HAFTALIK RAPOR 03 Mart 2014

Transkript

1 HAFTALIK RAPOR 3 Mart 214 Dış ticaret açığı 214 yılının ilk ayında 6.8 milyar dolar seviyesinde gerçekleşti. 213 yılını aylık bazda 9.9 milyar dolar, yıllık bazda ise 99.8 milyar dolar seviyesinde tamamlayan dış ticaret açığı 214 yılının ilk ayında 7.1 milyar dolar olan beklentilerin altında 6.8 milyar dolar gerçekleşti. Geçen aydan farklı olarak altın ithalatındaki ve motorlu kara taşıt ithalatının yıllık değişimindeki azalış dikkat çekici oldu. Bununla birlikte mevsimsellikten ve takvimden arındırılmış veriler itibarıyla ihracat ve ithalat rakamlarında olumlu bir seyir karşımıza çıktı. Bu haftaki raporumuzda beklentilerden olumlu gelen dış ticaret dengesindeki gelişmeleri yakından inceleyeceğiz. Enerji ve Altın Hariç Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $) 12 1 Dış Ticaret Açığı (yıllık, milyar $) Ara.6 May.7 Eki.7 Mar.8 Ağu.8 Oca.9 Haz.9 Kas.9 Nis.1 Eyl.1 Şub.11 Ara.11 May.12 Eki.12 Mar.13 Ağu.13 TÜİK tarafından açıklanan dış ticaret verilerine göre, Ocak ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %6.8 azalarak 6.8 milyar dolar ile 7.1 milyar dolar olan beklentimizin bir miktar altında gerçekleşti (Piyasa beklentisi: 7.1 milyar dolar).ocak ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre %8.6 artarak 12. milyar dolar ile beklentimizin bir miktar üzerinde gelirken ithalat ise geçen yılın aynı ayına göre %2.6 artarak 19.3 milyar dolar ile beklentimize paralel gerçekleşti. Beklentimizin bir miktar üzerinde gelen ihracat Ocak ayında dış ticaret açığının beklentimizden sapmasında etkili olurken, altın ithalatının gerilemesi dış ticaret açısından olumlu bir gelişme olarak karşımıza çıktı. Enerji ve altın hariç yıllıklandırılmış dış ticaret açığı ise, 214 yılı Ocak ayında 38.2 milyar dolar seviyesinde gerçekleşerek 213 yılının Aralık ayına göre sınırlı bir gerileme gösterdi. Ocak ayında dış ticaret açığındaki gelişmelere fasıllar itibarıyla baktığımızda, ihracat kaleminde yer alan motorlu kara taşıtları ve aksam parçalarının bir önceki aya göre azalış gösterdiği dikkat çekiyor. Buna rağmen, 213 yılı Ocak ayında 1.8 milyar dolar seviyesinde olan söz konusu fasıl, 214 yılının aynı ayında %12.4 artışla 1.2 milyar dolar seviyesine ulaşarak en büyük ihracat kalemi oldu. İthalat tarafında ise son aylarda önde gelen kalem olan mineral yakıtlar ve yağlar Ocak ayında da güçlü bir ithalat performansı sergiledi. 213 yılı Ekim ayından bu yana yukarı yönlü seyir izleyen söz konusu kalem ithalatı, Ocak ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %6.2 yükselerek 4.9 milyar dolara ulaştı.

