BADMİNTON SPORCULARININ FOREHAND VE BACKHAND VURUŞLARINDAKİ SEZİNLEME ZAMANI PERFORMANSLARININ İNCELENMESİ

Transkript

1 Uluslararası 9. Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Kongresi BADMİNTON SPORCULARININ FOREHAND VE BACKHAND VURUŞLARINDAKİ SEZİNLEME ZAMANI PERFORMANSLARININ İNCELENMESİ 1 MERYEM GÜLAÇ, 2 ERHAN DEVRİLMEZ, 3 SADETTİN KİRAZCI, 1 OĞUZHAN YÜKSEL 1 Dumlupınar Üniversitesi, Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu, Kütahya 2 Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Beden Eğitimi Ve Spor Yüksekokulu, Karaman 3 Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Beden Eğitimi Ve Spor Bölümü, Ankara

2 Amaç Badminton sporcularının forehnad ve backhand vuruşunda sezinleme zamanı bakımından fark olup olmadığını incelemektir. Badminton forehand ve backhand olmak üzere birçok vuruş tekniğinin mükemmel hale getirilmesiyle üst düzey oynanabilecek olimpik bir spor dalıdır. (Salman, 2009). Bu tür spor dallarında özellikle sürat, dayanıklılık, kuvvet, koordinasyon, reaksiyon, sezinleme, oyun becerileri ve teknik, başarının ön şartları olarak kabul edilir.(baron ve diğ., 1992).

3 Aynı zamanda badminton, çabuk karar vermeyi sağlayan, saniye içerisinde insan beyninin taktik açıdan karar mekanizmasını en iyi ve olumlu şekle sokan ender sporlardan biridir (Shaw, 1989). Spor alanında olduğu gibi badmintonda da başarılı olabilmek için fiziksel yeterliliklerin yanı sıra algısal yeterliliklere de ihtiyaç duyulmaktadır. Bütün sporlarda becerilerin etkili ve verimli yapılabilmesi için üst düzey algısal yeteneklere ihtiyaç vardır. (Mori ve diğ., 2002)

4 Sezinleme zamanıda bunlardan bir tanesidir. Sezinleme zamanı genel olarak herhangi bir rota izleyen nesne veya objenin sonlanma noktasını ve bu noktaya ne zaman geleceğini tahmin etme yeteneği olarak tanımlanmaktadır (Williams ve diğ., 2000)

5 Sezinleme zamanı 2 gruba ayırmak mümkündür. Uzamsal sezinleme (Spatial anticipation) ve Zamansal sezinleme (temporal anticipation). Uzamsal sezinleme sinyal verilmeden önce ne olacağını sezinlemektir. Çevrede ne olacağını yordamak bireyin hareketinin düzenlemesine izin vermektedir. Zamansal sezinlemede ise çevresel olayın ne zaman ortaya çıkacağını yordamaktır. Yani tepki verilecek sinyalin ne zaman ortaya çıkacağını veya olaylar dizisinin zamanını sezmektir (Schmidt & Wrisberg, 2012)

6 Sezinleme zamanı, yapılan çalışmalarda raket sporlarında oldukça ön plana çıkmaktadır. Topu buluşturabilmek, iyi bir pozisyon almak, gerekli ayak hareketlerini yerine getirmek ve gelen topu istenen doğrultuda geri vurabilmek için sporcuların, iyi bir sezinleme zamanına (SZ) sahip olmaları gerekmektedir (Akpınar ve diğ. 2012; Mori ve diğ. 2002; Magill, 2004; Schmidt ve Lee,2005).

7 Çalışmanın Önemi Sezinleme zamanı ile ilgili yapılan çalışmalara bakıldığında sezinleme zamanının yaş, cinsiyet, spor geçmişi, takım sporu ve bireysel sporlar, uyarı hızına göre araştırmalar yapıldığı görülmektedir. Bu çalışmada ise Badmintoncuların farklı iki teknikteki (forehand ve backhand) sezinleme zamanları incelenmiştir.

8 Yöntem Araştırma Grubu Bu çalışmaya yaşları 18 ile 23 arasında değişen 4 kız, 8 erkek toplam 12 badmintoncu katılmıştır. Ölçümlerden önce katılımcılara test hakkında bilgi verilmiştir. Katılımcılardan uygulanan testlerin sağlık açısından her hangi bir sakıncasının bulunmadığı dair bilgi verilerek ve asgari bilgilendirilmiş gönüllü olur formu ile onayları alınarak testlere gönüllü katılım sağlanmıştır. Testlere katılımın ön şartları sağlık açısında her hangi bir rahatsızlıklarının bulunmamasıdır. Test sonuçları ölçüm formuna kaydedilmiştir.

