İçindekiler. Önsöz... iii İçindekiler... vii 1. BÖLÜM EĞİTİME İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR. Yrd. Doç. Dr. Fatih YILMAZ EĞİTİM... 3 KÜLTÜR...

Transkript

1 İçindekiler Önsöz... iii İçindekiler... vii 1. BÖLÜM EĞİTİME İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR Yrd. Doç. Dr. Fatih YILMAZ Giriş... 1 EĞİTİM... 3 Formal Eğitim... 6 Örgün Eğitim... 6 Yayg n Eğitim... 8 İnformal Eğitim... 9 Yaşam Boyu Öğrenme Uzaktan Eğitim Eğitimin İşlevleri Öğrenme Öğretim Öğretme Eğitim Program Öğretim Program Ders Program KÜLTÜR Kültürleme, Kültürlenme ve Kültürleşme Kültürleme Kültürlenme Kültürleşme EĞİTİM KÜLTÜR İLİŞKİSİ Kaynakça... 27

2 2. BÖLÜM EĞİTİMİN TARİHSEL TEMELLERİ Yrd. Doç. Dr. Meral GÖZÜKÜÇÜK GİRİŞ AVRUPA DA EĞİTİM İLK ÇAĞ DA (ANTİK ÇAĞ DA) EĞİTİM (M.Ö. 8. YY M.S. 5. YY) Antik Yunan da Eğitim Hellenizm Döneminde Eğitim Antik Roma da Eğitim ORTA ÇAĞ DA EĞİTİM (M.S ) YENİ ÇAĞ DA EĞİTİM ( ) Rönesans Döneminde Eğitim Ayd nlanma Döneminde Eğitim YAKIN ÇAĞ DA EĞİTİM (1789 ) TÜRK DEVLETLERİNDE EĞİTİM İLK TÜRK DEVLETLERİNDE EĞİTİM Hunlarda Eğitim Göktürklerde Eğitim Uygurlarda Eğitim TÜRK İSLAM DEVLETLERİNDE EĞİTİM Karahanl larda Eğitim Selçuklularda Eğitim OSMANLI DÖNEMİNDE EĞİTİM Tanzimat tan Önce Eğitim ( ) S byan Mektepleri Medreseler Enderun Mektebi Tanzimat Döneminde Eğitim ( ) Meşruti Y llarda Eğitim ( ) Kurtuluş Savaş Döneminde Eğitim ( ) CUMHURİYET DÖNEMİNDE EĞİTİM İlk Hükümet Program n n Amaçlar CUMHURİYET DÖNEMİNDE EĞİTİMDE GERÇEKLEŞTİRİLEN DEĞİŞİMLER Öğretimin Birleştirilmesi Yasas (1924) viii

3 2. Latin Alfabesinin Kabulü (1928) Üniversite Reformu (1933) Yabanc Uzmanlar n Raporlar Heyet i İlmiyeler ve Eğitim Şuralar CUMHURİYETTEN GÜNÜMÜZE ÖĞRETMEN YETİŞTİRMENİN TARİHSEL TEMELLERİ Köy Eğitmenleri Kanunu (1937) Köy Öğretmen Okullar (1937) Köy Enstitüleri (1940) İlköğretmen Okullar (1954) İki Y ll k Eğitim Enstitüleri (1974) Eğitim Enstitüleri Yüksek Öğretmen Okulu Eğitim Fakülteleri Öğretmen Atamalar nda Yaşanan Sorunlar Kaynakça BÖLÜM EĞİTİMİN FELSEFİ TEMELLERİ Yrd. Doç. Dr. Sibel DAL Giriş Eğitim Felsefesi Felsefenin İlgi Alanlar Genel Felsefi Ak mlar ve Eğitim Alan na Etkileri İdealizm İdealizmin Eğitim Doğurgular Realizm Realizmin Eğitim Doğurgular Natüralizm Naturalizmin Eğitim Doğurgular Pragmatizm Varoluşçuluk Varoluşçu Felsefenin Eğitim Doğurgular Eğitim Felsefesi Ak mlar Daimicilik (Perennializm) ix

