Veri zarflama analizi (VZA) ile Türkiye deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi

Transkript

1 İtabul Üvete İşlete Faülte Deg Itabul Uvety Joual of the School of Bue Adtato Clt/Vol:37, Sayı/No:2, 2008, ISSN: Ve zaflaa aalz (VZA) le Tüye de vaıf üvetele etlğ ölçüle Üal H. Özde 1 İtatt Bölüü, Fe Edebyat Faülte İtabul Tcaet Üvete, İtabul, Tüye Özet Pefoa aalz, tele, ayalaıı aaçlaı doğultuuda e ada et ve vel ulladığıı belleye b avadı. So yıllada te pefoalaıı değelede ç ullaıla aalzlede b de etl aalzd. Etl aalzde ayo, paaet ve paaet olaya yötele gb yötele ullaılatadı. Bu çalışaı aacı, tele etlle ölçülede ullaıla yötelede b ola VZA le Tüye de vaıf üvetele göece topla, te ve ölçe etlle ölçülee aalz edled. Çalışada l olaa, VZA da ullaıla avala açılaış c olaa VZA da ullaıla odellele lgl ayıtılı blg velşt. So olaa da Tüye de vaıf üvetele göece topla, te ve ölçe etlle, gd ve çıtı yöell CCR ve BCC odelle ullaılaa heaplaıp celeşt. Ayıca üpe etl odelle yadııyla vaıf üvetele etl ıalaalaı da belleşt. Aahta Sözcüle: Pefoa, etl, vell, ve zaflaa aalz, Vaıf Üvetele. Effcecy evaluato of foudato uvete Tuey by ug Data Evelopet Aaly (DEA) Abtact Pefoace evaluato detee to what extet yte actvely ad effcetly utle ouce allocated. Oe of the aaly ethod wdely ued ecet yea fo pefoace eaueet effcecy aaly (EA). Such ethod a ato, paaetc ad o paaetc ae ued effcecy aaly. Data Evelopet Aaly (DEA), oe of the o paaetc ethod, the theoc bae of th tudy. Sce thee o tudy o evaluatg the effcecy of foudato uvete by ug DEA ethod, the tudy focue o th ue. The pape ft expla the cocept, ecodly toduce the odel ued DEA. I the tudy fally the elatve effcecy of foudato uvete ae aaled by ug put ad output oeted CCR ad BCC odel. Futheoe effcecy odeg of foudato uvete deteed help of upe effcecy odel. Keywod: Pefoace, Poductvty, Effcecy, Data Evelope Aaly, Foudato Uvety. 1. Gş He te ede özgü aaçlaı vadı. Bu aaçla geellle, yüe vell, etl, â azayou, alyet zayou, hzet ala euyet, büyüe, aygılı gb pefoa götegele le fade edleted [1]. Dolayııyla te faalyetle tee aaçlaa ulaşıp ulaşadığıı alaa ç, pefoa 1 uozde@tcu.edu.t (Ü. H. Özde) 167

2 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) ölçüle heaplaaı gee [2]. Ste pefoalaıı ölçülede ullaıla yötelede b de, etl aalzd. Etl aalzde, al ve hzet (çıtı) üete tele ayalaıı (gdle) e ada et ve vel ulladılaı belleeted. Stele etlle ölçüüde ullaıla yötele üç gupta toplaabl. Bula; ayo aalz, paaet yötele ve paaet olaya yöteled. Rayo aalz, te b çıtı değe, te b gd değee oalaaıyla uygulaa b yöted [3]. Paaet yötele e çolu egeyo aalze dayaı. Bu yötele, aalaıda ede ouç lş olduğu ble, bağılı değşe le bağıız değşele aaıda lş yapııı aptaaya yöel yöteled. Paaet yötelede; hehag b te etl değe, geel olaa otalaa etlğ götee egeyo doğuuu üzede e o te et, a halde et oladığı öyleeted [4]. Paaet olaya yötele bde ço çıtı ve gd değşele olduğu ve bulaı falı ölçü bleyle ölçüldüğü duulada ullaılatadı. Bu yötele tele üet ıııa ola uzalığıı ölçe teled. Üç falı paaet