Uzman Psikolojik Danışman Selin ÖZKAN

Transkript

1 Uzman Psikolojik Danışman Selin ÖZKAN

2 ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM 2

3 ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM Cinsel davranışların gelişimi diğer çocukluk davranışları gibi keşfetme ve oyun temellidir. Dünyaya yönelik sürekli bir merak kendini keşfetmeyi kendi vücudundan zevk almayı, farklılık ve benzerlikleri araştırmayı temsil eder ay arası bebeklerin üçte biri cinsel organlarıyla oynar. Bebek, vücudun belirli bölgeleri okşandığı, sürtündüğü zaman hoş duygular ortaya çıktığını keşfeder, bu keşifler rastlantısaldır. Duyusal deneyim haz vericiyse tekrarlanma olasılığı fazladır. Özellikle bez değişimi uyaranın huzur verici ve rahatlatıcı bir davranışı temsil ettiği şeklidir. Ebeveynin tepkileri bebeğin bunu ne sıklıkta yapacağını belirler. 3

4 ÇOCUKLARDA CİNSEL GELİŞİM 2-4 yaş arasında tuvalet faaliyetlerine ilgi artar ve çocuk yetişkinleri takip eder. Yetişkinlerin tepkilerini görmek için vücudun bölümlerini özellikle cinsel organlara yönelik argo sözleri yineler. Çocuk, oyuncak, battaniye, sandalye kolu gibi nesnelere sürtünerek mastürbasyon yapabilir. Her 3 çocuktan ikisi ve her 3 kız çocuktan biri bunu yapar. 4

5 0-4 YAŞ ÇOCUĞUNUN TİPİK VE ATİPİK CİNSEL DAVRANIŞLARI 5

6 Tipik Cinsel Davranışlar 1- Kendini keşfetme, uyarma 2- Cinsel organını tutma okşama 3- Başkalarının vücutlarını seyretme 4- Cinsel organını gösterme 5- Doktorculuk, evcilik oynayarak kendi cinsiyeti ve karşı cinsin rollerini keşfetmeye çalışma 6- Tuvalet faaliyetlerine ilgi duyma Burada saydığımız özellikler çocuk cinsel gelişiminin normal parçalarıdır. Bu tür deneyimler çocuğun kendi bedeni ve başkalarının bedenleri hakkındaki bilgilere dayanır. 6

7 Atipik Cinsel Davranışlar 1- Cinsel fiillerden söz etmek 2- Müstehcen dil kullanmak 3- Yetişkinlere özgü cinsel davranışlarda bulunmak 4- Yetişkin ve çocuklarla cinsel tarzda ilişki kurma 5- Cinsel davranış ve konuşmalarla aşırı meşgul olmak Burada saydığımız maddeler çocuğun cinsel gelişiminde sağlıksız bir durumu gösterir ve bunun cinsel istismar dışında çok çeşitli nedenler olabilir. 7

8 ÇOCUKLARIN CİNSEL DAVRANIŞLARINA EBEVEYNLER NASIL TEPKİ GÖSTERMELİDİR? Cinsel gelişim çocuk gelişiminin normal bir parçası olduğundan ebeveynlerin tepkilerinin çocuğun yaşına uygun olması gerekir. Ebeveynler çocuğun cinsel ilgileri ile diğer ilgi alanlarını dengelemelidirler.ayrıca uygun kişisel alan,gizlilik,çıplaklık ve kendine dokunma hakkında sınırlar ve kurallar koymalıdırlar. Kullanılan dili,giysileri,cinsel rol davranışlarını, çocuğun izlediği tv dizileri, çizgi filmleri düzenlemelidirler. Çocuğun cinsel organ keşfini normal karşılamalı onu ayıplayıp, utandırmamalıdırlar. Cinsel organ ile oynamanın ve masturbasyonun normal ve evrensel olduğunu unutmamalıdırlar. Çocuğun cinsellikle ilgili soruları mutlaka yaşına uygun bir şekilde yanıtlanmalıdır. 8 8

9 ÇOCUKLARIN CİNSEL DAVRANIŞLARINA EBEVEYNLER NASIL TEPKİ GÖSTERMELİDİR? Çocuğa iyi ve kötü dokunuş arasındaki farkı öğretmek Çocuğu dinlemek Çocuğu yargılamamak Çocuğa kurallar ve sınırlar koymak Cinsel içerikli oyunlar oynadığında onu ayıplamamak ve utandırmamak 9

