AKIŞKANLAR Giriş 8. 2 Basınç, Basıncın Derinlikle Değişimi

Transkript

1 8 AKIŞKANLAR 8. 1 Giriş 8. Baınç, Baıncın Derinlikle Değişimi 8. Archimede Prenibi ve Kaldırma Kuvveti 8. 4 ikozluk 8. 5 Süreklilik Denklemi 8. 6 Yüzeyel Gerilim Akışkan ortam; durgun halde iken veya ideal akışkanlar hareket halinde olalar da, ıfır kayma gerilmeinin etkiindedirler. Buna göre onuz küçük bir zorlama etkiinde dahi hiç direnç götermeden akış eylemine geçen akışkan ortamlara ideal akışkan denir ve vikozite ıfır kabul edilir. Pratikte karşılaşılan akışkanların hemen hepinde az veya çok vikozite mevcuttur. Ancak, ideal bir akışkan bulunmamaına karşın, matematikel çözümlerde kolaylık ağladığından, ideal kavramlar kullanılmaktadır.

2 AKIŞKANLAR 8.1 Giriş Sıvı ve gaz halde bulunan maddelerin, bir zorlamcı etkii altındaki davranışlarını inceleyen bilime Akışkanlar Mekaniği denir Genel olarak maddeel ciimler doğada; katı, ıvı ve gaz halinde bulunurlar. Sadece katı ciimlerin davranışını inceleyen bilime katı ciimler mekaniği denir. Sıvı ve gaz halde bulunan maddelerin, bir zorlamcı etkii altındaki davranışlarını inceleyen bilime akışkanlar mekaniği adı verilmiştir. Akışkanlar mekaniği; tatik, kinematik, dinamik bölümlerinden meydana gelmiştir. Çoğu zaman bu ınıflandırma, plazma adı verilen dördüncü hali de içine alacak şekilde genişletilebilir. Bu halin özellikleri diğer üç halinkinden çok farklıdır. Bu hal çok yükek ıcaklıklara ulaşıldığında oluşur. Bu şartlarda her bir atomu çevreleyen elektronlardan bir veya bir kaçı atomdan kopar. Oluşan madde, elektrik yüklü erbet parçacıkların toplamıdır. Bunlar, (-) yüklü elektronlarla, (+) yüklü iyonlardır. Böylece, eşit ayıda (+) ve (-) yüklenmiş gaz ortamına plazma adı verilir. Bu hal yıldızlarda mevcuttur. Bütün maddeler; atom ve moleküllerin çeşitli şekillerde bir araya gelmeiyle ortaya çıkar. Katıdaki atomlar, özellikle elektrikel karakterli kuvvetlerle, belirli konumlarda bir arada tutulurlar. Katı atomları bu denge konumları etrafında ııal etkiler nedeniyle titreşim hareketi yaparlar. Maddeye ıı enerjii verilire bu titreşimlerin genliği artar. Katılar, krital ya da amorf oluşlarına göre de ınıflandırılabilir. Krital şeklindeki katıların atomları düzenli ve periyodik yapıya ahiptir. Cam gibi bir amorf katıda atomlar düzeniz olarak yerleşirler. Herhangi bir maddenin ıvı hali, katı halinden daha yükek ıcaklıkta bulunur. Iıal uyarılar, maddenin katı halinden ziyade ıvı halinde daha etkin olur. Sonuç olarak; ıvıdaki moleküler kuvvetler, molekülleri abit konumlarda tutmaya yeterli değildir ve moleküller ıvı içinde gelişigüzel dolaşırlar. Gaz halinde, moleküller ragele harekettedir ve birbiri üzerine yalnızca zayıf kuvvetler etki eder. Bir gazın molekülleri araındaki ortalama uzaklıklar, moleküllerin boyutlarıyla karşılaştırıldığında oldukça büyüktür. Moleküller, birbirleriyle araıra çarpışırlar; fakat çoğu zaman erbet hareket ederler ve etkileşmeyen parçacıklar gibi davranırlar.katı ya da ıvı haldeki 114

