Neden Sunum Yapılır?

Transkript

1 AKADEMĐK SUNUM TEKNĐKLERĐ Doç. Dr. Cem KARAGÖZLÜ E.Ü. Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölümü Neden Sunum Yapılır? Bilimsel bir araştırmanın belli bir mantık içerisinde akademik ve bilimsel çevrelere sunulmasının çeşitli yöntemleri yine bilimsel araştırma yöntemleri ile birlikte gelişmiş ve olgunlaşmıştır. 1

2 Nerelerde Sunum Yapılır? Meslektaşlara yapılan sunumlar Yerelve uluslararası sempozyumlar Ulusal ve uluslararası kongreler Çalıştaylar Paneller Konferanslar Seminerler Kongre Panel Çalıştay Sempozyum Konferans Seminer????? 2

3 Akademik Sunum; 1. Sözlü Sunumlar 2. Poster Sunumlar Poster Sunumlar Kendilerini değerlendirmeleri, Bilgi alışverişi yapacak kişilerle tanışmaları, Sunum becerilerini geliştirmeleri. Burada elde edilen eleştiriler tecrübeler, Sözlü sunuma Makale için ön hazırlıktır. 3

4 Avantajları; Sözlü olarak anlatabileceğimiz fikirlerimizi şematik olarak aktarma işlemidir. Pratik Posterde sadece anlatıcı konumunda değil karşılıklı görüşlerin Daha rahat.. Asılı kaldığı süre daha uzun Bilimsel tartışma ortamı Poster başında, Đnteraktif sunumlarda karşılıklı bilgi alış verişi. Kullanılan programlar; Özel tasarım programları, Quarkxpress, Latex, Illustrator, CorelDraw, Freehand, Microsoft powerpoint. 4

5 Poster Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gereken Konular; Boyut Ebat Dikey/Yatay Sütun sayısı Yazı Tipi Fotoğraf Grafik Tablo Metin ve Đçerik Giriş Materyal/Metod Bulgular Tartışma Sonuç Kaynaklar Teşekkür Daha çok görsel daha az yazı 5

6 Panoya asılmış makale olmasın Baskıya Hazırlama A4 üzerinde kontrol edin JPG veya PDF e çevirebilirsiniz. Neden? Kullandığınız Ofis programını açmaz, Şekiller kayabilir Đstemediğiniz değişiklilerle karşılaşabilirsiniz Yazı karakteri veya formülleriniz desteklenmez. Çözünürlüğü tercihan 600 dpi en az 300 dpi olmalı 6

7 Sözlü Sunum ĐLETĐŞĐM Sözsüz iletişim Sözlü iletişim Yazılı iletişim 7

8 SÖZSÜZ ĐLETĐŞĐM Homo Sapiens => Yaşamak için iletişime ihtiyacı vardı!! Bilgi paylaşıldıkça çoğalır, 8

9 Sözsüz Đletişim Kullanımı Đletişim insanların yaşadığı coğrafyaya kültüre, sosyal yapıya da bağlıdır Sözsüz iletişim kurulabilen bazı durumlar hastalık olarak da nitelenmekte! SÖZLÜ ĐLETĐŞĐM Tek Yönlü Đletişim Çift Yönlü Đletişim -Monolog- -Diyalog- 9

10 Algı. Algılama Đletişim,. Algılarız ve algılatırız Ne anlattığımız değil ne anlaşıldığı önemlidir. Ne kadar doğru algılarsak, o kadar doğru algılatabiliriz. Algımızı ne kadar açarsak, algılayabilme yeteneğimiz de o kadar artar. 10

11 Etkili Đletişim!!! UYUM Beden Dili 55% Sözcükler 7% Ses, Ton 38% UYUM Beden Dili 55% Yükseklik Ton Vurgu Tempo Tanımlayıcı sözcükler Tekrar sözcükleri Sözcükler 7% Duruş Yüz ifadeleri El hareketleri Göz hareketleri Nefes alışlar Ayak hareketleri Vücüt değişimleri Ses, Ton 38% 11

