basılır. Ekrana gelecek pencereden, stokların hangi depo için detay kartları açılacaksa ilgili depo seçilir. Varsa stok fiyatlarında gerekli değişiklikler yapılır ve evrak kaydedilir. Kayıt işleminden STOK Modülü/Kartlar/Stok Depo Detay Tanıtım Kartı çağırılabilir. Fiyat değişikliği evrakındaki tüm stokların ilgili depo için detay kartları açılmış olacaktır. Bu kartın satış fiyatları penceresinden o depo için girilen fiyatlar görüntülenebilir. Personel Programı Haricinde Personel Ücret Butonu Pasif mi?: PER9000 NT programının haricindeki diğer programlarda (örneğin FİNANS Modülünde) personel tanıtım kartının ücretler butonuna ulaşılmasını engellemek istiyorsanız bu parametreyi -evet- olarak seçmelisiniz. Açık Faturalarda Ödeme Planı PeĢin Geçilemesin?: Faturalarda ödeme planı alanına kullanıcı herhangi bir giriş yapmazsa otomatik olarak peşin ibaresi gelmektedir. Bu açık faturalarda da aynıdır. Eğer açık alış ve satış faturalarında ödeme planının peşin olarak geçilmesini engellemek, başka bir ifade ile ödeme planı girişini zorunlu hale getirmek istiyorsanız bu parametreyi -evet- olarak seçmelisiniz. Stok ÇıkıĢında EĢdeğerler Kullanılsın?: Depolarınızdaki stokların siparişleri karşılamaya yetmediği durumlarda, bu stokların muadillerinin (eşdeğerlerinin) otomatik olarak devreye girmesini, yani sipariş alınan stokun yerine eşdeğer stokların çıkılmasını istiyorsanız, bu parametreyi -evet- olarak seçmelisiniz. Ġrsaliyelerde Birim Fiyat ve Tutar Gizlensin mi?: Bu parametre -evet- seçildiğinde, alış ve satış irsaliyelerine otomatik olarak gelen birim fiyatlar gizlenecek, başka bir ifade ile irsaliye girişlerini yapan kullanıcı bu fiyatları göremeyecektir. SipariĢ Alımında Depolar Ġçin Ayrı Durum Kontrolü: Alınan sipariş fişi girişlerinde, sipariş alınan miktar ile eldeki stokların depolara göre karşılaştırılıp, eğer ilgili depodaki stoklar siparişi karşılamaya yetmiyorsa, bir uyarı mesajı verilmesini ve bu stokun genel durumunu (alınan ve verilen siparişlerini, karşılanan siparişi vb.) gösteren bir tabloya ulaşabilirsiniz. Depo bazında durum kontrolü yapabilmek ve ilgili stokun durumunu gösteren tabloya ulaşabilmek için bu parametreyi -evet- olarak seçmelisiniz. Akış parametrelerinin başında yer alan sipariş alımında durum kontrolü parametresi, stok durumlarını genel olarak yani bütün depoların toplamını alarak kontrol etmektedir. Sadece evraka girdiğiniz depo bazında kontrol için bu parametreyi -evet- seçmelisiniz. Senet/Çek Detaylarını C/H Açıklamasına TaĢı: Bu parametre -evet- olarak tanımlandığında çek-senet girişlerinin yapıldığı evraklarda ALT+D tuşları ile ulaşılan detaylar penceresine 45

46 yapılan girişler, evrakın detay-açıklama kolonuna otomatik olarak taşınacaktır. Örneğin çek giriş bordrosu ile bir müşteri çeki girişi yapıyorsunuz. Çek referans numarası otomatik olarak geldikten sonra ALT+D tuşlarına bastınız ve çek detay bilgilerini girdiniz. İşte bu ekrandan girilen çek no, banka, şube ve hesap no bilgileri parametre -evet- olarak seçildiğinde çek giriş bordrosunun detay-açıklama alanına otomatik olarak taşınacaktır. SatıĢ Faturalarında Otomatik Yuvarlama Türü: Bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak 4 seçenekli bir pencereye ulaşacaksınız. Yuvarlama türlerini içeren bu pencereden, satış faturalarında yeküne otomatik olarak uygulanacak yuvarlama türünü seçmeniz beklenmektedir. Yuvarlama türleri aşağıda açıklanmıştır; Yuvarlama Yapma: Bu seçeneği seçtiğinizde, her hangi bir yuvarlama hesabı yapılmayacaktır. Yakınına Yuvarla: Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekünü aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak en yakın tam sayıya yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 100'e yuvarlanması ile 1,355,300 olarak fatura yekününde yer alacaktır. 1,355,240 değeri...1,355, TL'nin 0'a yuvarlanması ile 1,355,200 olarak fatura yekününde yer alacaktır. Yukarı Yuvarla: Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekünü aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak yukarı yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 100'e yuvarlanması ile 1,355,300 olarak fatura yekününde yer alacaktır. SatıĢ Faturalarında Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekünü aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak aşağıya yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 0'a yuvarlanması ile 1,355,200 olarak fatura yekününde yer alacaktır. SatıĢ Faturalarında Otomatik Yuvarlama Miktarı: Satış Faturalarında otomatik olarak yuvarlama yapılmasını istiyorsanız, ilgili yuvarlama miktarını bu alana girmelisiniz. Yuvarlamanın ne şekilde olacağınız ise bir üst satırdaki parametre ile belirleyeceksiniz. Açık Faturalarda Ödeme Planı Seçilmesi Zorunlu: Bu parametre -evet- olarak tanımlandığında, açık alış ve satış faturalarının ödeme planı alanında KUR9000 NT DEN tanımlanmış ödeme planlarından bir tanesinin seçilmesi zorunlu hale getirilir. Başka bir ifade ile, fatura girişlerini yapan kullanıcı ödeme planı alanına tanımlanmış ödeme planlarının haricinde bir giriş yapamaz, bu alanı boş geçemez. 46

47 Hareketin miktarı girilen birimden görüntülensin: Bu parametre evet olarak tanımlandığında, stok hareketleri hangi birim bazında girildi ise, evraklarda ana birime çevrilmeden o birim bazında görüntülenir. Parametre hayır olarak bırakıldığında ise, ana birim haricinde hangi birimde giriş yapılırsa yapılsın girilen miktar ana birime çevrilir ve evrakta da ana birim cinsinden görüntülenir. Stoku silinen barkod silinsin: Stok ve barkod bilgileri ayrı databaselerde tutulmaktadır. Bu parametre evet- seçildiği takdirde, silinen stokların barkodları da otomatik olarak silinecektir. SipariĢte sorumluluk merkezi zorunlu: Bu parametre -evet- olarak tanımlandığında, alınan ve verilen sipariş evraklarına sorumluluk merkezi girilmek zorundadır. Aksi halde bu evraklarda bir sonraki alana geçişe izin verilmez. Parametre hayır- olarak bırakıldığında sorumluluk merkezi girişi kullanıcının isteğine bırakılmış olur. SipariĢ Vermede Hedef Seviye Kontrolü: Verilen sipariş fişi ilgili stokun kartındaki hedef seviye aşılıyorsa, bunun bir mesaj ile bildirilmesini sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametre -evet- seçilmelidir. SipariĢ Vermede Bekleyen SipariĢ Varsa Uyar: Sipariş vereceğiniz stok için bekleyen sipariş var ise (daha önceden sipariş verilmiş ise) bunun bir mesaj ile bildirilmesini sağlayabilirsiniz. Bunun için bu parametre -evet- seçilmelidir. Satın Alma ġartından Brüt Fiyat ve Iskonto Gelsin: Satın alma şartı girilen stoklar için evraklara direkt olarak satın alma şartındaki brüt fiyatların gelmesini istiyorsanız bu parametreyi -evet- olarak seçiniz. Parametre -hayır- olduğunda evraklara satın alma şartındaki net fiyatlar gelecektir. SatıĢ ġartından Brüt Fiyat ve Iskonto Gelsin: Satış şartı girilen stoklar için evraklara direkt olarak satış şartındaki brüt fiyatların gelmesini istiyorsanız bu parametreyi -evet- olarak seçiniz. Parametre -hayır- olduğunda evraklara satış şartındaki net fiyatlar gelecektir. G Ġle Girilebilecek Maksimum Gün Sayısı: Evrakların ödeme planı alanlarına G harfi ve gün sayısından oluşan (örneğin G30 gibi) ödeme planı girişi yapabiliyorsunuz. Eğer manuel olarak girilen ödeme planı gün sayısına bir sınırlama getirmek istiyorsanız, bu alana G ile girilebilecek maksimum gün sayısını girebilirsiniz. Çeklerde Kara Liste Kontrolü: Kara listede yer alan cari hesaplardan ciro yoluyla (bir başka cariden ciro edilerek) çek girişleri yapılmasını engelleyebilirsiniz. Bunun için yapılacak ilk işlem; bu parametreyi -evet- olarak seçmenizdir. Daha sonra kara listedeki cari hesabın kartını çağırıp, cari hesap kilitli parametresini evet yapmalısınız. Bu durumda ilgili cari hesap hiç bir şekilde işlem göremeyecektir. Ancak bu cari, firmanızın da çalıştığı bir başka cari hesaba çek çıktıysa ve kara listede olmayan bu cari hesap ilgili çeki firmanıza ciro etmek isterse, program bu çekin girişine yine izin vermeyecektir. Dikkat ederseniz çeki alacağınız cari hesap kara listede olmamasına rağmen, program çek girişini engelleyecektir. Bunun için yapılması gereken son işlem, aldığınız bütün çekler için çek detaylarına asıl borçlunun ismini girmenizdir. Başka bir ifade ile, kara listede olmayan cari hesabınızdan çek alırken ALT+D tuşları ile detay bilgiler ekranına geçmeli ve borçlu ismi alanına çek borçlusunun ismini 47

48 girmelisiniz. Eğer çek borçlusu kara listede olan cari hesabınız ise, program bu evrakın kaydına izin vermeyecektir. Kilitli Evraka GiriĢte Uyar: Series 9000 New Tech programlarında Ctrl+L tuşları ile evrak kilitleme fonksiyonu vardır. Kilitli evraklar üzerinde kullanıcılar hiç bir işlem yapamaz. Kilitli evrakların açılışı ise Ctrl+A tuşları ile yapılır. Yalnız bu fonksiyonları kullanabilmek için supervisor şifresini bilmek gerekir. Bu parametre -evet- seçildiğinde, kilitli olan bir evraka girildiğinde, bu evrak kilitlidir şeklinde bir uyarı mesajı alırsınız. Bu uyarı mesajı istenmiyorsa parametre -hayır- seçilmelidir. Eksiye DüĢüren Stok Hareketi Engellensin: Bu parametre -evet- olarak tanımlandığında, stok hareket evraklarında ilgili hareket girişi ile, ilgili stokun miktarı eksiye düşecek ise, program sizi bir mesaj ile uyaracak ve yaptığınız miktar girişini kabul etmeyecektir. SipariĢ Günün Tarihi ve Sonrasına Girilebilsin: Sipariş evrakının içinde bulunduğunuz günün tarihinden önceki bir tarihe giriş yapılmasını engellemek istiyorsanız (başka bir ifade ile, sipariş fişi ile geriye dönük bir hareket girişini engellemek için) bu alanda -evet- seçimini yapmalısınız. Sipariş fişine böyle bir sınırlama getirmeyecekseniz seçiminiz -hayır- olmalıdır. Otomatik Hesap Kartı Açılması Engellensin: Muhasebe hesap planında seviye sırasına göre açılmayan hesaplar varsa, aradaki hesapları programınız otomatik hesap kartı açarak yaratacaktır. Örneğin; şeklinde açılan bir hesap planı örneğinde 100 hesabından sonra olması gereken kodlu hesap açılmamış, direkt olarak hesap kartı açılmıştır. Bu durumda kodlu hesabı programınız otomatik olarak açacaktır. Bu şekilde otomatik hesap kartı açılmasını engellemek istiyorsanız, bu parametreyi evet yapmalısınız. Stok Kodu Tanımlı Barkod Olabilir mi? : Bu parametre evet yapıldığında, stok kodları ile barkodlar arasında bir kontrol yapılacak ve herhangi bir stokun barkodu ile yeni bir stok kartı girilemeyecektir. Örneğin stoklarınızın barkodlarından biri kodu ile kayıtlı bulunuyor ve yeni bir stok kartı açacaksınız. Yeni açılacak stok için stok kodu alanına kodunu girip kartı kaydetmeye çalıştığınız anda, program size aynı kodda barkod mevcut şeklinde bir uyarı mesajı verecek ve bu kartın kaydına izin vermeyecektir. Parametre hayır ise bu şekilde bir kontrol yapılmayacaktır. Stoku Silinen Depo Kartı Silinsin: Stok tanıtım kartından girilen bilgiler ile depo kartlarından girilen bilgiler ayrı databaselerde tutulmaktadır. Bu nedenle, herhangi bir stok için depo detayları girilip daha sonra bu stokun silinmesi gerektiğinde, stok depo kartları databaseden otomatik olarak silinmemektedir. Eğer stok silindiği anda bu stokun depo kartlarının da otomatik olarak silinmesini istiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden -evet- seçimini yapmalısınız. MüĢteriyi Tüketiciye TaĢı: Müşteri olarak tanımlı olan firmaların STOK modülünde yer alan tüketici tanıtım kartından görüntülenebilmesi ve cihaz takip tanıtım kartından cihazın son 48

49 tüketicisi olarak seçilebilmesi için bu parametre -evet- seçilmelidir (Bkz. STOK Modülü/Kartlar/Finansal Kartlar/Tüketici Tanıtım Kartı). ĠĢ Emri Yarı Mamul Muhasebe Kodları Değerlendirilmesin: Bu alana geldiğinizde karşınıza evet hayır seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Bu parametrenin hayır olarak seçilmesi durumunda, işemri kartına göre hareket girişi yapılan (ürün giriş fişi, fason çıkış fişi vb.) evrakların entegrasyonunda, iş emri kartından girdiğiniz yarı ürünlerin maliyeti muhasebe hesap koduna, hareketin net tutarı kadar bir borç, bir de alacak satırı yazacaktır. Aksi halde yani bu alanın evet olarak seçilmesi durumunda yarı mamullerin hareketleri değerlendirilmeyecektir. Föyde Tarih BaĢtan Sorulsun: 9000 New Tech serisinin tüm modüllerinde stok ve cari cinslerinin hareket özetlerini içeren föyler yer alır. Föylere yansıyan hareketler için tarih aralığı içinde bulunduğunuz yılın ilk günü ve son günüdür. Bu tarih aralığı föye hareketler geldikten sonra ALT+T tuşları ile değiştirilebilir. Eğer hareket föylerine hareketler yansımadan önce tarih sınırlarını girmek istiyorsanız, bu parametreyi -evet- yapmalısınız. Bu durumda föy ana ekranına geçilmeden önce tarih sınırlarını girebileceğiniz bir pencere ile karşılaşacaksınız. FiĢ Açıklaması Belge No Olacak: Ticari modüllerden entegrasyon ile oluşan muhasebe fişlerinin açıklamalarına, fişin kaynağını oluşturan evrakın (örneğin fatura, tahsilat-tediye makbuzları, ambar fişleri gibi) tanımı ve evrak seri numarası gelmektedir. Ambar Fişi A4 gibi. Eğer entegrasyon ile oluşan muhasebe fişlerinin açıklamalarına, fişin kaynağı olan evrakın evrak numarasının değil, belge numarasının gelmesini istiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden -evet- seçimini yapmalısınız. Cari Fiyat Kodundan Gelen Fiyat DeğiĢtirilmesin: Stok hareket evraklarına cari hesap tanıtım kartlarının ALT+T Detaylar penceresinden girilen fiyat kodları ile istenilen fiyatlar cariye bağlı olarak otomatik olarak getirilebilmektedir (Bkz. SATIŞ Modülü/Müşteri Tanıtım Kartı/Detaylar Penceresi/Fiyat Kodu Alanı). Bu parametre evet seçildiğinde, evraka otomatik olarak gelen cari fiyat kodunun manuel olarak değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Ġrs/Fat. Dökümünde Uzun Stok Ġsmi Böl: İrsaliye ve fatura evraklarının yazıcıya alınan dökümlerinde uzun olan stok isimlerinin bölünerek iki satır halinde yazılmasını istiyorsanız, bu parametreyi -evet- seçmelisiniz. Ġrs/Fat. Dökümünde Açıklamayı Ġsim Altına Yaz: İrsaliye ve fatura evraklarına ait açıklamaların, yazıcıya alınan evrak dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametre -evet- yapılmalıdır. Ġrs./Fat. Dökümünde Stok Detayı Ġsim Altına Yaz: İrsaliye ve fatura evraklarına ait detay bilgilerin, yazıcıya alınan dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametre -evet- yapılmalıdır. Fiyat DeğiĢikliği Evrakında Yeni Fiyat Maliyet Kontrolü: SATIŞ modülünden stokların fiyatları toplu olarak değiştirilebilmektedir. Bu evraktan satış fiyatı değişikliği yaparken, stokların yeni fiyatları ile maliyetleri arasında bir kontrol yapılmasını ve yeni satış fiyatı maliyetinden düşük olan stoklar için bir uyarı mesajı verilmesini sağlayabilirsiniz. Fiyat 49

50 değişikliği evrakında böyle bir kontrol yapabilmek ve uyarı mesajı alabilmek için bu parametreyi -evet- olarak seçmelisiniz. Öngörülen Garanti Süresi: Series 9000 New Tech ürünlerimizde stoklar seri numaralarına göre de takip edilebilmektedir. Bunun için yapılması gerekli tanımlamalar ve seri no bazında takip için Bkz. STOK Modülü/Stok Tanıtım Kartı/Detaylar Penceresi/Detay Takip Şekli. Seri numaralarına göre takip edilen stoklar için ilk hareket ile birlikte cihaz takip kartı tanımlı bir kart otomatik olarak yaratılır (Bkz. Stok Modülü/Kartlar/Cihaz Takip Tanıtım Kartı). Bu karta ilgili seri numaralı stokun ilk hareket tarihi aynı zamanda garanti başlama tarihi olarak atanır. Garanti bitiş tarihine ise bir yıl sonranın tarihi atanmaktadır. Seri numarası bazında takip yapan ve cihazların garanti süreleri bir yılı aşan firmalar bu alana öngörülen garanti süresi olarak yıl bazında bir rakam girebilirler. Örneğin bu alana 5 girildiğinde, garanti bitiş tarihi garanti başlangıç tarihinin 5 yıl sonrası olarak atanacaktır. Ana Cariye Ait Ġrsaliyeleri Getir: Piyasada bir ana toptancıya bağlı olarak çalışan satıcı firmalardan alım yapıldığında, alınan malların faturaları malın alındığı satıcı firmalardan değil, bunların bağlı olduğu ana firmadan gelebilmektedir. Örneğin STC01, STC02, STC03 kodlarını verdiğiniz 3 ayrı satıcı firma ile çalışıyorsunuz. STC02 ve STC03 satıcıları STC01 e bağlı olarak çalışıyor. Siz malları STC02 ve STC03 firmalarından aldığınız halde (irsaliyelerde), bu malların faturaları STC01 firmasından kesiliyor. İşte bu tür bir uygulama söz konusu olduğunda, STC01 diğer 2 firmanın ana carisi demektir. STC02 ve STC03 den gelen irsaliyeleri, STC01 carisinden gönderilen faturaya bağlayabilmek, başka bir ifade ile STC01 in gönderdiği faturaya F5 tuşu ile irsaliye çağırabilmek için öncelikle bu parametre - evet- seçilmelidir. Bu örneği müşterilere başka bir ifade ile satış işlemlerine de uyarlayabiliriz. Ana cariye ait irsaliyeleri görüntüleyebilmek yapılması gereken tek işlem bu parametreyi evet seçmek değildir. Bunun yanı sıra satıcı ve müşteri tanıtım kartlarının ana cari kodu alanlarına ilgili girişler yapılmalıdır. Bu konu ile ilgili bilgiler kitabınızın SATIŞ ve SATIN ALMA modüllerine ayrılan bölümlerinde ve satıcı ve müşteri tanıtım kartı sayfalarında verilmiştir. ÇıkıĢ Faturaları Mutlak Ġrsaliye KarĢılığı: Bu alanın -evet- olarak seçilmesi durumunda, fatura girişlerinden önce mutlaka irsaliye fişinin önceden girilmiş olması gerekir. Aksi halde faturanın kaydına izin verilmeyecektir. Risk AĢımında: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza üç seçenekten oluşan bir pencere açılacaktır. Müşterileriniz için, teminat bilgileri penceresinden girdiğiniz teminat tutarlarının risk limitlerini aşması durumlarında fatura girişlerinizde programınızın sizi bir mesajla uyarmasını istiyor iseniz bu alandaki seçiminiz uyar-, programın kilitlenmesini istiyor iseniz kilitle- herhangi bir uyarı mesajı almak istemiyor iseniz de devam et seçeneğini seçmelisiniz. Satınalmalarda Ödeme Planı Mutlak Satıcı Kartlarından Alınacak: Stok alımlarınıza ilişkin yapılacak ödemelerin mutlak satıcı tanıtım kartından tanımlanan ödeme planına göre yapılmasını istiyor iseniz bu parametre evet- olarak belirlenmelidir. SatıĢlarda Ödeme Planı Mutlak MüĢteri Kartlarından Alınacak: Aynı şekilde müşterilerinize yaptığınız satışlarda ödemenin mutlak müşteri tanıtım kartından tanımlanan ödeme planına göre yapılmasını istiyor iseniz bu parametre -evet- olarak belirlenmelidir. 50

51 KaydedilmemiĢ Evrak Basılamasın: 9000 New Tech programlarında evrak girişleri tamamlandıktan sonra ilgili evrak -kayıt edilmemiş bile olsa- ALT+K tuşları ile yazıcıya gönderilebilmektedir. Evrakların kayıt aşamasından önce yazıcıya gönderilmesini engellemek istiyor iseniz bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Evrakları yazıcıya dökebilmek için önce ALT+S tuşları ile kaydetmek gerekir. Stok Kod F10 da 1. Fiyat/Eldeki Miktar: Stok F10 pencerelerine stok kod ve ad bilgilerinin yanı sıra kartlarda tanımlı olan birinci fiyatlar veya eldeki miktarları görüntüleyebilmek için bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden 1. fiyat ya da eldeki miktar seçimi yapabilirsiniz. Fat. Ödeme Listesinde (Ctrl-O) Stok Ödeme Planı Kullan: ) Faturalarda hareket girişleri yapıldıktan sonra Ctrl+O tuşlarına basarak, fatura yekünü için vade belirleyebilmeniz başka bir ifade ile fatura yekününü vadelere bölebilmeniz mümkündür. Ctrl+O tuşları ile fatura yekünü vadelere bölündükten sonra, bu vadelerin FİNANS/Ödeme/Tediye Makbuzlarında tekrar CTRL+O tuşlarına basarak görebilmeniz, dolayısıyla vade ve ödeme tutarlarını ödeme planına göre değerlendirebilmeniz için bu parametre evet- olarak seçilmelidir. Ġrsaliye/Faturada Sorumluluk Merkezi Zorunlu mu?: İrsaliye ve fatura evraklarında sorumluluk merkezi girişleri -parametrik olarak- zorunlu hale getirebilmek için bu parametre - evet -yapılmalıdır. Muhasebe FiĢi Hesap BirleĢtirmede Açıklama Gözardı Edilsin: Aynı muhasebe koduna entegre olacak evrakların birleştirilmeleri durumunda, bu evraklar üzerindeki açıklamaların (birbirlerinden farklı oldukları için) dikkate alınmasını önlemek amacıyla bu parametre evetolarak seçilmelidir. Örneğin 2 personelinizin bankadan nakit olarak para çektiğini düşünelim. Her iki personel içinde evraklarında ki açıklama kısmına, isimlerinin yazıldığını varsayalım. Bu durumda aynı muhasebe koduyla entegre olacak bu evrakların açıklamalarını gözardı etmek gerekecektir. İşte bu işlem için bu parametre evet- seçilmelidir. Stok Evrakına SipariĢ Çağırmada SipariĢ Miktarı Kontrol Edilsin: Bu parametre -evetolarak tanımlandığında, irsaliye veya fatura evraklarına sipariş çağırılırken, sipariş miktarı eldeki miktardan fazla ise bir uyarı mesajı verilecek ve sipariş miktarı mevcut miktara çekilecektir. Serino da önceki hareket kontrolü : Bu parametre, stoklarını seri numaralarına göre takip eden firmalar için önem taşımaktadır. Bu şekilde takip yapabilmek için öncelikle STOK/Stok Tanıtım Kartı/Detaylar penceresinden stokların detay takip şekli olarak seri no bazında takip seçilmelidir. Daha sonra hareket evraklarında (irsaliye ve faturalarda) seri no bazında takip edilecek stokun kodu ve miktarı girildikten sonra, otomatik olarak cihaz seri numaralarının girileceği bir pencere açılacaktır. Bu pencerede miktar alanına girilen rakam kadar satır yer alır. Bu aşamada, girişi veya çıkış yapılan stokların her birine ait seri numarası ilgili satırlara girilmektedir. İşte bu parametrenin evet olarak seçilmesi durumunda seri no ile takip edilen ürünler için aynı seriden giriş yapılması, ilgili stokların iadelerinden önce mutlaka o serinin mevcut olması, aynı seriden girişi yapılan ürünlerin daha fazla çıkışının yapılması engellenecektir. Evraktan girilen seri no uygun değilse Seçilen serino uygun değildir mesajı verilecektir. 51

52 Perakende Fatura da Vergi Dahil yazılsın mı?: Bu Parametre evet olarak seçilir ise perakende faturalardaki tutar için KDV nin dahil olduğu yazılır. Hayır seçilirse, KDV tutarı yazılır. Stok evrakımda barkod=serino: Seri numarasına göre takip edilen stoklar için öncelikle STOK/Stok Tanıtım Kartı/Detaylar penceresinden detay takip şekli olarak seri no bazında takip seçilmelidir. Daha sonra bu stoklarla hareket girişi yapıldığında cihaz tanıtım kartı otomatik olarak oluşmaktadır. Bu bölümle ilgili ayrıntılı açıklamalarımızı kitabınızın STOK/Stok Tanıtım Kartı/Detaylar Penceresinde bulabilirsiniz. Bu parametrenin evet olarak belirtilmesi durumunda, seri no ile takip edilen stokların barkodları okutulduktan sonra, barkod kodu seri noya aktarılarak otomatik olarak cihaz kartı oluşacaktır. Yani ilgili stokun barkodu, seri no olarak ilgili evraka yansıyacaktır. Faturada Stok Açıklamasına Serino Yaz: Fatura evrak formları seri no ile takip edilen stokların dinamik alanda "seri no" bastırılması için bu parametre -evet- olarak seçilmelidir. Bu parametre evet seçildikten sonra, söz konusu fatura evrakı yazıcıya dökülürken, stok kodundan sonra seri numaraları ayrıca bastırılacaktır. SipariĢ Evrakına Satınalma/SatıĢ ġartı Çağırmada Fiyat Gelmesin: Series 9000 New Tech programlarımızın SATIŞ modülünden satış şartları ve SATINALMA modülünden de satınalma şartı evrakları düzenlenebilmektedir. Bu evraklar doğrultusunda belirli bir cariden, belirli zaman dilimlerinde yapılacak stok alımları yada satışları için satın alma/satış şartları oluşturabilmeniz mümkündür. Örneğin; X carisinden tarihleri arasında Y stoku alındığında, bu stok için bedel ödenecektir gibi. Satın alma ve satış şartı evrakı girildikten sonra, ancak bu evraklarda yer alan şartlar doğrultusunda alım/satım yapılabilecektir. Satın alma şartı sipariş fişi, irsaliye ve fatura zincirinin tümünde geçerlidir. Yani ister bu zinciri sırası ile kullanın, ister sipariş fişi veya irsaliyeye gerek duymadan direkt olarak fatura kesin, karşınıza gelecek birim fiyat, ıskonto, masraf, ödeme planı gibi detaylar hep satın alma şartı evrakından alınacaktır. Bu parametrenin evet- olarak seçilmesi durumunda satış ve satınalma şartından stoklarınız için belirlediğiniz fiyat, ıskonto ve masraf bilgilerinin sipariş evrakına gelmesi engellenecektir. Bu parametre sipariş evrakında Ctrl- R satınalma/satış şartı çağırma ve Alt-C Cari satınalma şartları tuşları çalıştırıldığında aktiftir. Ġrsaliye ve Faturaya SipariĢ Çağırmada Onay Kontrolü: Bu parametre -evet- seçildiğinde, sipariş fişleri girilip kayıt edildikten sonra bu fişlere "onaysız" opsiyonu atanır. Bu; - KUR9000 NT'den yapılan düzenlemeye göre- onay verilmeden sipariş fişleri irsaliye ve fatura evraklarına çağırılamaz demektir. Bu opsiyon evet seçili iken sipariş fişlerini ilgili evraklara çağırmak istediğinizde evraklara (irsaliye ve/veya faturaya) herhangi bir kayıt gelmeyecektir. Bu parametre aktif hale geçirildiği halde, sipariş fişlerinin irsaliye ve fatura evraklarına çağırılması gerekiyorsa, ilgili fişlere gidilerek bu fişlere onay verilmelidir.onay verme işlemi yetkili kullanıcılar için Ctrl+Z Sipariş Onaylama tuşu ile yapılır. Programlar sisteme ilk yüklendiğinde sipariş onaylama yetkisi sadece supervisor'dadır. Tanımlı diğer kullanıcılara sipariş onay yetkisi verebilmek için, KUR9000/ Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları/Erişim Hakları programına girilmeli, imleç sipariş onay yetkisi verilecek kullanıcının bulunduğu satırda iken F3 tuşuna basılmalıdır. Ekrana gelecek pencerenin "sipariş onayı verebilir" satırı -evet- olarak değiştirilmelidir. Kabul edilmeyen evrak satırında fiyat değiģikliği saklanmasın : Bu parametrenin evet olarak belirtilmesi durumunda fiyat değişikliği evrakı kaydedildikten sonra ilgili fiyatlar 52

53 stokların kartlarına ve stok depo detay kartlarına da yansıyacaktır. Kayıt sırasında çeşitli nedenlerden dolayı karttaki bu bilgilerin değişmemesi gerekiyor ise; program akış parametrelerinde yer alan fiyat değiştiğinde yeni fiyat sıfır olamaz, fiyat değiştiğinde yeni fiyat aynı olmaz parametreleri evet olarak belirtilmiş ve yeni fiyat eskisi ile aynı ise, online çalışan firmalarda online aktif değilse yada stok depo detay kartı merkezden şubeye yönlendirilmemişse ve kartın fiyat değişikliği nedeni promosyon başlangıcıysa ve fiyat değişikliği evrakının fiyat değişikliği nedeni promosyon bitişi değilse yada fiyat formül ile hesaplanacaksa, fiyat değişikliği evrakının kaydedilmesine izin verilmeyecektir. Fiyat DeğiĢtiğinde Yeni Fiyat Sıfır Olamaz: Fiyat değişikliği evrakı ile stoklarınız için yeni fiyat girişi (fiyat artırımı yada fiyat indirimi) yapabilmeniz mümkündür. Bu parametrenin evet- olarak seçilmesi durumunda fiyatları değişecek stoklar için yeni fiyatlarının (0) olarak değiştirilmesi engellenecektir. Fiyat DeğiĢtiğinde Yeni Fiyat Aynı Olamaz: Fiyat değişikliği evrakından stoklarınız için yeni fiyat girişleri yapabilmeniz dolayısıyla eski fiyatlarını değiştirebilmeniz mümkündür. Bu parametrenin evet- seçilmesi durumunda fiyat değişikliği evrakından fiyatları değiştirilmeyip eski fiyatı aynen kalan stoklar engellenecektir. MüĢteriden alınan firma çekleri karģılıksız ise uyar : Bu parametrenin evet olarak belirtilmesi durumunda daha önceden müşteriden almış olduğunuz ve karşılıksız çıkan (odenmedi, portfoyde, odenmedi iade, iade edilen pozisyon kodunda) çekleriniz var ise, senetçek evraklarında o müşteriden yeni bir çek alınmasını engeller. Programınız Müşteriden alınan karşılıksız firma çeki var! mesajı ile sizi uyarır. Bu uyarı mesajını ilgili müşteriden sipariş aldığınızda müşteriye satış irsaliyesi veya satış faturası kestiğiniz zamanda karşınıza gelecektir. Aksi halde yani bu parametre hayır olarak belirtilirse herhangi bir uyarı mesajı ile karşılaşılmaz. Ürün GiriĢinde Miktar Kontrolü: Bu parametrenin evet- olarak seçilmesi durumunda MRP programınız, işemri planlama fişinden girdiğiniz ürün miktarı ile ürün giriş fişine girdiğiniz miktarı karşılaştırılacak ve fazla ürün girişi yapmanızı engellenecektir. Alınan sipariģ kayıtta durum kontrolü: Çıkış irsaliye yada çıkış faturalarınızı almış olduğunuz sipariş karşılığı kesiyor iseniz, bu evrakların stok kodu alanında <F6>,<F7>,<F8> veya <F9> tuşlarından uygun olanını kullanarak, ilgili stok siparişlerini evraklarınıza taşıyabilmeniz mümkündür. Bu parametrenin evet olarak belirtilmesi durumunda, çıkış irsaliyesi yada çıkış faturasına çağırdığınız sipariş evrakındaki stok miktarları, evrak kaydedilirken ilgili stokların elinizde bulunan miktarları ile kontrol edilecektir. Dolayısıyla sipariş miktarının elinizdeki miktardan çok olması durumunda fatura yada irsaliye evrakının kaydına izin verilmeyecek hatta programınızın hareket miktarı eldeki stok miktarından büyük olamaz! mesajı ile uyaracaktır. SipariĢ çağırmada cari ödeme gününü değerlendir : Bu parametre evet olarak belirtilirse, irsaliye yada fatura evrakına çağırmış olduğunuz sipariş evraklarındaki cari ödeme planının veya stok birim fiyatının değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Yalnız bu parametre KUR9000/Sistem/Kontrol Parametreleri/Sipariş & satınalma kontrol parametrelerindeki, İrs. sevkıyatta sipariş fiyat ve vadesi değiştirilemez, İrs. mal kabulde sipariş fiyat ve vadesi değiştirilemez, Fat. sevkıyatta sipariş fiyat ve vadesi değiştirilemez, Fat. mal kabulde sipariş fiyat ve vadesi değiştirilemez parametreleri ile orantılı olarak çalışmakta olup bu 53

54 parametrelerinde evet olarak seçilmesi gerekmektedir. Bu durumlar sağlandığında programınızın ilgili evrakı kaydetmenize izin vermeyecek ve... kodlu stokun sipariş birim fiyatı veya vadesi değiştirilmiş. mesajı ile uyaracaktır. Üretime Sevkte Miktar Kontrolü: Bu parametreyi evet olarak belirtmeniz durumunda MRP9000 NT programınızın üretime sevk fişinde F7 ekranından girdiğiniz miktar, iş emri planlama fişinde belirttiğiniz miktar ile karşılaştırılacak dolayısıyla daha fazla miktar girmeniz engellenecektir. Üretime Sevk /Ürün giriģ FiĢinde Fazla KarĢılanabilme Yüzdesi: Yukarıda da değindiğimiz gibi üretime sevk miktar kontrolü parametresinin evet olarak belirtilmesi durumunda üretime sevk fişinde girdiğiniz miktar ile iş emri planlama fişine girdiğiniz miktar karşılaştırılacak ve fazla miktar girişiniz engellenecektir. Bu miktar sadece, Üretime Sevk/Ürün Giriş Fişinde Fazla Karşılanabilme Yüzdesi parametresine gireceğiniz oran kadar artırılabilecektir. Dolayısıyla bu alana fazla karşılanmasını istediğiniz oran girişini yapmalısınız. Ġrsaliyede Stok Açıklamasına Serino Yaz: İrsaliye evrak formları seri no ile takip edilen stokların dinamik alanda "seri no" bastırılması için bu parametre -evet- olarak seçilmelidir. Bu parametre evet seçildikten sonra, söz konusu irsaliye evrakı yazıcıya dökülürken, stok kodundan sonra seri numaraları ayrıca bastırılacaktır. Ġrsaliyeli faturada Stok Açıklamasına Seri No Yaz: İrsaliyeli fatura evrak formlarında seri no ile takip edilen stokların dinamik alanda "seri no" bastırılması için bu parametre -evetolarak seçilmelidir. Bu parametre evet seçildikten sonra, söz konusu irsaliye evrakı yazıcıya dökülürken, stok kodundan sonra seri numaraları ayrıca bastırılacaktır. Seri no takibi varsa boģ bırakılamaz : Bu parametrenin evet olarak belirtilmesi durumunda, seri no ile takip edilen stoklar için, hareket girişi yapılırken, seri no girilmeden geçilmesine izin verilmez. Stok maliyet hesaplarında iadeler, iadeye esas olan evraktan düģülecek : İade alış ve iade satış evraklarının hareket girişi yapılan bölümlerinde ALT+W tuşlarına basılarak iadeye esas olacak evrak için evrak numarası girilebilmekte ve ilgili evrak ekranınıza çağırılabilmektedir. Bu aşamada yapılması gereken iade edilecek stok miktarlarını ilgili evraktan düşmektir. İşte bu parametrenin evet olarak belirtilmesi durumunda iade edilen stokların maliyetleri iadeye esas olan yani ALT+W tuşları ile girilen evraktan düşülecektir. Üretime Sevk fiģinde Anında Maliyet Hesaplanmayacak: Normal şartlar altında MRP9000 NT programınız üretim hareketleri evraklarına (üretime sevk fişi, ürün giriş fişi, fason çıkış fişi gibi) birim malzeme maliyeti ile toplam malzeme maliyetini anında yansıtmaktadır. Eğer firmanız maliyetlendirme işlemlerini anında değilde, belirli dönemlerde hesaplatmak istiyor ise bu parametreyi evet olarak seçmelidir. Daha sonra, yani maliyet hesaplatma işleminin yapılacağı dönemde KUR9000/Sistem/Dönemsel İşlemler/Maliyetlendirme İşlemleri/İş Emri Maliyetlendirme programını çalıştırması gerekecektir. Ambar ÇıkıĢ FiĢlerinde Anında Maliyet Hesaplanmayacak: Normal şartlar altında Series 9000 New Tech programlarımızda ambar çıkış fişlerine (fire, sarf, sayım) stok maliyetleri anında yansımaktadır. Eğer firmanız maliyetlendirme işlemlerini anında değilde, belirli dönemlerde hesaplatmak istiyor ise bu parametreyi evet- olarak seçmelidir. Daha sonra, yani 54

55 maliyet hesaplatma işleminin yapılacağı dönemde KUR9000/Sistem/Dönemsel İşlemler/Maliyetlendirme İşlemleri/Standart Maliyetlendirme/Sarf, Fire, Sayım, Satış fişlerini maliyetlendirme programını çalıştırması gerekecektir. Depolar Arası Sevk FiĢlerinde Anında Maliyet Hesaplanmayacak: Series New Tech programlarımızda depolar arası sevk fişinde sevk edilen stokların maliyetleri anında ilgili evraka yansımaktadır. Eğer firmanız maliyetlendirme işlemlerini anında değilde, belirli dönemlerde hesaplatmak istiyor ise bu parametreyi evet olarak seçmelidir. Daha sonra, yani maliyet hesaplatma işleminin yapılacağı dönemde KUR9000/Sistem/Dönemsel İşlemler/Maliyetlendirme İşlemleri/Standart Maliyetlendirme/Depolararası sevk fişleri maliyetlendirme programının çalıştırması gerekecektir. Ürün GiriĢ FiĢlerinde Anında Maliyet Hesaplanmayacak: Normal şartlar altında MRP9000 NT programınız tıpkı üretime sevk fişinde olduğu gibi ürün giriş fişine de birim malzeme maliyeti ile toplam malzeme maliyetini anında yansıtmaktadır. Eğer firmanız maliyetlendirmeyi anında değilde, belirli dönemlerde hesaplatmak istiyor ise bu parametreyi evet olarak seçmelidir. Daha sonra, yani maliyet hesaplatma işleminin yapılacağı dönemde KUR9000/Sistem/Dönemsel İşlemler/Maliyetlendirme İşlemleri/İş Emri Maliyetlendirme programını çalıştırması gerekecektir. Parti-lot F10 unda kalan miktar gösterilsin: STOK/Stok Tanıtım Kartları/Parti Lot Tanıtım Kartı ekranının, kodu alanında F10 tuşuna bastığınızda, karşınıza gelecek ekranda parti-lotların kodu, adı, bu partideki stokların kodu, adı ve açıklama kolonlarının yer aldığınız göreceksiniz. Bu parametrenin evet olarak belirtilmesi durumunda F10 tuşu ile ulaşılan bu ekranda parti-lotun kalan miktarının görüntüleneceği Kalan kolonuda yer alacaktır. Stok Föyünde Açıklama BoĢsa Cari Kodu Göster: Stok hareket föyü ile herhangi bir stokunuzun, istediğiniz tarihler arasında gerçekleşen tüm hareketlerini tek bir ekran üzerinden görebilmeniz dolayısıyla stokunuzun hareketlerini tek tek inceleyebilmeniz mümkün olmaktadır. Stok hareket föyüne yansıyacak hareketler, irsaliyeler, faturalar ve depo fişleri evraklarından gerçekleşen hareketlerdir. İşte bu evraklara hareket girişi yaparken (stok satışı, stok alımı vb.), ilgili stok için ALT+D tuşları ile ulaşılan ekrandan herhangi bir açıklama girilmemiş ise, stok hareketlerinin hangi cari ile gerçekleştiğini (satıcı, müşteri gibi) föy ekranının açıklama alanına getirtebilmek için, bu parametre evet- olarak seçilmelidir. Cari F10 unda Bakiye Gösterilsin: Series 9000 New Tech programlarımızın irsaliye, fatura, sipariş gibi evraklarında kodlarını tam olarak hatırlayamadığınız cariler için, kod girişi yapılacak alanlarda F10 tuşuna basarak tüm carilerin kod ve isimleri ile birlikte listelendiği bir yardım penceresine ulaşabilirsiniz. İşte bu pencerede yer alan carilerin kod ve isimlerin dışında borç ve alacak durumları ile bakiyelerinin de gösterilmesini istiyor iseniz bu alanı evet- olarak belirtmelisiniz. SipariĢ Dökümde Stok Ġsmi Böl: Sipariş evraklarının yazıcıya alınan dökümlerinde uzun olan stok isimlerinin bölünerek iki satır halinde yazılmasını istiyorsanız, bu parametreyi -evetseçmelisiniz. 55

56 SipariĢ Dökümde Hareket Açıklamasını Ġsim Altına Yaz: Sipariş evraklarına ait açıklamaların, yazıcıya alınan evrak dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametre -evet- yapılmalıdır. SipariĢ Dökümde Stok Detayını Ġsim Altına Yaz:Sipariş evraklarına ait detay bilgilerin, yazıcıya alınan dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametre -evetyapılmalıdır. Vade referans=sipariģ sabit valör : Ekstre gibi raporlarda mal faturaları için referans tarihi belirlenirken, ilk önce bu faturanın irsaliyesine daha sonrada irsaliyesinden sipariş evrakına ulaşılmaktadır. İlgili fatura için girilen ödeme planı ile sipariş evrakının ödeme planları aynı değilse (sipariş evrakında ödeme planı elle girilmişse yada ödeme planı tablosundan seçilmemişse ve faturanın vadesi peşin yada gün olarak belirtilmiş ise) bu parametrenin evet olarak seçilmesi durumunda referans tarihi= siparişin ödeme planı - faturanın vadesi olarak belirlenecektir Eksiye DüĢüren Parti-Lot Hareketi Engellensin: Bu parametre -evet- olarak tanımlandığında, stok hareket evraklarında ilgili hareket girişi ile, stoka bağlı parti-lot kartı eksiye düşecek ise, program sizi bir mesaj ile uyaracak ve yaptığınız miktar girişini kabul etmeyecektir. SipariĢe Bağlı Teslimat/Mal Kabul Varsa SipariĢte Düzeltme Yapılamasın: Almış olduğunuz yada verdiğiniz sipariş evrakları ile irsaliye girişi yada çıkışı yapılmış ise, ilgili sipariş evrakları üzerinde düzeltme yapılmasını engellemek için bu parametre evet- olarak seçilmelidir. Cari Fiyat Kodundan Gelen Fiyat Ġçin Carinin Kur.Hes. ġekli Kullanılsın: Bu parametrenin evet olarak belirtilmesi durumunda irsaliye ve fatura gibi evraklardaki stokların birim fiyatları, müşteri yada satıcı gibi carilerin kartlarındaki fiyat koduna bağlı olarak alınacaksa, fiyatla ilgili döviz hesaplamalarında ilgili carinin tanıtım kartındaki detaylar penceresinden girilen kur hesaplama şekli baz alınacaktır. Stok ÇıkıĢında Mevcut Parti Kodu Seçilsin: Stoklarınızın hareketlerini parti bazında takip edebilmeniz mümkündür. Yani irsaliye veya faturadan giriş-çıkış yaparken, istediğiniz partiden ve/veya lottan hareket girişleri yapabilirsiniz. Bunun için stok tanıtım kartının detaylar ekranından ilgili stokların detay takip şeklini parti, parti-lot bazında seçmelisiniz. Dolayısıyla İrsaliye ve fatura girişlerinde, stok kodu girildikten sonra otomatik olarak parti+lot kartı ekrana gelecektir. Bu karttaki parti kodu alanına, işletmeye giren veya işletmeden çıkan stokun hangi partiden hareket gördüğü girilecektir. Lot bazında da takip varsa, bir alt satıra lot numarası girilmelidir. İşte bu parametre stoklarınız için bu alana girdiğiniz partiler dışında başka bir partiden çıkışının yapılmamasını kontrol edecektir. Yalnız evraklardan girişi yada çıkışı yapılan stoklar için seçeceğiniz parti kodunun, daha önce girişi yapılmış bir parti kodu olmasına dikkat edilmelidir. Aksi durumda programınız sizi; mesajı ile uyaracaktır. Mevcut bir parti kodu seçiniz! 56

57 Hizmet Fatura Dökümünde Açıklamayı Ġsim Altına Yaz: Hizmet fatura evraklarının yazıcıya alınan dökümlerinde açıklamanın ismin altına yazılmasını istiyor iseniz bu parametreyi -evet- seçmelisiniz. Hesap 10 unda bakiye gösterilsin: Series 9000 New Tech programlarımızda muhasebe kodlarını tam olarak hatırlayamadığınız muhasebe hesapları için, kod girişi yapılacak alanlarda F10 tuşuna basarak tüm muhasebe hesaplarının kod ve isimleri ile birlikte listelendiği bir yardım penceresine ulaşabilirsiniz. İşte bu pencerede yer alan muhasebe hesaplarının kod ve isimlerin dışında borc/alacak ve bakiyelerinin de gösterilmesini istiyor iseniz bu alanı evet- olarak belirtmelisiniz. Stok GiriĢte Hedef Seviye Uyarısı: İrsaliye ve fatura gibi evraklarla stok girişi yaparken, ilgili stokların tanıtım kartından girdiğiniz hedef seviye miktarından fazla stok girişi yaptığınızda, programınız sizi uyarması için bu parametre evet olarak seçilmelidir. Böylece programınız sizi, Bu hareketle stok seviyesi hedef seviyenin üzerine çıkıyor mesajı ile uyaracaktır. Dolayısıyla ilgili stokların depodaki kalan miktarları ile evraktan girlen miktarlarının toplamı, stok tanıtım kartlarından girilen hedef seviye miktarlarına eşit veya küçük olması gerekmektedir. Çek/Senet GiriĢinde Detay Sor: Series9000 NT programlarının Finans/Evraklar/Çek giriş Bordrosu ve Senet Giriş Bordrosu programlarından senet ve çek girişi yaparken, karşınıza çek ve senedinize ilişkin detay bilgiler ekranının gelmesini istiyor iseniz bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Sayım Evr. Farklı Barkodlu beden detaysız stoklar BirleĢtirilebilsin: Series9000 NT programlarının Stok/Sayım işlemleri/sayım sonuçları giriş fişi programından, sayım sonuçlarını girdiğiniz stoklarınızın farklı barkodlu olup ve beden detaysız olsa bile birleştirilebilmesini sağlamak için bu parametre evet olarak seçilmelidir. Alternatif Günlük Kur Girilmediyse Evraklarda Uyar: Hareketlerini ana döviz haricinde, alternatif döviz cinsine göre takip eden firmaların, bu döviz cinsine ait günlük kurları düzenli olarak girmesi gerekmektedir. Günlük kurların girilmemesi durumunda programınızın evrak girişlerinde sizi uyarması için bu alanı evet olarak seçmelisiniz. Bu durumda programınız sizi; Bugünün döviz kurları girilmemiģ. Evrak son girilen kurdan hesaplanacak! Mesajı ile uyaracaktır. Yazı ile Yazılan Tutarlar da Liradır Ġbaresi Olsun: Evrak form dizaynlarının (fatura, irsaliye gibi) basımı sırasında, formlar üzerinde yer alan yazı ile toplam alanlarının sonuna liradır ibaresinin otomatik yazılması için bu parametre evet olmalıdır. Zaten programınızda da default olarak evet seçilidir. Eğer matbu evraklarınızda liradır ibaresi yazılı ise bu durumda bu parametreyi hayır olarak değiştirmelisiniz. Böylece liradır ibaresinin mükerrer yazılması engellenmiş olacaktır. 57

58 EXIM Çeki Listesinde Stok Yabancı Ġsmi Kullanılsın: EXIM9000 NT programında çeki listesi hazırlanırken stokların yabancı isimleri kullanılmak istenildiğinde bu parametre evet olarak seçilmelidir. SatınalmaTalebi Dökümünde Stok Ġsmi Böl: Satınalma talebi evraklarının yazıcıya alınan dökümlerinde uzun olan stok isimlerinin bölünerek iki satır halinde yazılmasını istiyorsanız, bu parametreyi -evet- seçmelisiniz. Satınalma Talebi Dökümünde Açıklamayı Ġsim Altına Yaz: Satınalma talebi evraklarına ait açıklamaların, yazıcıya alınan evrak dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametre -evet- yapılmalıdır. Satınalma Talebi Dökümünde Stok Detayı Ġsim Altına Yaz: Satınalma talebi evraklarına ait detay bilgilerin, yazıcıya alınan dökümlerinde stok isminin hemen altında yer alması için bu parametre -evet- yapılmalıdır. Senet-Çek Evraklarında TCMB Banka Kodu Zorunlu mu?: Series9000 NT programlarının Finans modülünde yer alan senet ve çek evraklarıyla ilgili işlemlerinizde, çek veya senede ilişkin TCMB Banka kodunun girilmesinin zorunlu olmasını istiyor iseniz bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Böylece programınız sizi evrak kayıt işlemi sırasında Çekin ait olduğu bankanın TCMB kodunun girilmesi zorunludur. Lütfen ALT+D ile detay alanları doldurun mesajı ile uyaracak dolayısıyla kayıt işleminizi kabul etmeyecektir. Bu aşamada yapmanız gereken, ALT+D tuşlarına basıp açılacak ekrandan TCMB banka kodunu ilgili alana girmenizdir. Eğer ALT+D tuşları ile ulaştığınız detay bilgiler ekranın otomatik olarak karşınıza gelmesini istiyor iseniz, bu durumda Çek/Senet GiriĢinde Detay Sor parametresini evet olarak seçebilirsiniz. Fiyat DeğiĢikliği Evrağında Desimal Hane Sayısı: Fiyat değişikliği evrakında stoklarınızın fiyatları için desimal hanesini yani noktadan sonraki kısmı için ayrılmasını istediğiniz hane sayısını bu alana girmelisiniz. Örneğin TL değerleri için kuruş girişinin de olmasını istiyorsanız, bu alana 2 sayısını girmelisiniz. Seri No Takibinde Evraklara Serino Sonradan girilebilir mi?: Seri no bazında takip edilen stoklar için irsaliye veya fatura girişleri sırasında, ekrana gelen seri no tablosuna, stokların seri numarasını girmeden devam edebilmek için, bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Tahsilat Evraklarından Sonra Cari Hesap Kapamaya Geç: Series 9000 NT programlarınızın Finans/Evraklar/Tahsilat menüsünden müşteri, satıcı ve diğer carilerinizden tahsilat makbuzu karşılığında aldığınız ödemelerin girişleri yapılmaktadır. Bu evrak ile ilgili girişlerinizi tamamlayıp kayıt işlemini yaptıktan sonra, ilgili cariler için (satıcı, müşteri,diğer cari) hesap kapama programını çalıştırmak istiyor iseniz, bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Böylece karşınıza devam ve Cari hesap kapamaya geç butonlarından oluşan bir onay ekranı gelecektir. Bu aşamada yapmanız gereken Cari hesap kapamaya geç butonunu tıklayarak ilgili cari için hesap kapama işlemini yapmanızdır. 58

59 Muhasebe Hesabının AçılıĢ FiĢi Varsa Uyar: Muhasebe fiş girişleriniz sırasında daha önceden açılış fişi düzenlenmiş olan muhasebe hesapları için tekrar açılış fişi girmek istediğinizde programın sizi uyarması için bu alanı evet olarak seçmelisiniz. Böylece programınız sizi açılış fişi var mesajı ile uyaracak dolayısıyla giriş yapmanıza izin vermeyecektir. Muhasebe FiĢi GiriĢinde hesap ismini açıklamaya taģı: Series 9000 NT programlarının Muhasebe/Muhasebe fişleri menüsünden, fiş girişleri yaparken muhasebe hesap isimlerinin otomatik olarak AÇIKLAMA alanına gelmesini istiyor iseniz bu alanı evet olarak seçmelisiniz. Aksi halde açıklama alanı boş olacaktır. Sevkiyatlar Aktif ĠĢ Emirlerine Yapılsın:Ürün sevkiyatlarının aktif iş emirlerinden yapılmasını istiyor iseniz bu alanı evet aksi halde hayır olarak seçmelisiniz. DOS Mode Dökümlerde Kolon Kontrolü Yapılmasın: Bu parametre ile DOS modunda alacağınız rapor ve evrak dökümlerinize ilişkin kolon genişliklerinizi kontrol edebileceksiniz. Yani bu dökümler sırasında karşılaşmış olduğunuz bir satırdaki karakter sayısı çok fazla.. uyarısı kontrol edilebilecektir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencereden evet seçeneğini aksi halde hayır seçeneğini seçmelisiniz. Ctrl+P Bordro Düzenlede Firma Vergi Bilgileri Dökülsün: Series 9000 NT programlarınızın Finans modülünden yaptığınız tahsilatlar ve aldığınız ödemelere ilişkin evrakları Ctrl+P tuşları ile yazıcınızdan dökebilmeniz mümkündür. Bu dökümlerde tahsilat ve ödemeyi yapan firmaların vergi dairesi ve vergi numaralarının yer almasını istiyor iseniz bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Böylece dökümlerinizde ilgili firmanın vergi bilgileride yer alacaktır. Aksi durumda bu parametre hayır olarak kalmalıdır. Satınalma ġartında Promosyondaki Ürün Seçiminde Uyarı Verilsin: Series 9000 NT programınızın Satış/Evraklar/Fiyat değişikliği programından promosyonda olan ürünlerinizi tanımladıktan sonra aynı ürün için Satınalma şartı evrakı düzenlenlemek istediğinizde programınızın sizi uyarması için bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Böylece program sizi X kodlu Stok promosyonda mesajı ile uyaracaktır. Böylece ilgili ürünün promosyondaki satış fiyatı doğrultusunda, satınalma şartı evrakı düzenleyebilmeniz mümkün olacaktır. Eksi Stok ÇıkıĢında Her Satırda Uyarı Verilsin: Bu parametre eksi stok çıkıģında uyar parametresi ile bağlantılı olarak çalışmaktadır. Yani İrsaliye fatura vb evraklar ile stok çıkışı yaparken, ilgili stokların depolarınızda ki miktarlarının eksi olması durumunda programınızın sizi uyarması için öncelike Eksi Stok ÇıkıĢında Uyar parametresini evet olarak seçmeniz gerekmektedir. Yalnız bu parametre tek başına çalıştırıldığında, programınız sizi eksi miktarda olan stokların sadece girişleri sırasında uyaracak ve sonrasında ilgili evrak üzerinde bu stokların bulunduğu satıra geldiğinizde herhangi bir uyarıda bulunmayacaktır. Eğer ilgili evrak üzerinde eksi miktarda olan stokların bulunduğu satırlara her geldiğinizde programın sürekli olarak sizi uyarmasını istiyor iseniz, eksi stok çıkıģında uyar parametresi ile birlikte bu parametreyi de evet olarak seçmelisiniz. Aksi halde eksi stokların bulunduğu satırlara geldiğinizde böyle bir uyarı ile karşılaşılmayacaktır. 59

60 Yazı Ġle Tutarlar da Yalnız Ġbaresi Olsun: Fatura, irsaliye, sipariş fişi, senet ve çek evraklarınızın basımları sırasında, bu formlar üzerinde yer alan yazı ile tutarlarda alanlarının başına yalnız ibaresinin otomatik yazılması istiyor iseniz bu parametreyi evet aksi halde hayır olarak seçmelisiniz. Stok Fiyat DeğiĢikliği Stok Tanıtım Kartından Yapılamaz: Stok tanıtım kartından tanıtımını yapmış olduğunuz stoklar için satış fiyatları butonundan girdiğiniz fiyatların, bu kart üzerinden değiştirilmesini engellemek istiyor iseniz, bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Böylece programınız sizi, stok tanıtım kartının satış fiyatları butonuna girdiğinizde Stok fiyat değiģikliği stok tanıtım kartından yapılamaz! mesajı ile uyaracak ve stokların fiyatlarının değiştirilmesini engelleyecektir. Carisi Silinen Adres Ve Yetkili Silinsin: Satınalma ve Satış modüllerinden tanıtımı yaptığınız satıcı ve müşteri firmalarınız için birden fazla adres girişi ile bu firmalarda çalışan tüm yetkilileri programınıza tanıtabilmeniz mümkündür. Bu tanımlamalar ilgili carilerin tanıtım kartlarından yer alan adresler be yetkililer butonundan yapılabileceği gibi, Satış ve satınalma modüllerinin Satıcı&Müşteri firmaların adresleri ile Satıcı&Müşteri firmaların yetkilileri programlarından da yapılmaktadır. Tanımlamış olduğunuz herhangi bir müşteri yada satıcı firmasını silmek istediğinizde bu firmaların adres ve yetkililerinin de beraberinde silinmesini istiyor iseniz, bu alanı evet olarak seçmelisiniz. Aksi halde ilgili carilerin tanıtım kartlarının silinmiş olmasına rağmen adres ve yetkili tanımlamaları programınızda kayıtlı olarak kalacaktır. AlıĢ Faturalarında Otomatik Yuvarlama Türü: Bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak 4 seçenekli bir pencereye ulaşacaksınız. Yuvarlama türlerini içeren bu pencereden, alış faturalarında yeküne otomatik olarak uygulanacak yuvarlama türünü seçmeniz beklenmektedir. Yuvarlama türleri aşağıda açıklanmıştır; Yuvarlama Yapma: Bu seçeneği seçtiğinizde, her hangi bir yuvarlama hesabı yapılmayacaktır. Yakınına Yuvarla: Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekünü aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak en yakın tam sayıya yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 100'e yuvarlanması ile 1,355,300 olarak fatura yekününde yer alacaktır. 1,355,240 değeri...1,355, TL'nin 0'a yuvarlanması ile 1,355,200 olarak fatura yekününde yer alacaktır. Yukarı Yuvarla: Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekünü aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak yukarı yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 100'e yuvarlanması ile 1,355,300 olarak fatura yekününde yer alacaktır. 60

61 SatıĢ Faturalarında Bu seçenek tercih edildiğinde fatura yekünü aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak aşağıya yuvarlanacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde; 1,355,250 değeri...1,355, TL'nin 0'a yuvarlanması ile 1,355,200 olarak fatura yekününde yer alacaktır. AlıĢ Faturalarında Otomatik Yuvarlama Miktarı: Alış Faturalarında otomatik olarak yuvarlama yapılmasını istiyorsanız, ilgili yuvarlama miktarını bu alana girmelisiniz. Yuvarlamanın ne şekilde olacağınız ise bir üst satırdaki parametre ile belirleyeceksiniz. Kapalı Fat. Öngörülen Kasa Kodu:Programlarımızda kapalı alış faturası ile kapalı satış faturası; alış ve satışların peşin olarak ödenmesi durumunda düzenlenmektedir. Dolayısıyla bu faturalarda, satıcı firmalara yapılan peşin ödemelerin hangi kasadan yapılacağı ile müşterilerden alınan peşin ödemelerin hangi kasalara girileceğinin seçilmesi gerekmektedir. Bu faturaları düzenlerken her defasında kasa seçimi yapmak istemiyor iseniz, (özellikle kapalı faturalarda hep aynı kasayı kullanıyorsanız) bu alandan ilgili kasayı seçip, kapalı faturalara otomatik olarak aktarılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için yapacağınız tek işlem bu alanda F10 tuşuna basıp karşınıza gelecek ekrandan kapalı faturalarda kullandığınız kasanızı seçmenizdir. Teslim Süresi Cari Kartından Alınsın: Bu alanın evet olarak seçilmesi durumunda, carilerinizin sipariş teslim tarihlerinde, tanıtım kartlarının detay bilgiler buttonundan girdiğiniz Sip.Teslim Tar. alanı dikkate alınacak ve ilgili carilerin siparişlerine ilişkin teslim tarihi, sipariş evrakınıza otomatik olarak yansıyacaktır. Örneğin X carisinin detay bilgiler butonunda yer alan Sip.Teslim Tar. alanına G10 girişi yaptığınızı ve ilgili cariye tarihinde sipariş girişi yaptığınızı düşünelim. İşte bu alanın evet olarak seçilmesi durumunda sipariş evrakının teslim tarihi alanına tarihi otomatik olarak gelecektir. Aksi halde teslim tarihlerini siz girmek zorunda kalacaksınız. Stok Hareket Föyünde Diğer Birimlerde Görüntülensin: Stok hareket föyü; herhangi bir stokunuzun, istediğiniz tarihler arasında gerçekleşen tüm hareketlerini aynı ekrandan incelemenize olanak tanıyan bir programdır. Bu föye yansıyacak hareketler, irsaliye, fatura ve depo fişi evraklarından gerçekleşen hareketlerdir. İşte bu hareketlerdeki stok miktarlarının ana birim haricinde diğer birimlerinde görüntülenmesini istiyor iseniz, bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Aksi halde stok miktarları sadece ana birim cinsinden görüntülenecektir. Evet, program akış parametrelerinin neler olduğunu açıklamaya çalıştık. Eğer bu bölümdeki parametrelerde herhangi bir değişiklik yaptıysanız, değişikliklerinizin geçerli olabilmesi için akış parametrelerini <ALT+S> tuşlarıyla kaydetmeyi unutmayınız. Vergi Parametreleri Vergi parametreleriyle ilgili açıklamalarımıza geçmeden önce, K.D.V. (Katma Değer Vergisi) ile ilgili bir kaç notumuz olacak. K.D.V.; devlet tarafından, tüketicilerden aldıkları mal ve hizmet bedeli üzerinden, belirli oranlar nispetinde kesilen bir tüketim vergisidir. K.D.V. devlet tarafından direkt olarak alınmaz. Devlet, K.D.V. NİN tahsili için firmaları vekil tayin eder. Firmalar bir ay boyunca kendilerinden mal ve hizmet alan kişilerden aldıkları K.D.V. Yİ ertesi ayın 25 ine kadar K.D.V. beyannamesiyle devlete öderler. 61