3 BASINÇ E BASINCIN DERİNLİKLE DEĞİŞİMİ bir maddenin, ıcaklığı değişmekizin, zorlayıcı bir kuvvetin etkii altında, hacmi değişmez, fakat şekli değişebilir. Sıvı bir madde hangi kabın içeriinde ie o kabın şeklini alır. Gaz haldeki bir madde ie ıcaklığı değişmekizin, zorlayıcı bir kuvvetin etkii altında hacmini değiştirir ve hangi kapalı kabın içeriindeye o kabın şeklini alır. 8. Baınç ve Baıncın Derinlikle Değişimi Bir maddenin yoğunluğu (özkütle), birim hacminin kütlei olarak tanımlanır. Yani; kütlei m, hacmi olan bir maddenin ρ yoğunluğu m ρ şeklinde verilir. Yoğunluk birimleri SI iteminde kg/m dir. Bir başka yoğunluk birimi ie g/cm dür. 1 g/cm 10 kg/m dür. Bir maddenin, hacmi ıcaklığa bağlı olduğundan, yoğunluğu ıcaklıkla az çok değişir. 0 o C de ve atmofer baıncında gazların yoğunlukları, katı ve ıvıların yoğunluğundan küçüktür. Bu şartlar altındaki bir gazın molekülleri araındaki ortalama uzaklığının, bir katı yada ıvı halindekinden daha büyük olduğu anlamına gelir. Bir maddenin bağıl yoğunluğu; onun yoğunluğunun, 4 o C deki uyun yoğunluğuna oranı olarak tanımlanır. Bağıl yoğunluk boyutuz bir niceliktir. Örneğin bir maddenin bağıl yoğunluğu 5 ie yoğunluğu 5x 10 kg/m olur. Yoğunluk; bir maddenin, birim hacminin kütleidir. Özgül Ağırlık ie maddenin birim hacminin ağırlığına denir. Bağıl yoğunluk; bir maddenin yoğunluğunun; 4 0 C deki uyun yoğunluğuna oranıdır. ÖRNEK Dikdörtgenler prizmaı şeklinde bir bakır bloğun boyutları mm, kütlei de 1 kg dır. Bakırın özgül ağırlığı nedir? (Yerçekimi ivmeini 10 m - alınız) ÇÖZÜM Dikdörtgenler prizmaı şeklindeki bakırın bloğunun hacmi , ve özgül ağırlığını ie m 115

4 AKIŞKANLAR Ö.A. mg, ( 1kg)(. 10m ) ( 4, m ) şeklinde buluruz. N/ m Sıvı içeriindeki baınç derinlikle değişir. P P 1 P 4 P Şekil.1. Aynı derinlikteki noktaların baınçları PPa h Birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete baınç denir ve F P A olarak tanımlanır. SI birim iteminde baınç birimi N/m olup bu birime Pacal (Pa) adı verilir. Atmofere açık her yüzeye etkiyen açık hava baıncının deniz eviyeindeki değeri; Pa 101 kpa değerindedir ve atmofer baıncı adını alır. Bir akışkanın içindeki baınç her noktada aynı değildir. Sıvı içeriinde baınç derinlikle değişir. Bir kap içinde durgun halde bulunan akışkanın, aynı derinlikteki bütün noktaları aynı baınçtadır. Bu durum, aynı zamanda, ıvının belli bir elemanı için dengede olma koşuludur. Yükeklik arttıkça baıncın azaldığı görülür. Kabın üt yüzeyi açıka h derinliğindeki baınç, atmofer baıncını P a P alarak PP a +ρ g h buluruz. Üt düzeyi atmofere açık olan bir ıvının h derinliğindeki P mutlak baıncı atmofer baıncından ρgh kadar büyüktür. Bu onuç aynı yükekliğe ahip olan bütün noktalardaki baıncın aynı olduğunu kanıtlar. Ayrıca baınç kabın şeklinden etkilenmez. y y1 P1P Şekil.. Üt yüzeyi atmofere açık olan bir ıvının yüzeyinden h derinliğinde bulunan bir noktadaki baınç ÖRNEK Ege denizinde deniz uyunun yoğunluğu 1,05 g/cm tür. 15m dibe dalan bir ünger avcıına denizin yaptığı baınç ne olacaktır?(yerçekimi ivmeini 9,8m/ alınız) ÇÖZÜM SI birimleri cininden deniz uyunun yoğunluğu 105kg/m tür. Denizin dalgıca yaptığı baınç ie P ρhg ( 105kg / m )( 15m)( 9, 8m / ) Pa bulunur. 116