12 Đletişim Düzeyleri Yüksek Sinerjik GÜVEN Bütün, parçaların toplamından daha büyüktür Saygılı, uzlaşmacı Alçak Savunmacı, sınırlandırıcı Alçak ĐŞBĐRLĐĞĐ Yüksek SUNUM TEKNĐKLERĐ 12

13 Bu ders için sunum programı Power Point; Diğer seçenekler incelenebilir; - Open Office - Prezi Hedef Etkili sunum yapma tekniklerini bilme Etkili Power Point hazırlamada ilkeleri bilme Vücut Dilini Kullanabilme 13

14 Çerçeve Sunum Nedir? Sunum Adımları Daha Đyi Bir Sunum için Bazı Đpuçları Sonuç Sunum Nedir? Sunum, bir mesajı iletmek amacıyla gerçekleştirilen sözlü ve görsel iletişimdir 14

15 Đçerik Sunumu planlama, Görsel malzeme kullanma, Sunuyu etkin kılma, Sunum korkusu ve baş edebilme, Sunum günü yapılacak hazırlıklar Etkili Power Point hazırlamada dikkat edilecek noktalar, Đyi bir sunumun başarısındaki en önemli etken, konuşmacının kendisine ve anlattıklarına olan inancı, Đşini iyi yapmaktan kaynaklanan coşkusudur. 15

16 Etkin sunum becerileri, özenle kullanılan bir sözel/ yazılı ifade, anlamlı beden dili ve teknolojik görsel- işitsel araçların Kullanımıyla önem kazanır Sunumların hazırlanışında sorulması gereken ana sorular şunlardır: Neden? Kimlere? Ne tür bilgi? Hangi Destek Araçlarla? Ne Zaman? Nerede? NASIL? 16

17 SUNUMLAR ÜÇ AŞAMALI BĐR ÇALIŞMADIR 1. Hazırlanma/ Planlama 2. Sunuş/ Etkileşim 3. Özetleme/Geri Bildirim Đyi planlama aynı zamanda sizin sunum sırasında kendi öz güveninizi arttıracaktır. 17

18 Sunumlar kısa Giriş'le başlayıp, Gelişme ile devam eder ve Kapanış/ Sonuç'la biter. Dinleyici dikkati Zaman Sonuç Dinleyici ve izleyicilerin ilgi süresi sınırlıdır 18

19 Zamanın Planlanması (devam) Dinleyici & izleyicilerin dikkatin nasıl yüksek tutulur? Giriş Farklı konular Etkin Sunum Dinleyici dikkati Ortalama Sunum Zaman Önemli noktaları tekrar ederek dinleyici ve izleyicilerin sunumunuzda kaybolmasını önleyiniz Giriş'te "Hoş Geldiniz" kendinizi tanıtın, konumunuzu bildirin; konunuzu, amacınızı, sunumunuzun ana hatlarını belirtin ve sorgulayacağınız konularla ilgili ip uçları verin, 19

20 Sunumunuzun Gelişme bölümünde örneklerle konu/savınızı güçlendirin Sunumunuzun Sonuç bölümünde sunumun ana hatlarını/ başlıklarını belirtip, katılımcıların dikkatle izleyip aktif katılımlarına teşekkürlerinizi sunup, soruları yanıtlayın. 20

21 Katılımı canlı tutmak açısından ana bölümler sonunda da soruları alıp, yanıtlayıp, kendi sorularınızı sorabilirsiniz. Anlatımı güçlendirecek görsel malzemeler Diyagramlar Tablo / Haritalar Đstatistikler/ Ölçümler Resimler Posterler/ Resim kartları Filmlerden kesitler/ müzik Denek nesneler 21