62 Sistem ve program parametreleri menüsünün bu bölümünden, yukarıda da belirttiğimiz gibi, oranları devlet tarafından belirlenen vergilerin programa tanıtımları yapılacaktır (programda %1, %8, %5 ve %26 vergi oranları otomatik olarak tanımlıdır). Vergi parametreleri girildikten sonra, ilgili bölümlerde girilen vergi oran ve tutarları bir pencere içinde karşınıza gelecek ve yapmakta olduğunuz işlem ile ilgili vergiyi bu pencereden seçebileceksiniz. Örneğin bu bölümden 4 ayrı vergi oranı girdiniz. STOK modülünde stoklarınızı tanıtırken, sıra o stokunuzun vergi oranını girmeye geldiğinde, karşınıza bu bölümden girdiğiniz vergi oranlarını içeren küçük bir pencere gelecek ve stokunuz için uygulanan vergiyi bu pencereden seçebileceksiniz. Şimdi, bu pencere üzerinde yer alan alanları sıra ile açıklarken, aynı zamanda vergi parametrelerimizi de girmeye başlayalım. VNo: Gireceğiniz her vergi için, programınız tarafından otomatik olarak verilen sıra numarasıdır. Kullanıcıların bu alana herhangi bir giriş yapmaları mümkün değildir. Vergi Adı: Bu alana, oranını veya tutarını gireceğiniz verginin adını girmelisiniz. Vergi adını girerken, o verginin oranını ya da tutarını da belirtmeniz sizin için yararlı olacaktır. Örneğin K.D.V. % 25 gibi. Çünkü, programlarınızı kullanırken vergi girişleri sırasında karşınıza gelecek pencerede, sadece vergilerinizin isimleri yer alacak, oranlar veya tutarlar ayrıca gösterilmeyecektir. Sabit: Vergiler yüzde ile hesaplanır. Ancak, olası bir sabit vergi kesimi gerektiğinde, bu alana kesilecek vergi tutarını girebilirsiniz. Örneğin, devlet, satışı yapılan tüm stoklardan TL değerinde ek vergi kesilme zorunluluğu getirmiştir. Bu, ilgili stokun fiyatı ne olursa olsun değişmeyecek (sabit) bir vergi tutarıdır. Bu durumda TL tutarındaki vergiyi tüm stoklarınıza uygulayabilmek için, önce vergi adını (bir üst önceki alana ek vergi gibi) girmeli, daha sonra bu alana sabit vergi tutarını girmelisiniz ( TL). Daha sonra ise stok satışları yapılırken, karşınıza gelecek vergi penceresinden ilgili sabit vergiyi seçebilirsiniz. Yüzde: Vergilerin yüzde ile hesaplandığını yukarıda belirtmiştik. Bu alana da, işletmeniz bünyesinde uygulanan vergi oranlarının girişleri yapılacaktır. İlk vergi tanımlamanızı yaptıktan sonra, o satırda <F2> tuşuna basarak, ilgili vergiye ilişkin muhasebe kodlarını da girmeniz gerekir. Vergi muhasebe hesap kodlarını tek tek açıklamaya başlamadan önce, bu konuyla ilgili bazı genel bilgiler vermek istiyoruz; Bu bölümün başında, firmaların, bir ay boyunca kendilerinden mal ve hizmet alan kişilerden aldıkları K.D.V. Yİ, ertesi ayın 25 ine kadar K.D.V. beyannamesiyle devlete ödediklerine değinmiştik. K.D.V. ile ilgili hesaplamalarda ilk aşamada, hesaplanan ve indirilecek K.D.V. olmak üzere iki kavram ortaya çıkar. Hesaplanan K.D.V., firmaların bir ay boyunca müşterilerden tahsil etmeleri gereken K.D.V. toplamıdır. Başka bir ifadeyle devlete ödemekle yükümlü oldukları K.D.V. tutarıdır. İndirilecek K.D.V. ise, bir ay boyunca firmaların aldıkları mal ve hizmetler sonucunda satıcı firmalara ödemeleri gereken K.D.V. NİN toplam tutarıdır. İndirim; firmaların müşterilerden tahsil edip devlete ödemekle yükümlü olduğu K.D.V. tutarından, bir ay boyunca satıcı firmalara ödemesi gereken K.D.V. NİN düşülmesi olarak tanımlanabilir. Hesaplanan K.D.V. indirilecek K.D.V. DEN fazla ise, aradaki fark devlete ödenecek K.D.V. tutarını doğurur. İndirilecek K.D.V. hesaplanacak K.D.V. DEN fazla ise, bu durumda firmaların devletten K.D.V. alacağı var demektir ve bu tutar sonraki aylarda indirilebilir. 62

63 İndirilecek K.D.V. NİN hesaplanan K.D.V. DEN fazla olması durumunda aradaki farka Devreden K.D.V. denir. Kısacası Ödenecek K.D.V. devlete ödenecek olan vergidir. Devreden K.D.V. sonraki ayda indirilecek olan K.D.V. DİR. İşte vergi muhasebe kodları başlıklı bu bölümden, her bir vergi için hesaplanan, indirilecek, satış iade, alış iade, indirilen K.D.V. tevkıfat, ödenecek ve ihraç karşılığı K.D.V. hesaplarının muhasebe kodları girilecektir. Vergi muhasebe hesap kodlarının girişi, ticari modüllerden MUHASEBE modülüne entegrasyon yapılması durumunda önem kazanmaktadır. Şimdi vergi hesap kodlarını daha yakından incelemeye çalışalım; Hesaplanan K.D.V. Muh. Kodu: Firmaların bir ay boyunca müşterilerden tahsil etmeleri gereken K.D.V., hesaplanan K.D.V. olarak adlandırılmaktadır. Bu alana, ilgili vergi oranı üzerinden bir ay boyunca tahsil ettiğiniz K.D.V. tutarına ilişkin muhasebe hesabının kodunu girmelisiniz. Örneğin vergi parametreleri ekranında ilk satıra K.D.V. % 12 girişini yaptınız. Daha sonra <F2> tuşuna basarak, bu K.D.V. oranıyla ilgili muhasebe hesap kodlarının girişlerine geçtiniz. İşte K.D.V. ile ilgili muhasebe hesap kodlarından ilki olan bu alana, %12 vergiye tabi satışlarınız karşılığında, tüketicilerden tahsil ettiğiniz K.D.V. tutarlarının kaydedileceği muhasebe hesap kodunu girmelisiniz. Ġndirilecek K.D.V. Muh. Kodu: İndirilecek K.D.V., bir ay boyunca aldığınız mal ve hizmetler sonucunda satıcı firmalara ödemeniz gereken K.D.V. NİN toplam tutarıdır. Bu alana, ilgili vergi oranı üzerinden bir ay boyunca ödediğiniz K.D.V. tutarına ilişkin muhasebe hesabının kodunu girmelisiniz. Yukarıdaki örneğimizden yararlanırsak; vergi parametreleri ekranında ilk satıra K.D.V. % 12 girişini yaptınız. Daha sonra <F2> tuşuna basarak, bu K.D.V. oranıyla ilgili muhasebe hesap kodlarının girişlerine geçtiniz. İşte K.D.V. ile ilgili muhasebe hesap kodlarından ikincisi olan bu alana, %12 vergiye tabi alımlarınız karşılığında, satıcı firmalara ödediğiniz K.D.V. tutarlarının kaydedileceği muhasebe hesap kodunu girmelisiniz. SatıĢ Ġade K.D.V. Muh. Kodu: Sattığınız mal size iade edildiğinde, ilgili K.D.V. bedelinin kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. AlıĢ Ġade K.D.V. Muh. Kodu: K.D.V. SİNİ ödeyerek satın aldığınız malı iade ettiğinizde, geri aldığınız K.D.V. bedelinin kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. Ġndirilen K.D.V. Tevkıfat Muh. Kodu: Tevkıfat, K.D.V. NİN satıcıya değil devlete ödenmesidir. Hurda, metal, fason tekstil gibi konularda faaliyet gösteren işletmelerden alım yapıldığında, alıcı, tahakkuk eden K.D.V. tutarının 1/3 ünü satıcı firmaya, kalan 2/3 ünü devlete öder. K.D.V. tutarından ayrılan 2/3 lük bölüm tevkıfat olarak adlandırılır. İşte bu alana, yukarıda sözünü ettiğimiz işletmelerden alım yapmanız durumunda, K.D.V. bedeli üzerinden ayrılan tevkıfatın (yani devlete bizzat ödeyeceğiniz vergi tutarının) hangi muhasebe hesabına kaydedileceğini belirteceksiniz. 63

64 Ödenecek K.D.V. Muh. Kodu: Ödenecek K.D.V.; Hesaplanan K.D.V. NİN indirilecek K.D.V. DEN fazla olması durumunda ortaya çıkan fark, yani devlete ödenecek olan K.D.V. tutarıdır. Bu alana, ödenecek K.D.V. tutarının kaydedileceği muhasebe hesap kodu girilmelidir. Ġhr. Kar. K.D.V. Muh. Kodu: 9000 NT serisinden dış ticaret faturaları (ihracat ve ithalat) düzenlenebilmektedir. Bu alana ihracat ile uğraşan firmalar ihracat karşılığı K.D.V. hesabının kodunu girebilirler. Vergi muhasebe kodlarını girmeden önce, MUHASEBE modülünden muhasebe hesap planının açılmış olması gerekir. Tanımlamakta olduğunuz bir verginin muhasebe kodlarını girdikten sonra, <ESC> tuşuna basarak bu pencereden çıkabilirsiniz. Şimdi diğer vergilerin isim-oran veya tutarlarını girmeye devam edebilirsiniz. Her vergi girişinden sonra, o vergiye ait muhasebe kodlarını <F2> tuşu ile girmeyi unutmayınız. Tüm girişleriniz tamamlandıktan sonra, vergi parametreleri <ALT+S> tuşları ile kayıt edilmelidir. Dönem Parametreleri Sistem ve program parametreleri menüsünde yer alan dönem parametreleri ile, programlarınızdan dönemler bazında raporlar veya ekran görüntüleri alabilirsiniz. Özellikle <F10> ekranlarında, imleç herhangi bir stok veya carinin üzerinde iken, sağ üst köşedeki Menü butonu tıklanarak imlecin üzerinde bulunduğu carinin veya stokun dönemlere göre borç-alacak ya da giren-çıkan miktarları görüntülenebilmektedir. İşte bu görüntülenen dönemler, programınız sisteminize ilk yüklendiğinde aylara bölünmüştür. Programınız sisteminize ilk yüklendiğinde geçerli olan dönemleri aşağıdaki örnek ekranımızdan takip edebilirsiniz. Eğer, firmanızın çalışma sisteminde dönemler aylık değil ise (örneğin haftalık, 10 günlük dönemler ile çalışıyor veya bu dönemler ile rapor almak istiyorsanız), bu programdan dönem parametrelerini değiştirebilirsiniz. Böylece, sadece aylık olarak değil, istediğiniz dönem bazında rapor alabilme imkanı bulacaksınız. Şimdi, aşağıdaki örnek ekranımızdan yararlanarak, dönem parametrelerini nasıl değiştireceğinizi açıklamaya çalışalım. DNo: Bu alan, programınız tarafından otomatik olarak verilmekte ve her dönemin sıra numarasını ifade etmektedir. Kullanıcıların bu alana herhangi bir giriş yapmaları mümkün değildir. BaĢlangıç Tarihi: Bu alana, ilgili sıra numarasındaki dönemin başlangıç tarihini girmelisiniz. Bir alt satıra geçip 2. dönemin başlangıç tarihini girdiğinizde, bu tarih aynı zamanda bir üstteki dönemin bitiş tarihi olacaktır. Örneğin, firmanızda aylık dönemler ile çalışıyorsunuz. Bu durumda yapmanız gereken değişiklik şöyle olacaktır; DNo BaĢlangıç Tarihi Dönem Adı 1 01 / 01 / 2002 Ocak / 02 / 2002 Şubat / 03 / 2002 Mart

65 4 01 / 04 / 2002 Nisan / 05 / 2002 Mayıs-2002 Birinci dönemin başlangıç tarihi 01/01/2002 dir. İkinci dönemin başlangıç tarihi ise 01/02/2002 dir. Bu tarih aynı zamanda birinci dönemin bitiş tarihidir. Evet, yukarıdaki açıklamalarımızı ve örneğimizi dikkate alarak, dönem başlangıç tarihini gün/ay/yıl formatında giriniz (veya değiştiriniz). Dönem Adı: Bu alana, ilgili satırdaki döneme ait dönem adı girişi yapılacaktır. Evet, dönem parametreleri ekranından yapılacak girişler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Bir satıra girişinizi bitirdikten sonra, <ENTER> tuşuna basarak bir alt satıra geçebilir ve girişlerinize devam edebilirsiniz. Girişleriniz tamamlandıktan sonra <ALT+S> tuşlarına basarak dönem parametrelerini bilgisayarınızın sabit diskine (hard disk) kayıt etmelisiniz. <ALT+S> tuşları ile kayıt etmediğiniz parametre değişikliklerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Faiz Parametreleri Program başlangıç parametreleri bölümünden, yıl içinde vade farkı hesaplamalarında, adat hesaplamalarında vb. geçerli olacak vade farkı yüzdesinin girildiğini biliyorsunuz. Bu girilen yüzde, bütün bir yıl için geçerlidir. Eğer firmanızın vade farklarına uyguladığı faiz oranı dönemlere göre farklılık gösteriyorsa, bu programdan dönemler bazında faiz oranlarının girilmesi mümkündür. Programa girdiğinizde, dönem parametreleri bölümünde tanımlı olan dönemler ve her bir dönem için faiz oranlarının ve stok değerleme oranlarının girileceği alanlardan oluşan bir ekranla karşılaşacaksınız. Faiz parametrelerine ilişkin örnek bir ekran aşağıda verilmiştir. Bu aşamada yapmanız gereken, her bir dönem için geçerli olacak faiz oranını girmektir. Yine bu ekranda yer alan stok değerleme oranı başlıklı alan, ileriki dönemlerde işletmelerin ellerinde bulundurdukları stokları dönemler bazında yeniden değerlendirmeye tabii tutabilmeleri amacı ile hazırlanmıştır. Ancak kitap baskıya hazırlandığı sırada bu alan işlerlik kazanmamıştır Faiz oranları girildikten sonra bu girişlerinizi ALT+S tuşlarıyla kaydetmeyi unutmayınız. Ödeme Planları Tablosu Sistem ve program parametrelerinin bu bölümünde, firmanız bünyesinde sıklıkla kullanılan ödeme planlarını tanımlayacak, fatura keserken bu ödeme planını seçerek vade farklarının otomatik olarak hesaplanmasını 65

66 sağlayabilecek, raporlarda taksitlendirilmiş olarak görebileceksiniz. Şimdi ödeme planlarının nasıl tanımlanacağını açıklamaya çalışalım. Ödeme Planı Kodu: Her ödeme planı için bir kod verilmelidir. İlgili ödeme planı kodunu bu alana giriniz. Evrakların ödeme planı alanında F10 tuşuna basıldığında, ödeme planı kodu ve adı yan yana görüntülenecek ve seçim yapmanıza olanak tanınacaktır. Ödeme Planı Adı: Tanımlamakta olduğunuz ödeme planı ismini bu alana giriniz. Örneğin 6 aylık bir ödeme planı tanımlıyorsanız bu alana 6 AYLIK diye bir isim girebilirsiniz. Evrakların ödeme planı alanında F10 tuşuna basıldığında, ödeme planı kodu ve adı yan yana görüntülenecek ve seçim yapmanıza olanak tanınacaktır. Bundan sonraki alanlarda ara toplam, masraf ve vergiler için ayrı ayrı ödeme planları tanımlanacaktır. Bunların ayrı olarak tanımlanmasının nedeni, masraf veya vergilerin vade olmadan peşin olarak alınabileceğinin düşünülmesinden kaynaklanmaktadır. Örneğin bir müşterinize mal sattınız. Aynı zamanda nakliye masrafı da yaptınız. Sattığınız mal bedelinin bir kısmını peşin, bir kısmını da 3 ay sonra alacaksınız. Ancak nakliye bedeli ile K.D.V. Sİ peşin olarak alınacak. Bu durumda ara toplam için ayrı bir ödeme planı, masraf ve vergi içinse ayrı bir ödeme planı oluşturmak gerekir. Ödeme planlarının nasıl girileceği ekranınızın alt tarafında 3 satır halinde verilmiştir. Şimdi bunları açmaya çalışalım. Ödeme planları 3 ayrı şekilde tanımlanabilir. Gün ve yüzde girişi yapılarak Gün, yüzde taksit sayısı girilerek Gün, yüzde taksit sayısı (aylık) girilerek. Şimdi her üç ödeme planı girişi için örnekler verelim. ÖRNEK 1: TL değerinde mal sattınız. Bunun %50 sini peşin, kalan %50 yi de 15 er gün ara ile alacaksınız. Gün - Yüzde - Gün - Yüzde Yukarıdaki örnek ödeme planının anlamı; 0. günde yani fatura tarihinde %50 tutarın (peşinatın) alınacağı, fatura tarihinden 15 gün sonra %25 in ve 30 gün sonra da kalan %25 in alınacağı şeklinde ifade edilebilir. ÖRNEK 2: TL değerinde mal sattınız. Bunun %40 nı 5 gün sonra, kalan %60 ını da 3 taksitte alacaksınız. Gün - Yüzde - Taksit SayısıXGün - Yüzde X

67 Yukarıdaki örnek ödeme planının anlamı; 5. günde yani fatura tarihinden 5 gün sonra %40 tutarın alınacağı, kalan %60 ında 30 ar gün ara ile 3 taksitte alınacağı şeklinde ifade edilebilir. ÖRNEK 3: TL değerinde mal sattınız. Bunun %20 sini peşin, kalan %80 ni de 4 aylık taksitlerle alacaksınız. Gün - Yüzde - Taksit SayısıXA - Yüzde XA - 80 Yukarıdaki örnek ödeme planının anlamı; 0. günde yani fatura tarihinde %20 tutarın (peşinatın) alınacağı, geri kalan %80 in de 4 aylık taksitler ile alınacağı şeklinde ifade edilebilir. Evet, yukarıda ödeme planlarının ne şekilde girileceğine ilişkin bir kaç örnek verdik. Şimdi siz de bu örnekleri baz alarak kendi ödeme planlarınızı giriniz. Girişleriniz tamamlandıktan sonra <ALT+S> tuşlarına basarak ödeme planınızı kayıt etmelisiniz. Kullanım Tarihleri Sistem ve program parametreleri menüsünde yer alan son seçenek kullanım tarihleridir. Bu program ile, 9000 NT serisi programları ile çalışmalarınızı yürüteceğiniz zaman aralıklarını belirleyecek, gerekiyorsa bu zaman aralıklarını değiştirebileceksiniz. Kullanım tarihleri, programlara bilgi girecek kişilerin yanlış tarih girişleri yapmasını önlemek, bu kişilerin sadece yetkililerin istediği tarih aralığında hareket girişi yapmalarını sağlamak açısından önem taşımaktadır. Kullanım tarihlerinin neler olduğu aşağıda açıklanmıştır; DeğiĢiklik Yapılabilecek Ġlk Tarih: 9000 NT serisi programların tüm modülleri üzerindeki kayıtlarda değişiklik yapabileceğiniz ilk tarihtir. Örneğin bu alanda tarihi yer alıyorsa, hiç bir evrakta bu tarihten önceye hareket giremez, bu tarihten önceki hareketler üzerinde değişiklik yapamazsınız. Değişiklik yapılacak ilk tarih; onaylı kağıda yevmiye dökümü aldığınız tarihten bir sonraki günün tarihidir. Series 9000 NT de otomatik entegrasyon olduğundan, girilen tüm evraklar anında muhasebeye entegre edilip, ilgili muhasebe fişleri oluşturulur. Yasalar gereği onaylı resmi evraklar üzerinde herhangi bir değişiklik yapmak mümkün olmadığından, yevmiye defteri çekildikten sonra bu alandaki tarih değiştirilir. Yani defter tarihinden bir sonraki günün tarihi olarak bu alana update edilir. Böylece, yevmiye defteri çekilen tarihe ve daha öncesine hareket girmeniz veya girilen hareketleri değiştirmeniz mümkün olmaz. Yetkili kişiler tarafından bu tarih üzerinde değişiklik yapabilir, yani defter çekim tarihinden önceki bir tarihi girilebilir. Ancak yukarıda sıraladığımız kanuni nedenlerden dolayı bu sakıncalı bir işlem olacaktır. DeğiĢiklik Yapılabilecek Son Tarih: İçinde bulunduğunuz yılın son günü, değişiklik yapılabilecek son tarih olarak bu alanda yer alacaktır. Böylece 9000 NT serisi modüller ile çalışmalarınızda, içinde bulunduğunuz yılın son gününü geçen yanlış bir tarih girmeniz de engellenmiş olacaktır. Bu tarih istendiğinde yetkili kişiler tarafından değiştirilerek, operatörlerin istenen tarihe kadar fiş girmeleri sağlanabilir. 67

68 Programa BaĢlama Tarihi: 9000 NT serisi programlarımız ile çalışmaya başladığınız yılın ilk günü, bu alanda programa başlama tarihi olarak görüntülenecektir. Girilebilecek Son Tarih: Bu alanda evraklara girilebilecek son tarih yer almaktadır. Hiç bir 9000 NT serisi programlarının evraklarına bu tarihten sonraki bir tarihe giriş yapılamaz. Dilerseniz bu tarihi firmanızın çalışma sistemine uygun olarak değiştirebilirsiniz. Örneğin 1 yıldan fazla vade ile kıymetli evrak kabul etmiyorsanız (çek veya senet olabilir) bu alanda görülen tarihi ona göre ayarlayabilirsiniz gibi bir tarih girdiğinizi düşündüğümüzde, bu tarihten sonraya hiç bir şekilde evrak kaydedilemeyecektir. Kullanım tarihlerinde herhangi bir değişiklik yaptıysanız, değişikliklerinizi <ALT+S> tuşları ile kayıt etmeyi unutmayınız. Dos Döküm Uyumluluk Kodları Sistem ve program parametreleri menüsünün son bölümü, Dos döküm uyumluluk kodları programına ayrılmıştır. Bu program ile raporlarınızın, DOS modunda yazıcıdan seri bir şekilde alınabilmesi için gerekli olan parametreler girilecektir. Programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranda, yazıcı parametreleriniz tanımlı olarak yer alacaktır. Bunlar, değişik yazı tiplerini seçen kodlar, yazı karakterlerinin genişliği ile ilgili kodlar, satır sayısı, sayfa atlama sayısı gibi tanımlamalardır. Örneğin bu tanımlamalarda gördüğünüz # işareti, takip eden numaranın ASCII olarak yazıcıya gönderileceğini ifade eder. Örneğin, #27 kodu ASCII ESC kodudur. Bu tanımlamalar üzerinde değişiklik yapabilmeniz mümkündür. Yazıcı ile ilgili tanımlamalarınızı yaptıktan sonra ALT+S tuşları ile kayıt etmeyi unutmayınız. Yazı İle Tutar Parametreleri Programlarımızda yer alan bütün evraklar için (irsaliyeler, faturalar, ambar fişleri, çek-senet bordroları vb.), evrakların matbu formlarına uygun olarak form dizaynları yapabilmeniz mümkündür. Bunun için evraklar üzerinde ALT+F tuşları kullanılmaktadır. Bu tuşlar her evrak programında yer alır ve o evraka özel form dizaynı yapmanıza olanak tanır. Kuruluş programınızın bu bölümünden de bu evrakların basımları sırasında bu formlar üzerinde yer alan Yazı ile tutar alanlarının ne şekilde basılacağına ilişkin parametre girişleri yapılacaktır. Yani bu evrakların yazı ile tutar alanlarının başına Yalnız/only ifadesinin, yazı ile toplam alanlarının sonuna da tutar (lira, liradır vb.) ifadesinin ve kur sembolünün basılıp basılmayacağı yada ne şekilde basılacağına ilişkin belirlemeler yapılacaktır. Böylece her firmaya göre farklılık gösteren bu evrakların düzenlemelerini tüm firmalar kendi istekleri doğrultusunda yapabilecektir. Şöyleki bazı firmaların fatura formlarında yazı ile tutar alanlarının başında yalnız ibaresi standart olabilir. Bu durumda ilgili firma için Yalnız ibaresinin mükerer olmaması açısından dökülmemesi gerekir. Fakat bazı firmaların fatura formlarında da yalnız ibaresi olmayabilir ve dolayısıyla bu firmalar yazı ile tutar alanlarının başına yalnız ibaresini yazdırmak isteyebilirler. İşte KUR9000 NT programının bu bölümünden, her firma kendi evrak formlarına uygun olan parametreleri belirleyip evrak dökümlerini bu şekilde alabileceklerdir. Evet bu açıklamadan sonra bu bölümden yapacağınız parametre girişlerinin neler olduklarını açıklamaya çalışalım. Programa girdiğinizde karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekran gördüğünüz üzere 6 ana başlıktan oluşmaktadır. 68

69 Bu ekranın Kullanım yeri bölümünde, dökümünü alacağınız fatura, irsaliye, sipariş, depo fişi, dekont, makbuz, çek, senet, muhasebe fişi gibi evraklar alt alta sıralı olarak yer alacaktır. Kullanıcıların bu alanlara müdahale edebilmeleri mümkün değildir. Bu aşamada yapmanız gereken yazı ile tutar parametrelerini belirleyeceğiniz evrakın bulunduğu satıra gelip, ekranınızda yer alan diğer başlıklardan size uygun olan seçenekleri seçmenizdir. Yalnız veya Only ibaresi kullanımı bölümünde sizden istenen, evraklarınızın yazı ile tutar alanlarının başına yalnız ibaresinin dökülüp dökülmeyeceğini belirtmenizdir. Bu aşamada seçtiğiniz evraka karşılık gelen bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği belirtmenizdir. Bu alandaki seçminiz AkıĢ parametresi gibi (No:134) ise, KUR9000 NT programınızın Sistem/ Sistem ve program parametreleri/ Program akış parametreleri bölümünde yer alan yazı ile tutarlarda yalnız ibaresi olsun parametresinde yaptığınız tercih dikkate alınacaktır. Bu parametre ile ilgili ayrıntılı bilgiye ilgili programın anlatıldığı bölümden ulaşabilirsiniz. Bu alandan Dök seçeneğini seçtiğinizde ilgili evrakın yazı ile tutar alanlarının başına Yalnız ibaresi basılacaktır. Aksi durumda, yani dökme seçeneği tercih edildiğinde de yalnız ibaresi basılmayacaktır. Evet bu bölümden evraklarınız için uygun tercihi yaptıktan sonra bir sonraki bölümle ilgili açıklamlarımıza geçebiliriz. Türkçe Yazı ile tutar sonu kullanımı bölümünde de sizden istenen, seçtiğiniz evrakların yazı ile toplam alanlarının sonuna hangi ifadenin yazılacağını belirtmenizdir. Bunun için ilgili evraka karşılık gelen bu bölümde satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçin. Bu bölümde programınız size 7 tane tercih hakkı sunmaktadır. Bu alandaki seçminiz AkıĢ parametresi gibi (No:118) ise, KUR9000 NT programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünde yer alan yazı ile tutarlarda Liradır ibaresi olsun parametresinde yaptığınız tercih dikkate alınacaktır. Bu parametre ile ilgili ayrıntılı bilgiye ilgili programın anlatıldığı bölümden ulaşabilirsiniz. Bu alandan yapacağınız diğer seçimlere göre ise, yazı ile toplam alanlarının sonuna lira, liradır, sadece kur sembolü (TL gibi), kur sembolü+dır ibaresi (TL dır gibi), kur ismi (Türk Lirası gibi), kur ismi+dır (Türk Lirası dır gibi) ibarelerini ekleyebillmeniz mümkün olabilecektir. 69

70 Türkçe yazıda kuruģ bölümünden de, seçilen evraklar için kuruş hanesinin yazılıp yazılmayacağı belirlenecektir. Eğer ilgili evraklarda kuruş hanesinin yer almasını istiyor iseniz bu alanını evet olarak seçmeniz yeterli olacaktır. Yabancı Yazı ile tutar sonu kullanımı bölümünde de sizden istenen, yabancı yazı ile yazılan yazı ile toplam alanlarının sonuna kur sembolünün mü yoksa kur isminin mi ekleneceğini belirtmenizdir. Bu ekranın son bölümü olan Ġngilizce Yazıda KuruĢ bölümünden de, evraklardaki kuruş hanelerinin ingilizce olarak yazılıp yazılmayacağı belirlenecektir. Evet Yazı ile tutar parametreleri ile ilgili girişlerinizi açıklamalarımızı doğrultusunda tamamladıktan sonra bilgilerinizi ALT+S tuşlarına basarak kayıt etmelisiniz. Kayıt etmediğiniz her parametreyi tekrar belirlememek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Genel Tanımlamalar Bu bölümde, İthalat ve ihracatla uğraşan firmalar için gerekli olacak tanımlamaların yapılacağı programlar yer almaktadır. Şöyleki, ithalat ve ihracatın yapılacağı ülkelerin tanımlanması, gümrük idarelerinin tanımlanması, gümrük ambar kodlarının tanımlanması, havaalanı kodlarının tanımlanması vb. bu bölümden yapacağınız tanımlamalardan sadece bir kaçıdır. Şimdi bu bölüme girdiğinizde karşınıza gelen programlar ile yapacağınız tanımlamaların neler olduklarını incelemeye çalışalım. Ülke Tanımlamaları Birleşmiş Milletlere kayıtlı bulunan ülkelerin, kod ve isimleri programınızda tanımlı olarak bulunmaktadır. Buna rağmen EXIM9000 NT programını kullanırken, istediğiniz ülkenin, adını bu listelerde bulamayabilirsiniz. Bu durumda; ilgili ülkelerin, bu listelere ilave edilmesi gerekmektedir. Bunun için Ülke Tanımları programı kullanılacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen tanımlayacağınız ülkenin kodunu, adını, Türkçe adını ve nümerik kodunu ilgili alanlara girmenizdir. Bu ekranla ilgili girişlerinizi tamamladıktan sonra ALT+S tuşlarına yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak girdiğiniz ülkeyi kaydedebilir dolayısıyla listenize ekleyebilirsiniz. Banka Tanımlamaları Bu programı çalıştırdığınızda karşınıza gibi bir ekran gelecektir. Bu ekranda yapmanız gereken, tanımlamakta olduğunuz bankanın kodunu, şube kodunu, bulunduğu kodunu adını ve şube adını ilgili alanlara girmenizdir. Girişlerinizi tamamladıktan bilgilerinizi Alt+S tuşlarına yada ekranınızın yandaki ilin sonra alt 70

71 bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak kayıt etmelisiniz. Kayıt etmediğiniz her bilgiyi tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Gümrük İdareleri Tanımları Birleşmiş Milletlere kayıtlı bulunan Gümrük idareleri programınızda tanımlı olarak bulunmaktadır. Buna rağmen EXIM9000 NT programını kullanırken, istediğiniz gümrük idaresinin, adını bu listelerde bulamayabilirsiniz. Bu durumda; ilgili gümrük idaresinin, bu listelere ilave edilmesi gerekmektedir. Bunun için Gümrük idareleri Tanımları programı kullanılacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranda sizden istenen, tanımlayacağınız Gümrük İdaresinin kodunu ve adını ilgili alanlara girmenizdir. Bu ekranla ilgili girişlerinizi tamamladıktan sonra Alt+S tuşları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak bilgilerinizi kaydedebilirsiniz. Kayıt işleminden sonra tanımlamış olduğunuz gümrük idaresi, listenize eklenmiş olacaktır. Stok ve Sipariş Parametreleri Sistem bölümünde ikinci sırada yer alan seçenek stok ve sipariş parametreleridir. Bu seçenekte yer alan programlar yardımı ile, özellikle stok ve sipariş bölümleriyle ile çalışmalarınız sırasında ihtiyaç duyulacak bazı ortak parametrelerin girişleri gerçekleştirilecektir. Stok ve sipariş parametrelerine girdiğinizde, 9 seçenekten oluşan bir alt menü açılacaktır. Şimdi bu parametreleri sıra ile incelemeye başlayalım. Fiyat Parametreleri Stok ve sipariş parametreleri menüsünün ilk seçeneği fiyat parametrelerine ayrılmıştır. Bu bölümden, stoklarınız için değişik fiyat cinsleri tanımlayacak, bu fiyat cinslerinden bir veya bir kaçının otomatik olarak hesaplanabilmesi için formüller girecek, yine fiyat cinslerinin ödeme planlarını otomatik olarak hesaplatabilmek için ödeme planı formülleri girecek ve stokların satış fiyatlarıyla ilgili saptamalar yapacaksınız. Şimdi bu menüyü sırayla incelemeye başlayalım. Fiyat Parametreleri STOK modülünden stoklarınızı programa tanıtırken, her bir stokunuz için 20 farklı fiyat girebilme imkanınız vardır. Örneğin her stokunuz için ayrı ayrı satış fiyatı, indirimli satış fiyatı, defolu satış fiyatı, kampanya fiyatı girebilirsiniz. Ancak bu fiyatları girebilmek için, KUR9000 NT nin bu bölümünden kullanılacak fiyat çeşitlerinin tanımlanması gerekir. Bu bölümden fiyat çeşitleri tanımlandıktan sonra, stok tanıtım kartının fiyatlar butonunu tıklayarak, ilgili stokunuz için geçerli olacak tüm fiyatları girebileceksiniz. Fiyat parametrelerinden yaptığınız girişler, rapor ve döküm programlarının bazılarında da karşınıza gelecektir. Yani stok hareketlerini istediğiniz fiyat bazında listeleme imkanınız olacaktır. Fiyat parametreleri penceresinin ilk satırındaki satış fiyatı programınız sisteminize yüklenirken otomatik olarak yüklenmiştir. Şimdi stoklarınız için kullanılan diğer fiyat çeşitlerini girmeye başlayabilirsiniz. Bu girişlerin nasıl yapılacağı aşağıda açıklanmıştır. 71

72 Fiyat No: Bu alanda, gireceğiniz fiyat çeşitlerine ilişkin sıra numaraları yer almaktadır. Sıra numaraları programınız tarafından otomatik olarak verilir. Fiyat Adı: Stoklarınız için tanımlayacağınız fiyat isimlerini bu alana girmelisiniz. Örneğin satış fiyatı, indirimli satış fiyatı, defolu fiyat gibi. K.D.V. Dahil/Değil : Bu alanda satır sonu butonuna tıklandığında, dahil - dahil değil seçeneklerinden oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu aşamada sizden istenilen, bir önceki alanda (fiyat adı alanında) girmiş olduğunuz fiyata, katma değer vergisinin dahil olup olmadığını belirtmenizdir. Eğer bu alanda dahil seçimi yaparsanız, fatura keserken ilgili stokunuz için ayrıca K.D.V. hesaplanmayacaktır. Çünkü K.D.V. stokunuzun fiyatına dahil edilmiştir. Aksi halde, yani dahil değil seçimi yaparsanız, o stokunuzun satış fiyatı üzerinden ayrıca bir vergi hesaplanacaktır. Hesaplanacak verginin oranı ise stok tanıtım kartından girilmektedir. Fiyatı Formül Ġle Hesaplanacak: İsimlerini girdiğiniz stok fiyatlarını stok tanıtım kartından direkt olarak girebileceğiniz gibi, bu fiyatlar için formüllerden de yararlanabilirsiniz. Örneğin stokunuzun satış fiyatını karttan direkt olarak girip, indirimli satış fiyatını bir formülle belirleyebilirsiniz. Satış fiyatının %30 eksiği indirimli satış fiyatı olacak gibi. İşte bu alanda, ilgili satırdaki fiyat çeşidinin formülle hesaplanıp hesaplanmayacağı belirtilecektir. Eğer ilgili satırdaki fiyatın formülle hesaplanmasını istiyorsanız, satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden evet tercihini yapmalısınız. İlgili satırdaki fiyat türünün hesaplanmasında formül kullanmak istemiyorsanız bu alanı hayır olarak seçmelisiniz. Fiyat formüllerinin girişleri fiyat formül parametreleri programından yapılacaktır. Ödeme Planını Formülle Hesapla: Stoklarınız tanımlı olan her bir fiyatı için otomatik olarak ödeme planı oluşturup, bunun stok kartlarına update edilmesini sağlayabilirsiniz. Her bir fiyata ilişkin ödeme planını otomatik olarak oluşturabilmek için, öncelikle o fiyat satırında bu kolonu -evet- yapmanız gerekir. Daha sonra ödeme planı formül parametrelerinin girişlerine geçilecektir (Bkz. Stok ve Sipariş Parametreleri/Fiyat Parametreleri/Ödeme Planı Formül Parametreleri). Bir fiyat girişini tamamladığınızda, <ENTER> tuşuna basarak bir alt satıra geçip, fiyatlarınızı girmeye devam edebilirsiniz. Bu pencereden girebileceğiniz fiyat çeşidi maksimum 20'dir. Evet, fiyat parametrelerini girdikten sonra, sıra girmiş olduğunuz bilgileri bilgisayarınızın sabit diskine (hard disk) kayıt etmeye gelmiştir. Bunun için <ALT+S> tuşlarına basmalısınız. <ALT+S> tuşlarına basarak kayıt etmediğiniz fiyat parametrelerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Fiyat Formül Parametreleri Stok fiyatlarını tanıtım kartlarından direkt olarak girebileceğiniz gibi, formülle de belirleyebilirsiniz. Fiyatları formülle belirleyebilmek için, önce fiyat parametreleri programından fiyat isimlerini girmeli, daha sonra formülle hesaplanacak fiyat için formülle hesaplanacak parametresini evet olarak seçmelisiniz. Fiyatı ve formülle hesaplanacağını programınıza tanıttıktan sonra, sıra formül girişini yapmaya gelecektir. İşte fiyat formüllerini bu programdan gireceksiniz. 72

73 Fiyat formül parametrelerine girdiğinizde, bir önceki bölümden girdiğiniz fiyat isimleri karşınıza gelecektir. Şimdi hangi fiyat için formül girecekseniz imleci o satıra getiriniz. Örneğin stoklarınızın indirimli satış fiyatları formülle belirlenecekse, imleç de indirimli satış fiyatı satırında olmalıdır. Formül girişlerinde stok fiyatlarını kullanırken, o fiyatlar için programınız tarafından otomatik olarak verilen sıra numaralarından yararlanacaksınız. 20 farklı fiyat tanımlayabildiğimize göre, 20 farklı sıra numarası olacaktır. Yalnız formül girişlerinde sıra numaralarının başına F harfi getirilmelidir. Örneğin F01, F02, F03 F19, F20 gibi. Ekran 1 Fiyat Formül Parametreleri Şimdi yanda gördüğünüz örnek ekranda yer alan formülün nasıl girildiğini adım adım açıklayalım. Formül girişlerinde, alınan her değerden veya yapılacak her işlemden sonra virgül (,) işareti konulmalıdır. Örnek formülümüz stoklarımızın indirimli satış fiyatlarını hesaplamak için yazılmıştır. Bu formülde, indirimli satış fiyatı, normal satış fiyatının %35 eksiğidir. Formülün ilk adımı olarak satış fiyatının sıra numarasını (yani F01) aldık. F01 değerini bir yerde saklamamız gerekiyor. Bunun için F01 den sonra virgül (,) işareti koyduk. Şimdi yine satış fiyatını alıp (F01), bunun %35 ini hesaplayacağız. İkinci kez F01 değerini yazıp virgül koyduk. Daha sonra 0.35 ve çarpı işaretini girdik. Yani formülümüz şu anda F01x0.35 durumunda. Hesaplanan 0.35 değerinin ilk girdiğimiz (sakladığımız) F01 den düşülmesi gerekir. Bunun için çarpı (x) işaretinden sonra eksi (-) işaretini koyduk ve formülümüz tamamlandı. Yani satış fiyatının %35 ini hesaplayıp, bunu satış fiyatından çıkararak indirimli satış fiyatını bulduk. Satış fiyatı (F01) = F02 = F01, F01,0.35 * - F02= ( * 0.35) F02= F02= Formül girişlerinde fiyatları (F01 F20 ye kadar) ve aritmetik işlemleri kullanabileceğiniz gibi, stok kartlarından girilen kar oranını (KO), perakende vergi oranını (PV) ve toptan vergi oranlarını (TV) da kullanabilirsiniz. Kar oranını formülde kullanabilmek içi KO kısaltmasını, perakende vergi oranı için PV kısaltmasını, toptan vergi oranı içinde TV kısaltmasını girmeniz gerekir. Bu değişkenlerin formüllerdeki kullanılış şekilleri aynıdır. Tablonun ilk satırında kar oranını ve stokların alış fiyatlarını kullanarak satış fiyatını hesaplamaya çalıştık. Stokların satış fiyatı, alış fiyatlarının %80 fazlası şeklinde hesaplanmaktadır. 73

74 Formülümüzün ilk adımı olarak alış fiyatı (F04) alıp, virgül işareti yardımıyla sakladık. Daha sonra yine alış fiyatını aldık ve karttaki kar oranını okuyabilmek için KO ibaresini koyduk. Şimdi sıra alış fiyatıyla kar oranını çarpmaya geldi. Bunun için KO dan sonra çarpı işaretini koyduk. Buraya kadar yazdığımız formülle, alış fiyatı üzerinden kar oranını hesapladık. Şimdi bulduğumuz kar tutarını, alış fiyatıyla toplamamız gerekiyor. Bunun için çarpı (x) işaretinden sonra bir de artı (+) işareti koyduk ve formülümüz tamamlandı. Alış fiyatı (F04) = F01 = F04, F04, KOx + F01= ( x 0.8) F01= F01= Formülle hesaplanan fiyatlar için yuvarlama yapılması da mümkündür. Formüllü fiyatları istenilen sayıya yuvarlamak için, formülün tamamı girildikten sonra önce araya virgül (,) işareti konulur, daha sonra yuvarlama miktarı girilir ve hemen ardından Y harfi ile giriş tamamlanır. Aşağıda bir önce yuvarlama yapılmamış, sonra yuvarlama yapılmış iki formül örneği görmektesiniz. 1- F02 = F01, F01,0.35 * - 2- F02 = F01, F01,0.35 * -,1000Y 2 numaralı örneğimizde, F02 fiyatı F1 fiyatının %35 eksiği olarak formüle edilmiş ve bu formül sonucunda hesaplanan fiyat TL ye yuvarlanmıştır. Örneğin F02 nin fiyatı 1. Formül örneğimizde 670,880.- ise, ikinci formülde yuvarlama yapılarak bu fiyat 671,000.- olacaktır. Yani 880 değeri bine yuvarlanacaktır. Evet, fiyat formül parametrelerinin nasıl girileceğini açıklamaya çalıştık. Siz de tüm formül girişlerinizi bitirdiyseniz, <ALT+S> tuşlarıyla formüllerinizi kaydetmeyi unutmayınız. Ödeme Planı Formül Parametreleri Fiyat parametreleri alt menüsünün 3. seçeneği olan ödeme planı formül parametreleri, istenilen fiyata ilişkin ödeme planını formül ile otomatik olarak hesaplatabilmeyi sağlamaktadır. Stok tanıtım kartının fiyatlar butonunu tıklayarak ulaştığınız ekrandan, stoklarınıza ilişkin birden fazla fiyat girişi yapabileceğinizi biliyorsunuz. Fiyatlar penceresinde, her bir fiyat için geçerli olacak ödeme planları da girilebilmektedir. Örneğin 1.satırdaki satış fiyatının ödeme planına G45 (45 gün), ikinci satırdaki alış fiyatının ödeme planına G30 (30 gün) şeklinde girişler yapabilirsiniz. Bu program, stok kartlarındaki ödeme planlarına uygulanacak formüller yardımıyla, istenilen fiyat için yeni ödeme planı oluşturmaya imkan vermektedir. Ödeme planlarını formülle oluşturabilmek için, 74

75 Fiyat parametreleri programından, o fiyat cinsi için ödeme planını formülle hesapla parametresi -evet- olarak seçilmelidir, Stok kartlarında formülde kullanılmak üzere en az bir ödeme planı tanımlanmış olmalıdır. Bu tanımlamalar yapıldıktan sonra, istenilen fiyat cinsine ilişkin ödeme planı formülle hesaplanabilir. Şimdi konuyu bir örnek yardımıyla açmaya çalışalım. Örnek firmamızda stokların 2 ayrı fiyatı var. Stok kartının ALT+F penceresinin görüntüsü şu şekilde; Fiyat Adı Fiyat DVZ Isk. Ödeme Pl. O01 Satış Fiyatı 100,000 TLR - - O02 Alış Fiyatı 75,000 TLR - G30 Bu örneğimizden yararlanarak stoklarımızın satış fiyatları için ödeme planı formüle edeceğiz. Satış fiyatının ödeme planı, o stokun alış ödeme planına 5 gün ilave edilmesiyle bulunacak. Formül girişleri yaparken, ALT+F penceresindeki fiyat satırlarını kullanacağız. Örneğin birinci fiyat satırını kullanmak için O01, ikinci satırı kullanabilmek için O02 kodlarından yararlanacağız. Bu kodlar O-ödeme kelimesinin baş harfi ve 01, 02 satır numaralarıyla oluşmuştur. Ödeme planı formül parametreleri ekranımızın görüntüsü şu şekilde; No Fiyat Adı Formülü 1 Satış fiyatı 2 Alış fiyatı Alış fiyatının ödeme planından yararlanarak, satış fiyatı ödeme planını oluşturalım. Işıklı imleç satış fiyatı satırında. Formülümüzde önce alış fiyatının ödeme planını almamız gerekir. Alış fiyatının stok kartındaki satır numarası O02 idi. Formülümüzün birinci adımı; O02 Şimdi bu satırdaki ödeme planına 5 gün ilave edelim. O02 den sonra artı (+) işareti, daha sonra da ilave edeceğimiz gün sayısı yani 5 girilmelidir. Şimdi yukarıdaki tablonun görüntüsü şöyle oldu; No Fiyat Adı Formülü 1 Satış fiyatı O Alış fiyatı Eğer satış fiyatının ödeme planı, alış ödeme planından 5 gün eksik olsaydı, bu durumda formülümüz O02-5 olacaktır. ALT+S tuşlarıyla formülümüzü kaydedelim. Stok kartına gidip baktığımızda, satış ödeme planı, alış ödeme planının 5 gün fazlası şeklinde hesaplanmış olacaktır. Eğer girilen formülün değiştirilmesi gerekirse, yine bu programdan gerekli değişiklikler yapılabilir. Ancak, değiştirilen formül ile ödeme planlarının yeniden hesaplanabilmesi için, KUR9000 NT nin Servis menüsünden formüllü ödeme planlarının yenilenmesi programını çalıştırmak gerekmektedir. SatıĢ Fiyat Parametreleri 9000 NT serisinin SATIŞ modülünde irsaliye ve faturaya gelecek satış fiyatlarını değişik şekillerde belirleyebilirsiniz; 75

76 1- Ekstra hiç bir tanımlama yapılmazsa, stok kartlarından girilen ilk fiyat (ki bu satış fiyatıdır) irsaliye ve faturaların birim fiyat hanesine otomatik olarak gelir. 2- Müşterilerinizin cari kartlarından satış fiyat kodu girerek, o müşteriye yapılan satışlarda stoklar için istediğiniz fiyatların geçerli olmasını sağlayabilirsiniz. Örneğin bu menünün ilk programı olan fiyat parametreleri bölümünden 4 ayrı fiyat çeşidi tanımladınız. Stok kartlarına da her bir stokunuz için 4 ayrı fiyat girdiniz (1-satış fiyatı, 2-indirimli satış fiyatı, 3-defolu satış fiyatı ve 4-alış fiyatı gibi). Daha sonra müşterilerinizin cari kartları, detaylar penceresinden, o müşteri için geçerli olacak fiyat kodunu girdiniz (örneğin 2 gibi). Bu durumda, o müşterinize kesilecek her irsaliye ve faturanın birim fiyat hanesine, stokların 2. fiyatları (örneğimizde indirimli satış fiyatı) gelecektir. Yukarıda sıraladığımız fiyat belirleme yöntemlerine ilave olarak genel fiyat kodu uygulamasıyla da satış fiyatlarını belirleyebilirsiniz. Genel fiyat kodu; stoklarınızın tanımlı fiyatlarından bir tanesinin seçilip, bu fiyatın bütün müşterileri kapsamasını sağlamaktadır. Yukarıda (2. maddede) açıklamaya çalıştığımız örneğimizden yararlanırsak; KUR9000/Stok- Sipariş Parametreleri/Fiyat Parametreleri bölümünden 4 ayrı fiyat çeşidi tanımladınız. Stok kartlarına da her bir stokunuz için 4 ayrı fiyat girdiniz (1-satış fiyatı, 2-indirimli satış fiyatı, 3- defolu satış fiyatı ve 4-kampanya fiyatı gibi). Daha sonra bu programdan satışlarda uygulanacak genel fiyat kodunun hangisi olacağını girdiniz (örneğin 2 gibi). Bu durumda, bütün müşterilerinize kesilen irsaliye ve faturaların birim fiyat alanlarına, stoklarınızın 2., yani indirimli satış fiyatları gelecektir. Genel fiyat kodu uygulandığı takdirde, müşterilerin cari kartlarından (Bkz. 2 numaralı madde) girilen fiyat kodlarının geçerliliği kalmaz. Evet, satış fiyat parametrelerinin fonksiyonunu yeterince açıkladığımız umarak, parametre girişlerine ilişkin açıklamalarımıza geçiyoruz. Programa girdiğinizde 2 parametre giriş alanından oluşan küçük bir pencereyle karşılaşacaksınız. Sizden istenilen ilk bilgi, satışta genel fiyat kodu uygulanıp uygulanmayacağını belirlemenizdir. Genel fiyat kodu uygulanacaksa satır sonu butonunu tıklayarak evet seçimini yapmalısınız. Daha sonra imleç bir alt satıra inecek ve genel fiyat kodunu girmeniz gerekecektir. Daha sonra parametrelerinizi ALT+S tuşları ile kaydetmelisiniz. Fiyatlar Arası ĠliĢki Matrisi ve DeğiĢikliği Bu program ile stoklarınızın herhangi bir fiyatını baz alarak, diğer fiyatlar üzerinde değişiklikler yapabilirsiniz. Konuyu bir örnek ile açıklamaya çalışalım; stoklarınızın toptan, perakende ve kampanya olmak üzere 3 çeşit fiyatı var. Bu program ile, toptan fiyatlar baz alınarak, gireceğiniz yüzde kadar perakende ve kampanya fiyatları üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. Baz Alınacak Fiyat : TOPTAN ( TL) Fiyat İsmi Eski Fiyat Değişiklik % Yeni Fiyat 76

77 Toptan Perakende Kampanya Yukarıdaki örnekte, toptan fiyat baz alınarak, diğer satış fiyatları üzerinden girilen yüzde kadar değişiklik yapılmıştır. Stokumuzun toptan satış fiyatı TL dir. Diğer satış fiyatları, bu toptan satış fiyatı baz alınarak değiştirilmiştir. Örneğin perakende satış fiyatı %5 oranında değiştirilmiştir. Fakat bu %5, TL (perakende fiyat) üzerinden değil, daha önce seçilmiş olan baz alınacak fiyat üzerinden (baz alınacak fiyat=toptan= TL) hesaplanmıştır. Aynı şekilde kampanya fiyatı %7 oranında değiştirilmiştir. Ama bu değişiklik eski kampanya fiyatı ( ) üzerinden değil, baz alınacak fiyat olan toptan fiyat ( ) üzerinden yapılmıştır. Fiyatlar arası ilişki matrisini bu şekilde açıkladıktan sonra, giriş alanlarının neler olduğunu incelemeye başlayabiliriz. Baz Alınacak Fiyat: Bu alanda satır sonu butonu tıklandığında, fiyat parametreleri bölümünden tanımlanan fiyat isimleri bir pencere içinde karşınıza gelecek ve değişiklik için baz alınacak fiyatın seçilmesi istenecektir. İlgili seçiminizi yapınız. Ġlk Kod: Yapılacak fiyat değişikliğinin belirli bir stoktan başlamasını istiyorsanız, bu alana fiyatı değiştirilecek ilk stokunuzun kodunu girmelisiniz. Son Kod: Yapılacak fiyat değişikliğinin belirli bir stokta son bulmasını istiyorsanız, bu alana fiyatı değiştirilecek son stokunuzun kodunu girmelisiniz. Kod Yapısı: Belirli kodları içeren stokların fiyatları değiştirilecek ise, bu alan stok kod yapısını girebilirsiniz. Kod yapısı girişinden sonra imleç tablonun 2. kısmında konumlanacaktır. Şimdi değişiklik yüzdelerini girmeye başlayabiliriz. Sıra No: Bu alanda fiyat isimlerinin sıra numaraları yer alır. Fiyat Ġsmi: Fiyat parametreleri bölümünden tanımlanan fiyat isimleri bu alanda yer almaktadır. DeğiĢiklik % : İlgili satırdaki fiyatın, yüzde kaç oranında değiştirileceği bu alana girilmelidir. Eğer değişiklik eksi (-) olacak ise, yüzde girişinden sonra eksi tuşuna basınız. Yuvarlama (TL): Fiyat değişikliğinden sonra elde edilen yeni fiyatların küsuratları tam rakama yuvarlanmak isteniyorsa, bu alana yuvarlanacak küsurat girilmelidir. 77

78 Değişiklik yapılacak tüm fiyat çeşitleri için yüzde (%) ve yuvarlama miktarını girdikten sonra, <F2> tuşuna basınız. Ekranınız üzerine fiyatları değiştir ve çık seçeneklerinden oluşan bir onay ekranı gelecektir Fiyat değişikliği işlemini başlatmak için fiyatları değiştir butonunu tıklamalısınız. Böylece fiyat değişikliği işlemi başlayacaktır. Ayrıca fiyatları değiştirilen stoklar seri bir şekilde ekranınızdan geçecektir. Depo Tanımlama Stok ve sipariş parametreleri menüsünde yer alan ikinci program depo tanımlamadır. Adından da anlaşılacağı üzere bu program yardımı ile, firmanız bünyesinde bulunan depolarınızın programa tanıtımı yapılacaktır (maksimum 255 adet depo tanımlanabilir). İlgili seçeneğe girdiğinizde, karşınıza aşağıdaki ekran görüntüsü gelecektir. Şimdi depolarınızı nasıl tanıtacağınızı açıklamaya çalışalım. Depo No: Depo sıra numaraları bu alana otomatik olarak gelmektedir. Dolayısı ile, kullanıcıların bu alana herhangi bir giriş yapmaları söz konusu değildir. Depo Adı: Bu alana, firmanız bünyesinde bulunan depolarınızın isimleri girilecektir. Depo isimlerini mümkün olduğunca anlaşılır bir şekilde girmeniz gerekir. Örneğin ilgili deponun bulunduğu semt veya bölge adından yararlanabilirsiniz. Çünkü, depo girişi yapılması gereken yerlerde bu alana girdiğiniz isimler ile karşılaşacaksınız. Grup Kodu: Depolarınızı belirli gruplara ayırmak isterseniz, bu alana her depo için ait olduğu grubun kodunu verebilirsiniz. Örneğin depolarınızı bölgelere göre gruplamak isterseniz, her bir bölge için bir grup kodu tespit edip, tanımlı olan depoların bulunduğu satırlara ve Grup kod alanına bu kodları girebilirsiniz. Daha sonra depo seçim alanlarında Ctrl+D tuşlarına basarak, istediğiniz bölgenin grup kodunu girdiğinizde, o koda bağlı olan bütün depolar otomatik olarak seçilecektir. Muh. Kodu: Stok hareketlerini depolar bazında ayrı muhasebe hesaplarında takip etmek isteyen firmalar, tanımlı olan her bir depo için bu alana maksimum 3 karakterden oluşan bir kod girmelidirler. Her bir depo için muhasebe kodu girildikten sonra, STOK Modülü/Kartlar/Stok Tanıtım Kartı programına girilir ve ALT+U tuşları yardımı ile muhasebe kodları penceresine ulaşılır. Burada stok muhasebe kodlarına (153 lü hesaplara) aşağıdaki gibi bir giriş yapılır; 153. DMK DMK kodunun açılımı depo muhasebe kodudur ve aynen yazılmak zorundadır. Bu şekilde stok kartı kaydedildikten sonra bir hareket gerçekleştirilir. Yapılan ilk stok hareketi ile birlikte, bu stok hangi depoya giriş veya çıkış yapacaksa, o deponun KUR9000 NT den tanımlı olan muhasebe kodu da alınarak ilgili muhasebe hesabı otomatik olarak yaratılır. Örneğin stok kartındaki tanımlamanız bitti ve alış faturası ile muhasebe koduna 02 verdiğiniz depoya giriş yapıyorsunuz. Alış faturası kaydedildikten sonra muhasebede kodlu bir muhasebe hesap kartı açılır ve ilgili hesaplar (stok ve satıcı hesapları) kullanılarak muhasebe fişi oluşturulur. Depo muhasebe kodu 03 olan depoya ilk alım yapılırken otomatik açılacak hesap olacaktır. Daha sonraki hareketlerinizde de hangi depoya giriş-çıkış 78

79 yapıyorsanız, o deponun muhasebe hesabı çalışacaktır. seçilen depoya hangisi ise o hesap çalışacaktır. Not: DMK kodunu 153 den sonra yazmak zorunda değilsiniz. Hesap planında önce Depolar gibi bir alt hesap açtıysanız depo kodunu DMK şeklinde de girebilirsiniz. Bu şekilde bir giriş yapıldıktan sonra otomatik olarak açılacak depo muhasebe kodu (KUR9000 NT DEKİ muhasebe kodu 01 olan depo için) olacaktır. Tipi: Bu alanda satır sonu botonunu tıklarsanız programınızda hali hazırda yüklü olan depo tipleri ile karşılaşırsınız. Sizden istenilen; tanımlamakta olduğunuz depo tipini bu pencereden seçmenizdir. Merkez depo, şube depo, mağaza depo vb. ġube: Merkez ve şubeler arasında online çalışan firmalarda, merkez firma tarafından şubelere ait bütün depoların tanımlanması gerekir. Eğer firmanızda böyle bir uygulama varsa, bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda merkez ve şubelerinizin kod ve isimleriyle birlikte yer aldığı bir pencere açılacaktır. Sizden istenilen, biraz önce kodunu ve adını girdiğiniz deponun merkez depo mu, yoksa şube depolardan biri mi olduğunun seçilmesidir. Eğer kodunu girdiğiniz depo şubeye aitse, o şube adının bulunduğu satıra gelip mouse ile tıklamanız gerekir. Merkez depo tanımlıyorsanız, bu alanın default değeri merkez olacağı için herhangi bir seçim yapmanıza gerek kalmaz. Sorumluluk Merkezi: Tanımlamakta olduğunuz deponun bütün hareketlerini tek bir sorumluluk merkezine bağlayabilme ve sorumluluk merkezi bazında raporlar alma imkanına sahipsiniz. Bunun için, bu alanda ilgili deponun hangi sorumluluk merkezine bağlanacağını seçmeniz gerekmektedir. Seçiminizi satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden yapabilirsiniz. Tabii ki daha önce STOK veya MUHASEBE modüllerinin kartlar bölümlerinden sorumluluk merkezi kartları girilmiş olmalıdır. Depolar Arası Sevk Uygulama Fiyat Tipi: Depolar arası transferlerde, her bir depo için uygulanacak fiyat tipini belirleme imkanına sahipsiniz. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza gelecek 3 seçenekli pencere, depolar arası transfer için uygulanacak fiyat tiplerini içermektedir. Bunlar aşağıda açıklanmıştır; Maliyet Değeri : Stoklar maliyet değeri ile kaynak depoya sevk edilir. 79

80 SatıĢ Fiyatı : Stoklar biraz sonra uygulama fiyat kodu alanında gireceğiniz satış fiyat kodu ile kaynak depoya sevk edilir. Satın Alma ġartları : Stoklar satın alma şartlarındaki fiyat ile kaynak depoya sevk edilir. Şimdi tanımlamakta olduğunuz depoya depolar arası stok transferi yapılırken stoklar hangi fiyattan girecekse bu fiyat tipini seçiniz. Eğer fiyat tipi olarak satış fiyatını seçtiyseniz, bir sonraki alanda uygulanacak satış fiyat kodunu da girmeniz gerekir. Uygulanacak Fiyat Kodu: Eğer depolar arası sevk uygulama fiyat tipi olarak satış fiyatını seçtiyseniz, (stoklarınızın birden fazla satış fiyatı olabileceği düşünerek) bu alana uygulanacak satış fiyat kodunu girmeniz gerekmektedir. Başka bir ifade ile, tanımlamakta olduğunuz depoya yapılan transferlerde stokların tanıtım kartı/fiyatlar penceresinden tanımladığınız hangi fiyatı kullanılacaksa, bu alana ilgili fiyat kodu girilmelidir. Evet, depo girişleriniz tamamlandıktan sonra, <ALT+S> tuşlarına basarak ya da erkanınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak depo parametrelerini kayıt etmelisiniz. Kayıt edilmeyen depo parametrelerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Iskonto Tanımlamaları Series 9000 NT de belirli stoklardan, belirli carilere yapılan satışlar için, ödeme planlarına göre otomatik olarak (yani sizin evraktan manuel olarak giriş yapmanıza gerek kalmadan) ıskonto ve masraf hesaplanabilmektedir. Bunun için yapılacak ilk işlem ıskonto kartını girmek, daha sonra ilgili stok ve carilerin tanıtım kartlarından, bu karttan biraz sonra girilecek ıskonto kodlarını girmektir. Yukarıda sıraladığımız tanımlamalar yapıldıktan sonra, ıskonto kodları girilen stoklardan, yine ıskonto kodları girilen carilere satış yapıldığında ilgili ödeme planına göre verilen yüzde kadar ıskonto (veya masraf) hesaplanacaktır. Stok Iskonto/Masraf Kodu alanına, ıskonto kartınız için stok ile bağlantılı olacak herhangi bir kod vermelisiniz. Örneğin IS01(ıskonto-1) veya MS01(masraf-1) gibi. Daha sonra bu kod, otomatik ıskonto uygulanacak stokların tanıtım kartında fiyatlar penceresinden de girilecektir. Örneğin STK0001 kodlu stokun fiyatlar penceresindeki birinci fiyat satırına (ısk alanına) bu alana gireceğiniz ıskonto kodu girilince, bu stoktan biraz sonra gireceğiniz oranlar kadar ıskonto yapılacaktır. Cari Iskonto/Masraf Kodu alanına, ıskonto kartınız için cari ile bağlantılı olacak herhangi bir kod girmelisiniz. Örneğin ICR01 gibi. Daha sonra bu kod müşteri veya satıcı tanıtım kartlarında da girilecektir. Örneğin MUS01 kodlu müşterinin tanıtım kartından bu kod girildiğinde, bu ıskonto kodunda yer alan oranlar üzerinden ilgili cariye otomatik olarak ıskonto (veya masraf) uygulanacaktır. Iskonto/ Masraf Adı alanına ise, ilk ıskonto kartınız için uygun bir isim girmeniz gerekmektedir. Örneğin Sezon Sonu İndirimi gibi. 80

81 Ödeme Planlarına Göre Otomatik Olarak Iskonto Uygulatabilmek Ġçin; 1- Bu programdan stok ısk./mas. kodu, cari ısk./mas. kodu, ödeme opsiyonları ve bu ödeme opsiyonlarına karşılık uygulanacak ıskonto ve/veya masraf yüzdelerinin girilmesi, 2- Stok kartı/fiyatlar penceresinden stokun birinci fiyatının buluğunu satıra ve Isk. başlıklı kolona bu karttan girilen stok ısk/mas. kodunun girilmesi, 3- Müşteri tanıtım kartı/detaylar penceresindeki ıskonto kodu alanına, bu karttan girilen cari ısk.mas. kodunun girilmesi, 4- Müşteri tanıtım kartı/detaylar penceresindeki fiyat kodu alanına 1 girilmesi, 5- İlgili cari ile sürekli olarak aynı ödeme planı geçerli ise, yine cari kartın detaylar ekranından, ödeme planı alanına ilgili girişin yapılması. Cari karttan ödeme planı girilmesi otomatik ıskonto için bir zorunluluk değildir. Sadece evraklara bu ödeme planının otomatik olarak gelmesi amacıyla hazırlanmıştır. Yukarıdaki tanımlamalar yapıldıktan sonra, evrak girişlerinde ilgili ıskonto kodu girilen stoklardan, ıskonto kodu girilen carilere satış yapıldığında, ilgili ödeme planlarına göre verilen ıskonto yüzdeleri otomatik olarak uygulanacaktır. Bu sistemin alışlarda da kullanılması gerekiyorsa, stoklar için bir de alış fiyatı tanımlanmalı (KUR9000/Stok-Sipariş Parametreleri/Fiyat Parametreleri/Fiyat Parametreleri programından) ve stok kartlarının fiyatlar penceresinden alış fiyatları da girilmelidir. Evrakta ise, birim fiyat alanında F10 tuşu ile ilgili alış fiyatı seçilmelidir. Böylece alışlarda da otomatik olarak ıskonto veya masraf hesaplatılabilecektir. Iskonto tanımlamalarına girdiğinizde, karşınıza aşağıda bir örneğini gördüğünüz ıskonto kartı gelecektir. Şimdi bu ekrandaki alanları incelemeye başlayabiliriz. Std.: Iskonto kartına ödeme planlarını dikkate almadan giriş yapacaksanız veya evraklarda ıskonto kartından tanımlanmamış bir ödeme planı girilmesi durumunda uygulanacak ıskonto, ekranın tablo bölümündeki stn kolonuna girilecektir. Bu alanda ise standart veya nakit ödemeler için bir açıklama satırı yer almaktadır. Op1-Op2-Op3-Op4-Op5: Iskonto kartına beş ayrı ödeme planına göre ayrı ayrı ıskonto yüzdeleri girilebilir. Kartın bu alanlarına, yukarıda girmiş olduğunuz stok grubundan, ilgili cari gruba yapılabilecek ödeme planı gün sayılarını girmelisiniz. Örneğin ilgili stok grubundan yapılan satışlar ve 150 gün vadeli olabiliyorsa ve her bir vade için ayrı ayrı ıskonto yapılıyorsa, bu alanlara ilgili gün sayılarını girmelisiniz. Ödeme planı gün sayıları girilirken önce G harfini, daha sonra gün sayısını girmeniz gerekir. G30 gibi. Bu şekilde bir giriş yapılıp sonraki alana geçildiğinde, yaptığınız giriş 30 Gün olarak ilgili alana yazılacaktır. İlgili ödeme planları ile satış yapıldığında uygulanacak ıskonto yüzdeleri ise ekranın F2 tuşu ile geçebileceğiniz tablo bölümünden girilecektir. 81