4 Esasicilik (Essentialism) İlerlemecilik (Progressivizm) Yeniden Yap land rmac l k (Reconstructionism) Kaynakça BÖLÜM EĞİTİMİN TOLUMSAL TEMELLERİ Yrd. Doç. Dr. Orhan KUMRAL Giriş Eğitimin Tan m ve Toplumsal Yönü Toplumsal Değişme ve Eğitim Kurumlar Toplumsal Hareketlilik Arac Olarak Eğitim Sosyo Ekonomik Düzey ve Akademik Başar Toplumda Okul Tipolojileri Geleneksel Okul Topluluğun Bir Modeli Olan Okul Topluluk Okulu Eğitime Sosyolojik Bak ş Aç lar Okulun Toplumdaki İşlevleri Okulsuz Bir Toplum Olabilir mi? Okulun Eleştirisi Kaynakça BÖLÜM EĞİTİMİN SİYASİ TEMELLERİ Arş. Gör. Özge TARHAN GİRİŞ EĞİTİM SİYASET İLİŞKİSİ EĞİTİM POLİTİKALARI EĞİTİM POLİTİKALARINI OLUŞTURMA YOLUNDA MİLLİ EĞİTİM ŞURALARI SİYASET EĞİTİMİ VE ELEŞTİREL DÜŞÜNCENİN GELİŞTİRİLMESİ Eleştirel Düşünce Aşamalar Eleştirel Düşünme Becerileri Nas l Kazand r lmal d r? Eleştirel Düşünmeyi Engelleyen Faktörler: x

5 EĞİTİM VE DEMOKRASİ İLİŞKİSİ Demokrasi Kavram n n Tan m Demokrasi Eğitimi Etkin ve Demokratik Vatandaş Tipi Son Y llarda Yayg n Demokrasi Eğitimi Çal şmalar Kaynakça BÖLÜM EĞİTİMİN PSİKOLOJİK TEMELLERİ Yrd. Doç. Dr. Sinem Evin AKBAY EĞİTİM VE PSİKOLOJİ GELİŞİM PSİKOLOJİSİ Gelişme / Gelişim Büyüme Olgunlaşma Öğrenme Haz rbulunuşluk Kritik Dönem GELİŞİMLE İLGİLİ TEMEL İLKELER GELİŞİMİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER GELİŞİM AŞAMALARI Fiziksel Gelişim Bilişsel Gelişim DİL GELİŞMİ Dilin İşlevi Dil Gelişim Kuramlar Dil Gelişimi Evreleri KİŞİLİK GELİŞİMİ Sigmund Freud ve Psikoseksüel Kuram Eric Ericson ve Psikososyal Gelişim Kuram AHLÂK GELİŞİMİ ÖĞRENME Klasik Koşullanma Edimsel Koşullanma Kaynakça xi

6 7. BÖLÜM EĞİTİMİN EKONOMİK TEMELLERİ Doç. Dr. Bülent GÜVEN GİRİŞ Eğitim ve Ekonomi Eğitim Eğitimin Önemi ve Amaçlar Eğitimin Özellikleri Ekonomi Ekonomiye İlişkin Temel Kavramlar Gereksinim (İhtiyaç) Alternatif Maliyet (F rsat Maliyeti) Beşeri Sermaye (İnsan Sermayesi) Üretim Tüketim Yat r m Gelir ve Gider Bütçe Konsolide Bütçe Gayri Safi Milli Has la Maliyet ve Eğitimin Maliyeti Verimlilik İnsangücü Planlamas (İstihdam) Arz ve Eğitim Arz (Sunumu) Eğitim Finansman Ekonomik Büyüme ve Kalk nma Eğitim ve Ekonomi İlişkisi Eğitim Ekonomisi Eğitimin Ekonomik Temelleri ve Program Kaynakça xii

7 8. BÖLÜM EĞİTİM BİLİMLERİNDE ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ Doç. Dr. Serdarhan Musa TAŞKAYA BİLİMSEL ARAŞTIRMA Kütüphane Araşt rmalar Laboratuvar Araşt rmalar Gözleme Dayal Araşt rmalar Araşt rma Geliştirme Araşt rmalar (AR GE) Analitik Araşt rmalar BİLİMSEL ARAŞTIRMANIN AŞAMALARI Araşt rma Konusunun Belirlenmesi Araşt rma Probleminin Tan mlamas Araşt rma Sorular n n veya Hipotezlerinin Tan mlamas Kaynak (Literatür) Taramas Örneklem Seçimi Veri Toplama Veri Analizi Raporlaşt rma NİCEL ARAŞTIRMA YAKLAŞIMI Nicel Araşt rmalarda Temel Kavramlar Evren Örneklem Veri Deney Grubu Kontrol Grubu Hipotez (Denence) Varsay m (Say lt ) Araşt rma Yöntemi Regresyon Korelasyon Ölçek Değişken İstatistik Nicel Araşt rma Yaklaş mlar Nicel Araşt rmalarda Veri Toplama Yöntemleri xiii