olaya etl aalz yöte vadı: Ve zaflaa aalz (VZA), ebet atılabl zaf aalz (Fee Dpoable Hull, FDH) [5] ve toat VZA [6]. VZA, bu çalışaı teo alt yapııı oluştuatadı. Bu yötede odelle yadııyla, tele; topla etl, te etl ve ölçe etl değele heaplaableted. Etl, tüetle gdlele üü ola au çıtıyı üete başaııı göteeted. Stee lş gd bleş e uygu bçde ullaılaa üü ola e ço çıtıı üetlede başaı "te etl", uygu ölçete üet yapada başaı da "ölçe etlğ" olaa taılaatadı. Te etl le ölçe etlğ çapıı le heaplaa etl de topla etl olaa adladıılatadı [7]. Baze lteatüde topla etl, te etl olaa; te etl e af(pü) te etl olaa ledleted [8]. VZA da etl ölçüü, üet foyouu (üet ııı, etl ııı da de) bldğ vaayıı altıda yapılata ve tele etlğ, üet ııı le aşılaştııla uetyle, göel olaa ölçületed. Ayıca, b te gdye göe çıtı taıı üet ıııı altıda ala deece, ou göece etzl (et olaa) ölçüü olaa taılaatadı. Bu edele, doğu ouçlaa ulaşable ç, üet ıııı doğu bellee geeeted [9]. VZA l olaa 1978 yılıda Chae, Coope ve Rhode taafıda A.B.D. de devlet oullaıı etlle ölçede ullaılıştı [10]. Daha oa, blgaya paet pogalaıı (DEA Excel Solve, DEA-Solve Po, EMS, Wawc DEA, DEAP ve Fote Aalyt gb) gelştle le, odelle çözüü olaylaşış hataele, baalaı, alat etöü uuluşlaıı etlle değeledlede, ülele ve bölgele aya ullaı etlle aşılaştıılaıda yaygı olaa ullaılı hale gelşt [11]. Düya da VZA, üvetele etlle ölçe ç ıça ullaılatadı. Bua paalel olaa Tüye de de ıılı da ola bu ouda aaştıala yapılıştı. Aca Tüye de yapıla çalışala, yalızca devlet üvetele apaatadı. Tüye de vaıf üvetele de etlle aaştıılaı geellğde yola çıaa çalışada uygulaa ouu olaa Tüye de vaıf üvetele celeşt. Bu çalışaı aacı, Tüye de vaıf üvetele göece topla, te ve ölçe etlle heaplayaa aalz etet. Aalzde bde ço gd ve çıtı değşee ye veldğde, göece etlle heaplaaıda, VZA ullaılıştı. Lteatüe bağlı olaa, üvetele topla etl değele CCR odelleyle; te etl değele e, BCC odelleyle heaplaıştı. Buu yaı ıa, et olaya üvetele et olable ç geçeleştele geee hedef değele ve 168

3 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) potayel yleşte oalaı da heaplaıştı. Çalışada ayıca üpe etl odelle yadııyla Tüye de vaıf üvetele etl ıalaı (e et olada e az et olaa doğu) da belleşt. 2. Ve Zaflaa Aalz VZA l olaa Chae, Coope ve Rhode [12] taafıda beze al veya hzet üete ve aa vee b (KVB) olaa ledle tele göece etlle ölçüle aacı le gelştlşt. Bu yöte; falı ölçü blee ahp, ço ayıda gd le çıtı değşe olduğu ve bulaı ota b ölçüt teele dgeeedğ duulada, KVB le göece topla fatö etlğ ölçeye â vee, doğual pogalaa (DP) ealı b yalaşıdı. VZA, he b KVB y yalızca e y KVB lele aşılaştıatadı. E y olaa bellee bu KVB le etl ıııı oluştuue hehag b KVB etlğ bu ııa göe ölçületed. Yöte, etl ııı üzede ye ala e y KVB le göece et olaa değeled ve bu ble efea üe olaa fade edl [13]. Etl ııı üzede ye alaya dğe KVB le e göece et olaya bled. VZA, göece et olaya aa vee ble etlle yleştle ç ele yapılaı geetğ otaıda yöetclee ve aa veclee yol götee b yöted [14]. Bu yöte özellle aşağıda gb ıalaabl. Ço ayıda gd ve çıtı değşe ullaa