5 ARCHİMEDES PRENSİBİ E KALDIRMA KUETİ Sıvı içindeki baıncın yalnız ıvının derinliğine bağlı olmaından dolayı ıvının yüzeyine yapılan baıncın ıvının diğer bütün noktalarına aynen iletildiği onucuna varılır. Bu ilke, ilk kez Franız bilgin Pacal tarafından ortaya atılmıştır ve Pacal prenibi olarak bilinir. Kapalı bir kaptaki ıvıya uygulanan baınçtaki değişiklik kabın çeperlerine ve ıvının her noktaına değişmekizin aynen iletilir. Pacal Prenibi: Sıvı yüzeyine yapılan baınç, ıvının diğer bütün noktalarına aynen iletilir. Pacal prenibinin önemli bir uygulamaı u cendereidir. Bir F1 kuvveti, alanı A1 olan küçük bir pitona uygulanmaktadır. Baınç ıvı tarafından alanı A olan daha büyük bir pitona iletilmektedir. Her iki tarafta da baınç aynı olduğu için PF 1 /A 1 F /A yazılır. Hidrolik frenler, araba kaldırıcıları hidrolik krikolar gibi araçlar bunlara örnektir. 8. Archimede Prenibi ve Kaldırma Kuvveti Sıvı içinde taban alanı A olan dikdörtgenler prizmaı şeklindeki bir cime bir baınç kuvveti etki etin. Cimin; yan yüzeylerine etkiyen baınç kuvvetleri birbirlerini dengeleyecek, fakat alt yüzeye etkiyen baınç kuvveti üt yüzeye etkiyeninkinden büyük olacaktır. Bu iki baıncın bileşkei ie AP -AP 1 ρ.g.(y -y 1 ).A denklemiyle verilir. Burada; (y -y 1 )y cimin yükekliğine, Ay cimin hacmine, ρ.g.y.a ie cimin hacmi kadar ıvının ağırlığına eşittir. Sıvının içindeki cimin bütün yüzlerine etki ettirdiği baınç kuvvetlerinin bileşkei.ρ.g ile belirlenir. Sıvı içindeki cime, batan kımının hacmi kadar ıvının ağırlığına eşit büyüklükte düşey doğrultuda, ıvının erbet yüze yönelmiş bir kuvvet etki eder. Böyle bir itme kuvvetinin varlığı ilk kez deneyle Archimede tarafından bulunmuştur ve bu ebeple Archimede prenibi olarak adlandırılır. Sıvı içine bırakılan bir ciim böylelikle; ıvının kaldırma kuvveti ve cimin ağırlığı şeklinde başlıca iki kuvvetin etkiinde kalır. Kaldırma kuvveti, cimin ağırlığından büyüke ciim yüzer ve erbet yüze doğru hareket eder. Bir bölümü ıvı dışına taşar böylece kaldırma kuvveti azalır ve Kaldırma Kuvveti Ağırlık olunca denge ağlanır. F kaldırma Ağırlık Archimede Prenibi: Sıvı içindeki bir cime, batan kımının hacmi kadar ıvının ağırlığına eşit büyüklükte düşey doğrultuda, erbet yüze yönelmiş bir kuvvet etki eder. 117