82 Evet, ıskonto kartınızın ilk bölümüne ilişkin girişler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Şimdi sıra, stok ve cariler için ıskonto kodları verildiğinde, hangi ödeme planı için yüzde kaç ıskonto ve masrafın otomatik olarak uygulanacağını belirlemeye gelmiştir. Bunun için <F2> tuşuna basmalısınız. Bu tuşa basıldığında, imleç ekranınızın ikinci yarısındaki tabloya geçmiştir. Şimdi bu tablodan itibaren açıklamalarımıza devam ediyoruz. Adı: Bir ıskonto kartı ile 6 ayrı ıskonto ve 4 ayrı masraf aynı anda hesaplatılabilir. İşte bu alanda ıskonto ve masrafların isim ve sıra numaraları yer almaktadır. Dilerseniz bu isimleri değiştirebilirsiniz. Uygulama: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza ıskonto (veya masraf) uygulama tiplerinden oluşan küçük bir pencere gelecektir. Bu aşamada sizden istenilen, ilgili satırdaki ıskonto ya da masrafın nasıl hesaplanacağını belirlemenizdir. ıskonto uyulama tiplerine ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir; yüzdesi de 5 milyon lira üzerinden hesaplanır. 1- Brüt Toplamdan Yüzde: Brüt toplam, mal bedeli ile eş anlamlıdır. Yani ıskonto ve vergiler hariç, sadece stok kalemlerinin tutarıdır. Uygulama brüt toplamdan yüzde alarak seçilip ilgili yüzde girişi yapıldıktan sonra, ıskonto yüzdesi brüt toplam (mal bedeli) üzerinden hesaplanır. Örneğin irsaliye (veya fatura) brüt toplamı 5 milyon lira. Bu irsaliye (veya fatura) üzerinden 3 ayrı ıskonto hesaplatılacak (%10, 15 ve 20 oranlarında). Her bir ıskonto satırında bu uygulama tipi seçilip yukarıdaki yüzdeler girilirse, bu durumda her 3 ıskonto 2- Önceki Ara Toplamdan Yüzde Alarak: Ara toplam, mal bedelinden ıskontoların düşülüp, masraf ve vergilerin ilave edilmesi ile bulunan değerdir. Uygulama önceki ara toplam üzerinden yüzde alarak seçilip ilgili yüzde girişi yapıldığında, ıskonto veya masraf yüzdesi, ara toplam üzerinden (daha önce uygulanmış ıskonto varsa, bu ıskonto tutarı mal bedelinden düşülür, masraf ve vergiler eklenir) ıskonto bulunan değer üzerinden hesaplanır) hesaplanır. 3- Tutar: Iskonto uygulama tipi tutar seçildiğinde ışıklı imleç yüzde alanında konumlanacak ve yüzde alanına girilecek tutar kadar evrak ara toplamına ıskonto (masraf) uygulanacaktır. 4- Ana Miktar * Tutar: Evraklardaki stok miktarları üzerinden belirli bir tutar kadar ıskonto yapmak veya masraf uygulamak istiyorsanız, ıskonto uygulama tipi olarak bu seçeneği 82

83 tercih edip, miktar alanına da miktar başına yapılacak ıskonto (veya masraf) tutarını girebilirsiniz. Örneğin irsaliye veya faturadaki stoklar için, miktar başına TL ıskonto yapmak istiyorsunuz. Evrakta yer alan stok miktarı adet olarak görülüyor. Bu durumda ıskonto tipini seçip miktar alanına da değerini girdiğinizde, ilgili stokunuz için; x = tutarında ıskonto yapılacaktır. Yani birim stok için TL ıskonto yapılıp, birim stok için bu tutar olacaktır. Yukarıda açıklamaya çalıştığımız ıskonto tipi stoklarınızın ana birimlerine uygulanacaktır. Uygulama tipi penceresinde miktar ıskontosu (veya masrafı) olarak 3 seçenek daha yer alır. Bunlar; Miktar2 * Tutar : Bu seçenek tercih edildiğinde evraka girilen miktar (ki bu ana birim cinsinden olacaktır) stoklarınızın 2. birimine çevrilecek ve ıskonto (veya masraf) ikinci birim ile miktar alanına girdiğiniz tutarın çarpılması sonucu bulunacaktır. Konuyu bir örnek yardımı ile pekiştirmeye çalışalım. Stok Kodu...S01 1. Birim...Adet 2. Birim...Kutu (1 kutuda 10 adet var) 3. Birim...Koli (1 kolide 50 adet var) 4. Birim...Kilogram (1 kg. 2 adet) Uygulama tipini miktar2*tutar olarak seçtiğinizi ve miktar kolonuna da TL girdiğinizi düşünelim. S01 kodlu stok miktarı irsaliyeye (veya faturaya) adet girilmiş olsun. Şimdi adetin kaç kutuya denk geldiğiniz hesaplamalıyız. Bir kutuda 10 adet stok olduğuna göre adet stokumuz; / 10 = 1500 kutuya denk gelmektedir. Bu durumda irsaliyeye gelecek ıskonto tutarı ise (ıskonto kartının miktar alanına TL girdiğimizi hatırlayalım) 1500 x = TL olacaktır. Miktar3*Tutar: Bu seçenek tercih edildiğinde evraka girilen miktar (ki bu ana birim cinsinden olacaktır) stoklarınızın 3. birimine çevrilecek ve ıskonto (veya masraf) üçüncü birim ile miktar alanına girdiğiniz tutarın çarpılması sonucu bulunacaktır. Miktar2*Tutar açıklamalarımızda verdiğimiz örnekten yararlanırsak; Stok Kodu...S01 1. Birim...Adet 2. Birim...Kutu (1 kutuda 10 adet var) 83

84 3. Birim...Koli (1 kolide 50 adet var) 4. Birim...Kilogram (1 kg. 2 adet) Uygulama tipini miktar3*tutar olarak seçtiğinizi ve miktar kolonuna da TL girdiğinizi düşünelim. S01 kodlu stok miktarı irsaliyeye (veya faturaya) adet girilmiş olsun. Şimdi adetin kaç koliye denk geldiğiniz hesaplamalıyız. Bir kolide 50 adet stok olduğuna göre adet stokumuz; / 50 = 300 kutuya denk gelmektedir. Bu durumda irsaliyeye gelecek ıskonto tutarı ise (ıskonto kartının miktar alanına TL girdiğimizi hatırlayalım) 300 x = TL Miktar4*Tutar: Bu seçenek tercih edildiğinde evraka girilen miktar (ki bu ana birim cinsinden olacaktır) stoklarınızın 4. birimine çevrilecek ve ıskonto (veya masraf) dördüncü birim ile miktar alanına girdiğiniz tutarın çarpılması sonucu bulunacaktır. Iskonto kartına ilk girildiğinde seçebileceğiniz 6 ıskonto tipini açıklamaya çalıştık. Evrakınız için bir ıskonto girişi yaptıktan sonra, ıskonto tiplerini içeren pencereye 2 hesaplama şeklinin daha eklendiğini göreceksiniz. Bunlar; 1. Iskontodan yüzde 1. Iskonto sonrası ara toplamdan yüzde seçenekleridir. Programınız size ikinci bir ıskonto girmeniz durumunda, bu ıskontoyu sadece birinci ıskonto tutarı üzerinden belirli bir yüzde ile veya birinci ıskonto sonrası ara toplamdan belirli bir yüzde ile hesaplatmanıza olanak tanımıştır. Örnek: Ara Toplam : ıskonto Tutarı: ıskonto Sonrası Ara Toplam : Bu verilere göre ikinci ıskontoyu 1. ıskonto tutarı yani üzerinden veya 1. ıskontodan sonrası ara toplam yani üzerinden hesaplatabilirsiniz. Tabloya eklenen bu 2 seçeneğin dışında, yukarı açıkladığımız 4 ıskonto tipine göre de hesaplama yapabilirsiniz. İkinci ıskonto girildikten sonra ıskonto tipleri penceresine 2 ıskonto tipi daha eklenecektir. Bunlar; 2. ıskontodan yüzde 2. ıskonto sonrası ara toplamdan yüzde Bu seçeneklerden birini tercih ederek, 3. ıskontonuzu 2. ıskontodan yüzde alarak veya 2. ıskonto sonrası ara toplam üzerinden hesaplatabilirsiniz. ıskonto tipleri bu şekilde artarak devam edecektir. Ta ki 6. ıskontoyu girene dek. 84

85 Stn: Iskonto kartında ödeme planlarını dikkate almayacaksanız veya kartta tanımlanan ödeme planlarının dışında bir ödeme planı girildiğinde uygulanacak ıskonto yüzdesini bu alana girmelisiniz. Örneğin kodu girilen stok grubundan kodu girilen cari gruba yapılan satışlarda ödeme planı ne olursa olsun %20 ıskonto uygulanacaksa, bu ıskonto yüzdesini bu alana girmelisiniz. Ya da, ıskonto kartını ödeme planlarına göre oluşturdunuz fakat evraktan sizin bu kattan belirlemediğiniz bir ödeme planı ile satış yapıldı. Bu durumda uygulanacak ıskonto yüzdesi yine bu alana girilecektir. Op1 Op2 Op3 Op4 Op5: Iskonto kartını ödeme planlarını dikkate alarak oluşturduysanız, ekranın birinci bölümündeki Op1, Op2...Op5 alanlarına ilgili ödeme planı gün sayılarını da girmiş olmalısınız. Bu alanlara ise, ilgili ödeme planı ile satış yapıldığında uygulanacak ıskonto yüzdeleri girilecektir. Örneğin ekranın ilk yarısındaki Op1 alanına ödeme planı olarak G15 yani 15 gün girdiniz. 15 gün opsiyonlu bir satış için yüzde kaç ıskonto yapılacağınız da ekranın ikinci yarısındaki Op1 kolonuna girmelisiniz. Aynı şekilde diğer ödeme planları ile satış yapıldığında uygulanacak ıskonto yüzdeleri de ilgili alanlara tek tek girilmelidir. Miktar: Eğer hesaplatılacak ıskonto miktar*tutar seçeneklerinden bir tanesi ise, miktar başına yapılacak ıskonto tutarını bu alana girebilirsiniz. Evet, bir ıskonto satırının nasıl tanımlanacağını yukarıda açıklamaya çalıştık. <ENTER> tuşuna basarak bir alt satıra geçip, -varsa- diğer ıskontolar veya masraflar için de girişlerinize (yüzde veya miktar girişlerinize) devam edebilirsiniz. Eğer ıskonto kartı ile işlemleriniz bitti ise, <ALT+S> tuşlarına basarak ya da ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kartınızı kayıt etmelisiniz. Karşılanma Parametreleri Karşılanma parametreleri menüsünde yer alan programlar ile siparişlerin ne şekilde karşılanacağı ve konsinyelerin ne şekilde kapatılacağına ilişkin tanımlamalar yapılacaktır. Başka bir ifade ile, irsaliye ve faturalara çağırılan siparişler ile normal siparişlerin mi sevk edildiği (veya teslim alındığı) yoksa konsinyelerin mi kapatılacağı tanımlanacaktır. Bu menüde yer alan programlar, aynı zamanda hem normal sipariş alınıp, hem de konsinye çalışılması durumunda, kayıtlarda tutulan sipariş ve konsinye bilgilerinden hangisinin otomatik olarak kapatılacağını tanımlamaya yarar. Bu nedenle iki programda yer alan aynı parametreler birbirleri ile çakışamaz. Örneğin konsinye karşılanma parametreleri programına girip, sevkıyat mutlaka konsinye karşılığı yapılacak parametresi -evet- seçilmiş ise, bu parametre sipariş karşılanma parametreleri programında -evet- seçilemeyecektir. Çünkü programınız ya konsinye stokları ya da siparişleri otomatik olarak kapatacak durumdadır. Bu durumun tam tersini düşündüğümüzde, yani sipariş karşılanma parametreleri programında sevkıyat mutlak sipariş karşılığı olacak parametresi -evet- seçildiğinde, konsinye karşılanma parametreleri programındaki aynı parametre -evet- seçilemeyecektir. Çünkü programınız siparişleri otomatik kapamak üzere ayarlanmış olacaktır. SipariĢ KarĢılanma Parametreleri Stok alım-satım işlemleri genellikle sipariş ve sevkıyat/mal kabul olmak üzere iki aşamadan geçer. Bu iki aşamadan sonra alınan veya sevk edilen stoklara ilişkin fatura girişleri yapılır. 85

86 SATIN ALMA ve SATIŞ modüllerinde alınan veya verilen siparişlerinizi sipariş fişleri ile belgelendirebilirsiniz. Daha sonra siparişler işletmeye geldiğinde giriş(alış) irsaliyesini, sevk edildiğinde ise çıkış(satış) irsaliyesini sipariş fişlerinden yararlanarak girebilirsiniz. Satış ve satın alma işlemlerinin son noktası olan fatura girişleri de, hem sipariş fişinden hem de irsaliyeden alınarak otomatik olarak yapılabilir. SATINALMA: Verilen Sipariş Fişi Alış İrsaliyesi (mal kabul) SATIġ: Alınan Sipariş Fişi Satış İrsaliyesi (sevkıyat) Alış Faturası Satış Faturası Alım-satış işlemleri için yukarıda gösterdiğimiz 3 aşamalı süreç işletmelerde farklılık gösterebilir. Örneğin bazı işletmeler bu sürecin ilk aşaması olan sipariş bölümünü kullanmıyor olabilirler. Bu durumda herhangi bir sorun yoktur. Sipariş fişleri girilmeden de irsaliye ve fatura girişleri yapılabilir. Ancak bazı işletmeler sipariş fişi olmadan sevkıyat ve mal kabul yapılmasına karşıdırlar. Yani alım-satım işlemlerinde yukarıda gösterdiğimiz sürece harfiyen uyarlar. Bir alım yapılacağında önce sipariş verilir, daha sonra irsaliye ile birlikte mal kabul yapılır ve son olarak da malın faturasının gelmesi ile ödeme yapılır. Bu tür işletmelerde sürecin ilk aşaması olan sipariş bölümü çok önemlidir. Yani sipariş verilmeden veya sipariş alınmadan kesinlikle mal kabul veya sevkıyat yapmazlar. İşte bu tür işletmelerin, sipariş karşılanma parametreleri üzerinde gerekli ayarlamaları yapması gerekir. Sipariş karşılanma parametreleri evrak tiplerine göre 4 ana grupta toplanmıştır. Toptan irsaliyeler, perakende irsaliyeler, toptan faturalar ve perakende faturalar. Biraz sonra açıklayacağımız parametrelerin bu 4 evrakta da geçerli olmasını istiyorsanız, bu ana başlıklar altındaki tüm parametreleri açıklamalarımıza göre ayarlamanız gerekir. Sadece toptan irsaliyeler veya sadece perakende irsaliyeler için sipariş parametrelerini değiştirmek istiyorsanız sadece ilgili bölüm başlığındaki parametreleri değiştirmeniz yeterlidir. Şimdi sipariş karşılanma parametrelerinin neler olduğunu incelemeye başlayalım; Sevkıyat Mutlak SipariĢ KarĢılığında Yapılacak: Sevkıyat işlemi için önceden sipariş fişi ile sipariş alınması gibi bir şart varsa, bu alanı satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız pencereden -evet- olarak seçmelisiniz. Bu durumda normal sipariş fişi gelmeyen hiç bir stokun sevkine izin verilmez. Yani sipariş fişi olmayan stoklar için irsaliye ve fatura kesilemez. Mal Kabul Mutlak SipariĢ KarĢılığında Yapılacak: Mal kabul işlemi için önceden sipariş fişi ile sipariş verilmiş olması gibi bir şart varsa, bu alanı satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız pencereden -evet- olarak seçmelisiniz. Bu durumda sipariş fişi olmayan hiç bir stokun işletmeye kabulüne izin 86

87 verilmez. Yani sipariş fişi olmayan stoklar için alış (giriş) irsaliye ve faturası girilemez. Sipariş ile yapılan alım-satımlarda, alınan veya verilen siparişlere ait mal kabul ve sevkıyat işlemi yapıldıktan sonra, bu stok miktarlarının artık sipariş kayıtlarından düşülüp, stok miktarlarına artı veya eksi olarak etki etmesi gerekir. Mal kabulde yani alış irsaliyesi ile işletmeye girişi yapılan stoklar otomatik olarak stok miktarlarını artırır. Sevkıyatta da, yani satış irsaliyesi ile satılan stoklar stok miktarlarından düşülür. Ancak önceki aşaması sipariş fişi olan bu süreç içinde, işletmeye girişi yapılan veya işletmeden çıkışı yapılan stokların sipariş kayıtlarına etki etmesi (siparişten düşülmesi) için 2 yol vardır; 1- Satış ve alış irsaliye-fatura evrakları girilirken, <F6>, <F7>, <F8> veya <F9> fonksiyon tuşları kullanılarak, irsaliye veya faturanın sipariş fişi ile bağıntısının yapılması, 2- Bu programdan (yani sipariş karşılanma parametrelerinden) Sevkıyatta sipariş otomatik karşılanacak ve mal kabulde sipariş otomatik karşılanacak alanlarının -evet- olarak seçilmiş olması. Sevkıyatta SipariĢler Otomatik KarĢılanacak: Bu alan -evet- olarak seçildiğinde, sevk edilen stoklar otomatik olarak alınan sipariş miktarlarından düşülür. Aksi halde, yani bu alan -hayır- olarak seçildiğinde, sevk edilen stokların siparişten düşülmesi için, irsaliyesi veya faturası kesilirken <F6>, <F7>, <F8> veya <F9> fonksiyon tuşlarından biri kullanılarak sipariş fişi ile bağıntısının kurulması gerekir. Mal Kabulde SipariĢler Otomatik KarĢılanacak: Bu alan -evet- olarak seçildiğinde, işletmeye girişi yapılan stoklar otomatik olarak verilen sipariş miktarlarından düşülür. Aksi halde, yani bu alan -hayır- olarak seçildiğinde, işletmeye girişi yapılan stokların siparişten düşülmesi için, irsaliyesi veya faturası kesilirken <F6>, <F7>, <F8> veya <F9> fonksiyon tuşlarından biri kullanılarak sipariş fişi ile bağıntısının kurulması gerekir. Evet, işletmeniz bünyesinde siparişlerin nasıl karşılandığını dikkate alarak, yukarıda sıraladığımız 4 parametreyi 4 ayrı evrak için tanımlayınız. Sipariş karşılanma parametrelerini tanımladıktan sonra, bu parametreleri <ALT+S> tuşları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydetmeyi unutmayınız. Konsinye KarĢılanma Parametreleri Konsinye siparişler için otomatik karşılanma parametrelerinin girildiği bölümdür. Bu bölümde yer alan parametreler normal siparişler için karşılanma parametreleri ile aynıdır. Parametreler hakkında detaylı bilgi için bir önceki bölümümüze başvurabilirsiniz Kontrol Parametreleri Nomal ve konsinye siparişler için kontrol parametrelerinin girildiği bölümdür. SipariĢ & Satınalma Kontrol Parametreleri Stok-Sipariş Parametreleri menüsünün bu bölümünden, mal kabul ve sevkıyat aşamalarında evraklar üzerinde bir takım kontrollerin yapılabilmesi için parametreler tanımlayacaksınız. Satır sonu butonları tıklanarak seçim yapılacak sipariş kontrol parametrelerinin neler olduğu ve işlevleri aşağıda açıklanmıştır; 87

88 Ġrs. Sevkıyatta SipariĢ Miktarı DeğiĢtirilemez: Alınan sipariş fişinden satış irsaliyesi kesilirken, irsaliyeye otomatik olarak gelen sipariş miktarının (sipariş fişindeki miktarın) manuel olarak değiştirilmesini engellemek istiyorsanız, bu parametreyi -evet- olarak seçmelisiniz. Böylece stokunuzun sipariş fişindeki miktarı neyse, irsaliyedeki miktar da o olacak, bu miktarın değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Bu parametreyi şöyle de yorumlayabiliriz; parametre -evet- seçildiği takdirde, müşterilerinizin siparişleri mutlaka sipariş verdikleri miktar kadar gidecektir. Ne eksik, ne de fazla sevkıyat yapılamayacaktır. Ġrs. Mal Kabulde SipariĢ Miktarı DeğiĢtirilemez: Verilen sipariş fişinden alış irsaliyesi girilirken, irsaliyeye otomatik olarak gelen sipariş miktarının (sipariş fişindeki miktarın) manuel olarak değiştirilmesini engellemek istiyorsanız, bu parametreyi -evet- olarak seçmelisiniz. Böylece stokunuzun sipariş fişindeki miktarı neyse, irsaliyedeki miktar da o olacak, bu miktarın değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Bu parametreyi şöyle de yorumlayabiliriz; parametre -evet- seçildiği takdirde, satıcılarınıza verdiğiniz siparişlerde, mutlaka verdiğiniz miktar kadar mal kabul yapılacaktır. Ne eksik, ne de fazla mal kabul yapılamayacaktır. Ġrs. Sevkıyatta SipariĢ Fiyat Ve Vadesi DeğiĢtirilemez: Bu parametre -evet- olarak seçilirse, ilgili müşterinizden gelen sipariş fişinin vadesi ve stokların birim fiyatları neyse, bu siparişlerin sevkıyatları sırasında da aynı birim fiyat ve vade kullanılacaktır. Yani, alınan sipariş fişinden satış irsaliyesi kesilirken, irsaliyeye otomatik olarak gelen vade ve birim fiyatlar değiştirilemeyecektir. Ġrs. Mal Kabulde SipariĢ Fiyat Ve Vadesi DeğiĢtirilemez: Bu parametre -evet- olarak seçilirse, satıcılarınıza gönderdiğiniz sipariş fişlerindeki vade ve stokların birim fiyatları neyse, bu siparişlerin mal kabulü sırasında da aynı birim fiyat ve vade kullanılacaktır. Yani, verilen sipariş fişinden alış irsaliyesi girilirken, irsaliyeye otomatik olarak gelen vade ve birim fiyatlar değiştirilemeyecektir. Fat. Sevkıyatta SipariĢ Miktarı DeğiĢtirilemez: Alınan sipariş fişinden satış faturası kesilirken, faturaya otomatik olarak gelen sipariş miktarının (sipariş fişindeki miktarın) manuel olarak değiştirilmesini engellemek istiyorsanız, bu parametreyi -evet- olarak seçmelisiniz. Böylece stokunuzun sipariş fişindeki miktarı neyse, faturadaki miktar da o olacak, bu miktarın değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Bu parametreyi şöyle de yorumlayabiliriz; parametre -evet- seçildiği takdirde, müşterilerinizin siparişleri mutlaka sipariş verdikleri miktar kadar gidecektir. Ne eksik, ne de fazla sevkıyat yapılamayacaktır. Fat. Mal Kabulde SipariĢ Miktarı DeğiĢtirilemez: Verilen sipariş fişinden alış faturası girilirken, faturaya otomatik olarak gelen sipariş miktarının (sipariş fişindeki miktarın) manuel olarak değiştirilmesini engellemek istiyorsanız, bu parametreyi -evet- olarak seçmelisiniz. Böylece stokunuzun sipariş fişindeki miktarı neyse, faturadaki miktar da o olacak, bu miktarın değiştirilmesine izin verilmeyecektir. Bu parametreyi şöyle de yorumlayabiliriz; parametre -evet- seçildiği takdirde, satıcılarınıza verdiğiniz siparişlerde, mutlaka verdiğiniz miktar kadar mal kabul yapılacaktır. Ne eksik, ne de fazla mal kabul yapılamayacaktır. Fat. Sevkıyatta SipariĢ Fiyat Ve Vadesi DeğiĢtirilemez: Bu parametre -evet- olarak seçilirse, ilgili müşterinizden gelen sipariş fişinin vadesi ve stokların birim fiyatları neyse, bu 88

89 siparişlerin sevkıyatları sırasında da aynı birim fiyat ve vade kullanılacaktır. Yani, alınan sipariş fişinden satış faturası kesilirken, faturaya otomatik olarak gelen vade ve birim fiyatlar değiştirilemeyecektir. Fat. Mal Kabulde SipariĢ Fiyat Ve Vadesi DeğiĢtirilemez: Bu parametre -evet- olarak seçilirse, satıcılarınıza gönderdiğiniz sipariş fişlerindeki vade ve stokların birim fiyatları neyse, bu siparişlerin mal kabulü sırasında da aynı birim fiyat ve vade kullanılacaktır. Yani, verilen sipariş fişinden alış faturası girilirken, faturaya otomatik olarak gelen vade ve birim fiyatlar değiştirilemeyecektir. SatıĢ ġartı Olmadan SipariĢ Alınamaz: Bu parametre -evet- olarak seçilirse, SATIŞ Modülü/ Evraklar/Satış Şartları bölümünden satış şartı girilmemiş stoklar için sipariş alınması engellenecektir. Başka bir ifadeyle, satış şartı olmayan stoklar için alınan sipariş fişinin kaydına izin verilemeyecektir. Satın Alma ġartı Olmadan SipariĢ Verilemez: Bu parametre -evet- olarak seçilirse, SATINALMA Modülü/Evraklar /Satın Alma Şartları bölümünden satın alma şartı girilmemiş stoklar için sipariş verilmesi engellenecektir. Başka bir ifadeyle, satın alma şartı olmayan stoklar için verilen sipariş fişinin kaydına izin verilemeyecektir. Alınan SipariĢte SatıĢ ġartları DeğiĢtirilemez: Satış şartları girilmiş olan stoklardan sipariş alındığında, satış şartı evrakındaki bilgilerin aynen kullanılması isteniyorsa bu parametre - evet- olarak seçilmelidir. Başka bir ifadeyle, alınan sipariş fişi girilirken, ödeme planı, döviz cinsi, birim fiyat gibi bilgilerin satış şartı evrakındaki bilgilerle aynı olması ve sipariş fişinden herhangi bir değişiklik yapılmaması isteniyorsa bu parametre -evet- olarak seçilmelidir. Verilen SipariĢte Satın Alma ġartları DeğiĢtirilemez: Satın alma şartları girilmiş olan stoklar için sipariş verildiğinde, satın alma şartı evrakındaki bilgilerin aynen kullanılması isteniyorsa bu parametre -evet- olarak seçilmelidir. Başka bir ifadeyle, verilen sipariş fişi girilirken, ödeme planı, döviz cinsi, birim fiyat gibi bilgilerin satın alma şartı evrakındaki bilgilerle aynı olması ve sipariş fişinden herhangi bir değişiklik yapılmaması isteniyorsa bu parametre -evet- olarak seçilmelidir. SipariĢte Satın Alma ġartı Yoksa Uyar: Bu parametre -evet- olarak seçildiğinde, satın alma şartı olmayan stoklardan sipariş alındığında program sizi bir mesaj ile uyaracaktır. SipariĢte SatıĢ ġartı Yoksa Uyar: Bu parametre -evet- olarak seçildiğinde, satış şartı olmayan stoklar için sipariş verildiğinde program sizi bir mesaj ile uyaracaktır. SipariĢ Alımda Kredi Kontrolü: Bu parametre evet- olarak seçildiğinde müşterilerinizden almış olduğunuz siparişlerin tutarları, müşterilerinize tanımış olduğunuz kredi limitini aşıyor ise programınız sizi bir mesaj ile uyaracaktır. Yalnız bu mesajı alabilmeniz için bu alanın evet olarak belirtilmesi tek başına yeterli değildir. Daha önceden, KUR9000 NT programınızın SİSTEM/Program Akış Parametreleri/Kredi Aşımında parametresi için (uyar yada kilitle) seçeneklerinden herhangi birinin seçilmiş olması gerekmektedir. Kredi aşımında parametresi için Bkz. Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri. SipariĢ Alımda Risk Kontrolü: Aynı şekilde bu parametre evet- olarak seçildiğinde müşterilerinizden almış olduğunuz siparişlerin tutarları, müşterilerinize tanımış olduğunuz risk limitini aşıyor ise programınız sizi bir mesaj ile uyaracaktır. Yalnız bu mesajı alabilmeniz 89

90 için bu alanın evet olarak belirtilmesi tek başına yeterli değildir. Daha önceden, KUR9000 NT programınızın SİSTEM/Program Akış Parametreleri/Kredi Aşımında parametresi için (uyar yada kilitle) seçeneklerinden herhangi birinin seçilmiş olması gerekmektedir. Kredi aşımında parametresi için Bkz. Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri. Alınan SipariĢte Birim Kontrolü: Alınan sipariş fişi girişlerinde zorunlu olarak stok tanıtım kartı veya depo detay kartlarındaki birimin (alınan sipariş birimi) kullanılmasını istiyorsanız, bu parametreyi -evet- olarak tanımlayınız. Parametre -hayır- olduğunda, sipariş fişi girilirken miktar alanında F10 tuşuna basılarak birim değiştirilebilir. Başka bir ifade ile bu parametre - hayır- olduğunda, kartlarda tanımlı birimin dışında başka bir birim ile sipariş alınabilir. Verilen SipariĢte Birim Kontrolü: Verilen sipariş fişi girişlerinde zorunlu olarak stok tanıtım kartı veya depo detay kartlarındaki birimin (verilen sipariş birimi) kullanılmasını istiyorsanız, bu parametreyi -evet- olarak tanımlayınız. Parametre -hayır- olduğunda, sipariş fişi girilirken miktar alanında F10 tuşuna basılarak verilen sipariş birimi değiştirilebilir. Başka bir ifade ile bu parametre -hayır- olduğunda, kartlarda tanımlı birimin dışında başka bir birim ile sipariş verilebilir. SipariĢten Fazla KarĢılanabilme Yüzdesi: Bu alana, alınan sipariş fişi evrakındaki miktardan belirli bir oran kadar daha fazla sevk yapabilmek için ilgili yüzde girilecektir. Sipariş kontrol parametrelerinin ilk seçeneği olan sevkıyatta sipariş miktarı değiştirilemez parametresini biraz daha esnek bir hale getirebilmek amacıyla hazırlanan bu parametre ile, operatörlerinizin alınan sipariş miktarından bu alana gireceğiniz yüzde kadar fazlasını sevk edebilecekleri tanımlanmış olacaktır. Örneğin bu alana 10 rakamını girerseniz, sevk irsaliyesini giren kullanıcılar gerektiğinde alınan siparişin %10 u kadar fazla malı sevk edebilirler. Satınalma Talepten Fazla KarĢılanabilme Yüzdesi: Bu alana satınalma talep evrakına girdiğiniz stok miktarlarından, belli bir oran kadar daha fazla stok alabileceğinizle ilgili olarak yüzde girişi yapılacaktır. Örneğin bu alana 10 rakamını girerseniz, satınalma talep fişine ait sipariş evrakını giren kullanıcılar gerektiğinde satınalma talep evrakındaki miktarın %10 u kadar fazla stok alabilirler. SipariĢ Alımında Mevcut Miktar Kontrolü: (Evet/Hayır): Bu parametreyi evet olarak seçmeniz durumunda programınız, aldığınız sipariş miktarları ile ilgili stokların elinizdeki mevcut miktarlarını karşılaştırılacak ve sipariş için yeterli miktar deponuzda yok ise sizi DEPODA SİPARİŞİ KARŞILAYACAK STOK YOK mesajı ile uyaracaktır. Dolayısıyla aldığınız siparişleri bu mesaj doğrultusunda karşılayıp karşılayamayacağınızı anında öğrenebileceksiniz. Sipariş kontrol parametrelerinde yaptığınız değişikliklerin geçerli olması için AL+S tuşlarına basarak veya sakla butonunu tıklayarak kaydetmeyi unutmayınız. Konsinye Kontrol Parametreleri Kontrol parametreleri menüsünün bu programı, konsinye siparişler üzerinde kontrol yapabilmek amacıyla hazırlanmıştır. Bu programda yer alan iki parametre önceki bölümümüzde açıklanmıştır. 90

91 Stok Maliyet Parametreleri Bu bölümden stoklar için maliyet hesaplama yönteminin ne olacağı, bu maliyetlerin stok hareketlerine nasıl dağıtılacağı, MRP9000 NT Üretim Yönetim Paketi ni kullanan işletmeler için maliyetlendirme şeklinin ne olacağı ve depolar için maliyet parametreleri bu program ile belirlenecektir. Stok maliyet parametreleri aşağıda açıklanmıştır. Stok Maliyet Hesap ġekli: Stok maliyetlerinin hangi maliyet hesap şekline göre yapılacağı bu alanda seçilecektir. Maliyet hesap şeklini satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçebilirsiniz. Maliyet hesap şekilleri ve açıklamaları aşağıda verilmiştir; 1. Fifo (dengeli): Bu maliyet hesaplama yönteminde, ilk giren stoklar ilk çıkar ve maliyetlendirme işlemi de bu mantığa göre yapılır. Eğer ilk giren stokların tümü çıkmamış ise ve yeniden giriş yapılıp ilk girenler ile birlikte çıkış yapılacak ise, bu durumda eski ve yeni fiyatların ortalaması alınır. Örneğin 50 birim mal alınıp bunların 48 birimi kullanılmış ise ve 5 birim mal daha çıkılacaksa, bu 5 birim stokun 2`si eski fiyattan (50-48 = 2), 3`ü yeni fiyattan çıkılır ve bu eski ve yeni fiyatların ortalamaları alınarak maliyetlendirme gerçekleştirilir. 2. Lifo (dengeli): Bu maliyet hesaplama yönteminde, işletmeye son giren stoklar ilk çıkar ve maliyetlendirme işlemi de bu mantığa göre yapılır. 3. Anlık Yürüyen Ağırlıklı Ortalama: Bu yöntemde belirli bir anda maliyet, o zamana kadar giren tüm değerin, giren miktara bölünmesi ile elde edilir. 4. Dönemsel (Aylık) Yürüyen Ağırlıklı Ortalama: Bu yöntemde, içinde bulunulan dönemde (ayda)işletmeye giren stokların toplam değerinin, yine aynı dönemde işletmeye giren toplam stok miktarına bölünmesi ile hesaplanır. 5. Yıllık Ağırlıklı Ortalama: Yıl içinde işletmeye giren stokların toplam değerinin, yine yıl içinde işletmeye giren toplam stok miktarına bölünmesi ile hesaplanır. 6. Verilen Dönem Sonu Ağırlıklı Ortalama: Bu yöntemde, dönem başından itibaren, verilen tarih sonuna kadar giren stokların ağırlıklı ortalaması bulunur ve maliyetler buna göre hesaplanır. Başka bir ifade ile, ağırlıklı ortalamaya göre ve sadece iki tarih arasındaki maliyetleri çıkarmak için bu yöntemi seçmelisiniz. Yıllık ağırlıklı ortalamayı iki tarih arasında almak, sizi bu yöntemle bulacağınız maliyetlere ulaştırmaz. Yıllık yürüyen ağırlıklı ortalamada iki tarih verilse bile, program tarih sınırlarını dikkate almaksınız girişleri yine yıl sonuna kadar tarar. 7. Özet Dosyadan Dönemsel (Aylık) Yürüyen Ağırlıklı Ortalama: Dönemsel yürüyen ağırlıklı ortalama (4) ile aynı mantıkta maliyetler hesaplanır. Ancak bu seçenek tercih edildiğinde, hareketler özet dosyadan taranır ve sonuca çok daha hızlı bir şekilde ulaşılır. Özet dosyası güncel olan firmalar, dönemsel (aylık) ağırlıklı ortalama yerine bu seçeneği tercih edebilirler. Maliyet Dağıtım ġekli: Miktarsız stok girişlerinin maliyetlere nasıl dağıtılacağı belirtilecektir. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza 2 seçenekten oluşan bir pencere gelecektir. Bu penceredeki; 91

92 Son harekete seçeneğini seçerseniz, girdiğiniz miktarsız hareket tutarı, o stokunuzun kendinden önceki (miktarsız hareketten önceki) son hareketine dağıtılacaktır. Dönem içi hareketlere seçeneği ile, girdiğiniz miktarsız hareket tutarı, o stokunuzun dönem içinde gerçekleşen tüm hareketlerine dağıtılacaktır. Bu açıklamalarımızı da dikkate alarak, maliyet dağıtım şekli seçiminizi yapınız. Seçiminizi mouse göstergesini tercih satırınızın üzerine getirip bir kez tıklatarak yapabilirsiniz. Depolar Ayrı Maliyet Unsuru Mu?: Depolar arasında gerçekleşen stok transferleri işletmelerin bir cebinden diğerine geçen para gibidir ve depolar arası transferlerde genellikle maliyetlendirme yapılmaz. Bazı işletmeler depolarını da birer sorumluluk merkezi veya kar merkezi olarak görmek isteyebilir. Bu tür işletmelerde, Depolar arasında yapılan stok girişçıkışlarının da maliyetlendirmesi yapılır. Örneğin merkez depoya TL den alınan bir stok, depolar arası transfer ile yine merkez depodan X şube deposuna den gönderilebilir. İşte aradaki TL tutarındaki farkın merkez depo kayıtlarında kar olarak görülebilmesi için, depolar ayrı maliyet unsuru parametresinin -evet- olarak seçilmesi gerekir. Aksi halde, TL tutarındaki fark merkez depo kayıtlarında kar olarak görülmez. Ġade GiriĢ Maliyet ġekli: İade olarak işletmeye giren stokların maliyetlerinin hangi yöntemle hesaplanacağını bu alanda karşınıza gelecek pencereden seçeceksiniz. Maliyet hesap şekilleri aşağıda açıklanmıştır; 1. Dönemsel (Aylık) Ortalama Maliyet: Bu yöntemde, içinde bulunulan dönemde (ayda) işletmeye iade edilen stokların toplam değerinin, yine aynı dönemde işletmeye iade edilen toplam stok miktarına bölünmesi ile hesaplanır. 2. Yıllık Ortalama Maliyet: Yıl içinde işletmeye iade edilen stokların toplam değerinin, yine yıl içinde işletmeye iade edilen toplam stok miktarına bölünmesi ile hesaplanır. 3. Verilen Dönem Sonundaki Ortalama Maliyet: Bu yöntemde, dönem başından itibaren, verilen tarih sonuna kadar iade edilen stokların ağırlıklı ortalaması bulunur ve maliyetler buna göre hesaplanır. Başka bir ifade ile, ağırlıklı ortalamaya göre ve sadece iki tarih arasındaki iade stok maliyetlerini çıkarmak için bu yöntemi seçmelisiniz. Yıllık ortalama maliyet ile iki tarih arasında almak, sizi bu yöntemle bulacağınız maliyetlere ulaştırmaz. Yıllık ağırlıklı ortalamada iki tarih verilse bile, program tarih sınırlarını dikkate almaksınız girişleri yine yıl sonuna kadar tarar. 4. Ġade Öncesi Son Maliyet: Bu yöntemde iade edilen stokların maliyeti, iadeden önceki son (satış) maliyeti olarak kabul edilir. 5. Ġade Evrak Belge Bedeli: İade edilen stokların maliyeti, iade evrakındaki bedel olarak kabul edilir. Maksimum Ürün Safhası: Programın bu parametresi MRP9000 NT yani üretim programımızı kullanan işletmeler için önem taşır. Bu alana, stokların geçirdikleri maksimum ürün safhası girilecektir. Maliyetlendirme işlemleri bu alana girilen safha kadar geri dönülerek yapılacaktır. Örneğin metal saç levha üreten bir firmada üretimin birinci safhası 1 metrelik saç levha, ikinci safhası bu 1 metrelik levhanın 25 cm. uzunluğunda kesilmesidir. Maksimum 92

93 ürün safhasına 2 girildiğinde, iki safhalı bir üretim sürecinden geçen saç levhanın maliyetlendirilmesi de buna göre yapılacaktır. Stok maliyet parametrelerini belirledikten sonra, bu parametreleri <ALT+S> tuşları ile kaydetmeyi unutmayınız. Pozisyon Bayrakları Parametreleri STOK modülünün stok tanıtım kartı bölümünden stok kartları açılırken, her stok için pozisyon bayrakları butonu tıklanarak bir takım detay bilgiler girilmektedir. Bunlardan bazıları o stokun satışını durdurmak, siparişini durdurmak gibi detaylardır. Bu program yardımı ile, stokların pozisyon bayrakları ile ilgili bilgilerinin geçerli olup olmayacağı girilecektir. Örneğin satış dursun parametresi geçersiz olarak tanımlanırsa, stok tanıtım kartından satışların durması konusunda girilen emirlerin hiç bir fonksiyonu olmayacak, o stok için irsaliye ve fatura kesilebilecektir. Pozisyon bayraklarıyla ilgili parametreleri KUR9000 NT den kontrol etmenin nedeni, bu parametrelerin supervisor seviyesinde yetkili kişilerin kontrolünde olmasını sağlamak içindir. Aksi halde stok kartları açmaya yetkili olan bütün kullanıcılar, pozisyon bayraklarını da kolaylıkla değiştirebilirler. Şimdi bu parametrelerin neler olduğunu sıra ile incelemeye başlayalım. SatıĢ Dursun: Stok kartlarının pozisyon bayrakları bölümünde verilen satış dursun emrinin geçerli olup olmayacağını satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçiniz. SipariĢ Dursun: Stok kartlarının pozisyon bayrakları bölümünde verilen sipariş dursun emrinin geçerli olup olmayacağını satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçiniz. Mal Kabul Dursun: Pozisyon bayrakları bölümünden verilen mal kabul dursun emrinin geçerli olup olmayacağını satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçiniz. Pozisyon bayrakları parametreleri belirlendikten sonra, girişlerinizi <ALT+S> tuşları ile kayıt etmelisiniz. Kayıt etmediğiniz parametreleri tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Grup Sipariş Parametreleri Bu bölümden, SATIŞ ve/veya SATIN ALMA modülleriyle alternatif seçimli sipariş fişi girebilmek için gerekli olan stok kırılımları tanımlanacaktır. Grup sipariş parametreleri; stok kod yapısının en çok hareket gören bölümlerinin tanımlanması şeklinde özetlenebilir NT serisinde alınan ve verilen stok siparişlerini, stok kod yapısının en çok hareket gören bölümlerine göre girebilme imkanına sahipsiniz. Örneğin, kod yapınız 10 dijitten oluşuyor. Bu yapının ilk 6 dijitine ait olan kodlar sıklıkla değişiklik göstermiyor. Ancak 6-8. dijitlerde tanımladığınız renk kodları ile, dijitlerde yer alan beden kodları oldukça hareketli. Bu durumda, stoklarınızı bu çok fazla hareket gören yapılara göre (matris şeklinde) girebilme imkanına sahipsiniz. Yani sadece bir stok kodu seçip, daha sonra sadece bu stokun renk ve bedenlerine ilişkin sipariş miktarlarını girerek, girdiğiniz siparişlerin belki de sayıları 100 leri bulan stoklara bir anda dağıtılmasını 93

94 sağlayabilirsiniz. Bu şekilde bir giriş yapabilmek için, en çok hareket gören bu kod kısımlarının (yani kırılımların) KUR9000 NT ye tanıtılması gerekmektedir. İşte grup sipariş parametreleri ile, yukarıda sözünü ettiğimiz stok kırılımların girişleri yapılacaktır. Stok kırılımları girildikten sonra, grup bazında sipariş girişleri yapabilecek ve kırılım parametreli grup sipariş raporları alabileceksiniz. Şimdi stok kırılımlarını programınıza nasıl tanıtacağınızı açıklamaya çalışalım. Programa girdiğinizde, karşınıza sipariş kırılım parametreleri başlıklı bir pencere gelecektir. Bundan sonraki açıklamalarımıza ışık tutması açısından bir kod yapısı örneği vermek istiyoruz. Stok Kod Yapısı Örneği: Beden Renk Model Cins Şimdi, bu yukarıdaki kod yapısı örneğini baz alarak, stok kırımlarını nasıl belirleyeceğinizi açıklamaya çalışalım. Örnek kod yapınız 10 dijitten oluşuyor. Bu yapının ilk 6 dijitine ait olan kodlar sıklıkla değişiklik göstermiyor. Ancak 6-8. dijitlerde tanımladığınız renk kodları ile, dijitlerde yer alan beden kodları oldukça hareketli. Biz de kırılımlarımızı renk ve beden kodları olarak tanımlayacağız. Grup sipariş parametrelerinde, stok kodlarınız için maksimum 2 kırılım verebilirsiniz. Bunun için sipariş kırılım parametreleri penceresindeki 1.kırılım satırında yer alan; BaĢlangıç alanına, stok kodlarınıza ilişkin ilk kırılımın, stok kodunuzun kaçıncı dijitinden başlamasını istiyor iseniz, ilgili başlangıç dijit numarasını girmelisiniz. Örneğin, yukarıdaki kod yapımızdan yararlanarak stok kodlarımıza ilişkin ilk kırılımın renk olmasını istersek, bu alan 6 sayısını girmeliyiz. Çünkü renk kodları, kod yapısının 6. dijitinden başlamaktadır. Uzunluk alanına ise, ilk kırılımın toplam uzunluğu girilecektir. Örneğimizdeki ilk kırılım 'renk' kodu idi. Bu yapı 3 dijit uzunluğundadır. Dolayısı ile bu alana da 3 rakamının girilmesi gerekir. Böylece, stok kodlarımıza ilişkin ilk kırılımı tespit etmiş olduk. Şimdi sıra 2. kırılım ne olduğunu belirlemeye gelmiştir. Bunun için de, bir alt satıra geçip, yukarıda sıraladığımız girişleri 2. kırılım için yapmalısınız. Örneğin, kod yapımızdaki 2. kırılım beden kodu idi. Beden kodu, stok kod yapısının 9. dijitinden başlar ve 2 dijit uzunluğundadır. Öyleyse başlangıç alanına 9, uzunluk alanına da 2 rakamı girilmelidir. 94

95 Evet, böylece stok kodlarımıza ilişkin 2 kırılımı da tespit etmiş olduk. Stok kırılımlarını bu şekilde belirledikten sonra, bu kırımlardan yararlanarak grup bazında sipariş girişleri yapılabilir. Stok/Cari Kod Yapısı Tanımlama Bu menünün son programı stok ve carilerin kod yapısının programa tanıtılması amacı ile hazırlanmıştır. Bunun için stok kod yapısının ve carilerinizin kod yapısının kaç dijitten oluştuğu, her bir dijitin nümerik mi, alfanümerik mi? olduğu, kodlar arasında ayırım karakteri kullanılıp kullanılmayacağı gibi bilgilere ihtiyacını olacaktır. Şimdi aşağıdaki örnek ekrandan yararlanarak stok kod yapımızı tanıtmaya çalışalım. Stok Kod Yapısı ve Cari Kod Yapısı Kullanımı Zorunlu?: Bu alanlarda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza evet-hayır seçeneklerinden oluşan bir pencere açılır. Sizden istenilen; gireceğiniz stok kod yapısı ve cari kod yapısının başta stok kartı ve cari kartlar olmak üzere ticari modüllerde kullanımının zorunlu olup olmayacağını belirtmenizdir. Eğer stok kod yapısı ve cari kod yapısı kullanımı zorunlu olacak ise (yani bu parametreleri -evet- tanımlarsanız), bu durumda stok kartları ve cari kartları açılırken, ekranınızın stok kod yapısı ve cari kod yapısı alanlarına gireceğiniz kod yapısına uygun kodlar vermek zorunda kalırsınız. Başka bir ifade ile, bu alanlara gireceğiniz kod yapısına uymayan stok ve cari kodları program tarafından kabul edilmez. Raporlarınızı kod yapısına göre alırken de burada tanımlayacağınız yapıyı dikkate almanız gerekir. Şimdi stok kod yapısı ve cari kod yapısı kullanımının zorunlu olup olmadığını ilgili alanlarda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden belirtiniz. Stok Kod Yapısı ve Cari Kod Yapısı: Bu alanlara stoklarınıza ve carilerinize ilişkin maksimum 25 dijit uzunluğundaki kod yapısını girmelisiniz. Kod yapısı girerken; Ayrım karakteri olarak. (nokta) String X Nümerik 0 yukarıdaki karakterleri kullanabilirsiniz. Stok kod yapısına ilişkin örnekler aşağıda verilmiştir Beden (Nümerik) XX XXX.00 Renk (String) Model (Nümerik Cins (String) Beden (Nümerik) 95

96 Barkod Parametreleri Renk (String) Model (Nümerik Cins (String) 9000 NT serisinde stok barkodlarını stok tanıtım kartının barkodlar penceresinde iken <ALT+B> tuşlarına basarak otomatik olarak oluşturabilirsiniz. Ancak daha önce, otomatik olarak oluşturulacak barkodda hangi bilgilerin yer alacağını programınıza tanıtmanız gerekir. Bunun için barkod içerik parametreleri programını kullanacaksınız. Eğer satışlarınız kendinden barkodlu ürünlerden oluşuyorsa, (yani ürünlerin üzerinde barkod etiketleri varsa) bu programı kullanmaya gerek yoktur. Mouse göstergesi bu seçeneğin üzerine geldiğinde karşınıza iki seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Şimdi bu menülere nasıl girileceğini sıra ile açıklamaya çalışalım. Barkod İçerik Parametreleri Stoklarınızın barkodlarını stok kartlarından programınızın otomatik vermesini istiyorsanız, öncelikle barkodlarda yer alacak bilgilerin içeriğini tanımlamanız gerekir. Bu bölümde oluşturacağınız barkodların içeriklerini yani, hangi bilgileri kapsayacağını programınıza tanıtacaksınız. Şimdi barkod içerik parametrelerinin neler olduğunu inceleyelim. No: Bu alan programınız tarafından otomatik olarak verilmektedir. Kullanıcıların bu alana herhangi bir giriş yapmaları söz konusu değildir. Açıklama: Barkod parametrelerine ilişkin herhangi bir açıklamayı bu alana girebilirsiniz. Örneğin gramajlı ürünlerin barkod içeriklerini tanımlayacak iseniz, bu alana Gramajlı Ürünler veya daha detaylandırarak, Gramajlı Şarküteri veya daha da detaylandırarak Gramajlı Kuruyemiş açıklamalarını girebilirsiniz. Adetli veya tutarlı ürünlerinin barkod içerikleri girilirken, bu alana Adetli Ürünler veya Tutarlı Ürünler açıklamaları girilebilir. Ġçerik: Bu alanda satır sonu butonu tıklandığında karşınıza küçük bir pencere gelecektir. Sizden istenilen, tanımlamakta olduğunuz barkodda hangi bilgilerin yer alacağını seçmenizdir. Eğer gramajlı ürünler için barkod içerik parametrelerini giriyor iseniz, içerik Kod+Miktar olabilir. Bunun anlamı; oluşturulacak barkodda ürün kodu ve miktar (gramaj) bilgisi olacak demektir. Ya da adetli ürünler için barkod içerik parametrelerini giriyor iseniz, içerik Kod veya Kod + Birim Fiyat olabilir. Çarpan: İçerik uzunluk alanındaki değer (bu ürün fiyatı veya miktarı olabilir) büyütülmek istendiğinde (örneğin gram olan ürün miktarı kilograma çevrilmek istendiğinde), bu alana ilgili çarpan katsayısı girilmelidir. Bölen: İçerik uzunluk alanındaki değer (bu ürün fiyatı veya miktarı olabilir) küçültülmek istendiğinde (örneğin kilogram olan ürün miktarı grama çevrilmek istendiğinde), bu alana ilgili bölen katsayısı girilmelidir. 96

97 Çarpan veya bölen alanları, içerik uzunluğuna ayrılan dijit sayısının (biraz sonra açıklanacaktır) ürün fiyatı veya gramajına ait dijit sayısını tam olarak karşılayamaması durumunda kullanılır. Çoğunlukla her iki alanın katsayısı 1 olarak kullanılmaktadır. Fl: Bu alana maksimum 3 dijitlik bir kod girilmelidir. Kendinden barkodlu olan ürünlerde, barkodun ilk 3 dijiti ürünün ait olduğu ülke kodudur. Biz şu anda kendi barkodumuz için içerik parametreleri tanımlıyoruz. Bu durumda fl nin (flag) ilk dijitine mutlaka -2- rakamını girmeliyiz. Bu, o ürünün barkodsuz (yani kendinden barkodlu olmayan) ürün olduğunu belirtir. Ondan sonra gelecek 2 dijiti ürününüze ait detay bilgilerin kodlanması şeklinde değerlendirebilirsiniz. Örneğin, barkodun 2. dijitini ürününüzün tartılı veya adetli olmasına göre kodlayabilirsiniz. Tartılı ürünler için -9-, adetli ürünler için -8- kodları verebilirsiniz. 3. dijit ise terazi kodu olarak kodlanabilir. Bir market düşünün. Bu markette et reyonu, fırın reyonu ve sebze reyonu var. Dolayısı ile her reyonda ürünlerin tartılacağı teraziler var. Her ürününün kendi reyonuna ait terazide tartılması gerekiyor. İşte barkodunuzun 3. dijitine terazi kodlarını girerek, o ürünün hangi teraziden geçeceğini tanımlayabilirsiniz (örneğin et reyonu 1, fırın reyonu 2, sebze reyonu 3 gibi). Bu tanımlamaların bir benzeri terazide de yapılmaktadır. Kod Uzunluk: Bu alana stok kartından gireceğiniz veya <Ctrl+B> tuşları ile otomatik olarak oluşturacağınız barkodun toplam uzunluğu girilmelidir. Kod uzunluğun içinde bir önceki alanda açıklamaya çalıştığımız flag de yer alır. Yani kod uzunluğun ilk 3 dijiti flage ayrılmıştır. Bunu ve flagden sonra gelecek ürün kodunun uzunluğunu dikkate alarak barkodun toplam uzunluğunu girmelisiniz. Örneğin ürün kodlarınız 4 dijitten oluşuyorsa, kod uzunluk; 3 (flag) + 4 (ürün kodu) = 7 dijit olacaktır. Kod uzunluk verirken dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. Barkodlar tipleri açısından kendi aralarında gruplara ayrılırlar. Her barkod tipinin uzunluğu farklıdır ve stok kartının barkodlar bölümünden seçilir. Örneğin Ean 13 (12 dijit uzunluğunda, 13. hane check dijittir (kontrol dijiti), Ean 8 (7 dijit uzunluğundadır, 8. hane check dijittir (kontrol dijiti)). Bu alana gireceğiniz kod uzunluk ve biraz sonra açıklayacağımız içerik uzunluk alanlarının toplamı, barkod tipine ayrılan uzunluğu geçemez. Yani barkod tipiniz Ean 13 ise, kod uzunluk ve içerik uzunluk alanlarını toplamı 12 dijiti aşamaz. Ġçerik Uzunluk: Barkodun içeriği, içerik alanında yaptığınız tanımlamaya göre değişiklik gösterir. Eğer oluşturacağınız barkod içeriği için kod+miktar seçeneğini tercih ettiyseniz, içerik uzunlukta ürünün miktar (yani gramaj) bilgisi yer alır. Kod+birim fiyat seçilmişse barkodun içerik uzunluğu ürünün birim fiyatı olacaktır. İşte bu alana da, barkodun içerik uzunluğunun kaç dijit olacağını girmelisiniz. ÖRNEK: I II Açıklama : Gramajlı Ürünler Tutarlı Ürünler İçerik : Kod + Miktar Kod + Tutar Çarpan : Bölen : Fl : Kod Uzunluk :

98 İçerik Uzunluk : 5 5 Yukarıdaki örneklerimizde barkod tipi olarak Ean13 ü kullandık. İlk örneğimizde gramajlı ürünler için barkod tanımlaması yaptık. Flag 291 olarak tanımlandı. Bunun açılımı 2- Barkodsuz Ürün Kodu, 9 Tartılı Ürün Kodu ve 1 de terazi kodudur. Kod uzunluk 4 olarak verilmiştir. Yani barkodda ürün koduna 4 hane ayrılmıştır (örneğin 0001 gibi). İçerik uzunluk ise 5 dir. Bu bilgi teraziden gelmekte ve ürünün gramajını belirtmektedir. Ancak gram olarak gelen değeri teraziden geçerken kilograma çevirmek istediğimiz için bölen 1000 olarak verilmiştir. Yani gr. olan ürün miktarı 1kg. 255 gr. a çevrilmiştir. Bu tanımlamadan sonra, stok tanıtım kartında oluşacak ve teraziden geçerken tamamlanacak barkod aşağıdaki gibi olacaktır; Flag Ürün İçerik Kodu Check Dijit Barkodumuzun içerik değeri ürün teraziden geçerken oluşacaktır. Yani stok tanıtım kartında yer alacak bölüm sadece flag ve ürün kodudur (barkod içeriği kod+miktar seçildiği takdirde). İkinci örneğimizde tutarlı ürünler için barkod tanımlaması yaptık. Flag 282 olarak tanımlandı. Bunun açılımı 2-Barkodsuz Ürün Kodu, 8 Tutarlı Ürün Kodu ve 2 de terazi kodudur. Kod uzunluk 4 olarak verilmiştir. Yani barkodda ürün koduna yine 4 hane ayrılmıştır (örneğin 0002 gibi). İçerik uzunluk ise 5 dir. Bu alan ürünün tutarı için ayrılmıştır. Ancak 5 haneli tutarın yetmeyeceği düşünülerek çarpan 100 olarak verilmiştir. Bu durumda TL olan ürün fiyatı teraziden geçerken 100 ile çarpılarak TL ye çevrilecektir. Oluşan barkod; Flag Ürün İçerik Check Kodu Dijit İkinci örneğimizde de barkodumuzun içerik değeri ürün teraziden geçerken oluşacaktır. Yani stok tanıtım kartında yer alacak bölüm sadece flag ve ürün kodudur (barkod içeriği kod+tutar seçildiği takdirde). Eğer barkod içeriği sadece kod olarak seçilmişse, bu durumda oluşacak barkod (flagin 292 olduğunu düşünürsek); Flag Ürün boş Check Kodu Dijit Barkod tipi Ean13 olup, barkod içeriği sadece kod seçildiğinde, stok kartına barkodun tamamı otomatik olarak gelecektir. 13 dijitten oluşan barkodun ilk 3 dijiti flag, son 5 dijiti ise ürün kodu ve check dijit olacaktır. Örneğin; Flag Ürün Check Kodu Dijit Evet, bu girişleri yaptıktan sonra sıra, barkod içerik parametrelerini bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmeye gelmiştir. Bunun için <ALT+S> tuşlarını kullanacaksınız. <ALT+S> 98

99 tuşları ile kayıt etmediğiniz içerik parametrelerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Etiket Döküm Parametreleri Bu program yardımı ile, sipariş verilirken ve sipariş alınırken, stokların fiyatları değiştirildiğinde ve mal girişlerinde toplu etiket dökümü yapılıp yapılmayacağı belirtilecektir. Şimdi programa girerek, etiket döküm parametrelerini satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden Evet-Hayır şeklinde belirleyiniz. Bu ekranın sadece öngörülen etiket tipi alanında evet/hayırdan farklı olarak seçim yapılacaktır. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda, KON9000 NT yada BARKOD9000 NT programlarının Etiket/Barkod etiket parametreleri bölümünün açıklama alanından girdiğiniz etiket tipleri bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Bu aşamada stoklarınızın barkod etiket basımlarında hangi etiket tipini kullanacağınızı bu pencereden seçmelisiniz. Bu alandan yapacağınız seçime göre barkodlarınızın etiketlerini toplu olarak basabileceğiniz gibi, irsaliye, fatura vb. evrakların hareket girilen herhangi bir satırı üzerinde <CTRL+I> tuşlarına basarak, sadece ilgili satırda bulunan stok için barkod etiketi de basabileceksiniz. Senet-Çek Parametreleri Bu bölümden, çek-senet raporları ve analizleri hazırlanırken baz alınacak dönem parametreleri ve bazı genel parametreler tanımlanacaktır. Senet-Çek Vade Dönem Parametreleri Bu program yardımı ile, senet-çek işlemleri için geçerli olan dönem parametrelerini kendi ihtiyaçlarınıza uygun olarak değiştirebileceksiniz. Dönem parametrelerini değiştirebileceksiniz dedik çünkü, programlarınız sisteminize ilk yüklendiğinde dönem parametreleri de beraber yüklenmektedir. Ancak sisteminizde yüklü bulunan dönemler ay bazındadır. Dönem parametreleri ay bazında olunca, senet ve çekler için 'durum tabloları' almak istediğinizde, senet ve çeklerinizin durumları da (portföyde, cirolu, ödenmiş vb) aylar bazında listelenecektir. Eğer senet ve çeklerinizin durumlarını aylık olarak değil de, örneğin haftalık veya 10'ar günlük aralıklarla görmek isterseniz, bu durumda yapmanız gereken işlem, dönem parametrelerini ihtiyaçlarınıza göre değiştirmek olacaktır. İşte bunu da senetçek vade dönem parametreleri programı yardımı ile yapacaksınız. Bu programda vade dönemleri aylık olarak tanımlanmıştır. Şimdi dönem parametrelerini nasıl değiştireceğinizi açıklamaya çalışalım. DNo: Bu alan, programınız tarafından otomatik olarak verilmekte ve her dönemin sıra numarasını ifade etmektedir. Kullanıcıların bu alana herhangi bir giriş yapmaları mümkün değildir. BaĢlangıç Tarihi: Bu alana, ilgili sıra numarasındaki dönemin başlangıç tarihini girmelisiniz. Bir alt satıra geçip 2. dönemin başlangıç tarihini girdiğinizde, bu tarih aynı zamanda bir üstteki dönemin bitiş tarihi olacaktır. Örneğin, firmanızda aylık dönemler ile çalışıyorsunuz. Bu durumda yapmanız gereken değişiklik şöyle olacaktır; DNo BaĢlangıç Tarihi Dönem Adı 1 01 / 01 / 2002 Ocak / 02 / 2002 Şubat

100 3 01 / 03 / 2002 Mart / 04 / 2002 Nisan / 05 / 2002 Mayıs 2002 Birinci dönemin başlangıç tarihi 01/01/2002 dir. İkinci dönemin başlangıç tarihi ise 01/00/2002 dir. Bu tarih aynı zamanda birinci dönemin bitiş tarihidir. Evet, yukarıdaki açıklamalarımızı ve örneğimizi dikkate alarak, dönem başlangıç tarihini gün/ay/yıl formatında giriniz (veya değiştiriniz). Dönem Adı: Bu alana, ilgili satırdaki döneme ait 'dönem adı' girişi yapılacaktır. Evet, dönem parametreleri ekranından yapılacak girişler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Bir satıra girişinizi bitirdikten sonra, ENTER tuşuna basarak bir alt satıra geçebilir ve girişlerinize devam edebilirsiniz. Girişleriniz tamamlandıktan sonra <ALT+S> tuşlarına basarak dönem parametrelerini bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmelisiniz. <ALT+S> tuşları ile kayıt etmediğiniz parametre değişikliklerini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Senet-Çek Genel Parametreleri Bu program yardımı ile bazı senet-çek hareketlerine yön verecek parametreler tanımlayacaksınız. Bunların neler olduğu aşağıda açıklanmıştır. Senet-Çek Poz. Raporlarında Sadece MüĢ. Değerlendir: Satır sonu butonu tıklanarak bu parametre -evet- olarak seçildiğinde, FİNANS Modülü/Raporlar/Çek-Senet bölümünden pozisyonlarına göre alınan raporlarda, sadece müşteri firmaların çekleri (veya senetleri) listelenecektir. Yani satıcı ve diğer carilere ait çekler raporlarda görünmeyecektir. Aksi halde, yani parametreyi -hayır- olarak seçerseniz, pozisyonlarına göre alınan raporlarda, müşteri, satıcı, diğer cari çeklerinin (veya senetlerinin) hepsi raporlarda yer alır. Ġade Evraklarında Döviz Kurunu Ġlk Hareketten Al: Müşterilerinizden (veya satıcılarınızdan, diğer carilerinizden) farklı döviz cinsine göre aldığınız çekleri bankaya takasa yolladıktan sonra bu çeklerin karşılıksız çıkması halinde karşılıksız iade şeklinde tekrar portföye girişleri yapılır. Daha sonra karşılıksız çıkan bu çeklerin ilgili firmalara çıkışlarının yapılması gerekir. Eğer bu parametreyi -evet- olarak seçerseniz, bankadan karşılıksız olarak geri alınan çeklerin iadeleri ilk hareketinde ki döviz kuruna göre hesaplanacaktır. Evet, senet-çek genel parametrelerinin neler olduğunu açıklamaya çalıştık. Programdan çıkmadan önce parametrelerinizi kaydetmeyi unutmayınız. Gelir Vergisi ve Fon Payı Parametreleri 9000 NT serisinde gelir vergisi stopajı ve fon payı kesintilerini gerektiren evraklar yer alır. Örneğin serbest meslek makbuzu, gider makbuzu, müstahsilden alış faturası gibi. Bu evraklardan yapılacak kesinti oranları değişiklik gösterebilir. Sistem menüsünün bu bölümünden, farklı oranlardaki gelir vergisi stopajı ve fon payı kesintilerine ilişkin tanımlamalar yapılacak ve bu kesintilerin kaydedileceği muhasebe hesapları girilecektir. 100

101 Bu programdan gerekli parametre girişleri yapıldıktan sonra, yukarıda sözünü ettiğimiz evrakların hareket satırlarına gelmeden hemen önce, burada tanımlı olan parametreler aynı şekilde ekrana gelecek ve sizden ilgili evrakta uygulanacak gelir vergisi stopajı ve fon payı kesintisini seçmeniz istenecektir. Şimdi parametre girişlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım. No: Gireceğiniz parametrelerin sıra numaraları programınız tarafından otomatik olarak verilmektedir. Bu alanda herhangi bir değişiklik yapılamaz. Adı: Biraz sonra oranlarını gireceğiniz gelir vergisi stopajı ve fon payı kesintilerine ilişkin açıklayıcı bir isim veya evrak cinsini (tanımını) bu alana girmelisiniz. Örneğin serbest meslek makbuzunda uygulanan kesintileri girecekseniz, adı olarak serbest meslek makbuzu veya SMM şeklinde bir giriş yapabilirsiniz. Gider makbuzu için gider makbuzu şeklinde bir isim girebilirsiniz. Aynı tip evrak için farklı oranlar girmeniz gerekiyorsa, SMM-1, SMM-2 şeklinde girişler de yapabilirsiniz. G.V. Stp %: Adı koluna girdiğiniz evrakta cinsinde uygulanacak gelir vergisi stopaj yüzdesini bu alana girmelisiniz. Fon %: Adı koluna girdiğiniz evrak cinsinde gelir vergisi stopajı üzerinden uygulanacak fon payı yüzdesini bu alana girmelisiniz. G.V Muh. Kodu: İlgili evrak cinsi üzerinden hesaplanan gelir vergisi stopajının kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilecektir. Muhasebe hesap kodlarını F10 tuşu ile seçebilirsiniz. Fon Muh. Kodu: İlgili evrak cinsi için gelir vergisi stopajı üzerinden hesaplanan fon payının kaydedileceği muhasebe hesap kodu bu alana girilmelidir. Muhasebe hesap kodlarını F10 tuşu ile seçebilirsiniz. Bu şekilde gelir vergisi stopajı ve fon payı kesinti oranları girildikten sonra parametrelerinizi ALT+S tuşları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydediniz. Muhasebe Parametreleri Sistem modülünüzün bu bölümünde yer alan programlar ile, MUHASEBE modülünün işleyişi ve entegrasyon ile ilgili parametre girişleri yapılacaktır. Şimdi, bu alt menüde yer alan programları sıra ile açıklamaya çalışalım. Genel Program Parametreleri Muhasebe parametreleri alt menüsünün ilk programı Genel Program Parametreleridir. Bu program ile, MUHASEBE modülünü kullanmaya başlamadan önce, firmanızın muhasebe hesap kod yapısını, mahsupta kasa kullanımı olup olmayacağını ve kasa fişi kullanılıp kullanılmayacağını gireceksiniz. Hesap Kod Yapısı Kullanımı Zorunlumu: Firmanızda muhasebe hesap kod yapısı kullanımı zorunlu ise bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak olan pencereden 101