üüdü. Doğual fo dışıda, gd ve çıtıla aaıda b foyoel lş ua geeeeted. Gd ve çıtı değşele ç ço falı ölçü ble ayı ada ullaılableted (ağılı, adet, paaal veya oaal büyülü gb). Detet b yöte olaı edeyle aal hataya ye veledğde, velede ayalaa hatala (ölçede ve ve toplaada) ayılaaaza ve aalzde olaı geee değşele aalz dışı bıaılıa, KVB le göece etlle yalış heaplaabl. VZA da etlle; e y uç değelee göe heapladılaıda, bu uç değelede etlele. Bu edele VZA le heaplaa etl ouçlaı utla olaa değl, göecell çeçevede değeledleld [15]. VZA paaet olaya b yöte olduğuda, ouçlaı tattel olaa tet edle zodu. VZA, tat b aalzd, zaaı te b dua otaıda vele ullaaa aalz yapa. Zaa çde etlğ aıl gelştğ celee ç, zaa boyutuu da çee Malqut topla fatö vellğ de le blte ullaılabl [7]. VZA da gd ve çıtı değşe ayıı olabldğce az olalı ve KVB le üet üec, doğu olaa veebleld. Çüü ço fazla gd ve çıtı değşe ullaılaı, göece et ve et olaya KVB le ayıştıılaıı güçleşt [12]. Geelde VZA da az ayıda gd ve ço ayıda çıtı değşe olaı tech edleted. 3. Ve Zaflaa Aalz Modelle He b te gd ve çıtı ağılılaıı, ed etl deece e çolayaca şelde eçeceğ vaaya VZA da ullaıla bço odel vadı (bz. Şel 1). Geel olaa hag tü odel ullaılaı geetğ, aaştıaı apaıa ve ullaılaca vaayılaa göe değş. KVB le ölçeğe göe abt getye ahp oldulaı vaayılıyoa ve ble topla etlle bellee teyoa, CCR veya yöelz odelle ullaılabl. Eğe, KVB le ç ölçeğe göe değşe get vaayıı geçel e ve yalızca ble te etlle heaplaa teyoa, BCC veya toplaal odelle ullaılaı yeteld. Aca KVB le etlleyle lgl daha 169

4 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) ayıtılı blgle edle teyoa, ya topla et olaya KVB le etzlğ te etlte, yoa ölçete ayaladığı da bellee teyoa o zaa; topla, te ve ölçe etlle hep heaplaaı geeeted. Ve Zaflaa Aalz (VZA) Get Vaayıı Ölçeğe Göe Sabt Get (CRS) Ölçeğe Göe Değşe Get (VRS) Yöel Gd Yöell Yöelz Çıtı Yöell Gd Yöell Yöelz Çıtı Yöell Model Gd Yöell CCR Yöelz Çıtı Yöell CCR Gd Yöell BCC Toplaal Çıtı Yöell BCC Şel 1: VZA da Kullaıla Modelle Buula blte VZA da ullaıla CCR ve BCC odelle; gd yöell ve çıtı yöell ola üzee falı şelde uulabl. Eğe gdle üzede otol aza (ya da yoa) çıtı yöell b odel; eğe çıtıla üzede otol aza (ya da yoa) gd yöell b odel uulalıdı. Gd yöell odellede; evcut çıtıı üetle ç e az gd ullaılaıa, çıtı yöell odellede e evcut gd le e fazla çıtıı üetlee çalışılı [16]. Eğe, e fazla çıtıı e az gd le üetle teyoa, o zaa toplaal veya yöelz odelle ullaılatadı. Çalışada gd ve çıtı yöell CCR ve BCC odelle ullaıldığıda yalızca bu odelle alatılacatı. 4. Chae-Coope-Rhode (CCR) Modelle VZA da adet aa vee b he be at adet gd ve adet çıtı vaa, j c aa vee b c gd taı X j 0 ve j c aa vee b taafıda üetle c çıtı taı Y j 0 ola üzee, gd yöell el VZA odel u1. Y Eb v. X u v 2 2. Y. X u... v u1. Y1 j u2. Y2 j... u. Yj v1. X1 j v2. X2 j... v. Xj. Y. X Eb uyj 1 1 v Xj u v Y X 1 ; j 1,..., (1) (2) 170

