EKLEMELİ DC KOMPOUND JENERATÖR DENEY

Transkript

1 İNÖNÜ ÜNİVSİTSİ MÜHNDİSLİK FAKÜLTSİ LKTİKLKTONİK MÜH. BÖL. 35 LKTİK MAKİNALAI LABOATUVAI I KLMLİ DC KOMPOUND JNATÖ DNY AMAÇ: Kompound bğlnmış DC jenertörün çlışmsını incelemek.. UYGULAMALA:. Yük kımının çıkış gerilimine etkisi.. Değişik yük değeri için hız değişiminin kompound bğlı DC jenertörün çıkışın etkisi. 3. TOİ: Kompound jenertörün seri srgısının mgnetomotiv kuvveti (MMK) genellikle şönt srgısı trındn üretilen MMK yı destekleyecek şekilde yrlnmıştır (bu eklemeli (kümülti) kompund işlem olrk bilinir). Artn yükle çıkış geriliminin değişme şekli bu iki srgının göreceli ln şiddetine bğlıdır. Şekil jenertör olrk bğlnmış bir eklemeli DC kompound mkinnın eşdeğer devresini göstermektedir. I I I L s L s G L V T Şekil : Kıs şönt bğlnmış eklemeli DC kompound jenertörün eşdeğer devresi üretilen MK, direnci ve T rmtür srgısının direnci, V çıkış gerilimidir. şönt ln srgısının direnci, s seri ln srgısının Deney 3505

2 Şekil deki kıs şönt bğlntı için üretilen MK nın şiddeti = VT I I s L () ğer göreceli olrk z bir seri srgı kullnılırs, jenertöre uygulnn yük rtıkç, dh zl mnyetik kı ve dolyısıyl dh zl MK üretilecektir. Böylece çıkış gerilimindeki düşme zlcktır. Anck çıkış gerilimi rmtür srgı direnci nedeniyle yinede düşecektir. Bu tip bir ypıy lt kompound denir. ğer seri srgı rmtür direnci düşümü kdr yüksüz değerini şck MK üretecek bir kı vermek için rttırılırs, o zmn çıkış gerilimi sbit klır. Bu tip bir ypıy düz kompound denir. ğer seri srgı dh d rtırılırs, yük rttıkç çıkış gerilimi yükselecektir. Jenertör şırı kompound denir. 4. CİHAZ LİSTSİ 3z Kynk Kontrolü 6000 DC Kompound Mkin 630 Moment ve Hız kontrol pneli 6844 Dinmometre Mkinsı 6750 Anhtrlı üçz direnç yükü 674 Snl Ölçme (Çoklu I/O ünitesi ve bilgisyr) vey det Voltmetre ve Ampermetre pneli 5. DNYİN YAPILIŞI 5. Ön Kurulum 3z Kynk Kontrolü 6000 üzerindeki 3 phse circuit breker ve Single phse circuit breker o durumun getirerek güç kynğının kplı olduğundn emin olunuz. Uygulm ve Uygulm için Şekil deki devreyi kurunuz. 50V V 674 Ayrlı Direnç I 0A D D I A G A Dinmometre A Şekil : Uygulm ve için bğlntı devresi Not: Jenertör kendi kendisini uyrmdığınd ve bğlntısını ters çeviriniz. Deney 3505

3 Şekil 3: Anhtrlı direnç bğlntı şemsı (dirençler bir birine prlel bğlıdır) 5. Kontrol Ayrlrı 674 Direnç Kutusu Bir 3770 direnç nhtrının kplı on diğer tüm dirençlerin çık o durumund olduğunu kontrol ediniz Kynk Kontrolü Single phse circuit breker nhtrının kplı on durumund olduğunu kontrol ediniz Çoklu I/O Ünitesi Yeşil on/o düğmesini kullnrk n AC güç kynğını (on) durumun getiriniz Yeşil on/o düğmesini kullnrk n AC güç kynğını çınız (o). Yuvrlk düğmeleri stin tersi yönünde dönebilecekleri en son konum (zorlmdn) getiriniz. Dinmometreyi hız modu (speed mode) soketine tkınız. Demnd voltge nhtrını e getiriniz. Güç (power) düğmesine bsınız (yeşil yncktır). Dinmometre güç (Dynmometer power) on düğmesine bsınız (bitişik kırmızı LD ynr). Deney