2 Şub.13 Mar.13 Nis.13 May.13 Haz.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13 Şub.13 Mar.13 Nis.13 May.13 Haz.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara Altın İthalatı ( milyon $) 213 yılındaki dış ticaret gelişimini etkileyen önemli faktörlerin başında gelen altın ithalatı genel olarak dış ticaret açığındaki sapmada önemli faktörlerden olmuştu. Altın ithalatı 214 yılının ilk ayında ise geçen yılın son çeyreğinde en yüksek artışın gerçekleştiği Aralık ayına göre %72 azalarak 386 milyon dolara geriledi. İthalat beklentilerinde sapmaya sebep olan faktörlerin başında gelen altın ithalatındaki bu gerilemenin 214 yılının kalanında da devam etmesi durumunda dış ticaret açığı gelişmeleri açısından önemli olacaktır Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış 3 aylık hareketli ortalamalar İhracat İthalat Dış ticaret açığındaki temel trendin izlenmesi açısından önemli ipuçları barındıran mevsimsellikten ve takvim etkisinden arındırılmış veriler ihracat ve ithalattaki seyrin yön değiştirdiğinin sinyalini veriyor. 213 yılının Haziran ayından itibaren dalgalı bir seyir izleyen ihracatın aylık bazdaki değişimi 3 aylık hareketli ortalamalar itibarıyla 213 yılının Aralık ayında negatif seyrederken, 214 yılının ilk ayında söz konusu değişimde %2 lik bir artış görülüyor. Arındırılmış veriler itibarıyla ithalatın değişim oranında ise ihracatın aksine azalış karşımıza çıkıyor. Bu gelişmelerdeki seyrin önümüzdeki dönemde de devam etmesi dış ticaret açığında ihracat-ithalat makasının daralması açısından önemli görünüyor. Motorlu Kara Taşıtları İthalatı (y-y, %) VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul İthalatı fasıllar itibarıyla incelediğimizde, İthalat kanalı ile dış ticaret açığını etkileyen önemli fasıllardan olan motorlu kara taşıtları ithalatında yaşanan yıllık azalış dikkat çekiyor. Yurtdışı ve yurtiçi gelişmeler sebebiyle son dönemde kurda görülen sert artış, motorlu kara taşıtları ithalatının azalış göstermesinde etkili olan faktörlerin başında geldi. Söz konusu fasılda ithalat 214 yılının Ocak ayında geçen yılın aynı ayına göre %4. azalarak 76 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. BDDK nın yurtiçi tasarrufları artırmaya 2

3 Oca.2 Tem.2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 yönelik tüketici kredilerinde yaptığı düzenlemenin Şubat ayı itibarıyla uygulanmaya başlanması ve kurdaki artışın devam etmesi durumunda en çok ithalat gerçekleştirilen fasıllardan olan motorlu kara taşıtlarında bu gerilemenin sürmesi beklenebilir. Sonuç olarak 214 yılının ilk ayında dış ticaret açığı bizim ve piyasanın beklentisi olan 7.1 milyar dolar seviyesinin altında 6.8 milyar dolar gerçekleşti. Ocak ayında beklentilerin üzerinde gelen ihracat beklentimizde sapmaya sebep olan faktör olarak karşımıza çıkarken, altın ve motorlu kara taşıt ithalatının gerilemesi de dış ticaret açısından olumlu gelişmeler olarak değerlendirilebilir. BDDK tarafından yurtiçi tasarrufları arttırmaya yönelik tüketici kredilerine ilişkin alınan kararların ithalat talebini düşürücü etki yaratması ve kurda görülen artışın J eğrisi etkisi ile ihracat lehine yansıması dış ticaret açığının önümüzdeki seyri açısından olumlu görünüyor. Bu gelişmeler ışığında dış ticaret açığının 214 yılında 94. milyar dolar seviyesinde gerçekleşeceğini düşünüyoruz. J Eğrisi Etkisi: Bir süredir devam eden cari açığın yerel paranın yabancı para karşısında değer kaybetmesi ile ihraç malların ucuzlaması sonucunda cari açığın gecikmeli bir düzeltmeyle karşılaşarak toparlanma göstermesi. Diğer bir ifade ile J Eğrisi; sabit döviz kuru sistemindeyken devalüasyon, mevcut durumdaki dalgalı kur sisteminde ise değer kaybı olarak geçen düzeltme hareketidir J eğrisine geçmiş -8 dönemler itibarıyla ve dış ticaret verileri ile baktığımızda da -1 kurun gecikmeli etkisini görüyoruz VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