5 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) u v 0 0 ; ; 1..., 1,..., bçde götel. Modelde Eb u v Y X Y j X j : Ebüyülee : aa b taafıda c çıtıya vele ağılı, : aa b taafıda c gdye vele ağılı, : aa b taafıda üetle c çıtı, : aa b taafıda ullaıla c gd, : j c KVB taafıda üetle c çıtı, : j c KVB taafıda ullaıla c gd, : Poztf ço üçü b değe olaa fade edl. VZA da tae KVB vaa, tae odel oluştuulu ve he b KVB göece etlğ ölçüleble ç tae e ylee odel çözüle gee. Modelle aaç foyou, aa vee b ç topla ağılıladıılış çıtılaı (aal çıtılaı), topla ağılıladıılış gdlee (aal gdlee) oaıı ebüyüleed [17]. Modelde ııtla, he b KVB ç aal çıtıı aal gdye oaıı 1 geçee geetğ ve e y aaç foyou değe (θ *) e fazla 1 olacağıı göte. Yuaıda taılaa el odel DP çözü yötele le çözüleble ç Chae ve Coope 1962 de odel; v X 1 (3) 1 döüşüüü yapışla ve Eb u Y u Y u Y Eb 1 u Y v X 1 u Y j v X 2 u Y j... v... u Y j X v X j 1 v X 2 v X 2 j 1... v u 1, u2,..., u 0; v1, v2,..., v 0 u 0; v 0 X j 1 u Y j 1 v X j 0 (4) şelde fade edee DP odel gelştşled. Gd yöell CCR odel dele bu odel; ölçeğe göe abt get vaayıı altıda, göece topla etlğ ölçete ve el odelle ayı e y çözüü veeted. Tü DP odelle gb VZA odelle de pal ve dual ola üzee falı foda fade edlebl. Ve zaflaa aalzde dual odel, pal odele göe e y çözüe ulaşa ç he daha az ateatel şle geetdğde, he de öel yöetel blgle ağladığıda daha ço ullaılatadı. Dualte uaı geeğ pal odel ebüyülee (Eb) olduğu ç buu dual eüçülee (E) olu ve pal odel e y değe (Z *) le dual odel e y değe (θ *) bbe eştt [18]. Dolayııyla dual odel E olduğu ç θ * ı e y değe 1 de büyü çıaaz, ya 0<θ * 1 olu. Model 4 de gd yöell pal CCR odel, dual Model 5 de velşt. 171

6 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) E j X j j1 j1 Y j j Y X (5) j 0 Ve zaflaa aalzde, b aa vee b, göece topla et olduğuu öyleyeble ç;. θ *=1. S - =0 ve S + =0 (6) oşullaıı blte ağlaaı gee (S -, DP odellede eştzlle eştl hale döüştüüle ç fazla ullaıla gdlee lş ayla değşele ve S +, e üetle çıtılaa lş ayla değşele göte). B KVB ye lş aaç foyou değe 1'de üçü (θ *<1) ve/veya ayla değşele de ıfıda falı değelee ahpe (S 0 ve/veya S 0), o KVB göece topla et oladığı oucua vaılı. Lteatüde yalızca c şatı ağlaaı zayıf göece etl; bc şatı yaı ıa ayla değşe değele ıfıa eşt olduğuu götee c şatı da ağlaaı güçlü göece etl olaa fade edl [19]. Eştl 6 da vele öeele blte geçeleşp geçeleşedğ ve göece topla etlğ aaştııla KVB le olaı gd fazlalığı ve çıtı elğ bellee, Model 7 aşaalı çözüüü geeteted [17]. E 1 S 1 S S X j1 X j j (7) S Yj j1 j Y j 172, S, S 0; Bu odel çözüüü l aşaaıda, Model 5 çözülee aaç foyouu e y değe θ * buluu. İc aşaaıda; bc aşaada Model 5 çözüüyle elde edle θ * değe, Model 7 de yee oulaa dual değşele değele λ*, S - * ve S + * buluu. Göece et olaya b aa vee b olduğu vaayılı ve bu KVB efea üe R le götel. Böyle b KVB et olable ç R üede ye ala KVB le gd ve çıtı talaıı doğual obayolaı yadııyla uaal b KVB taılaı. Bu uaal KVB gd ve çıtılaı, ayla değşele yadııyla; X * X S * 1,2,.., Y Y S * 1,2,..., (8)