22 Kaynak Gösterimi Yazım Süreci Alıntı yaptığınız yerleri mutlaka belirtin. Belirtilmediği durumda hırsızlıkla eşdeğer bir sorundur. Etkin sunumlarda fiziki ortam ve donanımın etkisi büyüktür. o Sunumun yapılacağı oda o Işıklar o Hareket alanı o Oturma planı o Araç - gereç o Teknoloji o Akustik düzen / Ses ayarlamaları 22

23 Ne kadar uzun anlatırsan o kadar az hatırlanır. Fenelon Mesajınızı bir cümlede yazamıyorsanız bir saatte söyleyemezsiniz. D. Booher 23

24 Sunum Korkunuzu Yenin 1 Yapılan çalışmalar, topluluk önünde konuşma korkusunun, Sınav, Yükseklik, Hatta ölüm korkusundan bile yaygın olduğunu ortaya koymuştur. Sunum Korkunuzu Yenin 2 Đki tür konuşmacı vardır. Heyecanlı olanlar yada bu konuda yalan söyleyenler. Mark Twain 24

25 Sunum Korkunuzu Yenin 3 Sunum korkusunun nedenleri; Mahçup olmak, Küçük düşmektir. Sunum Korkunuzu Yenin 4 Korku normal bir duygudur. Aşırı düzeyde olmayan korku, konuşmacıyı yaratıcı ve coşkulu davranmaya motive eder. 25

26 Sunum Korkunuzu Yenin 5 Korkunun; Hazırlık ve prova yaparak %75 oranında, Solunum egzersizleri ile %15 oranında, Zihinsel hazırlanma ile %10 oranında azaltılabildiği bildirilmiştir. Sunum provası yaparken izlenecek adımlar neler olmalıdır? Beyninizi olumlu düşüncelerle yükleyin Sunumu içinizden en az 3 kez okuyun, Sunumu yüksek sesle en az 3 kez okuyun, Aynanın önünde sunumu prova edin, 26

27 Sunum provası yaparken izlenecek adımlar neler olmalıdır? Kullanacağınız görsel ve işitsel malzemeleri kontrol edin, Aileniz veya arkadaşlarınızdan dinleyiciler olmalarını rica edin ve onlara sunum yapın, geri bildirim alın. Konuşma korkusuyla nasıl baş edilir? 1 Sunum yapacağınız odayı tanıyın, Katılımcıları tanıyın, Konuşmayı görselleştirin, Relaks olmayı öğrenin, 27

28 Konuşma korkusuyla nasıl baş edilir? 2 Başarılı olmak istediğinizi farkettirin, Heyecanınız için özür dilemeyin, Kendinize değil, mesajınıza ve dinleyicinize konsantre olun, Konuşma korkusuyla nasıl baş edilir? 3 Heyecanınızı pozitif enerjiye dönüştürün, Deneyim kazanın, Olumlu düşünceler geliştirin, Konuşmanızı yapmadan önce 3 özel becerinizi veya güçlü yönünüzü yazın, Sunum ile ilgili üç büyük korkunuzu listeleyin, 28

29 Konuşma korkusuyla nasıl baş edilir? 4 Her sunu için ulaşılabilir gerçek hedefler koyun, Her sunumda birkaç hata yapabileceğini kabul edin, Đyi ve doğru yaptığınız şeyleri unutmayın, Olumsuz şeylerden uzaklaşıp başarıya odaklanın. Korkunun kaynağı bilgisizliktir. R.W. Emerson 29

30 Sunum yapmak büyük bir keyiftir. Bu keyfi yaşamaya gayret edin. Sunumunuzun ana hatlarını / tamamını öğretim üyesi / uzman kişiye sunum öncesi verin 30

