KojenTÜRK Yazılım Programı

Transkript

1 KojenTÜRK Yazılım Programı Kullanıcı Kılavuzu

2 Önsöz KojenTÜRK yazılım programı, ülkemizde yaygın bir şekilde kullanılan ve önümüzdeki yıllarda da kullanılması öngörülen gaz motorlu kojenerasyon ve trijenerasyon santrallerinin, EPDK (Türkiye Cumhuriyeti Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu) mevzuatındaki lisanssız elektrik üretimi kriterlerini karşılayarak maksimum verimle kullanılabilmesine olanak sağlayacak en uygun kapasite değerini belirlemek amacıyla geliştirilmiştir. Geliştiriciler, maddi desteği sebebiyle TÜBİTAK a (Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu) sonsuz teşekkürlerini sunmaktadırlar. (Proje No: EEEAG-113E769) Sayfa 2 / 29

3 İçindekiler Sayfa Numarası Önsöz 2 Giriş 4 KojenTÜRK 5 1. Açılış Ekranı 6 2. Kullanıcı Bilgileri Ekranı 8 3. Yerleşke Bilgileri Ekranı 9 4. Birim Maliyet Bilgileri Ekranı Elektrik Güç Talebi Ekranı Elektrik Üretim Özeti Ekranı Kojenerasyon Ekranları Trijenerasyon Ekranları Sonuç Raporu Ekranı 29 Sayfa 3 / 29

4 Giriş İçten yanmalı gaz motorları ile eş zamanlı olarak doğal gazdan birden fazla enerji tipinin birlikte üretildiği kojenerasyon ve trijenerasyon santrallerinin, özellikle oteller, hastaneler ve sanayi tesislerinde sayılarının gün geçtikçe artması, bu sistemlerin enerji verimliliği ve dağınık üretim çalışmalarındaki rolünü güçlendirmiştir. Ayrıca, EPDK nın %80 verimlilik şartını yerine getiren ve sadece kendi ihtiyaçları için elektrik üretmek isteyen tesislere lisans muafiyeti getirmesi, gaz motorlu sistemlerin karbon salınımının az olması, devreye girme sürelerinin hızlı olması ve geri ödeme sürelerinin kısalığı, kojenerasyon ve trijenerasyon santrallerinin son dönemlerde ilgi odağı haline gelmesini sağlamıştır. KojenTÜRK yazılım programı ile, hatalı kapasite seçimi durumunda verimsiz çalışacak atıl tesislere ve meydana gelecek ekstra maliyetlere engel olunarak ülke ekonomisine katkıda bulunacağı öngörülmektedir. Ayrıca en uygun kojenerasyon veya trijenerasyon santral kapasitesi değerinin belirlenmesiyle büyük ölçüde ithal edilen doğal gazın en verimli şekilde elektrik, ısı ve soğutmaya dönüşümü sağlanmış olacaktır. Sayfa 4 / 29

5 KojenTÜRK KojenTÜRK yazılım programı Delphi programlama dilinde yazılmış olup, Microsoft Windows İşletim Sistemi tabanlı kullanıcı dostu bir arayüz tasarımına sahiptir. KojenTÜRK, kullanıcıdan aldığı bilgi ve verilerle EPDK nın lisanssız üretim kriterlerini karşılayacak en uygun elektrik gücü kapasitesini hem kojenerasyon hem de trijenerasyon santralleri için hesaplayabilmektedir. Bu kullanıcı kılavuzunda, KojenTÜRK yazılım programına ait ekran görüntüleri eşliğinde programın kullanımı basit ve sade bir anlatımla özetlenmektedir. Programın anlatımı açılış ekranı, kullanıcı bilgileri ekranı, yerleşke bilgileri ekranı, birim maliyet bilgileri ekranı, elektrik güç talebi ekranı, elektrik üretim özeti ve kojenerasyon veya trijenerasyon seçim ekranı, seçimlere bağlı kazan, absorpsiyonlu soğutucu ve sıcak su talep ekranları ile sonuç raporu ekranı üzerinden anlatılacaktır. Sayfa 5 / 29

