Çocuk İstİsmarı. Çocuk: 18 yaşına erişmemi ş insan. İlkay Soykal, Psikolog, Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi Psikiyatri Servisi 10/06/16

Transkript

1 Çocuk İstİsmarı Çocuk: 18 yaşına erişmemi ş insan 1

2 KAVRAMLAR Aile içi şiddet: Fiziksel, duygusal ya da cinsel yönden zarar vermesi. Aletli saldırı: Kemer, kayı ş, ev aletleri, sopa, sigara, sıcak su, silah, gibi bir araçla yapılan saldırı. Aletsiz saldırı: Tokat, tekme, yumruk, çimdik, itip kakma biçiminde saldırı. 2

3 Anal istismar: Anal cinsel ilişkiye zorlanma ya da cinsel uyarılara yönelik davranışlara maruz bırakılma. 3

4 Cinsel istismar: Erişkin bir kişi tarafından cinsel doyum elde etmek amacıyla çocuğun kullanılması. 4

5 Cinsel sömürü: Kişinin rızası dışında cinsel etkinlik. ş Cinsel taciz: Utandıracak, küçük dü ürecek cinsel içerikli her türlü davranı ş. Çocuk istismarı: Çocukların, fiziksel, duygusal, zihinsel ya da sosyal gelişimlerinin örselenmesi. 5

6 Çürük: Herhangi bir travmaya ba lı olarak deri altındaki kılcal ğ damarların zedelenmesi ve kanın deri altına sızması. Ekimoz 6

7 Duygusal İhmal Sevgi ve ilgi göstermemek Başarılarını ödüllendirmemek Yeteneklerini desteklememek Denetimden yoksun bırakmak Okula göndermemek İsteklerine kayıtsız kalmak Dışlamak Yok saymak 7

8 Duygusal İstismar Reddetme Aşağılama Tehdit etme Suçlama Yaşına, özelliklerine uygun olmayan beklentiler 8

9 Eğitim ihmali: Çocuğun öğrenim yaşına geldiği hâlde okula göndermemek, okula gidiyorsa gereksinimlerini sağlamamak. 9

10 Fiziksel İhmal Yeterli ve uygun beslememek Uygun ve temiz giydirmemek Kirli ve bakımsız bir çevrede yaşamak Kazalara karşı önlem almamak Uygun barınma, yatma koşullarını sağlamamak Banyo gereksinimini karşılamamak Gebelikte sigara, alkol kullanma 10

11 Fiziksel istismar:çocuğun anne baba, öğretmen, bakıcı gibi ona bakıp yetiştirmekle yükümlü kişiler tarafından dayak atma, yakma, ısırma, sarsma, haşlama gibi olaylar sonucunda kaza dışı her türlü yaralanması. 11

12 İhmal Beslenme Barınma Giyim Sağlık Eğitim Korunma Gözetim gereksinimlerinin karşılanmaması. 12

13 Çocuk İstismarı "Çocuğun sağlığını, fiziksel ve psikososyal gelişimini olumsuz etkileyen, bir yetişkin, toplum ya da devlet tarafından bilerek ya da bilmeyerek yapılan tüm davranışlar DSÖ 13

14 Bir çocuğun ihmal edildiğini nasıl anlarız? Tıbbi destekten mahrumsa Okul devamsızlığı bir anda artmaya başlamışsa Sürekli kötü-kirli giyiniyor ve kötü kokuyorsa Vücudu aşırı derecede zayıf düşmüşse Yemek veya para için yardım istemeye başlamışsa Aniden i ş bulup çalışmaya başlamışsa Hobi ve alışkanlıklarında ani değişimler başlamışsa Sigara, alkol ve madde kullanımı başlamışsa Kendine zarar verme davranışı sergilemeye başlamışsa 14

15 15

16 Yaşlara göre dağılım:0-3 ya ş: % ya ş: % ya ş: %25 12 ya ş ve üstü: %35 Cinsiyete göre dağılım:erkek/kız: 1/3 İstismarcının özellikleri:%96 sı erkek %80 i çocuğu tanıyan biri 16

17 Kuşku Olduğunda Hemen Yönlendirme 17

18 Çocukta gelişebilecek ruhsal bozukluklar Davranım bozukluğu Kaygı bozuklukları Depresyon, düşük benlik saygısı, intihar davranışları Travma sonrası stres boz. Konversiyon boz., somatizasyon boz. Yeme boz. Dışa atım boz. (Enürezis, enkoprezis) Dikkat dağınıklığı, akademik sorunlar Disosiyatif boz. Alkol madde kötüye kullanımı 18

19 Yaşına uygun olmayan cinsel davranışlar Cinsel davranışlarda artma, mastürbasyon Yaşadıkları cinsel travmayı yeniden yaşama eğilimi, cinsel oyunlar oynama, erişkinlere ayartıcı davranışlarda bulunma Fobik kaçınma İlişkisel sorunlar Cinsel kimlik boz. 19

20 Öz kıyım davranışı Cinsel saldırıda bulunma 20

21 Çocukla Görüşürken Çocuğun duygusal tepkilerini tanıyabilmek Çocuğa güvenmek 21

22 Basit ve kısa cümle Çocuğun sözel olmayan ifadelerine dikkat etmek Net ve somut kelimeler 22

23 Çocuğun çekinceleri Bana inanmazlar. Başım belaya girer. Beni tehdit etmişti. Sevimli biriydi o. Şimdi nasıl söyleyeyim? Bana yapılan yanlı ş mıydı? 23

