Hedeflere ulaşmak. BEN BĐR YAŞAM KOÇUYUM 4. SEANS. Derleyen: Sevinç Sultan

Transkript

1 BEN BĐR YAŞAM KOÇUYUM 4. SEANS. Hedeflere ulaşmak. Danışanlarınızın gerçekçi bir hedef belirlemeleri önemlidir. Bir koçun görevi bu hedefe danışanlarının nasıl ulaşacaklarını net bir şekilde belirlemelerine yardımcı olmaktır. Koçluğun amacı danışanlara belirledikleri hedefe kendileri ve çevreleri için en iyi olan yöntemle ulaşmalarına yardımcı olmaktır. Bir koç olarak danışanlarınızın hedeflerinin gerçekçi olmalarına dikkat etmeniz gerekir. Bu gerçeklik danışanınızın değerleri, sınırları ile belirlenir. Şimdi öncelikle ulaşmak istediğiniz net ve gerçekçi bir hedef belirleyin ve bu hedefinizi pozitif, güçlendirici ve hatırlaması kolay bir cümle şeklinde yazın. Örneğin: Kendim için ekstra zaman ayırmak istiyorum. Bu cümle açık ve pozitif bir cümledir. Kendime fazla zaman ayıramıyorum cümlesi ise negatif ve kapalı bir cümledir. Hedef belirlerken pozitif cümle kurmak önemlidir, çünkü net şekilde düşünmenizi sağlar. Oysa negatif bir cümle kurmak hemen engelleri düşünmemize neden olur ki bu isteyeceğimiz en son şeydir. Hedefinizi belirledikten sonra, aşağıdaki soruları cevaplayın Bu hedefi seçmenizin nedenleri nelerdir? Bu hedefe ulaşmak istediğinizi nasıl bilirsiniz? Bu hedefinizle ne kadar uyumlusunuz? Bu hedefe daha önce neden ulaşamadınız? Bu hedefe ulaşmanızı ne engelledi? Bu sefer bu engelleri nasıl aşacaksınız? Bu sefer başarılı olacağınızı nasıl biliyorsunuz? Bu hedefe ulaştığınızda neler olacak? Çevrenizdekiler sizin başarılı olduğunuzu size nasıl anlayacaklar? Başarılı olduğunuzda kendiniz nasıl hissedeceksiniz? Şu anda hayatınızda neler oluyor? Hangi inançlarınız ve değerleriniz bu hedefinizi destekliyor? Hangi inançlarınız ve değerleriniz bu hedefinizi desteklemiyor? Ve neden desteklemiyor? Şu ana kadar hedefinize ulaşmak için neler yaptınız? Hedefinize ulaşmanızı sağlayacak neleri yapmadınız? Bunları neden yapmadınız? Hedefinize ulaşmak için neleri bilmeniz gerekiyor? Bunları bulmak için atmanız gereken ilk adım nedir? Başka seçenekleriniz nelerdir? Bu seçenekler ulaşılabilir seçenekler mi? Hedefinize ulaştığınızda neler hissedeceksiniz?