6 Yeni Proje Proje Proje Düzenleme Silme 1. Açılış Ekranı Türkçe Dil Seçeneği İngilizce Dil Seçeneği Projeyi Kaydet Proje İptal Şekil 1. Açılış Ekranı (Projeler Ekranı) KojenTÜRK yazılım programına ait açılış ekranında (projeler ekranı) özet halinde önceden girilmiş projelere ait bazı bilgi ve veriler görüntülenmektedir. Açılış ekranında önceden yapılmış projelere ait firma adı, yetkili kişi, telefon ve e-posta bilgileri, en uygun elektrik gücü kapasitesi, toplam verimi ile projenin kojenerasyon veya trijenerasyon santrali olduğu belirtilmektedir. Yeni proje girişi için üstteki şekilde gösterilen yeni proje ikonuna tıklamak yeterlidir. Önceden çalıştığınız bir proje üzerinde değişiklik yapmak için ise önce açılış ekranında değişiklik yapmak istediğiniz projeye, sonrasında ise Şekil 1 de gösterilen proje düzenleme ikonuna tıklamak gereklidir. Programa girişi yapılmış bir projeyi açılış ekranından kaldırmak için Şekil 1 de gösterilen proje silme ikonuna tıklanmalıdır. Ancak proje silindiğinde, silinen projeye ait verilerde silindiğinden dikkatli olunması gerekmektedir. Sayfa 6 / 29

7 Üzerinde çalışılan projeye ait verileri anlık olarak kaydetmek için projeyi kaydet ikonuna, kaydetmek istenmiyor ise proje iptal ikonuna tıklanmalıdır. KojenTÜRK yazılım programının kullanımında Türkçe ve İngilizce dil seçenekleri mevcuttur. Şekil 1 in sağ üst köşesinde gösterilen bayraklara tıklanarak, programın dilini Türkçe den İngilizce ye veya İngilizce den Türkçe ye anlık olarak değiştirmek mümkündür. Bir sonraki sayfada kullanıcı bilgileri ekranı anlatılacaktır. Sayfa 7 / 29

8 2. Kullanıcı Bilgileri Ekranı Şekil 2. Kullanıcı Bilgileri Ekranı KojenTÜRK yazılım programına ait kullanıcı bilgileri ekranında kojenerasyon veya trijenerasyon santrali kapasite hesabı yapacak olan kişinin bağlı olduğu firma adı, firmanın adresi, kişinin adı ve soyadı, firmadaki görevi ve ünvanı, güncel telefon ve e-posta bilgilerinin girilmesi istenmektedir. Kullanıcı istenilen bilgileri girerken klavyedeki Enter tuşuna basarak bir sonraki bilgiye geçebilir. Menüdeki bilgiler tamamlandıktan sonra tekrar Enter tuşuna basarak bir sonraki menüye geçebilir. KojenTÜRK yazılım programı kullanıcı dostu olarak tasarlanmıştır. Enter tuşunun etkin bir biçimde tüm menülerde kullanılması, bilgilerin kullanıcı tarafından hızlı ve doğru bir şekilde girilmesini sağlar. Bir sonraki sayfada yerleşke bilgileri ekranı anlatılacaktır. Sayfa 8 / 29

9 3. Yerleşke Bilgileri Ekranı Şekil 3. Yerleşke Bilgileri Ekranı KojenTÜRK yazılım programına ait yerleşke bilgileri ekranında kojenerasyon veya trijenerasyon santralinin kurulacağı yerleşkeye ait coğrafi bilgiler ile sıcaklık ve nem verileri bulunmaktadır. Kullanıcıdan sırasıyla kojenerasyon veya trijenerasyon santralinin kurulacağı tesisin adı, bulunduğu şehir ve ilçe, yerleşkenin deniz seviyesinden yüksekliği, santralin kurulması planlanan konumda yıl içerisinde görülen en yüksek ve en düşük sıcaklıklar ile en yüksek ve en düşük bağıl nem oranlarının girilmesi istenmektedir. Rakım kısmında kullanıcıya uyarı olarak Uyarı Notu: Motor üretici firmaları genellikle deniz seviyesinden 500m-1000m arası için %5, 1000m ve üzeri için ise %10 veya daha fazla oranda rakıma bağlı güç düşümü öngörürler. bildirilmektedir. En yüksek sıcaklık kısmında kullanıcıya uyarı olarak Uyarı Notu: 35 C veya daha yüksek sıcaklıklarda motorun düşük sıcaklık çevriminin verimli çalışıp motoru soğutabilmesi için ekstra soğutma ekipmanları ile santral desteklenmelidir. bildirilmektedir. Sayfa 9 / 29

