BAĞIMSIZ UYARILMIŞ DC JENERATÖR DENEY

Transkript

1 İNÖNÜ ÜNİVRSİTSİ MÜHNDİSLİK FAKÜLTSİ LKTRİKLKTRONİK MÜH. BÖL. 35 LKTRİK MAKİNALARI LABORATUVARI I BAĞIMSIZ UYARILMIŞ DC JNRATÖR DNY AMAÇ: Bğımsız uyrılmış DC jenertörün çlışmsını incelemek.. UYGULAMALAR:. Aln kımının bğımsız uyrılmış DC jenertörün çıkışın etkisi (çık devre krkteristiği).. Hız değişiminin bğımsız uyrılmış DC jenertörün çıkışın etkisi (çık devre krkteristiği). 3. Bğımsız uyrılmış DC jenertörün yük krkteristiği. 3. TORİ: Bğımsız uyrılmış DC jenertörün ln srgısı dışrıdn bir kynğ bğlnmıştır. Bu Şekil de gösterilmiştir. I R L φ G R I V T V DC Şekil : Bğımsız uyrılmış DC jenertörün eşdeğer devresi üretilen MK, R rmtür srgısının direnci, R ln srgısının direnci ve V T çıkış gerilimidir. Aln şiddeti doğrudn hrici gerilim kynğı ile yrlnn ln kımı I ile orntılıdır. büyüklüğü kı ve hız ile orntılıdır Deney 3503

2 K () Burd çısl hız, kı ve K ln srgılrın bğlı bir sbittir. Böylece sbit hız için, üretilen MK doğrudn ln kımı vey ln şiddetiyle orntılıdır. Şimdi jenertörün çıkışın yük bğlndığınd ki etkiyi göz önüne llım. Şekil den V R I () T ğer yük direnci büyükse I küçüktür ve rmtür iç direnci uçlrındki gerilim düşümü ihml edilebilir. ğer üretilen MK sbit tutulurs, I büyüdükçe V T lineer olrk zlır. 4. CİHAZ LİSTSİ 3z Kynk Kontrolü 6000 Değişken 3z AC/DC Kynk 605 DC Kompound Mkin 630 Moment ve Hız kontrol pneli 6844 Dinmometre Mkinsı 6750 Anhtrlı üçz direnç yükü 674 Snl Ölçme (Çoklu I/O ünitesi ve bilgisyr) vey det Voltmetre ve Ampermetre pneli 5. DNYİN YAPILIŞI 5. Ön Kurulum 3z Kynk Kontrolü 6000 üzerindeki 3 phse circuit breker ve Single phse circuit breker o durumun getirerek güç kynğının kplı olduğundn emin olunuz. Şekil deki devreyi kurunuz. I 0A 605 Ayrlı DC A I V 500V 500V V G 674 Anhtrlı Direnç A A Dinmometre Şekil : Uygulm ve için bğlntı devresi Deney 3503

3 Şekil 3: Anhtrlı direnç bğlntı şemsı (dirençler bir birine prlel bğlıdır) 5. Kontrol Ayrlrı 674 Direnç Kutusu Tüm direnç nhtrlrının o durumund olduğunu kontrol ediniz (çık devre). 605 Güç Kynğı 3z güç sigortlrının çık o durumd olduğunu kontrol ediniz. Ayrlı kontrol çıkışını %0 konumun getiriniz. Değişken AC/DC güç kynğının çıkış nhtrını DC konumun getiriniz Kynk Kontrolü 3 phse circuit breker ve Single phse circuit breker nhtrının kplı on durumund olduğunu kontrol ediniz Çoklu I/O Ünitesi Yeşil on/o düğmesini kullnrk n AC güç kynğını (on) durumun getiriniz Yeşil on/o düğmesini kullnrk n AC güç kynğını çınız (o). Yuvrlk düğmeleri stin tersi yönünde dönebilecekleri en son konum (zorlmdn) getiriniz. Dinmometreyi hız modu (speed mode) soketine tkınız. Demnd voltge nhtrını e getiriniz. Güç (power) düğmesine bsınız (yeşil yncktır). Dinmometre güç (Dynmometer power) on düğmesine bsınız (bitişik kırmızı LD ynr). Deney