10 RİSK ALTINDAKİ ÇOCUKLAR Çocuk istismarcıları çocuğun olası direncini yenmek isterler. Bu sebeple savunmasız olduklarını sezdikleri kendinden emin olmayan çekingen, yalnız ve mutsuz görünenleri tercih ederler. Ayrıca yaşından ufak gösteren, naif, tehlikelerden habersiz, fiziksel yada zihinsel engelli olan çocuklar daha yüksek risk grubundadırlar. Özgüveni düşük, kimliği gelişmemiş, ailesi tarafından duygusal olarak ihmal edilen, yeterince sevgi ve şefkat görmeyen çocuklarda yüksek risk altındadırlar. 10

11 YETİŞKİNLERDE CİNSEL YÖNDEN ÇOCUĞA YÖNELİK ZARARLI DAVRANIŞLAR İnternette veya başka bir yerde çocuk pornografisi indirme ve izleme. Cinsel organlarını çocuklara gösterme Çocuğu cinsel ilişkiye zorlama Çocuklarla arkadaşlık kurma isteği yaşıtlarıyla birlikte olmamak Çocuk istemediği halde zorla ona sarılmak ısrarla öpmeye çalışmak Yaşa uygun olmayan cinsel içerikli oyunlar oynamak Çocuğu uyutma onunla ısrarlı bir şekilde yatmak isteği Çocuğun banyosuna girmek Çocuğu kuytu ıssız yerlere götürmek Çocuğa pahalı hediyeler almak 11

12 ÇOCUĞUN CİNSEL İSTİSMARI (ÇCİ) 12

13 ÇOCUĞUN CİNSEL İSTİSMARI (ÇCİ) Yetişkinlerin ve ebeveynlerin genellikle ÇCİ konusunda yanlış düşünceleri vardır. Bu düşünceler medyadaki sansasyonel olaylarla körüklenir, aşırı korku ve kaygı yaratır, ama çocukları korumaya hizmet etmez. Ebeveynlerin ve öğretmenlerin çocuk cinsel istismarının belirtisi olabilecek erken uyarı işaretlerini nasıl tanıyacakları ve nasıl davranacakları bilgisiyle de donanmaları gerekir. 13

14 ÇÇİ İLE İLGİLİ YANLIŞLAR VE DOĞRULAR Çocuk cinsel istismarı insanların sandığı kadar yaygın değildir. Kız çocuklarının cinsel istismara uğrama riski erkek çocuklarından fazladır. Çocuk cinsel istismarı belli kültürlerde, sosyo-ekonomik düzeyi düşük ve eğitimsiz topluluklarda daha çok görülür. Çocuk cinsel istismarı sadece işlevsel olmayan ailelerde görülür. Benim çocuğum cinsel istismar riski altında değildir. Çocuk cinsel istismarı yükselişe geçti. Yabancılar, çocukları istismar eder. 14

15 İSTİSMARLA İLGİLİ DOĞRULAR-YANLIŞLAR Cinsel istismarcılar kolayca tespit edilebilir. Çocuk istismarcıları akli dengesi bozuk kişilerdir. İstismarcıların tümü kendi çocukluğunda istismara uğramıştır. Sadece eşcinsel erkekler, erkek çocukları istismar eder. Kadınlar çocukları cinsel açıdan istismar etmezler. Çocukları korumanın tek yolu ÇCİ afişe etmektir. Çocuk rıza gösteriyorsa cinsel istismar yoktur. ÇCİ de çocuk asla haz almaz. Okul öncesi dönemde çocuklar cinsel istismar riski altında değillerdir. 15

16 İSTİSMARLA İLGİLİ DOĞRULAR-YANLIŞLAR Çocuklar cinsel istismarla ilgili yalan söylerler. Cinsel istismara uğrayan çocuklar bunun yanlış olduğunu bilirler ve ebeveynlerine her şeyi anlatırlar. Pedofililer tedavi edilemezler. 16

17 ÇOCUK İSTİSMARI KATEGORİLERİ Fiziksel istismar Duygusal istismar İhmal Cinsel İstismar 17

18 FİZİKSEL İSTİSMAR Vurma, sarsma, fırlatma, yakma, zehirleme, suda boğma, haşlama gibi yollarla çocuğa fiziksel zarar vermek DUYGUSAL İSTİSMAR Çocuğa devamlı duygusal açıdan kötü muamelede bulunmak, çocuğun duygusal gelişimi üzerinde ciddi ve kalıcı olumsuz etkilere yola açmak. Örneğin aşağılamak, hakaret etmek, tehdit etmek İHMAL Çocuğun fiziksel veya duygusal ihtiyaçlarını sürekli aksatmak, ertelemek CİNSEL İSTİSMAR Çocuğu zorla veya kandırarak her türlü cinsel faaliyete katmak 18