102 evet- seçeneğini, aksi halde hayır- seçeneğini seçmelisiniz. Bu parametre evet seçilip, bir alt satırda muhasebe hesaplarının kod yapısı tanımlandığında, artık bu yapının dışında muhasebe hesap kartı açılması mümkün olmayacaktır. Hesap Kod Yapısı: Firmanızda hesap kod yapısı kullanımı zorunlu ise yani bir önceki alan evet- olarak seçilmiş ise imleciniz bu alana gelecek ve firmanızda kullanılmakta olan muhasebe hesaplarına ilişkin kod yapısı girişi yapılacaktır. Yani, ana-muavin ve tali hesaplara kaçar dijit ayrıldığını bu alana gireceksiniz. Hesap kod yapısı örneği aşağıda verilmiştir; Hesap Kod Yapısı: Yukarıdaki örnekte ana hesaplara 3 dijit (bu tekdüzen hesap planı uygulaması nedeniyle bir zorunluluktur), muavin hesaplara 2 dijit, tali hesaplara da 3 dijit ayrılmıştır. Mahsupta Kasa Kullanımı: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza küçük bir pencere açılacak ve mahsup işlemlerinizde kasa hesabı kullanımı olup olmayacağının belirtilmesi istenecektir. Eğer mahsupta kasa kullanımı yok olarak seçerseniz, muhasebe fişlerinizi girerken, mahsup fişi ile yaptığınız girişlerde kasa hesabını kullanamayacaksınız. Yukarıdaki açıklamalarımızı ve firmanızdaki uygulamaları dikkate alarak, mahsup işlemlerinizde kasa kullanımının olup olmayacağını belirtiniz. Kasa FiĢi Kullanımı: Satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza yine küçük bir pencere açılacak ve MUHASEBE modülü ile olan çalışmalarınızda kasa fişi (yani tahsil ve tediye fişleri) kullanıp kullanmayacağınız sorulacaktır. Seçiminizi yapınız. Yukarıda sıraladığımız 2 parametre ticari modüllerden muhasebeye entegrasyon yapılırken de geçerli olacaktır. Örneğin kasa fişi kullanımını hayır olarak seçtiyseniz, FİNANS modülü ile bankadan nakit para çekme işlemi yaptıktan sonra bu hareket muhasebede mahsup fişinde yer alacaktır. Oysa ki kasa fişi kullanımı evet olsaydı muhasebede yaratılan fişin tipi tahsil olacaktı. Evet, genel program parametrelerinin neler olduğunu sizlere kısaca açıklamaya çalıştık. Bu ekran ile ilgili girişlerinizi tamamlandıktan sonra, bilgilerinizi <ALT+S> tuşlarını kullanarak bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmelisiniz. Döküm Parametreleri Bu program yardımı ile, fiş ve yevmiye dökümlerine ilişkin bazı şekilsel ve içeriksel özellikleri belirleyeceğiz. Şimdi döküm parametrelerinin neler olduğunu incelemeye başlayalım. 102

103 Yuvarlama Tipi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza küçük bir pencere açılacak ve K.D.V. beyannamesi dökülürken hangi yuvarlama tipinin kullanılacağını belirtmeniz istenecektir. Yuvarlama tipi seçimini ilgili seçeneği tıklayarak yapabilirsiniz. Ekranınızdaki pencerede yer alan yuvarlama tiplerine ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir. Yuvarlama Yapma: Bu seçeneği seçtiğinizde, her hangi bir yuvarlama hesabı yapılmayacak, küsuratlı değerler olduğu gibi dökümlerinize yansıyacaktır. Küsuratı At: Bu seçeneği seçtiğinizde, dökümlerinizde yer alacak değerlerin küsurat kısımları (aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak) atılacak ve tam sayı halinde dökümünüzde yer alacaktır. Örneğin yuvarlama miktarı 100 olarak verildiğinde bu, 100 TL'ye kadar olan küsurat kısımlarının atılacağı şeklinde yorumlanmalıdır. 13, 350 değeri 50 TL'lik kısmı atılacağından 13,300 olarak dökümünüzde yer alacaktır. Yakınına Yuvarla: Bu seçenek seçildiğinde, küsuratlı değerler aşağıda vereceğiniz yuvarlama miktarı dikkate alınarak en yakın tam sayıya yuvarlanacaktır. Örneğin 'yuvarlama miktarı' 100 olarak verildiğinde; 13, 350 değeri...13, TL'nin 100'e yuvarlanması ile 13,400 olarak 13, 345 değeri...13, TL'nin 0'a yuvarlanması ile 13,300 olarak dökümünüzde yer alacaktır. Yuvarlama Miktarı: Yuvarlama yapılırken baz alınacak miktarın ne olduğu bu alana girilecektir. FiĢ Dökümü Hesap Sıralı: Bu alanda, fiş dökümlerinizin hesap kodlarına göre sıralanmasını isteyip istemediğinizi belirtmeniz gerekmektedir. FiĢ Dökümü Borç-Alacak Sıralı: Bu alanda, fiş dökümlerinizin borç-alacak değerlerine göre sıralı olarak dökülmesini isteyip istemediğiniz belirtilecektir. Mizan Dökümünde Toplam: Bu alanda mizan dökümlerinde toplam alınıp alınmayacağı belirtilecektir. Dökümlerde Hesap Kodu: 9000 NT serisi modüllerinden alacağınız dökümlerde (örneğin hesap hareket dökümü, yevmiye dökümü vb.) muhasebe hesap kodlarının da yer almasını isteyip istemediğinizi bu alanda belirteceksiniz. Yevmiye Detayında Hesap Bilgisi: Yevmiye dökümlerinizde, ana hesaplar ile birlikte alt hesaplara ilişkin açıklamaların yer almasını isteyip istemediğinizi bu alanda belirteceksiniz. Yevmiye Dökümünde Satır Atla: Dökümlerde her bir yevmiye maddesi birbirlerinden çizgilerle ayrılmaktadır. Bu parametre -evet- seçildiğinde çizgiler arasında birer satır atlanarak döküm alınacaktır. FiĢ Kayıttan Sonra Döküm: MUHASEBE modülünde en çok bilgi girişi yapılacak bölüm muhasebe fişleridir. Bu alanda sizden cevaplamanız istenen soru ise, her muhasebe fişi kaydından sonra, yazıcıdan ilgili fişin dökümünü alıp almayacağınızdır. 103

104 FiĢlerde Sadece Yevmiye Numarası: MUHASEBE modülünde girdiğiniz fişler iki ayrı seri numarası ile takip edilmektedir. Bunlardan birincisi, programınızın gün içinde her fiş girişinizde otomatik olarak ve artan sırada verdiği fiş nosudur. Diğeri ise, yıl içinde takip eden yevmiye no sudur. Fiş no her yeni günde 1'den başlayarak sıra ile artmakta, yevmiye no ise, dönem başında 1'den başlamakta ve dönem sonuna kadar her fiş girilişinde 1'er artarak devam etmektedir. İşte bu alanda yapacağınız tercih ile, yazıcıdan alacağınız dökümlerde, gün içinde takip eden fiş numarasının yer almasını engelleyebilirsiniz. Bunun için yapacağınız işlem, satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden evet seçeneğini seçmenizdir. Eğer dökümlerinizde fişlere ait hem sıra hem de yevmiye numarasının yer almasını istiyorsanız, bu alandaki tercihiniz hayır olmalıdır. FiĢlerde Sıra Numarası Dökülsün: Muhasebe modülünden girmiş olduğunuz muhasebe fişlerinizin sıra numarası, modülünüz tarafından otomatik olarak verilecek ve fiş sıra numaraları her yeni günde 1'den başlayıp, 1 artarak devam edecektir. İşte bu alandaki tercihinize göre, yazıcıdan alacağınız yevmiye dökümlerinde fiş sıra numaralarının yer alıp almayacağı belirlenecektir. Entegrasyonda kategori kullanan firmaların ihtiyaç duyabileceği bu özellik, bu parametrenin evet- olarak seçilmesi durumunda dökümlerinizde fiş sıra numarası da yer alacaktır. Eğer dökümlerinizde fişlere ait sıra numarasının yer almasını istemiyor iseniz, bu alandaki tercihiniz hayır olmalıdır. FiĢlerde FiĢ Tipi: Fiş dökümlerinizde girilen her fişin fiş tipi de yer almaktadır (açılış, tahsil, tediye, mahsup, kapanış gibi). Eğer fiş tiplerinin dökümlerinizde çıkmasını istemiyorsanız, satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden hayır seçeneğini seçmelisiniz. FiĢ Dökümünde Ġcmal: Girilen muhasebe fişleri yazıcıya dökülürken, o fişte çalışan hesapların hangi ana hesaplara ait olduğuna dair bir icmal otomatik olarak dökülmektedir. Eğer siz fiş dökümleri sırasında icmal dökümünün listelenmesini istemiyorsanız, satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden yok seçeneğini seçmelisiniz. FiĢ Dökümünde Kontrol: Muhasebede kesilen her fiş kontrol edilmekte ve kontrolleri yapan kişi tarafından imzalanarak onaylanmaktadır. Döküm parametrelerinin bu seçeneği ile size, fiş dökümlerinde kontrolleri yapan kişi için bir imza yeri açılmasını isteyip istemediğiniz sorulmaktadır. Eğer fiş üzerinde imza yeri de açılmasını istiyorsanız, satır sonunu butonunu tıklayarak açılacak pencereden var seçeneğini seçmelisiniz. Fişlerinizde imza yeri bulunmasını istemiyorsanız tercihiniz yok olmalıdır. FiĢ Dökümünde Hesap Toplamları: Muhasebe modülünden girmiş olduğunuz fişlere ait hesap toplamlarının dökümünüzde yer almasını istiyor iseniz bu alandaki seçiminiz evetolarak belirlenmelidir. Aksi halde yani hesap toplamlarını dökmek istemiyorsanız tercihiniz hayır- olmalıdır. FiĢ Dökümünde Çerçeve Tipi: Series 9000 NT programları fiş dökümlerinde çizgi tiplerini sizin belirleyebilmenize olanak tanımıştır. Bunun için, bu alanda karşınıza gelecek penceredeki çizgi tiplerinden dilediğinizi seçmelisiniz. Bu seçimden sonra fişleriniz istediğiniz çizgi tipinde listelenecektir. 104

105 Kontrol 1-2-3: Fiş dökümünde kontrol bölümünde açıkladığımız gibi, muhasebe fişleri kesildikten sonra ilgili kişilerce kontrol edilmekte ve imzalanarak onaylanmaktadır. Fişleri kontrol edecek olan ilgililerin isimlerinin fiş üzerinde otomatik olarak yer almasını istiyorsanız, bu alanlara ilgili kişilerin isimlerini girebilirsiniz. Genel Mizanda Hesap Ara Toplamı: Bu parametre evet- seçildiği takdirde MUHASEBE Modülü/Mizanlar menüsünden genel mizan alınırken, hesapların ara toplamı alınacak ve dökümde yer alacaktır. Kebirde Hareket Görmeyen Hesap: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda dökülsündökülmesin seçeneklerinden oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Parametre dökülsün olarak seçilirse, MUHASEBE Modülü/Defterler/Büyük Defter bölümünden döküm alınırken, hareketi olmayan kebir hesapları da boş olarak listelenecektir. Parametre dökülmesin seçildiğinde kod aralığı girilen muhasebe hesaplarının içinde hareket görmeyen hesaplar varsa, bu hesaplar döküme dahil edilmeyecektir. Yevmiye Dökümünde Önceki Sayfalardan Devir Dökülsün: Yevmiye dökümlerinizde, her bir yevmiye sayfanın dökümü tamamlandıktan sonra bu sayfaya ait devir bilgilerinin, sonraki yevmiye sayfalarında da dökülmesi için bu parametre dökülsün olarak seçilmelidir. Kasa Defterinde Hareket Olmayan Günler: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda dökülsün-dökülmesin seçeneklerinden oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Parametre dökülsün olarak seçilirse, MUHASEBE Modülü/Defterler/Kasa Defteri bölümünden döküm alınırken, hareket görmemiş günler için de sadece başlıktan oluşan bir sayfa listelenecektir. Aksi halde, yani dökülmesin seçeneği seçilmiş ise, hareket görmemiş olan günler listelenmeyecektir. Bu açıklamalarımızdan yararlanarak ilgili seçiminizi yapınız. FiĢ Döküm Tipi: Muhasebe fiş dökümleri 3 ayrı şekilde yapılır. Bu alanda sizden istenen satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden fiş döküm tipini seçmenizdir. FiĢ Dökümünde Yazı Ġle Tutar Yazılsın: Fiş dökümlerinizde yazı ile tutarın yazılmasını istiyor iseniz bu parametreyi evet aksi halde hayır olarak seçmelisiniz. Bilanço Dökümlerinde Nazım Hesaplar Dökülsün: Aldığınız bilanço dökümlerinde nazım hesaplara ait bilgilerin dökülmesini istiyorsanız bu alanda karşınıza gelen pencereden evet seçeneğini seçmelisiniz. Eğer Bilançonuzda nazım hesaplara ait dökümlerin yer almasını istemiyorsanız hayır seçeneğini seçmeniz gerekmektedir. Evet, döküm parametreleri ile ilgili açıklamalarımız yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Sizin de gördüğünüz gibi döküm parametreleri yardımı ile, muhasebe dökümlerinin içerik ve şekilleri üzerinde dilediğiniz değişiklikleri yapabilme imkanına sahipsiniz. Bundan sonraki bölümümüzde defter döküm tarihlerinin açıklamalarına geçilecektir. Döküm Parametreleri Bu programa girdiğinizde karşınıza Döküm Parametreleri-2 başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda yer alan Bilançoda Önceki Dönem Ġçin AçılıĢ FiĢi Okunmasın parametresi ile Muhasebe modülünden alacağınız bilançoların dökümüne ilişkin belirleme yapabileceksiniz. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza Evet/Hayır seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Programınızın Muhasebe/Bilanço, mali 105

106 tablolar ve finansal analiz bölümünden alınan bilanço dökümlerindeki (İşletme özet bilançosu, İşletme ayrıntılı bilançosu vb.) önceki dönem kolonuna gelecek değerin açılış fişinden alınmasını istiyor iseniz bu alanı evet aksi halde hayır olarak belirtmelisiniz. Defter Döküm Tarihleri Resmi defterler çekildikten sonra, defter çekim tarihinden önce girilen muhasebe hareketlerinde herhangi bir değişiklik yapmak mümkün değildir. Bu kanunen konulmuş bir kısıtlamadır. MUHASEBE modülünden onaylı kağıda yevmiye defteri dökümü aldıktan sonra, artık yevmiye defterinin çekildiği tarih ve bu tarihten önceki fiş hareketlerinde herhangi bir değişiklik yapamaz, fiş kesemezsiniz. Bunun için programınız; son yevmiye döküm tarihi olarak, yevmiye defteri çektiğiniz tarihten bir gün sonrasının tarihini bu programa update edecektir. Başka bir ifade ile bu tarih; muhasebe kayıtları üzerinde değişiklik yapabileceğiniz ilk tarihtir. Grup Parametreleri Series 9000 NT programlarının en önemli özelliklerinden biri, muhasebe işlemlerinizi birden fazla grup ile takip edebilmenizdir. Burada sözünü ettiğimiz grup kavramını biraz açmak istiyoruz; Programlarınızda esas olan bir para birimi vardır. Genellikle TL olarak kullanılan bu para birimi ana grup olarak ifade edilir. Tüm işlemler ana grup ile yapılır. Faturalar, dekontlar, muhasebe fişleri hep ana grup bazında girilir. Ana grup değiştirildiğinde (örneğin USD yapıldığında), bu sefer tüm işlemlerinizi USD bazında yaparsanız. Ancak, hareketlerinizi ana grup değerinin yanı sıra farklı değerler ile de takip etmek isteyebilirsiniz. Örneğin DM(Alman Markı) veya STR(İngiliz Sterlini) bazında hareket girişleri yapmak veya raporlar almak isteyebilirsiniz. Ya da stok bazında (yani miktarsal bazda) takip yapmak isteyebilirsiniz. İşte bu farklı değerleri grup olarak ifade ediyoruz. Series 9000 NT programları (dolayısı ile KUR9000 NT) sisteminize ilk yüklendiğinde, 7 ayrı grup da otomatik olarak yüklenmiş olacaktır. Bunlardan ilki ana gruptur. Ana grubun değerinin (ya da döviz cinsinin) ne olduğunu şirket tanıtım kartından seçiyorsunuz (Bkz. Şirket Açma bölümü) Otomatik olarak yüklenen ikinci grup alternatif dövizdir. Ana grup ile yaptığınız tüm hareketleri alternatif döviz bazında da görebilirsiniz (mizanlar ve raporlarda). Alternatif döviz bazında hareket girişleri yapılamaz, sadece ana grup bazında girilen hareketler alternatif döviz bazında izlenebilir. Alternatif döviz cinsi seçimi yine şirket tanıtım kartından yapılmaktadır. Üçüncü grup orijinal dövizdir. Orijinal döviz, ana döviz veya alternatif döviz gibi tüm stokcari veya muhasebe hesaplarını içermez. Orijinal dövizin ne olacağı her hesabın kartından girilir. Örneğin ana grup TL olarak seçildi. Bu durumda tüm işlemleriniz (hareket girişleriniz) TL bazında yapılacaktır. Alternatif dövizi ise DM (Alman Markı) olarak seçtiniz. Bu demektir ki; TL olarak girilen hareketlerinizi aynı zamanda DM bazında da izleyebilirsiniz. Ancak bazı müşterileriniz ile olan işlemleriniz sadece USD (Amerikan Doları) bazında gerçekleşiyor. Bu durumda ana grup olan TL nin geçersiz olması gerekir. İşte bu tür müşterileriniz için, müşteri tanıtım kartı bölümünden girilen döviz cinsi o müşterinin orijinal döviz cinsidir. Ya da bazı muhasebe hesapları ana grup ile çalışamaz, bu hesapların orijinal (kendilerine özel) bir döviz cinsleri vardır. Örneğin çek kasası, nakit kasası, dolar veya mark kasası olarak 3-4 ayrı kasa hesabı açtınız. Çek ve senet kasaları hem ana grup ile işlem görebilir, hem de tanımlı olan diğer gruplar ile. Ancak dolar veya mark kasası için orijinal döviz cinsi tanımlanmalıdır. 106

107 Dolar kasası hesabı için orijinal döviz dolar, mark kasası içinse mark olmalıdır. Muhasebe hesaplarının orijinal döviz cinsleri de hesap kartı programından girilir. Kısacası; sadece ilgili hesaplara özel döviz cinsleri orijinal döviz olarak kabul edilir ve o hesabın kartından girilir. Programınızda otomatik olarak yüklü bulunan diğer 4 grup stok gruplarıdır. Bu gruplar ile hareketler stoklarınızın 4 ayrı birimine göre miktarsal bazda takip edilebilir. Yani normalde tutar olarak girilen değerlerin karşılıkları miktar bazında girilebilir. Evet, grup kavramını ve programınızda hali hazırda yer alan 7 grubu yeterince açıkladık sanırız. Ancak sadece grup tanımlamalarının yapılması, istediğiniz grup bazında takip yapabilmek için yeterli değildir. Dilediğiniz grup bazında hareketlerinizi takip edebilmek için, gruplara ait olan dövizler için günlük kur girişlerinin yapılması da gerekir. Örneğin alternatif döviz cinsi dolar ise, her gün dolar kuru girilmelidir. Aynı şekilde orijinal dövizin kuru da gün bazında girilmelidir. Stok grubu bazında takip için, muhasebe fiş girişlerinde, ilgili borç ya da alacak tutarları girildikten sonra <F8> tuşuna basılmalı ve o değerin miktar bazında karşılığı girilmelidir. <F8> tuşu ile, muhasebe fişinden ana grup (örneğin TL) bazında girdiğiniz değerlerin diğer gruplar bazında da karşılıkları izlenebilir, gerekirse değişiklik yapılabilir. Grup tanımlamaları yapıldıktan sonra mizanlarınızı ve raporlarınızı dilediğiniz grup bazında listeleyebilirsiniz. Evet, bu programdan muhasebe fişleri girerken, gruplar arasında bakiye kontrolü yapılıp yapılmayacağı belirtilecektir. Şimdi grup girişlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım. Grup Adı: Sisteminize otomatik olarak grup isimleri bu alanda yer almaktadır. yüklenen Bakiye Kontrol: Bildiğiniz gibi muhasebe fiş girişlerinde borç ve alacak bakiyelerinin birbirlerine eşit olması gerekmektedir. Fiş girişlerinizde ilgili satırdaki grubun borç- alacak bakiyelerinin programınız tarafından kontrol edilmesini isteyip istemediğinizi bu alanda belirteceksiniz. Bunu da, satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek penceredeki Var-Yok seçeneklerinden birini tıklayarak yapabilirsiniz. Eğer bu alandaki tercihiniz bakiye kontrolü yapılması şeklinde ise, programınız borç-alacak bakiyelerini kontrol edecek ve eğer bakiyeler arasında bir eşitsizlik varsa, sizi bir mesaj ile uyararak o fişi kayıt etmenize izin vermeyecektir. Decimal: Her bir grubun decimal (yani ondalıklı) giriş hanesi olup olmayacağı bu alanda belirtilecektir. Eğer grupların decimal hanesi olmasını istiyorsanız, ilgili grup satırındayken bu kolona gelip decimal için ayrılmasını istediğiniz hane sayısınız giriniz. Örneğin ana grubunuz TL ve TL değerleri için kuruş giriş de yapmak istiyorsunuz. Bu durumda, ana grup satırının decimal kolonuna gelerek ilgili 2 sayısını girmelisiniz. Evet, yukarıda değişik gruplar tanımlamanın avantajlarından ve grupların nasıl tanımlanacağından söz ettik. Eğer siz de grup tanımlamalarınızı bitirdiyseniz, <ALT+S> tuşları ile yaptığınız tanımlamaları bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmelisiniz. 107

108 Yansıtma Hesapları Öndeğer Hesap Kodları Bu bölümden yapacağınız tanımlamalar, Muhasebe modülünüzün Muhasebe fişleri/dönem sonu işlem fişi programında işlevsel olacaktır. Dönem sonu işlem fişi ile; MUHASEBE modülünüz tarafından hazırlanan yansıtma hesaplarının açılışı, Yansıtma hesapların kapanışı, dönem kar zarar vb. hesap cinlerinin girişleri gerçekleştirilmektedir. Dönem sonu işlem fişi girilirken, sadece fiş tarihi, işlem cinsi seçimi gibi bir kaç giriş yapılacak, daha sonra <Ctrl+O> tuşları ile, bu fişde çalışacak hesaplar tutarları ile birlikte fiş ekranına otomatik olarak taşınacaktır. Dolayısıyla bu bölümden yansıtma işlemlerinin hangi hesap kodlarına yansıyacağı belirlenecektir. Eğer bu bölümden ilgili tanımlamalar yapılmaz ise, programınız yansıtma işlemlerini default hesap kodları üzerine yapacaktır. Evet bu açıklamadan sonra yansıtma hesaplarının nasıl belirleneceğine değinelim. Programa girdiğinizde karşınıza detaysız mahsup fiģleri için yansıtma hesabı muhasebe kodları başlığı altında bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda yer alan muhasebe hesaplarının hangi hesaplara yansıyacağını F10 tuşuna yada satır sonu butonuna basarak açılacak pencereden seçin. Bu ekranla ilgili işlemlerinizi, dolayısıyla ekranda gördüğünüz hesapların hangi hesaplara yansıyacağını belirledikten sonra ALT+S tuşlarına yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak kaydetmelisiniz. Özel Mahsup ve Basit Alış/Satış Fişi İşlemleri Bu menüyü oluşturan programlar ile; özel mahsup fişlerinde çalışacak muhasebe hesaplarının tanımlamaları ve stardart muhasebe fişi programından ALT+B tuşları yardımıyla ulaşılan basit alış ve satış evrakına ilişkin alış ve satış tanımlamaları yapılacaktır. Şimdi bu programların neler olduklarını ayrıntılı olarak incelemeye çalışalım. Özel Mahsup FiĢi Parametreleri Özel Mahsup Fişi ile; MUHASEBE modülünüz tarafından hazırlanan belli başlı mahsup cinslerinin girişleri gerçekleştirilmektedir. Mahsup cinsleri girilirken, sadece fiş tarihi, mahsup cinsi seçimi gibi bir kaç giriş yapılacak, daha sonra <Ctrl+O> tuşları ile, bu mahsup fişinde çalışacak hesaplar tutarları ile birlikte fiş ekranına otomatik olarak taşınacaktır. Özel mahsup fişlerini girmeye başlamadan önce bazı tanımlamaların yapılması gerekmektedir. Bu tanımlamaları, her mahsup fişinde çalışacak borçlu ve alacaklı hesapların girilmesi şeklinde özetleyebiliriz. İşte özel mahsup fişlerinde çalışacak muhasebe hesaplarının tanımlamaları bu bölümden yapılacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza mahsup tipi başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen mahsup cinsinizi seçmenizdir. Bunun için ekranınızın mahsup tipini seçiniz alanında satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak pencereden ilgili seçimi yapın. Daha sonra F2 tuşuna yada enter tuşuna basmanız gerekmektedir. Çünkü seçtiğiniz mahsup cinsi için borç ve alacak hesaplarının girişlerini yapacağınız ekrana bu işlem sonrasında ulaşılacaktır. Artık ilgili mahsup cinsi için çalışacak borçlu ve alacaklı hesap kodlarını girmeye başlayabilirsiniz. Hesap kodlarını F10 listesinden seçebilirsiniz. Ayrıca bu ekrandan fişinize yansımasını istediğiniz açıklama yazısını girebilir ve ilgili fişin hangi sorumluluk merkezi tarafından oluşturulacağını belirtebilirsiniz. Daha sonra ilgili hesabın borç yada alacak tutarını girmelisiniz. Bu mahsup fişinde çalışacak tüm hesaplar girildikten sonra, ALT+S tuşlarına yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak girişlerinizi kaydetmelisiniz. Evet bir mahsup cinsi için girişlerinizi tamamladıktan sonra diğer mahsup cinsleri için de 108

109 girişlerinizi açıklamalarımız doğrultusunda yaparak paramere işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz. AlıĢ Tanımlamaları Bu menüde yer alan Alış ve Satış tanımlamaları; firmaların alış ve satış işlemlerini daha basit ve daha seri bir şekilde girebilmeni sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Bundan dolayı serbest muhasebeci kullanıcılarımız için bu programların çok işlevsel olacağını düşünüyoruz. Çünkü bu bölümden yapılacak stok tanımlamaları, muhasebe modülünün muhasebe fişleri/"standart Muhasebe fişleri programının hareket girişlerinin yapıldığı alanda ALT+B tuşlarına basılarak ulaşılan basit evrak girşi ekranında kullanılacak ve bu stokların her hareketine (giriş-çıkış) yönelik muhasebe fişleri de otomatik olarak oluşturulacaktır. Konuyu bir örnekle açıklamaya çalışalım; muhasebe büronuzda, bakkal gibi küçük işletmelerin kayıtlarını tutuğunuzu varsayalım. Bu işletmelerde de gün içinde ekmek, gazete vb ürünlerin alış ve satışlarının yoğun olduğunu düşünelim. Bu ürünlere ilişkin muhasebe fişlerini tek tek girmek yerine bu bölümden yapacağınız tanımlamalar doğrultusunda, ilgili satış ve alış evrakına çağırabilecek ve hareketin cinsine göre (alış/satış) muhasebe fişlerini de otomatik olarak oluşturabileceksiniz. Böylece fiş girişlerinizi daha seri bir şekilde yapabileceksiniz. Evet bu açıklamadan sonra Alış Tanımlamalarının nasıl yapılacağına değinebiliriz. Bu programları basit bir stok tanıtım kartı gibi düşünebiliriz. Yani alımı yapılan stokların isimleri, muhasebe kodları ve kdv oranları bu bölümden tanımlanacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza basit evrak girişi başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda gördüğünüz her bir alana ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir. Stok Adı veya Açıklaması: Bu alanda sizden istenen mükellefi olduğunuz firmalarda alımı yapılan ürünlerin isimlerini yada bu ürünlere ilişkin açıklamaları bu alana girmenizdir. Örneğin ekmek, gazete vb. Stok Muhasebe Kodu: Bir önceki alanda tanımladığınız stok için çalışacak muhasebe kodu da bu alana girilmelidir. Muhasebe kodlarını F10 tuşuna bastınızda karşınıza gelecek ekrandan seçebilirsiniz. KDV Muhasebe Kodu: İlgili sokun KDV muhasebe kodu da bu alana girilmelidir. KDV Yüzdesi: Stoklarınız için 10 ayrı vergi oranı tanımlamanız mümkündür (Bkz. Kuruluş Programı/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Vergi Parametreleri). Kuruluş programınızdan girdiğiniz vergi oranları, bu alanda satır sonunu butonunu tıklamanız halinde bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Bu aşamada, sizden istenen tanımlamakta olduğunuz stokunuzun alış KDV oranını, bu pencereden seçmenizdir. KDV: Bu alanda da sizden istenen ilgili stokun alımları sırasında alış fiyatlarına KDV tutarının dahil olup olmayacağını belirtmenizdir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçebilirsiniz. Evet alış tanımlamaları ile ilgili girişlerinizi yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda yaptıktan sonra ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak kayıt etmelisiniz. Kayıt edilmeyen her bilgiyi tekrar girmek zorunda kalacağınızı size önemle hatırlatmak istiyoruz. Daha sonra bu tanımlamalar yukarıda da değindiğimiz gibi muhasebe modülünüzün 109

110 Muhasebe Fişleri/Standart Muhasebe Fişleri programının hareket girişlerinin yapıldığı alanda ALT+B tuşlarına basarak ulaşacağınız basit evrak giriģi ekranında kullanılacaktır. SatıĢ tanımlamaları Bu bölümünden de firmalar; satış işlemlerine yönelik tanımlamaları yapacaklardır. Programın çalışma mantığı bir önceki böl ümde açıklamaya çalıştığımız alış tanımlamaları ile aynıdır. Aralarındaki tek fark bu bölümden, satışları yapılacak ürünlerin adın ın, Muhasebe Kodunun, KDV Muhasebe Kodunun, KDV Yüzdesinin ve satışlar da KDV tutarının dahil olup olmayacağının belirtilmesid ir. Dolayısıyla bu programı ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz, daha fazla bilgi için Alış Tanımlamaları bölümünden yararlanabilirsiniz. Entegrasyon Parametreleri Series 9000 New Tech programlarının ticari modüllerinden (stok, hizmet, satış, satın alma ve finans) muhasebe modülüne otomatik olarak entegrasyon yapılabilmektedir. Yani, SATIŞ modülünden bir müşterinize fatura keserken, faturayı kayıt ettiğiniz anda muhasebede ilgili fiş (stok hesabı alacaklı-müşteri hesabı borçlu şekilde) otomatik olarak oluşturulur. Ya da FİNANS modülünden bir satıcınıza ödeme yaptınız. İlgili ödeme evrakını kayıt eder etmez, o evrak ile ilgili muhasebe fişi (örneğin satıcı hesabı borçlu - kasa hesabı alacaklı şeklinde) MUHASEBE modülünde otomatik olarak yaratılır. Yalnız bunun için yapılması gerekli bazı tanımlamalar vardır. Bu tanımlamaların neler olduğu aşağıda maddeler halinde açıklanmıştır; 1. MUHASEBE Modülü/Kartlar bölümünden tüm muhasebe hesaplarının açılması, 2. KUR9000/Muhasebe Parametreleri/Entegrasyon Parametreleri/Genel Entegrasyon Parametreleri bölümünden entegrasyon var mı? alanının -evet- olarak seçilmiş olması, 3. STOK Modülü/Stok Tanıtım Kartı bölümünden, her stok için çalışacak muhasebe hesaplarının girilmiş olması (ilgili stok satıldığında, iade olduğunda, stok satışında veya alışında ıskonto yapıldığında çalışacak muhasebe hesaplarının girilmesi), 4. HİZMET Modülü/Kartlar/Hizmet Tanıtım Kartı ve Genel Hesap Tanıtım Kartı bölümlerinde hizmet satışında veya hizmet alımında (gider) çalışacak muhasebe hesaplarının girilmiş olması, 5. SATIN ALMA Modülü/Kartlar/Satıcı Tanıtım Kartı bölümünde, firmanızın çalıştığı tüm satıcı firmaların muhasebe hesap kodlarının girilmesi, 6. SATIŞ Modülü/Kartlar/Müşteri Tanıtım Kartı bölümünde, firmanızın çalıştığı tüm müşteri firmaların muhasebe hesap kodlarının girilmesi, 7. FİNANS Modülü/Kartlar menüsünden çalışılan bankaların (bu bankalara çek verildiğinde, çek tahsil edildiğinde vb. hangi muhasebe hesaplarının çalışacağının) ve birden fazla kasa ile işlem yapılacak ise kasa muhasebe hesaplarının girilmiş olması gerekir. Entegre çalışmak için yukarıda sıraladığımız maddelerin büyük bir çoğunluğu, her modülün kartlar menüsünde yer alan programlardan girilmektedir. Bu tanımlamalar yapıldıktan sonra, hareketlerinizi kayıt ederken, entegrasyon parametreleri başlıklı bir pencere ile karşılaşacaksınız. Örneğin fatura girdiniz ve <ALT+S> tuşlarına basarak kayıt aşamasına geldiniz. Kayıt işlemi yapılmadan önce yukarıda sözünü ettiğimiz parametre ekranı ile karşılaşacak ve faturanın entegre edilmesi için emir vereceksiniz. Ya da finans modülünde bir satıcı firmaya ödeme yaptınız. Tediye makbuzunu kayıt ederken yine aynı ekran gelecek ve entegrasyon işlemi için onay vermeniz istenecektir. Entegrasyon onaylandıktan sonra, ilgili hareketler için muhasebe fişi otomatik olarak oluşturulacaktır. Ticari modüllerden gerçekleşen hareketlerin muhasebeye entegrasyonuyla ilgili olarak verdiğimiz bu bilgiler oldukça geneldir. Bu sıraladığımız işlemlerin yanı sıra, entegrasyonun şekil ve işleyişiyle ilgili olarak da birtakım tanımlamalar yapılmalıdır. İşte bu menüde yer alan programlar, hem genel 110

111 entegrasyon parametrelerinin, hem de firmalara özel olacak parametrelerin tanımlandığı bölümdür. Şimdi bu menüde yer alan programları sırayla incelemeye başlayalım. Entegrasyon ġekil Parametreleri Entegrasyon parametreleri menüsünün ilk programı şekil parametreleridir. Entegrasyon şekil parametrelerinin neler olduğuna ilişkin açıklamalarımızı aşağıda bulabilirsiniz. Entegrasyon Var Mı?: Series 9000 New Tech programlarının ticari modülleri (stok-satış-satın alma-hizmetfinans) ile muhasebe modülü arasında entegrasyon olup olmadığını satır sonu butonunu tıklayarak açılacak penceredeki evet-hayır seçeneklerinden ilgili olanını seçerek belirleyiniz. Entegrasyonda FiĢ Sorulacak Mı?: Eğer entegrasyon -evet- olarak seçilmiş ise, ticari modüllerden yapılan evrak girişleri kayıt edilirken, bu evrakların muhasebede hangi tarih, sıra ve yevmiye numaralı fişlere kaydedileceği ve fiş tipi bilgilerini içeren (muhasebe fiş seçimi başlıklı) bir pencere ile karşılaşabilirsiniz. Her evrak kaydından sonra bu bilgileri görmek istiyorsanız, bu alanda -evet- seçimini yapmalısınız. Entegrasyonda Kategori Kullanımı Var Mı?: Gün içinde girilen evraklar, sizin belirlemelerinize göre muhasebede bir veya bir kaç fiş altında toplanabilir. Örneğin bütün açık toptan alış faturaları tek bir mahsup fişinde, bütün kapalı toptan alış faturaları tek bir tediye fişinde otomatik olarak toplanabilir. Evrakları bu şekilde muhasebe fişlerinde birleştirebilmek için kategori tanımlaması yapılması gerekir. Entegrasyon parametreleri alt menüsünün muhasebe fiş kategorileri ve evrak kategorileri programları bu amaca yönelik hazırlanmıştır. Eğer evraklarınızı muhasebeye entegre ederken kategori kullanacaksanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden -evet- seçimini yapmalısınız. Daha sonra yukarıda sözünü ettiğimiz programlardan ilgili tanımlamaları yapmak gerekir. Entegre FiĢler Silinebilsin mi?: Entegrasyon ile oluşan muhasebe fişlerinin, Muhasebe modülünden silinebilmesini istiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız pencereden -evet- seçimini yapmalısınız. Aksi halde entegrasyon ile oluşan fişlerin silinmesi mümkün olmayacaktır. Kategori Kullanımında Maksimum FiĢ Satırı: Entegrasyonda kategori kullanımı var ise, bu şekilde oluşacak bir muhasebe fişinde maksimum kaç satırın yer alacağını bu alana girebilirsiniz. Bu satır sayısı aşıldığında aynı kategori için ikinci, üçüncü...fişler oluşturulacaktır. Dahili Stok Hareketleri Anında Entegre Edilmeyecek: Dahili stok hareket evraklarının stok maliyetlerinin kesinleşmemesi gibi nedenlerden dolayı muhasebeye sonradan entegre edilmesi gerekebilir. Bu parametre evet olarak tanımlandığında STOK Modülü/Evraklar/Ambar Fişi menüsünde yer alan evraklar muhasebeye anında entegre edilmeyecektir. Bu durumda dahili stok hareketlerinin muhasebeye entegrasyonu 111

112 Sistem/Dönemsel İşlemler/Maliyetlendirme İşlemleri/Dahili Stok Hareket Evraklarının Muhasebe Fişlerini Oluşturma programından yapılacaktır. Bu evrakların da anında entegre edilmesi isteniyorsa satır sonu butonu tıklanarak açılacak pencereden -hayır- seçimi yapılmalıdır. Stok Iskonto ve Masrafları Ayrı Hesaplara Entegre Edilecek: Stok ıskonto ve masraflarının ayrı muhasebe hesaplarına entegre edilmesini istiyorsanız bu parametreyi -evetolarak tanımlamalısınız. Aksi halde, sadece evrak yekünleri ilgili hesaplara entegre edilecek, stok kartlarında tanımlı bile olsa ıskonto ve masraflar ilgili hesaplara entegre edilmeyecektir. Personel Tahakkuklarını Entegre Et: Bu alanın evet olarak seçilmesi durumunda, tüm personellerinizin tahakkukları tek bir muhasebe fişine entegre olacaktır. Yani PER9000 NT programında ay sonunda çalıştırdığınız personel kesinleştirme programının sonucunda personel tahakkuklarına ait muhasebe fişinin otomatik olarak oluşması sağlanacaktır. Bu oluşan fişe daha sonra Muhasebe/Muhasebe Fişleri bölümünden ulaşabilirsiniz. Yalnız bu işlemin sağlıklı olarak yapılabilmesi için PER9000 NT programında personellerin gruplarına göre hesap tanımlamasının yapılması gerekmektedir. Tahakkukları Ticariye Entegre Et: İmleciniz bu alana geldiğinde karşınıza evet/hayır seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Bu alandaki seçiminiz evet ise personel tahakkuk işlemlerine ilişkin FİNANS bölümlerimizde ilk önce bir dekont daha sonrasında da muhasebe fişi otomatik olarak oluşacaktır. Muhasebe FiĢinde Hesapları BirleĢtirme: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza evet/hayır seçeneklerinden oluşan bir pencere gelecektir. Bu alandaki seçiminizin evet olması durumunda, aynı muhasebe fişi içinde aynı hesap kodunu içeren hareketler ayrı muhasebe hesabına yazılacaktır. Yalnız bu işlemin gerçekleşebilmesi için hesapların meblağ tipinin (Borç/Alacak) aynı olması gerekmektedir. Yani ya hepsi Borç ya da hepsi Alacak olmalıdır. Ayrıca hesap açıklamalarının da aynı olması yada program akış parametrelerinde yer alan Muh. fiģi hesap birleģtirmede açıklama gözardı edilsin mi? parametresinin Evet seçilmiş olması gerekmektedir. Aksi halde yani bu alanın hayır seçilmesi durumunda aynı hesap içine atılacaktır. Evet, yukarıda sıralanan alanlara ilgili girişlerinizi yaptıktan sonra sıra, entegrasyon parametrelerini <ALT+S> tuşları kaydetmeye gelmiştir. <ALT+S> tuşları ile kaydedilmeyen bilgilerinizi tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Normal şartlarda ticari modüllerden yapılan her evrak girişi için MUHASEBE DE ayrı ayrı fişler oluşturulur. Örneğin o gün 15 tane fatura kesmişseniz, bu 15 fatura için 15 adet muhasebe fişi yaratılacaktır. Eğer gün içinde girilen aynı tip hareketlerin MUHASEBE modülünde tek bir fişte yer almasını isterseniz, entegrasyonda fiş sorulacak mı? alanını -evet- olarak seçiniz. Böylece her evrak girişinden sonra muhasebe fiş seçimi penceresi ile karşılaşacak ve ilgili evrakın hangi tarih ve yevmiye numaraları fişe kaydedileceği belirleyebileceksiniz. Kısacası ticari modüllerden girilen aynı tip evrakları (mahsupları, tahsilleri veya tediyeleri) tek bir fişte birleştirebileceksiniz. Eğer bu şekilde manuel bir müdahale olmadan aynı tip evrakları tek bir muhasebe fişinde birleştirmek istiyorsanız, bu durumda kategori kullanımı parametresini -evet- 112

113 olarak seçmeli ve evrak kategorilerini tanımlamalısınız. Vergi Muhasebe Kodları Muhasebe parametrelerinin bu bölümünden, tanımlı olan tüm vergiler için çalışacak muhasebe hesaplarının girişleri yapılacaktır. Sistem ve program parametreleri/vergi parametreleri bölümünden, işletmeniz bünyesinde kullanılan vergilerin isim ve oranlarını girmiştiniz. Bu bölümden tanımlı olan vergiler için çalışacak muhasebe hesaplarının kodları da girilebiliyordu (F2 tuşu ile). Bu programdan da, vergi parametreleri bölümünden F2 tuşu ile yapılan girişler gerçekleştirilmektedir. Vergi muhasebe kodları ekranının ilk satırında lütfen ilgili vergiyi seçiniz ibaresi yer alır ve bu alanda satır sonu butonunu tıklarsanız, tanımlı olan vergiler bir pencere içinde karşınıza gelir. Şimdi, muhasebe hesaplarını gireceğiniz ilk vergiyi seçiniz. Daha sonra, o verginin çeşitli durumları için çalışacak muhasebe hesap kodlarını ilgili alanlara girmeniz gerekir. Muhasebe hesap kodlarına ilişkin açıklamalarımız Sistem ve Program Parametreleri/Vergi Parametreleri bölümünde verilmiştir. Bir vergi oranına ait tüm muhasebe hesapları girildikten sonra, bu girişlerinizi kaydetmeli ve diğer vergi oranı için muhasebe hesap kodlarını girmeye devam etmelisiniz. Diğer Muhasebe Kodları Series 9000 New Tech programlarından normal mal ve hizmet faturalarının yanı sıra müstahsil faturası ve hal faturası girişleri de yapılabilmektedir. Bu faturalarda uygulanacak kesintiler ile ilgili muhasebe hesap kodlarının girişlerini bu programdan yapacaksınız. SatıĢ KDV Tevkıfat Muh. Kodu: İşletmeniz hurda, metal, fason tekstil gibi konularda faaliyet gösteriyorsa, yaptığınız satışlar karşılığında tahakkuk eden K.D.V. NİN sadece 1/3 ünü tahsil etmeye hak kazanırsınız. K.D.V. tutarının kalan 1/2 lik bölümü, alıcı tarafından bizzat devlete ödenecektir. İşte satışlarınızdan dolayı tahsil ettiğiniz K.D.V. tutarlarının (1/3 lük kısım) hangi muhasebe hesabına kaydedileceğini bu alanda belirleyeceksiniz. AlıĢ KDV Tevkıfat Muh. Kodu: Hurda, metal, fason tekstil gibi konularda faaliyet gösteren işletmelerden alım yapıldığında, alıcı, tahakkuk eden K.D.V. tutarının 1/3 ünü satıcı firmaya, kalan 2/3 ünü devlete öder. K.D.V. tutarından ayrılan 2/3 lük bölüm tevkıfat olarak adlandırılır. İşte bu alana, yukarıda sözünü ettiğimiz işletmelerden alım yapmanız durumunda, K.D.V. bedeli üzerinden ayrılan tevkıfatın (yani devlete bizzat ödeyeceğiniz vergi tutarının) hangi muhasebe hesabına kaydedileceğini belirteceksiniz. Ġlave Yuvarlama Muh. Kodu: K.D.V. beyannamesi dökülürken, küsuratlı olan değerler için yuvarlama yapabilirsiniz (Bkz. Sistem/Muhasebe Parametreleri/Döküm Parametreleri). Bu alana, yuvarlama yapılması durumunda, ileri yuvarlanan tutarların hangi muhasebe hesabına kaydedileceği girilecektir. Eksilen Yuvarlama Muh. Kodu: K.D.V. beyannamesi dökülürken, küsuratlı olan değerler için yuvarlama yapabilirsiniz (Bkz. Sistem/Muhasebe Parametreleri/Döküm Parametreleri). Bu alana, yuvarlama yapılması durumunda, eksilen yuvarlama tutarlarının hangi muhasebe hesabına kaydedileceği girilecektir. 113

114 Borsa-Bağ-Kur-Diğer Muh. Kodları: SATIN ALMA modülünden müstahsilden alış faturası girişleri yapılabilmektedir. Eğer firmanızın müstahsillerden alım yapması gibi bir durum söz konusu ise, bu durumda Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Başlangıç Parametreleri bölümünde müstahsillerden yapılacak bir takım kesintilere ilişkin oranları girmiş olmanız gerekir. Bu kesintilerden üçü, borsa, Bağ-kur ve diğer kesintilerdir. Diğer muhasebe kodları programının bu alanlarına, müstahsillerden yapılan bu kesintiler için muhasebede çalışacak hesapların kodlarını girmelisiniz. Hal Nakliye-Hamaliye-Stopaj-Komisyon-Kom.,, Kom. K.D.V., Navlun, Navlun KDV., Rusum Muhasebe Kodları: SATIŞ ve SATINALMA modüllerinden hal faturası girişleri yapılabilmektedir. Bu faturalardan nakliye, hamaliye, stopaj ve kom. K.D.V., kesintileri yapılmaktadır. Bu kesintiler için çalışacak muhasebe hesaplarının kodlarını bu alanlara girebilirsiniz. Protestolu Senet Ġade Masrafı 1 ve Ġade Masrafı 2 muhasebe Kodu: Finans modülünden protestolu senetlerin iade girişleri yapılabilmektedir. Bu iade senetleri için yapılan masraflara ilişkin çalışacak muhasebe hesap kodları bu alanlara girilmelidir. Yukarıda sıraladığımız diğer muhasebe kodlarını girdikten sonra, bilgilerinizi <ALT+S> tuşlarıyla kaydetmeyi unutmayınız. A.T.I.K. Vergi Muhasebe Kodları Bildiğiniz gibi, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin katma değer vergileri 3 eşit taksitte ödenir. Bu programdan, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin vergi muhasebe hesap kodları girilecektir. Muhasebe hesap kodları girilirken, sabit kıymet K.D.V. LERİNİN 3 taksitte ödeneceği göz önüne alınarak, 3 ayrı yıl ve bu 3 ayrı yılın her bir ayı için giriş yapılacak alanlar ayrılmıştır. Örneğin 2000 yılının Ocak, Nisan ve Aralık aylarında aldığınız sabit kıymetlerin K.D.V. LERİ, 2000, 2001 ve 2002 yıllarının ilgili aylarında ödenecektir. Bu durumda 2002 Ocak ayında ödenecek K.D.V. LERİN muhasebe hesap kodları ayrı, 2002 Nisan ve 2002 Aralık ayında ödenecek K.D.V. LERİN muhasebe hesap kodları ayrı olabilir. İşte bu program yardımıyla, sabit kıymetlerinizin ödenecek K.D.V. tutarlarının kaydedileceği muhasebe hesaplarını ay bazında girebilirsiniz. Tabii ki bu şekilde bir giriş yapabilmek için, hesap planı açılırken vergi hesap kodlarının yıl içindeki aylara göre ayarlanmış olması gerekir. Örnek: Ocak Ayı ATIK K.D.V Şubat Ayı ATIK K.D.V Aralık Ayı ATİK K.D.V. Yukarıdaki örnekten de anlaşılacağı gibi 01 bulunduğumuz yılı, 01, 02. ise o ayın numarasını (01-Ocak / 02-Şubat/12-Aralık) verir. Hesap planı bu şekilde açıldıktan sonra, ATİK K.D.V. hesaplarını kontrol ederken hangi aya ait olduğunu da anlayabilirsiniz. Evet, ATİK vergi muhasebe kodlarıyla ilgili bu açıklamalardan sonra, artık girişlerinize başlayabilirsiniz. Muhasebe hesap kodları için F10 penceresinden de yararlanabileceğinizi unutmayınız. 114

115 Muhasebe FiĢ Kategorileri Entegrasyon parametreleri menüsünün bu programı, evrakları muhasebede bir veya bir kaç fiş altında toplayabilmek için kategori tanımlaması yapmaya olanak vermektedir. Konuyu bir örnek yardımıyla açıklamaya çalışalım; firmanızda gün boyunca mal ve hizmet faturaları düzenleniyor. Siz, açık olarak düzenlenen bütün mal ve hizmet alış faturalarını muhasebede tek bir mahsup fişinde, kapalı olarak düzenlenen bütün mal-hizmet alış faturalarını tek bir tediye fişinde, açık olarak düzenlenen bütün mal ve hizmet satış faturalarını tek bir mahsup fişinde, kapalı olarak düzenlenen bütün mal-hizmet satış faturalarını bir tahsil fişinde toplamak istiyorsunuz. tek Bu durumda önce 4 ayrı muhasebe fiş kategorisi tanımlayıp, daha sonra bu evrak cinslerini (faturaları) tanımladığımız kategorilere bağlamamız gerekir. Kategori tanımlamalarının ilk adımı bu programdan yapılacaktır. Aşağıda örneğimiz için yapılan kategori tanımlamaları görülmektedir; Muhasebe fiş kategori tanımlamalarını istekleriniz doğrultusunda artırmanız veya azaltmanızı mümkündür. Biz sadece fatura evrakları için kategori tanımladık. Sizler ambar fişleri, serbest meslek makbuzları, çek giriş bordroları kısacası 9000 NT serisinden giriş yapılabilen bütün evraklar için bu tanımlamaları yapabilirsiniz. Muhasebe fiş kategorileri tanımlandıktan sonra sıra evrakların istenilen kategorilere bağlanmasına gelmiştir. Bu işlemin nasıl yapılacağı aşağıda açıklanmıştır. Evrak Kategori Tanımlama Bu program, yukarıda sözünü ettiğimiz kategori tanımlamalarının ikinci adımını oluşturur ve 9000 NT serisinde yer alan evrakları istenilen kategorilere bağlamak, dolayısıyla bu evrakların muhasebe kayıtlarını bir veya birkaç fiş altında toplayabilmek için hazırlanmıştır. Programa girdiğinizde menü adı başlıklı kolonda 9000 NT serisinden girişi yapılabilecek bütün evrakların tanımlarını görürsünüz. Bu evraklar modüllere göre gruplanmış halde karşınıza gelecektir. Önce stok modülü evrakları, daha sonra sırayla hizmet, satın alma, satış, finans ve üretim modülü evrakları listelenir. Her bir evrakın muhasebede oluşturacağı fiş tipi fiş tipi başlıklı kolonda yer almaktadır. 115

116 Bu programdan giriş yapılacak alan kategori no alanıdır. Muhasebe fiş kategorileri programından tanımladığımız kategorileri, bu programdan evraklara bağlayacağız. Şimdi ilk kategori tanımlamasını hangi evrak için yapacaksanız, imlecinizi o evrak tanımının bulunduğu alana getiriniz. Örneğin bütün açık mal-hizmet satış faturaları tek bir kategoride toplanacaksa, imleç önce Müşteriye açık hizmet satış faturası satırında konumlanmalıdır. İmleç bu satırda iken aynı zamanda kategori no kolonunda olacaktır. Şimdi bu evrak hangi kategoriye bağlanacaksa, o kategorinin numarası girilmelidir. Kategori tanım ve numaralarını F2 tuşuyla görüntüleyebilirsiniz. Ancak F2 penceresinden seçim yapamazsınız. Kategori numarasını gördükten sonra esc tuşuyla bu pencereden çıkmalı ve numarayı ilgili alana manuel olarak girmelisiniz. Daha imleç bu kategoriye bağlanacak ikinci evrak satırına getirilmeli ve aynı şekilde giriş yapılmalıdır. Kategori girişleri bittikten sonra ALT+S tuşlarıyla kaydedilmelidir. Kayıt işleminden sonra, ticari modüllerden gerçekleşen hareketler tanımladığınız kategorilere göre ilgili fişlerde muhasebeleşecektir. Kur İşlemleri Sistem bölümünün kur işlemleri bölümüne girdiğinizde karşınıza 3 programdan oluşan bir alt menü gelecektir. Bu alt menüde yer alan programlar yardımı ile, kur isimlerinin ve günlük döviz kurlarının girişi yapılacak, kur raporu alınacaktır. Kur Girişi Series 9000 NT de işlemlerinizi istediğiniz döviz cinsi ile yürütebilirsiniz. Örneğin stoklarınızı USD (Amerikan Doları) veya DM (Alman Markı) bazında satabilir veya cari hesaplarınız ile olan işlemlerinizi istediğiniz döviz cinsi ile yürütebilirsiniz (Bkz. Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Bunun için günlük döviz kurlarının girilmiş olması gerekir. Günlük kur girişlerinizi, bu programdan yapabileceğiniz gibi, ekranınızın üst bölümünde yer alan Döviz kurları butonundan da yapabilirsiniz. Biz kur girişi ile ilgili açıklamalarımıza kitabınızın Genel Amaçlı Program Butonları/Döviz Kurları butonu bölümünde değindiğimiz için bu bölümde ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Dolayısıyla daha ayrıntılı bilgi için Bkz. Genel Amaçlı Program Butonları/Döviz Kurları butonu. Kur İsimleri Girişi KUR9000 NT sisteminize ilk yüklendiğinde bazı döviz cinsleri de (kur isimleri) otomatik olarak yüklenmektedir. Eğer bu isimlere ilaveler yapmak isterseniz, bu programdan kur isimlerini girebilirsiniz. Programa girdiğinizde karşınıza hali hazırda tanımlı olan döviz kurlarının kodları (sembolleri), isimleri ve decimal değerleri gelecektir. Eğer kur isimlerine ilaveler yapacaksanız, <PgDn> tuşuna basarak en son sayfaya gelmelisiniz. Şimdi ilave edilecek döviz kurunun sembolünü, ismini ve decimal değerini girebilirsiniz. Tip Kodu: Mağazacılık uygulamaları yazılımımız olan RETAIL9000 NT ile kasalardan yapılan dövizli tahsilatlar arka ofise aktarılabilmektedir. Bunun için, firmalar satış noktalarına kullandıkları kasa tiplerinin her bir dövizi hangi kod ile algıladıklarını KUR9000 NT den programa tanıtmak durumundadır. İşte kur isimleri listesinin bu alanına, satış noktalarında dövizli tahsilat yapılması durumunda, kasaların her bir döviz cinsini hangi kod ile tanıdıklarını girebilirsiniz. Girişleriniz tamamlandıktan sonra <ALT+S> tuşları ile kayıt etmeyi unutmayınız. 116

117 Kur Hareketleri Raporu Series 9000 NT de her bir hareket 3 farklı döviz cinsi ile aynı anda takip edilebilir. Bunlar; ana döviz, alternatif döviz ve orijinal dövizdir. Ana döviz ve alternatif döviz tüm hareketleri kapsamaktadır. Orijinal döviz ise, her stok, cari (müşteri, satıcı, personel vb.) ve muhasebe hesabı için farklı olabilir. Orijinal döviz her modülün kartlar menüsünden girilmektedir. Dövizli takip için Bkz. Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri. Hareketlerin istenilen döviz cinsi bazında takip edilebilmesi için, her döviz cinsinin günlük alış-satış kurları girilmelidir. Kur girişleri programınızın Kur işlemleri/kur girişi bölümünden yapılır. İşte bu rapor, gün bazında döviz kurlarını, kurlardaki değişim tutar ve yüzdelerini listelemektedir. Kur raporunu alabilmek için; sadece ilgili döviz kurunu ve kurların listeleneceği tarih aralıklarını girmeniz gerekir. Döviz kuru seçiminden sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda aşağıdaki bilgiler yer alır; Tarih: Kurların tarihleridir. Döviz AlıĢ: Parametreler ekranından seçtiğiniz döviz cinsinin, ilgili tarihteki alış kurudur. DeğiĢim Miktarı: İlgili tarihteki döviz alış kuru, bu tarihten önce alınan kurlardan farklı ise, farklı olan en son kur ile arasındaki değişim tutarıdır. Örnek: Tarih Döviz AlıĢ DeğiĢ.Miktarı DeğiĢ.Yüzdesi Yukarıdaki örnekte tarihindeki USD döviz alış kuru TL dir de USD TL ye çıkmıştır. Bu günler arasında TL fark vardır. Bu fark tarihindeki USD nın değişim miktarıdır. Bu tutarın yüzde olarak karşılığıysa 0.21 oranı ile değişim yüzdesi alanında yer almaktadır. DeğiĢim Değeri: İlgili tarihteki döviz alış kuru, bu tarihten önce alınan kurlardan farklı ise, farklı olan en son kur ile arasındaki değişim yüzde oranıdır. Bkz. Değişim Miktarı. Döviz SatıĢ: Parametreler ekranından seçtiğiniz döviz cinsinin, ilgili tarihteki satış kurudur. Efektif AlıĢ: Parametreler ekranından seçtiğiniz döviz cinsinin, ilgili tarihteki efektif alış kurudur. Efektif SatıĢ: Parametreler ekranından seçtiğiniz döviz cinsinin, ilgili tarihteki efektif satış kurudur. Dönemsel İşlemler Sistem bölümünün 8. seçeneği olan dönemsel işlemlere girdiğinizde, karşınıza 5 programdan oluşan bir alt menü gelecektir. Bu alt menüde yer alan programlar ile, numaralama, devir, eksport ve import ve maliyetlendirme işlemleri gerçekleştirilecektir. 117

118 Yevmiye Madde Yeniden Numaralama Bu program ile, muhasebe fişlerinin yevmiye numaraları yeniden sıralanacaktır. Muhasebe fişleri iki ayrı numara ile takip edilmektedir. Bunlardan birincisi fiş no, ikincisi ise yevmiye no dur. Fiş no, her yeni günde 1'den başlayarak otomatik olarak artmaktadır. Ertesi güne ait muhasebe fişleri girilirken bu numara yine 1'den başlayacaktır. Yevmiye numarası ise sene başında 1'den başlamakta ve sene sonuna kadar birer artarak devam etmektedir. Bu her iki numara da programınız tarafından otomatik olarak verilmektedir. Gün içinde bazı muhasebe fişlerinin iptal edilmesi veya yevmiye numarasının el ile girilmesinin gerektiği durumlarda, yevmiye numaraları normal sırasından şaşacaktır. Bu durumda ilgili numaraların yeniden sıralanması için bu programı kullanacaksınız. Numaralamaya girdiğinizde; Evet onaylıyorum Hayır onaylamıyorum şeklinde 2 butonun yer aldığı bir onay ekranı ile karşılaşacaksınız. Numaralama işlemini başlatmak için evet onaylıyorum butonunu kliklemeniz ve başlangıç yevmiye numarasını girmeniz yeterli olacaktır. Yeni Yıl Açılış ve Devir İşlemleri Bu alt menüde yer alan programlar yardımı ile, stok, cari, sipariş ve konsinye hareketlerinin bir sonraki seneye devirleri yapılacaktır. Ancak devir işlemlerini çalıştırmadan önce, KUR9000 NT programınız ile yeni yıl için şirket tanımlamalarını yapmanız (aynı şirket kodunu seçip, içinde bulunduğunuz yıldan bir sonraki yılı girerek) gerekmektedir. Devir programlarını da yeni yıl için açtığınız şirkette değil, eski yıl şirketinde çalıştırmalısınız. Şimdi yeni yıl açılış ve devir işlemlerinin nasıl yapılacağını daha yakından incelemeye çalışalım. Yeni Yıl AçılıĢı ve Gerekli Dosyaların Kopyalanması Bu bölümden yeni yıl açılışları ile ilgili işlemler yapılacak dolayısıyla eski yıla ait bilgilerin yeni yıla devredilmesi için gerekli dosyaların kopyalanması sağlanacaktır. Yalnız bu programı çalıştırmadan önce yeni yıl açılışları ile ilgili olarak daha önceden yapmanız gereken işlemlerin neler olduğundan bahsetmek istiyoruz. Series 9000 NT programlarında yeni yıl işlemleri iki aşamalıdır. Bu işlemlerden birincisi yeni yıl şirketinin açılışının yapılmasıdır. Yeni yıl açılışı yapıldığında, hem yeni yıl için bilgi girişlerine başlanabilir, hem de henüz tamamlanmamış olan eski yıl bilgileri girilmeye devam edilebilir. Yeni yıl açılışı ile yapılan işlemler; yeni yıl şirketine stok, cari, senet-çek kartlarına ait bilgilerin, parametrelerin ve evrak form tanımlamalarının aktarılması ve böylece yeni yıl şirketinin bilgi girişine hazır hale getirilmesidir. Yeni yıl açılışından önce dikkat edilmesi gereken en önemli nokta; eski yıl şirketinde senet ve çeklerle ilgili hareketlerin tamamlanmış olması ve personel tahakkuklarının düzenli olarak kesinleştirildiğinden emin olunmasıdır. Şimdi yeni yıl açılış işleminin nasıl yapılacağı ile ilgili açıklamalarımıza başlayabiliriz. Yeni Yıl AçılıĢı Nasıl Yapılır? Yukarıda da değindiğimiz gibi yapılması gereken ilk işlem; KUR9000 NT programınızdan 118

119 yeni yıla ait şirket açılışının yapılmasıdır. Bunun için KUR9000 NT programına girdiğinizde karşınıza gelecek ekrandan Günün tarihini ve yeni yıl açılışı yapılacak olan firmanın kodunu ilgili alanlara girin, Çalışma yılı alanına, yeni yılı girin, Çalışma sezonu, kullanıcı kodu ve giriş şifresi bilgilerini girip girişlerinizi onaylayın. Yukarıda sıraladığımız bilgiler girildikten sonra ekranınız üzerine; Devam Yeni Dosyalar Yarat Çıkış seçeneklerinden oluşan bir seçenek tablosu gelecektir. Bu tablodan "yeni dosyalar yarat" seçeneğini seçilmelidir. Bu seçim yapıldıktan sonra şirket tanıtım kartı ekranı ile karşılaşacaksınız. Şirket tanıtım kartını ALT+S tuşları ile kaydederek KUR9000 NT programının ana ekranına ulaşılacaktır. Şirket açılışları ile ilgili ayrıntılı bilgi için programınızın şirket tanımlama bölümünde ulaşabilirsiniz. Şimdi programdan çıkıp, KUR9000 NT programına çalışma yılı "eski yıl" olarak tekrar girin. Bu aşamada yapmanız gereken bu programı yani yeni yıl açılışı ve gerekli dosyaların kopyalanması programını çalıştırmanızdır. Bu programa girdiğinizde karşınıza Evet onaylıyorum Hayır Onaylamıyorum butonlarının yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Açmış olduğunuz yeni yıl şirketine, eski yıl bilgilerinin kopyalanabilmesi için bu ekrandan evet onaylıyorum butonunu tıklamalısınız. Bu işlem sonrasında firmanızın kart bilgileri, parametreleri ve tanımlı formları biraz önce açtığınız yeni yıl şirketine kopyalanacak ve açılış işleminiz tamamlanmış olacaktır. Yıl Sonu Senet/Çek ĠĢlemlerinin Yeni Yılda Güncellenmesi Bu program yardımıyla, senet ve çek hareketlerinin yeni yılda güncellenme işlemleri yapılacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza Evet onaylıyorum Hayır Onaylamıyorum butonlarının yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Bu aşamada yapmanız gereken açmış olduğunuz yeni yıl şirketine, eski yıla ait senet ve çek hareketlerinin güncellenebilmesi için evet onaylıyorum butonunu tıklamanızdır. Bu işlem sonrasında karşınıza gelecek ekrandan senet ve çeklerinize ilişkin gün süresini girip enter tuşuna basın. Böylece firmanıza ait senet ve çek hareketleriniz güncellenmiş olacaktır. Stok Hareketleri Devir ĠĢlemleri Devir işlemleri menüsünün bu programı ile stok hareketlerinin yeni yıla devri yapılacaktır. Bu işlem yapılmadan önce tüm stok giriş çıkış hareketleri bitmiş olmalıdır. Son envanter değerleri ve maliyetler kontrol edilmeli, maliyetlendirilmemiş stok hareketleri var ise maliyetlendirilmeli, envanterde bir maliyet sapması var ise, stok hareketlerinin devrinden önce KUR9000 NT programından stokhar._bf dosyası güncellenmelidir. Programa girdiğinizde karşınıza iki seçenekli bir alt menü gelecektir. Şimdi bu menüde yer alan programlar ile yapılacak işlemlerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. 119