2 Hedefinize ulaştığınızı gösteren belirtiler neler olur? Hedefinize ulaşmak için ilk adımı ne zaman atacaksınız? Bu ilk adımı atmaktan sizi ne alıkoyuyor? Hedefinize ne zaman ulaşırsınız? Hedefinize ulaşma konusunda kendinizi adama ve sorumluluk alma dereceniz nedir? ( 10 sözüne tümüyle adadım, 1 hiçbir adanma yok ) Eğer hedefine ulaşma konusunda kendini adama derecen 10 dan az ise bunu artırmak için ne yapmalısınız? Bunu yapmaya gerçekten hazırmısınız? Hazır olduğunuzu nerden biliyorsunuz? Hedefinizin ilk adımına ulaştığınızı nasıl bileceksiniz? Hedefinize ulaşmak için atmanız gereken ikinci adım nedir? Bu sorular gerçekçi ve doğru hedef belirlemenin temelini oluşturur. Tabi bunlar duruma göre ve danışanınıza göre bu sorularda değişimler eklemeler çıkarmalar yapılabilir. Bir koç olarak sizin görevniz danışanınızı dinlemek ve onun verdiği cevaplara göre daha derinlemesine sorular sormaktır.. GROW MODELĐ GROW (Goal, Reality, Options, Way ) modeli en önemli koçluk araçlarından biridir. Graham Alexander, Alan Fine ve Sir John Whitmore tarafından Đngiltere de geliştirilmiş ve 1980 lerin sonunda koçluk hizmetinde kullanılmaya başlanmıştır. GROW modelinin gücü kolay anlaşılmasından gelir. Ayrıca nasıl çalıştığını bir kez anlayınca her şeye uygulanabilir bir modeldir. GROW modeli çok karmaşık problemlerin çözümünde de çok etkili bir yöntemdir. GROW modeli kişiyi hatalar yapmaktan ve sorunlarla boğuşmaktan kurtarır. Hedeften uzaklaştığınızda hemen toparlanmanızı, duraksadığınızda harekete geçmenizi sağlar. GROW modeli ile kendinizi motive edecek, sizi destekleyen bir temel oluşturabilirsiniz. GROW modeli ile başarı daha kolay ve daha hızlı gelir. Unutmayın hedeflere ulaşmak çalışma gerektirir. GROW modelini kullansanız da çalışmazsanız hiçbir hedefe ulaşamazsınız. G Goal Fedef R Reality Gerçeklik O Obstacles Engeller Options Seçenekler W Way Will Danışanın ulaşmak istediği yerdir. Hedef danışan ona ulaştığında ne olacağını bilecek şeklide net ve açık olmalıdır. Danışanın şu anda hedefinden ne kadar uzak olduğunu gösterir. Danışanın hedefine ulaşmak için atması gereken adımları gösterir. Danışanın bulunduğu yerden hedefine ulaşmak için gittiği yolda onu durdurabilecek engellerdir. Eğer hiçbir engel yoksa danışan hemen, hemen hedefine ulaşmış demektir. Engeller belirlendikten sonra bu engelleri bertaraf edecek ve danışanın gelişim kaydetmesini sağlayacak yolları gösterir. Danışanın hedefine ulaşmak için engelleri aşmak için yapması gereken hareketler ve hedefe ulaşmak için gösterdiği irade gücüdür.

3 Şimdi bu dört öğeyi ayrıntıları ile inceleyelim.. G- HEDEF: Hedefi belirlemek koçluk çalışmasını başlatır. Danışanınız nereye gitmek istediği konusunda ve nedenleri konusunda net olmalıdır. Onların koçu olarak siz ise onların gitmek istediği yeri oraya nasıl yönlendirilmek istediklerini bilmelisiniz. Koçluk ileri doğru dev adımlar atmak değildir çünkü birden ve hızla ilerlemek süreklilik gösteremez. Koçluk küçük, küçük adımlar atmaktır. Büyük hedefin içindeki küçük hedeflere önce ulaşmaktır. Her seferinde bir adım atılır ve bu adımlar bittiğinde genelde hedefe ulaşılmış olur. Koçluk bir yarış değil bir seyahattir. Yarışı bitiren en hızlı olmak zorunda değildir. Kaplumbağa ile tavşanın hikayesini hatırlayın. Eğer danışanınızı hızla sonuca ulaşmak istiyorsa bunun nedenini öğrenmelisiniz. Bazen problemi danışanınıza fazla acı verdiğinden danışan mümkün olduğunca hızla bundan kurtulmak ister. Bu anlaşılabilir bir durum olsa da gerçekçi değildir ve başarılı bir sonuca ulaşmayabilir. Süreç ne kadar uzun sürerse sürsün pes etmemek devam etmek başarılı sonuçlara ulaşmayı sağlar. Hedefe ulaşmak için doğru ve gerçekçi bir süre belirlemek kişinin hedefine ulaşmadaki gelişim ivmesinin korunmasına yardımcı olur. Şu anda bulunduğu yerden hedefine ulaştığını görmek danışana tamamlamak için heyecan vermeli ve bir an önce hedefine ulaşmak istemelidir. Bu önceden görme çalışması ayrıca danışana hedefine ulaştığını nasıl anlayacağını da gösterir Koçluk, danışanlarınıza attıkları her adımda soru sormayı gerektirir. Unutmayın koçluk esnek bir süreçtir; amacı ise danışanı net ve açık bir halde tutmanın yanı sıra olası engellerin ve problemlerin içinden danışanın geçmesini sağlamaktır. R: GERÇEKLĐK Danışanınızın şu andaki yaşamı nasıldır? Çevresi ne durumdadır. Bütün bunları gerçekçi ve tarafsız bir şekilde irdelemeli ve danışanınızın hedefi gerçekten onun olasılık dairesi içinde olup olmadığını net bir şekilde görmelisiniz. Örneğin, danışanınız sudan korkuyorsa, dalgıç olma hedefi gerçekçi bir hedef değildir. Sudan korkması danışanının şu andaki gerçeğidir ve bu hedefe ulaşmasını engeller. Bunun için öncelikle atılması gereken ilk adım, su korkusunun arkasındaki nedenleri keşfetmektir. Sonra adım, adım bu korkunun üstesinden gelmesine yardım etmektir. Đkinci adım ise danışanın özelliklerini, yeteneklerini, becerilerini keşfederek bunların danışanı daha ileriye taşıyıp taşımayacağını netleştirmek ve danışanınızın bu hedefini yapmaya muktedir olup olmadığını görmektir. Aksi halde danışanınızı bu hedeften vazgeçirmelisiniz. Hayallerimizin olması yaşamımızın bir parçasıdır ve kişiyi canlı tutar, özellikle zor zamanlarda umutlu olmamızı sağlar..