24 İletişim Modeli Bilgi Anlamak Karar Eylem Sonuç 24

25 İletişimde Engeller Sürekli Tekrar Abartı Eklemek Acele Etmek Yorum Getirmek Geri Kalmak 25

26 Sorunu Olan Çocuk Ne Yapar? İç konuşma Kendini suçlama Biriktirme Savunma 26

27 Anlama, başkalarının gerçeğini onların gördüğü açıdan görmedir. Nasıl anlayacağız? Karşımızdakinin sözcükleriyle, duygularıyla, düşünceleriyle 27

28 İhmal Edilen Çocuklarda Fiziksel, duygusal ve zihinsel büyüme, gelişme ve olgunlaşmaları yavaşlar. Diğer çocuklara göre daha çabuk ve sık hastalanırlar. Hastalandıklarında zor ve geç iyileşirler. 28

29 Çocuğun istismara uğradığını nasıl anlarız 29 İçine kapanma veya aşırı hareketlilik, sebepsiz ağlamalar Eve gitmek istememe, okulda kalmak istememe (Ani) Ders başarılarında belirgin düşüşler. Çocuğun vücudunda yanıklar, kesikler, çürükler, şişlikler Jestlerinde, mimiklerinde ve yüz ifadelerinde donukluk Yaralanmaların mantıklı bir açıklamalarının olmaması. Gece kabusların artması ve /veya diğer uyku güçlükleri Öfke patlamaları, Anksiyete (kaygı) Yalnız kalmaya karşı direnme Yaşa uygun olmayan cinsel kelimeler-hareketler Ani alkol ve madde kullanımı

30 Araştırmalardan İstenmeyen bir gebelik sonucunda doğan, Erken veya düşük doğum ağırlıklı doğan (doğum kilosunun 2500 gr altında), Gayrimeşru olarak dünyaya gelen bebekler ile, İkizlerin daha çok ihmal edildikleri gözlenmiştir. Çocuk geç konuşmuşsa 30

31 İhmal Eden Ebeveyn Kendine güvenmeyen, Anne-baba olmayı kabullenememi ş, Kendi çocukluğunda benzer bir durumla karşılaşmı ş, Çocuk gelişimi ve eğitimi konularında yanlı ş ve yetersiz bilgiye sahip kişiler oldukları saptanmıştır 31

32 Riskli aileler: - Tek ebeveyn (boşanma) - Alkol- madde bağımlılığı - Düşük sosyoekonomik durum (yoksulluk, göç, işsizlik) - Eğitimsizlik (genç anne, baba; çok çocuk) (annenin eğitim seviyesi daha önemli) - Ebeveynlerde ruhsal bozukluk, ailede kronik hastalık 32

33 Önlem Ailenin sosyoekonomik durumunu düzeltmek Riskli aileleri saptamak Anne-babalık eğitimi, disiplin eğitimi vermek Ebeveyn destek grupları Ailenin evde TV ve bilgisayar kullanımının kontrol edilmesi 33

34 34 Sağlıklı ve doğru cinsel bilgi sağlamak Cinsel konuları rahatça konuşabilmek Güvenliklerini gözetmek (bo ş, ıssız yerlerde oyun oynanmaması, izinsiz komşu ve arkada ş evlerine gidilmemesi) Sosyal iletişim kanallarında dikkat edilmesi Beden koruma çalışması ( İç çamaşırların senin özel bölgelerini kapatıyor. Buraya kimsenin dokunma hakkı yok.) Ellenmek ve öpülmek istemiyorsan hayır diyebilirsin. Rahatsız olduğunda, kendini kötü duyumsadığında yardım hakkın var. Her sır saklanmaz. İlk 72 saat deliller için önemlidir.

35 Şu adresi biliyor musun, ben bilmiyorum.oraya kadar benimle gelir misin? Bana yardımcı olur musun? Paketlerimi evime çıkarmama yardım eder misin? Aynı ya ş grubundan arkadaşlıklar olsun. 35

36 Hayır diyebilme yöntemleri HAYIR MAZERET BİLDİRME ATLATMA KONUYU DEĞİŞTİRMEK HAYIR TEKRARI YÜRÜYÜP GİTMEK/ ORTAMDAN SAKINMAK Hayır, Hayır teşekkürler Hayır olmaz Hayır teşekkürler, sigara dumanından çok rahatsız oluyorum, beni öksürtüyor. Hayır, teşekkürler, şimdi değil. Hayır teşekkürler, ben bir bardak su alabilir miyim? Hayır içmiyorum. Hayır teşekkürler. Hayır de ve ortamı terk et.

37 37

38 38

39 39

40 KAYNAKLAR 1-İşeri, E. Cinsel İstismarın Etkileri ve Çocularla Görüşme Teknikleri, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı 2-Saltık, A. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlı ğı ABD 3-Ruh Sağlığı Modülleri, Eğitimciler İçin Eğitim Rehberi, Sağlık Bakanlığı, Sağlık Eğitimi Genel Müdürlüğü, Ankara, Korkmaz, B. Beyin gelişimi ve çocukluğa özgü bazı gelişim bozuklukları, Stajyer Ders Notu, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji ABD 40

41 5-Çocuk ve Şiddet Çalıştayı, 12 Eylül 2009, İstanbul Tabip Odası Çocuk Hakları Komisyonu, Editör, Erkan, T. 6-İhmal ve İstismar, İzmit Rehberlik ve Araştırma Merkezi, Mart Çocuk stismarı ve hmali Terimleri Sözlü ü, Gazi İ İ ğ Üniversitesi Çocuk Koruma Merkezi 41