120 Parametrelerdeki Maliyet Sistemi ile Belirlenen Stok Bakiyelerinin Devri Bu program yardımıyla, stok hareketlerinin yeni yıla devri yapılacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza aşağıda bir örneğini gördüğünüz devir parametrelerinin girileceği bir ekran gelecektir. Bu ekrandaki giriş alanları aşağıda açıklanmıştır;. Devir FiĢi Seri No: Devrettiğiniz hareketleri yeni şirketinizde devir fişi olarak görebilirsiniz. Bu alana, devredilen hareketlerin yeni şirketteki devir fişinde hangi seri numarası ile yer alacağını girmelisiniz. Örneğin A, B gibi. Devir FiĢi Tarihi: Bu alana günün tarihi otomatik olarak gelecektir. Sizden istenilen, devir işlemleri sonrasında oluşturulan devir fişinin tarihini girmenizdir. Eğer ekranda görüntülenen tarih uygun ise, bu alana <ENTER> tuşuna basarak geçiniz. Değilse devir fişi tarihini kendiniz giriniz. Devir FiĢi Kalem Adedi: Devir işlemleri sonrasında yeni açtığınız şirkette bir devir fişi oluşacağını söylemiştik. Eğer stok hareketleriniz çok fazla ise, tüm hareketlerin aynı devir fişinde yer alması, sizin fişi incelemenizi zorlaştıracaktır. Bu durumda devir fişinde maksimum kaç kalem yer alacağını girebilirisiniz. Kalem adedi girilince, bir devir fişine girilen adet kadar hareket atanacak, kalan hareketler yeni bir devir fişine atılacaktır. Örneğin yıl sonunda ortalama 250 kalemin devri yapılacak. Bu 250 kalemi tek bir fişte incelemeniz oldukça zor. Bu yüzden bu alana rakamını girdiniz. Bu durumda yeni şirkette sıra numaraları farklı 3 adet devir fişi yaratılacaktır. Devir FiĢi Devir FiĢi Seri No Sıra No Kalem Adedi A A A 3 50 Evet, bu alana da ilgili girişi yapıp <ENTER> tuşuna bastığınızda devir işlemi başlamış olacaktır. Devir işlemi her depo bazında ayrı ayrı yapılmaktadır. Yani 3 tane deponuz varsa önce 1. Depodaki kalemler, sonra da 2. ve 3. Depodaki kalemler devredilecektir. Depo isimlerini yeni şirketteki devir fişinde görebilirsiniz. Ayrıca bu ekranda da devri yapılan stokların depoları ve devredilen kayıt sayıları hızlı bir şekilde görüntülenecektir Eldeki Stokların Tarih ve Birim Fiyatları Ġle Devir ĠĢlemleri (FIFO) Devir programlarından ikincisi, stokları fifo ya göre devretmektedir. Bu programla devir yapıldığında, stoklarınız en son alım tarihinden başa doğru taranacak (toplam stok miktarı bulunana dek) ve devir işlemleri de yeni şirketteki devir fişine bir kaç kalem halinde yazılacaktır. Örneğin STK0001 kodlu stokunuzdan elinizde 1000 adet mevcut. Bu 1000 adet stok; de 300 adet TL de 500 adet TL de 200 adet TL alımlarının toplamı. Bu programla devir yaptığınızda, en son alımdan ( deki) alımdan itibaren geriye doğru ve toplam stok miktarı bulunana dek bütün alımlar yeni seneye 120

121 birim fiyatlarıyla birlikte devredecektir. Dolayısıyla yeni şirkette oluşturulacak devir fişinde, her alım ayrı ayrı (örneğimizi dikkate alırsak 3 kalem halinde) yer alacaktır. Eldeki stokların tarih ve birim fiyatlarıyla nasıl devredildiğini açıklamaya çalıştık. Devir işlemi için girilmesi gerekli parametreler, standart stok devriyle aynıdır. Bu yüzden parametre girişlerini ayrıca açıklamıyoruz. Cari Hareketleri Devir ĠĢlemleri Devir işlemleri menüsünün ikinci seçeneğinden, cari hesap bakiyelerinin yeni yıla devri yapılacaktır Banka-Kasa-Personel Hesapları Bakiye Devri Banka, kasa ve personellerin kümülatif bakiyeleri ile yeni yıla devredildiği bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle devir parametrelerini girmeniz gerekir. Bu parametreler aşağıda açıklanmıştır; Banka-Kasa- Ġçin Devir FiĢi Seri Devrettiğiniz banka, müşteri bakiyelerini şirketinizde FİNANS Personel No su: kasa ve yeni Modülü/Evraklar/Açılış Fişi evrakından izlemeniz mümkündür. Banka-kasa ve personel için devir işlemi sonrasında oluşturulacak açılış fişlerinin seri numaralarını bu alanlara girmelisiniz. Örneğin bankalar için B, kasalar için K, personeller için P seri numaralarını girebilir veya hepsine aynı seri numarasını da verebilirsiniz. Devredilsin mi?: Devir işlemini gerçekleştirebilmek için banka-kasa-personel satırlarının sol taraflarında ayrı satırlarda yer alan alanlar tıklanmalı ve açılacak pencereden -evet- seçimi yapılmalıdır. Eğer bunlardan bir cari cinsinin devri sonraya bakılacaksa parametreyi -hayırolarak seçmeniz yeterlidir. Devir FiĢi Tarihi: Bu alana günün tarihi otomatik olarak gelecektir. Sizden istenilen, devir işlemleri sonrasında oluşturulan devir fişinin tarihini girmenizdir. Eğer ekranda görüntülenen tarih uygun ise, bu alanı <ENTER> tuşuna basarak geçiniz. Değilse devir fişi tarihini kendiniz giriniz. Devir FiĢi Kalem Adedi: Yeni yıl şirketinde yaratılacak açılış fişinin satır sayısıdır. İsteğe bağlı bir değer girilebilir Standart Cari devir 121

122 Cari hesap bakiyelerinin yeni yıl şirketine devredileceği bölümdür. Bu bölümden devir işlemi yapıldığında, cari hareketlerin sadece kümülatif bakiyeleri devredilecektir. Yani bakiyeyi oluşturan hareketler yeni şirkette tek tek yer almaz. Her bir cari açılış fişinde tek satır yer alır. Devir işlemini başlatmadan önce girilmesi gereken parametreler vardır. Şimdi bunların neler olduğunu açıklamaya çalışalım; MüĢteriler-Satıcılar-Diğer Cari Ġçin Devir FiĢi Seri No su: Devrettiğiniz müşteri, satıcı ve diğer cari hareketlerini yeni şirketinizde FİNANS Modülü/Evraklar/Açılış Fişi evrakından izlemeniz mümkündür. İşte her bir cari hesap için devir işlemi sonrasında oluşturulacak açılış fişlerinin seri numaralarını bu alanlara girmelisiniz. Örneğin müşteriler için M, satışlar için S, diğer cariler için D seri numaralarını girebilir veya hepsine aynı seri numarasını da verebilirsiniz. Devredilsin mi?: Devir işlemini gerçekleştirebilmek için müşteri, satıcı ve diğer cari satırlarının sol taraflarında ayrı satırlarda yer alanlar tıklanmalı ve açılacak pencereden -evetseçimi yapılmalıdır. Eğer bunlardan bir cari cinsinin devri sonraya bırakılacaksa parametreyi - hayır- olarak seçmeniz yeterlidir. Devir FiĢi Tarihi: Bu alana günün tarihi otomatik olarak gelecektir. Sizden istenilen, devir işlemleri sonrasında oluşturulan devir fişinin tarihini girmenizdir. Eğer ekranda görüntülenen tarih uygun ise, bu alanı <ENTER> tuşuna basarak geçiniz. Değilse devir fişi tarihini kendiniz giriniz. Devir FiĢi Kalem Adedi: Bkz. Standart Stok Devir/Devir Fişi Kalem Adedi. Evet, yukarıda sıraladığımız alanlara ilgili girişi yapıp <ENTER> tuşuna bastığınızda devir işlemi başlamış olacaktır. Devir işlemi sırasında devredilen cari gruplarının ve cari cinslerinin adı ile, devredilen kalem sayısı ekranda hızlı bir şekilde görüntülenecektir. Standart Cari Devir (Sorumluluk Merkezi Detaylı) Cari hesap bakiyelerinin sorumluluk merkezlerine göre yeni yıl şirketine devredileceği bölümdür. Bu bölümden devir işlemi yapıldığında, cari hesap bakiyeleri kaç sorumluluk merkezinde görülüyorsa, her bir cari devir bakiyeleri ile birlikte sorumluluk merkezi sayısı kadar açılış fişinde yer alır. Örneğin C001 kodlu cari 3 ayrı sorumluluk merkezi ile hareket görmüş ve bakiyesi 100 milyon lira. Buna göre devir yapıldığında, bakiyeyi oluşturan hareketler hangi sorumluluk merkezlerinden gerçekleştirmiş ise, devir sonrası oluşacak açılış fişinde bu detayları ile yer alacaktır; Cari Sorumluluk Kodu Bakiye Merkezi Kodu C SRM01 C SRM02 C SRM03 Programın çalışma şekli ve parametre giriş alanları standart cari devir ile aynı olduğundan tekrar açıklamıyoruz. 122

123 Cari Hesap Bakiyelerinin Vade Tarihleriyle Devri Cari hesap bakiyelerinin bakiyeyi oluşturan vade tarihleri ile birlikte açılış fişine tek tek yazıldığı bölümdür. Bu program ile devir işlemi yapılırken, KUR9000/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/ Program Başlangıç Parametreleri bölümündeki otomatik hesap kapama şekli parametresi de dikkate alınacaktır. Buna göre eğer otomatik hesap kapama şekli ilk fatura önce kapanır seçilmiş ise, bakiye bulunana dek son evrak tarihinden geriye doğru gidilerek evraklar taranacak ve açılış fişine tek tek yazılacaktır. Otomatik hesap kapama şekli ilk vade önce kapanır seçilmiş ise, bu durumda bakiye bulunana dek en büyük vadeden küçüğe doğru gidilecek ve açılış fişine satır satır yazılacaktır. Programın çalışma şekli ve parametre giriş alanları standart cari devir ile aynı olduğundan tekrar açıklamıyoruz. Cari Hesap Bakiyelerinin Vade Tarihleriyle Devri (Sorumluluk Merkezi Detaylı) Cari hesap bakiyelerinin sorumluluk merkezlerine göre bakiyeyi oluşturan vade tarihleri ile birlikte açılış fişine tek tek yazıldığı bölümdür. Programın çalışma şekli ve parametre girişleri cari hesap bakiyelerinin vade tarihleriyle devri programı ile aynıdır. Bundan dolayı bu programı ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Bilgi için Bkz. Cari Hesap Bakiyelerinin Vade Tarihleriyle Devri bölümü Cari Hesap Bakiyelerinin Adat Vadesi Ġle Devri Bu program cari hareketleri bakiyeyi bulana dek tarayacak ve ortalama vadelerini alarak yeni yıla devredecektir. Başka bir ifade ile, yeni yıl şirketindeki açılış fişinde her bir cari için tek satırlık bir devir bakiyesi görülecek ve bu bakiyenin vadesi hareketlerin ortalama vadesi olacaktır. Programın çalışma şekli ve parametre giriş alanları standart cari devir ile aynı olduğundan tekrar açıklamıyoruz. SipariĢ Hareketleri Devri Sipariş devir hareketleri programı ile, sipariş hareketlerinin yeni yıla devri yapılacaktır. Bu programın çalıştırılması ile birlikte sipariş hareketleri için yeni yıl şirketinde _DVR seri numarası ile alınan ve verilen sipariş fişleri otomatik olarak yaratılacaktır. Konsinye Hareketleri Devri Konsinye sipariş hareketlerin yeni yıl devrinin yapıldığı bölümdür. Programa girildiğinde başka hiç bir işlem yapmaya gerek kalmadan konsinye hareketler yeni yıl şirketine devredilmeye başlayacaktır. Atik Kartları FİNANS veya MUHASEBE modüllerinden girilen demirbaş kartlarının yeni yıl şirketine devri bu bölümden yapılacaktır. Devir işlemleri programa girdiğinizde hiçbir işlem yapmaya gerek kalmadan yeni yıl şirketine devredilmeye başlayacaktır. Akaryakıt Hareketleri Devir işlemleri menüsünün bu bölümünden akaryakıt stok hareketlerinin yeni yıla devri yapılacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza iki seçenekli bir alt menü çıkacaktır. 123

124 Parametrelerdeki Maliyet Sistemi Ġle Belirlenen Akaryakıt Bakiyelerinin Devri Bu program yardımıyla akaryakıt stok hareketlerinin yeni yıla devri yapılacaktır. Devir işlemini başlatmadan önce, yeni sene için şirket açmayı unutmayınız. Programa girdiğinizde karşınıza devir parametreleri başlıklı bir pencere gelecektir. Devir işlemini için bu pencereden girilebilecek parametreler aşağıda açıklanmıştır. Devir FiĢi Seri No: Devrettiğiniz akaryakıt hareketlerini yeni şirketinizde devir fişi olarak görebilirsiniz. Bu alana, devredilen hareketlerin yeni şirketteki devir fişinde hangi seri numarası ile yer alacağını girmelisiniz. Örneğin A, B gibi. Devir FiĢi Tarihi: Bu alana günün tarihi otomatik olarak gelecektir. Sizden istenilen, devir işlemleri sonrasında oluşturulan devir fişinin tarihini girmenizdir. Eğer ekranda görüntülenen tarih uygun ise, bu alana <ENTER> tuşuna basarak geçiniz. Değilse devir fişi tarihini kendiniz giriniz. Devir FiĢi Kalem Adedi: Devir işlemleri sonrasında yeni açtığınız şirkette bir devir fişi oluşacağını söylemiştik. Eğer akaryakıt stok hareketleriniz çok fazla ise, tüm hareketlerin aynı devir fişinde yer alması, sizin fişi incelemenizi zorlaştıracaktır. Bu durumda devir fişinde maksimum kaç kalem yer alacağını girebilirisiniz. Kalem adedi girilince, bir devir fişine girilen adet kadar hareket atanacak, kalan hareketler aynı seri numaralı fakat farklı sıra numaralı devir fişine atılacaktır. Parametre girişlerinden sonra devir işlemi başlayacaktır. Devredilen kayıt adedini ekranınızın alt tarafından izleyebilirsiniz. Eldeki Akaryakıtların Tarih ve Birim Fiyatları Ġle Devir ĠĢlemleri (FIFO) Devir programlarından ikincisi, akaryakıt stoklarını fifo ya göre devretmektedir. Bu programla devir yapıldığında, stoklarınız en son alım tarihinden başa doğru taranacak (toplam akaryakıt miktarı bulunana dek) ve devir işlemleri de yeni şirketteki devir fişine bir kaç kalem halinde yazılacaktır. Örneğin S001-Süper Benzin stokunuzdan elinizde litre mevcut. Bu litre stok; de 3000 litre TL de 5000 litre TL de 2000 litre TL alımlarının toplamı. Bu programla devir yaptığınızda, en son alımdan ( deki) alımdan itibaren geriye doğru ve toplam akaryakıt miktarı bulunana dek bütün alımlar yeni seneye birim fiyatlarıyla birlikte devredecektir. Dolayısıyla yeni şirkette oluşturulacak devir fişinde, her alım ayrı ayrı (örneğimizi dikkate alırsak 3 kalem halinde) yer alacaktır. Eldeki stokların tarih ve birim fiyatlarıyla nasıl devredildiğini açıklamaya çalıştık. Devir işlemi için girilmesi gerekli parametreler, standart stok devriyle aynıdır. Bu yüzden parametre girişlerini ayrıca açıklamıyoruz. Eksport İşlemleri Eksport ve import işlemleri; belli bir yerde gerçekleştirilen hareketlerin, başka bir yerdeki bilgi dosyalarına transferi için kullanılır. Bu transferde önce bilgiler bir dosyaya eksport edilir, daha 124

125 sonra o dosyadan alınarak ilgili ortama import edilir. Örneğin şubelerde girilen muhasebe fişleri önce eksport edilir, sonra merkezde import edilerek bilgi dosyalarının güncelleştirmesi sağlanır. Dönemsel işlemler menüsünün bu bölümünden, muhasebe fişleri,cari hareketler ve fiyat değişikliği evraklarının DOS ortamında bir dosyaya eksport edilmesi (yazdırılması) sağlanacaktır. Mouse bu seçeneğin üzerine geldiğinde dört seçenekli bir alt menü açılacaktır. Şimdi bunları sırayla inceleyelim. Muhasebe FiĢleri Eksport ĠĢlemleri Muhasebe fişlerinin dos ortamında herhangi bir dosyaya eksport edileceği bölümdür. Muhasebe fişlerinin eksport edilebilmesi için aşağıdaki alanlara ilgili girişleri yapmalısınız; Dosya Adı: Muhasebe fişlerinin eksport edileceği dosya adı, dosyanın yer aldığı path ile birlikte bu alana otomatik olarak gelecektir. Eksport dosyasının adı fiş.exp dur. Dilerseniz eksport dosyasının path ini ve dosya adını değiştirebilirsiniz. Daha sonra bu bilgilerin import edileceğini düşünerek, eksport dosya adını bir yere not etmenizde fayda vardır. Ġlk Evrak Tarihi-Son Evrak Tarihi: Eksport edilecek muhasebe fişleri hangi tarih aralığında girilen veya yaratılan evraklardan oluşacaksa, bu alanlara muhasebe fişlerine ilişkin tarih aralığını girebilirsiniz. Örneğin şeklinde bir giriş yaparsanız, fiş tarihi bu tarihler arasındaki muhasebe fişleri eksport edilecektir. Tüm ġubeler: Eksport işlemi yukarıdaki tarih aralığında olan ve tüm şubelerden gelen muhasebe fişlerini kapsayacaksa bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden -evet- seçimini yapınız. Sadece belirli bir şubeden gelen fişleri kapsayacaksa seçiminiz -hayır- olmalıdır. ġube No: Eksport işlemi tek bir şubenin kayıtlarından oluşacaksa, bu alana ilgili şube numarasını girebilirsiniz. Şube numarası, o şubenin şirket tanıtım kartından girilen numara olmalıdır. Tüm Yaratanlar: Eksport işlemi bütün kullanıcıların yarattığı fişleri kapsayacaksa, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden -evet- seçimini yapınız. Sadece tek bir kullanıcının yarattığı fişler eksport edilecekse seçiminiz -hayır- olmalıdır. Yaratan Kullanıcı ID: Yukarıdaki seçiminiz -hayır- ise bu alana kayıtları eksport edilecek kullanıcının kodunu girmelisiniz (KUR9000/Kuruluş/Kullanıcı & Grup Tanımlamaları/Kullanıcı Tanımlama programının no kolonunda yer alan kodlar girilecektir). Ġlk Yaratılma Tarihi - Son Yaratılma Tarihi: Eksport işlemi hangi tarih aralığında yaratılan muhasebe fişlerini kapsayacaksa, bu alanlara ilk ve son yaratılma tarihlerini girebilirsiniz. Bu tarihleri evrak tarihi ile karıştırmayınız. Evrak tarihi ileriye veya geriye dönük olarak da verilebilir. Örneğin bir muhasebe fişini tarihinde 125

126 programa girip, bu fişin fiş tarihine verebilirsiniz. Bu durumda yaratılma tarihi , evrak tarihi ise olacaktır. Tüm Son DeğiĢtirenler: Eksport işlemi yukarıdaki parametrelere uyan ve son değişikliği yapan bütün kullanıcıları kapsayacaksa bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız pencereden -evet- seçiniz. Örneğin sadece bir personelinizin yaptığı fiş değişikliklerinin eksport edilmesini istiyorsanız parametreyi -hayır- seçip, alt satıra ilgili kullanıcı kodunu girmelisiniz. Son DeğiĢtiren Kullanıcı ID: Yukarıdaki seçiminiz -hayır- ise bu alana kayıtları eksport edilecek kullanıcının kodunu girmelisiniz (KUR9000/Kuruluş/Kullanıcı & Grup Tanımlamaları/Kullanıcı Tanımlama programının no kolonunda yer alan kodlar girilecektir). Son DeğiĢtirme Ġlk Tarihi - Son DeğiĢtirme Son Tarihi: Eksport işlemine hangi tarih aralığındaki değişiklikler dahil edilecekse bu alanlara ilk ve son değişiklik tarihlerini girebilirsiniz. Özel Kod 1-2-3: Eksport işlemini muhasebe fişlerinin özel kodlarına göre (ALT+G Kayıt Hikayesi ekranından girilen) sınırlamak istiyorsanız, bu alanlara hangi özel kodlu kayıtların eksport edileceğini girebilirsiniz. FiĢ Tipi:Bu alanda sizden istenen eksport edilecek fişlerin tiplerini belirtmenizdir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden eksport edeceğiniz fişlerin tipini seçiniz. Tarih girişleri yapıldıktan sonra <F2> tuşuna basmalısınız. Girdiğiniz parametrelere göre muhasebe fişleri ilgili dosyaya eksport edilecektir. Cari Hareketleri Eksport ĠĢlemleri Cari hesapların hareketlerinin (CARIHAR._EXP dosyasının) eksportu bu bölümden yapılacaktır. Programın çalışma şekli muhasebe fişleri eksport işlemleri ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. Dahili Stok Hareketlerin Export ĠĢlemleri Stok hareketlerinin (STOKHAR.EXP dosyasının) eksportu bu bölümden yapılacaktır. Programın çalışma şekli muhasebe fişleri eksport işlemleri ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. Fiyat DeğiĢikliklerinin Eksport ĠĢlemleri Fiyat değişikliği evrakı, stokların satış fiyatlarını değiştirmekte ve yapılan değişiklikleri stok kartlarına update etmektedir. Özellikle merkez-şube ilişkisi olan firmalar, merkezde yapılan fiyat değişikliklerinin şubelerde de aynı şekilde geçerli olmasını isteyebilirler. Bu durumda, önce merkezdeki fiyat değişikliği evrakı bir dosyaya eksport edilir. Daha sonra bu dosya ilgili şubelerde sistemlere import edilir. Böylece evraktan yapılan fiyat değişiklikleri, şubelerdeki stok kartlarına da otomatik olarak update edilmiş olur. Bu program, fiyat değişikliği evraklarını eksport etmektedir. Programın çalışma şekli muhasebe fişleri eksportu ile aynıdır. 126

127 Döviz Kurları Eksport ĠĢlemleri İstediğiniz tarihlere ait döviz kurlarının dos ortamında herhangi bir dosyaya eksport (DOVIZKUR.EXP) edileceği bölümdür. Programın çalışma şekli ve girilmesi gereken parametreler muhasebe fişleri eksport işlemleri ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. Import İşlemleri Dönemsel işlemler menüsünün bu bölümünden, eksport edilen muhasebe fişleri, cari hareketler döviz kurları, stok hareketleri ve fiyat değişikliği evraklarının import işlemi gerçekleştirilecektir. Import işlemleri, girilecek import dosyasındaki kayıtları mevcut kayıtlara ekler ve dosyaları güncelleştirilir. Programa girdiğinizde karşınıza dört seçenekli bir alt menü gelecektir. Şimdi bunları sırayla inceleyelim. Muhasebe FiĢleri Import ĠĢlemleri Eksport edilen muhasebe fişlerinin importu bu bölümden yapılacaktır. Muhasebe fişlerini import edebilmek için, sadece eksport dosyasının path ini (bulunduğu dizini) ve ismini girip <F2> tuşuna basmanız gerekir. İlgili fişler import edilecektir. Eksport-import işlemleri sırasında dikkat edilmesi gereken bir noktayı hatırlatmak istiyoruz; Fiş eksportu yaparken, KUR9000 NT deki firma seçiminiz fişlerin alınacağı firma, import ederken de fişlerin yükleneceği firma olmalıdır. Örneğin; aynı anda 2 şirketin muhasebe kayıtlarını tutuyorsunuz. Bunlardan biri merkez, diğeri ise şube olarak geçiyor. Şubedeki muhasebe fişlerinin merkez firmaya alınabilmesi için, KUR9000 NT programınızı çalıştırdığınız firmanız şube firma olmalıdır. KUR9000 NT de şube firma seçilip fişler eksport edildikten sonra, programdan çıkıp merkez firma ile KUR9000 NT ye yeniden girmelisiniz. Daha sonra ilgili eksport dosyasının adını girip, şubedeki muhasebe fişlerinin merkeze importu yapılabilir. Cari Hareketlerin Import ĠĢlemleri Bu bölümden, eksport edilen cari hareketleri ilgili dosyalara import edilecektir. Program çalışma şekli itibari ile Muhasebe fişleri import işlemleri ile aynıdır. Bu sebeple burada tekrar açıklamıyoruz. Dahili Stok Hareketlerin Import ĠĢlemleri Bu bölümden, eksport edilen stok hareketleri ilgili dosyalara import edilecektir. Program çalışma şekli itibari ile Muhasebe fişleri import işlemleri ile aynıdır. Bu sebeple burada tekrar açıklamıyoruz. Fiyat DeğiĢikliklerinin Import ĠĢlemleri Eksport edilen fiyat değişikliği evraklarının importu bu bölümden yapılacaktır. Programın çalışma şekli itibari ile diğer import programlarıyla aynıdır. Döviz Kurları Import ĠĢlemleri Bu bölümden, eksport edilen döviz kurlarının ilgili dosyalara import edilecektir. Program çalışma şekli itibari ile Muhasebe fişleri import işlemleri ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. 127

128 Pdt Eksport/Import Bu bölümden PDT yani el terminalleri için stok ve cari kartlarının eksport işlemleri ile mal kabul dosyasına ait import işlemi gerçekleştirilecek. Pdt Stok Kartları Eksport (PDT) el terminalleri için stok bilgilerinin eksport işlemi bu bölümden yapılacaktır. Program stok bilgilerini PDTSTOK.TXT isimli bir dosyaya kaydedecektir. Bu dosyada stokların kodu, adı ve barkodu yer alacaktır. Pdt Cari Kartları Eksport (PDT) el terminalleri için cari bilgileri eksport işlemi bu bölümden yapılacaktır. Program cari bilgilerini PDTCARI.TXT isimli bir dosyaya kaydedecektir. Bu dosyada stokların kodu, adı ve barkodu yer alacaktır. Pdt Mal Kabul Dosyası Import (PDT) El terminallerinden gelen mal kabul dosyalarına ait bilgilerin import işlemi bu bölümden yapılacaktır. Bilgilerin kayıtlı olduğu dosyanın adı PDTKABUL.TXT dir. Maliyetlendirme İşlemleri Dönemsel işlemler menüsünün son seçeneği maliyetlendirme işlemlerine ayrılmıştır. Standart Maliyetlendirme Standart maliyetlendirme bölümünden depolar arası sevk fişlerinin ve sarf, fire ve sayım çıkış fişlerinin maliyetlendirilmesi yapılacaktır. Bu bölümde yer alan programlar evrak tiplerine göredir ve esnek parametre girişleri yardımıyla maliyetlendirme işlemlerini istediğiniz kadar sınırlandırmanıza olanak tanır. Maliyetlendirme bittiğinde, ambar fişlerindeki gider hesabı (genel hesap) ve stok kartlarında stok hesabının çalışmasıyla ilgili muhasebe fişi otomatik olarak oluşacaktır. Şimdi bu programları sırayla açıklamaya çalışalım. Depolar Arası Sevk FiĢleri Maliyetlendirme Depolar arasında gerçekleşen stok transferleri işletmelerin bir cebinden diğerine geçen para gibidir ve depolar arası transferlerde genellikle maliyetlendirme yapılmaz. Bazı işletmeler depolarını da birer sorumluluk merkezi veya kar merkezi olarak görmek isteyebilir. Bu tür işletmelerde, Depolar arasında yapılan stok giriş-çıkışlarının da maliyetlendirmesi yapılır. Örneğin merkez depoya TL den alınan bir stok, depolar arası transfer ile yine merkez depodan X şube deposuna den gönderilebilir. İşte aradaki TL tutarındaki farkın maliyetlendirilmesi, yani merkez depo kayıtlarında kar olarak görülebilmesi için, bu programdan depolar arası sevk fişlerinin maliyetlendirilmesini gerçekleştirebilirsiniz. Ancak, bu programın çalışması için, Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Stok Maliyet Parametreleri programındaki depolar ayrı maliyet unsuru parametresinin -evet- olarak tanımlanması ayrıca KUR9000 NT programının Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametrelerinde yer alan depolar arası sevk fişlerinde anında maliyet hesaplanmayacak parametresinin evet- olarak belirtilmesi gerekmektedir. Programa 128

129 girdiğinizde, parametre girişlerinin yapılacağı bir ekranla karşılaşacaksınız. Şimdi bu ekranda yer alan alanları sırayla açıklayalım. Ġlk Kod-Son Kod-Kod Yapısı: Maliyetlendirme işlemine dahil edilecek stoklarınıza ilişkin kod aralığı veya kod yapısını bu alanlara girebilirsiniz. Ġlk Tarih-Son Tarih: Maliyetlendirme işleminin hangi tarih aralığındaki sevk fişlerini kapsamasını istiyorsanız, bu alanlara ilgili tarihleri giriniz. Hareket Cinsi: Maliyetlendirme işleminde baz alınacak hareket cinsi depolar arası transfer olarak bu alanda görülecektir. Depo: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda tanımlı olan tüm depolarınız bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Sizden istenilen, maliyetlendirme işleminin hangi depo için yapılacağını belirlemenizdir. İlgili depoyu seçiniz. Depo seçimi yapıldıktan sonra, girdiğiniz parametreler doğrultusunda depolar arası sevk fişleriniz maliyetlendirilmeye başlayacaktır. Maliyetlendirilen stokların kod ve isimlerini ekranınızın alt bölümünden takip edebilirsiniz. Sarf, Fire, Sayım, SatıĢ FiĢleri Maliyetlendirme KUR9000 NT programının Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametrelerinde yer alan ambar çıkış fişlerinde anında maliyetlendirme yapılmayacak parametresi evet olarak belirtilmiş ise ilgili fişlerin yani ambar çıkış fişleri, yani sarf, fire ve sayım fişlerinin maliyetlendirilmeleri bu bölümden yapılacaktır. Maliyetlendirme işlemi, KUR9000/Stok-Sipariş Parametreleri/Stok Maliyet Parametreleri bölümünden seçilen maliyet hesaplama şekline göre olacaktır. Programa girdiğinizde, parametre girişlerinin yapılacağı bir ekranla karşılaşacaksınız. Şimdi bu ekranda yer alan alanları sırayla açıklayalım. Ġlk Kod-Son Kod-Kod Yapısı: Ambar fişlerinin maliyetlendirilmesinde hangi stokların baz alınmasını istiyorsanız, bu alanlara ilk ve son stok kodlarını ya da stok kod yapısını girebilirsiniz. Eğer ilk kod-son kod ve kod yapısı alanlarına herhangi bir giriş yapılmazsa, ambar çıkış fişlerinde yer alan bütün stoklar maliyetlendirilecektir. Ġlk Tarih-Son Tarih: Hangi tarihler arasında girilen ambar fişleri maliyetlendirilecekse, bu alanlara ilgili ilk ve son fiş tarihlerini girebilirsiniz. Tarih girişleri yapılmazsa, dönem başından itibaren içinde bulunduğunuz güne kadar girilen tüm ambar çıkış fişleri maliyetlendirilecektir. Hareket cinsi: Bu program ile, her 4 ambar fişi de (Sarf, Fire, Sayım, Satış) aynı anda maliyetlendirilebilir. Zaten hareket cinsi başlıklı bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda 4 fiş cinsini de göreceksiniz. Maliyetlendirme işlemini tek tek yapacaksanız, maliyetlendirilmeyecek fiş cinsinin bulunduğu satırdaki kutucuğu tıklamanız ve <ENTER> tuşuna basmanız gerekir. 129

130 Bu hareket cinslerinden biri olan satış, girişi olmadan çıkışı yapılmış, giriş evrakı sonradan düzenlenmiş stokları veya maliyete etki etmesi istenilen evrakları (fiyat farkı faturaları) da maliyetlendirme işlemine dahil edecektir. Depo: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda tanımlı olan depolarınız bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Sizden istenilen, maliyetlendirme işleminin hangi depodaki stoklarını kapsamasını istiyorsanız, ilgili depoyu seçmenizdir. Yukarıda sıralanan alanlara ilgili parametreler girildikten sonra ambar fişleri maliyetlendirilmeye başlayacaktır. Programınızın yaptığı maliyetlendirmeleri ya ambar fişi evraklarından, ya da stok hareket raporlarından izleyebilirsiniz. Dönemsel Yürüyen Ağırlıklı Ortalamaya Göre, Özet Dosyadan Hızlı Maliyetlendirme Maliyetlendirme işlemleri menüsünün bu programı, sadece parametreler ekranından girilecek dönem itibariyle ve özet dosyadan yürüyen ağırlıklı ortalamaya göre maliyetleri hesaplayacaktır. Dönemsel yürüyen ağırlıklı ortalamada maliyet, o ay içinde işletmeye giren stok değerlerinin çıkan stok değerlerine bölünmesi ile elde edilecektir. Programa girdiğinizde, maliyetlendirme işlemine tabi olacak stoklara ilişkin kod aralığı veya kod yapısının ve maliyetlendirme için baz alınacak dönemin girilmesi istenir. Bu girişler yapılıp işlem onaylandıktan sonra maliyetlendirme başlayacaktır. Üretim ĠĢ Emirleri Maliyetlendirme Bu program, MRP9000 NT Üretim Yönetim Paketi ni kullanan işletmelerin, üretim iş emirlerini maliyetlendirilmeleri için hazırlanmıştır. Programa girdiğinizde, maliyetlendirme işlemine tabi olacak ilk ve son iş emri kodlarının, bu iş emirlerinin hangi tarih aralığındaki hareketlerinin maliyetlendirileceğinin ve tutarı sıfır (0) olanların mı, tüm stokların mı maliyetlendirileceğinin girilmesi beklenir. Bu girişlerden sonra sıra reçete şeklini seçmeye gelmiştir. Maliyetlendirme işlemi için normal reçetelerin mi, kombine üretim reçetelerinin mi baz alınacağı da belirlendikten sonra maliyetlendirme başlayacaktır. Dahili Stok Hareket Evraklarının Muhasebe FiĢlerini OluĢturma Dahili stok hareket evraklarının stok maliyetlerinin kesinleşmemesi gibi nedenlerden dolayı muhasebeye sonradan entegre edilmesi gerekebilir. Bunun için; KUR9000/Sistem/Entegrasyon Parametreleri/ Entegrasyon Şekil Parametreleri programından dahili stok hareketleri anında entegre edilmeyecek parametresinin -evet- olarak tanımlanması gerekir. İşte sonradan muhasebeleşecek dahili stok hareket evraklarının muhasebe fişleri bu program ile oluşturulacaktır. Programa girdiğinizde öncelikle işlemi onaylamanızı isteyen bir mesaj ekranı ile karşılaşırsınız. Bu ekrandan evet, onaylıyorum mesajını seçtikten sonra muhasebe fişleri oluşturulacak dahili stok hareket evraklarına ilişkin tarih sınırlarını girmeniz gerekecektir. Bu girişlerden sonra muhasebe fişleri oluşturulmaya başlayacaktır. Satılan Malın Maliyeti FiĢi OluĢturma Satılan mallarınıza ilişkin maliyet fişlerinin otomatik olarak oluşturulduğu bölümdür. Özellikle maliyeye verilmesi gereken tablolardan Satışların Maliyeti Tablosunun doğru bir 130

131 şekilde alınabilmesi için, belirli aralıklarla bu programdan satılan malların maliyet fişleri oluşturulmalıdır. Program çalıştırıldığında, seçilen maliyet hesaplama şekline göre satılan mallarınızın maliyetleri bulunacak ve maliyetler MUHASEBE modülünde 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti hesabına borç, 153 Ticari Mallar Hesabına alacak kaydedilerek maliyet fişi oluşturulacaktır. Şimdi satılan malın maliyeti fişi için girilmesi gerekli parametreleri açıklamaya çalışalım. Ġlk Kod-Son Kod-Kod Yapısı: Satılan malın maliyet fişi oluşturulurken hangi stokların baz alınmasını istiyorsanız, bu alanlara ilk ve son stok kodlarını ya da stok kod yapısını girebilirsiniz. Eğer ilk kod-son kod ve kod yapısı alanlarına herhangi bir giriş yapılmazsa, maliyet fişi biraz sonra gireceğiniz tarihler arasında satılan bütün stoklarınızı kapsayacaktır. Ġlk Tarih-Son Tarih: Satılan malın maliyet fişi için baz alınacak ilk ve son satış tarihlerini bu alanlara girebilirsiniz. Eğer tarih parametreleri boş bırakılırsa, maliyet fişi dönem başından içinde bulunduğunuz güne kadar yapılan bütün satışları kapsayacak şekilde hazırlanır. FiĢ Tarihi: Satılan malın maliyet fişi muhasebede hangi tarihli olacaksa, bu alana ilgili tarihi girmelisiniz. Depo: Satılan malın maliyet fişi hangi depodan çıkışı yapılan stoklar için oluşturulacaksa, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve karşınıza gelecek pencereden ilgili depoyu seçmelisiniz. Sonradan MuhasebeleĢecek Evrak Değerlendirilsin: Bire bir entegrasyon ile çalışan firmalarda bazı evrakların sonradan muhasebeleştirilmesi gerekebilir. Örneğin mutabakat alınması gereken dekont, bankadan nakit çekme gibi evraklar ve henüz maliyetleri kesinleşmemiş olan stoklar için stok hareket evrakları gibi. Bire bir entegre çalışan bu tür firmalarda doğal olarak bu evraklar da muhasebeye anında entegre edilecektir. İşte bu tür evrakları gerekli kontroller yapıldıktan, muhasebeye entegre etmek isteyen firmalar, KUR9000 NT programının Kuruluş/Firma Tanımlama programında yer alan sonradan muhasebeleşecek evrak serisi alanına ilgili evraklar için ortak bir seri numarası girerek takiplerini yapabilmektedir. Daha sonrasında bu evrakları KUR9000/Servis/Entegrasyon Güncelleme/Entegre Edilmemiş Cari ve Stok Hareketlerinin Muhasebe Entegrasyonu programlarından toplu olarak muhasebeye entegre etmektedirler. İşte bu alanda sizden istenen, bu tür evrakların değerlendirmeye alınıp alınmayacağını belirlemenizdir. Bu alandaki seçiminiz evet ise bu tür evraklar değerlendirilmeye alınacaktır. Evet, satılan malın maliyet fişiyle ilgili girilmesi gereken parametreleri açıkladık. Son parametre girişi de yapıldıktan sonra programınız stoklarınızı tarayacak, maliyetlerini bulacak ve maliyet fişinizi otomatik olarak oluşturacaktır. Akaryakıt İstasyonu Tanımlamaları Sistem menüsünün bu seçeneği akaryakıt istasyonu tanımlamalarına ayrılmıştır. Series 9000 New Tech için akaryakıt istasyonu paketimiz PET9000 NT dir. Bu bölüme gelindiğinde, 5 seçenekten oluşan bir alt menü açılacaktır. Bu alt menüde yer alan programlar yardımıyla PET9000 NT kullanıcılarımız akaryakıt istasyonlarında mevcut olan adaların, tankların, ve pompaların programa tanıtımı yapacaklarıdır. Yine bu bölümde yer alan vardiya parametreleri ile, yapılan satışlar doğrultusunda PET9000 NT nin, otomatik olarak 131

132 oluşturacağı fatura, irsaliye, tahsilat fişi gibi evrakların, evrak seri numaralarını kullanıcı kendi isteğine göre belirleyebilecektir. PET9000 NT tanımlamalarına geçmeden önce, programa tanıtımı yapılacak, ada, pompa, tank ve sayaçlar arasında, nasıl bir ilişki olduğuna kısaca değinmek istiyoruz. İstasyonda bulunan adalar pompa grupları olarak düşünülebilir. Kullanımı zorunlu değildir. Bu nedenle ada sistemine göre çalışmayan istasyonlarda tanımlanmayabilirler. Tanımlandığı takdirde, PET9000/Vardiya Modülü/ Pompacı Hesabı programından yapılacak pompa seçimlerini kolaylaştıracaktır. Pompalar, akaryakıt ürünlerinin satıldığı sayaç grupları dır. Programa tanıtılması zorunludur. Çünkü PET9000 NT programının vardiya işlemlerinde, akaryakıt satışları için pompalar değil, sayaçlar seçilmektedir. Bir pompanın üzerindeki sayaçlardan farklı stoklar satılabilir. Tanklar akaryakıt depolarıdır. Bir tanka birden fazla sayaç bağlanabilir. Tankların boyutları ve kapasiteleri birbirlerinden farklı olabilir. Evet, bu açıklamalar doğrultusunda, PET9000 NT tanımlamalarında yer alan programları sırasıyla incelemeye başlayabiliriz. Ada Tanıtım Kartı PET9000 NT tanımlamalarının 1. seçeneği ada tanıtım kartıdır. Adaları; akaryakıt istasyonlarındaki pompaların, belirli gruplara ayrılması olarak tanımlamıştık. Eğer istasyonunuz da pompaların bağlı oldukları adalar varsa, tanıtımları bu bölümden yapılacaktır. Örneğin, süper benzin ve normal benzin satışı yapılan pompalar bir ada, kurşunsuz benzin ve motorin satışı yapılan pompalar bir ada olarak tanımlanabilir. Ada sistemine göre çalışılmayan istasyonlarda, ada tanıtımı yapılması zorunlu değildir. Ada tanımlamaları, PET9000/Vardiya Modülü/Pompacı Hesabı programından o vardiya için ilgili pompaları seçerken size kolaylık sağlayacaktır. Şöyle ki; pompacı hesabı programından sayaç sayışlarını girebilmek için, o vardiyada hareket gören pompaları tek tek programa girmek zorundasınız. Eğer ada sistemine göre çalışıyorsanız ve pompalarınızı da ilgili adalara bağladıysanız, pompacı hesabından her bir pompayı tek tek seçmek yerine, sadece o pompaların bağlı oldukları adayı seçmeniz yeterli olacaktır. Örneğin bir adada 5 pompa varsa. Ada tanımlamaları ile 5 kez pompa seçmek yerine, bu pompaların bulunduğu adayı bir kez seçmeniz yeterli olacaktır. Şimdi ada tanıtım kartına girdiğinizde, karşınıza gelecek olan ekranda yer alan alanları sırasıyla inceleyelim. Ada Kodu: Programa girdiğinizde imleç ada kodu alanında bulunacaktır. Bu alana istasyonunuzda bulunan her bir ada için, uygun kodlar girilmelidir. Örneğin 1.ve 2. pompalarınızın bağlı olduğu adaya, ADA1 kodunu girebilirsiniz. Ada Ġsmi: Kodunu tanımladığınız adanın ismi bu alana yazılmalıdır. Açıklama: Bu alan bilgi amaçlı olarak kullanılabilir. Örneğin tanımlamış olduğunuz adalara hangi pompaların bağlı olduğu, bilgi için bu bölüme yazılabilir. 132

133 Evet ada tanıtımlarıyla ilgili girişlerinizi, açıklamalarımız doğrultusunda yaptıktan sonra, <ALT+S> tuşlarına basarak bilgilerinizi kaydetmelisiniz. Pompa Tanıtım Kartı İstasyonunuzda bulunan akaryakıt pompalarının tanıtımı bu bölümden yapılacaktır. Pompa tanıtım kartı programına girdiğinizde, karşınıza aşağıda örneğini gördüğünüz bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda yer alan alanları sırasıyla açıklamaya başlayabiliriz. Ada Kodu: İstasyonunuz ada sistemine göre çalışıyorsa, bu alana tanımlamış olduğunuz pompanın, bağlı olduğu ada kodu girilmelidir. Ada kodlarını satır sonu butonunu tıklayarak ya da F10 tuşuna basarak ekranınıza gelecek listeden de seçebilirsiniz. Bu pompaların hangi adaya bağlı olduğunu belirtmeniz, PET9000 NT'nin pompacı hesabı ekranında size büyük bir kolaylık sağlayacaktır. Çünkü her vardiya grubunun bakacağı pompaları tek tek girmek yerine, sadece bu pompaların bağlı olduğu ada kodunu girmeniz yeterli olacaktır. Ada Ġsmi: Kodunu girdiğiniz adanın ismi, otomatik olarak bu alana gelecektir. Pompa Kodu: Programa girdiğinizde imleç pompa kodu alanında görünecektir. Bu alana istasyonda bulunan pompalar için uygun kodlar girilmelidir. Örneğin istasyonunuzda toplam 4 adet pompa olsun, bunların her birine POMPA1, POMPA2, POMPA3, POMPA4 diye kodlar verilebilir. Veya bir akaryakıt ürünü birden fazla pompadan veriliyorsa, pompa kodlarını buna göre de oluşturabilirsiniz. Örneğin SPMP1 (süper benzin 1.pompa), SPMP2 (süper benzin 2.pompa), NPMP1 (normal benzin 1.pompa) gibi. Pompa Ġsmi: Kodu girilen pompanın ismi, bu alana yazılmalıdır. Örneğin istasyonunuzda POMPA1 olarak bir pompa kodu tanımladınız ve bu pompanızdan süper benzin satışı yapılıyor, bu durumda pompa ismine Süper Benzin Pompası diyebilirsiniz. Açıklama: Bu alana ihtiyaçlarınız doğrultusunda herhangi bir açıklama girilebilir. Örneğin bu pompadan hangi akaryakıt ürünlerinin satılacağı bilgi olarak yazılabilir. İstasyonunuzda bulunan tüm pompaları bu şekilde programınıza tek tek tanıtmalısınız. Girişlerinizi tamamladıktan sonra <ALT+S> tuşları ile kayıt etmeyi unutmayınız. Kayıt etmediğiniz her bilgiyi tekrar girmeniz gerekecektir. Tank Tanıtım Kartı PET9000 NT tanımlamalarının 3. seçeneği tank tanıtım kartıdır. Bu bölümde, istasyonunuzda bulunan akaryakıt (ve yağ da olabilir) tanklarının programa tanıtımı yapılacaktır. Bilindiği gibi tanklar, akaryakıt istasyonlarında bulunan akaryakıt depolarıdır. Eğer istasyonunuzda, bir 133

134 pompa üzerinde bulunan sayaçlardan farklı akaryakıt ürünü satılıyorsa, bu stoklar farklı tanklardan akaryakıt almalıdırlar. Örneğin istasyonunuzun akaryakıt pompasında 2 sayaç bulunsun ve bu sayaçların birinde süper benzin, diğerinde normal benzin satılsın. Bu durumda bu sayaçlardan satılan süper benzin için bir tank, normal benzin için ayrı bir tank tanıtılmalıdır. Tank tanıtım kartıyla ilgili örnek bir ekran aşağıda verilmiştir. Şimdi bu ekranda bulunan alanları kısaca açıklayalım. Tank Kodu: İstasyonunuzda bulunan tanklara vereceğiniz kod, bu alana yazılmalıdır. Tank Ġsmi: Kodunu girdiğiniz tankın adı, bu bölüme yazılmalıdır. Kapasite (lt): Tankınızın lt olarak toplam alabileceği akaryakıt kapasitesi bu alana girilmelidir. KarıĢ (lt): Tanktaki bir karış akaryakıtın kaç litreye tekabül ettiğini bu alana girmelisiniz. Kapasite (karıģ): Kapasite litre ve karış litre girildikten sonra, o tankın karış cinsinden kapasitesi hesaplanıp bu alana otomatik olarak yazılacaktır. Açıklama: Bu alana ihtiyaçlarınız doğrultusunda herhangi bir açıklama girilebilir. Tank ile ilgili tüm bilgileri girdikten sonra bunları <ALT+S> tuşları ile kaydetmelisiniz. Vardiya Parametreleri (1) PET9000/Vardiya modülünden yapılan akaryakıt ve emtia stok satışları ve hizmet satışları için, nakit ve kredi katı ile yapılan tahsilatlar için, PET9000/Finans modülünden yapılan personel ödemeleri için programınız otomatik olarak bir takım evraklar oluşturacaktır. Bunlar irsaliye, fatura, kasa fişi ve virman dekontu olarak özetlenebilir. Programınızın otomatik olarak oluşturacağı evrakları kolaylıkla takip etmeniz için, bu evrakların seri numaralarının ne olacağını siz kullanıcılarımız belirleyeceksiniz. İşte vardiya parametreleri-1 programı, özellikle Vardiya Modülü/Vardiya 134

135 Hesabı/Pompacı Hesabı programından yapılan girişler ile otomatik oluşacak evrakların seri numaralarını belirlemeye olanak tanımaktadır. Şimdi bu açıklamalarımız doğrultusunda otomatik oluşacak evraklar için seri numaralarını girmeye başlayabiliriz. Pompacı Sayaçtan Akaryakıt Sat. Ġrs.: PET9000 NT; sayaçlardan satışı yapılan akaryakıt ürünleri için otomatik olarak perakende akaryakıt satış irsaliyesi oluşturacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluşturulacak perakende akaryakıt satış irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp. Say. Emtia SatıĢ Ġrsaliyesi: PET9000 NT; sayaçlardan satışı yapılan emtia ürünleri için (örneğin yağ sayacından satılan yağlar, su sayacından satılan sular için) otomatik olarak perakende emtia satış irsaliyesi oluşturacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluşturulacak perakende emtia satış irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp.Marketten Fat. KesilmiĢ Akaryakıt Sat. Ġrs.: PET9000 NT; marketlerden satışı yapılan akaryakıt ürünlerine kesilen faturalar için, arka ofiste perakende akaryakıt satış irsaliyesi oluşturacaktır. Dolayısıyla bu alana, otomatik oluşacak perakende akaryakıt satış irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp.Marketten Fat. KesilmiĢ Emtia Sat. Ġrs.: PET9000 NT; marketlerden satışı yapılan emtia ürünlerine kesilen faturalar için, arka ofiste perakende emtia satış irsaliyesi oluşturacaktır. Bu alana da, otomatik olarak oluşacak perakende emtia satış irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp.Marketten Fat. KesilmemiĢ Emtia Sat. Ġrs.: PET9000 NT; marketlerden veresiye olarak satılan emtialar için, perakende emtia satış irsaliyesini otomatik olarak oluşturacaktır. Bu alana otomatik olarak oluşacak perakende emtia satış irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp. Akar. Aktarma Evrakı : Vardiya Modülü/Vardiya Hesabı/Sayaç Satışları veya Pompacı Hesabı bölümünden akaryakıt tanklarına aktarım yapılmış ise, SATIŞ modülünde otomatik oluşacak perakende akaryakıt satış irsaliyesinde ilgili stokun miktarı için aktarım dikkate alınmaz. Buna karşılık, tanka aktarılan miktarı belgelemek için aktarım miktarı kadar müşteriden perakende akaryakıt satış iade irsaliyesi ve müşteriden perakende akaryakıt satış iade faturası oluşturulacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluşturulacak akaryakıt iade irsaliye ve faturaları için evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp. Emtia. Aktarma Evrakı : Vardiya Modülü/Vardiya Hesabı/Sayaç Satışları veya Pompacı Hesabı bölümünden emtia tanklarına (örneğin yağ tankı, su tankı gibi) aktarım yapılmış ise, SATIŞ modülünde otomatik oluşturulacak perakende emtia satış irsaliyesinde ilgili emtia stokunun miktarı için aktarım dikkate alınmaz. Buna karşılık, tanka aktarılan miktarı belgelemek için aktarım miktarı kadar müşteriden perakende emtia satış iade irsaliyesi ve müşteriden perakende emtia satış iade faturası oluşturulacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluşturulacak emtia iade irsaliye ve faturaları için evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp. Hizmet Sat. Fat.: 135

136 Akaryakıt istasyonunuzda müşterilerinize vermiş olduğunuz hizmetler (araba yıkama ve yağlama gibi.) karşılığında, HİZMET modülünde otomatik olarak müşteriye açık hizmet satış faturası oluşacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluşacak hizmet satış faturasının evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp. Akar. Sat. Fat.: PET9000 NT; sayaçlardan satışı yapılan akaryakıt ürünleri için otomatik olarak müşteriye açık perakende akaryakıt satış faturası oluşturacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluşacak faturanın evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp. Emt. Sat. Fat. : Vardiya Modülü/Pompacı Hesabı/Sayaç Satışları bölümünden yapılan emtia satışlarının (yağ, su gibi) irsaliyeleri ve faturaları otomatik olarak oluşacaktır. Otomatik olarak oluşacak müşteriye açık perakende emtia satış faturasının evrak seri numarasını bu alana girmelisiniz. Pomp. Nakit Tahsilat FiĢi: PET9000/Vardiya Modülünün pompacı hesabı programından yapılan akaryakıt ve emtia stoku satışları karşılığında alınan nakit tahsilatlar için FİNANS modülünde tahsilat makbuzu oluşacaktır. Tahsilat makbuzu vardiya parametreleri-2 programından tanımlayacağınız perakende satış carisine kesilecektir. Bu alana, otomatik olarak oluşacak tahsilat makbuzunun evrak seri numarasını girmelisiniz. Pomp. Kredi Kartı Dekontu: PET9000/Vardiya Modülünün pompacı hesabı programından yapılan akaryakıt ve emtia stoku satışları karşılığında kredi kartı ile yapılan tahsilatlar için FİNANS modülünde virman dekontu oluşacaktır. Virman dekontunda vardiya parametreleri-2 programından tanımlayacağınız perakende satış carisi kredi kartlı tahsilat tutarı kadar alacaklı, nakit kasası ise borçlu olacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluşacak virman dekontunun evrak seri numarasını girmelisiniz. Kredili Emt. Evr.: PET9000/Vardiya Modülü/Pompacı Hesabı programının kredili satışlar (E) bölümünden yapılan kredili emtia satışları için, hesap kabul işleminden sonra perakende emtia satış irsaliyesi oluşturulmaktadır. Bu alana, otomatik olarak oluşacak perakende emtia satış irsaliyesinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Kredili Akar.Evr.: PET9000/Vardiya Modülü/Pompacı Hesabı programının kredili satışlar (A) bölümünden yapılan kredili akaryakıt satışları için, hesap kabul işleminden sonra perakende akaryakıt satış irsaliyesi oluşturulmaktadır. Bu alana, otomatik olarak oluşacak perakende akaryakıt satış irsaliyesinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Kredili Isk. StĢ. Evr.: Bazı akaryakıt istasyonları özel müşterilerine belirli oranlarda ıskonto uygulamaktadırlar. Ancak bu tür özel ıskontolu satışların pompacı için açık olarak görünmemesi için, PET9000/Vardiya Modülü/Pompacı Hesabı programında yer alan B. Isk. lu Satış (A) butonundan yapılması gerekmektedir. Bu butondan yapılan satışlar için, hesap kabul işleminden sonra yine perakende akaryakıt satış irsaliyesi oluşturulur. İşte özel ıskontolu satışlar için hesap kabul işleminden sonra oluşturulacak irsaliyenin seri numarasını bu alana girmelisiniz. Evrak Iskonto Oranı: Yukarıda bazı akaryakıt istasyonlarının özel müşterilerine ıskonto yaptıklarından bahsetmiştir. Iskontolu satışlar pompası hesabının B. Isk. lu Satış (A) 136

137 butonundan yapılmaktaydı. Eğer istasyonunuzda bu tür bir uygulama varsa, yapılacak ıskonto oranını bu alana girmelisiniz. PET9000/Vardiya modülünden yapılan hareket girişleri ile otomatik olarak oluşacak evrakları açıkladık. Evrak seri numaralarını girdikten bunları ALT+S tuşları ile kaydetmeyi unutmayınız. Vardiya Parametreleri (2) Vardiya Parametreleri (2) bölümünden, marketten satışı yapılan ürünler için, PET9000 NT programının hesap kabul işleminden sonra otomatik olarak oluşturduğu evrakların, evrak seri numaraları belirlenecektir. Şimdi bu bölümde yer alan, ve seri numaraları belirlenecek evrakların neler olduğunu incelemeye başlayalım. Market SatıĢ Ġrsaliyesi: PET9000/Market Hesabı bölümünden satışı yapılan emtia ürünleri için otomatik olarak perakende emtia satış irsaliyesi oluşturulur. Bu alana, otomatik olarak oluşturulacak perakende emtia satış irsaliyelerinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Market SatıĢ Faturası: PET9000/Market Hesabı bölümünden satışı yapılan emtia ürünleri için, hesap kabul işleminden sonra otomatik olarak açık perakende satış faturası oluşturulur. Bu alana, otomatik olarak oluşturulacak faturanın evrak seri numarasını girmelisiniz. Mark. Nakit Tahsilat FiĢi: PET9000/Vardiya Modülünün market hesabı programından yapılan satışlar karşılığında alınan nakit tahsilatlar için FİNANS modülünde tahsilat makbuzu oluşacaktır. Tahsilat makbuzu vardiya parametreleri-2 programından tanımlayacağınız perakende satış carisine kesilecektir. Bu alana, otomatik olarak oluşacak tahsilat makbuzunun evrak seri numarasını girmelisiniz. Mark. Kredi Kartı Dekontu: PET9000/Vardiya Modülünün market hesabı programından satışlar karşılığında kredi kartı ile yapılan tahsilatlar için FİNANS modülünde virman dekontu oluşacaktır. Virman dekontunda vardiya parametreleri-2 programından tanımlayacağınız perakende satış carisi kredi kartlı tahsilat tutarı kadar alacaklı, nakit kasası ise borçlu olacaktır. Bu alana, otomatik olarak oluşacak virman dekontunun evrak seri numarasını girmelisiniz. Nakit Kasa Kodu: PET9000 NT nin Vardiya modülü ve Finans modüllerinde otomatik olarak oluşan evraklar ile ilgili nakit kasasının kodu bu alana (100 olarak) otomatik olarak gelecektir. Bu alanda herhangi bir değişiklik yapılabilmesi mümkün değildir. 137

138 Nakit Kasa Muhasebe Hesap Kodu: PET9000 NT Vardiya modülünden yapılan hareketler ile otomatik olarak oluşacak tahsilat makbuzu, kasa fişi ve virman dekontu gibi evrakların kaydedileceği nakit kasasının kodu bu alana girilmelidir. Perakende SatıĢ Carisi: PET9000/Vardiya modülünden yapılan perakende akaryakıt ve emtia satışları, bu alana gireceğiniz perakende satış carisi hesabına kaydedilecektir. Örneğin otomatik oluşan irsaliye ve faturalar, vardiya nakitleri için oluşan tahsilat makbuzu, virman dekontu gibi evraklarda cari kodu bu alana gireceğiniz perakende carisinin kodu olacaktır. Ancak bu alana perakende satış carisini girmeden önce, PET9000/Satış Modülü/Müşteri Tanıtım Kartı bölümünden bu adla bir cari hesap açmanız gerekir. Daha sonra açtığınız bu cari hesabın kodu F10 listesinden seçerek bu alana taşıyabilirsiniz. Kredi Kartı Banka Kodu: PET9000/Vardiya modülünden gerçekleştirilen kredi kartlı satış tutarları vardiya hesabı kabulünden sonra geçici bir süre bu alana gireceğiniz ve PET9000/Finans/Banka Tanıtım Kartı bölümünden daha önce açmış olduğunuz bir tampon bankada toplanacaktır. Kredi kartlı satışların hesabınıza geçeceği güne kadar bu tampon bankada kalacak olan satış tutarları, ilgili günde PET9000/Finans modülünden kredi kartlarının bankaya virmanı programı çalıştırılarak hesabınıza aktarılacaktır. Bu açıklamalarımızı dikkate alarak, Finans modülünden açmış olduğunuz tampon banka kodunu bu alana giriniz. Sorumluluk Merkezi Kodu: PET9000/Vardiya modülünden yapılan hareket girişleri ile otomatik olarak oluşacak evrakların sorumluluk merkezi kodunu bu alana girebilirsiniz. Personel Tahsilat Tediye Evrakı: PET9000/Finans Modülü/Evraklar/Personel Ödemeleri programından personellerinizin her türlü finansal hareket girişleri yapılabilmektedir. Örneğin avans ödeme, açık veya fazla kapama, prim verme, maaş ödemesi gibi. Bu programdan yapılan her hareket için yine Finans modülünde kasa tahsilat fişi ve kasa gider fişi oluşur. Bu alana, personel hareketlerinden dolayı oluşacak kasa fişlerinin seri numarası girilmelidir. Kredi Kartı Bankaya Virman Dekontu: PET9000/Vardiya modülünden, pompacılarınızın ve market çalışanlarınızın kredi kartlı olarak yapmış oldukları satışlar neticesinde otomatik olarak virman dekontu oluştuğuna vardiya parametreleri 1 bölümünde kısaca değinmiştik. İşte bu virman dekontunun bankaya aktarımı ile oluşacak Kredi Kartlarının Bankaya Virman Dekontuna ait evrak seri numarası bu alana girilmelidir. Market Kredili StĢ. Evrakı: PET9000/Vardiya Modülü/Market Hesabı programının kredili satışlar (E) bölümünden yapılan kredili emtia satışları için, hesap kabul işleminden sonra perakende emtia satış irsaliyesi oluşturulmaktadır. Bu alana, otomatik olarak oluşacak perakende emtia satış irsaliyesinin evrak seri numarasını girmelisiniz. Vardiya Parametreleri (3) Akaryakıt istasyonu tanımları menüsünün bu bölümünden, PET9000 NT kullanıcılarına, programının bazı bölümleri için yetki tanımlamaları yapılacaktır. Bu tanımlamaları dilediğiniz zaman tekrar değiştirebilmek imkanına sahipsiniz. Vardiya parametreleri (3) bölümüne girdiğinizde, karşınıza aşağıda bir örneğini gördüğünüz pencere gelecektir. Şimdi bu ekran üzerinde gördüğünüz parametrelerin neler olduğunu sıra ile incelemeye başlayalım. 138

139 Vardiya Listelerini Sadece SRV Görebilir: Vardiya listelerini supervisordan başka hiç bir kullanıcının görmesini istemiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden -evet- seçimini yapmalısınız. Vardiya Ġptalini SRV Yapabilir: Vardiya iptali işlemini supervisordan başka hiç bir kullanıcının yapmasını istemiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden -evetseçimini yapmalısınız. Açık veya Fazla Varsa Vardiyayı Kapatma: Pompacı hesabında açık veya fazla olduğu durumlarda vardiya hesabının kapatılmasını engellemek istiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklamalı ve açılacak pencereden -evet- seçimini yapmalısınız. Fat. Dengelemeyi Son Vardiyada Yap: PET9000 programının otomatik olarak yapmış olduğu fatura dengeleme işleminin son vardiyadan sonra olmasını istiyor iseniz, bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden evet seçeneğini seçmelisiniz. Örneğin gün içinde tüm vardiyaların sayaçlardan yaptığı akaryakıt satışının 1000 LT olduğunu düşünelim. Bunun 100 LT. veresiye olarak, 400 LT marketten faturası kesilmiş olarak satılsın. Bu durumda PET9000 programınız, 500 LT lik akaryakıt için fatura dengeleme işlemi yapacak, dolayısıyla ilgili miktar için faturayı otomatik olarak oluşturacaktır. İşte bu fatura dengeleme işleminin son vardiyadan sonra yapılıp yapılmayacağı bu alandan belirlenecektir. Ġrs. Nolarını Mesaja At: İrsaliye dökümlerinde, irsaliye numaralarının mesaj ekranına atılmasını istiyor iseniz, bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. Emtia SatıĢ Evraklarında BoĢ Ekran Getir: PET9000 NT de emtia satışları, pompacı hesabı ve market hesabı programlarında yer alan emtia satışları butonu ile yapılmaktadır. Bu butonları tıkladığınızda karşınıza gelecek emtia satış ekranın boş olmasını, yani önceden girdiğiniz emtia satışlarının ekranda gözükmesini istemiyor iseniz, bu parametreyi evet olarak seçmelisiniz. 139

140 servis KUR9000 NT programınızın bu bölümünden bilgi dosyaları üzerinde değişik düzenleme ve güncelleme işlemleri, kart aktarmalar ve özel servis işlemleri yapılacaktır. Detaylı açıklamalarımızı aşağıda bulabilirsiniz. Sipariş Sevkıyatları Düzenleme Sipariş sevkıyatları düzenleme; sipariş fiş dosyalarında herhangi bir nedenle oluşan düzensizlikleri ortadan kaldırmaktadır. Örneğin normal sipariş fişi ile aynı gün içinde ve aynı stoktan 3 kez sipariş aldınız. Bu sipariş miktarlarının ilk ikisi sipariş kayıtlarında (F10 ekranlarında <ALT+1> tuşlarına basılarak) görülebiliyor. Ancak üçüncü sipariş fişi ile aldığınız sipariş miktarı kayıtlara geçmemiş. Bunun nedeni kayıt anında gerçekleşen elektrik kesintisi veya bunun gibi olağan dışı bir durum olabilir. İşte sipariş hareketlerinde ortaya çıkan bu düzensizliği gidermek için bu bölümü kullanacaksınız. Sipariş sevkıyatları düzenleme programına girdiğinizde, karşınıza Evet onaylıyorum Hayır onaylamıyorum butonlarının yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Bu ekrandan evet onaylıyorum butonunu tıklamanızla birlikte sipariş kayıtları dosyalardan okunup tekrar ilgili dosyalara yazdırılacaktır. Yapılan işlemleri yani toplam kayıt sayısı, okunan ve yazılan kayıt sayılarını ekranınızda görebilirsiniz. Konsinye Sevkıyatları Düzenleme Tıpkı sipariş sevkıyatları düzenleme programında olduğu gibi, konsinye sipariş dosyalarında ortaya çıkan düzensizlikler bu bölümden giderilecektir. Programın çalışma şekli sipariş sevkıyatları düzenleme programı ile aynıdır. Stok KDV Oranı Değiştirme Bu program ile, KDV oranları aynı olan stoklarınızın (stok tanıtım kartından girilen KDV oranlarını) toptan ve perakende KDV oranlarını tek bir kalemde değiştirebileceksiniz. Şimdi KDV oranlarının değiştirilmesi işleminin nasıl yapılacağını anlatmaya çalışacağız. Programa girdiğinizde karşınıza Stok KDV oranı değiştirme başlıklı bir ekran gelecektir. Ekranda gördüğünüz stok tarama kriteri ve filtreleri butonu ile ilgili açıklamalar için, kitabınızın SERIES 9000 NT genel özellikler bölümünde anlatılan Değişken Rapor Parametrelerine başvurabilirsiniz. Diğer parametre alanlarına nasıl giriş yapılacağı aşağıda açıklanmıştır. 140