10 En düşük sıcaklık kısmında kullanıcıya uyarı olarak Uyarı Notu: Kışın soğuk geçtiği ve LNG ile çalıştırılması planlanan tesisler için LNG depolama tanklarına bağlı boruların ısıtmalı olması ve motora giren gaz sıcaklığının 15 C veya üzerinde olması gerekmektedir. bildirilmektedir. Kullanıcılara hem kojenerasyon veya trijenerasyon santralinin kurulacağı yeri, hem de kullanılacak ekipmanları seçerken yukarıda bahsedilen uyarı notlarına dikkat etmeleri tavsiye edilmektedir. Bir sonraki sayfada birim maliyet bilgileri ekranı anlatılacaktır. Sayfa 10 / 29

11 4. Birim Maliyet Bilgileri Ekranı Elektrik Üretim Birim Maliyeti Şekil 4. Birim Maliyet Bilgileri Ekranı KojenTÜRK yazılım programına ait birim maliyet bilgileri ekranında kojenerasyon veya trijenerasyon santralinin besleyeceği tesisin güncel elektrik ve doğal gaz faturalarında birim fiyat değerleri ile kurulması planlanan santralin çalışma saatleri bulunmaktadır. Kullanıcıdan sırasıyla elektrik faturasındaki zaman dilimlerine ait birim fiyatlar (üç zamanlı tarife ise gündüz, puant ve gece birim fiyatları kwh başına farklı; tek zamanlı tarife ise gündüz, puant ve gece birim fiyatları kwh başına aynı girilmelidir) ve doğal gaz faturasındaki katma değer vergisi dahil birim fiyat (metreküp başına) istenmektedir. Bu değerlerin kullanıcı tarafından girilmesiyle KojenTÜRK yazılım programı standart bir gaz motorlu kojenerasyon veya trijenerasyon santraline ait kwh başına elektrik üretim birim maliyetini hesaplamaktadır. Bu birim maliyet, kojenerasyon veya trijenerasyon santralinin ısıl veya soğutma çıktılarının ekonomik katkısı olmadan, yalnızca elektrik üretimi düşünülerek yapılmış bir hesaplamadır. Bu değerin hesaplanmasının nedeni, ısının veya soğutmanın kullanılamayacağı ihtimaline karşı en kötü Sayfa 11 / 29

