İmplantasyon-Desidualizasyon Erken Embriyogenez (2-3. haftalar)

Transkript

1 Dönem I-Sunum-3, 2010 İmplantasyon-Desidualizasyon Erken Embriyogenez (2-3. haftalar) Prof.Dr. Alp Can Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Histoloji-Embriyoloji ABD

2

3 Yaşamın İkinci Haftası İmplantasyon (6. gün) Trofoblast invazyonu (7-14 gün) Bilaminar embriyon diskinin oluşumu ş (7.gün) Amniyon ve vitellus keselerinin ortaya çıkışı (9 gün) çıkışı (9. gün) Primer koryon villuslarının belirmesi i ( gün)

4 Endometriyum y Hazırlığı ğ Pi Pinopod d (HB (HB-EGF EGF benzeri b i BF) Yüzey Epiteli Salgı bezleri Stroma (desidualizasyon) Damar D geçirgenliği i liği

5 Stroma Hücreleri Salgı ve protein ifadeleri Fibronektin, laminin, entaktin Tip I, III, IV, V, VII kollajen BMP-2, BMP-7, FGF-2, Wnt-4 predesidualizasyon desidualizasyon Can, 1990

6 Desidualizasyon (26. gün) Lenfosit ( ğ (Doğal öldürücü hücre) Desidua hücresi Can, 1990

7 İMPLANTASYON (6 7 gün postfertilizasyon) (6-7. Embriyo zona pellucida kılıfından sıyrılır (hatching) oluşmazsa İmplantasyon olmaz

8 İMPLANTASYONUN 3 AŞAMASI Apozisyon (yerleşme) İnterlökin-8 (IL-8) Monosit kemotaktik protein-1 (MCP-1) RANTES Endometriyum yüzey ve bez epitelinin salgıları Adezyon (tutunma) α5-β1 integrin HB-EGF ile EGF-Reseptörü arasındaki ilişki Bu ilişki, trofoblast üzerindeki heparan sülfat proteoglikanı (perlecan) fosforile eder Koloni stimüle edici faktör-1 (CSF-1) Lökemi inhibe edici faktör (LIF) İnterlökin-1 1 (IL-1) Endometriyum yüzey epiteli + blastosist salgıları İnvazyon (içeri giriş) Stromelizin ler (fibronektin, laminin, proteoglikanlar, kollajen tip 4,5,7) Kollajenaz (kollajen tip 1,2,3,4,10) Jelatinaz (kollajen tip 4) Matriks metalloproteinazlar (MMP-2, MMP-9) İmplantasyon penceresi Trofoblast salgıları

9 7. GÜN Stromelizin ler (fib (fibronektin, k i llaminin, i i proteogilikanlar, ilik l k kollajen ll j tip i 4,5,7)). Sinsityotrofoblastlar: Stromelizinler, MMP ler Embriyoblast iki hücre grubuna bölünür (hipoblast, epiblast=bilaminar embriyon diski)

10 8. GÜN Kollajenaz (kollajen tip 1,2,3,4,10) Jelatinaz (kollajen tip 4) Amniyon boşluğunun oluşumu Epiblastlardan farklanan amniyoblastlardan amniyon zarı ve sıvısı oluşumu Sinsityotrofoblastlar T ve NK hücreleriyle karşılaşırlar. 1) MHC-1 yapılarının nonpolimorfik olması nedeniyle T hücreleri trofoblastları tanıyamaz 2) Desidua hücreleri PG-E2 gibi immün baskılayıcı maddeler sentezleyerek T ve NK aktivitesi önler.

11 9. GÜN Tamamen gömülme, koagulasyon tıkacı Çepeçevre sinsityotrofoblast kabuğu Heuser zarının oluşumu Trofoblastik lakunaların ortaya çıkışı Maternal kapiller ile temas

12 GÜNLER Heuser zarından farklanan Embriyon Dışı Retikulum Trofoblastik lakunalar kanla dolmaya başlar

13 12. GÜN E ibl hü l i d f kl hü l d b i d d i l Epiblast hücrelerinden farklanan hücrelerden embriyon dışı mezodermin oluşması Primer vitellus kesesinin duvarı Heuser zarı hücreleri ve EDM hücreleriyle çevrilidir

14 GÜNLER Embriyon dışı retikulumun ortadan kalkması, içinin sıvıyla dolması y ş, ç y Hipoblastın proliferasyonuyla primer vitellus kesesinin ileriye itilmesi Sinsityotrofoblastlar invazyon özelliğini kaybeder

15 13. GÜN Yeni bir vitellus kesesi (kalıcı vitellus kesesi) oluşurken primer kese artıkları abembriyonik uca itilir

16 GÜNLER Kalıcı vitellus kesesi primer kesenin artıklarıyla ilişkisini keser Kalıcı vitellus kesesi primer kesenin artıklarıyla ilişkisini keser. Bilaminar embriyon kesesi üstte amniyon kesesi, altta kalıcı vitellus kesesiyle çevrilidir Bağlayıcı sapla embriyon dışı mezoderme tutunur.

17 KORYON VİLLUSLARI

18 Yaşamın Üçüncü Haftası Bilaminar embriyon diski Trilaminar embriyon Gastrulasyon Gastrülasyon Kraniyo-kaudal eksenin belirmesi Organogenezin ilk aşamaları Somitomer, somit, nöral plaka oluşumu

19 15. GÜN İlkel çizgi sayesinde ön-arka, sağ-sol ve dorsal-ventral eksenler belirlenmiş olur

20 GASTRÜLASYON GÜNLER 16. GÜN

21 16. GÜN embriyon dışı mezoderm Mezodermin yayılışı

22 Notokord un oluşumu 17. GÜNÜN BAŞI 17. GÜNÜN SONU İlkel çizgi gerilemeye başlar

23 GÜNLER 16.gün tüp 17.gün 18.gün 19.gün 20.gün 22.gün kordon

24 Notokord un Görevleri 1. Embriyoya diklik sağlar ve longitudinal aksı belirler. 2. Etrafında kolumna vertebralis gelişir ve vertebralar oluştuktan sonra nucleus pulposus uoluşturur. 3. Üstündeki ektodermi uyararak MSS nin gelişmesini sağlayacak nöral plağın gelişimini sağlar.

25

26 17. GÜN 18. GÜN Mezoderm in alt tabakalara ayrılması Paraksiyel Mezoderm Gövde iskeleti İskelet kasları Dermisin bir bölümü Ara Mezoderm Üriner sistem Genital sistemin bir bölümü

27 Lateral Mezoderm Üst tabaka (ektodermle süren) (Somatoplorik mezoderm) Vücut boşluklarının içini döşer (plevra, periton vb) Kol ve bacakların bir bölümü Dermisin büyük bölümü Alt tabaka (endodermle d süren) (Splanoplorik p mezoderm) İç organların mezosu

28 Kaynaklar KİTAPLAR Langman s Medical Embryology. T.W. Sadler (10. baskı); 2006 Human Embryology and Developmental Biology. BM B.M. Carlson 2004 (3. baskı) Molecular Biology of the Cell. B. Alberts ve ark (5. baskı); 2008 INTERNET