7 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) şelde elde edlebl. R da bulua et KVB le, et olaya KVB ç öe teşl edee, uaal KVB et olaya KVB talt ete geee te b otayı tel eteted. Daha açı b fade le göece et olaya KVB efea üede KVB le gb et hale geleble ç uaal KVB gd ve çıtı düzeyle hedeflee gee. Hedeflee bu gd ve çıtı düzeylee ulaşa ç göece et olaya KVB, c gd X =(1-θ *).X +S - * ada azaltalı ve c çıtııı Y =S +* ada atıalıdı [19]. Bu lşlede yaalaılaa göece et olaya KVB le gd ve çıtılaıa lş potayel yleştele (PI) yüzde olaa aşağıda foülle heaplaabl. Hedef-Geçelee Geçeleşe PI (%) =. 100 Göece et olaya KVB et hale geleble ç, PI yüzde egatf çıa değşe değe PI oaıda azaltılalı, poztf çıa değşe değe PI oaıda atıılalıdı. Eğe PI değe ıfıa, hehag b yleşte yapaya gee yotu [20]. Göece topla etlle, gd yöell CCR odel yaı ıa çıtı yöell CCR odelleyle de heaplaabl. Aca b KVB göece topla etlğ yalızca b yöele göe heaplaaı yeteld. Çüü, gd yöell CCR odelde elde edle göece topla etl değe le çıtı yöell CCR odelde elde edle göece topla etl değele bbe eştt [19]. Aca bu yöele göe gd ve çıtı değşele potayel yleşte yüzdele bbde falı çıabl. Yuaıda yapıla açılaala doğultuuda gd ve çıtı yöell CCR odelle pal ve dual folaı Tablo 1 de [17] velşt. Tablo 1: CCR Modelle Gd Yöell CCR Modelle Çıtı Yöell CCR Modelle Pal Dual Pal Dual E Eb Z Ebu Y E v. X 1 j X j X 1 j X j X j1 j1 uyj v Xj 0 v. X j uyj j Yj Y Z Y jy v X j j 0 u Y j1 1 j 0 u, v 0 u, v 0 (9) j 0 5. Bae, Chae, Coope (BCC) Modelle CCR odelle ölçeğe göe abt get vaayıı altıda ya bütü KVB le optal ölçete faalyet götedle vaayııa dayaaa, göece topla etlle heaplaaıda ulaılatadı. Aca geçe hayatta ölçeğe göe değşe getye ahp ola telede öz ouudu. Ölçeğe göe değşe get duuua ahp tele etle belleyeble ç, 1984 yılıda Bae, Chae ve Coope ed le baş hafle le aıla BCC odel gelştşled [21]. Buu ç CCR odelle duale ovel ııtı dele j j1 1 (10) 173

8 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) ııtıı eleşled. Bu ııt ayede KVB le ölçeğe göe get tüle [22] de belleebleted. Bua göe; b KVB ç heaplaa λ j le (ağılılaı) toplaı bde büyü e KVB ölçeğe göe azala getye; bde üçü e ata getye ve be eşt e abt getye göe faalyet göteyo alaıa geleted [23]. Göece topla etl değe; BBC le heaplaa göece te etl değe le göece ölçe etlğ çapııa eşt olduğuda, b KVB ölçe etl değe Topla Etl Ölçe Etl Te Etl foülüyle heaplaabl. Ölçe etl ve te etl değele ble, topla et olaya b KVB etzlğ ede te etzlte, yoa ölçe etzlte, ya da he de de ayaladığıı bellee de ağlaatadı. Üet (etl) ıııı ölçeğe göe değşe get özellğ göteede dolayı, gd yöell BCC odel le heaplaa göece te etl değele, çıtı yöell BCC odelyle heaplaa göece te etl değede falı olabl. Çüü ölçeğe göe değşe get vaayıı altıda hehag b KVB gdye göe ölçe get ata olable, çıtıya göe azala özellte olableted [13] [24]. Gd ve çıtı yöell BCC odelle pal ve dual bçle Tablo 2 de [24] velşt. Tablo 2: BCC Modelle Gd Yöell BCC Modelle (11) Çıtı Yöell BCC Modelle Pal Dual Pal Dual E X j1 j1 j j j Y 0 j1 j 1 X j Y j 0 Eb 1 1 u 1 Y j u Y 1 u v X v X 1 j u u, v 0, u ebet 0 Eb Z Z j1 Y j1 j j jy j X 0 j1 j 1 X j 0 E v u Y j X u Y 1 v 1 v X j v u, v 0, v ebet 0 6. Metodoloj Yüe öğet'de aa aaç, bağıız ve yaatıcı düşüe yeteeğe ahp, ogulaya, aaştııcı, ede ve toplua yaalı blg ve becele edş, aydı şle yetştet. Böyle b öğet aca aaştıa yapa, bl üete, teoloj üete atıda bulaa, bl üetey ve aaştıa yapayı üel olaa özede ve deteleye, aade, da ve al yölede et yüe öğet uulaı le üü olableted. 174