4 Ama hayallerimize ulaşabilmek için o hayalin derinlerimizde gerçekleşeceğine inanmamız gerekir. Eğer derinlerimizde hayalimizin gerçekleşmeyeceğine inanıyorsak o hayali bırakmak gerekir. Çünkü beklentilerin gerçekleşmemesi kişiyi hayal kırıklığına ve daha düşük bir yaşam standardına yöneltir. Bir koç olarak sizin göreviniz danışanlarınızın gerçekleşebilecek hayalleri ve hedefleri saptamalarına yardımcı olmaktır. Bir hayal veya hedefe ulaşmak için, Hayale ulaşma inancı, Hayale kendini adama, Hayale ulaşma konusunda sorumluluk alma, Hayale ulaşmak için çalışırken çıkabilecek problemlerin üstesinden gelmeye istekli olma gereklidir. Yoksa bu hedef veya hayal asla gerçekleşmez. Bu durumda danışanınızın gerçek inançlarını sorgulamak, bu hayalin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği hakkında size fikir verir. Hedefin gerçekliğini kontrol etmek o ana kadar neye ulaşıldığını ve bundan sonra ne yapılması gerektiğini de gösterir. Böylece danışan, hedefe ulaşması için gereken adımları oluşturmanıza yardımcı olur. O: ENGELLER VE SEÇENEKLER Farkındalık, tedaviden etmekten çok korumaktır ve uzun soluklu bir yürüyüşte diğer seçeneklere bakıp zamandan tasarruf etmektir. Ayrıca gereksiz yere çıkabilecek problemlerden korunmaktır. Bunun yanında farkındalık bizi daha gerçekçi ve ulaşılabilir tarafa yönlendirir. Farklı yönleri bulup göstermek danışanınıza daha fazla seçenek sunduğu gibi ona daha fazla farkındalık sağlar. Bir çok kişi aynı daha önce başarıya ulaşamamış, denenmiş yolları deneyerek, neden benzer sonuçları aldıklarını merak ederler. Danışanınız bir hedefe veya hayale daha önce deneyip ulaşamadıysa demek ki o hedefe ulaşmak için farklı stratejilere, bakış açılarına hatta farklı inançlara ihtiyacı vardır. Biliyorsunuz ki, inançlar davranış kalıplarını doğurur. Bu nedenle danışanın inançlarına koçluk seansları boyunca tekrar, tekrar bakmak gerekebilir. Farklı seçenekler sunmak danışanınıza sonuçlar üzerinde daha fazla kontrolü olduğu hissini ve inancını ve gelecek ile ilgili daha gerçekçi bir resim verir. Sonuç olarak danışanınızın karşılaştığı sorunları büyük problemler haline dönüşmeden önce onlarla ilgilenmesini sağlar.. W : YÖNTEM, ĐRADE Hedef konusunda netlik kazanmak başlamak için en iyi yoldur ve danışanınızın hedefine ulaşmak için attığı ilk adım olmalıdır. Bu nedenle danışanınızın hedefine ulaşmak için ne kadar istekli olduğu sorgulamanız gerekir. Bir çok kişi sık, sık şunu yapacağım bunu yapacağım diye konuşur durur ama gerçekte hiç bir şey yapmaz. Tabii konuşmak yapmaktan daha kolaydır. Danışanı ileri taşımak için en iyi yöntem kendilerine hedefe ulaşmak için yapabilecekleri konusunda puan verdirmektir. (1 puan hiçbir şey yapmamak 10 puan ise kendini hedefe ulaşmak için adamaktır). 7 nin altında verilen her puan danışanın hedefine kendini adamadığını gösterir. Bu durumda hedefe ulaşmak için çalışmaya