6 AKIŞKANLAR ÖRNEK Yoğunluğu 1g/cm olan uda 00 cm hacimli bir tahta parçaı yüzüyor. Tahtanın yoğunluğu 0,7 g/cm olduğuna göre tahtanın uya batan kımının hacmi nedir? ÇÖZÜM Tahta dengede olduğundan, Ağırlık Kaldırma Kuvvetidir, ρ g ρ g, t b t ρ ρ t b t 0, 7 00cm 1 10cm dir. 8.4 ikozluk A v Bir akışkandaki korunumuz kuvvetler, akışkanın mekanik enerjiini azaltarak iç enerjiine aktarmaktadır. Tıpkı, ürtünme kuvvetlerinin kayan bir bloğun mekanik enerjiini blok ve değdiği yüzeyin iç enerjilerine aktarmaı gibi. Böyleine kayıp kuvvetleri önemli olan akışkanlara vikoz akışkanlar denir. Bir akışkanın vikozluğu var ie mekanik enerji korunmaz. Yatay ve düzgün keitli bir borudan akan vikozlu(ağdalıklı) bir akışkanın baıncı akış çizgileri boyunca düşer. l Şekil 4.1. Laminer akış Akışkan hızının, iki levha araında, hareketli levhadan olan uzaklıkla doğru orantılı olarak değiştiği akışkanlara Newtoncul akışkanlar denir. Şekildeki ütteki levha düşük ve abit bir hızla akışkanın üt kımında hareket ettirilmektedir. Deneyler çoğu akışkanda akışkan hızının şekildeki gibi iki levha araında hareketli levhadan olan uzaklıkla doğru orantılı olarak değiştiğini götermektedir. Levhayı hareket ettirmek için gerekli yatay kuvvet bileşeni levhanın hızıyla doğru orantılı olan akışkanlara Newtoncul akışkanlar denir. Su ve hava yaklaşık birer newtoncul akışkandır. Newtoncul olmayan akışkanlara örnek olan karışımlar ie bazı platik maddelerle kan ve u-kil karışımlarıdır. Bunlarda levhayı çekmek için gerekli olan kuvvet hızın kareiyle orantılı olabilir. Yükek hızlarda akış çevrili olmaya başlar. Hareketli levha üzerindeki kuvvetin F büyüklüğü denel olarak hareketli levhanın yalnız υ hızıyla değil aynı zamanda A alanıyla da doğru ve duran levhadan olan l uzaklığıyla ter orantılıdır: ηaυ F l 118

7 SÜREKLİLİK DENKLEMİ Burada η orantı katayıı olup vikozite katayıı adını alır. Birimi SI da N/m dir. Şekilde göterilen hareket düzenine ie laminer akış denir. SORU Alanı 0.5 m olan tahta bir blok 0.1 N luk kuvvetle yatay bir düzlem üzerinde çekilmektedir. Kalınlığı 0.5 mm olan film şeklindeki yağlı bir madde, blok ile yüzey araına konulmuştur. Blok abit 0.1 m/ lik hızla hareket ediyora öz konuu maddenin vikozite katayıı nedir? Cevap:.10 - N/m. Akışkanların vikoziteleri ıcaklıkla önemli ölçüde değişmektedir. Sıvı ortamların vikoziteleri ıcaklıkla azalırken, gazların vikoziteleri ıcaklıkla artmaktadır. ikozitenin baınçla değişmeine gelince; ıvı ortamlar için bu değişim ihmal edilebilir. Bu gaz ortamlarda ihmal edilemeyecek mertebededir. Bundan dolayı ıvı ortamlarda abit ıcaklıkta vikozite abit kabul edilir. 8.5 Süreklilik Denklemi Kütlenin korunumu prenibi; Franız kimyacıı, A.L. Lavaiier tarafından klaik olarak; madde ne yoktan var edilebilir ne de yok edilebilir şeklinde ifade edilmiştir. Bunun bir akım boruu içeriinde akmakta olan kararlı bir akışa uygulanmaına üreklilik denklemi denir. Bu tanım; bir akım tüpü içeriinde keitten keite akışın ürekliliği anlamına gelir. Bir akım boruu içeriinde ıkışabilir bir akışkanın kararlı akımını göz önüne alalım ve (1) keitinde; keit alanı A 1 ve akışkanın ortalama özkütlei ρ 1, () keitinde keit alanı A ortalama özkütlei ie ρ olun. Kütle korunduğu ve akışkan kararlı olduğu için, t ürei içinde A1 keitinden geçen kütle aynı üre içinde A keitinden geçen kütleye eşit olur. Böylece m veya ρ 1 m 1A1v1 ρa v olarak ıkıştırılabilir bir akışkan için üreklilik denklemi elde edilmiş olur. Bu ifadenin anlamı ie: kararlı bir akışkan akımında akım boruunun tüm keitlerinden geçen kütleel debi (ρav) nin abit olduğu şeklindedir. Böylece, ρaabittir. Yoğunluk Kütlenin korunumu yaaı: Madde ne yoktan var edilebilir ne de yok edilebilir. v A 1 A 1 Şekil 5.1. Keitleri farklı borudaki akışkan 119