9 Yöntem Veri Toplama Araçı: Araştırmada veri toplama aracı olarak Bassin Anticipation Timer aleti (Lafayette Instrument Co, Model 50575) kullanılmıştır. Bassin Anticipation Timer aleti ; sezinleme zamanlayıcısı, sistematik LED ışıklar ( 49 lambalar) ile pist (2.24 m ) olmak üzere üç bölümden oluşmaktadır. İlk lamba sarı bir uyarı ışığı vardır. Kalan 48 lamba da kırmızı hareketi ışıklar vardır. Buton veya sensör, hedef lambada ışığın gelişini tahmin etmeye yanıt vermek için kullanılmıştır. Uyarıcı ışık demetinin hızı ayarlanabilir konumdadır.

10

11 Yöntem Veri Toplama Araçı: Çalışma fazla ışık almayan odada ve tek bir katılımcıyla gerçekleştirilmiştir. Gönüllü katılımcı ayakta rahat bir pozisyonda badminton raketini baskın olan eline alarak sensörü kesecek şekilde hazır halde beklemiştir. Katılımcılardan ışığın hedef noktasına ulaşmasını beklemeleri ve bu anda hedef noktaya varan ışığı denk getirmek için badminton raketleri ile sensörü kesmeleri istendi.

12 Yöntem Veri Toplama Araçı: Testte kullanılan uyarı hızı 4 m/s olarak belirlenmiştir. Katılımcılar teste başlamadan önce 3 forehand ve 3 backhand vuruşu ile deneme gerçekleştirmişlerdir. Katılımcılar 20 forehand vuruşu ve 20 backhand vuruşu yaparak sensörü kesmeleri istenmiştir. Katılımcıların verileri mutlak hata (MH) ve değişken hata (DH) skorlarına dönüştürülmüştür. MH, hedef değerden ortalama puanın sapmasını ifade eder. DH, katılımcının kendi ortalama sonuçlarının standart sapmasıdır (Kırazcı,2013). Verilerin Analizi: Verilerin çözümlenmesinde Bağımsız örneklem T-testi kullanılmıştır. Çalışmada anlamlılık düzeyi 0.05 olarak kabul edilmiştir.

13 Bulgular Bağımsız örneklem T-testi sonuçlarına göre, Badmintoncuların forehand vuruşları ile backhand vuruşları arasında Değişken hatada anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Forehand vuruşu yapan Badmintoncuların Değişken hatada sezinleme zamanı ortalamaları 49,39 ± 16,2 ms iken, Beckhand vuruşu yapan Badmintoncuların sezinleme zamanı ortalamaları 51,81 ± 14,63 olarak bulunmuştur. Değişken hatada Forehand vuruşu yapan Badmintoncuların sezinleme zamanı Beckhand vuruşu yapan Badmintonculardan daha iyi olduğu bulunmuştur.

14 Bulgular Grafik 1 : Değişken Hatada Forehand ve Backhand Vuruşu Yapan Badmintoncuların Ortalama ve Standart Sapma Değerleri

15 Bulgular Bağımsız örneklem T-testi sonuçlarına göre, Badmintoncuların forehand vuruşları ile backhand vuruşları arasında Mutlak hatada anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Forehand vuruşu yapan Badmintoncuların Mutlak hatada sezinleme zamanı ortalamaları 47,83 ± 14,08 ms iken, Beckhand vuruşu yapan Badmintoncuların sezinleme zamanı ortalamaları 62,31 ± 20,65 olarak bulunmuştur. Mutlak hatada Forehand vuruşu yapan Badmintoncuların sezinleme zamanı Beckhand vuruşu yapan Badmintonculardan daha iyi olduğu bulunmuştur.

16 Bulgular Grafik 2 : Mutlak Hatada Forehand ve Backhand Vuruşu Yapan Badmintoncuların Ortalama ve Standart Sapma Değerleri

17 Tartışma Badmintoncular forehand ve beckhand vuruşunda sezinleme zamanı açısından anlamlı bir fark ortaya koymuştur. Forehand vuruşu yaparken Badmintoncuların sezinleme zamanı performansları daha iyi bulunmuştur. Forehand ve beckhand vuruşları Badminton için temel vuruşlardır. Forehand vuruşu raket tutuşu ve bedenin duruşu bakımından backhand vuruşundan farklıdır (Kuei- Shu Huang, 2002). Bu farklılığın sezinleme zamanı açısından fark yarattığı düşünülmektedir.

