Dr.Fethiye ÇÖVEN. Uzm.Veteriner Hekim Bornova VKAE yahoo.com

Transkript

1 Biyogüvenlik Dr.Fethiye ÇÖVEN Uzm.Veteriner Hekim Bornova VKAE yahoo.com

2 BĐYOGÜVENLĐK = HAYVANLARI KORUMAK

3 Biyogüvenlik Hastalık k etkenlerini işletmelerden i uzak tutmak, Hastalıklar kların n yayılmas lmasını önlemek için i in alınan tedbirler

4 Biyogüvenlik Kanatlılar ları Nelere Karşı Korur? BAKTERĐ VĐRUS MANTAR PARAZĐT

5 Biyogüvenlik Biyogüvenlik tedbirlerini uygulayarak; - hastalıklar kların n işletmelerei girişi i engellenir - kanatlı sağlığı korunur - işletmelerden alınan verim / kazanç artar

6 Đnfeksiyöz Hastalıklar kların n Bulaşmas ması VERTĐKAL- DĐKEY BULAŞMA (DAMIZLIKLARDAN) LATERAL- YATAY (ÇEVREDEN) BULAŞMA ĐNFEKTE DAMIZLIK ĐNFEKTE YUMURTA BULAŞIK MATERYAL YEM, SU GÜBRE EKĐPMAN ĐNFEKTE CĐVCĐV

7 Kanatlı Hastalıklar klarının n Taşı şınma Yolları

8 Hastalıklardan Korunmak Đçin; Đşletme ile çevre arasına mesafe konulmalı Temiz tutulmalı Hastalıklar işletmelere i taşı şınmamalı Çevreden hastalıklar kların n gelmesi engellenmeli Hastalıklar kların n belirtileri konusunda bilgi sahibi olunmalı Hasta hayvanlar ilgililere bildirilmeli

9 Mesafe Konulmalı Đşletmeye girişler sınırlandırılmalı - Kapılar, çitler, kilit Kümes çevresinde temiz ve kirli alanlar oluşturulmal turulmalı

10 Girişler SınırlandS rlandırılmalı

11 Girişler SınırlandS rlandırılmalı Kanatlı ile ilgilenen şahısların n işletmeye i girişlerine izin verilmemeli Gereksiz ziyaretçilere ilere izin verilmemeli

12 Girişler SınırlandS rlandırılmalı Araçlar ların n işletmeye i girişleri sınırlandırılmalı Đşletme giriş/çıkış ış noktalarında nda dezenfektan püskürtme istasyonları bulunmalı

13 Temizliğe önem verilmeli Kümeslere girmeden önce / çıktıktan ktan sonra eller iyice yıkanmalı - sabun - el dezenfektanı

14 Temizliğe önem verilmeli Kümes girişlerinde ayak banyosu bulundurulmalı Kümeslerde temiz kıyafet giyilmeli Özellikle ayakkabı/çizme Zorunlu ziyaretçilere ilere temiz kıyafetk Kümes kirleri

15 Kümesler Korunaklı Olmalı Kümeslere yabani kuşlar ların n girişi i engellenmeli

16 Zararlılarla larla Mücadele M Programları Uygulanmalı Kemirici, böcek, b sinek ve dışd parazit mücadelesi yapılmal lmalı

17 Kemirgen MücadelesiM Tek bir fare dışkısı adet civcivi infekte edecek sayıda Salmonella bakterisi taşımaktadır

18 Zararlılarla larla Mücadele M Programları Uygulanmalı Kemirgenlerin girişini ini engellemek için i in kümes k çevresinde 1-3m. 1 genişli liğinde inde beton / çakıldan bir alan yapılmal lmalı

19 Hastalıklar Đşletmeye Taşı şınmamalı Civcivler sertifikalı damızlıklardan sağlanmalı Yarka alımında Mikoplazma, Salmonella, Avian Influenza, Newcastle Hastalığı yönünden ari sürüler seçilmeli Farklı yaş gurupları, farklı türden olan hayvanlar, değişik kaynaklardan gelen hayvanlar bir arada bulundurulmamalı

20 Đşletmeye Hastalıklar Taşı şınmamalı Sürünüzde problem varsa diğer yetiştiricilerle buluşmayın

21 Çevreden Hastalıklar kların n Gelişi Kümes ekipmanları, işletmede kullanılan lan bahçe e malzemeleri vb. diğer işletmelerle i paylaşı şılmamalı Engellenmeli Ahşap yada kağı ğıttan üretilen (viol( viol) malzemeler kesinlikle paylaşı şılmamalı