141 Tarama Ġlk Kod-Son Kod: Bu alanlara KDV oranları değişecek stoklarınızın kod aralığını girmelisiniz. Bunun için F10 ekranından yada satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak pencerelerden yararlanabilirsiniz. Tarama Kod Yapısı: Eğer tarama ilk kod ve son kod yerine, kod yapısı girmek istiyorsanız, KDV oranları değişecek stoklarınıza ilişkin kod yapısını bu alana girebilirsiniz. Perakende KDV DeğiĢsin: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza evet/hayır seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Bu aşamada sizden istenen kod aralığı yada kod yapısını girdiğiniz stoklarınızın perakende KDV oranlarının değiştirilip değiştirilmeyeceğini belirtmenizdir. Bu alandaki seçimizin evet olması durumunda perakende KDV oranlarınız değiştirilecek aksi halde dikkate alınmayacaktır. Perakende KDV Eski Oranı: Bir önceki alanda evet seçimini yapmış iseniz, bu alana da değiştirilecek perakende KDV oranını yani eski perakende KDV oranınızı girmelisiniz. Perakende KDV Yeni Oranı: Bu alana da stoklarınızın yeni perakende KDV oranını girmelisiniz. Toptan KDV DeğiĢsin: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza evet/hayır seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Bu aşamada sizden istenen kod aralığı yada kod yapısını girdiğiniz stoklarınızın toptan KDV oranlarının değiştirilip değiştirilmeyeceğini belirtmenizdir. Bu alandaki seçimizin evet olması durumunda toptan KDV oranlarınız değiştirilecek aksi halde dikkate alınmayacaktır. Perakende KDV Eski Oranı: Bir önceki alanda evet seçimini yapmış iseniz bu alana da değiştirilecek toptan KDV oranını yani eski KDV oranınızı girmelisiniz. Perakende KDV Yeni Oranı: Bu alana da stoklarınızın yeni toptan KDV oranı girilmelidir. Parametreler ekranıyla ilgili girişlerinizi tamamladıktan sonra F2 tuşuna basın karşınıza Bu iģlem sonunda seçilen stoklara ait KDV oranları kalıcı olarak değiģecektir. şeklinde bir uyarı mesajı gelecektir. Bu aşamada değiştirme işlemine devam etmek için Ok tuşunu mouse göstergenizle tıklayın. Stoklarınızın eski KDV oranlarının, girdiğiniz yeni KDV oranıyla seri bir şekilde değiştiğini göreceksiniz. Entegrasyon Güncelleme 9000 NT serisinde ticari modüllerden girilen hareketler muhasebeye anında entegre edilmektedir. Ancak kayıtlar muhasebeye entegre edilirken ortaya çıkan herhangi bir olağan dışı durum (elektrik kesintisi, makinenin kapatılması gibi) entegrasyon işleminin tam anlamı ile gerçekleşmesini engelleyebilir. İşte bu gibi durumlarda entegrasyon yenilenmesi gerekir. Stok ve cari hareketler için entegrasyon güncelleme işlemlerini bu bölümden yapacaksınız. 141

142 Entegre Edilmemiş Cari Hareketlerinin Muhasebe Entegrasyonu Bu program, gireceğiniz tarihler arasında gerçekleşen ve muhasebeye entegre edilmemiş olan cari hareketleri muhasebeye toplu olarak entegre etmektedir. Sürekli olarak entegre çalışan bir firmasınız. Ancak bir zaman aralığında, muhasebe parametrelerinden entegre çalışma var mı opsiyonunu kaldırdınız ve bu zaman aralığında gerçekleşen cari hareketler (dolayısıyla diğer hareketler de) muhasebeye entegre edilmedi. İşte tekrar entegre çalışmaya başlamadan önce (veya başladıktan sonra da olabilir), o tarih aralığındaki hareketlerin muhasebeye entegre edilmesi gerekir. Bu program, bu işlevi yerine getirmektedir. Programa girdiğinizde, işlemin başlatılması için onayınızı isteyen bir ekranla karşılaşacaksınız. Bu ekrandan evet onaylıyorum butonunu tıkladıktan sonra, karşınıza tarih sınırlarının girileceği bir ekran gelecektir. Bu ekrandan, hangi tarih aralığındaki cari hareketlerinin muhasebeye entegre edileceğini ve sonradan muhasebeleşecek evraklarında bu işleme tabi olup olmayacağını belirlemelisiniz. Bu belirlemeden sonra, girdiğiniz tarihler arasında gerçekleşen cari hareketler muhasebeye entegre edilmeye başlayacaktır. Entegre Edilmemiş Dahili Stok Hareketlerinin Muhasebe Entegrasyonu Tıpkı cari hareketler bölümünde açıklandığı gibi, belirli zaman dilimlerinde kalan ve muhasebeye entegre edilmemiş dahili stok hareketlerinin entegrasyonu bu bölümden yapılacaktır. Programın çalışma şekli entegre edilmemiş cari hareketlerin muhasebeye entegrasyonu ile aynıdır. Entegre Edilmemiş Dahili Akaryakıt Hareketlerinin Muhasebe Entegrasyonu Tıpkı cari hareketler bölümünde açıklandığı gibi, belirli zaman dilimlerinde kalan ve muhasebeye entegre edilmemiş dahili akaryakıt hareketlerinin (örneğin dahili stok hareket evraklarının) entegrasyonu bu bölümden yapılacaktır. Programın çalışma şekli entegre edilmemiş cari hareketlerin muhasebeye entegrasyonu ile aynıdır. Entegre Edilmiş Cari Hareketlerinin Yeniden Muhasebe Entegrasyonu KUR9000 NT nin bu programı ile, muhasebeye hatalı olarak entegre edilmiş olan hareketleri düzelterek, yeniden entegre etmektedir. Bu işlem için önce KUR9000 NT nin veri kontrol bölümünde yer alan muhasebe fiş kontrol raporu alınır ve hatalı fişler tespit edilir. Daha sonra bu fişlerde yer alan stok veya carilerin kartlarına gidilerek, hatalı yapılan girişler düzeltilir. Örneğin muhasebe hesap kodu yanlış olan cari hesapların kartlarına gidilerek, muhasebe kodları değiştirilir. Daha sonra bu program çalıştırıldığında, girilecek tarihler arasında muhasebeye hatalı entegre edilmiş hareketler, doğru halleriyle tekrar entegre edilir. Programa girdiğinizde sizden işlemi onaylamanız istenecektir. Evet onaylıyorum mesajını seçmenizle birlikte entegre edilmiş cari hareketler kaynaklarından düzeltilerek yeniden muhasebeye entegre edilecektir. 142

143 Entegre Edilmiş Dahili Stok Hareketlerinin Yeniden Muhasebe Entegrasyonu Bu programın çalışma mantığı da, yukarıda açıklamaya çalıştığımız entegre edilmiş cari hareketlerinin yeniden muhasebeye entegrasyonu ile aynıdır. Yalnız bu bölümden, cari hareketler değil, stok hareketleri düzeltilerek muhasebeye entegre edilir. Entegre Edilmiş Dahili Akaryakıt Hareketlerinin Yeniden Muhasebe Entegrasyonu Bu bölümden de muhasebeye hatalı olarak entegre edilmiş olan akaryakıt hareketleri düzeltilerek, yeniden entegre edilecektir. Programın çalışma mantığı, yukarıda açıklamaya çalıştığımız entegre edilmiş cari hareketlerinin yeniden muhasebeye entegrasyonu ile aynıdır. Aralarındaki tek fark bu bölümden, cari hareketler değilde, akaryakıt hareketlerinin düzeltilerek muhasebeye entegre edilmesidir. Kart Aktarma SERVIS menüsünün bu bölümünden, stok, müşteri, satıcı, banka, kasa ve diğer cari kartlarını, başka kodlar vererek yeni kartlara kopyalayabilir veya taşıyabilirsiniz. Kart aktarma işlemine tabi tutulan stok, müşteri, satıcı ve diğer carilerin hareket dosyalarındaki kodları da verilecek yeni kodla değiştirilecektir. Örneğin stoklarınızın kodlarını değiştirdiniz. Ancak bu stoklar daha önce hareket görmüştü. İşte kart aktarma işlemi sonrasında, stokların sipariş fişi, irsaliye, fatura gibi tüm hareket evraklarındaki kodları da otomatik olarak değiştirilecektir. Şimdi bu bölümdeki programları incelemeye başlayalım. Stok Kartı Aktarma Stok kartlarının verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programa girdiğinizde öncelikle aktarma işlemine tabi tutulacak eski stokun, aktarmadan sonra bu stoka verilecek yeni kodun girilmesi gerekir. Eski ve yeni stok kodları girildikten sonra, imleç eski kart silinsin başlıklı alana gelecektir. Bu alanda sizden istenilen, aktarma işleminden sonra eski stok kartının silinip silinmeyeceğini belirlemenizdir. Eğer eski kartın silinmesini istiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız pencereden evet seçimini yapmalısınız. Eski kartın silinmesini istemiyorsanız seçiminiz hayır olmalıdır. Aktarma işlemine dahil edilecek ilk stok belirlendikten sonra imleç bir alt satıra geçecektir. Aktarılacak diğer stokların eski ve yeni kodları girildikten sonra <F2> tuşuna basmalısınız. Aktarma işlemi başlayacaktır. Programınızın aktardığı kartları ekrandan takip edebilirsiniz. Aktarma işlemi sona erdiğinde, yeni kart açıldı alanında evet ibarelerini göreceksiniz. Müşteri Kartı Aktarma Müşteri kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programın çalışma şekli stok kartı aktarma ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. Satıcı Kartı Aktarma Satıcı kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programın çalışma şekli stok kartı aktarma ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. 143

144 Diğer Cari Kartı Aktarma Diğer cari kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programın çalışma şekli stok kartı aktarma ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. Banka Kartı Aktarma Banka kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programın çalışma şekli stok kartı aktarma ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. Kasa Kartı Aktarma Kasa kartlarının, verilecek yeni kodlar ile yeni kartlara aktarılacağı bölümdür. Programın çalışma şekli stok kartı aktarma ile aynıdır. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz. Özet Güncelleme İşlemleri Veri dosyalarında ortaya çıkabilecek bozuklukları dosya güncelleme işlemi ile ortadan kaldırabileceğinizi biliyorsunuz. Özellikle belirli bir aydan sonra büyük ölçekli işletmelerde bilgi dosyaları da oldukça kalabalık rakamlarla ifade edilebilen büyümeye ulaşırlar. Klasik dosya güncelleme programları seçilen hareket dosyalarına ait kayıtları dönem başından itibaren ele aldığından, güncelleme işlemi de beklenen süreden daha çok vakit alabilir. İşte dosya güncelleme işlemlerini daha kısa bir sürede tamamlamak isteyen firmalar, özet güncelleme işlemleri bölümünden yararlanabilirler. Bu menüdeki programlar yardımıyla stok ve muhasebe hareket dosyaları sadece istenilen tek bir dönem için güncellenebilecek ve hatta tek hesap güncelleme menüsündeki programlar, seçilecek tek bir stok, tek bir cari veya muhasebe hesabının hareketlerini de güncelleyebilecektir. Cari Hareket Yıllık Özet Bilgileri Güncelleme Bu bölümden cari hareketlerinizin yıllık özet bilgilerinin güncelleme işlemi yapılacaktır. Dolayısıyla cari hareketlerinizde herhangi bir bozukluk yada karışıklık söz konusu olduğunda bu programı çalıştırmalısınız. Programa girdiğinizde karşınıza Evet onaylıyorum Hayır Onaylamıyorum seçeneklerinin yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Bu aşamada güncelleme işlemini başlatabilmek evet onaylıyorum seçeneğini mouse göstergenizle tıklamalısınız. Bu işlem sonrasında cari hareketleriniz seri bir şekilde güncellenmeye başlayacaktır. Dönemsel Hareket Güncelleme Bu bölümde yer alan programlar, istediğiniz bir dönem için stok ve muhasebe hesap hareket dosyalarını güncellemektedir. Başka bir ifadeyle, klasik dosya güncelleme işlemini, sadece istenilen tek bir dönemdeki hareketler için gerçekleştirmektedir. Programa girdiğinizde öncelikle işlemi onaylamanız istenir. Güncelleme işlemi onaylandıktan sonra sıra dönem seçimi yapmaya gelecektir. Hangi ayın stok dosyası veya muhasebe fişleri dosyası (FISOZET._BF) güncellenecekse, ilgili dönemin üzerinde enter tuşuna basarak işlemi başlatabilirsiniz. Açılış ve kapanış fişlerinde dönem sorulmaz. 144

145 Tek Hesap Güncelleme Bu bölümde yer alan programlar ile tek bir stok, müşteri, satıcı, diğer cari, kasa, banka, hizmet, genel hesap ve personel hesabının hareketlerini güncelleyebilmeniz mümkündür. Menüde yer alan bütün güncelleme programlarının çalışma şekli aynı olduğundan, bu programların çalışma şeklini ayrı ayrı anlatmaya gerek görmüyoruz. Tek hesap güncelleme programlarına girdiğinizde öncelikle ekranınızda işlemi onaylamanız için bir mesaj belirir. Bu mesaj ekranında evet, onaylıyorum mesajı seçildiğinde, bu sefer hareketleri güncellenecek hesabın seçilmesi istenecektir. Hesap kodu alanına hareketleri güncellenecek hesabın kodu girilip veya F10 listesinden seçildikten sonra, ilgili hareket dosyasındaki kayıtlar seçtiğiniz tek hesap için güncellemeye başlayacaktır. Tek Senet-Çek Güncelleme Bu bölümde yer alan programlar ile referans numarasını gireceğiniz tek bir müşteri senedinin, müşteri çekinin, firma senedinin ve firma çekinin hareketlerini güncelleyebilmeniz mümkün olacaktır. Menüde yer alan bütün güncelleme programlarının çalışma şekli aynı olduğundan, bu programları ayrı ayrı anlatmaya gerek görmüyoruz. Tek senet çek güncelleme menüsündeki herhangi bir programa girdiğinizde sizden sadece ilgili çek veya senet için referans numarası girmeniz istenecektir. Referans numarası girişinizle birlikte güncelleme işlemi başlayacaktır. Özel Servis İşlemleri Özel servis işlemleri, firmaların ihtiyaçlarına göre zaman içinde geliştirilen bir takım programlardan oluşmaktadır. Şimdi bu programların işlevlerini açıklamaya çalışalım. Muhasebe Hesap Tipleri Düzenleme Özel servis işlemleri menüsünün bu programı, muhasebe hesap kartlarına (ana hesaplar için) hesap tiplerinin verilmediği durumlarda, ilgili hesaplara aktif-pasif olarak hesap tiplerini atayacak aynı zamanda tek düzen hesap planına göre açılmayan ana hesapları da otomatik olarak yaratacaktır. Programa girdiğinizde işlemi onaylamanızı isteyen bir mesaj ile karşılaşırsınız. Evet onaylıyorum mesajı seçildikten sonra tüm ana seviye muhasebe hesapları taranacak ve ilgili hesap tipleri kartlara aktarılacak, açılmayan ana hesaplar otomatik olarak yaratılacaktır. Formüllü Fiyatlar Stoklarınızın fiyatlarını ve her bir fiyat cinsi için geçerli olacak ödeme planlarını formüle edip, bu formüllerden yararlanarak stok kartlarına update edebileceğinizi biliyorsunuz (Bkz. Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Fiyat Parametreleri). Bu bölümde yer alan programlar, fiyat ve ödeme planı formüllerinin değiştirilmesi durumunda, yeni formüllere göre stok fiyatlarını ve ödeme planlarını hesaplayıp, stok kartlarına update edecektir. Formüllü Fiyatların Yenilenmesi Stok fiyatları, tanıtım kartlarından direkt olarak girilebileceği gibi, bir takım formüller yardımıyla da hesaplanabilir. Örneğin stokların satış fiyatlarının, alış fiyatlarının %60 fazlası 145

146 olarak hesaplanmasını istiyorsanız, bunu stok fiyat formül parametreleri programından yapılacak tanımlamalarla gerçekleştirebilirsiniz (Bkz. Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Fiyat Parametreleri/Fiyat Formül Parametreleri). İşte stok fiyatlarının formülle belirlendiği durumlarda, bu formüllerin değiştirilmesi gerekebilir. Örneğin, satış fiyatını alış fiyatının %60 fazlası şeklinde formüle ettiniz. Ancak bir müddet sonra fiyatlarda indirim yapmaya karar verdiniz ve satış fiyatının formülündeki %60 değerini %40 a düşürdünüz. İşte değiştirilen formül ile satış fiyatlarının yeniden hesaplanabilmesi ve stok kartlarına update edilebilmesi için bu programı çalışmanız gerekir. Programa girdiğinizde karşınıza bir onay tablosu gelecektir. Formüllü fiyatların yenilenmesi için evet onaylıyorum butonunu klikleyiniz. Yeni formüller ile stok fiyatları tekrar oluşturulacaktır. Formüllü Ödeme Planlarının Yenilenmesi Stoklarınız tanımlı olan her bir fiyatı için otomatik olarak ödeme planı oluşturup, bunun stok kartlarına update edilmesini sağlayabilirsiniz. Her bir fiyata ilişkin ödeme planını otomatik olarak oluşturabilmek için, öncelikle fiyat parametreleri programının ödeme planını formülle hesapla kolonunda -evet- seçimi yapılıp, daha sonra ödeme planı formülleri girilmelidir. Bu işlemlerden sonra ilgili fiyat cinsi için ödeme planları hesaplanıp, stokların kartlarına update edilir. İşte ödeme planı formüllerinde bir değişiklik söz konusu olduğunda, yeni formüller ile ödeme planlarının hesaplanıp stok kartlarına update edilebilmesi için bu programı çalıştırmanız gerekir. Programın çalışma şekli formüllü fiyatların yenilenmesi ile aynıdır. Sarf Reçetesinden Stok Virman Fişi Oluşturma Bu program; STOK Modülü/Evraklar/Ambar Fişleri bölümündeki sarf çıkışı ambar fişi evraklarında yer alan ürünlerin üretim reçeteleri varsa, bu reçetelerde yer alan bilgilere göre ve reçetedeki stoklar ile, sarf fişlerindeki ürünler arasında virman yapacaktır. Böylece, sarf fişlerinden çıkışı yapılan ürünlerin girişleri, bu ürünlerin oluşturan diğer stokların da çıkışları yapılmış olacaktır. Sarf reçetesinden stok virman fişi oluşturma programına girildiğinde yapılacak ilk işlem, virman edilecek stoklara ilişkin kod aralığı veya kod yapısı ile bu stokların hareket tarihlerini girmektir. Daha sonra reçeteli ürünlerin stokları için oluşturulacak stok virman fişinin seri numarası ilgili alana girilir. Son olarak oluşturulacak virman fişinde stoklar hangi depodan çıkış gösterilecekse, ilgili depo seçilir ve F2 tuşuna basılarak işlem başlatılır. Stok Reçetesinden Stok Virman Fişi Oluşturma Bu program ilede stok reçetelerinden stok virman fişi oluşturulacaktır. Programın çalışma şekli bir önceki bölümde açıklamaya çalıştığımız Sarf reçetesinden stok virman fişi oluşturma programı ile aynıdır. Yani programa girdiğinizde öncelikle sizden, virman fişi oluşturulacak stoklara ilşkin sıralama şeklini, kod aralığı yada kod yapısı ile bu stokların hareket tarihlerini girmeniz istenir. Daha sonra oluşturulacak stok virman fişinin seri numarası ile oluşturulacak virman fişinde stokların hangi depodan çıkışı gösterilecekse, ilgili depo seçilmelidir. En son olarak da stok virman fişinin hangi tarihle oluşturulacağı girilir ve F2 tuşuna basılarak işlem başlatılır. 146

147 Kombine Dağıtım Sıfırlama MRP9000 NT programımızda kombine hareket girişi tanımlı bir program yer almaktadır. Bu programın geliştirildiği ilk günlerde, kombine evrakında kalan maliyetlerin sıfırlanması durumu söz konusu idi. Bu program kombine evrakında kalan maliyetleri sıfırlamaktadır. Ancak şu anda MRP9000 NT kullanıcılarının bu programa ihtiyaçları yoktur. Stok Muhasebe Grup Kartlarındaki Grup Kodlarını Stok Kartlarına Aktarma STOK modülünden stok kartları açılırken her bir stokun muhasebe hesap kodları (9 hesap) ayrı ayrı girilmektedir. Buna kolaylık olması açısından yine Stok modülünde Grup Tanıtım Kartları/Muhasebe Grup ve Kod Tanıtım adlı bir program yer alır. Bu programda aynı muhasebe hesaplarını kullanacak stoklar için önce bir grup kodu verilir, daha sonra bütün muhasebe hesapları bir kez bu programdan girilir. Stok tanıtım kartına gelindiğinde ise 9 muhasebe hesabını her karta tek tek girmek yerine, sadece o stokun muhasebe grup kodu girilir. Kart kaydedildiğinde, ilgili muhasebe grup kodu için girilmiş bütün muhasebe hesapları o stokun kartına otomatik olarak yazılır. Muhasebe grup kartından sadece grup kodu girip muhasebe hesap kodlarını sonraya bırakan firmalar, veya hesaplarda değişiklik yapan firmalar muhasebe grup kartından girilen hesapları tekrar stok kartlarına aktarabilirler. Bu program grup kartlarındaki muhasebe hesaplarını stok kartlarına aktarma işlevini yerine getirmektedir. Programa girildiğinde herhangi bir işlem yapmanıza gerek kalmadan muhasebe grup kartındaki hesaplar, ilgili grup koduna sahip stok kartlarına aktarılacaktır. Satın Alma Şartları Evrak Tiplerini Düzenleme SATIN ALMA modülünde normal-1, normal-2 ve promosyon olmak üzere 3 ayrı satın alma şartı evrakı yer alır. Bu program, yanlışlıkla promosyon satın alma şartına yapılan girişleri normal satın alma şartı evrakına aktararak yeniden düzenleyecektir. Programa girdiğinizde işlemi onaylamanızı isteyen bir mesaj belirir. Evet onaylıyorum mesajı seçildikten sonra satın alma şartı evrak tipleri düzenlenmeye başlayacaktır. Beden Hareketleri Kontrol Ve Düzeltmeleri Bu program, stoklarını beden hareketlerine göre takip eden firmalar için hazırlanmış özel bir düzenlemedir. Bu bölümde yer alan programları destek bölümümüzdeki arkadaşların bilgisi altında çalıştırmanızı tavsiye ederiz. 147

148 veri kontrol KUR9000 NT nin bu bölümünden, farklı içeriklerde kontrol raporları alacaksınız. Şimdi bunları incelemeye başlayalım. Muhasebe Fiş Kontrol Raporu 9000 NT serisinin ticari modülleri ile muhasebe arasında entegre çalışan firmalar, herhangi bir nedenden dolayı muhasebede hatalı oluşan fişleri bu rapordan tespit edebilirler. Örneğin muhasebe hesap kodu boş olan bir müşterinin hareketi muhasebeye entegre edilirken, hareket tutarı muhasebede 999-Otomatik Açılan Kart hesabına kaydedilir. Ya da muhasebe fişi bakiyeli olabilir. Bu rapor, entegrasyon ile bu şekilde hatalı oluşan fişleri tespit etmek için hazırlanmıştır. Rapor alınır hatalı olan fişin yevmiye numarası bir yere not edilir. Daha sonra hatalı olan fiş ekrana getirilir ve ALT+D tuşu yardımıyla bu muhasebe fişinin kaynağı olan evrak bulunur. Örneğin müşteri muhasebe kodu olmayan bir faturanın entegrasyonu ile hatalı fiş oluşmuşsa, önce o müşterinin kartından ilgili muhasebe hesap kodu girilir, daha sonra fatura tekrar ekrana çağırılır, ilgili müşteri F10 tuşu yardımıyla bir kez daha seçilir, evrak kaydedilir. Böylece entegrasyon işlemi de yenileneceğinden muhasebedeki hatalı fiş düzeltilmiş olur. Programa girdiğinizde karşınıza bu raporu alabilmeniz için parametre girişleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu ekranın ilk ve son tarih alanlarına raporunuzu almak istediğiniz tarihleri girip döküm yerinizi de seçtikten sonra raporunuz listelenecektir. Raporunuzda entegrasyon sonucunda oluşturulan fişlere ait muhasebe hesap kodları, fiş yevmiye numarası, tarihi, fiş sıra no su, fiş tipi, fişin kaç satırdan oluştuğu ve borç ya da alacak meblağları yer alır. Stok Hareket Kontrol Raporları Bu menüde yer alan programlar, stok hareketlerinin faturalar, stok kartları ve muhasebe fişleri ile bağlantılarına ilişkin raporlar sunmaktadır. Stok Hareketleri Fatura Bağlantı Raporu Herhangi bir nedenden dolayı, stok hareketleriyle fatura arasında bağlantı kopukluğu ortaya çıktıysa, bu kopukluğun nereden kaynaklandığını tespit edebilmek için bu raporu almanız gerekir. Örneğin bir bilgi dosyası üzerinde indeks düzenleme yaptınız. Bu işlemin sonunda okunan kayıt sayısı ile yazılan kayıt sayısı arasında fark çıktı ve program bu farka rağmen yapılan düzenlemenin geçerli olup olmayacağını bir mesajla size sordu. Bu mesajı -evetolarak cevapladınız. Bu durumda program, okunan kayıt sayısı ile yazılan kayıt sayısı arasındaki kayıtları (yani bozuk olan kayıtları) silinecektir. İşte bu tür kayıtları tespit edebilmek için bu rapordan yararlanabilirsiniz. Programa girdiğinizde sadece döküm yerini seçmeniz istenecektir. İlgili seçiminizi yaptıktan sonra raporunuz listelenir. Raporunuzda stok hareketlerinin ve faturaların tarihleri, bu hareketlerin hangi carilerle gerçekleştiği, evrak numarası-tipi-cinsi, iade veya normal olma özelliği ve açıklama yer alır. Özellikle açıklamadan yararlanarak stok hareketleriyle fatura arasındaki kopukluğu tespit edebilirsiniz. 148

149 Fatura-Stok Hareketleri Bağlantı Kontrol Raporu Fatura ve stok hareketleri arasındaki bağlantı kopukluğu ortaya çıktığında, bu kopukluğun nereden kaynaklandığını listeleyen raporlardan ikincisidir. Mantığı ve rapor alınış şekli, önceki bölümümüzde açıklamaya çalıştığımız stok hareketleri-fatura bağlantı kontrol raporu ile aynıdır. Bu raporda diğerinden farklı olarak stok ve carilere ait hareket tutarları da yer alır. Stok Hareketleri-Stok Kartları Kontrol Raporu Bu rapor, hareketi olup da, herhangi bir şekilde kartına ulaşılamayan veya kartı olmayan stokları listelemektedir. Programa girdiğinizde ilk önce bir onay ekranı ile karşılaşacaksınız bu ekrandan evet onaylıyorum butonunu tıkladığınızda döküm yeri tercih ekranına ulaşılacaktır. Raporu alacağınız döküm yeri de belirlendikten sonra ilgili stok dosyaları taranacak ve hareketi olup da kartlarına ulaşılamayan stoklar listelenecektir. Stok Hareketleri Muhasebe Fişleri Kontrol Raporu Bu rapor, stok hareketi olup da herhangi bir şekilde muhasebe fişine ulaşılamayan veya muhasebe fişi olmayan kayıtları listelemektedir. Programa girdiğinizde sadece döküm yerini seçmeniz istenir. Daha sonra hareketi olup da muhasebe fişlerine ulaşılamayan stoklar hareketleri, detayları ile birlikte listelenecektir. Cari Hareket Kontrol Raporları Bu menüde yer alan programlar ile senet-çek kartlarının cari hareketler ile, cari hareketlerin senet-çek kartları ile ve cari hareketlerin muhasebe fişleri ile bağlantılarına ilişkin kontrol raporları alacaksınız. Senet Çek Kartlarının Cari Hareketler İle Kontrolü Veri kontrol menüsünün bu programı, senet çek kartlarını tarayarak cari hareketler ile kontrolünü yapacak ve hatalı olan senet çek kartlarını referans numarasını ekrana getirerek size bildirecektir. Örneğin karttaki ve evraktaki tutarları farklı olan bir çek tespit edildiğinde, MC no lu evrakta hata tespit edildi mesajı ile uyarılacaksınız. Bu durumda bir de aşağıda açıkladığımız cari hareketlerin senet çek kartları ile kontrolü raporunu alıp, bu referans numaralı çekin hareket gördüğü evraka ulaşıp, karttaki ve evraktaki verileri birbirleriyle karşılaştırmak suretiyle hatayı tespit edebilirsiniz. Senet çek kartlarının cari hareketler ile kontrolünü yapabilmek için programa girildiğinde sadece ekrana gelecek mesajdan evet, onaylıyorum mesajını seçmeniz yeterli olacaktır. Programınız senet çek kartlarını tarayarak gerekli kontrolleri yapacak ve size bir mesaj ile hatalı kayıtları sunacaktır. Senet Çek Kartlarının Cari Hareketler İle Kontrolü ve Düzenlemesi Bu program parametreler ekranından gireceğiniz ilk ve son referans numaraları arasında kalan ve yine bu ekrandan yapacağınız tercihe göre, müşteri çeklerini, firma çeklerini, firma senetlerini yada müşteri senetlerini tarayarak, cari hareketler ile kontrolünü yapacak ve hatalı 149

150 olan çek yada senedin numarasını rapor olarak size sunacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza Senet-çek düzenleme başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranın; Ġlk Tarih ve Son Tarih alanlarına, düzenlemenin hangi tarihler arasındaki cari hareketler için yapılacağı girilmelidir. Tipi alana geldiğinizde da satır sonu butonunu tıklayın, karşınıza dört seçenekten oluşan bir pencere açılacaktır. Bu pencereden düzenlemenin müşteri çekleri için mi?, firma çekleri için mi?, firma senetleri için mi yoksa müşteri senetleri için mi olacağını belirleyin. Ġlk Ref. No/ Son Ref No alanlarına, tipi alanındaki seçiminize göre senediniz yada çekiniz için düzenlemenin yapılacağı ilk ve son referans numaralarını girmelisiniz. Parametrelerle ilgili girişlerinizi tamamladıktan sonra düzenleme işlemi yapılacak ve tercihiniz doğrultusunda hatalı olan kayıtlar ekranınıza yada yazıcınıza rapor olarak gelecektir. Cari Hareketlerin Senet Çek Kartları İle Kontrolü Bu program cari hareketleri tarayarak senet çek kartlarıyla kontrolünü yapacak ve hatalı işlemler için sizi bir mesaj ile uyaracaktır. Programın yaptığı veri kontrol işlemi senet çek kartlarının cari hareketler ile kontrolü ile aynıdır. Ancak bu programdan öncelikle cari hareketler baz alınmakta ve kullanıcılara hatalı cari hareket kayıtlarına ilişkin bilgiler verilerek uyarılmaktadır; Örneğin; tarihli, 15 no lu makbuz evrakının senet/çek bilgisi kartla uyumsuz Cari hareketlerin senet çek kartları ile kontrolünü yapabilmek için programa girildiğinde sadece ekrana gelecek mesajdan evet, onaylıyorum mesajını seçmeniz yeterli olacaktır. Programınız senet çek kartlarını tarayarak gerekli kontrolleri yapacak ve size bir mesaj ile hatalı kayıtları sunacaktır. Cari Hareketleri-Muhasebe Fişleri Kontrol Raporu Bu rapor, cari hareketi olup da herhangi bir şekilde muhasebe fişine ulaşılamayan veya muhasebe fişi olmayan kayıtları listelemektedir. Programa girdiğinizde sadece döküm yerini seçmeniz istenir. Daha sonra hareketi olup da muhasebe fişlerine ulaşılamayan cari hareketleri, detayları ile birlikte listelenecektir. Dosya İşlem Kayıtları Raporu Kullanıcıların bilgi dosyaları üzerindeki kayıt ekleme- kayıt silme, kayıt değiştirme işlemlerini saklamak isteyen işletmeler, bunun için Kuruluş menüsünün dosya iģlem kayıtları parametreleri bölümünden bir takım tanımlamalar yapmak durumundaydı (Bkz. Kuruluş/Dosya İşlem Kayıtları Parametreleri). Bu programdan ilgili tanımlamalar yapıldıktan sonra, işlem kayıtları tutulmak istenen kullanıcıların bütün hareketleri bir dosyaya yazılmaktaydı. İşte veri kontrol menüsünün bu bölümünden, kullanıcıların bilgi dosyaları üzerinde yaptığı işlemler listelenmektedir. Programa girdiğinizde sizden hangi tarihler arasında kullanıcıların bilgi dosyaları üzerinde yaptığını işlemleri görmek istediğinize ilişkin 150

151 tarih girişi yapmanız istenecektir. Tarih girişinden sonra raporunuz döküm yeri tercihinize göre listelenecektir. Bu rapor, dosya işlem kayıtları tutulmak istenen bütün kullanıcıların hareketlerini kapsar. Raporda yer alan bilgiler aşağıda sıralanmıştır; Tarih Saat :İşlem tarihidir. :İşlem saatidir. Kullanıcı Kodu :İlgili satırdaki işlemin hangi kullanıcı koduyla yapıldığıdır. Program Adı :İlgili satırdaki işlemin Series 9000 NT programlarından hangisine ait olduğudur. Örneğin MIS9000 NT, PER9000 NT, MRP9000 NTgibi. Menü Adı : İlgili satırdaki işlemin bir önceki kolonda görülen programın hangi menüsünden gerçekleştiğini bu alanda görebilirsiniz. Örneğin program adı kolonunda MIS9000 NT, menü adı kolonunda ise stok tanıtım kartı görülüyorsa, ilgili satırdaki işlem, MIS9000 NT nin stok tanıtım kartından gerçekleşmiş demektir. Bu işlemin niteliği ise raporun son kolonunda yer alır. Dosya Adı:İlgili satırdaki işlemin hangi bilgi dosyası üzerinden gerçekleştiğidir. Bildiğiniz gibi bilgi dosyalarını temel olarak kart ve hareket dosyaları olarak ikiye ayırıyoruz. Örneğin menü adı kolonunda stok tanıtım kartı görüyorsanız, bu menü adımı STOK dosyasıyla ilintilidir. Yani stok kartları dosyası. Eğer menü adı kolonunda satıcıdan toptan alış faturası ibaresini görüyorsanız, bu durumda en az iki dosya ile işlem yapılmış olmalıdır. Bunlardan biri cari hareket dosyası (CARIHAR), diğeri stok hareket dosyasıdır (STOKHAR). Menü adı fatura olduğunda CARIHAR dosyası bir satırda, STOKHAR dosyası ise, faturaya kaç stok girilmiş ise, her bir stok için ayrı ayrı satırlarda yer alır. Kayıt No:İlgili satırdaki işlemin o bilgi dosyası üzerinde kaçıncı kayıt olduğudur. ĠĢlem :İlgili satırdaki işlemin o bilgi dosyasını nasıl etkilediğini (ekleme, silme, değiştirme) bu kolonda görebilirsiniz. Örneğin dosya adı STOKHAR ve işlem de ekleme ise, bu, stok hareket dosyasına kayıt eklenmiş anlamına gelir. Yani irsaliye veya fatura ile stok alım-satımı yapılmıştır. İşlem tipi silme ise, stok hareket dosyasından kayıt silinmiştir. Depo Tanımları Listesi Kur9000 NT programınızın bu bölümünden, Sistem/Stok ve Sipariş Parametreleri/Depo Tanımlama programından tanımladığınız her bir deponuza yönelik sabit bilgilerin dökümü alınacaktır. Depo tanımlama listesi için sizden sadece; listeye dahil olacak depo yada depolarınızı belirtmeniz istenecektir. Bunun için programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranın, depo alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden depolarınızı seçmelisiniz. Depolarınızı seçip döküm yerinizi de belirledikten sonra, depo tanımları listesi dökülecektir. Bu listede seçmiş olduğunuz depoların kodu, adı, grup kodu, tipi, hangi sorumluluk merkezi ile ilişkili olduğu, depolar arası transferlerde uygulanan fiyat tipi ve fiyat kodu ayrı başlıklar halinde yer alacaktır. 151

152 Hak Tanımları ve Makro Listeleri Veri kontrol menüsünün bu bölümünden her bir kullanıcıya özel tanımlanmış erişim, evrak seri no ve hak tanımlamalarına, depo ve program haklarına ilişkin listeler alacaksınız. Şimdi bu listeleri incelemeye başlayalım. Kullanıcı Hak Tanımları Listesi Bu bölümden, kullanıcılarınızın programlar ve bilgi dosyaları üzerindeki haklarını içeren listeler alacaksınız. EriĢim Hakları 9000 NT serisinin en önemli özelliklerinden biri de, kullanıcıların programlar üzerindeki erişim haklarının sınırlandırılabilmesidir. Başka bir ifade ile, dilediğiniz kullanıcının programlar üzerinde kayıt okuma, yeni kayıt ekleme, eski bir kayıt üzerinde değişiklik yapma veya silme yetkilerini kaldırabilir, dilediğiniz kullanıcılarınıza bu yetkilerin bir kısmını veya tamamını verebilirsiniz. Kullanıcı erişim hakları KUR9000 NT programınızın Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları/Erişim Hakları programından tanımlanmaktadır. Bu programdan ise, tanımlı olan erişim haklarının listesini alacaksınız. Programa girdiğinizde erişim hakları listelenecek kullanıcı/kullanıcıları seçmeniz için tüm kullanıcı Id lerinin yer aldığı küçük bir pencere ile karşılaşacaksınız. Listeye dahil edilecek kullanıcılar belirlenip, döküm yerini de seçtikten sonra erişim hakları listelenecektir. Bu listelere kullanıcı sıra numaraları, Id leri, kullanıcı isimleri, KUR9000 NT de çalıştığınız firmaya girip-giremeyeceği, bilgi dosyalarının sıra numaraları ve isimleri, erişim hakları ve kendi kayıtları, grup kayıtları ve tüm kayıtlar üzerindeki hak tanımları yer almaktadır. Evrak Seri No Ve Hak Tanımları 9000 NT serisinde yer alan her bir evrak, evrak seri no+evrak sıra no alanlarının birleşimiyle oluşan evrak referans numarası ile takip edilmektedir. Yani önceden girilmiş bir faturayı ekrana çağırmak için, o fatura evrakının seri ve sıra numarasını girmeniz gerekir. Evrak seri numarası 4 dijit uzunluğunda alfa nümerik bir alandır. Kullanıcılar evrakların seri numaralarını manuel olarak girebilirler. Evrak sıra numarası ise 9 dijitten oluşan nümerik bir alandır. Evrak sıra numaraları, seri numarasına göre 1 den başlayarak program tarafından otomatik olarak verilir. Evrak seri numarası alanına, genellikle o evrakı giren kullanıcının ismi veya isminden bir bölüm girilmektedir. Böylece hangi evrakı hangi kullanıcının girdiğini, o kullanıcının toplam kaç evrak girdiğini takip etmek mümkün olur. Evrak seri numaralarının kullanıcı koduna göre otomatik olarak evraka gelmesini sağlayabilir, her bir kullanıcının, evraklar üzerinde hangi yetkilere sahip olacağını ayrı ayrı tanımlama imkanına sahipsiniz. Bunun için; KUR9000 NT programının Kuruluş/Evrak Seri No ve Hak Tanımlamaları programından ilgili girişleri yapmalısınız. Bu programdan ise, kullanıcılar için tanımlı olan evrak seri numaralarını ve bu evraklar üzerindeki haklarını listeleme imkanı bulacaksınız. Programa girdiğinizde evrak seri numaraları ve bu evraklar üzerindeki hakları listelenecek kullanıcı/kullanıcıları seçmeniz için tüm kullanıcı Id lerinin yer aldığı küçük bir pencere ile karşılaşacaksınız. Kullanıcı seçimi yapılıp döküm yeri de belirlendikten sonra listeniz 152

153 hazırlanacaktır. Bu listede kullanıcı Id leri, program sıra numaraları, program evrak tanımları, ilgili kullanıcının gireceği evrak için tanımlı olan (otomatik gelecek olan) seri numarası ve kullanıcıların her bir evrak üzerindeki yetkileri yer alacaktır. Depo Hakları Tanımları KUR9000 NT programınızın Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları/Depo Hakları Tanımları bölümünden kullanıcıların depolar üzerindeki haklarını tanımlayabilirsiniz. Bu programdan ise, tanımlı olan kullanıcı depo haklarının listesini alacaksınız. Programa girdiğinizde öncelikle depo hakları listelenecek kullanıcıyı seçmeniz istenir. Kullanıcı seçimi yapılıp döküm yeri belirlendikten sonra depo hakları listelenecektir. Bu listede kullanıcı Id leri, depo sıra numaraları, depo adları ve ilgili kullanıcının ilgili satırdaki depoyu kullanıp kullanamayacağı (evet-hayır şeklinde) yer alacaktır. Kullanıcı Program Hakları Tanımları KUR9000 NT programınızın Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımları/Program Hakları Tanımları kullanıcılarınızın Series 9000 NT ürünlerinden hangilerine girip, hangilerine giremeyeceklerini tanımlayabilirsiniz. Bu program, program hak tanımlarını liste şeklinde size sunacaktır. Programa girdiğinizde öncelikle program hakları listelenecek kullanıcıyı seçmeniz istenir. Kullanıcı seçimi yapılıp döküm yeri belirlendikten sonra program hakları listelenecektir. Bu listede kullanıcı Id leri, program sıra numaraları, program adları ve ilgili kullanıcının ilgili satırdaki programa girip giremeyeceği (evet-hayır şeklinde) yer alacaktır. Makro Tanımları Listesi Henüz geliştirilmektedir. Evrak Listeleri Veri kontrol menüsünün bu bölümü evrak listelerine ayrılmıştır. Stok, cari, sipariş hareketleri ve muhasebe fişlerine ilişkin evrak listelerinin alınacağı bu bölüm, yukarıda açıklamaya çalıştığımız kontrol raporlarına da ek olarak düşünülebilir. Şimdi bu listeleri kısaca açıklamaya çalışalım. Stok Hareketleri Listesi Bu bölümden, parametreler ekranından girilecek tarihler arasında girilen stok hareket evraklarının dökümü alınacaktır. Programa girdiğinizde öncelikle hangi tarihler arasındaki stok hareket evraklarını listelemek istediğiniz sorulacaktır. Tarih aralığını girip döküm yerini seçtikten sonra listeniz hazırlanacaktır. Stok hareketleri listesinde yer alan bilgiler şunlardır; evrak tarihleri, evrak numaraları, hareket tipleri (giriş-çıkış-depo transfer gibi), hareket cinsleri (toptan, perakende, sarf gibi), 153

154 normal/iade, evrak tipleri (irsaliye, doğrulan fatura, depo fişi gibi), evrakın düzenlendiği cari hesabın kodu ve evrak tutarı. Cari Hareketleri Listesi Parametreler ekranından girilecek tarihler arasında girilen cari hareket evraklarının listelendiği bölümdür. Bu dökümde yer alan bilgiler şunlardır; cari hareket evraklarının tarihleri, evrak numaraları, hareket tipleri (borç-alacak şeklinde), hareket cinsleri (fatura, müşteri senedi gibi), evrak tipleri (satış faturası, alış faturası- tahsilat makbuzu gibi), evrakın düzenlendiği cari kodu ve meblağ. Sipariş Hareketleri Listesi Parametreler ekranından girilecek tarihler arasında girilen sipariş evraklarının listelendiği bölümdür. Dökümde şu bilgiler yer alır; sipariş evraklarının tarihleri, evrak numaraları, tipi (temin-verilen sipariş, talep-alınan sipariş), cinsi (normal, konsinye), tutarı ve kalan miktar. Muhasebe Fişleri Listesi Parametreler ekranından gireceğiniz tarihler arasında yaratılan (veya girilen) muhasebe fişlerinin listelendiği bölümdür. Dökümde şu bilgiler yer alır; fiş tarihi, fiş sıra no, fiş tipi (mahsup-tahsil-tediye şeklinde), yevmiye numarası, satır sayısı, her bir satırda çalışan muhasebe hesaplarının kodları, açıklama, borç veya alacak tutarları. Stok Kartları Muhasebe Kodları Kontrol Raporu Bu rapor ile muhasebe kodları hatalı olan stok kartlarınızın dökümünü alabileceksiniz. Programa girdiğinizde sizden sadece döküm yerini seçmeniz istenecektir. Döküm yeri seçiminize göre raporunuz listelenecektir. Raporunuzda muhasebe kodları hatalı olan stoklarınızın kodunu, adını ve hataya ilişkin açıklamalarını ayrı başlıklar halinde görebileceksiniz. 154

155 Sürüm Yükseltme KUR9000 NT nin son menüsünde Series 9000 v4.2x kullanıcılarımızı Series 9000 v5.xx sürümüne, Standart seri v9.1x kullanıcılarımızı Standart seri v9.5x sürümüne, Standart ve ekonomik seri v9.5x kullanıcılarımızın Series 9000 v5.xx sürümüne, Series 9000 v5.01 kullanıcılarımızın Series 9000 v5.02, Standart ve ekonomik seri v9.kullanıcılarımızın Standart ve ekonomik seri v9.52 sürümüne geçirmek amacıyla hazırlanan programlar yer alır. Her programın da çalışma şekli aynıdır. Programa girildiğinde, sürüm yükseltme işlemini onaylamanızı isteyen bir mesaj tablosu ile karşılaşırsınız. Sürüm yükseltme işlemini başlatabilmek için bu tablodaki mesajlardan evet, onaylıyorumu seçmelisiniz. Bu seçimden sonra önce bilgi dosyaları üzerinde indeks düzenleme işlemi, sonra güncelleme işlemleri yapılacaktır. Programınız bilgi dosyaları üzerindeki işlemleri tamamladığında yukarıdaki gibi bir mesaj verecektir; Bu aşamada enter tuşuna basarak sürüm yükseltme menüsüne geri dönebilirsiniz. 155

156 Genel Amaçlı Program butonları KUR9000 NT programınızın bu bölümünde, Tüm Series 9000 New Tech ürünlerinde ortak olarak kullanılan ve, programların genelini etkileyecek giriş ve düzenlemelerin yapılacağı iģlem butonları ile ilgili açıklamalarda bulunmak istiyoruz. Bunlar, tüm Series 9000 New Tech programlarının başlık barı altında sıralanmış olup, kullanıcılarımızın programların bazı bölümlerine tek bir tıklama ile ulaşmalarını sağlamak için yapılmış işlem butonlarıdır. Bu butonları tıklayarak ulaşacağınız programlardan, SERIES 9000 NT ürünlerine ait pencereler için görsel düzenlemeler yapabilecek, veri tabanını kullanarak istediğiniz formatta ve istediğiniz başlıklarda raporlar hazırlayabilecek, hatırlatıcı butonunu kullanarak sizin için önemli olan günlerin programınız tarafından size bildirilmesini sağlayabileceksiniz. Ayrıca, günlük döviz kur girişlerinizi, program güncellemelerinizi, programlarınızın yedekleme işlemlerini daha seri bir şekilde yapabilecek ve programlarınız için makro tanımlaması yapabileceksiniz. Yine bu butonlar ile, tanımlı olan tüm kullanıcılarınızı programınızın herhangi bir bölümünde iken görüntüleyebilecek ve programınızın sürümü hakkında bilgi edinebileceksiniz. Evet işlem butonları ile ilgili bu kısa açıklamadan sonra bu butonların işlevlerini daha ayrıntılı olarak anlatmaya başlayabiliriz. Raporlar Butonu Series 9000 NT ürünlerinde raporlarınızı, daha sonra tekrar inceleyebilmek ve üzerinde gerekli işlemleri yapabilmek amacıyla bir dosyada saklayabilmeniz mümkündür. İşte bu buton ile, mikro rapor formatında saklamış olduğunuz raporlarınıza daha seri şekilde ulaşabilecek, gerekirse yazıcıya dökümlerini alabileceksiniz. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza boş bir rapor ekranı gelecektir. Şimdi yapmanız gereken, mikro rapor formatında saklamış olduğunuz raporlarınızı bu ekrana çağırmanızdır. Bunun için dosya menüsü altındaki aç komutunu yada ekranınızın üzerindeki aç ikonunu kullanabilirsiniz. İlgili raporları bu şekilde açabileceğiniz gibi, desktop (masaüstü) ekranı üzerinden de çalıştırabilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle, destop ekranında raporlarınızı saklamış olduğunuz dizine girmelisiniz. Daha sonra istediğiniz rapor dosyasını mousenuzun sağ yada sol tuşlarını basılı tutarak, sürükle bırak yöntemiyle Series 9000 NT programlarının üzerine taşımalısınız. Bu işlem sonrasında raporunuz otomatik olarak programınızın üzerine açılacaktır. Bu ekran üzerinde yer alan ikonlar ile raporlarınızı; tek bir tıklama ile Excel, Word, ve Internet Explorer gibi MS Office ve Windows programlarına gönderebilirsiniz. Series 9000 NT programlarının elektronik haberleşmeyi desteklemesi özelliğinden dolayı, e-posta ikonunu tıklayarak Microsoft Outlooku çalıştırabilir, raporunuzu istediğiniz kişi yada kişilere mail ile gönderebilirsiniz. Tüm bu işlemleri bu iconlar aracılığı ile yapabileceğiniz gibi, Aktar başlıklı butonu tıkladığınızda açılacak menüden de yapabilirsiniz. Yine bu ekrandan mouse yardımıyla raporunuzun başlığını değiştirip, istediğiniz rapor başlığını verebilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, rapor başlığının yazılı olduğu başlık barını mouse göstergenizle tıklamanızdır. Daha sonra, bu bölümde yazılı olan rapor başlığını silerek yada üzerinde gerekli değişiklikleri yaparak yeni rapor başlığınızı yazabilirsiniz. Bu ekrandan, raporunuzun yazı karakterlerini (büyüklüğünü, kalın, eğik, yada altı çizgili olarak) istekleriniz doğrultusunda değiştirebilmenizde mümkün olacaktır. Ayıca raporunuzun satır ve sutunları arasında yer alan çizgileri ızgara ikonu yardımıyla kaldırıp, tekrar 156

157 yerleştirebileceksiniz. Mousunuzu kullanarak rapor kolon ayarlarınızı seri bir şekilde yapabilirsiniz. Yine bu ekranda gördüğünüz yazıcı ikonları ile de, yazıcınızın ayarlarını yapabilecek, gerekirse raporunuzun dökümünü alabileceksiniz. Rapor üzerinde yaptığınız tüm bu değişiklikler Sakla ikonu ile de kayıt edilecektir. Raporlar butonu sadece yetkili kişiler tarafından çalıştırılabilecektir. Budan dolayı, yetki tanımlaması yapılmamış kullanıcılar için bu buton aktif olmayacaktır. Bu butonun aktif olabilmesi için Kuruluş/Kullanıcı Hak Tanımlama/Genel Hak Tanımlamaları ekranındaki raporlama butonu aktif parametresi evet olarak seçilmelidir. Veri Tabanı Raporlama Programınızın bu bölümünden, Series 9000 New Tech programlarında yer alan bir çok raporun yanı sıra, kullanıcıların, veri tabanının tümümü kullanarak kendilerine özel raporlar tanımlayabilmeleri ve bu raporları program menülerine ekleyebilmeleri mümkün olacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza aşağıda bir örneğini gördüğünüz ve veri tabanında kayıtlı tüm tabloların yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu ekranda öncelikle yapmanız gereken işlem, raporunu hazırlamak istediğiniz ana tabloyu belirleyip, imleciniz ilgili tablo üzerinde iken ekrandaki Raporla butonunu mouse göstergenizle tıklamanızdır. Bu işlem sonrasında rapor hazırlama ekranına ulaşılacaktır. Rapor hazırlama ekranını 3 ana bölüm olarak düşünebiliriz. 1- Ekranınızın en solunda Raporlamak istediğiniz alanı seçin başlıklı bölümde; ağaç biçiminde dallanan ve raporlanabilecek tüm alanlar yer alır. Bu tabloda gördüğünüz; Kart alanları bölümünde, ilk ekrandan seçmiş olduğunuz ana tablo içindeki alanlar yer almaktadır. Özel Tanımlı Alanlar bölümünde ise her kartta ve evrakta bulunan, kullanıcı tarafından belirlenen özel alanların listesi yer alır. Bir sonraki bölüm olan Yaz-Boz Tahtasında ise Series 9000 New Tech programlarının kart ve evrak girişlerinin yapıldığı bölümlerinde (stok kartı, satıcı kartı, sipariş fişi, irsaliye, fatura) yaptığınız işlem ile ilgili aklınıza gelebilecek her türlü notun girilebileceği, kartlarda ALT+Y, evraklarda ise ilk önce ALT+G ile genel kayıt yapısı ekranına geçilip sonrasında ALT+Y tuşlarıyla ulaşılan yaz-boz tahtası serbest alanları vardır. ĠliĢkili Tablolar bölümünde ise seçmiş olduğunuz ana tablonun veri tabanında ilişkili olduğu diğer tablolar alt alta sıralanacaktır. (Bu listenin oluşması için tablo ilişkilerinin kayıtlı olduğu DATADSR.TXT dosyası bulunmalıdır.) Ve bu tablolar içinde yine kart alanları özel alanlar ve varsa yine ilişkili tablolar seçeneği alt alta oluşacaktır. 157

158 2- Bu tablonun hemen yanında Raporlanacak Alanlar başlıklı bölüm yer almaktadır. Bu bölüm raporunuz için tanımlayacağınız alanlar için kullanılacaktır. Bu bölümün hemen yanında gördüğünüz butonlar, raporunuza alan ekleme, eklediğiniz alanların yerlerini değiştirme ve alan silmek için kullanılacaktır. 3- Ekranınızın en sağ bölümünde ise raporlanacak alanlar bölümüne seçtiğiniz alanlar hakkında bilgiler yer alacaktır. Evet ekranınızın genel yapısıyla ilgili olarak kısaca bilgi verdikten sonra oluşturacağınız raporda yer almasını istediğiniz alanları belirlemeye başlayabiliriz. Bunun için ekranınızın raporlamak istediğiniz alanı seçin bölümünde imlecinizi raporunuzda yer almasını istediğiniz alan üzerine getirip mouse göstergenizle iki kere tıklayarak ilgili alanı raporlanacak alanlar bölümüne taşıyın. Örneğin programa girdiğinizde ilk olarak karşınıza gelen ekrandan diğer cari kartlar tablosunu seçtiğinizi düşünelim ve bu tablonun kart alanları bölümünden dcr_unvan, dcr_muh_kodunu rapor alanı olarak tanımlamak istiyorsunuz. Bu durumda ilgili dosyaların üzerine gelip mouse göstergenizle kliklemelisiniz. Bu işlem sonrasında seçtiğiniz bu alanlar raporlanacak alanlar bölümüne taşınacaktır. Raporunuzda yer alacak diğer başlıkları da bu şekilde belirleyerek işleminize devam edebilirsiniz. Yalnız burada alt alanı bulunan dalları rapora aktaramazsınız. Seçtiğiniz rapor alanları için program default değerler vermektedir. İlgili alan için bu değerleri ekranınızın sağ bölümünde yer alan seçili alana ait özellikler bölümünden değiştirebilirsiniz. Şöyle ki raporunuz için seçtiğiniz alanın ismini Kolon Başlığı bölümünden değiştirebilir, kolon başlığının uzun olması durumunda başlık isminin alt alta görünmesi için araya \ işareti koyarak başlık girişi yapabilir, kolon genişliğini değiştirebilirsiniz. Kolon genişliği bölümüne girilen uzunluğun tamsayı kısmı kolonun uzunluğu, desimal kısmı ise noktadan sonra kaç hane yazacağını belirler. Eğer alt toplam yazılsın kutucuğu işaretlenirse, dokum sonunda o kolona ait genel toplam raporunuzun sonuna yazılacaktır. Raporlanacak Alanların seçiminde kullanabileceğiniz butonlar Raporlamak istediğiniz alanı seçin bölümünden belirlediğiniz alanların Raporlanacak alanlara taşınmasını sağlar. Raporlanacak alanlar bölümündeki seçili alanı bir üst satıra taşır. Raporlanacak alanlar bölümüne taşıdığınız rapor alanlarını silmek için bu buton kullanılabilir. Raporlanacak alanlar bölümündeki seçili alanı bir üst satıra taşır. Ekranınızın sağ bölümünde yer alan Rapor detayı başlığı altında, rapor dökülürken hangi indekse göre sıralama yapılacağını, sıralamanın büyükten küçüğe mi yoksa küçükten büyüğe mi olacağını ve rapor başlığının ne şekilde görüleceğini değiştirmenizi sağlayacak seçenekler mevcuttur. Şimdi ekranınızın sağ alt bölümünde yer alan butonları açıklamaya çalışalım. 158

159 Rapor Sakla: Tanımladığımız raporu daha sonra tekrar yüklemek ve değiştirmek ya da bu raporu ana menüye bağlayarak oradan direk olarak alabilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, tanımlanan raporu kaydetmenizdir. Raporunuzu kaydetmek için ekranınızdaki rapor sakla butonu kullanılacaktır. Bu butonu tıklandığında karşınıza dosya parametreleri başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranın tablo id alanına, program otomatik olarak seçili tabloya göre bir id numarası verecek ve sizden bir sonra ki alan olan rapor id alanına da rapor için bir id numarası girmenizi isteyecektir. Buraya sonradan hatırlayabileceğiniz herhangi bir numara girişi yapabilirsiniz. Rapor Oku: Rapor oku butonunu tıkladığınızda karşınıza gelecek ekranda sizden, daha önceden rapor tanımlamasını yapıp saklamış olduğunuz raporun id numarasını girmeniz istenecektir. Rapor id numaraları için F10 yardım ekranından faydalanabilirsiniz. Rapor id numarasını girdikten sonra ilgili raporunuz ekranınıza gelecektir. Burada dikkat edeceğiniz en önemli konu, raporunuzu çağırdığınızda, ekranınızda mevcut herhangi bir rapor tanımlaması var ise bu raporun tanımları silinip yerine seçilen rapor yükleneceğinden, ilgili raporun gerekliyse daha önceden saklanmış olmasıdır. Filtreler: Bu butonu tıkladığınızda açılacak formda raporlamak istediğiniz ana tablonun alanlarına bilinen kriterler verilebilecektir. Rapor dökülürken bu kriterlere uymayan kayıtlar elenir ve böylelikle daha özgül raporlar hazırlayabilirsiniz. Tüm bu işlemler yapıldıktan sonra ekranınızdaki Raporla butonunu tıklayarak raporunuzu döküm yeri tercihinize göre (ekrana, yazıcıya vb.) listeleyebilirsiniz. Şimdi raporunuzda formüllü alanların nasıl tanımlanacağı ile ilgili açıklamalarda bulunmak istiyoruz. Raporda Formüllü Alanların Tanımlanması Series 9000 New Tech programlarının hepsinde, veritabanı raporlamasında veri tabanındaki değerlerin yanı sıra, formüller sayesinde hesaplanan alanların da raporunu alabilmek mümkündür. Bunun için ekranınız sağ bölümünde yer alan formül gir butonu kullanılacaktır. 1.Ekranınızın raporlamak istediğiniz alanı seçin bölümünden formül tanımlaması yapacağınız alanları seçip raporlanacak alanlara taşıyın. 2. Raporlanacak alanlara eklediğiniz formüllü alan için de diğer alanlardaki kolon başlığı, uzunluğu ve alt toplam alsın seçimleri yine aktif olacaktır. Ayrıca bu alan için formül girişinin yapılacağı yerde aktif hale geçecektir. 3. Formül alanları için sadece raporlama yaptığımız tablonun sayısal alanları değişken olarak kullanılabilir. Bu alanlar soldaki tablonun kart alanlarının altında kırmızı renkli olan alanlardır. 4. Formül ifadesi girilirken bilinen matematiksel işlem kuralları geçerlidir. Yani işlem önceliği ve parantezlere dikkat etmek gerekir. 5. Formüle kart alanındaki sayısal alanlardan istediğimiz kadar değişken ekleyebiliriz. Bunun için mouse ile eklemek istediğimiz alanı, ifadenin girildiği bölüme sürükleyip bırakmak yeterlidir. Buraya taşıdığımızda, program bu alanı formülün sonuna #<alan adı>,<alan numarası># şeklinde ekleyecektir. 159

160 6. İstenirse alanlar #<alan adı>,<alan numarası># formatında elle de girilebilir, fakat formülün doğru hesaplanması için alan numaralarının doğruluğu önemlidir. Bu yüzden değişken eklemelerinde sürükle bırak metodunun kullanılması daha doğru olur. 7. Formüller sadece dört işlem (+,-,*,/) ile sınırlı değildir. Dört işlemin yanı sıra diğer matematiksel işlemlerde yapılabilir. 8. Bilinen tüm matematiksel işlemler gerçeklenebilir. Kullanılabilecek matematiksel işlemler şunlardır: Standart işlemler : +: toplama - : çıkarma (aynı zamanda negatifini almak içinde kullanılır.) * : çarpma / : reel bölme ^: üs alma işlemi MOD : moldulo alma DIV : tamsayı bölme Tek parametreli işlemler : Örnek ifadeler : EXP : üs alma SQR : kare alma SQRT : karekök alama ABS : pozitif alma TRUNC : tamsayı INT : tamsayı CEIL : tavan alma FLOOR : taban alma HEAV : 0'dan küçükse 0, değilse 1 SIGN : işatreti (+1,-1) ZERO : parametre sıfırsa: 0, değilse 1 Iki parametreli işlemler : MAX : parametrelerden büyük olanı MIN : parametrelerden küçük olanı POWER : parametre1 üs parametre2 LOGN : ikinci parametrenin birinci parametreden logaritması Sabitler : PI : pi sayısı Stok kartı raporunda 1. birime göre hacim : #sto_birim1_en,34# * #sto_birim1_boy,35# * #sto_birim1_yukseklik,36# Stok ortalama fiyatı : (#sto_fiat1_tutar,65# + #sto_fiat2_tutar,69# + #sto_fiat3_tutar,73#) / 160

161 (ZERO(#sto_fiat1_tutar,65#) + ZERO(#sto_fiat2_tutar,69#) + ZERO(#sto_fiat3_tutar,73#)) Raporun Ana Menuye Eklenmesi Hazırlamış olduğunuz raporları ana menüye ekleyebilmeniz ve programdan direk olarak çağırıp döküm alabilmeniz mümkündür. Bunun için çalışmış olduğunuz programın ana menüsü üzerinde mouse göstergesinin sağ tuşunu tıklayın, açılacak olan pencereden menü ekle seçeneği ile istediğiniz bölüme yeni menüyü ekleyin. Daha sonra eklenen menü üzerinde tekrar mouse göstergesinin sağ tuşuna basın, ve kullanıcı raporu bağla seçeneğini seçin. Bu seçimle birlikte ekranınızın sağ tarafına kullanıcı tarafından tanımlanmış raporlar listelenecektir. Menüye bağlamak istediğiniz raporu buradan seçilerek tanımladığınız yeni menüye bağlayabilirsiniz. Veri tabanı raporlama butonu sadece yetkili kişiler tarafından çalıştırılabilecektir. Budan dolayı, yetki tanımlaması yapılmamış kullanıcılar için bu buton aktif olmayacaktır. Bu butonun aktif olabilmesi için Kuruluş/ Kullanıcı Hak Tanımlama/ Genel Hak Tanımlamaları ekranındaki veri tabanı raporlama butonu aktif parametresi evet olarak seçilmelidir. Veri Bakım Bu butonu tıkladığınızda karşınıza gelecek ekrandan, dilediğiniz bir Series 9000 NT bilgi dosyasına erişebilmeniz, eriştiğiniz dosyaların genel özellikleri hakkında bilgi sahibi olmanız, güncelleme ve indeks düzenleme işlemleri yapmanız mümkündür. Programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranın Tablo Adı bölümünde Series 9000 NT ye ait bütün kart ve hareket dosyalarının isimleri alfabetik sıraya göre listelenecektir. Ekranınızın sağ bölümünde ise seçili olan kart ve hareket dosyalarına ait genel veriler yer alacaktır. Kayıt yapılarına ait özellikleri (kayıt yapısı, kayıt uzunluğu vb.), programa hangi kullanıcı koduyla girildi ise, o kullanıcının ilgili dosyalar üzerinde yapabileceği haklar, indeks düzenleme ve güncelleme, işlemlerini yapabileceğiniz butonlar yer almaktadır. Şimdi bu butonlar ile neler yapıldığını açıklamaya çalışalım. İndeks Düzenleme: Indeks, istenen kayıtlara çabuk ulaşmak ve belli bir sıra dahilinde çağrılmasını sağlamak amacı ile oluşturulan dosyalara verilen isimdir. Bu dosyaların herhangi bir nedenle bozulması sonucu bazı kayıtlar görülemez veya yanlış bir sıra dahilinde görülürler. Bu buton tıklandığında seçtiğiniz bilgi dosyası için ilgili düzenleme işlemleri yapılacaktır. Güncelleme: Herhangi bir nedenden dolayı bilgi dosyaları arasında uyumsuzluk ortaya çıktığında (satıcı hareket föyündeki bakiye ile ekstredeki bilginin uyuşmaması gibi), güncelleme işlemi ile bu uyumsuzluk ortadan kaldırılabilir. Bu 161

