Periferik Vestibüler Hastalıklar

Transkript

1 Periferik Vestibüler Hastalıklar Onur Çelik Tıp Fakültesi 5. Sınıf Öğrencileri ve Aile Hekimleri İçin Hazırlanmıştır

2 Vestibüler Sistem Santral Vestibüler nukleuslar Talamus Serebellum Serebral korteks Periferik Otolitik yapılar Ø Ø Utrikulus Sakkulus Semisirküler kanallar Vestibüler ganglion Vestibüler sinir

3 Vestibüler Hastalıklar Periferik Santral BPPV Posterior fossa tümörleri Meniere hastalığı Travma Vestibüler nörinit Demiyelinizan hastalıklar Perilenfatik fistül Serebrovasküler hastalıklar Labirentit Vestibüler ototoksisite Konjenital iç kulak anomalileri Beyinsapı iskemisi Serebellar infakt/hemoraji Vertebrobasilar yetersizlik Subklavian çalma sendromu Unilateral periferik vestibülopati Vasküler loop sendromu Rekürren Vestibülopati Cogan sendromu Otolojik Sifiliz Travmalar Gecikmiş Endolenfatik Hidrops Lateral Meduller infarkt (Wallenberg sendromu) Epilepsi Anomaliler (Dandy-Walker Kisti, Arnold- Chiari) Lyme hastalığı (MSS tutulumlu)

4 Epidemiyoloji N= 4536 Periferik vestibüler % 41 Santral vestibüler % 10 Psikiyatrik / Hipervent. % 14 Non-vestib / Non-psikiyatrik % 26 Bilinmeyen % 14 PV Psik. Bilinmeyen SV Non-V/P

5 Epidemiyoloji - sık nedenler N= 4536 % 30 BPPV % 16 Labirentit % 9 Meniere % 5 Diğerleri Labirentit BPPV Meniere

6 Epidemiyoloji - nadir nedenler N= 2208 Hiperventilasyon % 2.1 Anemi/metabolik % 1.1 % 4.4 Servikal artrit % 0.4 MS % 0.3 Görme boz. % 0.3 Migren % 0.1 Perilenfatik fistül % 0.1 Diğerleri Nadir nedenler

7 BPPV Ani baş hareketlerinde ortaya çıkan kısa süreli vertigo Vertigo sırasında bulantı, kusma İşitme normal Dix-Hallpike testi Kanalit repozisyon manevraları (Eppley, Semon vb.) Cerrahi tedavi Singüler nörektomi Posterior kanal tıkanması

8 Meniere Hastalığı Majör semptomlar Baş dönmesi İşitme kaybı Minör semptomlar Bulantı Kusma Kulakta dolgunluk hissi Tinnitus

9 Vestibüler Nörinit Vestibüler sinirin viral enfeksiyonu sırasında ortaya çıkar Sinir liflerinde ve vestibüler gangliondaki nöronlarda dejenerasyon Vestibüler sinir baş hareketleri hakkında iç kulaktan beyine enformasyon iletir. İki taraf arasında asimetri vertigoya neden olur İşitme normal Vertigoya bulantı, kusma eşlik eder; spontan nistagmus vardır

10 Perilenfatik Fistül Ani yada giderek artan sensorinöral işitme kaybı, Periferik tipte kısa süreli şiddetli vertigo Pozisyonel nistagmus Erken tanı ve tedavi ile iyileşme sağlanan tek SNİK Kural olarak tek taraflı Hasta kulak yukarı geldiğinde işitmede geçici düzelme Görüntülemede iki önemli nokta İç kulakta hava bulunması fistül için patognomiktir. Özellikle çocuk hastalarda anomali sıklığı yüksektir

11 Periferik Vestibüler Hastalıklar - hastaya yaklaşım PERİFERİK VESTİBÜLER HASTALIKLAR Tanı Tedavi ÖYKÜ Muayene Laboratuar Medikal Cerrahi Rehabilitasyon

12 Hastaya Yaklaşım - öykü Semptomlar Vertigo Vertigo Semptomun tanımlanması İşitme kaybı (niteliğinin analizi) Tinnitus Baş dönmesinin süresi Kulakta dolgunluk hissi Artıran ve azaltan faktörler Bulantı Eşlik eden yakınmalar Kusma Aile öyküsü (migren vb. Ossilopsia hastalıklar için) Fasiyal paralizi İlaç kullanımı (ototoksik, antihipertansif)