4 Haftalık Veri Takvimi (3 7 Mart 214) Tarih Ülke Açıklanacak Veri Önceki Beklenti Türkiye TÜFE (Şubat, a-a) %1.98 %.43 (açıklandı) ÜFE (Şubat, a-a) %3.32 %1.38 (açıklandı) PMI İmalat Endeksi ABD Kişisel Gelirler (Ocak) %. %.2 Çekirdek Kişisel Tüketim Harcamaları Endeksi (Ocak, a-a) %.1 %.1 ISM İmalat Endeksi (Şubat) Euro Bölgesi PMI İmalat Endeksi (Şubat) Almanya PMI İmalat Endeksi (Şubat) Fransa PMI İmalat Endeksi (Şubat) İtalya PMI İmalat Endeksi (Şubat) GSYH (213, y-y) -%2.4 -%1.9 İngiltere Para Arzı (Ocak, a-a) -% Türkiye Reel Efektif Döviz Kuru -TÜFE Bazlı (Şubat) ABD ISM New York Endeksi (Şubat) Euro Bölgesi ÜFE (Ocak, y-y) -%.8 -% ABD ADP Özel İstihdam (Şubat) 17 bin 1 bin FED Bej Kitap Euro Bölgesi PMI Hizmetler Endeksi (Şubat) Perakende Satışlar (Ocak, a-a) -%1.6 %.7 GSYH ( çeyrek, ç-ç) %.3 %.3 Almanya PMI Hizmetler Endeksi (Şubat).4.4 İtalya PMI Hizmetler Endeksi (Şubat) Fransa PMI Hizmetler Endeksi (Şubat) İngiltere PMI Hizmetler Endeksi (Şubat) ABD Haftalık İşsizlik Maaşı Başvuruları 348 bin 337 bin Fabrika Siparişleri (Ocak) -%1. -%. İngiltere Merkez Bankası Toplantısı ve Faiz Kararı (Mart) %. % ABD Dış Ticaret Dengesi (Ocak) milyar $ -39. milyar $ Tarımdışı İstihdam (Şubat) 113 bin 1 bin İşsizlik Oranı (Şubat) %6.6 %6.6 Almanya Sanayi Üretimi (Ocak, a-a) -%.6 %.8 İtalya ÜFE (Ocak, a-a) -%.1 -- Fransa Dış Ticaret Dengesi (Ocak) -,27 milyon -, milyon Japonya Öncül Göstergeler Endeksi (Ocak) VakıfBank Ekonomik Araştırmalar Müdürlüğü İstanbul

5 Oca.1 Tem.1 Oca.2 Tem.2 Oca.3 Tem.3 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Eyl.8 Ara.8 Mar.9 Haz.9 Eyl.9 Ara.9 Mar.1 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 Ara.13 Haz.1 Eyl.1 Ara.1 Mar.11 Haz.11 Eyl.11 Ara.11 Mar.12 Haz.12 Eyl.12 Ara.12 Mar.13 Haz.13 Eyl.13 Ara Ç1 1999Ç3 2Ç1 2Ç3 21Ç1 21Ç3 22Ç1 22Ç3 23Ç1 23Ç3 24Ç1 24Ç3 2Ç1 2Ç3 26Ç1 26Ç3 27Ç1 27Ç3 28Ç1 28Ç3 29Ç1 29Ç3 21Ç1 21Ç3 211Ç1 211Ç3 212Ç1 212Ç3 213Ç1 213Ç3 TÜRKİYE Türkiye Büyüme Oranı Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) 1 Reel GSYH (y-y, %) 2 Sektörel Büyüme Hızları (y-y, %) Kaynak:TÜİK Harcama Bileşenlerinin Büyüme Hızları (y-y, %) Tarım Sanayi İnşaat Ticaret Ulaştırma Kaynak:TÜİK Sanayi Üretim Endeksi Harcama Bileşenleri Büyüme Hızları (%) 2 1 Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (y-y, %) Mevsim ve Takvim Etkisinden Arındırılmış Sanayi Üretim Endeksi (a-a, %) (Sağ Eksen) Tüketim Devlet Yatırım İhracat İthalat Toplam Otomobil Üretimi Toplam Otomobil Üretimi (Adet) (12 aylık Har. Ort.) Sanayi Ciro Endeksi Aylık Sanayi Ciro Endeksi (21=1) Kaynak: OSD, VakıfBank Kaynak:TÜİK

6 Beyaz Eşya Üretimi Kapasite Kullanım Oranı Beyaz Eşya Üretimi (Adet) Kapasite Kullanım Oranı (%) Kaynak:Hazine Müsteşarlığı PMI Endeksi PMI Imalat Endeksi Kaynak:Reuters 6