162 buton tıklandığında seçtiğiniz bilgi dosyası yeniden güncellenecektir. Veri Tabanı Export, Import ve Düzenleme Butonu Series9000 NT programınızın bu butonu veri tabanı işlemlerine ayrılmıştır. Bu bölümden, dilediğiniz bir Series 9000 bilgi dosyasına erişebilmeniz, eriştiğiniz dosyaların genel özellikleri hakkında bilgi sahibi olmanız, güncelleme, indeks düzenleme, eksport ve import işlemleri yapmanız mümkündür. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza aşağıda bir örneğini gördüğünüz Veritabanı, export, import ve düzenleme başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranın Tablo Adı bölümünde Series 9000 NT ye ait bütün kart ve hareket dosyalarının isimleri alfabetik sıraya göre listelenecektir. Ekranınızın sağ bölümünde ise seçili olan kart ve hareket dosyalarına ait genel veriler yer alacaktır. Kayıt yapılarına ait özellikleri (kayıt yapısı, kayıt uzunluğu vb.), programa hangi kullanıcı koduyla girildi ise, o kullanıcının ilgili dosyalar üzerinde yapabileceği haklar, indeks düzenleme, güncelleme, ve import işlemlerini yapabileceğiniz butonlar yer almaktadır. Şimdi bu ekran üzerinde gördüğünüz her bir alanı tek tek açıklamaya çalışalım. Öncelikle bu tabloda imlecinizin ilgilendiğiniz dosyanın üzerine olmasına dikkat edilmelidir. Kayıt Yapısı Özellikleri Tablo Dosya Adı: Tablo adı bölümünden seçtiğiniz ve incelemekte olduğunuz dosyanın adıdır. Tablo ID No: İncelemekte olduğunuz dosya için yazılımcı tarafından verilen numaradır. Kayıt Uzunluğu: İncelemekte olduğunuz dosyada yer alan bir kaydın byte cinsinden toplam uzunluğudur. Kayıt Sayısı: İncelemekte olduğunuz dosyada bulunan kayıt sayısıdır. Ġndeks Sayısı: İndeks; istenen kayıtlara çabuk ulaşmak ve belli bir sıra dahilinde çağrılmasını sağlamak amacıyla oluşturulan dosyalara verilen isimdir. Bu alanda ise, incelemekte olduğunuz dosyanın İndeks (sıralama) sayısı yer alır. Eğer bu alanda 2 rakamını görüyorsanız, dosyanız 2 farklı şekilde sıralanıyor demektir. Örneğin muhasebe hesap planı tablosunun İndeks sayısı 2 dir. Çünkü bu dosyaya muhasebe hesaplarının kodları ve isimleri girilerek 2 farklı şekilde ulaşılabilir. Dosya Uzunluğu: İncelemekte olduğunuz dosyanın byte cinsinden toplam uzunluğudur. Dosya uzunluğu; kayıt uzunluğu x kayıt sayısıdır. Kullanıcı Hakları Dosya Hakkı: Bu alanda, programa hangi kullanıcı koduyla girdiyseniz, o kullanıcının incelemekte olduğunuz dosya üzerinde yapabileceği işlem tanımı yer alır (ulaşabilir, ulaşamaz, kayıt ekler gibi). Dosya hakkı; KUR9000/Kuruluş/Hak Tanımlamaları/Erişim Hakları programından ayarlanmaktadır. Kendi Kayıt Hakkı: Bu alanda, programa hangi kullanıcı koduyla girdiyseniz, o kullanıcının, biraz önce seçtiğiniz dosya 162

163 üzerindeki kendi kayıtlarıyla ilgili yapabileceği işlemin tanımı yer alır. Grup Kayıt Hakkı: Bu alanda, programa hangi kullanıcı koduyla girdiyseniz, o kullanıcının, biraz önce seçtiğiniz dosya üzerindeki grup kayıtlarıyla ilgili yapabileceği işlemin tanımı yer alır. Diğer Kayıt Hakkı: Bu alanda, programa hangi kullanıcı koduyla girdiyseniz, o kullanıcının, biraz önce seçtiğiniz dosya üzerindeki tüm kayıtlar ile ilgili yapabileceği işlemin tanımı yer alır. Evet, seçmiş olduğunuz dosya ile ilgili genel veriler yukarıda sıraladıklarımızdan ibarettir. Ancak ekranınızın alt tarafında, 6 adet buton yer almaktadır. Bu butonlar ile, seçmiş olduğunuz dosyada yer alan kayıtlar yeniden indekslenebilir (sıralanabilir), herhangi bir nedenden dolayı bozulan bilgi dosyaları güncelleştirilebilir, o dosya üzerinde eksport veya import işlemleri yapılabilir Şimdi bu butonları kısaca açıklamaya çalışalım; 9000 Eksport Butonu Eksport ve import işlemleri; belli bir yerde gerçekleştirilen hareketlerin, başka bir yerdeki bilgi dosyalarına transferi için kullanılır. Bu transferde önce bilgiler bir dosyaya eksport edilir, daha sonra o dosyadan alınarak ilgili ortama import edilir. Örneğin şubelerde girilen muhasebe fişleri önce eksport edilir, sonra merkezde import edilerek bilgi dosyalarının güncelleştirilmesi sağlanır. Bu buton, seçtiğiniz bilgi dosyası kayıtlarının 9000 NT formatında (Series 9000 NT programlarının okuyabileceği formatta) eksport edilmesine imkan verecektir. ALT+X tuşlarına bastığınızda veya 9000 export butonunu tıkladığınızda eksport parametrelerinin girileceği bir ekran ile karşılaşacaksınız. Eksport parametreleri aşağıda açıklanmıştır; Dosya Adı: İlgili bilgi dosyasının eksport edileceği dosya adı, dosyanın yer aldığı path ile birlikte bu alana otomatik olarak gelecektir. Dilerseniz eksport dosyasının path ini ve dosya adını değiştirebilirsiniz. Daha sonra bu bilgilerin import edileceğini düşünerek, eksport dosya adını bir yere not etmenizde fayda vardır. Tüm ġubeler: Eksport işlemi seçtiğiniz bilgi dosyası ile ilgili olarak tüm şubelerden gelen kayıtları kapsayacaksa bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız pencereden - evet- seçimini yapınız. Sadece belirli bir şubeden gelen kayıtları kapsayacaksa seçiminiz - hayır- olmalıdır. ġube No: Eksport işlemi tek bir şubenin kayıtlarından oluşacaksa, bu alana ilgili şube numarasını girebilirsiniz. Şube numarası, o şubenin şirket tanıtım kartından girilen numara olmalıdır. Tüm OluĢturanlar: Eksport işlemi bütün kullanıcıların kayıtlarını kapsayacaksa, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız pencereden -evet- seçimini yapınız. Sadece tek bir kullanıcının kayıtları eksport edilecekse seçiminiz -hayır- olmalıdır. Önemli Not! Eksport-import işlemleri sırasında dikkat edilmesi gereken bir noktayı hatırlatmak istiyoruz; Eksport işlemi yaparken, firma seçiminiz bilgilerin alınacağı firma, import ederken de 163

164 bilgilerin yükleneceği firma olmalıdır. Örneğin; aynı anda 2 şirketin muhasebe kayıtlarını tutuyorsunuz. Bunlardan biri merkez, diğeri ise şube olarak geçiyor. Şubedeki muhasebe fişlerinin merkez firmaya alınabilmesi için, programınızı çalıştırdığınız firma şube firma olmalıdır. Şube firma seçilip fişler eksport edildikten sonra, programdan çıkıp merkez firma ile yeniden programa girmelisiniz. Daha sonra ilgili eksport dosyasının adını girip, şubedeki muhasebe fişlerinin merkeze importu yapılabilir. OluĢturan Kullanıcı ID: Yukarıdaki seçiminiz -hayır- ise bu alana kayıtları eksport edilecek kullanıcının kodunu girmelisiniz (KUR9000/Kuruluş/Kullanıcı & Grup Tanımlamaları/Kullanıcı Tanımlama programının no kolonunda yer alan kodlar girilecektir). Ġlk OluĢturma Tarihi - Son OluĢturma Tarihi: Eksport işlemi hangi tarih aralığında yaratılan kayıtları kapsayacaksa, bu alanlara ilk ve son yaratılma tarihlerini girebilirsiniz. Bu tarihleri evrak tarihi ile karıştırmayınız. Evrak tarihi ileriye veya geriye dönük olarak da verilebilir. Örneğin bir muhasebe fişini tarihinde programa girip, bu fişin fiş tarihine verebilirsiniz. Bu durumda yaratılma tarihi , evrak tarihi ise olacaktır. Tüm Son DeğiĢtirenler: Eksport işlemi yukarıdaki parametrelere uyan ve son değişikliği yapan bütün kullanıcıları kapsayacaksa bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak ulaşacağınız pencereden -evet- seçiniz. Örneğin sadece bir personelinizin yaptığı değişikliklerinin eksport edilmesini istiyorsanız parametreyi -hayır- seçip, alt satıra ilgili kullanıcı kodunu girmelisiniz. Son DeğiĢtiren Kullanıcı ID: Yukarıdaki seçiminiz -hayır- ise bu alana kayıtları eksport edilecek kullanıcının kodunu girmelisiniz (KUR9000/Kuruluş/Kullanıcı & Grup Tanımlamaları/Kullanıcı Tanımlama programının no kolonunda yer alan kodlar girilecektir). Son DeğiĢtirme Ġlk Tarihi - Son DeğiĢtirme Son Tarihi: Eksport işlemine hangi tarih aralığındaki değişiklikler dahil edilecekse bu alanlara ilk ve son değişiklik tarihlerini girebilirsiniz. Özel Kod 1-2-3: Eksport işlemini kayıtların özel kodlarına göre (ALT+G Kayıt Hikayesi ekranından girilen) sınırlamak istiyorsanız, bu alanlara hangi özel kodlu kayıtların eksport edileceğini girebilirsiniz. Parametre girişleri tamamlandıktan sonra <F2> tuşuna basmalısınız. Girdiğiniz parametrelere göre seçtiğiniz bilgi dosyası ilgili dosyaya eksport edilecektir Import Butonu 9000 import; girilecek eksport dosyasındaki kayıtları mevcut kayıtlara ekler ve dosyaları güncelleştirilir. Programa girdiğinizde kayıtlara eklenecek eksport dosyasının yol adı ve adının girilmesi istenir. Bu girişlerden sonra import işlemini başlatabilmek için F2 tuşuna basmanız yeterlidir. Ascii Eksport Butonu Programa girişte seçtiğiniz bilgi dosyasındaki kayıtları ascii formatta herhangi bir dosyaya eksport edebilmek amacıyla hazırlanmıştır. Ascii eksportta bilgiler 9000 formatında olmak zorunda değildir, herhangi bir programa import edilebilir. Ascii formatta eksport işlemine başlayabilmek için ALT+E tuşlarına basmanız veya bu butonu tıklamanız gerekir. Ekranınızın üzerine bir pencere gelecektir. Bu pencerenin üst bölümünde 5 adet buton yer alır. Bu butonlara ilişkin kısa açıklamalar aşağıda verilmiştir; 164

165 Param. oku: Daha önce yarattığınız eksport dosyasını tablo id kodunu girerek çağırmak içindir. Param sakla: Yarattığınız eksport dosyasını, rapor id olarak tanımladığımız bölüme nümerik bir kod girerek kaydedebilmeniz içindir. Tanımlı olan bu dosyayı sonradan çağırmak için param. oku butonunu tıklayacak ve verdiğiniz tablo id numarasını gireceksiniz. Detaylar: Eksport edeceğiniz bilgi dosyasında yer alan fieldlardan yararlanarak eksport dosyasının sıralama şeklini belirlemek ve başlığını tanımlamak içindir. ALT+D tuşları ile detaylar penceresine girdiğinizde, önce eksport dosyasının yol adı ve adı, bir alt satırda da ilgili bilgi dosyasından seçebileceğiniz fieldlar karşınıza gelir. Bunlardan kullanılacak indeks olarak bir tanesini seçip, bu indeksin sıralama şeklini ayrıca belirleyebilirsiniz. Örneğin diğer cariler kartları tablosunda dcr_kod fieldını seçtiyseniz, eksport dosyasına bilgilerin diğer cari kodlarına göre küçükten büyüğe veya büyükten küçüğe doğru sıralanmasını sağlayabilirsiniz. Ayraç tip ve karakter ise, bu bilgi dosyasındaki kullanılacak indeksin diğer verilerden hangi ayraç ile ayrılacaklarını tanımlamak içindir. Başlık alanlarına ise rapor başlıklarını girebilirsiniz. Eksport: Gireceğiniz parametreler dahilinde ilgili bilgi dosyasını eksport edebilmek içindir. Filtreler: Eksport dosyasına yazdıracağınız her bir field için kriterler tanımlamanıza imkan vermektedir (Rapor Parametreleri/Kriterler). Evet, ascii eksport penceresinde görülen butonları kısaca açıkladıktan sonra, seçtiğiniz bilgi dosyasından yararlanarak eksport dosyasına nasıl kayıt seçeceğinizi açıklamak istiyoruz. Bilgi dosyası seçilip ALT+X tuşları ile ascii eksport ekranına geçince karşınıza, seçtiğiniz bilgi dosyasında yer alan ve eksport edebileceğiniz fieldlar bir pencere içinde belirecektir. Şimdi ilk fieldi seçin. Seçtiğiniz fieldin kodu alan adı alanına gelecektir. Bu alanın uzunluğu da uzunluk alanına otomatik olarak gelmiştir. Seçtiğiniz bu field, biraz sonra seçeceğiniz diğer fieldlardan hangi karakter ile ayrılacaksa, sonlayıcı alanında satır sonu butonunu tıklayarak, karşınıza gelecek pencereden ilgili karakteri seçin. Daha sonra imleç iģlem alanına gelecektir. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza küçük bir pencere gelecek ve sizden seçtiğiniz field için gelecek bilgilerin field uzunluğundan az olması durumunda, geri kalanların nasıl doldurulacağını belirlemeniz istenecektir. İşlem tipini seçin. Eksport dosyası için seçtiğiniz bu field için filtreler butonundan kriterler tanımlayabilirsiniz. Filtreleme işlemi ile ilgili geniş bilgi için Rapor Parametreleri/Kriterler bölümüne başvurabilirsiniz. Seçtiğiniz bilgi dosyasını kullanarak eksport dosyasına dahil edilecek bütün alanlar seçildikten sonra param. sakla butonu ile parametrelerinizi kaydetmelisiniz. Bu parametrelerle eksport butonunu tıklayarak ascii eksport işlemini başlatabilirsiniz. Ascii Import Butonu Ascii import; girilecek ascii eksport dosyasındaki kayıtları mevcut kayıtlara ekler ve dosyaları güncelleştirilir. Ascii formatta import işlemine başlayabilmek için ALT+P tuşlarına basmanız veya bu butonu tıklamanız gerekir. Bundan sonra yapılacak işlemler ascii eksport ile aynıdır. Programa girişte seçtiğiniz dosyaya import edilecek fieldlar için detaylar belirlenecek, fieldlar seçilip başlangıçları ve uzunlukları verilecek ve sonlayıcılar belirlenerek import işlemi başlatılacaktır. 165

166 Veri Tabanı Yedekleme Series9000 NT ürünlerinin üst bölümünde yer alan bir diğer buton, Veri Tabanı Yedekleme butonudur. Bu buton ile kullanıcılarımız, firma bilgilerinin güvenli bir şekilde korunması ve saklanması amacıyla geliştirilmiş Veritabanı yedekleme programına ulaşacaklardır. Adından da anlaşılacağı üzere bu program, firma bilgilerinde oluşabilecek herhangi bir probleme karşılık, bilgilerinizin yedeklerini alabilmenize yardımcı olacaktır. Dolayısıyla herhangi bir veri kaybına karşılık yedek verilerinizi kullanabileceksiniz. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza aşağıda örneğini gördüğünüz bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekran üzerinde gördüğünüz alanların ve butonların neleri ifade ettiğini açıklamaya çalışalım. ġirket Dizini: Bu alanda, firma bilgilerinizin kayıtlı bulunduğu dizinin adı yer alacaktır. D:\Mikro\YONBIL\2002_1 gibi. Yedek Dosyası Yol Adı: Bu alana ise programınız, firma bilgilerinin yedeklerinin alınacağı dizininin yol adını ve zip dosyasının adını otomatik olarak getirecektir. Örneğin firma bilgileriniz, D:\Mikro\YONBIL adlı bir dizin altında kayıtlı olsun. Programınız yedek bilgilerinin yükleneceği dizini, yani D:\Mikro\Zip_backup\YONBIL dizinini otomatik olarak oluşturup bu alana yazacaktır. Dosya adını ise, yedekleme işleminin yapıldığı günün tarihine ve saatine göre verecektir. Dolayısıyla tarihinde saat 14:22:05 de oluşturulan yedek dosyasının adı; YONBIL2002_1222_ zip olarak otomatik yazılacaktır. Yedek dosyasının adını ve yükleneceği dizinin adını değiştirebilmeniz mümkündür. Veri tabanı altındaki diğer dosyaları ve geçici dosyaları sil: Bu seçeneği seçtiğinizde herhangi bir yedekleme işleminden önce geçici olarak kayıt edilen dosyalar silinecektir. Bu dosyaların neler olduklarını ekranınızda ki? işaretli ikonu tıklayarak görebilirsiniz. Genel Program Parametrelerini Yükle: Sadece genel program parametrelerinin yedeklerini almak istiyor iseniz bu alanın başında bulunan kutucuğu mouse göstergenizle işaretlemelisiniz. Evet yedekleme işleminden önce ekranınızda yapılması gereken işlemlerin neler olduklarını açıklamaya çalıştık. Firma bilgilerinizin yedeklerini almaya başlamadan önce dikkat etmeniz gereken en önemli konu, diğer kullanıcılarınızın programlarda çalışmıyor olmasıdır. Siz bu işleme başladığınızda kullanıcılarınız aynı firma üzerinde işlem yapıyor ise programınız sizi, Bu iģlem için diğer Kullanıcılar programdan çıkmalıdır! mesajı ile uyaracaktır. Bu kısa hatırlatmadan sonra şimdi ekranda gördüğünüz Yedekle butonunu tıklayarak firma bilgilerinizin yedeklerini almaya başlayabilirsiniz. Yedek bilgilerini yüklemek içinde yedekten geri al butonu kullanılacaktır. Bu ekranla ilgili herhangi bir işlem yapılmayacak ise iptal butonunu tıklayarak programdan çıkabilirsiniz. 166

167 Veri tabanı yedekleme butonu sadece yetkili kişiler tarafından çalıştırılabilecektir. Budan dolayı, yetki tanımlaması yapılmamış kullanıcılar için bu buton aktif olmayacaktır. Bu butonun aktif olabilmesi için Kuruluş/ Kullanıcı Hak Tanımlama/ Genel Hak Tanımlamaları ekranındaki yedekleme butonu aktif parametresi evet olarak seçilmelidir. Kullanıcılar Series 9000 New Tech programlarının herhangi bir bölümünden, sisteme kayıtlı olan kullanıcılarınızın durumlarını inceleyebilmeniz mümkündür. Bunun için programınızın üst bölümünde yer alan Kullanıcılar butonu kullanılacaktır. Bu buton ile, seçeceğiniz herhangi bir kullanıcının o anda sistemde olup olmadığını, hangi programı kullandığını, hangi şirkette çalıştığını ve ilgili kullanıcının program üzerinde gerçekleştirmiş olduğu hareketleri detayları ile birlikte izleyebileceksiniz. Kullanıcılar butonunu mouse göstergenizle tıkladığınızda, karşınıza ilk olarak sisteme kayıtlı olan tüm kullanıcılarınız yer aldığı bir ekran görüntüsü gelecektir. Bu ekran üzerindeki kullanıcı kodlarından istediğinizin üzerine gelip ENTER tuşuna bastığınızda, seçtiğiniz kullanıcıya yönelik bilgilerin yer aldığı bir başka ekran görüntüsü ile karşılaşacaksınız. Şimdi bu ekranda gördüğünüz alanların neleri ifade ettiğine değinelim. Sistemde: Kullanıcınızın o anda sistemde olup olmadığını Evet-Hayır şeklinde bu alandan görebileceksiniz. Firma Kodu: Kullanıcınız sistemde ise, o anda hangi firma üzerinde çalıştığını görebileceğiniz alandır. Program: Kullanıcınız sistemde ise, çalışmakta olduğu programı da bu alandan görebileceksiniz. Evet, seçmiş olduğunuz kullanıcınız ile ilgili ilk bilgiler yukarıda sıralanmıştır. Ekranınızın sağ bölümünde bulunan Hareketler butonunu tıklattığınızda ya da <ALT+H> tuşlarına bastığınızda, ilgili kullanıcınızın gün bazında hangi programlara hangi saatte girdiği ve o programdan saat kaçta çıktığı bir liste halinde ekranınızın üzerine gelecektir. Kullanıcılar programını Kuruluş programınızdan çalıştırmış iseniz, ilgili ekran üzerinde Sistemden çıkar butonunun da bulunduğunu göreceksiniz. Bu butonu tıklayarak yada ALT+T tuşlarına basarak da, seçtiğiniz kullanıcınızı programdan çıkarabilmeniz mümkündür. Bunun için karşınıza gelecek onay penceresinden evet, onaylıyorum butonunu mouse göstergenizle tıklamanız yeterli olacaktır. Döviz Kurları Butonu Series 9000 New Tech programlarında, işlemlerinizi istediğiniz döviz cinsi ile yürütebilmeniz mümkündür. Örneğin stoklarınızı USD (Amerikan Doları) veya DM (Alman Markı) bazında satabilir veya cari hesaplarınız ile olan işlemlerinizi istediğiniz döviz cinsi ile yürütebilirsiniz. Bunun için günlük döviz kurlarının programa girilmiş olması gerekir. Series 9000 New Tech programlarının üst bölümünde yer alan Döviz Kurları butonu ile, farklı döviz cinsi ile çalışan firmalar günlük kur girişlerinin yapıldığı ekrana daha çabuk ulaşıp, dolayısıyla kur girişlerini seri bir şekilde yapabileceklerdir. Ayrıca bu bölümden, Internet bağlantısı aktif olan kullanıcılarımız, güncelle butonu yardımıyla İnternet üzerinden Merkez Bankasına bağlanabilecek ve bu bankanın belirlemiş olduğu döviz kurlarını seri bir şekilde 167

168 ekranlarına aktarabileceklerdir. Bu buton sadece yetkili kişiler tarafından çalıştırılabilecektir, dolayısıyla programa SRV supervisor şifresi ile giriş yapıldığında aktif olacaktır. Döviz kurları butonunu tıkladığınızda karşınıza Günlük Kurlar başlıklı bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda gördüğünüz alanların neleri ifade ettiğini açıklamaya çalışalım. Tarih: Programa ilk girdiğinizde, imleciniz 'tarih' alanında konumlanmış olacaktır. Bu alanda içinde bulunduğunuz günün tarihi yer alır. Eğer önceki günlere ait döviz kurlarını görmek isterseniz, ilgili tarihi girebilirsiniz. İçinde bulunduğunuz günün döviz kurlarını girecekseniz <ENTER> tuşuna basınız. Bu tuşa basıldığında, içinde bulunduğunuz günden bir önce girilmiş döviz kurları ilgili alanlara gelecek ve imleç döviz alış sütununda konumlanarak sizin giriş yapmanıza olanak tanıyacaktır. Smb: Bu alanda, günlük kurlarını girebileceğiniz döviz cinslerine ilişkin semboller yer almaktadır. Kullanıcıların bu alana herhangi bir giriş yapmaları mümkün değildir. Adı: Bu alanda ise, günlük kurlarını girebileceğiniz döviz cinslerinin isimlerini göreceksiniz. Bu alana da herhangi bir giriş yapılması mümkün değildir. Önemli Not: Internet bağlantısı olan kullanıcılarımız günlük döviz kurlarının otomatik olarak ilgili alanlara gelmesini istiyor ise, tarih alanında enter tuşuna bastıktan sonra ekranın üst bölümünde yer alan Güncelle (TBMM) butonunu tıklamalıdır. Bu işlem sonrasında program İnternet üzerinden Merkez Bankasına bağlanacak ve ilgili bankanın belirlediği Döviz kurlarının alış, satış, efektif alış ve efektif satış değerlerini otomatik olarak ekrana getirecektir. Bu durumda yapılacak tek işlem, gelen kur bilgilerinin ALT+S tuşlarına basılarak kaydedilmesidir. Döviz Alış: İlgili satırdaki döviz cinsinin, o günkü 'döviz alış' tutarını bu alana giriniz. Döviz Satış: İlgili satırdaki döviz cinsinin, o günkü 'döviz satış' tutarını bu alana girmelisiniz. Efektif Alış: Bu alana, ilgili satırdaki döviz cinsinin, o günkü 'efektif alış' tutarını girmelisiniz. 168

169 Efektif Satış: Bu alana, ilgili satırdaki döviz cinsinin, o günkü 'efektif satış' tutarı girilecektir. Evet, günlük döviz kurlarının programa nasıl girileceğini açıklamaya çalıştık. Eğer başka bir tarihe ait döviz kurlarını görmek isterseniz ekranınızın üzerinde <ALT+B> tuşlarına basmanız yada, Başka tarih butonunu mouse göstergenizle tıklamanız gerekir. Böylece imleciniz döviz kurlarını görmek istediğiniz tarihi girmeniz için tarih alanında konumlanacaktır. Bu alana ilgili tarihi girip enter tuşuna bastıktan sonra, istediğiniz güne ait döviz kurları ekranınızın üzerine seri bir şekilde gelecektir. Bulunduğunuz tarihten bir önceki güne ait döviz kurlarını incelemek isterseniz ALT+O tuşlarına yada Onceki gun butonuna basmanız, bir sonraki güne ait kur girişlerini incelemek içinde ALT+N tuşlarına yada Sonraki gun butonuna basmanız yeterli olacaktır. Ekranda gördüğünüz bir diğer buton olan Güncelle butonuda, yukarıda da değindiğimiz gibi internet bağlantısı olan kullanıcılarımızın Merkez Bankasına ait günlük kur değerlerini otomatik olarak ekrana getirebilmelerini sağlamaktadır. Evet, kur girişlerinizi açıklamalarımız doğrultusunda yaptıktan sonra, girdiğiniz kurları bilgisayarınızın sabit diskine kayıt etmelisiniz. Bunun için ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklamanız yada <ALT+S> tuşlarına basmanız yeterli olacaktır. Kayıt etmediğiniz döviz kurlarını tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Ayarlar Butonu Bu buton ile, programlarınızda görsel olarak düzenlemeler yapacağınız ekrana, tek bir tıklama ile ulaşabileceksiniz. Böylece kullandığınız programın, Windows programının da desteklediği zenginleştirilmiş yazı tiplerine göre, yazı tipini, boyutunu, pencereler için verilen boşluk ölçülerini ve zemin renklerini istekleriniz doğrultusunda değiştirip süsleyebileceksiniz. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza aşağıda örneğini gördüğünüz bir ekran gelecektir. Bu ekran üzerinde Form özellikleri ve Rapor Renkleri başlıklarından oluşan iki adet buton yer almaktadır. Biz bu ekranı dolayısıyla bu butonlarla ilgili açıklamalarımızı bölümler halinde anlatmanın daha uygun ve kolay anlaşılır olacağını düşündük. Bundan dolayı açıklamalarımız aşağıda bölümler halinde olacaktır. Form Özellikleri Bu bölümden Series 9000 New Tech ürünlerinin yazı tiplerini, renklerini, boyutlarını ve pencereler için verilen boşluk ölçülerini istekleriniz doğrultusunda düzenleyebileceksiniz. Karakterlerle İlgili Özellikler Programlarımızda zeminler karakter karakter kaplanmaktadır. Bir karakterin en ve boy olarak ayarları değiştirildiğinde, ekrana gelecek pencereler de bu değişikliğe paralel olarak büyütülüp, küçültülebilir. Series 9000 New Tech ürünlerindeki pencereler için karakter genişliğini ve yüksekliğini kullanıcılar belirleyebilir. Bunun için bu bölümde yer alan alanlara, bir karakterin genişliği ve yüksekliği ile ilgili yeni değerleri girmek yeterlidir. Eğer programlarınızdaki giriş alanlarınızın gölgeli çerçeveler halinde olmasını istiyor iseniz, ekranda gördüğünüz giriş alanlarında gölgeli çerçeve alanındaki kutucuğu mouse göstergenizle tıklamanız yeterli olacaktır. Yazı Alanları İle İlgili Özellikler Bu bölümden, pencere içinde yer alan yazıların pencere çerçevelerinden ne kadar içeride olacağına ilişkin değerler yer almaktadır. Başka bir ifade ile, bu bölümde çerçevelerden sonra 169

170 yazı alanlarına kadar ne ölçüde boşluk bırakıldığını göreceksiniz. Dilerseniz pencerelerin solunda, sağında, üstünde ve altında bırakılacak boşlukları değiştirebilirsiniz. Alan isimleri ile alanlar arasında minimum boşluk satırı ise, bilgi giriş alanlarına ilişkin tanımlar ile bilgi giriş alanları arasındaki boşluğu ifade eder. Burada görülen değer de değiştirilebilir. Uyarı Ekranı Özellikleri Series 9000 New Tech programlarını kullanırken bir takım uyarı mesajları alacaksınız. Örneğin program akış parametreleri bölümünden kredi aşımında uyar parametresi aktif durumunda ise, girilen evrak ile kredisini aşan cariler için bir mesaj verilir. İşte bu alanda gördüğünüz katsayı, bu mesajlarının ekranınızda kalış süresini belirlemektedir. Katsayı arttığında uyarı mesajlarının ekranda kalış süresi de artacaktır. Zemin Rengi Bu bölümden programınızın zemin rengi ile ilgili renk seçimi yapabileceksiniz. Zemin rengi butonunu tıkladığınızda karşınıza gelecek ekrandan size uygun olan renk seçimini yaparak programınızın zemin rengini değiştirebilirsiniz. Seçmiş olduğunuz rengi ekranınızın Ön izleme bölümünden de görebilirsiniz. Fontlar Series 9000 New Tech ürünlerinde kullanılan yazı tiplerinin, boyut ve renklerinin de kullanıcılar tarafından değiştirilebilmesi mümkündür. Bunun için öncelikle ekranınızın sağ tarafında yer alan fontlar butonu tıklanmalıdır. Karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere gelecektir. Şimdi bu penceredeki yazı tipi başlıklı alandan programlarınız için yeni bir yazı tipi seçebilirsiniz. Yazı tipi biçemi başlıklı alanda ise, seçilen yazı tipinin normal (regular), italik (italic), koyu (bold) ve koyu italik (bold italic) olma özelliklerini belirleyebilirsiniz. Yine bu ekrandan seçilen yazı tipinizin büyüklüğünü isteğinize göre değiştirebilirsiniz. Bu pencerenin etkiler başlıklı bölümündeki kutucukları tıklayarak yazı tipinin üstü çizgili veya altı çizgili olarak görüntülenmesini sağlayabilir, renk başlıklı alandaki satır sonu butonunu tıklayarak, açılacak pencereden renk seçimi yapabilirsiniz. Dil başlıklı alanda satır sonu butonunu tıklayarak seçtiğiniz yazı tipi için -destekliyorsa- Türkçe dil seçimini yapabilirsiniz. Fontlar üzerinde yapılan her bir değişikliğin örneğini örnek başlıklı kutudan izleyebilirsiniz. Font penceresi ile ilgili tanımlamalarınız bittiğinde, bu tanımlamaların programlarınızda geçerli olabilmesi için tamam butonunu tıklamalısınız. Font tanımlamalarının eski hali ile kalmasını istiyorsanız iptal butonunu tıklayarak genel ayarlar ekranına geri dönebilirsiniz. Evet form özellikleri butonuyla ilgili yukarıda anlatmaya çalıştığımız bölümlerde yapmış olduğunuz değişiklikleri ekranınızda gördüğünüz tamam butonunu tıklayarak kayıt etmelisiniz. Eğer yapılan değişikliklerinizi eski hallerine getirmek istiyor iseniz ekranınızda gördüğünüz Varsayılan butonunu tıklamanız yeterli olacaktır. 170

171 Rapor Renkleri Bu bölümden raporlarınızın yazı karakterleri ile ilgili olarak font değişikliği ve renk seçimi yapabileceksiniz. Böylece istediğiniz rapor başlıklarının daha ayırt edici olabilmesini sağlayabileceksiniz. Kısacası, raporlarınızın başlık renklerini, kolon başlıklarını, ara başlıklarını, sayfa sonu toplam rengini ve bu başlıkların yazıldığı zeminin renklerini, istediğiniz şekilde değiştirebileceksiniz. Bunun için yapmanız gereken tek işlem, rapor renkleri bölümüne girdiğinizde karşınıza gelecek ekrandan, değişiklik yapmak istediğiniz başlık satırı üzerine gelip, renk skalasından istediğiniz rengi mouse göstergenizin sol tuşunu basarak değiştirmenizdir. İlgili başlığınızın zemin rengini değiştirmek içinde, mousenuzun sağ tuşuna basmanız yeterli olacaktır. Ekranda gördüğünüz reset butonu ile de, değişiklik yaptığınız rapor başlıklarınızı tekrar orijinal renk ve fontlarına çevirebileceksiniz. Hesap Makinası Genel Amaçlı Programlar menüsünün bu butonu ile programınız herhangi bölümünden hesap makinesini çalıştırabilmeniz mümkün olacaktır. Program Hakkında Genel Amaçlı Programlar menüsünün bu programı ile kullandığınız programın sürümü hakkında bilgi alabilirsiniz. Makro Tanımlama Butonu Series9000 NT programlarında kullanıcılarımızın, kendilerine özel sınırsız sayıda makro tanımlayabilmeleri ve bu makrolar doğrultusunda programları çalıştırıp işlemlerini daha seri bir şekilde yapabilmeleri mümkündür. Örneğin gün içinde düzenli olarak almak durumunda oldukları raporlar için makro tanımlaması yapıp, bu raporları tek bir tuşla çalıştırabilirler. Aynı şekilde belirli dönemlerde hazırlanan beyannameler (KDV beyannamesi vb.) içinde makro tanımlaması yapabilir yada fatura girişi, senet girişi ve ödemelerle ilgili evraklar içinde makro tanımlayabilirler. Böylece bu programları menüden çalıştırmak yerine, tanımladıkları makroları çalıştırıp işlem akışlarını daha da hızlandırabilirler. Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan Makrolar butonu kullanılacaktır. Bu butonu tıkladığınızda yada Ctrl+0 tuşlarına bastığınızda karşınıza Makro Tanımlamaları BaĢlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranı üç bölüm olarak düşünecek olursak, Makro ĠĢlemleri başlığı altında makro kayıtlarını başlatabileceğiniz, makro tanımlama işlemi tamamlandıktan sonra kayıt işlemini durdurabileceğiniz ve tanımlanan makroları çalıştırabileceğiniz butonlar yer almaktadır. Bu ekranın sol bölümünde de tanımladığınız makroların isimleri sıralanacaktır, dolayısıyla tanımlanmış olan makrolarınızı bu bölümden seçerek çalıştırabileceksiniz. Ekranınızın sağ bölümü ise tanımladığınız makrolara ilişkin açıklama yazısı ile tuş tanımlaması yapabileceğiniz alanlara ayrılmıştır. Evet ekranınızın genel görüntüsü ile ilgili bu kısa açıklamanın yeterli olduğunu düşünerek makro tanımlaması yaparken nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini anlatmaya çalışalım. 171

172 roya ilişkin isim girişini yapıp ok butonunu tıklamalısınız. Bu ekranda öncelikle yapmanız gereken tanımlayacağınız, makroya bir isim vermenizdir. Bunun için ekranınızın en alt bölümünde yer alan yeni butonunu tıklamalısınız. Bu işlem sonrasında karşınıza makro bilgisi başlığı altında bir başka ekran gelecektir. Dolayısıyla bu ekranın Makro adını girin kutucuğuna tanı mla yaca ğını z mak Eğer tanımlayacağınız makronun herhangi bir tuşa bağlanarak çalıştırılmasını istiyor iseniz, ekranınızın Geçerli Tuş alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden tuş seçiminizi yapabilirsiniz. Programınız size, makroları çalıştırabileceğiniz toplam 9 tuş seçeneği sunmaktadır. Ekranda gördüğünüz Açıklama başlıklı bölüme de tanımlayacağınız makroya yönelik açıklayıcı nitelikte bilgi girişi yapabilirsiniz. Tüm bu işlemlerden sonra sıra, ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz başlat butonunu tıklayarak makronuzun içeriğini oluşturmaya gelmiştir. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza Makro kayıtta başlıklı bir ekran gelecektir. Bu aşamada yapmanız gereken tanımlamakta olduğunuz makronun hangi programın çalıştırılmasına yönelik olduğunu belirtmenizdir. Örneğin makronuzun içeriği stok tanıtım kartı ekranının çalıştırılmasına yada bir raporun alınmasına yönelik ise ilgili programları menüden bulup çalıştırmalısınız. Makronuzun içeriği tamamlandıktan sonra, ekranınızda ki Durdur butonuna basarak kayıt işleminizi sonlandırmalısınız. Bu işlem sonrasında karşınıza tekrar Mikro Tanımları ekranı gelecektir. Şimdi yapmanız gereken tanımladığınız makroyu ekranınızın alt bölümünde yer alan kaydet butonunu tıklayarak kaydetmenizdir. Böylece programınızın herhangi bir bölümünden, tanımlamış olduğunuz makroyu çalıştırabilmeniz mümkündür. Eğer kayıtlı olan herhangi bir makroyu silmek istiyor iseniz, imlecinizi ilgili makronun üzerine getirip ekranınızın alt bölümünde yer alan sil butonuna basmanız yeterlidir. Tanımlanmış Makro Nasıl Çalıştırılır. Eğer tanımladığınız makroya, programınızın size sunmuş olduğu tuşlardan herhangi birini bağlamış iseniz, makronuzu çalıştırmak için ilgili tuşlara basmanız yeterlidir. Eğer makrolarınız tuşlara bağımlı olarak çalışmıyor ise, yapacağınız tek işlem CTRL+0 tuşlarına yada Makrolar butonuna basarak, çalıştırmak istediğiniz makronun üzerine gelip ekranınızın üst bölümünde yer alan Oynat butonunu tıklatmakdır. Bunları Biliyor Musunuz? Series9000 NT programlarında kullanıcıların, kendileri için önemli olan günleri programa girip, daha sonra bu günlerin program tarafından kendilerine hatırlatılmasını sağlamaları 172

173 mümkündür. Özellikle, belirli dönemlerde beyanname hazırlamak durumunda olan firmalar beyannamelerin hazırlanması gereken tarihleri programa girip, iş yoğunluğu dolayısıyla unutabilecekleri bu tarihlerin kendilerine hatırlatılmasını sağlayabilirler. Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan Hatırlatıcı butonu kullanılmaktadır. Eğer hatırlatma mesajı herhangi bir programın kullanımına ilişkin ise, mesaj alındıktan hemen sonra bu programın çalıştırılması gerekmektedir. Dolayısıyla otomatik olarak çalışacak programlar içinde Makro tanımlaması yapılmak zorundadır. Örneğin KDV beyannamesinin dökülmesi ile ilgili bir hatırlatıcı mesajı hazırlanmış ve bu programın otomatik olarak çalıştırılması isteniyor ise, KDV beyannamesinin çalıştırılmasına ilişkin Makro tanımlaması yapılmalı ve hatırlatıcı ekranının Makro Çalıştır alanından da ilgili makronun seçilmesi gerekmektedir. Önemli Not 1- Makro tanımlamaları SRV tarafından yapılmış ise, bu makrolar diğer kullanıcılar içinde işlevsel olacaktır. 2- SRV dışındaki kullanıcılarında kendilerine özel makro tanımlamaları mümkündür. Yalnız bu makrolar sadece kendileri için geçerlidir. Dolayısıyla diğer kullanıcıların bu makroları çalıştırabilmeleri mümkün değildir. 3- Her kullanıcı sınırsız sayıda makro tanımlaması yapabilir, fakat bu makroların sadece 9 tanesini tuşlara bağlayıp bu tuşlar aracılığı ile çalıştırabilir. Dolayısıyla diğer makrolar Makro tanımlamaları ekranından çalıştırılmak durumundadır. Tanımlanan Makronun içeriği değiştirilmek istenirse? Bunun için öncelikle makro tanımlamaları ekranından değişiklik yapılacak makro mouse göstergesi ile seçilmelidir. Daha sonra ekranın üst bölümünde yer alan başlat butonuna basılmalıdır. Bu işlem sonrasında programınız sizi Varolan makroyu değiştirmek istiyor musunuz? mesajı ile uyaracaktır. Bu durumda bu mesajı onaylayarak tanımlı olan makronuzun içeriğini yeni makro tanımlıyormuş gibi değiştirmeye başlayabilirsiniz. Hatırlatıcı Butonu Series9000 NT programlarında kullanıcıların, kendileri için önemli olan günleri programa girip, daha sonra bu günlerin program tarafından kendilerine hatırlatılmasını sağlamaları mümkündür. Özellikle, belirli dönemlerde beyanname hazırlamak durumunda olan firmalar için, bu butonun çok işlevsel olacağını düşünüyoruz. Şöyle ki ilgili firmalar beyannamelerin hazırlanması gereken tarihleri programa girip, iş yoğunluğu dolayısıyla unutabilecekleri bu tarihlerin kendilerine hatırlatılmasını sağlayabilirler. Aynı şekilde yapmak zorunda oldukları herhangi bir işin (fatura girişi, senet girişi, ödemelerle ilgili girişleri vb.), unutulmasını engellemek amacıyla kendilerine yada bu işlemlerle ilgili kullanıcılara hatırlatılmasını isteyebilirler. Bunun için programlarımızın üst bölümünde yer alan Hatırlatıcı butonu kullanılacaktır. Bu buton; hatırlatma konusunda siz kullanıcılarımıza değişik kriterler sunmaktadır. Örneğin kimi hatırlatma mesajlarını bir kereye mahsus almak isteyebilirsiniz, yada her gün size düzenli olarak hatırlatılmasını istediğiniz bir mesajınız olabilir. Aynı şekilde, haftanın bir günü, her ayın belirli günü, yıllık yada her programa girişte ve çıkışta programınızın size 173

174 hatırlatmasını istediğiniz mesajlarınız olabilir. İşte bu buton ile, yukarıda sıraladığımız tüm hatırlatma işlemlerini yapabilmeniz mümkün olacaktır. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekranın üst bölümünde gördüğünüz butonlar ile, programınızın size hatırlatacağı mesajların dönemi belirlenecektir. Dolayısıyla, programınızdan bir kereye mahsus hatırlatma mesajı almak istediğinize, bir kerelik butonu, günlük hatırlatma mesajı almak istediğinizde günlük butonu, haftalık olacak hatırlatmalar için haftalık, aylık ve yıllık hatırlatmalar içinde Aylık, ve yıllık butonları kullanılacaktır. Hangi hatırlatma dönemi olursa olsun programınız sizden, ilgili hatırlatma mesajına bir isim vermenizi isteyecektir. Bu isim, ekranınızın Kısa ad kutucuğuna girilecektir. Daha sonrada sizden istenen, ilgili hatırlatma mesajının hangi saatte bildirileceğini girmenizdir. Bunun için saat kutucuğuna giriş yapmalısınız. Eğer mesajınızı aylık ve haftalık olarak giriyor iseniz, saat girişinden sonra gün alanına da giriş yapmanız gerekecektir. Bu aşamada sizden, haftalık için gün seçimi (Salı, çarşamba vb.), aylık için de ayın hangi gününde (1, 15, 30 gibi.) uyarı almak istediğinizi seçmeniz beklenecektir. Diğer hatırlatma butonları için bu alana herhangi bir giriş yapmanıza gerek yoktur. Zaten bu alan da işlevsel olmayacaktır. Daha sonra yapmanız gereken mesajınızın hangi tarihten itibaren geçerli olacağını Başlangıç tarihi alanına girmenizdir. Şimdi sizlere başlangıç tarihi alanı ile ilgili önemli gördüğümüz bir konuya değinmek istiyoruz. Tatil günlerini nasıl belirleriz ve hatırlatma mesajları tatil günlerinde ne olacak?. Bu belirleme için öncelikle program SRV tarafından çalıştırılmalıdır. Çünkü bu işlem sadece SRV için geçerlidir. Daha sonra yapılması gereken hatırlatıcı ekranının başlangıç tarihi alanında satır sonu butonunu tıklayıp, takvim ekranına ulaşmaktır. Bu ekranda tatil olan günler kırmızı renkli olarak karşınıza gelecektir. Eğer firmanız Cumartesi günleri tatil ise, takvim ekranı üzerinde mousunuzun sağ tuşuna basıp, açılacak pencereden Cumartesi tatil olsun ifadesini işaretlemelisiniz. Aksi halde ilgili işareti kaldırmanız yeterlidir. Bu ekrandan herhangi bir gün için de tatil belirlemesi yapabilirsiniz. Bunun için de takviminizde tatil olarak belirleyeceğiniz günün üzerine gelip mousunuzun sağ tuşuna basmalısınız. Bu işlem sonrasında karşınıza gelecek ekrandan ilgili gün için tatil belirle ifadesini seçmelisiniz. Tatil olan günleri kaldırmak içinde tatil iptal seçeneğinin seçilmesi yeterlidir. Eğer hatırlatıcı mesajınız tatil günlerinden herhangi birine denk geliyorsa, ilgili mesaj default olarak tatilden önce bildirilecektir. Eğer bu mesajların kullanıcılara tatil sonrasında ulaşmasını istiyor iseniz. ekranınızın üst bölümünde yer alan menü bölümünden hatılatıcı ayarlarına girip tatilden sonra Uyar kutucuğunu işaretlemelisiniz. 174

175 Evet bu kısa açıklamadan sonra hatırlatma ekranı ile ilgili diğer bölümlerin açıklamalarına devam edebiliriz. Hatırlatıcı ekranında gördüğünüz Not başlıklı bölüme hatırlatma mesajınıza yönelik bilgi girişi yapabilirsiniz. Örneğin bu bölüme KDV beyannamesinin son günü gibi bir mesaj girebilirsiniz. Eğer hatırlatma mesajınız herhangi bir programın kullanılmasına ilişkin ise, mesaj alındıktan hemen sonra bu programın otomatik çalıştırılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, ilgili programı çalıştıracak makroyu tanımlamış olmanızdır. Daha sonra da makro çalıştır yazısının başında yer alan kutucuğu işaretleyip ilgili programı çalıştıracak makroyu hemen yanında ki alandan seçmenizdir. Bu seçim için F10 yardım tuşunu kullanabileceğiniz gibi satır sonu butonunu da kullanabilirsiniz. Bu işlem sonrasında ekranınızın üzerine tanımladığınız makroların yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu aşamada sizden istenen, yazdığınız mesaja yönelik çalıştırmak istediğiniz makroyu seçmenizdir. En son yapacağınız işlemse ekranınızın üst bölümünde yer alan menü alanından hatılatıcı ayarlarına girip ilgili makro otomatik çalışsın alanının seçili olup olmadığına dikkat etmenizdir. Hatırlatma mesajı ile yapacağınız son işlem eğer programa SRV olarak girmiş iseniz ilgili mesajın hangi kullanıcılar için geçerli olacağını belirtmenizdir. Yani bu hatırlatmanın hangi kullanıcıların karşısına geleceğini seçmenizdir Bunun için geçerli kullanıcılar alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden seçiminizi yapmalısınız. Yukarıda da değindiğimiz gibi bu işlem sadece SRV kullanıcıları için geçerlidir. Bunun dışındaki kullanıcıların hatırlatma mesajlarını diğer kullanıcılara gönderebilmeleri mümkün değildir fakat kendileri için hatırlatma mesajı hazırlayabilirler. Yukarıda bir kerelik butonundan girilen hatırlatıcı mesajına ilişkin bir örnek verilmiştir. Ekrandan da gördüğünüz üzere hatırlatıcı mesajına yönelik programı çalıştırmak için ilgili makroyu çalıştır butonunu tıklamanız yeterli olacaktır. Eğer hatırlatma mesajınızda yukarıda değindiğimiz makro otomatik olarak çalışsın seçeneği seçilmiş ise karşınıza uyarı ekranı gelmeyecek direk olarak ilgili programın giriş bölümü gelecektir. Evet hatırlatıcı butonu ile ilgili işlemlerinizi açıklamalarımız doğrultusunda tamamladıktan sonra bu mesajların saklanması için ekranda gördüğünüz Sakla butonuna, kayıtlarınızdan silinmesi için Sil butonuna yeni bir mesaj girmek içinde yeni butonuna basmanız yeterli olacaktır. Tüm bu işlemleri ekranınızın üstünde yer alan menü bölümünden de yapabilirsiniz. Böylece programınız, yaptığınız girişler doğrultusunda hatırlatma mesajını istediğiniz dönemde, geçerli olan tüm kullanıcılara bildirecektir. Güncelle Series 9000 NT ürünlerinin üst bölümünde yer alan güncelle butonu, internet bağlantısı aktif olan kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır. Dolayısıyla bu buton yardımıyla internet üzerinden web sayfamıza bağlanabilecek ve 175

176 kullandığınız programların son hallerini seri bir şekilde güncelleyebileceksiniz. Evet bu kısa hatırlatmadan sonra güncelleme işleminin nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekran gördüğünüz üzere iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Series9000 NT ürün ailesinde yer alan, dolayısıyla güncelleme işlemini yapacağınız programlar alt alta sıralanmış olacaktır. Ayrıca bu bölümde ilgili programların en son güncellenme tarih ve saatleri, program boyutları ve hangi programlarda güncelleme olduğunu belirten bilgiler de yer almaktadır. İkinci bölümde de, programlarımızda standart olan bildirge dosyaları, kuruluş programı, program text dosyaları, yardım dosyaları gibi paketlerin yer aldığını göreceksiniz. Bu aşamada yapmanız gereken, güncelleme işleminin hangi program yada programlarda olduğunu belirtmenizdir. Bunun için, programların sıralandığı bölümden güncelleme yapacağınız programı bulup, sol bölümünde ki denetim kutusunu mouse göstergenizle tıklamanızdır. Bu işlem sonrasında ilgili kutucuğa okey işareti atanacak dolayısıyla güncelleme işlemini yapacağınız programı da seçmiş olacaksınız. Şimdi aynı işlemi ikinci bölümde yer alan program paketleri içinde yapmalısınız. Her program güncellemesinde, ikinci bölümde gördüğünüz kuruluş programı ve program text dosyalarını da güncellemek zorunda olduğunuzu sizlere hatırlatmak istiyoruz. Dolayısıyla bu iki pakette işaretlenmiş olmalıdır. Evet güncelleme yapacağınız programları açıklamalarımız doğrultusunda seçtikten sonra, karşıdan yükle butonunu tıklamalısınız. Ekranınızın üzerine yükleme işlemi sürüyor başlıklı bir başka ekran gelecektir. Bu ekranla ilgili işlemleriniz dolayısıyla program yüklemeleriniz tamamladıktan sonra geriye tek bir işlem kalmıştır. Buda, yüklemiş olduğunuz programlara ait zip dosyalarını, bulundukları dizinden açmanızdır. Tüm bu işlemler sonrasında programlarınız yeni halleri ile güncellenmiş olacaktır. Programlara Kısa yol Tanımlama SERIES 9000 NT programlarında kullanıcılarımız, ana menüdeki programları kendi istekleri doğrultusunda düzenleyip istedikleri programlara seri bir şekilde ulaşmayı sağlayabilirler. Sürekli işlem yaptıkları programlara kısa yol tanımlayıp, bu programları menüden çalıştırmak yerine, kısa yoldan çalıştırıp işlem akışlarını daha da hızlandırabilirler. Kısa yol tanımlaması yapabilmeniz için öncelikle, SERIES 9000 NT programlarının üst bölümünde yer alan ve aşağıda gördüğünüz butonlardan herhangi birini mouse göstergenizle tıklamalısınız. Bu butonları tıkladığınızda, ekranınızın sağ bölümünde kullandığınız programın ismini, versiyonunu ve Mikro Yazılımevi logosunu gösteren ekran kaybolacak, dolayısıyla ekranınız boşalacaktır. Bu ekranı masa üstü gibi düşünebiliriz. Örneğin gün içinde sıklıkla fatura girişi yapıyor olduğunuzu varsayalım. Her fatura girişi için, fatura evrakına menüden ulaşmak yerine, bu ekran üzerinde ilgili program için kısa yol tanımlayıp çalıştırabilirsiniz. Bu aşamada yapmanız gereken, fatura programını mouse göstergenizin sol butonunu basılı tutarak sürükleyip, bu ekrana taşımanızdır. Böylece fatura evrakınıza kısa yol tanımlaması yaptığınız 176

177 bu ekrandan seri bir şekilde çalıştırabileceksiniz. Bu ekrana birden fazla program için kısa yol tanımlayabilmeniz mümkündür. Bu butonu tıkladığınızda kısa yol tanımladığınız programların simgeleri (iconları) büyük olarak ve yan yana listelenecektir. Bu butonu tıkladığınızda kısa yol tanımladığınız programların simgeleri (iconları) küçük olarak ve yan yana listelenecektir. Bu butonu tıkladığınızda kısa yol tanımladığınız programların simgeleri (iconları) alt alta listelenecektir. Bu butonu tıkladığınız da ise kısa yol tanımladığınız programların detaylı listesini alabileceksiniz. Programlarınızın adı, id numarası ve program tipi de bu ekranda görünecektir. Bu butonu tıkladığınızda içinde bulunduğunuz güne ve yıla ait takvim, ekranınızın üzerine gelecektir. Bu buton tıklandığında, eğer ekranınızın üzerinde farklı bir görüntü var ise (takvim ekranı gibi.) programınızın orijinal ekranı tekrar yüklenecektir. 177

178 SerIes 9000 NT Genel ÖZELLİKLER Bu bölüme kadar olan açıklamalarımız ile, Series 9000 NT programlarının kuruluşunu ve programları kullanmaya başlamadan önce yapılacak parametre girişlerini açıklamaya çalıştık. Bu girişlerden sonra 9000 NT serisi programlarınız kullanıma hazır hale geldiğine göre, programlar içinde ne gibi özelliklerin bulunduğunu incelemeye başlayabiliriz. Bu bölümümüzde, 9000 serisinin şekilsel özellikleri ve içerikleri hakkında bilgi vermeye çalışacağız. Pencerelerin öğeleri, menüler ve ekran dökümleri üzerinde yapılabilecek işlemler, bilgi giriş alanları, rapor alma ve raporların içeriklerini değiştirebilmek için yapılması gereken işlemler, ekran analiz ve görüntüleri ile genel fonksiyonlar bu bölümümüzde inceleyeceğimiz konulardan bazılarıdır. Şimdi dilerseniz programlara giriş ile açıklamalarımıza başlayalım. Series 9000 NT Programlarına Giriş Series 9000 NT programlarını kitabımızın başında belirttiğimiz şekilde sisteminize yüklediyseniz, bu yükleme işleminden sonra programın çalışması için gerekli olan btrieve dosyası ve program.exe si sisteminize yüklenmiş olacaktır. İlgili program ikonunu çift tıkladığınızda, karşınıza aşağıda bir örneğini gördüğünüz programa giriş penceresi gelecektir. Şimdi bu pencereden yapılacak girişleri incelemeye başlayalım. Günün Tarihi: Bu alana içinde bulunduğunuz gününün tarihi otomatik olarak gelecektir. Dilerseniz F10 tuşuna basarak ya da satır sonu butonunu tıklayarak takvim penceresini görüntüleyebilir ve buradan tarihi değiştirebilirsiniz. Firma Kodu: Çalışmak istediğiniz firma kodunu bu alana girmelisiniz. Yalnız, daha önce KUR9000 NT programından çalışılacak firmanın açılmış olması gerekmektedir. İsterseniz bu alanda F10 tuşuna basarak ya da satır sonu butonunu tıklayarak, tüm firmaların bir listesini görüntüleyip bu listeden seçim yapabilirsiniz. ÇalıĢma Yılı: Bu alana, günün tarihi alanından girmiş olduğunuz yıl otomatik olarak gelecektir. Eğer yukarıda kodunu girmiş olduğunuz firmanın başka bir yıla ait bilgileri ile çalışacaksanız, yılı kendiniz girmelisiniz. Bu alanda gördüğünüz yıl ile, çalışmak istediğiniz yıl arasında herhangi bir fark yoksa, ENTER tuşuna basarak bir sonraki alana geçmelisiniz. ÇalıĢma Sezonu: Çalışmalarınız sezonluk olarak yapılıyor ise, çalışma sezonunu bu alana giriniz. Kullanıcı Kodu: Programlara girme yetkisi olan kişileri KUR9000/Kuruluş/Kullanıcı Tanımlamaları bölümünde tanımlamış olduğumuzu hatırlarsınız. Bu tanımlamanın amacı, yetkisi olmayan kişilerin programlara ulaşmasını engellemekti. İşte yukarıda sözünü ettiğimiz program ile kullanıcı olarak tanımlanmış kişiler, kendi kullanıcı kodlarını bu alana girmelidir. Kullanıcı kodlarını F10 tuşuna basarak ya da satır sonu butonunu tıklayarak görüntüleyebileceğiniz listeden de seçebilirsiniz. 178

179 GiriĢ ġifresi: Her kullanıcı kendi şifresini bu alana girmelidir. Giriş şifresi KUR9000 NT programınızın kullanıcı tanımlamaları bölümünden önceden tanımlanmış olmalıdır. Giriş şifresi de girildikten sonra, programınızın ana menüsü ekrana gelecektir. Şekilsel Özellikler SERIES 9000 NT programları tam anlamıyla Windows özelliklerini kullanabileceğiniz yapıya sahiptir. Özellikle mouse kullanımı ile gerek rapor kolon ayarları gerekse ana menüde çeşitli alanlar kullanıcının isteğine göre düzenlenir. Series 9000 New Tech programlarında pencereler üzerinde değişik işlemler yapabilme imkanı bulacaksınız. Şekilsel özellikler ile ilgili açıklamalarımıza, pencerelerde yer alan araçları ve bu araçlar ile ne gibi işlemler yapabileceğinizi sizlere aktarmaya çalışacağız. Başlık Çubuğu Bir program ya da dökümün adının yer aldığı çubuktur. Başlık çubuğu ile, pencereyi ekranınızın istediğiniz bir bölümüne taşıyabilirsiniz. Bunun için; -İmleci başlık çubuğu üzerine getirilip tıklatınız, -Elinizi mouse düğmesinden kaldırmadan, pencereyi götürmek istediğiniz yere gelinceye kadar sürükleyiniz, -Pencere istediğiniz yere vardığında, mouse düğmesini bırakınız. Minimize-Maksimize-Close Butonları Başlık çubuğunun sağ üst köşesinde yan yana üç buton bulunur. Soldaki tüm program penceresini buton durumuna alarak taskbar satırına alan minimize butonu, ortadaki tüm program penceresini ekranı kaplayacak duruma getiren maksimize butonudur. Bu buton tıklanarak pencere ekranı kaplayacak şekilde büyüdükten sonra, ortadaki buton şeklini alarak restore butonuna dönüşür. Sağ taraftaki buton ise aktif program penceresini kapatan close butonudur. Close butonuna programınızın ana menüsünde tıklarsanız program sonu penceresi ekranınıza gelecektir. Bu pencerede çıkış butonu seçili iken tamam butonunu tıklarsanız programdan çıkılır. Başka şirkete geç butonu seçili iken tamam butonu tıklanırsa yeni bir şirket seçilmek üzere programa giriş ekranına dönersiniz. Programdan çıkmaktan vazgeçtiğinizde iptal butonunu tıklamanız yeterlidir. Satır Sonu Butonu ve Yardım Butonu Satır sonu butonları veri giriş alanlarının sonunda yer alır. Bu butonlar tıklandığında, o alana girilebilecek verilerden oluşan pencereler açılacaktır. Örneğin stok kartının vergi satırlarında satır sonu butonu tıklandığında, KUR9000 NT den tanımlanan vergi oranları bir pencere içinde ekrana gelir ve bu pencereden seçim yapılır. Programları kullanmanızda sizlere yardımcı olacak yardım butonuda her programın sol üst köşesinde yer alır. Bu buton tıklandığında yada F1 tuşuna basıldığında programlar hakkında bilgi alabileceğiniz yardım dosyaları ekranınızın üzerine açılacaktır. 179

180 Kaydırma Okları ve Barları Kaydırma okları ve kaydırma barları genellikle rapor ekranlarında ve program menülerine ulaşacağınız ekranda karşınıza gelecektir. Çünkü programlarınızın diğer pencereleri bütün verileri ekranınızda tam olarak görebileceğiniz büyüklükte karşınıza gelir. Eğer pencere boyutu değiştirme köşesinden, pencereleri küçültürseniz, tamamı pencereye sığmayan alanları görüntüleyebilmek için kaydırma ok ve barları aktif durumuma geçer. Kaydırma ok ve barlarını kullanarak, tümü ekrana sığmayan bir pencerenin, görüntülenmeyen kısımları görüntüye getirilebilir. Pencere Boyutu DeğiĢtirme KöĢesi Pencere boyutunu değiştirme köşesi, bir pencerenin her iki taraf boyutunun aynı zamanda uzatılıp kısaltılması ve genişletilip daraltılmasında kullanılır. Program Menülerini Açma ve Kapatma TuĢları Series 9000 New Tech programlarına girdiğinizde, programı oluşturan menülerin ekranınızın sol bölümünde seviye seviye sıralandığınız göreceksiniz. Bu menüler, başında yer alan (+) işaretleri tıklanarak açılmakta ve bu menünün bir alt seviyesi olan alt menüleri ile programlara ulaşılmaktadır. Açık olan menüyü kapatabilmek içinde, menü başındaki (-) tuşunu mouse göstergesiyle tıklamanız yeterlidir. Son Kullanılanlar Menüsü Bu bölümde, Series 9000 New tech programlarına girdiğiniz andan itibaren, hangi program menüleri üzerinde çalışmış iseniz ilgili programlar, giriş sıranıza göre baştan sona doğru sıralanacaktır. Yani en son çalıştığınız program bu menüde en başta yer alacaktır. Böylece gün için hangi programlar üzerinde işlem yaptığınızı görebileceksiniz. Programdan çıktığınızda bu bölümde yer alan programlar silinecek, tekrar giriş yaptığınızda da programınızın bu bölümünde yeniden menü oluşmaya başlayacaktır. Kısacası bu menü yardımıyla kullanıcılarımız son yaptıkları işlemlerin ne olduğunu öğrenebileceklerdir. Bildirgeler/Beyannameler ve YazıĢmalar Menüsü Series 9000 New Tech programları geliştirilen yapısı ile, bir ticari işletmenin ihtiyaç duyabileceği tüm bildirge, beyanname ve yazışmaları orijinal görüntüleri ile birlikte kullanıcılarına hazır olarak sunmaktadır. Standartlarına uygun olarak hazırlanmış bu formlara, Tüm Series 9000 New Tech programlarının ana menüsünde yer alan bildirgeler, Beyannameler ve Yazışmalar modülünden ulaşılacaktır. Bu modülü mouse göstergenizle tıkladığınızda karşınıza üç seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Bu menüler Bildirge ve Beyannameler, YMM Çalışma Kağıtları, Standart Belgeler başlıkları altında sıralanmaktadır. Bildirge ve beyannameler bölümü, her işletmenin belirli dönemlerde SSK ya ve Vergi dairesine vermek zorunda olduğu Aylık Sigorta Primleri Bildirgesi, SSK 4 Aylık Bildirgesi, 180