12 senaryo olarak yalnız üretilen elektrik enerjisi kadar tüketimin yapılacağının düşünülmesidir. Eğer kojenerasyon veya trijenerasyon santralindeki elektrik üretim birim maliyeti kullanıcı tarafından girilen şebeke elektriğine ait gündüz, puant veya gece dilimlerine ait birim fiyatlardan herhangi birinin üzerinde ise, o zaman diliminde santralin elektrik enerjisi üretmesi ekonomik olmayacak ve kojenerasyon veya trijenerasyon yatırımının geri dönüş süresini uzatacaktır. Bu nedenle elektrik üretim birim maliyetinin tarife zaman dilimlerine ait birim maliyetlerden yüksek olduğu durumda program kullanıcıyı ekrana gelen bir uyarı notu ile uyarmaktadır. Şekil 4 teki senaryoda da görüleceği üzere gündüz ve puant dilimlerindeki birim fiyatlar, kojenerasyon veya trijenerasyon santralindeki elektrik birim fiyatının üzerinde olduğundan planlanan santral gündüz (06:00-17:00 saatleri arası) ve puant (17:00-22:00 saatleri arası) dilimlerinde kesintisiz çalışma durumuna göre, gece (22:00-06:00 saatleri arası) diliminde ise çalışmayacağı düşünülerek hesaplanmıştır. Gece diliminde santral çalıştırılmayacağından, çalışma saati kısmına 0 değeri girilmiştir. Birim maliyet bilgileri ekranında ayrıca tesisin ayda kaç gün çalıştığı, yılda kaç ay çalıştığı ve bilgileri girilen süre içerisindeki özel durumlar düşünülerek kaç gün çalışılmayacağına ait bilgiler girilmelidir. Örneğin, bir tesis günde 16 saatten her ay 26 gün çalışıyor ve yılın 11 ayı çalışıyor, fakat bu süre içinde 5 günlük bir duruş varsa, kullanıcı Şekil 4 teki çalışma günü kısmını Ay: 26, Yıl/Ay: 11 ve Çalışılmayan: 5 olarak doldurmalıdır. Böylece genel toplam, program tarafından yıllık saat olarak hesaplanır. Zamanın etkin kullanılması açısından istenilen bilgilerin kullanıcı tarafından girilmesi esnasında her bilgi girişinden sonra klavyedeki Enter Sayfa 12 / 29

13 tuşuna basılması ve tüm bilgi girişi tamamlandıktan sonra yine aynı tuşa basılarak diğer ekrana geçilmesi önerilmektedir. Bir sonraki sayfada elektrik güç talebi ekranı anlatılacaktır. Sayfa 13 / 29

14 5. Elektrik Güç Talebi Ekranı Şekil 5. Elektrik Güç Talebi Ekranı KojenTÜRK yazılım programına ait elektrik güç talebi ekranında kojenerasyon veya trijenerasyon santralinin besleyeceği tesisin saatlik ortalama elektrik güç talebine ait bilgiler bulunmaktadır. Bu bilgiler genellikle kullanıcının elinde direkt bulunmazlar. Bu bilgileri elde etmenin en kolay yolu santralin besleyeceği tesisin son 12 aylık elektrik faturalarını kullanmaktır. Elektrik faturalarında tarifeler tek zamanlı ve üç zamanlı tarifeler olarak ikiye ayrılırlar. Tek zamanlı tarifelerde günün 24 saati boyunca kwh başına elektrik tüketim birim fiyatı sabittir. Üç zamanlı tarifelerde ise Sayfa 14 / 29

15 adından da anlaşılacağı üzere 24 saat gündüz, puant ve gece olarak üç ayrı zaman dilimine ayrılmıştır. Gündüz dilimi 06:00-17:00 (11 saat), puant dilimi 17:00-22:00 (5 saat) ve gece dilimi ise 22:00-06:00 (8 saat) saatleri arasında kalan periyotlardır. Bu zaman dilimlerindeki kwh başına elektrik tüketim birim fiyatları birbirlerinden farklıdır. Şekil 6 da üç zamanlı mesken tarife kullanan bir hanenin elektrik faturası örnek olarak sunulmuştur. Şekil 6. Elektrik Faturası Örneği Sayfa 15 / 29