31 PowerPoint Slaytların Yazarken nelere dikkat edelim!... Bir slaytta 8 satır Bir satırda 8 kelime Olmasına Dikkat edin Arka fon iyi belirlenmeli, Fon ile yazı zıt renklerde olmalı Yazım şeklini seçin. En uygun: Arial/ Times New Roman (Türkçe karakterler desteklenmiyor) PowerPoint Slaytların Yazarken nelere dikkat edelim!... 2 Yazım biçimini belirleyin. En uygun: Düzgün, Bold. Gerek olmadıkça Italic kullanımından kaçının. Font büyüklüğünü saptayın 31

32 PowerPoint Slaytların Yazarken nelere dikkat edelim!... 3 Sunum Hazırlığı En uygun; Başlıklar: Metin: Yazı Boyutu-8 Yazı Boyutu-10 Yazı Boyutu-12 Yazı Boyutu-16 Yazı Boyutu-20 Yazı Boyutu-26 Yazı Boyutu-30 Yazı Boyutu-40 Yazı Boyutu-60 Yazı Boyutu-100 PowerPoint Slaytların Yazarken nelere dikkat edelim!... 4 Büyük veya küçük harf seçimini belirleyin. En uygun: Küçük harf Sunumunuzda anahtar kelimeler kullanın Uzun cümlelerden kaçınıp takım sözcükler ve maddeler kullanın. Sembol ve işaretlemeleri Đşlevsellik amacıyla organizasyon için kullanın 32

33 PowerPoint Slaytların Yazarken nelere dikkat edelim!... 5 Sözcük ve maddeleri takım halinde, bütünlük içinde, mesafelere dikkat ederek gruplandırın Renkleri anlamlı bir içerik için kod olarak kullanıp, bir slaytta uyumlu 4 renkten fazla seçim yapmayın. Görsel- Đşitsel Malzemenin Seçimi Amaç ve içerik doğrultusunda resim seçimi yapın. PP slaytlarını figürlerle doldurmayın Sözel olarak belirtmeyeceğiniz bilgileri slaytlara yazmayın. Slaytlarda uyumlu renk seçimi ve hareket olanağını bilginin kolay aktarımı amacıyla kullanın. Ses veya müzik seçeneğini doğru amaca yönelik kullanın. 33

34 Özetleme ve Geri Besleme Teknikleri Sunum sonunda kısa ana başlıkları vurgulayan özet vermek sunumun akılda kalıcılığını sağlar. Görsel ve sözel bilgi üzerinde sorular etkileşimi geliştirir. Konu başka yerlere çekilmez Rol çaldırmazsınız Katılımcılara soru, görüş ve değerlendirmelerini gerekirse yazılı alınız. Sunumlarda Yapılması Gerekenler Sesinizin vurgularında Zamanınızı iyi kullanın Görsel malzemelerinizle sözlü anlatımınız Dinleyicileriniz Her arasında bölümün ile başlığının göz teması denge yeterince olmasına içinde açıklayıcı bulunun ve dikkat edin beden olmalıdır dilinize dikkat edin. ve tonlamada önem ve tekrarlama için içeriğe uygun değişiklikler yapın 34

35 Sunumlarda Yapılmaması Gerekenler Gösterilen PP slayt'ta yazılı olan metindeki Sunum cümlelerin boyunca kartlar tıpa üzerindeki tıp aynısını Çok notlarınızdan konuşmanızda hızlı, çok yavaş, okumayın kullanmayın ya da okuma biçiminde Dinleyicilere sırtınızı dönmeyin monoton bir şekilde konuşmayın. Görsel malzemeyle ilgili olmayan bir konudan bahsetmeyin Görsel malzemeyi çok fazla yazılı metinle, resimlerle veya çok farklı renklerle doldurmayın Kolay okunmayan görsel malzeme kullanmayın Şimdi örneklerle uygulamalar hatırlatmalar 35