19 ÇCİ DAVRANIŞLARININ KAPSAMI Çocuğu cinsel temas amacıyla kandırmaya yönelik eylemlerde bulunma İnternette çocuğu kandırmaya yönelik davranışlarda bulunma Çocuğu baştan çıkarıcı giyinmeye ya da davranmaya zorlama Çıplaklık Çocuğun önünde soyunma Cinsel organın teşhir edilmesi Çocuğu bir yetişkin gibi birlikte uyumaya ve aynı yatağı paylaşmaya zorlama Çocuğu cinsel eylemleri izlemeye ya da dinlemeye zorlama Pornografi için çocuğu fotoğraflama Çocuktan istismar için başka çocuklar bulmasını isteme 19

20 Çocuk cinsel istismarı birkaç haftalıktan 18 yaşına kadar görülebilir. En riskli yaş grubu 5-12 yaş arasındaki çocuk grubudur. ÇCİ mağdurlarının %70 kadarı kız, % 30 kadarıysa erkek çocuklarından oluşmaktadır. Vakaların % 8 inde çocuğun istismarcıyı yakından tanıdığı sadece %13 ünün yabancılardan oluştuğu unutulmamalıdır. ÇCİ yüzdelerine baktığımızda ise % 90 oranında erkek, % 10 oranında kadın oldukları görülmektedir. 20

21 PEDOFİLİLERİN ÇOCUKLARI VE AİLELERİNİ KANDIRMAYA YÖNELİK PLANLI EYLEMLERİ Arkadaşlık kurma evresi; çocuğu tanıma ve izleme evresi İletişim kurma evresi; çocuğun en iyi arkadaşı olma, onun ev ve okul hayatı ile yakından ilgilenmek Risk aşaması; pedofili anlaşılma, tanınma riskini değerlendirir. Özel olma aşaması; pedofili çocuğun sırdaşı, yakın arkadaşı olmaya çalışır ona her şeyini anlatmasını ister. Cinsel aşama 21

22 PEDOFİLİLERİN GENEL PROFİLİ Pedofililer çocukları kandırmak için kendilerini hoş, sempatik, anlayışlı, yardımsever ve çocuk dostu olarak gösterirler. Pedofililer insanların birbirini tanımadığı, tespit edilme oranlarını düşük olduğu rağbet görmeyen yerleri tercihederler. Kurbanlarını çocukların bir araya toplandığı okul, çocuk parkı, avm, inernet cafe gibi yerlerde izlemeyi aramayı tercih ederler. Çocuklarla yakın olabilecekleri öğretmenlik, antrenörlük, bakıcılık, animatörlük gibi işleri terch ederler. Çocuk tv programları, dizileri, çizgi filmleri, yiyecekleri ve oyuncakları ile ilgili derin bilgileri vardır. Pedofililer moda şarkıları, argo sözcükleri bilerek kullanır çocukla aynı dili konuşurlar. Pedofililer çocuğa anne babasının onu anlamadığını ifade ederek arkadaşlıklarını sağlamlaştırırlar. 22

23 ÇOCUĞUN CİNSEL İSTİSMARA UĞRADIĞININ BELİRTİLERİ NELERDİR? Oyuncaklara ve nesnelere uygunsuz muamele yapma Kabuslar, uyku sorunları İçine kapanma aile bireylerine sımsıkı yapışma Kişilik değişikliği, güven kaybı Davranışlarda ve özbakımda gerileme Öfke patlamaları Yeme alışkanlıklarında değişiklik, bozulma Cinsel organ ve çevresinde ağrı kızarıklık, morluk İletişim becerilerinde bozulma Açıklanamayan hediye ve paralar Konsantrasyon zayıflığı Resimlerde ve oyunlarda sık sık cinsel temaların olması Öfke patlamaları 23

24 ÇOCUKLARIMIZI İSTİSMARDAN NASIL KORUYABİLİRİZ? Hayır demeyi öğretmek Özgüvenini desteklemek Çocukla açık güvenilir bir iletişim kurmak Yabancılar tarafından fotograflanmasına izin vermemek Yabancılardan ve tanıdıklardan ebeveyn izni olmadan hediye,yiyecek ve para kabul etmemesini öğretmek. Çocuğa küçük yaştan itibaren adı soyadı adresi ve ebeveynlerinin adını öğretmek. Kaybolduğunda ne yapması gerektiğini öğretmek. Tanıdığı biri dahi olsa sizin izniniz olmadan herhangi bir yere gitmemesi arabaya binmemesini öğretmek Edep yerleri ve buraya hiç kimsenin dokunmamsını buna kesinlikle izin vermemesi gerektiğini öğretmek Ona koşulsuz sevgi vermek 24

25