5 başlasalar bile bir süre sonra vazgeçebilirler. Çünkü hedefleri ile uyumlu olmayan bir şeyler vardır. Koçun görevi daha fazla ilerlemeden bu uyumsuz şeyleri bulmalarına yardımcı olmaktır. Bu durumda danışanınızın ilerleyebilmesi için öncelikle bu düşük puanlamanın nedenlerini öğrenmek gerekir. Tekrar seçenekleri, danışanın motivasyonunu ve hedefi gözden geçirmelisiniz. 7 nin üzerindeki bir puan ise kişinin hedefine ulaşmada attığı adımların kalıcı olmasını sağlar. Danışanlarınızı hedefe ulaşmaya kendini adama puanlarının 10 olmasını sağlarsanız, danışanınız hedefe ulaşma isteğinin zayıfladığı durumlarda bile hedefleri için çalışırlar. Danışanınızı sorgulamak onun motive olmasını sağlar. Ayrıca hedefine ulaşmak için harekete geçme zamanı kesin olarak belirlemek danışanınızı hedefe odaklar. GROW modeli danışanı yönlendirmek ve seansa uygun bir şekilde odaklanmak için düzenlenmiştir. Çünkü seans içinde kaybolup gitmek çok kolay olu. Unutmayın koçluk, danışanı seans boyunca dikkatle dinlemektir ve onun konuşmalarından çıkardığınız sorularla onun hedefe ulaşma yolunu belirlemektir. Ayrıca sezgileriniz ve iç görüleriniz de koçluk yaparken başvuracağınız araçlarınız olmalıdır. Seans boyunca yolunuzu bulmak için sağduyu ve sezgiler size yardımcı olacaktır. Sezgilerinizi ve koçluğun diğer araçlarını kullanarak danışanınızın kendi ihtiyaçlarını farketmesini sağlamak için onu yönlendirecek, ona yardım edecek ve hedeflerine ulaşmasını sağlayacaksınız. ALIŞTIRMA Bu alıştırma 2 koçluk seansı sürecektir. Öncelikle sizden koçluk almaya istekli çok iyi tanımadığınız birini bulun. Öncelikle danışanınızın hedefini belirlemesine yardımcı olun ve GROW modelini ve şu ana kadar öğrendiklerinizi uygulayın. Seansın sonunda danışanınızda geri bildirim alın. Unutmayın danışanınız her zaman sizin en büyük öğretmenizidir.. Koçluk yaparken not tutun, danışanlarınızdan da kendi notlarını tutmasını isteyin. 2.seans için zaman belirleyin. 2. seansı yapın, tekrar GROW modelini uygulayın bu seansın başında ve sonunda tekrar danışanınızdan geri bildirim alın. Birinci seansı yaptıktan sonra aşağıdaki soruları yanıtlayın Danışanınızla randevunuzu nasıl ayarladınız? Bu ilk seans için nasıl hazırlandınız? Đlk seansta farklı neler yaptınız? Sizinle danışanınız arasındaki uyum nasıldı? Seans ne kadar sürdü? Seansın hangi bölümü kolaydı? Seansın hangi bölümü zordu? Neler öğrendiniz? Neleri geliştirmeniz gerekir? Bu geliştirmeyi nasıl yapacaksınız? Danışanız ne kadar net ve kendisi ile uyumlu idi? Siz ne kadar net ve kendinizle uyumlu idiniz?