8 AKIŞKANLAR değişiminin ihmal edilebilir ınırlarda kaldığı gaz ve ıvı akımlarında yani ıkıştırılamayan akışkan ortamlarda (ρ 1 ρ abit ) üreklilik denklemi; Debi, birim zamanda itemden geçen akışkan hacmidir. A 1.v 1 A v abit yani AvQ(abit) şeklinde ifade edilir. Buradaki Q embolüne hacimel debi veya kıaca debi denir. Debi; birim zamanda itemden geçen akışkan hacmi anlamına geldiğinden birim (m /) dır. Yarıçapı R ve boyu l olan ilindirik bir borudan akan vikozlu bir akışkanda p baınç farkının oluşturduğu Q debii ie; π( p)r Q 8ηL şeklindedir. 4 ÖRNEK Bir u boruundaki u, çapı 1,5mm den 9mm ye inen daralma parçaında akmaktadır. Suyun geniş tarafındaki hızı 0,9m/ ie dar uçtaki hız ne olur? ÇÖZÜM Süreklilik denklemi yardımıyla hız ( r1 1, 5mm, r 9mm ) A1 r1 v v1 v1 1, 76m / A r olarak bulunur. 8.6 Yüzeyel Gerilim Kohezyon: Aynı cin moleküllerin birbirini çekmeidir. Adhezyon: Farklı cin moleküllerin birbirini çekmeidir. Moleküller araında mevcut kuvvetlerin bir onucu olarak ıvıların erbet yüzeylerinde bir bakıma tıpkı gerilmiş bir latik zar gibi daima büzülmek ve mümkün olan en küçük yüzeyi almak iteyen bir molekül kalınlığında çok ince bir ıvı zarı meydana gelir. Bu zarı gergin tutan kuvvetlere yüzey gerilim kuvvetleri denir. Kohezyon Kuvveti Adhezyon Kuvveti SII SII SII KAP ETKİLEŞMESİ ETKİLEŞMESİ Sitemler durumunda yüzey gerilim katayıı birim uzunluk başına kuvvet veya birim yüzey başına enerji olarak tanımlanır. Bir ıvı zarının yüzey gerilim abiti ıcaklık ile azalır. Sıvı yüzeyinin temizliğine, ıvı yüzeyi ile temata olan gazın cinine de bağlıdır. 10

9 ÖZET ÖZET m kütleli, hacimli bir cimin yoğunluğu, yani birim hacminin kütlei m ρ şeklindedir. S alanlı yüzeye dik olarak etkiyen, büyüklüğü F olan bir kuvvetin yaptığı baınç, yani birim yüzeye uyguladığı kuvvet ie F P S dir. Akışkanların yaptıkları baınç P ρ h g olup, akışkanın yükekliği ve yoğunluğu ile doğru orantılıdır. Pacal prenibine göre ıvılar, üzerlerine yapılan baıncı ıvının her yerine aynı şekilde iletirler. Bir akışkanın içeriinde bulunan bir cime kaldırma kuvveti etki eder. Bu kaldırma kuvveti, Archimede prenibine göre, cimin batan kımının hacmi kadar akışkanın ağırlığına eşittir. Bir akışkan içinde korunumuz kuvvetler vara, bu kuvvetler akışkanın mekanik enerjiini azaltarak iç enerjiine aktarmaktadır. Kayıp kuvvetleri önemli olan bu tür akışkanlara vikoz akışkanlar denir. Madde ne yoktan var edilebilir ne de yok edilebilir şeklinde ifade edilen kütle korunumu yaaının bir akım boruu içeriinde akmakta olan kararlı bir akışa uygulanmaıyla üreklilik denklemi elde edilir. Moleküller araında mevcut kuvvetlerin bir onucu olarak ıvıların erbet yüzeylerinde, daima büzülmek ve mümkün olan en küçük yüzeyi almak iteyen bir molekül kalınlığında çok ince bir ıvı zarı meydana gelir. Bu zarı gergin tutan kuvvetlere yüzey gerilim kuvvetleri denir. 11