7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem Kas.8 Şub.9 May.9 Ağu.9 Kas.9 Şub.1 May.1 Ağu.1 Kas.1 Şub.11 May.11 Ağu.11 Kas.11 Şub.12 May.12 Ağu.12 Kas.12 Şub.13 May.13 Ağu.13 Kas.13 Şub.14 Şub.4 Ağu.4 Şub. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Şub.7 Ağu.7 Şub.8 Ağu.8 Şub.9 Ağu.9 Şub.1 Ağu.1 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 Şub.4 Ağu.4 Şub. Ağu. Şub.6 Ağu.6 Şub.7 Ağu.7 Şub.8 Ağu.8 Şub.9 Ağu.9 Şub.1 Ağu.1 Şub.11 Ağu.11 Şub.12 Ağu.12 Şub.13 Ağu.13 Şub.14 ENFLASYON GÖSTERGELERİ TÜFE ve Çekirdek Enflasyon ÜFE TÜFE (y-y, %) Çekirdek-I Endeksi (y-y, %) 8.43 ÜFE (y-y, %) Dünya Gıda ve Emtia Fiyat Endeksi Gıda ve Enerji Enflasyonu (y-y, %) BM Dünya Gıda Fiyat Endeksi UBS Emtia Fiyat Endeksi (sağ eksen) Gıda Enerji Tüfe Kaynak: Bloomberg Enflasyon Beklentileri Reel Efektif Döviz Kuru Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) 24 Ay Sonrasının Yıllık TÜFE Beklentisi (%) TÜFE Bazlı (23=1)

8 Kas. May.6 Kas.6 May.7 Kas.7 May.8 Kas.8 May.9 Kas.9 May.1 Kas.1 May.11 Kas.11 May.12 Kas.12 May.13 Kas.13 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13 Tem.8 Eki.8 Oca.9 Nis.9 Tem.9 Eki.9 Oca.1 Nis.1 Tem.1 Eki.1 Nis.11 Eki.11 Nis.12 Eki.12 Nis.13 Eki.13 İŞGÜCÜ GÖSTERGELERİ Mevsimsellikten Arındırılmış İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı (%) İşsizlik Oranı İşgücüne Katılım Oranı İşgücüne Arzı Katılma (kişi) Oranı (%) İstihdam Oranı Edilenler (%) (kişi) 31, , , , , , , 3. Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı Kurulan-Kapanan Şirket Sayısı (Adet) 4,7 4,2 3,7 3,2 2,7 2,2 1,7 1,2 7 Kaynak: TOBB 8

9 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 DIŞ TİCARET GÖSTERGELERİ İthalat-İhracat Dış Ticaret Dengesi 2 2 İhracat (milyon dolar) İthalat (milyon dolar) -2 Dış Ticaret Dengesi (milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi Sermaye ve Finans Hesabı Cari İşlemler Dengesi (12 Aylık-milyon dolar) Cari İşlemler Dengesi (milyon dolar-sağ eksen) Doğrudan Yatırımlar (12 aylık-milyon dolar) Portföy Yatırımları (12 aylık-milyon dolar) Diğer Yatırımlar(12 aylık-milyon dolar) TÜKETİM GÖSTERGELERİ Tüketici Güveni ve Reel Kesim Güveni Tüketici Güven Endeksi Reel Kesim Güven Endeksi (sağ eksen)

10 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 KAMU MALİYESİ GÖSTERGELERİ Bütçe Dengesi Faiz Dışı Denge 1 Bütçe Dengesi (12 aylık toplam-milyar TL) Faiz Dışı Denge (12 aylık-milyar TL) Kaynak:TCMB İç ve Dış Borç Stoku Türkiye nin Net Dış Borç Stoku İç Borç Stoku (milyar TL) Dış Borç Stoku (milyar TL-sağ eksen) Türkiye'nin Net Dış Borç Stoku/GSYH (%) Kaynak: Hazine Müsteşarlığı Kaynak: Hazine Müsteşarlığı 1