4 Güvenlik notu:. Hız modund motor güç uygulmyınız. Bu dinmometrenin motorunun şırı ısınmsın ve cihz zrr vermesine neden olur.. Dinmometre 5 dkikdn uzun süre kullnılmdığınd dinmometre güç o düşmesine bsınız. Tekrr devm etmek için on düğmesine bsınız. 689USB Snl ölçüm için bilgisyrınız çın ve snl ölçüm yzılımını bşltınız. 5.3 Uygulm Aln Akımının Çıkış Gerilimi Üzerindeki tkisi 605 ünitesindeki 3z sigortlrı kptınız (on). Snl ölçüm yzılımını (vey voltmetre ve mpermetre ölçüm pnelini kullnıyorsnız 6844 pnelini) kullnrk motor hızını 000 rpm yrlyınız. Bu uygulm boyunc hızın 000 rpm de sbit klmsın dikkt ediniz. 3 Değişken DC güç kynğını kullnrk şğıdki tblod verilen ln kım değerlerini sırsıyl yrlyınız ve çıkış gerilimini kyıt ediniz. Hız = 000 rpm I Aln Akımı (A) V Çıkış Gerilimi (V) Deney

5 5.3 Uygulm Jenertör Hızının Çıkış Gerilimi Üzerindeki tkisi Tüm direnç nhtrlrının o durumund olduğunu kontrol ediniz (çık devre). Snl ölçüm yzılımını (vey voltmetre ve mpermetre ölçüm pnelini kullnıyorsnız 6844 pnelini) kullnrk motor hızını 3000 rpm yrlyınız ünitesi üzerindeki değişken DC güç kynğını kullnrk ln kımını 0.0 A değerine yrlyınız. 4 Hızı 300 rpm dımlrl 3000 rpm den 900 rpm e kdr düşürünüz ve her bir çıkış gerilimini şğıdki tbloy kyıt ediniz. Hızın net olrk 300 rpm dımlr hlinde zltılmsı önemli değildir (örneğin 98 vey 303 olmsı gibi). I Aln Akımı = 0.0 A Hız (rpm) V Çıkış Gerilimi (V) Uygulm 3 Yük Akımının Çıkış Gücü ve Çıkış Gerilimi Üzerindeki tkisi Snl ölçüm yzılımını (vey voltmetre ve mpermetre ölçüm pnelini kullnıyorsnız 6844 pnelini) kullnrk motor hızını 3000 rpm yrlyınız. 605 ünitesi üzerindeki değişken DC güç kynğını kullnrk ln kımını 0.0 A değerine yrlyınız. 3 Aşğıdki tblod verilen direnç değerleri için yük kımını ve çıkış gerilimini kyıt ediniz. Deney

6 Direnç Değerleri (Ω) 674 Anhtr pozisyonu I Yük Akımı (A) V Çıkış Gerilimi (V) Yük Gücü (W) 950 Bir 950R kplı (on), diğerleri çık (o) 639 Bir 950R ve Bir 950R kplı (on), diğerleri çık (o) 37 Tüm 950R kplı (on), diğerleri çık (o) 53 Tüm 950R çık (o), diğerleri kplı (on) 3 Tüm 3770R çık (o), diğerleri kplı (on) 8 Tüm nhtrlr kplı (on) 5 Tüm nhtrlrı çınız (o) 6 Snl ölçüm yzılımını kullnrk motor hızını sıırlyınız (zero speed) Güç kynğının yrlı kontrol çıkışını %0 konumun getiriniz ve 3z sigortlrını çınız (o) Kynk Kontrolü 3z ve Tekz sigortlrını (Single phse circuit breker) sigortlrını çınız (o). 6. SONUÇLAR ) Uygulm için çıkış gerilimini ln kımı değerlerine krşılık çiziniz. b) Uygulm için çıkış gerilimini hız değerlerine krşılık çiziniz c) Uygulm 3 için çıkış gücünü hesplyınız ve tblodki sütünü doldurunuz. d) Uygulm 3 için çıkış gücünü ve çıkış gerilimini yük kımı değerlerine krşılık yrı yrı çiziniz. 7. SORULAR ) Aln kımının çıkış gerilimi üzerindeki etkisini yorumlyınız. Jenertörün mıkntıslnm eğrisini gözlemleyip gözlemlemediğinizi belirtiniz. b) Hızın çıkış gerilimi üzerindeki etkisini yorumlyınız. c) Uygulm 3 te jenertörün yüklenmesiyle birlikte çıkış gerilimindeki düşmenin rtmsının nedenlerini belirtiniz. Deney