36 Đçeriğin Hazırlanması için Görsel Araçların Kullanılması (devam) Anahtar noktalar kısa metinlerle basit olarak anlatılmalı Birçok sunum ilginç çalışmaları aktarır. Ne yazık ki bu sunumların pekçoğunu takip etmek güçtür. Çünkü konuşmacı bilmeden bazı sunum hataları yapar. En sık yapılan hata, konuşmacının dinleyicilerin nasıl dinlediğine dikkat etmemesidir. Hangi hatalardan kaçınmamız gerektiğini bilirsek, sunumlarımızın etkinliğini büyük ölçüde artırabiliriz. Dinleyicilerin dikkatini çekmenin pekçok yolu vardır. Đçeriğin Hazırlanması için Görsel Araçların Kullanılması (devam) 36-punto Arial 36-punto TNR 24-punto Arial 24-punto TNR 18-punto Arial Punto büyüklüğü, sunum yerinin genişliğine 18-punto TNR göre ayarlanmalıdır 14-punto Arial 12-punto Arial 10-punto Arial 14-punto TNR 12-punto TNR 10-punto TNR 36

37 Đçeriğin Hazırlanması için Görsel Araçların Kullanılması (devam) Đyi bir resim, bin kelimeye bedeldir. Konfiçyüs Kötü bir Grafik Crowding 2D Bisection Performance Colours Size Bisection SD (min) Stimulus Scale KM PB RL Essential Info 37

38 Đyi bir Grafik 2D Bisection Performance Bisection SD (min) Stimulus Scale KM PB RL Tamamlanmamış bir Grafik 38

39 Tamamlanmış bir Grafik Paralel RLC Devresinin Doğal Đşleyişi v i Düğüm Voltajı (Volt) Zaman (0.1 msn.) Uzun Denklemlerden Kaçınınız Paralel RLC Devresinin Doğal Đşleyişi 39

40 Sonuçları Kalabalık Tablolar yerine.. t*e-4 critical under over t *e-4 critical under over Kısa Listelerle Gösteriniz V(0)=5v, i(0)=-6 ma Critical Damping: R= 10, L=0.4 mh, C = 1 µf Underdamping: R= 20, L=0.4 mh, C = 1 µf Overdamping: R= 5, L=0.4 mh, C = 1 µf 40

41 Tam sayfa kitap metni alıntılarından kaçınınız! Sunumun Gerçekleştirilmesi: Gelişme Yol haritası kullanınız Şuradaydık, Şimdi burdayız, Şu noktaya geliyoruz, vb.. Plan dışında ileriye yönelik referanslardan kaçınınız Herbir slaytın en az 45 saniye izlenmesini sağlayınız. 41

42 Dinleyiciler Hakkında.. Dinleyicileri hafife almayınız Dinleyicileri gereğinden fazla gözünüzde büyütüp panik yapmayınız Dinleyicilerle konuşunuz ve onlarla göz teması sağlayınız, slaytlarınızı dinleyicilere okumayınız Mümkün olan zamanlarda dinleyicileri sunuma dahil ediniz Sunumun Gerçekleştirilmesi: Gelişme (devam) Yanlış anlaşılma riski varsa, şaka yapmayınız Gergin olduğunuzu ifade eden davranışlardan kaçınınız Ayakta durunuz, bir yere yaslanmayınız ve vücut dilini de kullanınız Olabildiğince kendiniz olunuz, dinleyiciler affedici ve olumludurlar 42

43 Sunumun Gerçekleştirilmesi: Sonuç Sonuç slaytını yerleştiriniz Anlattıklarınızı ve çalışmanızın önemini özetleyiniz Konu ile ilgili başarımlarınızı özetleyiniz (Özellikle tez savunmanızda) Sunumun Gerçekleştirilmesi: Sonuç (devam) Đleriye yönelik perspektifler belirtiniz Orda bulunmaktan mutluysanız, söyleyiniz Sonuçlandırma: teşekkürler, soru var mı? diyerek devam ediniz veya teşekkürler diyerek sözü (varsa) oturum başkanına devrediniz 43