11 Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 Oca.4 Tem.4 Oca. Tem. Oca.6 Tem.6 Oca.7 Tem.7 Oca.8 Tem.8 Oca.9 Tem.9 Oca.1 Tem.1 LİKİDİTE GÖSTERGELERİ TCMB Faiz Oranı Reel ve Nominal Faiz Borç Alma Faiz Oranı (%) Borç Verme Faiz Oranı (%) Reel Faiz Nominal Faiz Kaynak:TCMB Kaynak:TCMB, VakıfBank Dünya Piyasalarında Son Açıklanan Ekonomik Göstergeler Reel Büyüme (y-y,%) Enflasyon (y-y,%) Cari Denge/GSYH* (%) Merkez Bankası Faiz Oranı (%) Tüketici Güven Endeksi ABD Euro Bölgesi Almanya Fransa İtalya Macaristan ** Portekiz İspanya Yunanistan İngiltere Japonya Çin Rusya Hindistan Brezilya G.Afrika ***. -7. Türkiye **** Kaynak: Bloomberg. *: Cari denge verileri IMF den alınmaktadır ve 212 verileridir. ***: 211 verisi. **: 21 verisi. ****: VakıfBank hesaplaması 11

12 Türkiye Makro Ekonomik Görünüm En Son Yayımlanan Reel Ekonomi 214 Yılsonu Beklentimiz GSYH (Cari Fiyatlarla. Milyon TL) (213. 3Ç) -- GSYH Büyüme Oranı (Sabit Fiyatlarla. y-y%) (213. 3Ç) En Son Yayımlanan 214 Yılsonu Beklentimiz Sanayi Üretim Endeksi (y-y. %)(takvim etk.arnd) (Aralık 213) -- Kapasite Kullanım Oranı (%) (Şubat 214) -- İşsizlik Oranı (%) (Kasım 213) 9.3 Fiyat Gelişmeleri TÜFE (y-y. %) (Şubat 214) -- ÜFE (y-y. %) (Şubat 214) -- Parasal Göstergeler (Milyon TL) M ( ) -- M ( ) -- M ( ) -- Emisyon ( ) -- TCMB Brüt Döviz Rezervleri (Milyon $) ( ) -- Faiz Oranları TCMB O/N (Borç Alma) ( ) -- TRLIBOR O/N ( ) -- Ödemeler Dengesi (Milyon $) Cari İşlemler Açığı (Ocak 214) 6. İthalat (Ocak 214) -- İhracat (Ocak 214) -- Dış Ticaret Açığı (Ocak 214) 94. Borç Stoku Göstergeleri (Milyar TL) Merkezi Yön. İç Borç Stoku (Ocak 214) -- Merkezi Yön. Dış Borç Stoku (Ocak 214) -- Kamu Net Borç Stoku (213. 3Ç) -- Kamu Ekonomisi (Milyon TL) 212 Ocak 213 Ocak Bütçe Gelirleri (Ocak 214) -- Bütçe Giderleri (Ocak 214) -- Bütçe Dengesi (Ocak 214) -- Faiz Dışı Denge (Ocak 214) -- 12

13 Vakıfbank Ekonomik Araştırmalar Cem Eroğlu Müdür Nazan Kılıç Müdür Yardımcısı Buket Alkan Uzman buket.alkan@vakifbank.com.tr Fatma Özlem Kanbur Uzman fatmaozlem.kanbur@vakifbank.com.tr Sinem Ulusoy Uzman Yardımcısı sinem.ulusoy@ vakifbank.com.tr Elif Enginn Uzman Yardımcısı elif.engin@vakifbank.com.tr Bu rapor Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. tarafından t güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan sağlanan bilgiler kullanılarak hazırlanmıştır. h Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. bu bilgi ve verilerin doğruluğu hakkında herhangi bir garanti vermemekte vee bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu rapor sadece bilgi vermek amacıyla hazırlanmış olup, hiçbir konuda k yatırım önerisi olarak yorumlanmamalıdır. Türkiye Vakıflar r Bankası T.A.O. bu b raporda yer alan bilgilerde daha önceden bilgilendirmee yapmaksızın kısmen veya tamamen değişiklik yapma hakkına sahiptir. Vakıfbank Ekonomik Araştırmalarr