13 Vertigo - semptomun tanımlanması Yakınmanın Niteliği Çevrenin hareket illüzyonu (sıklıkla rotatuar) Baş Dönmesi Grubu Periferik vertigo Bir tarafa itilme hissi / Genel dengesizlik (Yürüyüş sırasında şiddetlenir) Stressörlerle birlikte beliren dengesizlik hissi Santral vestibüler dengesizlik Psikojenik dengesizlik Başta ağırlık hissi ve baygınlık (± bilinç yitimi) Senkop ve benzeri Kusma, bulantı ve terlemeyle belirgin denge bozukluğu Fizyolojik dengesizlik (taşıt tutması)

14 Vertigo - süresi Saniyeler BPPV Dakikalar Vertebrobaziler yetersizlik, servikal vertigo, vestibüler migren Saatlar Meniere, perilenfatik fistülün akut dönemi Günler, Haftalar Akut labirentit, vestibüler nörinit, labirent konküzyon, labirenter enfarktüs Aylar Vestibüler Schwannoma, ototoksisite, multipl skleroz, serebellar enfarktüs

15 Periferik Vestibüler Hastalıklar - hastaya yaklaşım PERİFERİK VESTİBÜLER HASTALIKLAR Tanı Tedavi ÖYKÜ Muayene Laboratuar Medikal Cerrahi Rehabilitasyon

16 Hastaya yaklaşım - muayene Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Muayenesi Otolojik Vestibüler Göz Muayenesi Nörolojik Muayene Psikiyatrik Değerlendirme Genel Muayene

17 Hastaya Yaklaşım - muayene Otolojik muayene DKK ve timpanik membranın değerlendirilmesi İşitmenin değerlendirilmesi Vestibüler muayene Spontan nistagmus Fiksasyon supresyon VOR asimetri (minimal kalorik, baş silkeleme nistagmusu) Özel manevralar (Dix-Hallpike, hiperventilasyon, karotis, fistül) Göz muayenesi Oftalmaskopi (papil ödemi, hipertansif değişiklikler) Okulomotor (nistagmus, sakkatlar)

18 Hastaya Yaklaşım - muayene Nörolojik muayene Kraniyal sinirler (özellikle 7) Kas gücü ve refleksler Duyu muayenesi Serebellar bulgular (parmak-burun) Duruş ve yürüyüş testleri (Romberg, Unterberger) Genel muayene Kan basıncı Kardiyak (aritmi, üfürüm) Metabolik muayene

19 Muayene - nistagmus Periferik Santral Rotatuar-horizontal Rotatuar, horizontal, vertikal Hızlı fazı sağlam tarafa Hızlı fazı lezyon tarafına Sağlam tarafa bakıldığında Lezyon tarafına bakıldığında Latansı vardır Latansı yoktur Yorulur Yorulmaz Yönü sabittir Yön değiştirebilir Kısa sürelidir Süreklidir Fiksasyonla inhibe olur Fiksasyondan etkilenmez

20 Periferik Vestibüler Hastalıklar - hastaya yaklaşım PERİFERİK VESTİBÜLER HASTALIKLAR Tanı Tedavi ÖYKÜ Muayene Laboratuar Medikal Cerrahi Rehabilitasyon

21 Hastaya Yaklaşım - laboratuvar incelemeleri Kan Odyolojik Vestibüler Radyolojik

22 Hastaya Yaklaşım - odyolojik değerlendirme Diyapazon testleri Saf ses odyometrisi Konuşma odyometrisi Akustik admittansmetri ABR OAE

23 Hastaya Yaklaşım - vestibüler testler Bitermal kalorik test Elektronistagmografi Videonistagmografi Rotasyon testi Dinamik postürografi

24 Periferik Vestibüler Hastalıklar - hastaya yaklaşım PERİFERİK VESTİBÜLER HASTALIKLAR Tanı Tedavi ÖYKÜ Muayene Laboratuar Medikal Cerrahi Rehabilitasyon

25 Periferik Vestibüler Hastalıklar - ilaç tedavisi Vestibüler supresanlar Diğerleri Antikolinerjikler Trimetazidin Antihistaminler Steroidler Ø Dimenhidrinat Histamin agonistleri Ø Meklizin Ca ve Na kanal blokerleri Ø Amitriptilin Asetil lösin Benzodiazepinler Ginkgo biloba Ø Lorazepam Sempatomimetikler Ø Klonazepam Ø Diazepam M2 spesifik asetil kolin antagonistleri Aminoglikozidler