8 Deneysel Yöntem Tarama (Survey) Yöntemi Anket Tekniği Görüşme Tekniği Gözlem Tekniği NİTEL ARAŞTIRMA YAKLAŞIMI Nitel Araşt rmada Temel Kavramlar Genelleme Güvenilirlik Geçerlik Etik Betimleme Nitel Araşt rma Yaklaş mlar Nitel Araşt rmalarda Veri Toplama Yöntemleri Görüşme Gözlem Doküman Analizi KARMA ARAŞTIRMA YAKLAŞIMI Nicel ve Nitel Araşt rmalar Bir Arada Kullanan Yaklaş mlar NİTEL VE NİCEL ARAŞTIRMA YAKLAŞIMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI Kaynakça BÖLÜM ÖĞRETMENLİĞİN ROLÜ VE ÖZELLİKLERİ Dr. Serhat SÜRAL GİRİŞ ÖĞRETMEN YETERLİĞİ Öğretmen Yeterliği Konusunda Farkl Ülkelerin Uygulamalar ABD de öğretmenlik mesleği standartlar Avustralya da öğretmenlik mesleği standartlar İngiltere de öğretmenlik mesleği standartlar İrlanda da öğretmenler için mesleki davran ş standartlar Türk Milli Eğitim Bakanl ğ n n Belirlediği Öğretmen Yeterlikleri/Standartlar xiv

9 ÖĞRETMEN ROLLERİ MESLEK OLARAK ÖĞRETMENLİK ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNDE ÖNGÖRÜLEN ÖZELLİKLER A) Kişisel Özellikler: B) Mesleki Özellikler: ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK ÖZEL GÜNLER ve ADAY ÖĞRETMENLERİN YEMİN METNİ TÜRKİYE VE DÜNYA DA ÖĞRETMEN YETİŞTİRME ABD de Öğretmen Yetiştirme Almanya da Öğretmen Yetiştirme Avusturya da Öğretmen Yetiştirme İngiltere de Öğretmen Yetiştirme Japonya da Öğretmen Yetiştirme Avustralya da Öğretmen Yetiştirme Finlandiya da Öğretmen Yetiştirme Güney Kore de Öğretmen Yetiştirme Çin de Öğretmen Yetiştirme Türkiye de Öğretmen Yetiştirme Süreci Kaynakça BÖLÜM EĞİTİM BİLİMLERİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR Doç. Dr. Nil DUBAN Yrd. Doç. Dr. Tuğba SELANİK AY TERS YÜZ ÖĞRENME (FLIPPED LEARNING) Educreations Uygulamas Blendspace Uygulamas TodaysMeet Uygulamas Flipquiz Uygulamas Padlet Uygulamas YARATICI YAZMA OYUNLAŞTIRMA MÜZE EĞİTİMİ SORGULAMAYA DAYALI ÖĞRENME YAKLAŞIMI Sorgulamaya dayal öğrenmede temel bileşenler xv

10 Sorgulamaya Dayal Öğrenme Yaklaş m nda Sorgulama Biçimleri Sorgulamaya Dayal Öğrenme Yaklaş m nda Öğrenme Öğretme Süreci Sorgulamaya dayal öğrenme yaklaş m nda değerlendirme ARGÜMANTASYON TABANLI ÖĞRENME Toulmin in Argümantasyon Modeli Argümantasyon Tabanl Öğrenme Yaklaş m nda Öğrenci ve Öğretmen Rolleri Laboratuar Uygulamal Argümantasyon Yaklaş m FETEMM (Fen Teknoloji Mühendislik Matematik) EĞİTİMİ Niçin FETEMM Eğitimi? FETEMM Eğitiminde Okullar ve Programlar YANSITICI DÜŞÜNME Yans t c Düşünen Öğretmen Kaynakça BÖLÜM TOPLUMSAL DEĞİŞME VE YENİLEŞMEDE EĞİTİMİN ROLÜ Yrd. Doç. Dr. Ümran ŞAHİN Giriş Değişime İlişkin Temel Kavramlar Değişme Yenileşme: Reform: Modernleşme: Gelişme: Toplumsal Değişme ve Gelişme Toplumsal Değişme Kuramlar Toplumsal Değişme Türleri Eğitimin Toplumsal Değişme ve Gelişmedeki Rolü Toplumsal Değişme ve Eğitim İlişkisi İle İlgili Kuramlar Toplumsal Değişme ve Eğitim İlişkisini Etkileyen Alanlar a) Bilim ve teknolojideki gelişmeler: b) Ekonomik Değişmeler: c) Demografik Değişmeler: Kaynakça xvi

11 12. BÖLÜM DEĞİŞEN DÜNYADA ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK VE ÖĞRETMENİN ROLÜ Doç. Dr. Fatma SUSAR KIRMIZI Yrd. Doç. Dr. Tuncay CANBULAT KÜLTÜR NEDİR? ÇOKKÜLTÜRLÜLÜK VE ÇOKKÜLTÜRLÜ EĞİTİM OLGULARININ ORTAYA ÇIKIŞI Küreselleşme Medya Göç Çokkültürlülük nedir ne değildir? Çokkültürlülüğün Bugünü ÇOKKÜLTÜRLÜ EĞİTİM ANLAYIŞI Yap land rmac l k Bağlam nda Çokkültürlü Eğitim Yaklaş m Çokkültürlülük ve öğretmen adaylar n n yeterliliği Kaynakça xvii