6 Dinleme yeteneğiniz nasıldı? Sorularınız spontanemiydi? Danışanınızın beden dili ve ses tonuna ne kadar dikkat ettiniz? Bu dikkat özelliğiniz nasıl geliştirebilirsiniz? Sessizlik anlarında ne oldu? Danışanınızın hedefinin gerçek ve ulaşılabilir olmasını nasıl sağladınız? Danışanınızın hedefini netleştirmek ne kadar sürdü? Danışanınızı hedefine ulaşmak için kendini adama puanı kaçtı? Eğer düşük puan verdiyse bu puanı nasıl yükselttiniz? Eğer puanı yükseltemedinizse, yükseltmek için neler yapmanız gerekirdi? Danışanınızla hedefine ulaşmak için ilk adım atacağı zamanı nasıl belirlediniz? Seansı nasıl bitirdiniz? Neler hissettiniz? Đkinci seanstan sonra aşağıdaki soruları yanıtlayın Belirlediğiniz zamanda seansa başladınız mı? Danışanınız seansa verdiğiniz ödevleri hazırlayarak mı gelmiş? Gelmediyse ödevlerini neden yapmamış? Danışanınız görevlerini yapmadığı için neler hissetmiş? Danışanınızı görevlerini yaptıysa neler hissetmiş? 2. seansa nasıl başladınız? Birinci seanstan farkı neydi? Hangi seans sizin için daha iyiydi Bu seanstan neler öğrendiniz? Danışanınızın geri bildirimi nasıldı Geri bildirim alırken alırken nasıl bir bakış açısı tercih edersiniz? Bunu danışanınıza nasıl söylersiniz? Bu geri bildirimi kendinize nasıl uyguladınız? Danışanınızın hedefine ulaşma konusunda hazır olduğunu nasıl anlarsınız? Danışanınızın hedefine ulaşma konusunda hazır olmadığını nasıl anlarsınız Bu danışanınızla seanslara devam etmeyi düşünüyorsanız nedeni nedir? Yeni bir danışan daha almak ister misiniz? Eğer istemiyorsanız nedeni nedir? Bu sorunu nasıl çözersiniz? Bu ikinci seanstan sonra ne hissettiniz? Bir danışanla iki seansı da yaptınız ise tebrikler. Gerçek bir danışanla çalışmak her zaman biraz sinirleri gerer. Bu alıştırma yapmak içinde olsa, ücretlide olsa farketmez. Bir çok koç seanslardan önce hafifçe gerilir. Bu iyi bir şeydir. Çünkü bu durum koçun kendine aşırı güven duymasını önler ve dikkatli olmasını sağlar. Unutmayın, koçluk karşılıklı ilişkidir ve hem sizin hem de danışanınızın sorumlulukları vardır. Bir koç anda çalışır ama bazı şeyleri anlayabilmek ve netleştirebilmek için geçmişe bir bakış atmakta da fayda vardır. Danışanınızla saygılı ama duygulara kapılmadan bir ilişki kurabilmek için objektif

7 olmalısınız. Her yaptığınız koçluk çalışmanızda, koçluk hizmetiniz ve ilişkileriniz farklı olabilir, bu nedenle koçluk yaparken fazla katı olmayın. Koçluk yaparken kendi değerlerinizi, danışanlarınızdan ve seanstan neler beklediğinizi belirleyin ama bunlara bağımlı da olmayın bunların koçluk yaptığınız süre içinde değişebileceğini de bilin. Esneklik, yaratıcılık ve adaptasyon sağlayabilmek için gereklidir. Unutmayın bir danışanınız için çalışan bir yöntem diğer bir danışanınız için çalışmayabilir. Zaten buda koçluğu ilginç, eğlenceli ve esinlendirici yapan özelliklerinden biridir. ÖZET Koçluk, gerçekçi hedefler belirleyerek ona adım, adım ulaşmayı sağlamaktır. Koçluk, ileri doğru hızla ve birden büyüme, dev adımlar atmak değildir. GROW modeli uygulayarak adım, adım hedeflere ulaşılır. Kendini adama ve sorumluluk bir danışan için koçluk sürecinde yaşamsal öneme sahiptir, aksi halde hiç bir hedefe ulaşılmaz. Bu nedenle danışanlarınıza hedeflerine ulaşmak için kendini adama ve sorumlulukları için bir puan vermelerini isteyin. 7 den az puan veriyorlarsa bu durum kendilerini hedeflerine adamadıklarını ve sorumluluklarına sahip çıkmayacaklarını gösterir. Bunun nedenlerini araştırarak bu puanı 7 nin üstüne çıkmasını sağlayın ve seçenekleri tekrar gözden geçirin. Danışanın hedefinin bir çok seans yaptıktan sonra bile değişebileceğinin farkında olun. Özellikle danışanınız verdiğiniz ödevleri yapmıyorsa, bu durum danışanınızın hedefinin gerçek hedefi olmadığını gösterir. Đşte bu nedenle açık ve esnek olmak, olası değişimler için son derece gereklidir. Unutmayın yaşamda bir çok çelişki vardır. Koçlukta yaşamla ilgili bir alandır ve içinde birçok çelişki barındırır.

8 Dosya adı: BEN BĐR YAŞAM KOÇUYUM 4. SEANS Dizin: C:\Documents and Settings\Sevinç\Desktop\BEN BĐR YAŞAM KOÇUYUM Şablon: C:\Documents and Settings\Sevinç\Application Data\Microsoft\Templates\Normal.dot Başlık: BEN BĐR YAŞAM KOÇUYUM 4 Konu: Yazar: Sevinç Anahtar Sözcük: Açıklamalar: Oluşturma Tarihi: :20:00 Düzeltme Sayısı: 1 Son Kayıt: :23:00 Son Kaydeden: Sevinç Düzenleme Süresi: 3 Dakika Son Yazdırma Tarihi: :23:00 En Son Tüm Yazdırmada Sayfa Sayısı: 7 Sözcük Sayısı: 2.544(yaklaşık) Karakter Sayısı: (yaklaşık)