18 Tartışma Yapılan çalışmalar incelendiğinde, badminton oyuncularının sezinleme zamanları farklı kriterlere göre incelendiği görülmektedir. Badminton sporcularının farklı branşlarla karşılaştırıldığı bir çalışmada badminton sporcularının sezinleme zamanının hentbol ve basketbol sporcularının sezinleme zamanı performanslarından daha iyi bulunmuştur (Akbulut ve ark. 2015). Uyarı hızının sezinleme zamanı bakımından etkisini inceleyen Akpınar ve ark. (2012), badminton, masa tenisi ve tenis sporcularının düşük, orta ve yüksek uyarı hızda sezinleme zamanlarını incelemişler ve badminton oyuncularının orta uyarı hızında sezinleme zamanı sonuçlarının daha iyi olduğunu bulmuşturlar.

19 Tartışma Alaeı, Foad (2015) yılında yaptığı yüksek lisans tezinde cinsiyete bağlı olarak genç badmintoncuların egzersiz şiddeti ve uyarı hızının sezinleme zamanına etkisini incelemişlerdir. Sonuç olarak erkeklerin 3 egzersiz şiddetinde (dinlenik, %70 ve %90 kalp atışı rezervinde) ve düşük uyarı hızında kızlara göre daha doğru zamansal sezinleme süresi performanslarının olduğu, ayrıca dinlenik durumda ve düşük uyarı hızında erkekler daha doğru ve tutarlı performans göstermiştir. Son olarak orta şiddetli egzersiz durumunda cinsiyet ayrımı yapmaksızın yapılan analiz sonuçlarına göre genç badminton oyuncularının düşük uyarı hızına kıyasla yüksek uyarı hızında daha doğru ve tutarlı sezinleme performanslarına sahip olduğunu ortaya koymuşlardır.

20 Tartışma A.Mark Williams(2002) ve ark. yaptığı çalışmada, yetenekli tenisçilerin daha az yetenekli tenisçilere göre rakibin gövde ve kalça bölgesinin hareketinden forehand ve backhand yönünü sezinleme yeteneğinin daha iyi olduğunu bulmuştur. Sezinleme zamanı ile yapılan başka çalışmalarda cinsiyetin, yaşın, spor geçmişinin sezinleme zamanlarına etkisinin araştırıldığı görülmektedir (Huan Xu ve arkadaşları, 2016; Ting Liu, 2017; Alder D,2014).

21 SONUÇ VE ÖNERİLER Sonuç olarak, bu çalışmada Badminton sporcularının sezinleme zamanı performansı bakımından Forehand ve Backhand vuruşlarında anlamlı bir farklılık bulunmuştur. Badminton sporcularının Forehand vuruşu sırasında sezinleme zamanı performansları daha iyi olduğunu bu bakımdan da aynı sporcuların farklı tekniklerde sezinleme zamanı performanslarının değişebileceğini ortaya koymuştur. İleride yapılacak çalışmalarda farklı spor branşlarında uygulanan tekniklerin incelenmesi yada farklı yaş gruplarıyla çalışmalar yapılabilir.

22 Dinlediğiniz için Teşekkür Ederim

23 Kaynaklar Salman, M. N., (2009). Badminton Da Clear Vuruş Tekniğinin Öğretiminde Farklı Uygulamaların (Hava Direncini Artırmanın) Performans Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi, 4. Raket Sporları Sempozyumu. Baron, R., Petschnig R., Bachl N., Raberger G., Smekal G., Kastner P.(1992) Catecholamine Excretion and Heart Rate as Factors of Psychophysical Stress in Table Tenis, Int J Sports Med, 13(7): Shaw M.,(1989). How To Play Badminton, Jorrold Colour Publicatious, Great Britain. Mori S, Ohtni Y, Imanaka K. (2002). Reaction times and anticipatory skills of karate athletes. Human Movement Science, Williams L. (2000). Coincidence timing of a soccer pass: effects of stimulus velocity and movement distance.perceptual and Motor Skills, Schmidt, R.A., Wrisberg, C.A.,(2012) Motor Öğrenme ve Performans, çeviren; Koruç, Z., Arsan, N., Kağan,S., Anı Yayıncılık, Ankara. Akpinar S, Devrilmez E, Kirazci S (2012). Coincidence anticipation timing requirements are different in racket sports. Perceptual and Motor Skills, 115(2): Mori, S., Ohtani, Y., Imanaka, K., (2002) Reaction times and anticipatory skills of karate athletes, Human Movement Science 21, Magill R. (2004). Motor learning: concepts and applications. New York: Mcgraw Hill. Schmidt R, Lee T. (2005). Motor Control and Learning: A Behavioral Emphasis. Human Kinetics. Abernethy,B. (1990). Anticipation in squash : differences in advance cue utilization between expert and novice players.j. SportsSci. 8, doi: / Kirazcı, S.(2013) Effects Of Verbal And Vısual Feedback On Antıcıpatıon Tımıng, Socıal Behavıor And Personalıty, 41(7),