16 Elektrik güç talebi ekranına kullanıcı verileri girerken önce elindeki mevcut en eski elektrik faturasının ayını ve yılını Şekil 5 te görüldüğü üzere seçer. Program diğer ayları sırasıyla otomatik olarak tamamlar. Sonra kullanıcı değerleri girmeye başlar. Burada dikkat edilecek en önemli nokta programa faturadan elde edilecek hangi değerlerin girileceğidir. Örneğin, santral ayda 30 gün boyunca gündüz ve puant dilimlerinde çalışıp gece çalışmayacaksa, toplam çalışma süresi aylık 480 saat olacaktır. Faturadan gündüz ve puant dilimlerindeki aylık toplam enerji tüketimlerini toplar ve 480 saate bölersek elimizde ilk ayın saatlik ortalama elektrik güç talebini bulmuş oluruz. Başka bir tesis örneği için, santral eğer ayda 26 gün, günde 24 saat çalışsaydı, aylık toplam çalışma süresi 624 saat olacaktı. Faturada ise gündüz, puant ve gece dilimlerindeki aylık toplam enerji tüketimlerini toplayıp, 624 saate bölseydik yine saatlik ortalama güç talebini bulacaktık. Bu hesaplamalar sırasıyla her ay için ayrı ayrı kullanıcı tarafından bulunarak programa sırasıyla girilecektir. Eğer, dikkate alınması istenilmeyen ve diğerlerine oranla çok düşük bir tüketim çıkıyorsa, o ay 0 girildiğinde program o ayı dikkate almayıp ortalamadan çıkaracaktır. Fabrikalarda duruş yapılan aylar veya tüketimin diğer aylara oranla çok düşük olduğu faturalar için elektrik güç talebi ekranında karşılık gelen aya 0 girilmelidir. Ayrıca elektrik güç talebi ekranında %40 ile %100 arasında kullanıcı tarafından girilmesi istenen bir yük aralığı tanımlanmıştır. Bunun sebebi, içten yanmalı motorların %40 lık bir yükün altında çalıştırılmasının üretici firmalar tarafından tavsiye edilmemesidir (Vibrasyon ve vuruntuyu artırarak motor ömrünü azalttığı için) kw gücündeki bir kojenerasyon santralinden örnek verirsek, minimum yükü %40 seçtiğimizde santral 400 Sayfa 16 / 29

17 kw ın altındaki güçlerde çalışmayacaktır. Eğer zaten minimum talep 700 kw ise %70 seçilmelidir. Ya da talepler 1000 kw a yakın değerlerde seyrediyorsa %90 seçilmelidir. Ancak bu seçim yapıldığında talep 900 kw ın altına düştüğünde santralin çalışmasını durduracağı bilinmelidir. Bu yüzden, güç talepleri girilirken talepler birbirlerine yakınsa minimum yükün %100 e yaklaştırılması, talepler değişkenlik gösteriyor ise minimum yükün %40 a yaklaştırılması optimum kapasitenin belirlenmesi açısından olmazsa olmazdır. Bir sonraki sayfada elektrik üretim özeti ekranı anlatılacaktır. Sayfa 17 / 29

18 6. Elektrik Üretim Özeti Ekranı Şekil 7. Elektrik Üretim Özeti Ekranı KojenTÜRK yazılım programına ait elektrik üretim özeti ekranında bir önceki elektrik güç talebi ekranına girilen değerlerin en küçüğü, en büyüğü, ortalaması, en uygun üretim gücü, yıllık en çok üretim miktarı ve bu tüketime karşılık gelen toplam doğal gaz tüketimi verileri hesaplanmış olarak bulunmaktadır. Yine elektrik üretim özeti ekranı üzerinden kullanıcı öncelikli ihtiyacını ısı veya soğutma seçerek, kurulması planlanan santralin kojenerasyon mu yoksa trijenerasyon mu olacağına karar vermektedir. Hem ısıtma hem de soğutma alternatiflerini değerlendirmek isteyen kullanıcılar, iki ayrı proje açarak birinde ısıtmayı, diğerinde ise soğutmayı seçerek ve verimliliklerini karşılaştırarak karar verebilirler. Ancak, bu noktada trijenerasyon santrallerin maliyetlerinin kojenerasyon santrallerinden daha fazla olduğunu unutmamak gerekmektedir. Bir sonraki sayfada kojenerasyon ekranları anlatılacaktır. Sayfa 18 / 29

19 7. Kojenerasyon Ekranları Şekil 8. Elektrik Üretim Özeti Ekranı KojenTÜRK yazılım programına ait kojenerasyon ekranlarının başlangıcı elektrik üretim özeti ekranıdır. Bu ekranda kullanıcı öncelikli ihtiyacını ısıtma olarak seçerse, sistem elektrik ve ısıtma verilerini kullanacağından kojenerasyon olarak isimlendirilir (Şekil 9). Egzoz Gazı Kazan Buhar, Kızgın Yağ veya Kızgın Su Üretimi Ceket Suyu Çevrimi YS Eşanjörü Ceket Suyu Eşanjöründen Isı transferi Şebeke ile AG Senkronizasyonu Ilık Su Çevrimi DS Eşanjörü Step-up Transformatör KOJENERASYON SANTRALİ Şekil 9. Örnek Bir Kojenerasyon Santralinin Şeması Şebeke ile YG Senkronizasyonu Ilık Su Eşanjöründen Isı Transferi Sayfa 19 / 29