22 Đşletmeye Hastalıklar Taşı şınmamalı Temizle & Dezenfekte et Paylaşı şılan ekipmanlar alınırken / iade edilirken iyice temizleyip dezenfekte edilmeli

23 Ölü Tavukların Đmhası Ölü tavukları uygun şekilde imha edilmeli - rendering, - gömerek - yakarak - kompostlama

24 Temizliğe önem verilmeli 1 gr kümes tozunda yaklaşık 500 bin bakteri bulunur

25 Temizliğe önem verilmeli Kümeslerde kullanılan lan ekipmanlar temizlenip /dezenfekte edilmeli

26 Organik Materyalin Uzaklaştırılmas lması 1 gr kümes altlığında yaklaşık 8 milyar bakteri bulunur

27 Gübre/Altlık Đmhası Kümes boşalt altıldıktan sonra gübre/altlık k kümesten k uzaklaştırılarak larak uygun koşullarda imha edilmelidir. - gömerek, - yakma fırınında f nda yakarak - merada yanmaya bırakarakb - gübre fabrikalarında işlemei tabi tutarak vb.

28 Dezenfektanlar Dezenfektanlar Temizlik ve dezenfeksiyon biyogüvenlik uygulamalarının n en önemli basamağı ğıdır. Dezenfektan uygulanmadan önce ortam tamamen temizlenmeli ve organik maddeler fırçalanarak f uzaklaştırılmal lmalıdır Gübre ve kurumuş kirlerin bulunduğu ortamlarda dezenfektanlar etki gösteremezler

29 Dezenfektanlar Dezenfektanlar üretici firmaların önerdiği şekilde uygulanmalı ve etki göstermesi g için i in belirtilen süre s temas etmesi sağlanmal lanmalıdır Dezenfektan artıklar kları usulüne uygun olarak yok edilmelidir

30 Hastalık k Belirtileri Konusunda Dikkatli Olunmalı

31 Hastalık k Belirtileri Konusunda Dikkatli Ani ölümlerin artması Hareketlerde isteksizlik ve iştahsızlık, Yeşilimsi ve sulu ishal, Olunmalı

32 Hastalık k Belirtileri Konusunda Dikkatli Olunmalı Aksırık, k, öksürük k ve burun akınt ntısı, Baş,, boyun ve göz g çevresinde ödem Đbik, sakal ve bacaklarda morarma (AI)

33 Hastalık k Belirtileri Konusunda Dikkatli Olunmalı Titremeler, kanatlarda düşme, dönme hareketi, başı şın n geriye dönmesi, d denge bozukluğu, u, felç şekillenmesi (NDV)

34 Hastalık k Belirtileri Konusunda Dikkatli Olunmalı Yumurta veriminde düşme Yumurtada şekil bozukluğu Yumuşak / ince kabuklu yumurta

35 DĐKKAT!!!! Erken tespit hastalıklar kların n yayılmas lmasını önlemek açısından a çok önemlidir.

36 Hasta Tavuklar Đlgililere Bildirilmeli

37 YUMURTA VERĐM M DÜŞÜKLD KLÜĞÜNE SEBEP OLAN FAKTÖRLER

38 Yumurta Verim DüşüklD klüğü Yumurta veriminde azalma üreticinin kazanç kaybına sebep olur. - yumurta verimini etkileyen problemler tespit edilmeli - önlenmesi için i in gerekli tedbirler alınmal nmalı.

39 Yönetimsel Problemler Hastalıklar ve kötük yönetim uygulamaları yumurtacı sürülerde yumurta veriminde azalma, renk ve şekilde anormalliklerle sonuçlan lanır.

40 Yönetimsel Problemler Aydınlatma; kapalı kümeslerde aydınlatma çok önemlidir. Karanlıkta tavuklar yem yemezler, dolayısıyla yla yumurta verimi düşer. d Lambalar düzenli d olarak temizlenmeli ve kontrol edilmelidir. Lambalar gerektiğinde inde değiştirilmelidir.

41 Yönetimsel Problemler Günlük k aydınlatma mevsim ve hayvanın n yaşı şına uygun olarak programlanmalıdır. r. Günlük k 14 saatten az ışık k yumurta veriminde düşmeye sebep olur. Çok fazla ışık k yumurtalıklar kların n erken gelişimine imine sebep olur ve tavuklar çok küçük üçük k yumurta yumurtlar.

42 Yönetimsel Problemler Yemle ilgili problemler Yem tüketiminde t azalma yada yem yemememe; Yemin tadı iyi olmadığı ığında yada özellikle yüksek çevre ısısı nedeniyle stresli olduklarında tavukların n yem tüketimlerinde t azalma olur. Yemliklerde her zaman için i in temiz yem bulunmalıdır. Tavuklar iyi beslenmediğinde yumurta veriminde azalma şekillenir.