9 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) Et yüe öğet uulaıı beye ve toplua ola üzee yaıaı vadı. Beyle ç yüe öğet, yüe ücetl b ş buluaı, ültüel düzey ve oyal tbaı ataı, ıaca yaşa alte yüele alaıa gel. Toplu açııda baıldığıda e; vellğ, teoloj gelşe, eabet gücüü ve eoo büyüe ataıa atıda buluu [25]. Bu alada yüe öğet uulaıı e ada et çalıştılaı ve zaflaa aalz le belleebl. Tüye de, ve zaflaa aalz ullaılaa devlet üvetele göece etlğ aptaaıa yöel çalışala yapılaıa aşı, yüe öğet b paçaı ola vaıf üvetelee yöel böyle b çalışa buluaatadı. Bu edele bu çalışa; Tüye de vaıf üvetele, CCR odelleyle göece topla etlle heaplaaa göece topla et (θ *=1) ve et olaya (θ *<1) ble bellee, Göece et olaya üvetele, efea üe oluştua göece topla et üvetele aptaaıı, Üvetele ölçeğe göe get tüüü bellee, Göece topla et olaya üvetele etzlle ede te etlte, yoa ölçe etlte ayaladığıı aptaable ç te ve ölçe etl değele aptaaıı, Göece et olaya KVB le göece et hale geleblele ç yapılaı geee potayel yleşte yüzdele heaplaaıı, Süpe etl odelle yadııyla vaıf üvetele e et olada e et olayaa doğu ıalaaıı, aaçlaatadı. Bu aaçla doğultuuda, aaştıada aşağıda şlele geçeleştlşt. 1. Kaa Vee Ble Bellee: VZA da, çalışaı aacıa uygu olaa KVB le, ayı gdlele ayı çıtılaı üete ve dışal fatölede ço falı şelde etleeye hooje tele olaıa dat edleld. Tüye de Vaıf üvetele; devlet üvetele gb öze yapıya ahp, a aacı güteye uula olala dah, olada yöetel ve al alada öel falılıla taşıla [25]. Bu edele, KVB le hoojelğ ağlaa ç aaştıaya yalızca vaıf üvetele dâhl edlşt. Yüeöğet Kuulu u 2007 yılıda vaıf üvetele apouda ye ala, 25 vaıf üvetede 24 ü çalışaı apaıa alııştı yılı ou tbayle, İtabul Bl Üvete bço gd ve çıtı değşelee lş vele e olaı; göecellğe dayaa etl ouçlaıı tatışalı hale geteceğde, bu üvete aalz apaıda çıaılıştı. 175

10 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) Tablo 3: Düya da ve Tüye de Üvetele Etlğ Ölçülee Yöel Yapılış Bazı Çalışala Yaza Kullaıla Gd Değşele Kullaıla Çıtı Değşele To ve Ta zaalı Çalışa Sayıı Peoel Gdele Üvete Öğec Sayıı Dotoa Öğec SAyıı Gee (1988)[26] İşlete Gdele Dğe Gdele Topla Gelle Yayı Sayıı Bealey (1995)[27] Abbott & Doucoulago (2003)[28] Flegg vd. (2004)[29] Wag (2004)[30] Kutla ve Katal (2004)[31] Bayal vd. (2005)[32] Babaca, Katal vd. (2007)[20] Aaştıa Gelle İşlete Gdele Peoel Gdele Aade Peoel Sayıı Aade Olaya Peoel Sayıı İşlete Gdele Dua Valıla Öğet Üye Sayıı La Öğec Sayıı Laütü Öğec Sayıı Topla Gdele Peoel Gdele Dğe Gdele Aade Peoel Sayıı İda Peoel Sayıı Yollu, Peoel, Hzet Alıı ve Tüet Gdele Yüz Ölçüü Peoel Gdele Dğe Ca Gdele Yatıı Gdele Tafele Öğet Üyle Sayılaı Geel Bütçe Gdele Bütçe Dışı Hacaa Pof. Sayıı Doç. Sayıı Yd. Doç. Sayıı Yadıcı Öğ. Eleaı Sayıı İda