20 Şekil 10. Buhar Talebi Ekranı Programda 3 kazan opsiyonu sunulmuştur. Yazılım programındaki her bir kojenerasyon projesi için bu opsiyonlardan yalnız bir tanesi seçilebilir. Birinci opsiyon buhar kazanıdır. Şekil 8 de gösterildiği üzere kazan tipi olarak buhar kazanı seçildikten sonra Şekil 10 de gösterilen buhar talebi ekranı açılır. Bu ekran üzerinde ilk olarak tesiste kullanılan mevcut buharın basıncı 3-10 bar aralığında girilir. Elektrik güç talebi ekranındaki ay ve yıl bilgileri otomatik olarak program tarafından doldurulur ve kullanıcıdan her ay için saatlik ortalama buhar ihtiyacını kg/saat olarak girmesi beklenir. Sayfa 20 / 29

21 Şekil 11. Kızgın Yağ Talebi Ekranı İkinci kazan opsiyonu kızgın yağ kazanıdır. Kazan tipi olarak kızgın yağ kazanı seçildikten sonra Şekil 11 de gösterilen kızgın yağ talebi ekranı açılır. Elektrik güç talebi ekranındaki ay ve yıl bilgileri otomatik olarak program tarafından doldurulur ve kullanıcıdan her ay için saatlik ortalama 275 deki kızgın yağ ihtiyacını kw veya kcal/saat olarak girmesi beklenir. Sayfa 21 / 29

22 Şekil 12. Kızgın Su Talebi Ekranı Üçüncü ve son kazan opsiyonu kızgın su kazanıdır. Kazan tipi olarak kızgın su kazanı seçildikten sonra Şekil 12 de gösterilen kızgın su talebi ekranı açılır. Elektrik güç talebi ekranındaki ay ve yıl bilgileri otomatik olarak program tarafından doldurulur ve kullanıcıdan her ay için saatlik ortalama 125 deki kızgın su ihtiyacını kw veya kcal/saat olarak girmesi beklenir. Sayfa 22 / 29

23 Şekil Sıcak Su Talebi Ekranı Kazan opsiyonlarından seçilen herhangi birisine ait verilerin girilmesinden sonra, 90 sıcak su talebi ekranı açılır. Elektrik güç talebi ekranındaki ay ve yıl bilgileri otomatik olarak program tarafından doldurulur ve kullanıcıdan her ay için saatlik ortalama 90 deki sıcak su ihtiyacını kw veya kcal/saat olarak girmesi beklenir. Sayfa 23 / 29

24 Şekil Sıcak Su Talebi Ekranı 90 sıcak su talebi verilerinin girilmesinden sonra, 45 sıcak su talebi ekranı açılır. Elektrik güç talebi ekranındaki ay ve yıl bilgileri otomatik olarak program tarafından doldurulur ve kullanıcıdan her ay için saatlik ortalama 45 deki sıcak su ihtiyacını kw veya kcal/saat olarak girmesi beklenir. Bu ekrana ait verilerin kullanıcı tarafından girilmesinden sonra, son ekran olan sonuç raporu ekranına geçilir. Sayfa 24 / 29

25 8. Trijenerasyon Ekranları Şekil 15. Elektrik Üretim Özeti Ekranı KojenTÜRK yazılım programına ait trijenerasyon ekranlarının başlangıcı elektrik üretim özeti ekranıdır. Bu ekranda kullanıcı öncelikli ihtiyacını soğutma olarak seçerse, sistem elektrik, soğutma ve ısıtma verilerini kullanacağından trijenerasyon olarak isimlendirilir (Şekil 16). Egzoz Gazı Absorpsiyonlu Soğutucu Soğuk Su Ceket Suyu Çevrimi YS Eşanjörü Şebeke İle AG Senkronizasyon Ilık Su Çevrimi DS Eşanjörü Step-up Transformatör Şebeke İle YG Senkronizasyonu Ilık Su Eşanjöründen Isı Transferi TRİJENERASYON SANTRALİ Şekil 16. Örnek Bir Trijenerasyon Santralinin Şeması Sayfa 25 / 29