43 Yönetimsel Problemler Yetersiz içme i suyu Sıcak stresinden kaçınmak için i in her zaman temiz ve serin su sağlanmal lanmalıdır. Yetersiz su tüketimi t yumurta veriminin azalmasına ve ölümlere sebep olabilir

44 Yönetimsel Problemler Yemde kalsiyum miktarının n azlığı ığı; - Yumuşak kabuklu, kabuksuz, çatlak, küçük üçük yumurta, - Kabukta renk kaybı - Tavuklarda ayak problemleri Yemde tuz miktarının n azlığı ığı; - Yumurta veriminde ani düşüşd - Tavuklarda kanibalizm

45 Yumurta Verim DüşüklD klüğü Tavuklara bağlı faktörler; Yumurta verimi genellikle 52 hafta süredir Bu sürenin s sonunda tüy t y dökümüne d sokulurlar. Bu dönemde d tüyler t dökülür d r ve verim durur. Tüy y dökümünden d sonra ikinci verim dönemi başlar. Bu dönemde d yumurtalar daha büyük, b kabuklar daha ince verim oranı daha düşüktür. Yaşlı tavukların n yumurta kabukları daha incedir.

46 Yumurta Verimini/Kalitesini Etkileyen Hastalıklar Infeksiyöz Bronşitis Newcastle Hastalığı Avian Influenza Avian Adenoviruslar (EDS 76 Epidemik Tremor (AE) Difteri/Çiçek ek Reovirus ILT Mikoplazma Infeksiyöz Koriza Dış parazitler 76 )

47 IBV-Solunum Sistemi Solunum güçlüğü

48 IBV - Yumurta Verim I DüşüklD klüğü IBV ile infekte yumurta follikülleri Böbreklerde şişkinlik ve ürat kristalleri birikimi

49 IBV - Yumurta Verim DüşüklD klüğü Infeksiyöz Bronşitis - Yumurta kanalı problemleri Yumurta veriminde düşme d Yumurta ağıa ğırlığında düşmed Yumurta kalitesinde bozulma

50 IBV - Yumurta Verim DüşüklD klüğü Yumurta kalitesinde bozukluk

51 IBV - Yumurta Verim DüşüklD klüğü Variant IBV

52 IBV - Yumurta Verim DüşüklD klüğü Variant IBV

53 Solunum sistemi Yumurta kanalı Newcastle Hastalığı - Yumurta sayısında düşmed - Yumurta kalitesi bozulma Merkezi sinir sistemi Sindirim sistemi

54 Newcatle Hastalığı

55 NDV- Sindirim Sistemi Lezyonları

56 NDV- Yumurta Kanalı Lezyonları Karın n boşlu luğunda unda yumurta sarısı Yapısı bozulmuş yumurta follikülleri lleri

57 NDV- Yumurta Kanalı Lezyonları yumurta folliküllerinde şiddetli kanamalar

58 NDV- Yumurta Kanalı Lezyonları

59 Đnsanlarda NDV Kaynaklı Konjuktivitis

60 Avian Influenza Solunum Sistemi Problemleri Morarma ibik ve sakallarda, ayaklarda, yüzde Tüylerde kabarma Yumurta veriminde düşme Đshal Sinirsel belirtiler

61 Avian Influenza

62 Avian Influenza

63 Avian Influenza tracheada kanamalar yumurtalıklarda kanamalar ve gelişme geriliği

64

65 EGG DROP SENDROM 76 (EDS 76 ) Yumurta kanalında nda yangısal reaksiyon Yumurta veriminde / kalitesinde düşüklük

66 Epidemik Tremor / AE Epidemik Tremor /Avian Encephalomyelitis - Civcivlerde denge bozukluğu ve felçler - Yetişkinlerde belirti oluşmadan yumurta verim düşüklüğü

67 Mikoplazma Đnfeksiyonu Solunum sistemi problemleri Yumurta veriminde düşme d (kronik hastalıkta verim kaybı düşüklüğü uzun süre s devam eder) Yemin değerlendirilmesinde erlendirilmesinde azalma Yumurta kalitesinde bozukluk, Yumurta renginde açılmaa Ölüm

68 Dış Parazitler (Bitler /Pireler) Yem tüketiminde t azalma Yumurta veriminde azalma Zayıflama Diğer hastalıklara hassasiyetin artması

69 KORUYUCU AŞILAMALAR A UYGULANMALI

70

71 TEŞEKKÜRLER