10 AKIŞKANLAR Çalışma Soruları f 8g 1. Kütlei 0,54kg olan bir alüminyum parçaının hacmi 0,dm ve kütlei 81g olan bir çinko parçaının hacmi ie 10cm tür. Alüminyumun yoğunluğunun çinkonun yoğunluğuna oranı nedir?. Alanı 0,05m olan bir metal levha, ideal bir makaradan geçen bir iple 8g lık bir kütleye bağlanmıştır. Kalınlığı 0,mm olan film şeklindeki yağlı bir madde, levha ile yüzey araına konmuştur. Serbet bırakıldığı zaman levhanın 0,085m/ lik abit hızla ağa doğru hareket ettiği gözlenmektedir. Söz konuu maddenin vikozite katayıı nedir?. Şekilde, taşma eviyeine kadar dolu g/cm ve 6g/cm özkütleli ıvıların içine, g/cm özkütleli ciimden birer tane bırakılıyor. Taşan cimin meydana getireceği karışımın özkütlei kaç g/cm olur? 4. Taşma eviyeine kadar d özkütleli ıvı ile dolu olan kap içeriine kütlei x olan ciim atıldığında kütlei y kadar olan ıvı taşıyor. Tamamen batan cimin özkütleini veren bağıntı nedir? 5. Hacim bölmeleri eşit bir K cimi, farklı iki ıvıda dengede kalmıştır. d1/d oranı nedir? 6. Ağırlığı 900N olan bir adam toplam taban alanı dm olan ayakkabıları ile kara bamaktadır. Adamın kara yaptığı baınç nedir? 7. Hacmi 10dm olan bir demir kürenin kütlei,4kg dır. Demirin yoğunluğu 7,8g/cm olduğuna göre bu kürenin içindeki boşluğun hacmi nedir? 8. Bir ıvının 50cm derinlikte yaptığı baınç, 40cm derinliğindeki uyun yaptığı baınca eşittir. Suyun yoğunluğu 1g/cm olduğuna göre ıvının yoğunluğu kaç g/cm tür? 1

11 ÇALIŞMA SORULARI ÇÖZÜMLERİ 9. Bir taniyon ölçümünde verilen 11-8 ayılarından birincii büyük taniyonu cmhg (Civa) cininden ölçmektedir. Bu hazne baıncının pacal cininden değeri nedir?( ρ 1, kg/m, g9,8m/ ) civa Çalışma Soruları Çözümleri 1. ρ ρ ρ a a ç 0, m 0, ve ρ ç m. Hız abit ve ivme ıfırdır. Buna göre f mg T 0, η + T 0, Fl A bulunur.. f T T f mg N F ( N)( 0,. 10 m) 5, ( 0, 05m )( 0, 085m / ) d d 6 1 d k d1 + d 9 4. d m d c c c m y d x c c xd y, d ve m bulunur. 4g / cm, c y N / m 5. Ciim her iki durumda da dengede kaldığından, 4d c d1 d1 d olur. 6. d N P Pa 0, 0m 1

12 AKIŞKANLAR 7., g 00cm 7, 8g / cm bulunur. 8. P ρ gh ρgh ρ g50cm ( 1g / cm )g( 40cm) 40 ρ 0, 8g / cm bulunur P ρgh ( 1, kg / m )(. 9, 8m / )( m) 14, 655kPa bulunur S X S 7 o Y S Z AKIŞKANLAR TEST cm X ıvııyla 180 cm Su karıştırılıyor. Bu karışımın 0 gramında kaç gram u vardır.( ρ x 1,g / cm ) A)1 B)14 C)16 D)18 E)0. g/cm özkütleli ıvıyla tamamen dolu olan kabın içine 100g kütleli bir metal bırakılınca tamamen batıyor. Taşan ıvı alındıktan onra, kap tekrar tartıldığında, kütleinin 80g arttığı gözlenmiştir. Metalin özkütlei nedir? A)6 B)4 C)8 D)1 E)10. Şekilde m x m y m ve m z 4m olarak veriliyor. Ciimlerin bulundukları yüzeye yaptıkları baınçlar araındaki ilişki nedir? A)Px<Py<Pz B) Py<Px<Pz C) Pz<Px<Py D) Px<Pz<Py E) Py<Pz<Px T F10 5 dyn 0 o 4. Kütlei 90kg olan bir kişi, 60dm toplam taban alanına ahip kayaklarla kara batığı zaman yere uyguladığı baınç kaç pacal (Pa) dır?(g10m/ ) A)00 B)1500 C)000 D)00 E) Şekildeki item dengede olduğuna göre kaldırma kuvvetinin değeri nedir?(m800g) A)1x10 4 B)8x10 4 C)0, D)0,8 E) x