26 Programda 2 absorpsiyonlu soğutucu opsiyonu sunulmuştur. Yazılım programındaki her bir trijenerasyon projesi için bu opsiyonlardan yalnız bir tanesi seçilebilir. Birinci opsiyon tek etkili absorpsiyonlu soğutucudur. Şekil 15 te gösterildiği üzere absorpsiyonlu soğutucu olarak tek etkili absorpsiyonlu soğutucu seçildikten sonra Şekil 17 de gösterilen tek etkili absorpsiyonlu soğutucu ekranı açılır. Bu ekranda santralin kurulacağı tesisteki soğutma talebi verileri girilmelidir. Elektrik güç talebi ekranındaki ay ve yıl bilgileri otomatik olarak program tarafından doldurulur ve kullanıcıdan her ay için saatlik ortalama soğutma ihtiyacını kwt veya elektrikli soğutucunun gücü olarak (kwe) girmesi beklenir. Tek etkili absorpsiyonlu soğutucu çift absorpsiyonlu soğutucu ile karşılaştırıldığında çevrim verimi (COP=0.7) ve maliyeti daha düşüktür. Şekil 17. Tek Etkili Absorpsiyonlu Soğutucu Ekranı Sayfa 26 / 29

27 İkinci ve son absorpsiyonlu soğutucu tipi çift etkili absorpsiyonlu soğutucudur. Şekil 15 te gösterildiği üzere absorpsiyonlu soğutucu olarak çift etkili absorpsiyonlu soğutucu seçildikten sonra Şekil 18 de gösterilen çift etkili absorpsiyonlu soğutucu ekranı açılır. Bu ekranda santralin kurulacağı tesisteki soğutma talebi verileri girilmelidir. Elektrik güç talebi ekranındaki ay ve yıl bilgileri otomatik olarak program tarafından doldurulur ve kullanıcıdan her ay için saatlik ortalama soğutma ihtiyacını kwt veya elektrikli soğutucunun gücü olarak (kwe) girmesi beklenir. Çift etkili absorpsiyonlu soğutucu tek absorpsiyonlu soğutucu ile karşılaştırıldığında çevrim verimi (COP=1.2) ve maliyeti daha yüksektir. Şekil 18. Çift Etkili Absorpsiyonlu Soğutucu Ekranı Sayfa 27 / 29

28 Absorpsiyonlu soğutucu opsiyonlarından seçilen herhangi birisine ait verilerin girilmesinden sonra Şekil 14 te de gösterilen 45 sıcak su talebi ekranı açılır. Elektrik güç talebi ekranındaki ay ve yıl bilgileri otomatik olarak program tarafından doldurulur ve kullanıcıdan her ay için saatlik ortalama 45 deki sıcak su ihtiyacını kw veya kcal/saat olarak girmesi beklenir. Bu ekrana ait verilerin kullanıcı tarafından girilmesinden sonra, son ekran olan sonuç raporu ekranına geçilir. Sayfa 28 / 29

29 9. Sonuç Raporu Ekranı Şekil 19. Sonuç Raporu Ekranı KojenTÜRK yazılım programına ait sonuç raporu ekranında Verimi Hesapla butonuna tıklayarak verim hesaplandıktan sonra, önerilen kojenerasyon veya trijenerasyon santralinin elektrik gücü, bu elektrik gücündeki santralin 1 yıl çalıştırıldığındaki yıllık verimliliğinin yüzde kaç olduğu, bu santralin EPDK nın lisanssız elektrik üretim kriterlerini karşılayıp karşılamadığına ait bilgiler ve kullanıcıya yöneltilen öneriler bulunmaktadır. Sayfa 29 / 29