Peoel Sayıı La ve Laütü Öğec Sayı İdelede Ye Ala Yayı Sayıı Öğec Sayıı Öla, La ve Laütü Mezu Öğec Sayılaı Aaştıa Mtaı Aaştıa ve Daışalı Gelle Mezu La Öğec Sayıı Mezu Laütü Öğec Sayıı İdelede Ye Ala Yayıla Öğec Sayıı Öğec Sayıı Öğec Haçlaı Pojele Laütü Öğec Sayı La Öğec Sayıı Yüela Öğec Sayıı Dotoa Öğec Sayıı Yayı Sayılaı İdelede Yeala Yayı Sayıı Üvete Gelle La Öğec Sayıı Lata Mezu Öğec Sayıı Laütü Öğec Sayıı Laütüde Mezu Öğec Sayıı Kutla ve Babaca (2008)[11] Geel Bütçe Gdele Bütçe Dışı Hacaa Pof. Sayıı Doç. Sayıı Yd. Doç.Sayıı Yadıcı Öğ. Eleaı Sayıı İda Peoel Sayıı İdelede Yeala Yayı Sayıı Üvete Gelle La Öğec Sayıı Lata Mezu Öğec Sayıı Laütü Öğec Sayıı Laütüde Mezu Öğec Sayıı 2. Gd ve Çıtı Değşele Bellee: Stele etlle VZA le güvel bçde ölçüleble ç, te üec e y şelde fade edece gd ve çıtı değşele eçle geeeted. Bu edele, çalışada lteatüe bağlı ala ç, üvetele göece etlle hag gd ve çıtı değşele ullaılaa yapıldığı aaştıılıştı. Üvetele etlğe lş Düya da ve Tüye de yapıla bell başlı çalışala ve bu çalışalada ullaıla gd ve çıtı değşele ooloj olaa Tablo 3 de velşt. Aaştıada, lteatüde ullaıla tü gd ve çıtı değşele ullaılaı üü olaıştı. Çüü VZA le etl ölçüü yapılıe ço fazla gd ve çıtı değşe ullaılaı, göece et ve et olaya KVB le ayıştıılaıı güçleşte 176

11 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) yaı ıa, göece etl değele güvel olaı ç aalze tab tutula KVB le ayııı atıılaıı da geeteted. VZA ı ullaılable ç geel KVB ayıı, aalzde ullaıla gd ve çıtı değşele ayılaıa bağlıdı. Bu ouda 1990 yılıda Valoglou ve Goa; uygulaada güvel ouçla elde edleble ç, KVB ayııı (), gd() ve çıtı () ayııı e az üç atı olaı geetğ ya 3(+) ualıa uyulaıı öeşled [33]. Çalışada aalz edleble KVB le ayıı 24 olduğuda, Valoglou ve Goa ı öedğ geel oşulu ağlaable ç e fazla ullaılablece değşe ayıı 8 olatadı. Bu edele aalzde; lteatüe de bağlı alaa halaıda güvel vele elde edleble 3 gd ve 5 çıtı değşe ullaılıştı. Bula; Topla Gdele, Öğet Üye Sayıı, Dğe Aade Peoel Sayıı gd değşele le Öla ve La Öğec Sayıı, Laütü Öğec Sayıı, Yayı Sayıı, Eğt-Öğet Gelle ve Dğe Gelle çıtı değşeled. Gdelele İlgl Gd Değşele: Vaıf üvetele, gelle hacaada devlet üvetelee göe büyü b eelğe ahpt. Bu üvetele b bölüü bu eelğ, eğt öğet hacaalaı lehe ullaıe, b bölüü e alt yapı lehe ullaatadı. He duuu da vele eğt alte üzede et olacağıda, üvetele tü hacaalaı, topla gdele (TG) adı altıda gd değşe olaa odelde ullaılıştı. Aade Peoelle İlgl Gd Değşele: Yüe öğet tede vele eğt üdüüle ç doğuda etye ahp ola aade peoele lş vele; öğet üye ayıı (OUS) ve dğe aade peoel ayıı (DAPS) olaa falı değşe altıda toplaıştı. OUS değşe, pofeö, doçet ve yadıcı doçet ola aadeyele; DAPS değşe e, öğet göevl, doto, aaştıa göevl ve outalaı apaatadı. Öğec Sayılaıyla lgl Çıtı Değşele: Öğec ayılaı bellee ye ayıt ola öğecle değl, öğet yılıda, o üvetelede öğe üdüe öğecle taaı date alııştı. Öğec ayılaıa lş çıtı değşee aalzde ye velşt. Bu değşele öla ve la pogalaıda öğe göe öğec ayılaıı toplaı (OLOS) le laütü öğec ayııdı (LOS). Laütü öğec ayılaı