4 Güvenlik notu:. Hız modund motor güç uygulmyınız. Bu dinmometrenin motorunun şırı ısınmsın ve cihz zrr vermesine neden olur.. Dinmometre 5 dkikdn uzun süre kullnılmdığınd dinmometre güç o düşmesine bsınız. Tekrr devm etmek için on düğmesine bsınız. 689USB Snl ölçüm için bilgisyrınız çın ve snl ölçüm yzılımını bşltınız. 5.3 Uygulm Yük Akımının Çıkış Gerilimi Üzerindeki tkisi Snl ölçüm yzılımını (vey voltmetre ve mpermetre ölçüm pnelini kullnıyorsnız 6844 pnelini) kullnrk motor hızını 3000 rpm yrlyınız. Bu uygulm boyunc hızın 3000 rpm de sbit klmsın dikkt ediniz. Aşğıdki tblod verilen direnç değerleri için ln kımını ve çıkış gerilimini kyıt ediniz. Hız = 3000 rpm Direnç Değerleri (Ω) 674 Anhtr pozisyonu V Çıkış Gerilimi (V) I Yük Akımı (A) I Şönt Akım (A) Yük Gücü (W) 3770 Bir 3770 kplı (on), diğerleri çık (o) 85 Bir 950 ve bir 3770 kplı (on), diğerleri çık (o) ve 950 kplı (on), diğerleri çık (o) 475 İki 950 kplı (on), diğerleri çık (o) 37 Tüm 950 kplı (on), diğerleri çık (o) 3 Tüm 3770 çık (o), diğerleri kplı (on) 8 Tüm nhtrlr kplı (on) Deney

5 5.3 Uygulm Değişik Yük Değerleri için Jenertör Hızının Çıkış Gerilimi Üzerindeki tkisi Snl ölçüm yzılımını (vey voltmetre ve mpermetre ölçüm pnelini kullnıyorsnız 6844 pnelini) kullnrk motor hızını 3000 rpm yrlyınız. Hızı 00 rpm dımlrl 3000 rpm den 800 rpm e kdr düşürünüz ve her bir dımd istenilen değerleri her bir yük için verilen şğıdki tblolr kyıt ediniz. Hızın net olrk 00 rpm dımlr hlinde zltılmsı önemli değildir (örneğin 98 vey 03 olmsı gibi). Yük = 8 Ω (Tüm nhtrlr kplı (on)) Hız (rpm) V Çıkış Gerilimi (V) I Yük Akımı (A) I Şönt Akım (A) Yük = 37 Ω (Tüm 950 nhtrlrı kplı (on), diğerleri çık (o)) Hız (rpm) V Çıkış Gerilimi (V) I Yük Akımı (A) I Şönt Akım (A) Deney

6 YükAçık Devre Hız (rpm) V Çıkış Gerilimi (V) I Şönt Akım (A) Snl ölçüm yzılımını kullnrk motor hızını sıırlyınız (zero speed) Kynk Kontrolü Tekz sigortsını (Single phse circuit breker) çınız (o). 6. SONUÇLA ) Uygulm için çıkış gerilimini yük kımı değerlerine krşılık çiziniz. b) Uygulm için yük gücünü hesplyınız ve tblodki sütünü doldurunuz. c) Uygulm de her üç yük için elde ettiğiniz değerleri kullnrk çıkış gerilimini yük kımı değerlerine krşılık ynı grik üzerinde çiziniz. 7. SOULA ) Aln kımının çıkış gerilimi üzerindeki etkisini yorumlyınız. Jenertörün mıkntıslnm eğrisini gözlemleyip gözlemlemediğinizi belirtiniz. b) Hızın çıkış gerilimi üzerindeki etkisini yorumlyınız. c) Uygulm 3 te jenertörün yüklenmesiyle birlikte çıkış gerilimindeki düşmenin rtmsının nedenlerini belirtiniz. Deney