181 Eksik Çalışma Bilgi Formu, Sigortalı Bildirim Belgesi, İşçi Bildirim Listesi, Sigortalı İşe Giriş Bildirgesi, İşçi Çıkış Bildirim Listesi, İşten Ayrılma Bildirgesi (İAB), İşyeri Bildirgesi ile Vizite Kağıdı ve Sağlık Belgesi, KDV Beyannamesi, Geçici Vergi Beyannamesi, İşletme için 'A' Formu, İşletme için 'B' Formu, İşletme için 'C' Formu, Damga Vergisi Beyannamesi formlarından oluşmaktadır. Eğer ithalat yada ihracat ile uğraşan bir firma iseniz, Gümrük beyannamesi, Devam formu, Menşe Şehadetnamesi, A.TR Belgesi, EUR.1 Dolaşım sertifikası ve Form A formlarının dökümlerini de bu bölümden alabileceksiniz. Bu formları mouse göstergenizle tıkladığınızda her biri orijinal görüntüsü ile birlikte karşınıza gelecektir. Bu bildirgelere bilgileriniz, PER9000 NT, MIS9000 NT ve EXIM9000 NT programlarından yaptığınız girişler doğrultusunda otomatik olarak gelebileceği gibi, manuel olarak da giriş yapabilmeniz mümkündür. Bu aşamada sizden istenen formlarınız için uygun olan bilgileri girmenizdir. Tüm bildirge ve beyannamelerin başlık barı altında, girdiğiniz bilgilerin yazı tipini, boyutunu ve rengini değiştirebileceğiniz, bilgilerinizi saklayabileceğiniz, yazıcı ayarları ile bildirgeleriniz için sayfa düzeni (üstten ve soldan boşluk vermek gibi) yapabileceğiniz butonlar yer almaktadır. Şimdi bu butonların neler olduklarını işlevleri ile birlikte açıklamaya çalışalım. Kayıt Seçme: Her bildirge formu, toplam olarak 25 tane bildirge bilgisi saklayabileceğiniz şekilde hazırlanmıştır. Zaten bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda 1 den 25 e kadar sıralanmış kayıtların yer aldığını göreceksiniz. Dolayısıyla farklı dönemlerde girmiş olduğunuz bildirgelerinizi (25 kaydı geçmemek şartı ile) bu kayıtlar üzerinde saklayabileceksiniz. Böylece geçmiş dönemlere ait bildirgelerinizi inceleyebilme imkanınız olacaktır. Örneğin SSK ya vermek zorunda olduğunuz SSK 4 Aylık Bildirgesi için toplam 25 kayıt girişi yapıp, sonrasında bu kayıtları ekranınıza çağırabilirsiniz. Dosyaya Kaydet: Bu butonu tıklayarak, bildirgelerinize girmiş olduğunuz bilgileri, kayıt seçimi alanında yaptığınız seçime göre, ilgili kaydın üzerine saklayabileceksiniz. Örneğin SSK 4 Aylık Bildirgesi için, 1. kayıt, 2, kayıt ve 3 kayıt olmak üzere toplam 3 tane bildirge kaydınız olsun. Bu bildirge için 4. kayıt girişi yapmak istediğinizi düşünelim. Bu durumda kayıt seçimi alanında satır sonu butonunu tıklayıp 4. kayıdı seçmelisiniz. Daha sonra bu butonu tıklayarak SSK 4 Aylık Bildirgenize ait girdiğiniz bilgileri 4.kayıt altında saklayabilirsiniz. Dosyadan Yükle: Bu butonu tıklayarak önceden kayıt etmiş olduğunuz bildirgelerinizi ekranınıza getirebileceksiniz. Örneğin 1. kayıt, 2, kayıt ve 3 kayıt olmak üzere toplam 3 tane bildirge kaydınızın olduğunu düşünelim. Bunlardan 2. Kayda ait bildirge bilgilerini ekranınıza getirmek istiyorsunuz, öncelikle kayıt alanında satır sonu butonunu tıklayıp 2. kaydı seçmelisiniz. Daha sonra bu butonu tıklayarak ilgili kayda ait bildirge bilgilerini ekranınıza getirebilirsiniz. Ekrandaki Bilgileri Temizle: Bu butonu tıklayarak bildirge ekranına girmiş olduğunuz bilgileri silebilecek, dolayısıyla ekranınızı temizleyebileceksiniz. Dosya Sil: Bu butonu tıklayarak kayıt etmiş olduğunuz bildirge dosyalarınızı silebileceksiniz. Örneğin 1. kayıt, 2, kayıt ve 3 kayıt olmak üzere toplam 3 tane bildirge kaydınızın olduğunu düşünelim. Bunlardan 2. Kayda ait bildirge dosyasını silmek istediğinizde, öncelikle kayıt seçimi alanında 2. kaydı seçmiş olmalısınız. Daha sonra bu butonu tıklayarak ilgili kayda ait bildirge dosyasını silebilirsiniz. 181

182 Yazdır, Yazıcı Ayarları, Ön Ġzleme: Ekranınızın üst bölümünde yer alan bu butonlar ile, bildirgenizin dökümünü almadan önce girdiğiniz bilgileri ön izleme ekranından inceleyebilecek, yazıcınızın ayarlarını yapabilecek ve bildirgelerinizin dökümünü alabileceksiniz. bu buton ile, bildirgelerinizin baskılı yada baskısız formlara alınıp alınmayacağı belirtilecektir. Bunun için bu butonun sol bölümünde gördüğnüz kutucuğu mouse göstergenizle tıklamanız yeterli olacaktır. bu butonlar ile bildirgeleriniz için sayfa düzeni yapılacaktır. Başka bir ifade ile bildirgelerin solunda ve üstünde ne kadar boşluk bırakılacağı belirlenecektir. Font Ayarları, Varsayılan Fontu Yükle: Bu butonlar ile bildirgelerinizin yazı tiplerini, boyut ve renklerini değiştirebilmeniz mümkün olacaktır. Eğer yapılan font değişikliklerinizi eski hallerine getirmek istiyor iseniz, bu butonlardan Varsayılan fontu yükle butonunu tıklamanız yeterli olacaktır. Form Ayarlarını Kaydet: Yapılan bildirge formlarının ayarları bu buton tıklanarak kayıt edilecektir. Programlarımızda form ayarlarının kayıtları, her kullanıcıya özel olacak şekilde yapılandırılmıştır. Yani her kullanıcı bildirgelerdeki form ayarlarını kendi yazıcısına uygun olarak yapabilecek ve bu ayarları kendi kullanıcı kodu ile saklayabilecektir. Örneğin 1 kodlu kullanıcınızın Geçici vergi beyannamesi ile ilgili form ayarları yaptığını ve sonrasında bu form ayarlarını bu butonu tıklayarak kayıt ettiğini düşünelim. Bu kullanıcı için ilgili dosyasının adı "GECVERGI_1._PR olarak isimlenecektir. Bu dosyada gördüğünüz 1 1 kodlu kullanıcıyı ifade etmektedir. SRV için ilgili dosyanın adı GECVERGI_SRV._PR olacaktır. Evet Bildirge ve Beyannamelerinizin hazırlanması ve dökümlerinin alınmasına ilişkin açıklamalarımızı burada tamamlamış olduk. Şimdi Bildirgeler, Beyannameler ve Yazışmalar menüsünün diğer programı olan YMM Çalışma Kağıtları ile ilgili açıklamalarımıza başlayabiliriz. YMM Çalışma Kağıtları menüsünü tıkladığınızda karşınıza YMM.Kur.Vrg.Bey.Tasdik Raporu, Teyid Dilekçeleri, Denetim Raporu, Denetim Rehberi, YMM.Gelir ve Kur.Vrg.Bey.Tasdik Raporu, YMM.KDV İadesi Tasdik Raporu, Tam Tasdik Raporu, YMM.Yatırım İndirimi Tasdik Raporu ve KDV İadesi Karşıt İnceleme Tutanağı seçeneklerinden oluşturan bir alt menü gelecektir. Bu programlar ile Yeminli Mali Müşavirlerin vermek zorunda oldukları dilekçelerin, tasdik raporlarının ve tutanaklarının girişleri yapılacak ve dökümleri alınacaktır. Bu dökümlerin her biri Word dosyası şeklinde hazırlanmış olarak karşınıza gelecektir. Bu aşamada sizin yapacağınız tek işlem, bu belgelere bilgilerinizi girip dökümlerinizi almanızdır. Standart Belgeler menüsünü tıkladığınızda ise, 371.Madde Dilekçe Örneği, Anonim Şirket Ana Sözleşmesi, İşe Başlama Dilekçesi Örneği, İşyeri Kapanış Dilekçesi Örneği, İşyeri Kapanış Dilekçesi Örneği, Limited Şirket Ana Sözleşmesi, 376.Madde Dilekçe Örneği, Sicil No-Vergi Levhası Dilekçesi Örneği, Toplantıya Davet Mektubu Örneği, Tescil ve İlan 182

183 Dilekçesi Örneği, Denetçi Raporu Örneği, Faliyet Raporu Örneği, Hazirun Cetveli Örneği, Toplantı Gündem İlanı Örneği, Komiser Talebi Örneği, Sermaye Tespit Raporu Örneği, Temsil Belgesi, Toplantı Tutanağı Örneği, Yönetim Kurulu Kararı Örneği, İşe Başlama/Bırakma Bildirimi Örneği başlıklarından oluşan bir alt menü ile karşılaşacaksınız. Bu programlar ile, bir ticari işletmenin ihtiyaç duyabileceği tüm yazışmaların ve dilekçelerin girişleri yapılabilecek ve dökümleri alınabilecektir. Bu dökümlerde karşınıza Word dosyası şeklinde hazırlanmış olarak gelecektir. Bu aşamada yapmanız gereken, bu belgelere bilgilerinizi girip dökümlerinizi almanızdır. PENCERENĠN ÖĞELERĠ 183

184 Programların Kullanımlarına İlişkin Yardım Butonu Satır Sonu Butonu Close Butonu Yardım Tuşlarının Görüntülendiği Ekran Butonu Başlık Çubuğu Maksimize Butonu Minimize Butonu Yukarı Kaydırma Oku Aşağı /Yukarı Kaydırma Çubuğu Aşağı Kaydırma Oku Sola Kaydırma Oku Sağa Kaydırma Oku Sağa/Sola Kaydırma Çubuğu Pencere Boyutu Değiştirme Köşesi 184

185 İçeriksel Özellikler İçeriksel özellikler ile ilgili açıklamalarımıza, her programda olduğu gibi MİKRO programlarında da programın gövdesini oluşturan menüler ile başlamak istiyoruz. Çünkü yapmak istediğimiz işi menülerden seçer ve programa o menüler yardımıyla ulaşırız. Series 9000 New Tech programlarına girdiğinizde programı oluşturan menüler ekranınızın sol bölümünde, programın adı, versiyonu ve Mikro Yazılımevi logosunun sağ bölümde yer aldığını göreceksiniz. MİKRO programlarında maksimum 5 seviyeli menü mevcuttur. Başka bir ifade ile, bir programa ulaşabilmek için en fazla 5 adet menü açılacaktır. Mousenuzu istediğiniz menü satırına getirip menü başlarında yer alan (+) işaretini tıkladığınızda, o menüye ait alt menüler seviye seviye otomatik olarak açılacaktır. Menü başlarında yer alan (+) işareti ilgili menünün alt menüleri olduğunu ifade etmektedir. Açılan menüleri kapatmak için F5 tuşuna yada kapatmak istediğiniz menünün başında yer alan (-) işaretine basmanız gerekecektir. Series 9000 New Tech, program menüleri üzerinde şekilsel değişiklikler yapabilmeniz, menü isimlerini değiştirebilmeniz, kullanmadığınız menüleri ekranınızda görmek istemiyor iseniz bu menüleri silebilmeniz hatta kendinizin belirleyeceği programlardan oluşan menüler ekleyebilmenizi mümkün kılmaktadır. Yanda program menülerinin sıralanışı ile ilgili örnek bir ekran verilmiştir. Bu ekrandan da gördüğünüz üzere, alt menüsü olan programların başında (+) işareti yer almaktadır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi programlara bu menülerin başında yer alan (+) işaretleri tıklanarak yada program isminin üzerine gelip mouse göstergesi ile iki kere tıklanarak ulaşılacaktır. Program Menüleri Series 9000 New Tech programlarında her kullanıcınız için ayrı ayrı menüler oluşturabilme imkanına sahipsiniz. Örneğin, işi sadece bilgi girişi olan bir kullanıcınızın, sadece kendi giriş programını görmesini, diğer menülerden haberdar olmamasını istiyor iseniz, bu durumda yapılacak işlem, o kullanıcınız için sadece kendi programından oluşan bir menü yaratmaktır. İşte Series 9000 New Tech programlarının esnek kullanımı ile, istediğiniz kullanıcınıza, istediğiniz programlardan oluşan özel menüler yaratabilmeniz mümkündür. Bunun için yapmanız gereken hangi program üzerinde menü oluşturmak istiyor iseniz (MIS9000 NT, PER9000 NT, MRP9000 NT vb.) o programa supervisor olarak girmektir. Çünkü bu işlem yetkisi program sisteminize yüklendiğinde sadece Supervisordadır. İlgili programlara girdiğinizde karşınıza, o program için standart olan menüler gelecektir. Bu menüler üzerinde değişiklik yaparak (menü isimlerini değiştirmek yada ilgili menüleri oluşturan alt menülerin ve programların yerlerini değiştirmek yada silmek gibi) kullanıcınız için yeni bir menü Comment [RK1]: 185

186 oluşturabileceğiniz gibi, tüm bu menüleri iptal edip yeniden menü tanımlaması yapabilmenizde mümkündür. Her iki durumda da izlenecek yol ve kullanacağınız komutlar aynıdır. Yani her iki işlem içinde, mouse göstergenizin sağ tuşuna bastığınızda karşınıza gelecek ekrandaki komutlardan yararlanılacaktır. Şimdi bu komutlarla neler yapılabileceğini açıklamaya çalışalım. Reset Menüsü F5: Series 9000 New Tech programlarında sıklıkla kullanacağınız F5 tuşu, açık olan tüm menüleri kapatmanızı sağlayacaktır. Menü Ekle: Bu tuş, programlara menü eklemek istediğiniz zaman kullanılacaktır. Programınızın hangi bölümünde yeni menü tanımlaması yapacak iseniz ilgili alanda bu tuşa basın. Karşınıza üç seçenekten oluşan bir pencere açılacaktır. Bir üst seviyeye menü olarak: Eklenecek menü, program menülerinin ilk seviyesi ile aynı konumda olacak ise seçiminiz bu olmalıdır. Bir alt seviyeye ilk menü olarak: Eklenecek menü, alt seviyedeki menünün ilk seçeneği olacak ise tercihiniz bu seçenek olmalıdır. Bir alt seviyeye ilk menü olarak: Eklenecek menü, alt seviyedeki menünün son seçeneği olacak ise tercihiniz bu seçenek olmalıdır. Evet açıklamalarımız doğrultusunda size uygun olan seçeneği seçerek menünüzün konumunu belirleyin. Bu belirlemeden sonra Yeni menü ismi altında bir menü oluştuğunu göreceksiniz. Şimdi sıra bu menüye bağlanacak programı belirlemeye gelmiştir. Bunun için Menüye program bağla yada CTRL+B tuşlarından faydalanacaktır. Bu tuşa bastığınızda ekranınızın sağ bölümünde menüye bağlayabileceğiniz tüm programların sıralandığını göreceksiniz. Bu aşamada yapmanız gereken menüye bağlamak istediğiniz program hangisi ise, onun üzerine gelip mouse göstergenizle kliklemenizdir. Bu işlem sonrasında seçtiğiniz programın menüye bağlandığını göreceksiniz. Daha başka menü tanımlaması yapacak iseniz yada bu menü için alt menüler oluşturacak iseniz, yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda yapabilirsiniz. Aşağıda menü ekleme ile ilgili örnek bir ekran verilmiştir. 186

187 Bu ekranda da gördüğünüz gibi oluşturacağımız menü yeni menü adı ile ekranınızın sol bölümünde, bu menüye bağlayabileceğimiz programlarda ekranınızın sağ bölümünde yer almaktadır. Menüye Kullanıcı Raporu Bağla: Bu komut ile Genel Amaçlı Programlar/Veri Tabanı Raporlama programından oluşturduğunuz raporları programa bağlayabileceksiniz. Menüye program bağlama ile aynı mantıkla çalışmaktadır. Aralarındaki tek fark, bu bölüme sizin tanımladığınız raporların bağlanabilmesidir. Bu bölümle ilgili ayrıntılı bilgi için Bkz. Genel Amaçlı Programlar/Veri Tabanı Raporlama programından yararlanabilirsiniz. Kes ve YapıĢtır: Program menülerinin konumlarını değiştirmek istediğinizde bu tuşlar kullanılacaktır. Bunun için yapmanız gereken, konumu değiştirmek istediğiniz program üzerinde iken kes komutunu seçip, programı taşımak istediğiniz alanda da yapıştır komutunu seçmektir. Sil: Bu komut ile yanlış tanımladığınızı yada gerekli olmadığını düşündüğünüz program menülerini silebileceksiniz. Menü ismi DeğiĢtirme: Menü ismini değiştirmek istediğinizde bu komuta basarak yeni menü ismi girebilirsiniz. Tüm Menüyü Sil: Bu komut ile ekranınızda tanımlı olan tüm menüler silecek ve sadece Son kullanılanlar menüsü ekranınızda kalacaktır. Master Menüyü Yükle: Bu seçenek seçildiğinde, hangi program üzerinde çalışıyor iseniz ilgili programın standart menüleri ekranınıza yüklenecek, dolayısıyla menüler üzerinde herhangi bir değişiklik yapmış iseniz bu değişiklikler kaybolacaktır. Menü eklemek yada menü ismi değiştirmek gibi değişiklikleriniz yok olacaktır. 187

188 Sakla: Program menüleri üzerinde yaptığınız değişiklikler bu komut yardımıyla saklanacaktır. Ve bu değişikliklerin hangi kullanıcılarınız için geçerli olacağını ekranınızın sağ bölümünde sıralanan kullanıcı listesinden belirleyebileceksiniz. Örneğin yaptığınız menü değişiklikleri x kullanıcınız için geçerli olacak ise ilgili kullanıcı üzerinde mouse göstergenizi kliklemelisiniz. Bu işlem sonrasında bilgisayarınız size x kodlu kullanıcı saklandı mesajını verecektir. Bu değişiklikler diğer kullanıcılar içinde geçerli olacaksa onların üzerinde de mouse göstergenizi kliklemelisiniz. Kullanıcı Menüsü Yükle: Herhangi bir kullanıcınız için tanımlamış olduğunuz menüyü başka bir kullanıcınız içinde yüklemek isterseniz bu seçeneği tercih etmelisiniz. Bu seçenek tercih edildiğinde, ekranınızın sağ bölümüne tüm kullanıcılarınız isimleri otomatik olarak gelecektir. Bu durumda yapmanız gereken, menüsü kopyalanacak kullanıcının üzerinde mouse göstergenizi kliklemenizdir. Kullanıcı seçiminizle birlikte, seçtiğiniz kullanıcının menüsü ekranınızın sol bölümüne otomatik olarak gelecektir. Şimdi bu menüyü kopyalamak istediğiniz kullanıcı için Sakla komutunu seçerek kaydetmelisiniz. Kullanıcı Menüleri Hakkında Kullanıcılarınıza özel menü tanımlaması yapmış iseniz, ilgili kullanıcıların menüler üzerinde değişiklik yapmalarını engelleyebilirsiniz. Bunun için KUR9000/Kuruluş/Kullanıcı Hak ve Tanımlama/Genel Hak Tanımlamaları bölümden ulaşacağınız ekrandaki menüsü sabit kalsın (değiştiremesin) parametresi evet olarak seçilmelidir. Program Türleri Series 9000 NT içinde yer alan program türlerini 4 başlık altında inceleyebiliriz. Bunlar; 1. Bilgi giriş programları 2. Rapor programları 3. Ekran analiz görüntüleri 4. Yardım Programları (F10 Yardım Ekranları) şeklinde sıralanabilir. Şimdi bu program türlerini ve özelliklerini sıra ile incelemeye başlayalım. Bilgi GiriĢ Programları Bilgi giriş programları menülerde kartlar ve evraklar başlıkları altında toplanmıştır. Kartlar menüsünde, bir kereye mahsus olarak tanımlanması gereken tanıtım kartları vardır. Örneğin stok tanıtım kartı, müşteri tanıtım kartı gibi. Evraklar menüsünde ise hareket girişlerinin yapılacağı evraklar yer almaktadır. Örneğin faturalar, irsaliyeler, tahsilat-tediye makbuzları gibi. Aşağıda bir bilgi giriş ekranı örneği görmektesiniz. 188

189 Bilgi giriş programlarının bazılarında giriş alanları (field) açıkça görülmektedir (örnek ekranımızdaki kodu, ismi, kısa ismi gibi alanlar). Bazı bilgi giriş programlarında ise, giriş yapılması gerekli alanların tümü bir ekran sayfasına sığmadığı için, bu alanlar birer buton altında sonradan çağırılmaktadır. Ekran örneğimizdeki satış fiyatları, birimler, detaylar butonları gibi. Bu butonları mouse göstergenizle tıklayarak ilgili buton ile ilgili giriş alanları karşınıza gelir. Bilgi giriş programlarında yer alan giriş alanları 4 türlüdür. Bunlar; 1- Alfa nümerik bilgi giriş alanları 2- Nümerik bilgi giriş alanları 3- Tarih bilgi giriş alanları 4- Seçenek bilgi giriş alanları Bu alanların her birinin özelliği diğer alanlardan farklıdır. Şimdi bu bilgi giriş alanlarını ve özelliklerini incelemeye başlayalım. Alfanümerik Bilgi GiriĢ Alanları Alfa nümerik bilgilerin (rakam, harf ve semboller) bir küme halinde girilebileceği alanlardır. (Örneğin İST gibi). Alfa nümerik bilgi alanlarında imleç alanın başında yer alır. Alfa nümerik bilgi alanlarında, bu alanlara girilebilecek maksimum bilgi uzunluğu ile ekranda görüntülenen alanın genişliği aynı olmayabilir. Bu durumda imleç, ekranda ayrılan alanın sonuna geldiğinde, bilgi giriş penceresindeki bilgiler sola doğru kayacak ve kalan bilgilerin girilmesine de olanak tanınacaktır. Bu bilgi alanlarında aşağıdaki komutları kullanabilirsiniz; Home: İmleci bilgi giriş alanının başına getirir (giriş alanında kayıt bulunması şartı ile). End: İmleci bilgi giriş alanının sonuna getirir (giriş alanında kayıt bulunması şartı ile). 189

190 BkSpc(Dört yönlü ok tuģlarından ayrı olan sola ok): İmlecin bir solundaki karakteri siler. Caps Lock: Bilgisayar büyük harf durumunda iken sistemi küçük harf durumuna, aksi durumda büyük harf durumuna geçirir. Shift: Bu tuşla birlikte harflere basıldığında, bilgisayar büyük harf modunda ise küçük harf, aksi durumda ise büyük harf çıkar. Çift karakterli tuşlarda ise, bu tuşla birlikte basıldığında üstteki karakter çıkar. Nümerik Bilgi GiriĢ Alanları Sadece rakamların girilebileceği alanlardır. Girilecek olan değer bir tam sayı veya ondalıklı sayı olabilir. Ondalıklı bir değer girilecek ise, '. ' (nokta) tuşuna basılır ve ondalık kısmına geçilir. Eğer girilmek istenen değer negatif ise, imleç tam sayı kısmında iken ' - ' (eksi) tuşuna basılmalıdır. Nümerik bilgi giriş alanlarında imleç, sürekli olarak, girilecek sayının birler basamağında yer alır. Rakamlar yazıldıkça, imleç sola doğru kayar ve istenilen değerin girilmesine olanak verir. Bu alanlarda rakamların dışında kullanabileceğiniz tuşlar; Space (Ara çubuğu): Nümerik alanda, ilk girdiğiniz rakamdan sonra space tuşuna basarsanız, bu rakam bin ile (1000) çarpılarak ilgili alana yansıtılır. Örneğin nümerik alana ilk girdiğiniz rakam 1. Daha sonra space tuşuna bastınız ve rakamınız 1000 oldu. İkinci kez space tuşuna bastınız, rakamınız oldu. Üçüncü basışınızda bu rakam olacaktır. BkSpc (Dörtlü ok tuģlarından ayrı olan sola ok): İlk yazılan rakamı siler. Tarih Bilgi GiriĢ Alanları Bilgi giriş alanlarından üçüncüsü tarihlerin girileceği alanlardır. Bu alanda, programa ilk girildiğinde verilen günün tarihi otomatik olarak yer alır. İmleç ise alanın başında bulunur. yapılabilir. Eğer ekranda görüntülenen tarih değiştirilmek istenir ise GG/AA/YYYY yani Gün/Ay/Yıl formatında yeni tarih girilmelidir. Program, girilen tarihler ile ilgili tüm kontrolleri yapar ve doğru olmayan bir tarih girilmiş ise (örneğin ay alanına 15 veya gün alanına 32 girilmiş ise) doğru tarih girilene dek bu alandan çıkmaz. Tarih alanlarında F10 tuşuna basarak takvim görüntüleyebilirsiniz. Takvimde ay, yıl ve gün bazında değişiklik Seçenek Bilgi GiriĢ Alanları Bu tip bilgi girişleri, programınızın size sunduğu değişik seçeneklerden birini seçmeniz sureti ile gerçekleşir. İki tür seçenek bilgi giriş alanı vardır; 190

191 1- DüĢey menü Ģeklinde seçenek bilgi giriģi: Bu alanlar satır sonu butonları tıklanmak sureti ile açılır ve ilgili alana girilebilecek bilgiler listelenir. İmleç ile ilgili seçenek tıklandığında seçim yapılmış olur. Eğer düşey menü olarak karşımıza gelen seçenek bilgi giriş alanlarında birden fazla seçim yapılması gerekiyorsa, seçilebilecek alanların sol taraflarında kutucuklar yer alır. Her bir kutucuk bir kez kliklenerek, birden fazla seçim yapılabilir. Seçilmiş bir seçenek kaldırılmak istendiğinde tekrar kliklemek yeterlidir. 2- Yatay menü Ģeklinde seçenek bilgi giriģi: Bu tip bilgi giriş alanlarında seçenekler ekranın en alt tarafında yatay olarak dizilirler. Her bir seçilebilecek alan buton şeklindedir. Bu tür bilgi giriş alanlarında seçim yapabilmek için seçilmek istenen buton tıklanır. Rapor Programları MİKRO programlarında esnek parametre girişleri yardımı ile, tamamen kendi ihtiyaçlarınıza uygun raporlar oluşturabilir, rapor dökümlerini istediğiniz ortama alabilirsiniz. Oldukça geniş bir konu olan raporlar bölümünü 2 alt başlık halinde açıklamak istiyoruz. Bunlardan ilki değişken rapor parametreleri, ikincisi sabit rapor parametreleridir. DeğiĢken Rapor Parametreleri Bu bölüm altında açıklayacağımız konular, herhangi bir rapor almak istediğinizde otomatik olarak karşınıza gelen değişken rapor parametreleri ekranıdır. Bu ekranlardan girilecek parametreler rapordan rapora farklılık gösterir. Ancak temel işlevlerini raporlara başlangıç kriterleri verilmesi şeklinde özetleyebiliriz. Değişken rapor parametreleri rapor programlarının çoğunda bulunur. Parametreler ekranı olmayan raporlara girdiğinizde ise, karşınıza direkt olarak biraz sonra açıklayacağımız rapor parametreleri ekranı gelir. Değişken rapor parametrelerinin alınan raporun özelliğine göre farklılık gösterebileceğini yukarıda belirttik. Ancak bazı temel giriş alanları vardır ki, bunlar hemen hemen tüm raporlarda aynıdır; Stok (veya Satıcı, Müşteri, Banka vb) Tarama Kriter ve Filtreleri Kod girişi Kod aralığı girişi Kod yapısı girişi 191

192 Tarih aralığı girişi Yukarıda sıraladığımız 4 kriterin bazen tamamı, bazen bir veya iki tanesi değişken rapor parametreleri ekranlarında yer alır. Stok (veya Satıcı, MüĢteri, Banka vb.) Tarama Kriter ve Filtreleri: Raporlarınızı stok, satıcı, müşteri, kasa, banka, personel, diğer carilerin bütün detaylarına göre sınırlandırabilme imkanınız vardır. Rapor parametreleri ekranlarında yer alan tarama kriteri ve filtreleri butonu tıklandığında, raporun içeriğine göre farklılaşabilen 5 veya 6 ayrı buton ile karşılaşırsınız. Bu butonlar ile, stok veya cari hesaplarınızı kod-durum- kayıt hikayesi-yaz boz tahtası bilgilerine göre kriterler girmeniz ve filtrelemeniz mümkün olur. Bu filtreleri saklayabilir ve gerektiğinde yeniden yükleyebilirsiniz. Oldukça geniş bir konu olan tarama kriter ve filtreleri, her modülün raporlar bölümünün başında bütün detayları ile açıklanmıştır. Kod GiriĢi: Raporun alındığı stok, cari (buna müşteri, satıcı, personel, banka, kasa vb. dahildir) veya muhasebe hesabına ait kodun girildiği alandır. Eğer bir parametre ekranında sadece kod girişi isteniyorsa (kod aralığı veya kod yapısı yoksa), bu parametrenin mutlaka girilmesi gerekir. Yani boş olarak geçilemez. Kod girişi <F10> tuşuna basılarak ekrana getirilecek listeden de seçilebilir. Kod Aralığı GiriĢi: Raporun hangi stokları, carileri veya muhasebe hesaplarını içereceği kod aralığı girilerek belirlenir. Kod aralığı; başlangıç kodu ve bitiş kodu olmak üzere 2 giriş alanını ifade etmektedir. Dilerseniz bu alanları boş olarak da geçebilir, sadece başlangıç koduna veya sadece bitiş koduna giriş yapabilirsiniz. Eğer kod aralığını boş geçerseniz, almakta olduğunuz rapor, tanımlı olan tüm stok-cari veya muhasebe hesaplarını kapsar. Başlangıç koduna giriş yaparsanız, girdiğiniz koddan itibaren, bitiş koduna giriş yaparsanız girdiğiniz koda kadar olan stok-cari veya muhasebe hesapları listelenir. Bu alanlarda da F10 listesinden yararlanabilirsiniz. Kod Yapısı GiriĢi : Rapor alırken üzerinde önemle durulması gereken kriterlerden biri kod yapısı girişidir. Kod yapısı girerek, bir stokun veya carinin tüm kodunu vermeden, sadece istediğiniz özelliklere sahip olanların listelenmesini sağlayabilirsiniz. Kod yapısına göre rapor alabilmek için,, stok ve carilerinize ait kod verme işleminin titizlikle yapılmış olması gerekir. Kod yapısı girişlerinde aşağıdaki işaretler kullanılır; ĠġARET ANLAMI AÇIKLAMA * Karakter(ler) bilinmiyor Kaç karakter olduğu bilinmediği zaman kullanılır?. Tek karakter bilinmiyor Kırılım karşılaştır? işareti kullanılan yerdeki tek karakter bilinmediği zaman kullanılır Kaç nokta kullanılırsa, o kadar kırılımlı kodlar dökülür. Nokta kullanılmazsa kodun tamamına (nokta dahil) bakılır. 192

193 Yukarıda sıraladığımız işaretler kullanılmadığı zaman sadece eşit olan kod dökülür. Şimdi kod yapısı girişlerine bir kaç örnek verelim ?? 01* 01?? : 01 kodlu kaydı dök. : kodlu kaydı dök. : İki karakterli kayıtları dök. Örneğin: 01, 02, AA : Başı 01 olan, : gerisi bilinmeyen kayıtları dök. Örneğin: 01, 0102, 01003, 01.AA, 01.AA.BB : Başı 01 olan, : ardından iki karakter olan kayıtları dök. Örneğin: 01BB, 0101, 01.A * 01 0? 2 * 01. * : Başı bilinmeyen, : sonu 01 olan kayıtları dök. Örneğin: 01, AA01, AA.BB.01 : Başı 0 olan, : ardından bir karakter olan, : ardından 2 olan : gerisi bilinmeyen kayıtları dök. Örneğin: 0A2B, 0A2BB, 0.2.BBB, 002 :Birinci kırılımı 01 olan, :Sonraki kırılımı bilinmeyen, iki kırılımlı Örneğin: 01.02, , 01.A kayıtları dök. 0?.*. 03 :Birinci kırılımının başı 0 olan, :ardından bir karakter olan, :İkinci kırılımı bilinmeyen, :Üçüncü kırılımı 03 olan, üç kırılımlı kayıtları dök. Örneğin: , , *.* *.???. 03* : İki kırılımlı kayıtları dök. Örneğin: 01.01, 01.02, , A.B :Birinci kırılımı bilinmeyen, :İkinci kırılımının uzunluğu üç olan, :Üçüncü kırılımın başı 03 olan, sonu bilinmeyen kayıtları dök. Örneğin: , A.BBB Tarih Aralığı GiriĢi: Rapor başlangıç parametrelerinden bir diğeri, tarih aralığı girişleridir. Alınacak raporun hangi tarihler arasındaki hareketleri kapsamasını istiyorsanız, ilk tarih ve son tarih olarak geçecek alanlara ilgili girişleri yapmalısınız. Eğer tarih aralığını boş geçerseniz, almakta olduğunuz rapor dönem başından itibaren içinde bulunduğunuz güne kadar olan tüm hareketleri kapsar. Sadece başlangıç tarihine giriş yaparsanız, girdiğiniz 193

194 tarihten itibaren içinde bulunduğunuz güne kadar, sadece bitiş tarihi alanına giriş yaparsanız, dönem başından itibaren girdiğiniz bitiş tarihine kadar olan hareketler listelenir. Evet, çoğunlukla karşınıza çıkacak değişken rapor parametrelerinin neler olduğunu açıklamaya çalıştık. Bu parametrelerin haricinde, alınan raporun özelliğine göre daha farklı parametreler ile de karşılaşabilirsiniz. Örneğin sıralama şekli seçimi, depo seçimi, maliyet hesaplama şekli seçimi gibi. Ya da bazı parametrelere butonlar yardımıyla da ulaşılabilir. Rapor parametrelerine her rapor açıklanırken ayrıca değinilmiştir. Rapor Parametreleri Bir önceki bölümümüzde açıklamaya çalıştığımız değişken rapor parametreleri ekranı geçildikten sonra, rapor parametreleri olarak adlandırdığımız bir ekran ile karşılaşırsınız. Bu ekrandan raporlar için kriterler tanımlanabilir, başlıkların isimleri değiştirilebilir, raporların ekrana, yazıcıya ve dosyalara yazdırılması sağlanabilir. Şimdi rapor parametreleri ekranın da gördüğünüz her bir alanı sırayla açıklayalım. Ekrana Eğer raporunuzu ekrana listelemek istiyorsanız, ekrana butonunu tıklamalı veya ALT+E tuşlarına basmalısınız. Böylece raporunuz ekrana listelenecektir. Series 9000 New Tech programlarında ekran dökümleri bir hayli değişmiştir. Bu programlarımızda rapor başlıklarının tümünü bir ekran sayfasına sığmasa dahi, raporda yer alan tüm başlıkları aynı ekrandan inceleme imkanına sahip olacaksınız. Dikey olarak bir ekran sayfasını aşan bilgilerinizi de görüntüleyebilirsiniz. Bunu da kaydırma çubuk ve okları ile gerçekleştireceksiniz. Döküm yerinizi ekrana olarak seçtikten sonra, ilgili raporunuz bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Eğer raporunuzdaki bazı alanlar ekranınıza sığmıyor ise, kaydırma çubukları ile bu alanları da görüntüye getirebilirsiniz. Veya dökümünüzü ekranı kapla moduna getirebilirsiniz. Dökümünüzde yer alan her bir kolonu istediğiniz şekilde genişletmeniz veya daraltmanız da mümkündür. Bunun için imleci buton şeklinde görünen kolon başlıklarının sınırına getiriniz. İmleç artı işaretine benzer bir şekil alacaktır. Şimdi mouseun sol tuşunu basılı tutmak kaydıyla sağa sola doğru hareket ettiriniz. İmleç hareket ettikçe kolon da hareketler ile orantılı olarak daralıp genişleyecektir. Series 9000 New tech programlarında raporlarınız için yazı fontları ve yazı tipleri daha da zenginleştirilmiştir. Raporunuzu istediğiniz boyutta ve istediğiniz yazı tipinde görüntüleyebilmeniz ve farklı ortamlara (Exel, Word programları) aktarabilmeniz mümkündür. Bunun için ekranınızın üst bölümünde yer alan butonlar kullanılacaktır. Bu butonlara Windows programlarından aşina olduğunuzu ve sıkça kullandığınızı düşünerek burada bir kaç cümle ile açıklamayı uygun bulduk. 194

195 Bu komut ile daha önceden saklamış olduğunuz rapor dökümlerinizi ekranınıza çağırabilirsiniz. Bu komut ile ekrana dökümünü aldığınız rapora bir isim vererek saklayabilirsiniz. Bu komut ile rapor ekranınızı yazıcıya dökebilirsiniz. Bu butona bastığınızda yazıcınızla ilgili ayarların yapılacağı bir ekrana ulaşılacaktır. Bu buton ile ekranınızda ki raporu e-posta ile istediklerinize gönderebilirsiniz. Bu buton ile ekranınızdaki raporu Exel programına taşıyabilirsiniz. Bu buton ile de raporunuz Word programına taşınacaktır. Bu buton ile de raporunuzu HTML formatında alabilirsiniz. Bu butonlar ile ekranınızdaki raporu eğik, kalın ve altı çizgili olarak görebilmeniz mümkün olacaktır. değiştirebilirsiniz. Bu butonlar ile ekranınızdaki raporun yazı tipini boyutunu Bu buton tıklandığında, raporunuzun her bir satır ve sütunu, birbirini kesen çizgiler ile ayrılarak hücrelere bölünecektir. Bu butona basarak uzun olan rapor dökümlerinizi istediğiniz anda durdurabilmeniz mümkün olacaktır. Bu buton ile, DOS modunda alacağınız rapor dökümleri için yazı karakterlerinizin boyutunu ayarlayabilirsiniz. Yazıcıya Rapor parametreleri menüsünün bu butonu yazıcıya döküm alabilmek için kullanılır. Bu butonu tıkladığınızda veya ALT+Y tuşlarına bastığınızda raporunuzu yazıcıya dökebilmenizi sağlayacak bir ekran gelecektir. Bu ekrandan yazıcınız ve kağıt tipinizle ilgili ayarlamaları yaptıktan sonra Tamam butonunu tıklayarak raporunuzu döktürebilirsiniz. Dosyaya Raporlarınızı ekran ve yazıcı haricinde alabileceğiniz bir ortam daha vardır ki bu da, dosyadır. Rapor parametrelerinin 3. Butonunu tıklattığınızda veya ALT+D tuşlarına bastığınızda raporlarınızı ascii, lotus tipi veya excel tipi dosyalara aktarabilirsiniz. Ancak bu seçenek ile raporunuzu dosyaya göndermeden önce, rapor parametreleri ekranının üst yarısından dosya tipini seçmeniz gerekir. 195

196 Kolon Ayarları Raporlarınızda yer alan kolon başlıklarını ve bu başlıkların uzunluklarını değiştirebilmeniz mümkündür. Rapor kolonlarınızın genişlik ayarlarını mousunuzu kullanarak yapabileceğiniz gibi kolon ayarları butonunu tıkladığınızda veya ALT+O tuşlarına bastığınızda karşınıza gelecek ekrandan da yapabilirsiniz. Kolon ayarları ekranı ile ilgili bir örnek aşağıda verilmiştir. Series 9000 NT programlarının her bir raporunda yer alabilecek kolonların tümü, bu programa girdiğinizde karşınıza gelecektir. Dilerseniz bazı kolonları raporunuzdan çıkarabilir, uzunluklarını veya başlıklarını değiştirebilirsiniz. Bu değişikliklerin nasıl yapılacağı aşağıda açıklanmıştır. SN: İlgili kolonun sıra numarasıdır. Bu alanda herhangi bir değişiklik yapılamaz. BaĢlık: İlgili kolonun başlığıdır. Bu başlıkta istenilen şekilde değişiklik yapılabilir. Ama unutulmaması gereken bir şey vardır ki o da, başlık ne şekilde değiştirilirse değiştirilsin, bu kolona gelecek bilgilerde herhangi bir değişiklik olmayacaktır. Örneğin 'Stok Kodu' başlığını 'Stok İsmi' olarak değiştirseniz bile, bu başlığın altındaki bilgiler stok kodları olacaktır. Eğer değiştirdiğiniz başlık uzun ise, kelimeler arasına \ (ters bölü) işaretini koyarak, bu işaretten sonraki kelimenin bir alt satıra yazılmasını sağlayabilirsiniz. Örneğin; Açılış\Envanter\Değeri şeklinde yazdığınız bir kolon başlığınız raporunuzda, Açılış Envanter Değeri şeklinde alt alta yer alacaktır. Uzunluk: İlgili kolonun uzunluğunu gösterir. Uzunluğu 0 (sıfır) olarak tanımlanmış kolonlar raporda yer almazlar. Siz de raporunuzdaki kolonların uzunluklarını bu alandan değiştirebilirsiniz. Örneğin sizin için çok önemli olan bir kolonun uzunluğunu artırıp, daha az önemli bir kolonun uzunluğunu azaltabilirsiniz. Dec. : Bu bölüm sadece reel sayılar içindir. Noktadan sonra kaç dijit yazılacağını gösterir. Toplam Al: İlgili kolonun rapor sonunda toplamı olup olmayacağı bu alandan belirlenecektir. Toplam Kolon Mesajı: Bir önceki alan toplam var olarak belirtilmiş ise bu alanda T harfi yer alacaktır. Aksi durumda bu alanda herhangi mesaj görülmeyecektir. Kolon ayarları penceresinde gerekli değişiklikleri yaptıktan sonra, bu değişikliklerinizin ileride rapor alındığında kullanılmak üzere saklanmasını istiyorsanız, parametre sakla butonundan dosyaya kayıt etmelisiniz. Bu buton ilerleyen sayfalarımızda açıklanmıştır. Eğer 196

197 yaptığınız değişikliklerin sadece bir kereye mahsus geçerli olmasını istiyorsanız, herhangi bir işlem yapmanıza gerek yoktur. <ESC> tuşu ile programdan çıkıp döküm yeri tercihinizi de belirledikten sonra, raporunuz yeni kolon başlık ve uzunlukları ile birlikte listelenecektir. Rapor Başlıkları Bu bölümden raporunuzun başlığını değiştirebilir ve raporunuza baş ve dipnotlar verebilirsiniz. Bu işlemleri nasıl yapacağınızı açıklamadan önce, şekilsel parametreler butonundan baş ve dipnot seçeneklerine var ibaresini koymalısınız. Şimdi rapor başlıkları butonuna ilişkin açıklamalarımıza geçebiliriz. Bu butonu tıkladığınızda veya ALT+R tuşlarına bastığınızda karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekranın ilk satırında raporunuzun şu andaki başlığı ve yeni rapor başlığının yazılacağı boş bir alan yer almaktadır. Dilerseniz bu başlığı değiştirebilirsiniz. Eğer raporunuza baş not ve dipnotlar da koymak istiyorsanız, ilgili alanlara notlarınızı girebilirsiniz. Rapor başlığı, baş not ve dipnot değişikliklerinizi yaptıktan sonra <ESC> tuşuna basarak önceki ekrana geri dönebilirsiniz. Rapor başlık ve notlarında yaptığınız değişikliklerin saklanmasını istiyorsanız, parametre sakla butonundan bu değişiklikleri bir dosya altına almalısınız. Kriterler MİKRO programlarında, raporlarınızda yer alan kolonlara kriterler tanımlayabilirsiniz. Örneğin borç bakiyeleri TL'den büyük ve/veya isminde A.Ş. ibaresi geçen müşterilerinizin dökümlerini almak isteyebilirsiniz. Bu durumda yapılacak işlem, borç bakiye ve cari hesap ismi adlı kolonlara kriter tanımlamak olacaktır. Kriter tanımlama işlemi ise bu butonu tıklayarak veya ALT+T tuşlarına basarak ulaşacağınız ekrandan yapılacaktır. ALT+T tuşları ile kriterler ekranına geçtiğinizde önce boş bir tablo ile karşılaşırsınız. Bu ekranın alan adı bölümünde satır sonu butonunu tıkladığınızda almak istediğiniz rapordaki bütün alan adları bir pencere içinde ekrana gelecektir. Birinci işlem olarak, raporunuzun hangi alanı için kriter 197

198 tanımlayacaksanız bu pencereden ilgili başlığı seçmelisiniz. Başlık seçilince karşınıza küçük bir pencere daha gelecektir. ĠĢlem kolonu altında açılan bu pencereden, biraz önce seçtiğiniz kolon başlığı (veya alan adı) için hangi işlem tipi ile kriter vereceğinizi seçmeniz gerekir. İşlem tipleri aşağıda açıklanmıştır; EġĠTTĠR : Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra data alanına gireceğiniz bilgiye eşit olmasını istiyorsanız Örnek: Alan adı ĠĢlem Data Stk/Kd = STK001 Stok koduna böyle bir kriter verildiğinde, rapora sadece kodu STK001 e eşit olan stok dahil edilecektir. EġĠT DEĞĠLDĠR: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra data alanına gireceğiniz bilgiye eşit olmamasını istiyorsanız. Örnek: Alan adı ĠĢlem Data Stk/Kd <> STK001 Stok koduna böyle bir kriter verildiğinde, kodu STK001 in dışındaki (bu koda eşit olmayan) bütün stoklar rapora dahil edilecektir. BÜYÜK EġĠT: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra data alanına gireceğiniz bilgiden büyük veya bu bilgiye eşit olmasını istiyorsanız. Örnek: Alan adı ĠĢlem Data Fiy1 = > Fiyat 1 e böyle bir kriter verildiğinde, 1. fiyatı e eşit ve bundan büyük olan stoklar rapora dahil edilecektir. KÜÇÜK EġĠT: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra data alanına gireceğiniz bilgiden küçük veya bu bilgiye eşit olmasını istiyorsanız. Örnek: Alan adı ĠĢlem Data Fiy1 < = Fiyat 1 e böyle bir kriter verildiğinde, 1. Fiyatı e eşit ve bundan küçük olan stoklar rapora dahil edilecektir. BÜYÜK: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra data alanına gireceğiniz bilgiden büyük olmasını istiyorsanız. Örnek: Alan adı ĠĢlem Data Fiy1 > Fiyat 1 e böyle bir kriter verildiğinde, 1. Fiyatı den büyük olan stoklar rapora dahil edilecektir. 198

199 KÜÇÜK: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra data alanına gireceğiniz bilgiden küçük olmasını istiyorsanız. Örnek: Alan adı ĠĢlem Data Fiy1 < Fiyat 1 e böyle bir kriter verildiğinde, 1. Fiyatı den küçük olan stoklar rapora dahil edilecektir. ĠÇERĠR: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra data alanına gireceğiniz bilgiyi içermesini istiyorsanız, Alan adı ĠĢlem Data Stk\İsmi İçerir Deterjan Stok ismine böyle bir kriter verildiğinde, isminde deterjan içeren bütün stoklar rapora dahil edilecektir. ĠÇERMEZ: Alan adı alanında seçtiğiniz alanın, biraz sonra data alanına gireceğiniz bilgiyi içermemesini istiyorsanız, Alan adı ĠĢlem Data Stk\İsmi İçermez Deterjan Stok ismine böyle bir kriter verildiğinde, isminde deterjan geçen hiç bir stok rapora dahil edilmeyecektir. İşlem tipi seçildikten sonra sıra alan adı olarak seçtiğiniz veri ve ilgili işlem tipi ile karşılaştırılacak datayı girmeye gelmiştir. Örneğin alan adınız Fiyat 1 ve işlem tipiniz de => (büyük eşit) ise, bu demektir ki fiyatı belirli bir tutardan büyük veya bu tutara eşit olan stoklarınızı rapora dahil edeceksiniz. İşte bu tutarın ne olacağını da data alanına girmelisiniz. Kriterler ekranının bir satırına ilişkin açıklamalarımızdan sonra, şimdi sıra diğer satırlara geldi. Raporunuzdaki birden fazla alana kriter verebilirsiniz. Bunun için bir alt satıra geçip, alan adını, işlem tipini ve datayı girmeniz yeterlidir. Burada önemli olan nokta, kriter satırlarının birbirleriyle ilişkileridir. Örneğin 2 alan için kriter tanımladınız. Birinci kriteriniz stok kodu ile, ikincisi ise stokunuzun fiyatı ile ilgili. Şimdi raporunuza dahil edilecek bilgilerin, her iki kriterin aynı anda sağlanması ile mi, yoksa bu iki kriterden birinin sağlanması ile mi olacağını belirlemeniz gerekir. Bunun için, tablonun en sağ kolonunda yer alan funct alanından yararlanacaksınız. Bu alanda satır sonu butonu tıklandığında karşınıza ve/veya seçeneklerinden oluşan bir pencere gelecek ve ilgili satırdaki kriterin, bir alt satırda tanımlayacağınız kriter ile ilişkisi belirlenecektir. Eğer bu alanda ve seçimini yaparsanız, ilgili satırdaki ve bir alt satırdaki kriterlere uygun olan bilgiler listelenir. Başka bir ifade ile, verdiğiniz kriterlerden ikisine de uyan stoklar (veya cariler, bankalar vb) listelenecektir. Örnek: Alan adı ĠĢlem Data Funct Stk\İsmi İçerir Deterjan ve 199

200 Fiy1 < = ve Yukarıdaki şekilde stok ismi ve fiyatına kriter tanımlandığında ve stok isminin functionı ve olduğunda, raporunuzda isminde deterjan içeren ve fiyatı den küçük veya buna eşit olan stoklar yer alacaktır. Bu kriterlerin tek başlarına bir fonksiyonu olmayacaktır. Programınız sadece isminde deterjan geçen veya sadece fiyatı den küçük ve buna eşit olan stokları listelemeyecek, her iki şarta da uyan stokları listeleyecektir. Stk\Ġsmi satırının Funct alanında veya seçimini yaparsanız, bu durumda iki kriterden bir tanesine uyan bütün stoklar raporunuza dahil edilir. Funct alanı ile örneğimizde 2 satırı baz aldık. Bu satırları, raporda yer alabilecek alan sayısı kadar artırmanız mümkündür. Tanımlayacağınız her kriter satırının funct tanımı bir alttaki kriter satırını da bağlayacaktır. Evet, yukarıdaki açıklamalarımızdan sonra siz de raporlarınızda yer alan kolonlar için değişik kriterler tanımlayarak yeni raporlar oluşturabilirsiniz. Tabii ki tanımladığınız kriterleri daha sonra da kullanmak istiyorsanız, parametre sakla butonundan bir dosyaya aktarmayı unutmamanız gerekir. Şekilsel Parametreler MİKRO programlarında raporların şekilsel yapıları üzerinde de değişiklikler yapabilirsiniz. Bunun için şekilsel param. butonunu tıklatmanız veya ALT+K tuşlarına basmanız gerekir. Karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda yer alan alanları incelerken, aynı zamanda raporların şekilleri üzerinde ne gibi değişiklikler yapabileceğimizi de öğrenmeye başlayalım. Ekran Çizgi Tipi: Rapor ekrana alınırken, kolonları ve başlıkları birbirinden ayırmak için çizgiler kullanılır. Bu alanda, ekrana aldığınız raporların çizgi tipleri üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. Bu değişikliği de, karşınıza gelecek pencere üzerindeki çizgi tiplerinden istediğinizi seçerek gerçekleştireceksiniz. Yazıcı Çizgi Tipi: Yazıcıya alınan raporlarda da kolon ve başlıkları birbirinden ayırmak için çizgiler kullanılmaktadır. Bu alanda, yazıcıya alınan raporların çizgi tiplerini değiştirebilirsiniz. Bu değişikliği de yine ekranınıza gelen penceredeki çizgi tiplerinden dilediğinizi seçerek yapabileceksiniz. Her Sayfada Sayfa BaĢı: Rapor yazıcıya alındığı takdirde, her sayfadan sonra yeni bir sayfaya geçilip geçilmeyeceği bu alanda belirtilecektir. Bu belirlemeyi yine karşınıza gelecek pencere üzerinde yer alan seçenekleri kullanarak yapabilirsiniz. Tarih-Saat BaĢlığı: Rapor yazıcıya alınırken, tarih ve saat başlıklarının da raporunuzda yer almasını isteyip istemediğinizi bu alanda belirleyebilirsiniz. Bu belirlemeyi de yine karşınıza gelecek pencere üzerinde seçenekleri kullanarak yapacaksınız. Firma Adı/Sayfa No: Bu alana gelindiğinde karşınıza yine küçük bir pencere gelecektir. Bu sefer sizden istenilen, yazıcıya aldığınız raporlarda firma adı ve sayfa numarasının yer almasını isteyip istemediğinizi belirtmeniz olacaktır. Yine pencere üzerindeki seçenekleri kullanarak tercihinizi belirleyiniz. 200

201 Rapor No: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza küçük bir pencere gelecektir. Bu aşamada sizden istenilen, yazıcıya aldığınız raporlarda rapor numarasının yer almasını isteyip istemediğinizi belirtmeniz olacaktır. Yine pencere üzerindeki seçenekleri kullanarak tercihinizi belirleyiniz. Tablo BaĢlığı: Yazıcıdan alınan raporlarda, genel rapor başlığının bulunmasını isteyip istemediğinizi bu alanda belirleyeceksiniz. Bu belirlemeyi de, diğer alanlarda da olduğu gibi pencere üzerindeki seçenekleri kullanarak yapmalısınız. Kolon BaĢlıkları: Rapor yazıcıdan alındığı takdirde, kolon başlıklarının da dökümünüzde bulunmasını isteyip istemediğinizi bu alanda belirleyebilirsiniz. Bunun için yine, karşınıza gelecek pencere üzerindeki seçenekleri kullanmalısınız. BaĢ Not: Rapor yazıcıya alındığı takdirde, daha önceden tanımladığınız (rapor başlığı ve notları programından) baş notun da raporunuzda çıkmasını isteyip istemediğinizi bu alanda belirtilecektir. Dip Not: Rapor yazıcıya alındığı takdirde, daha önceden tanımladığınız (Rapor Başlığı ve Notları programından) dip notun da raporunuzda çıkmasını isteyip istemediğinizi bu alanda belirtilecektir. Yazıcıda Satır Aralıklı: Bu alanda ise, rapor yazıcıya alınırken, default satır aralığının dışında daha geniş bir aralık kullanılıp kullanılmayacağı belirtilecektir. Yazıcıda Orijinal GeniĢlik: Bu alanda ise, rapor yazıcıya alınırken, orijinal genişliğin kullanılıp kullanılmayacağı belirtilecektir. Yazıcıda Font Sabit: Bu alanda ise, rapor yazıcıya alınırken, yazı fontlarının sabit olup olmayacağı belirtilecektir. Parametre Sakla Rapor parametreleri menüsünün bu butonu ile, değiştirdiğiniz parametrelerin (kolon ayarları, şekilsel parametreler, rapor başlığı ve notlar, kriterler) daha sonra kullanılmak üzere bir dosyaya kaydedilmesi sağlanacaktır. Parametre sakla butonunu tıkladığınızda ya da ALT+S tuşlarına bastığınızda ekranınız üzerine bir pencere açılacaktır. Bu pencerenin ilk satırında yani oto dosya adı alanında, şu an içinde bulunduğunuz raporun program tarafından verilen adı görülmektedir. Alt satırdaki yani dosya adı alanında ise herhangi bir bilgi yoktur. Şimdi parametrelerinizi saklamak için 2 farklı yol izleyebilirsiniz; 1-Genel oto dosyaya: Bu butonu tıklar veya ALT+G tuşlarına basarsanız, tanımlı olan rapor parametreleri genel bir dosyaya kaydedilir. Yani siz ve sizin dışınızda programa giren bütün kullanıcılar bu dosyayı çağırıp, aynı parametreler ile rapor alabilirler. Bu buton tıklandığında, oto dosya adı alanındaki bilgi aynı şekilde dosya adı alanına gelecektir. 201

202 2-Kullanıcı Ġçin Oto Dosya: Bu butonu tıklar ya da ALT+K tuşlarına basarsanız, tanımlı olan parametreler sizin oto dosya adı ve sizin kullanıcı kodunuzun birleşiminden oluşan bir dosya altında saklanır. Örneğin programa SRV ile yani supervisor şifresi ile girdiyseniz, kullanıcı için oto dosya butonu tıklandığında dosya adı XX_SRV olacaktır. Bu örnekte oto dosya adının XX olduğunu varsaydık. Bir rapor parametrelerini değiştirip, dosya ismi altında sakladıktan sonra, o rapor parametreleri üzerinde bir çok defa değişiklik yapabilirsiniz. Eski parametreler ile tekrar çalışmak isterseniz, verdiğiniz dosya adını parametre yükle programından girip eski parametreleriniz ile tekrar rapor alabilirsiniz. Parametre Yükle Değiştirdiğiniz parametreleri, daha sonra tekrar kullanmak için bir dosya altında saklamanız gerektiğini yukarıda öğrenmiştiniz. Sakladığınız bu parametreler ile yeniden rapor almak istemeniz durumunda, bu parametrelerin tekrar sisteme yüklenmesi gerekmektedir. İşte bu yükleme işlemini de bu program ile gerçekleştireceksiniz. İlgili programı seçtiğinizde karşınıza tıpkı parametre sakla ekranında olduğu gibi dosya adı girmenizi isteyen bir ekran gelecektir. Bu aşamada tekrar yüklemek istediğiniz parametrenin bulunduğu dosya adını bu alana girmelisiniz. Ekran Analiz ve Görüntüleri Series 9000 NT programlarının ekran analiz ve görüntülerinden oluşan bu tip programlarında, bilgiler derlenerek ekranda bir analiz raporu oluşturulur. Bu raporun yazıcıya dökümü print screen tuşu ile gerçekleştirilir. Örneğin SATIŞ/Analizler/Satış-Tahsilat Analizi gibi. F10 Yardım Pencereleri F10 yardım pencereleri, bilgi giriş programlarında, rapor programlarının parametre giriş ekranlarında yer alır. İşlevi ise, o an imlecin üzerinde bulunduğu alana ilişkin kayıtların görüntülenebilmesini sağlamaktır. Örneğin bir stok raporu alacaksınız. Ancak raporu almadan önce, raporunuzun hangi stok için listeleneceğini belirlemeniz gerekiyor. Yani raporun alınacağı stok kodunu girmeniz gerekiyor. Yüzlerce stokunuz olduğunu düşünürsek, bu stokların kodlarını ezbere bilmeniz çok güçtür. İşte bu anda F10 pencereleri yardımınıza yetişir. İlgili alanda <F10> tuşuna basarsanız, o alanla ilgili tüm kayıtlar bir pencere içinde karşınıza gelecektir. F10 penceresine ilgili alandaki satır sonu butonunu tıklayarak da ulaşabilirsiniz. Kod alanlarında <F10> tuşuna basıldığında kod sırasına göre, isim alanlarında <F10> tuşuna basıldığında ise isim sırasına göre liste alınır. F10 ekranında Ctrl+Y tuşlarına basarsanız birtakım kısa yol tuşlarının yer aldığını göreceksiniz. Bunlar aşağıda açıklanmıştır; ALT+E - Yeni Kayıt F10 ekranlarında ALT+E tuşlarına bastığınızda yeni bir kayıt girişi için ilgili tanıtım kartına ulaşırsınız. Örneğin stok seçimi yapacağınız bir alanda F10 tuşuna bastıysanız, bütün stoklarınız kod ve isimleri ile birlikte ekrana gelecektir. Bu pencerede ALT ve E tuşlarına aynı anda basarsanız, yeni bir kayıt girebilmeniz için boş bir stok tanıtım kartı ekrana gelir. ALT+R - Eşdeğer İncele 202

203 Stoklarda ilgili F10 ekranlarında ALT+R tuşlarına basarsanız, ışıklı buluğun üzerinde bulunduğu stok için girilmiş eşdeğer stokları görüntüleyebilirsiniz. ALT+T - Tüm Alanlar F10 ekranları da ALT+T tuşlarına bastığınızda, ilgili kayıt ile ilgili tüm alan adları (fieldlar) bir tablo şeklinde karşınıza gelir. Örneğin stok F10 ekranlarında bu tuşlara basarsanız, ilgili stok ile ilgili tüm alanlara, cari F10 ekranlarında basarsanız cariler ile ilgili tüm alanlara (kayıt, no, unvan, kod vb.) ulaşabilirsiniz. ALT+T ekranının alan adı başlıklı kolonunda ilgili kayıt ile ilgili tüm alan adları, bilgi başlıklı kolonda ise, her bir alan için girilen bilgiler yer alır. Örneğin; sat_unvan SATICI-1 Cari karttaki unvanı başlığının programda tanımlı alan adı sat_unvan, F10 penceresindeki cari için bu alana girilen bilgi ise SATICI-1 dir. ALT+Y - Text Data ALT+Y tuşları, F10 ekranındaki ilgili kayıt için bir tür not defteri niteliğindedir. Bu tuşlara bastığınızda boş bir giriş ekranı ile karşılaşır ve bu ekrana girebilirsiniz. ALT+A - Ara F10 ekranlarında bir kayda hemen ulaşmak isterseniz, ALT+A tuşlarına basıp, karşınıza gelecek pencereden kaydın kod veya adını girebilirsiniz. Program girdiğiniz kaydı bulup, ışıklı bloğu o kaydın üzerine getirecektir. ALT+A tuşları ile +, -, * ve? sembollerini kullanarak da arama yapabilirsiniz. Bu sembollerle yapılan arama şekilleri aşağıda verilmiştir; +Verilen...İçinde verilen kelimesi geçen, - Çek...İçinde çek geçmeyen, * Çek...Sonu çek olan, Çek *...Başı çek olan, K?D...1.karakteri K, 3. Karakteri D olan, +K*+*D...Başı K, sonu D olan. ALT+D - İlave Alanlar <ALT+D> tuşları hem F10 ekranlarında hem de normal giriş programlarında kullanılabilir (kartlar, evraklar gibi). ALT+D tuşları ile, ekranınızda yer alan program her ne ise, o program için ilave giriş alanları yaratabilirsiniz. Başka bir deyişle, ekranınızda şu anda müşteri tanıtım kartı açık bulunuyor. Eğer müşteri tanıtım kartında ah keşke şunu da girebileceğim bir alan olsaydı diyorsanız, bu alanı kendiniz ilave edebilirsiniz. Bunun için; öncelikle ALT ve D tuşlarına birlikte basınız. Karşınıza özel alanlar başlıklı bir pencere gelecektir. Şimdi, ilave edeceğiniz alanlara ait bazı özelliklerin tanımlanması gerekir. Bunun için <F6> tuşuna basmalısınız. Özel alanlar ekranınız üzerine aşağıdaki gibi bir pencere açılacaktır; Şimdi ilave edilecek alanlara ait tanımlamaları yapmaya başlayabiliriz. Bunun için; 203

204 Alan Adı alanına, ilave etmek istediğiniz alan ismini girmelisiniz. Örneğin, referansları, şirket kuruluş yılı gibi. ilave alanınıza; Alan Tipi: Bu alana gelindiğinde, 4 seçenekten oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu aşamada sizden istenilen, biraz önce ilave ettiğiniz alana, ne tür bilgi girileceğini belirlemenizdir. Eğer Düz yazı şeklinde giriş yapacaksanız String veya Word ü Sadece rakam girecekseniz Real i Sadece tarih girecekseniz Date i seçmelisiniz. Alan tipini de seçtikten sonra (başka ilave edeceğiniz alan yoksa),<alt+s> tuşlarına basarak yaptığınız tanımlamaları kayıt etmelisiniz. <ALT+S> tuşları ile kayıt işlemini yaptıktan sonra, ilave ettiğiniz alan isimlerinin yer aldığı özel alanlar başlıklı bir önceki ekrana ulaşacaksınız. Artık, ilave edilen alanlara girişlerinizi yapabilirsiniz. ALT+G - Kayıt Hikayesi ALT+G tuşları ile o anda ışıklı blok F10 ekranında hangi kayıt üzerinde ise o kayda ilişkin bazı kayıt bilgilerini öğrenmeniz mümkündür. Örneğin o kaydı kim, ne zaman girmiş, en son kim değiştirmiş? gibi. <ALT+G> tuşlarına birlikte bastığınızda karşınıza aşağıdaki gibi bir pencere gelecektir. Biz kayıt hikayesi ekranını, müşteri tanıtım kartından çağırdık. Bu pencerede yer alan bilgiler şunlardır; Kayıt No: Ekranınızdaki kaydın (yani müşteri kartının) kayıt sıra numarasıdır. Örneğin bu alanda 5 görüyorsanız, tanıtım kartınız 5. sıradadır. Başka bir ifade ile, ekranınızdaki tanıtım kartından önce girilmiş 4 tanıtım kartı daha vardır. Yaratan Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının adı ve soyadıdır. 204

205 Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın girildiği tarih ve saattir. Son DeğiĢtiren Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın en son değiştirildiği tarih ve saattir. girilen özel kodlardır. Özel Kod1-2-3: İlgili kayıt için Kayıt hikayesi ekranı üzerinde ALT+Y tuşlarına basarak (yaz-boz tahtası) aklınıza gelebilecek her türlü notun kaydedileceği bir ekrana, ALT+D tuşlarına basarak da (yardımcı tablo) özel alanlar oluşturabileceğiniz bir ekrana ulaşabilirsiniz (Bkz. D-İlave Alanlar). ALT+K - Kayda Gir ALT+K tuşunun işlevi; o anda ışıklı blok F10 ekranında hangi kayıt üzerinde ise, o kaydı seçip, kayıt ile ilgili bilgi giriş ekranını görüntülemektir. Örneğin, hesap ekstresi almak istiyorsunuz. Ekstreye girdiğinizde, sizden öncelikle hangi müşterinizin ekstresini almak istediğiniz sorulacaktır (parametreler ekranında). Bu durumda parametreler ekranında yer alan müşteri kodu ekranında <F10> tuşuna bastınız. Programınız o anda bilgisayarınızda yüklü olan tüm müşterileri kod ve isimleri ile birlikte listeledi. Bu aşamada <ALT+K> tuşlarına basarsanız, ışıklı blok hangi müşteri kodunun üzerinde ise, o müşterinin tanıtım kartı ekranınıza gelecektir. Böylece, hesap ekstresinden çıkıp menüler içinde dolaşmadan, direkt olarak müşteri tanıtım kartına ulaşacak, dilerseniz bu karta bilgiler de girebileceksiniz. Aynı örneği stok modülü için de verebiliriz. Stok modülünün herhangi bir bölümünden rapor alırken, ilgili alanda <F10> tuşuna basıp, F10 ekranında da <ALT+K> tuşlarına basarsanız, o alanla ilgili giriş ekranına ulaşabilirsiniz (örneğin stok kodu alanında <F10> ve <ALT+K> tuşlarına bastıysanız, stok tanıtım kartı ekranına ulaşabilirsiniz). Başka bir ifade ile <ALT+K> tuşları sayesinde, hangi modülün hangi bölümünde olursanız olun, bulunduğunuz bölümden çıkmadan kayıt girebilme imkanı bulacaksınız. 205

206 ALT+M - Menü Evet, F10 yardım pencerelerde kullanabileceğiniz fonksiyon tuşlarını ve bunların hangi işlevleri gerçekleştirdiklerini açıklamaya çalıştık. Şimdi yine F10 pencerelerinde kullanabileceğiniz bir yardımcı butona değinmek istiyoruz. Her F10 penceresinin sağ üst köşesinde Menü tanımlı bir buton yer alır. Bu buton tıklandığında, imleç F10 ekranında hangi stokun veya carinin üzerinde ise, o stok veya cari ile ilgili son durum ve hareket bilgilerini içeren tablolara ulaşabilirsiniz. MüĢteri ve Satıcı F10 Penceresinde Menü Butonu Stok F10 Penceresinde Menü Butonu 206