44 Daha Đyi Bir Sunum için Bazı Đpuçları Parlak, dar kıyafetler giymeyiniz Parlayan mücevherat kullanmayınız Dekolteden kaçınınız TV şovuna çıkıyormuşçasına ağır makyaj yapmayınız Cebinizde veya elinizde anahtarlık veya bozuk paralarla oynamayınız Daha Đyi Bir Sunum için Bazı Đpuçları (devam) Dinleyici ve izleyicilerin sözsüz mesajlarına dikkat ediniz ve ona göre davranınız 44

45 Dinleyicilerin Sözsüz Mesajları Đlgisizlik Đşaretleri Đç çekme Sağa sola bakınma, uzaklara dalma Saate bakma Yanındakilerle konuşma Esneme Sunum Sırasında Karşılaşılabilecek Aksilikler Sizden kaynaklanan aksilikler Dışarıdan kaynaklanan aksilikler 45

46 Sizden Kaynaklanan Aksilikler Nefesin Kesilmesi: Durun ve nefes alın, zamanınız var.. Hatırlamada Güçlük: Slaytlarınıza başvurun Kötü Aksan: Yavaş konuşun Kötü El Yazısı: Slaytlarınızı daktilo veya bilgisayarda yazın Öksürme, Hapşurma: Mikrofona değil!!! Kendinizi çok kötü hissediyorsanız konuşmacıyı değiştirin ya da sunumu erteleyin Dışarıdan Kaynaklanan Aksilikler Kesilmeler Slaytların Erken Bitmesi Sürenin Dolması 46

47 Elektrik kesilebilir. 1. Sunumun yazılı çıktısı yanımıza alınır. Slaytların Erken Bitmesi Bu bir felaket değildir. Kısa sunumlar her zaman takdir edilir ;o) Ne yapılmalı: Ana nokta özetlenerek konu sonuçlandırılmalıdır teşekkürler, sorusu olan var mı? diye sorulabilir Ne yapılmamalı: Yine slaytlarım erken bitiyor gibi kişisel bir yorum yapılmamalıdır. 47

48 Sürenin Dolması ALTIN KURAL: Konuyu toparlayınız O anki konuşmanızı en kısa zamanda bitiriniz ve Bu konunun devamı için lütfen makaleyi okuyunuz veya Slayt kopyaları çıkışta dağıtılacaktır diyerek Sonuç slaytınızı görüntüleyip sunumunuzu planladığınız şekilde tamamlayınız Sorular.. SORU ve CEVAP ALTIN KURAL: HER ZAMAN soruyu tekrarlayınız Kendiniz için (düşünme zamanı kazanmak için) Soruyu soran için (soruyu anladığınızdan emin olması için) Dinleyiciler için (soruyu duymayanların duyması için) 48

49 Soru sorulduğunda: Hemen cevap verebilirsiniz (ancak çok dağılmadan) güzel bir nokta: sunum sırasındaysa; 2 slayt daha bekleyiniz diyebilirsiniz. Soru cevap bölümünde ilgili slaytı açabilirsiniz. güzel bir nokta; konuşmamın sonunda bu noktaya döneceğim diyebilirsiniz Detaylı açıklama için gizli slaytarınız gösterip herkesi şaşırtabilirsiniz Eğer hiç soru yoksa? Aşağıdaki seçeneklerden birini uygulayabilirsiniz: Eğer bir demonuz olacaksa, izleyenlere bunu gösterebilirsiniz Teşekkür ederek slaytlarınızı toplayabilirsiniz Soru yoksa birkaç slayta daha bakalım diyerek yeni slaytlar gösterebilirsiniz 49

50 Sonuç Sözlü Sunum konusunda: Sunumun tanımı Sunumun 3 temel adımı Başarılı sunumlar için ipuçları Sunum sırasında karşılaşılabilecek aksiliklere karşı yapılması gerekenler Tavsiye Tecrübe, sunumlardaki başarınızı artırır Teşekkürler & Sorular 50