13 TEST 6. İçinde 1,5m yükeklikte u bulunan bir havuzun dibinde 0,08m alanlı bir kapak vardır. Bu kapağın u tarafına doğru açılabilmei için kapağa en az kaç Newton luk bir kuvvet uygulanmalıdır?. A)15000 B)1000 C)1500 D)100 E)10 7. Bir tahta parçaı, 1g/cm yoğunluklu u yüzeyinde hacminin (/5) i uyun dışında kalacak şekilde yüzüyor. Bu tahta parçaının yoğunluğu kaç g/cm tür? A)0,4 B)0,5 C)0,6 D)0,7 E)0,8 8. Okyanu baıncı hangi derinlikte açık hava baıncının iki katıdır? A)5m B)m C)m D)10m E)0m 9. Ağırlığı G hacmi olan bir katı ciim I ve II kaplarında şekillerdeki gibi dengededir. I. kaptaki ıvının özkütlei 0,7 olduğuna göre II. kaptaki ıvının özkütlei nedir? A)1,11 B),1 C)4, D)0,5 E)1,4 10. Hacmi 4dm bir tahta bloğu, yoğunluğu 1g/cm olan uya tamamen batırmak için üzerine 1,8kg lık bir kütle koymak gerekiyor. Tahta bloğun yoğunluğu kaç g/cm tür? A)0,55 B)0,6 C)0,65 D)0,7 E)0,75 AKIŞKANLAR d 1 I d II TEST 1. Düşey keiti şekildeki gibi olan bir kabın ağırlığı önemiz pitonlarının keit alanları S, S, S dir. F1, F ve F kuvvetleri uygulandığında bu pitonlar aynı düzeyde kalıyor. F ve F kaç Newton dur? A)F10, F0 B) F10, F10 C) F10, F5 D) F5, F10 E) F0, F10. Kütleleri m,4m,5m ve hacimleri,, olan üç ıvı karıştırıldığında, karışımın özkütlei d olmaktadır. 5m kütleli ıvının özkütlei kaç d dir? A)/5 B) C)1 D)4/5 E)6/5. Özkütlei,5g/cm olan ıvıdan, 00cm lük kaba 50cm dökülüyor. Bu kaba bir ciim bırakıldığında 50g ıvı taşıyor. Cimin hacmi kaç cm tür? A)80 B) 70 C) 90 D) 10 E) Kütle-hacim grafikleri verilen x ve y ıvılarından eşit hacimlerde alınarak yapılan 40 cm hacimli bir karışımın kütlei kaç gramdır? A)160 B)40 C)80 D)0 E) F 1 10N F F S S S m(g) X Y 5 10 (cm ) 15

14 AKIŞKANLAR 5. Şekildeki U boruunun ağ kolunda bulunan d ıvıının yoğunluğu kaç g/cm tür? (d 1,4g/cm, h 1 10cm, h 48cm) A)0,5 B)0,75 C)1 D)1,5 E)1,5 d h h 1 6. Aynı cin moleküllerin birbirini çekmeine ne denir? A)yüzey gerilim B)adhezyon C)kohezyon D)vikozite E)akışkan 7. Iıal uyarılar, maddenin katı halinden ziyade hangi halinde daha etkin olurlar? A)katı B)ıvı C)gaz D)plazma E)amorf kg/m kaç g/cm tür? A) 1000 B) 1 C) 10 D) 0,001 E)0,1 Sıvı TP/4 G 9. Ağırlığı G olan ciim u içinde ve bağlı olduğu ipteki gerilme kuvveti G/4 tür. Cimin özkütlei kaç g/cm tür? A) B) C)/ D)4/ E)6/5 10. Silindir şeklinde tahta (yoğunluğu 0,4g/cm ) ve demir (yoğunluğu 7,8 g/cm ) eklidirler. Bunların keitleri aynı olup yükeklikleri ıraıyla 40cm ve cm dir. Ciim yoğunluğu 0,8g/cm olan ıvı içine bırakılıyor. Dengeden onra cimin ucu ıvının ne kadar dışında kalır? A)0,5 B)11, C),5 D)1,1 E)9,5 16