Bulaşıcı Hastalık Salgınlarının Erken Tespitinde CBS nin Rolü

Transkript

1 Bulaşıcı Hastalık Salgınlarının Erken Tespitinde CBS nin Rolü Dr. Ali Göktepe Ankara 2016

2 Sunum Planım, Biz kimiz ve ne yapıyoruz? Biyolojik tehditlerin erken tespiti, Göstergeye dayalı... sendromik surveyans, Surveyans verilerinde CBS kullanımı

3 Erken Uyarı-Cevap ve Saha Epidemiyolojisi Daire Başkanlığı

4

5

6 OLAY Temel bilgiler; Maruziyet (etkenle karşılaşma) zamanı Olası kaynak (maruziyet) ve temas hakkında bilgi (yeri, türü, v.s.) Semptomların başlama zamanı, sık görülen semptomlar Klinik örnek alınması Maruz kalan, hastalanan, hastaneye yatan, yoğun bakıma yatan, ölen, v.s. 6

7

8 Vaka bazlı S. Sendromik S.

9 Temel veri kaynakları; 2. ve 3. Basamak Sağlık Kuruluşları (81 il, 960 ilçe) Ulusal Referans Laboratuvarı (ör. influenza haftalık pozitiflik %) AHBS

10 Temel Sağlık İstatistikleri Modülü

11 TSİM veri tabanı üzerinden hastane bazlı ABE sendromik surveyansı ile uyarıların erken tespiti (2009) 11

12 Hastane veri tabanlı ABE sendromik surveyansı ile uyarı neden olan sapma sinyali veren hastaneden vaka listesi

13 Standart hastane veri setinin dönüşümü sıra_no başvuru (tarih/saat) Kimlik No semptomların başlangıç (tarih/saat) ICD10_tanı kodu1 ICD10_tanı kodu2 ICD10_tanı kodu3 ICD10_tanı kodu4 beyan_il beyan_ilçe beyan_mah. beyan_sokak mernis_il mernis_ilçe mernis_mah. mernis_sokak lab_gaita lab_diğer tarih XX Kurum A icd R11 yas 2 cinsiyet 1 hgunu 5 ilcekod 1430 ilce XXX xilce 41, yilce 30, mahadi XX_MAH. mahkod xmah 41, ymah 30, sokakadi X_CAD. sokakkodu xsokak 41, ysokak 30, binaadi 19 binakodu xbina 41, ybina 30, case

14 Verilerin kooordinat bilgisi ile dağılımı, İnsidans? Kümelenme? Anlamlı mı?

15 Vakaların kooordinat bilgisi ile dağılımı bu aşamada işler karışıyor...

16 T.C. Sağlık Bakanlığı Kulldorff un prospektif uzay zaman tarama istatistiği ve SaTScan

17

18 18

19

20

21

22

23

24 Bildirimi Zorunlu Bulaşıcı Hastalıklar ve Salgın Erken Uyarı Sistemi (İZCİ) 24

25

26 26

27 Veri tabanında vaka adres bilgisi otomatik olarak kooordinata dönüştürülmektedir. Hastane veri tabanı Bakanlık sunucusu Analiz veri tabanı

28

29

30 Sendromik Surveyans veri analizlerinde; Veriler vaka ikamet adres bilgisi üzerinden koordinat bilgileri ile uzay zaman tarama istatistiği ile sekansiyel analiz edilmektedir; beyan adresleri veya ADNKS adres bilgisi İşyeri- okul-yurt vs. yer bilgileri henüz erken,

31 31

32

33 Vaka bazlı surveyansta; Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalık vakalarına veriler CBS destekli il/ilçe/mahalle tabakalarında analiz edilebilecektir. Vaka inceleme/filyasyon/temaslı izlem formları CBS destekli elektronik form olarak doldurulacaktır. Formlardaki soru-değişkenlerden hastalığın epidemiyolojik özellikleri, risk faktörleri ve bunların bölgesel dağılımları, v.s. analiz veri tabanları oluşturulmuştur.

34 Bildirimi Zorunlu Bulaşıcı Hastalıklar Elektronik Vaka İnceleme Formu

35 Temaslı izlemi gerektiren hastalıklar için temaslıların dağılımları da vakaya dönüştüğünde hangi vakanın temaslı vakası olduğu bilgisi Bakanlık sunucularında mevcut olup bu bilgiler analiz edilmemektedir. Ancak temas zinciri analizlerine dönük çalışmalar sistem tam uygulama kapasitesine eriştiğinde ve teknik alt yapı geliştirildikçe (ör. diğer yer değişkenleri bilgileri) sağladıktan sonra değerlendirilecektir.

36 İZCİ projesinde bütün iş süreçlerini koordine eden yürüten Bulaşıcı Hastalıklar Daire Başkanlığı na, katkılarından dolayı Bulaşıcı Hastalıklar Başkan Yardımcılığı Daire Başkanlıkları personeline ve tüm İZCİ ekibine sonsuz teşekkürlerimle, Ankara 2016