yüe la öğecle le dotoa öğecle toplaıda oluşatadı. Yayılala İlgl Çıtı Değşe (YS): Yüe öğet uulaıı bl gelşe ç üettle çıtılada b de yapıla blel yayıladı. Bu edele aalzde vaıf üvetelede adolu aadeyele yazış oldulaı blel aalele, çıtı değşe olaa aalze alııştı. Öğet elealaıı yutçde yayılaış oldulaı aale ayılaıa lş velee ulaşılaadığıda, çalışada yalızca, 2006 yılı velee göe ululaaaı atıf delede (SCI+SSCI+AHCI) ye ala aale ayılaı ullaılıştı. Gellele İlgl Çıtı Değşele: Aalzde vaıf üvetele elde etle gelle, ayı değşe olaa odelde ullaılıştı. Bula, aıl faalyete lş ola öğeclede alıa eğt öğet gelle (EOG) ve dğe gelled (DG). 3. Vele Toplaaı: VZA da etlle göece heapladılaı ç ullaılaca vele güvellğ, aalz ouçlaıı doğuluğu açııda ço öeld. Aca, Tüye de vaıf üvetelee at yayılaış güvel velee ulaşa veya doğuda bu vele elde ete olduça zo olatadı. Vaıf üvetelee lş e güvel ve e gücel vele, YÖK ü 2007 yılıda yayıladığı Vaıf Üvetele Rapou da vele olduğu ç, çalışada vaıf üvetele 2006 yılıa at vele ullaılıştı. 177

12 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) Model Kuulaı: Bellee gd ve çıtıla doğultuuda VZA odelle, MS Excel pogaıı elet ola DEA Solve 3.0 paet pogaıyla çözülüştü. Aalzde; he te, he de ölçe etlğ apaaı edeyle CCR odelle le heaplaa göece topla etlle ullaılıştı. Buu yaı ıa, topla et olaya üvetele etzlğ te etzlte, yoa ölçe etzlğde ayaladığıı belleyeble ç, gd ve çıtı yöell BCC odelleyle te etl değele heaplaış ve foül 11 de yaalaılaa gd ve çıtı yöell ölçe etl değele buluuştu. Bu aşaada ayıca, üvetele ölçeğe göe get tüle ve göece et olaya üvetele, efea üe oluştua göece et üvetele de belleşt. 5. Üvetele Etl Sıalaaıı Bellee: Aaştıada, göece topla ve te etl ıalaaı (e et olada e az et olaa göe yapıla ıalaa) üpe etl odellede elde edle olaa göe yapılıştı. CCR ve BCC odelle le elde edle göece etzl değelede yola çıaa KVB le etzlğ (1- etl) e az olada e ço olaa doğu etl ıalaaı yapılabl. Aca et ola KVB le etl değele 1 e eşt olduğuda, bu şelde ıalaa üü değld. Bu ıalaaı yapılable ç Adee ve Petee ı 1993 yılıda gelştdle üpe etl odelle ullaılatadı. Süpe etl odelle; et ola b KVB y etl ıııda çıaıp, bu KVB et ııa uzalığıı ölçeted. Süpe etl odellede elde edle bu değele aaıda e yüe değee ahp ola KVB e et b olacatı. Et ola blee lş heaplaa üpe etl değele e büyüde e üçüğe doğu ıalaaa et ola ble aaıda da b etl ıaı elde edlş olu. Et olaya KVB le üpe etl değele le göece etl değele bbe eşt olacağıda, bulaı etl ıa uaaı değşeyecet [34]. 6. Potayel İyleşte Yüzdele Bellee: VZA göece et olaya b KVB, ed efea üede ye ala, et ıı üzede KVB le gd ve çıtı obayouu ullaaa göece et hale gelebleceğ vaaydığıda, et olaya üvetele et hale geleble ç gd ve çıtı değşelee lş potayel yleşte değele, Foül 9 da faydalaılaa heaplaıştı. 7. Bulgula CCR odelleyle yapıla heaplaala oucuda, 24 vaıf üvetede 15 göece topla et olduğu, 9 tae de göece topla et oladığı aptaıştı. Göece topla et olaya vaıf üvetele; etl değe 1 altıda ola Bahçeşeh, Çağ, Doğuş, Halç, İtabul Blg, Oa, Ufu ve Yedtepe üveteled. Tablo 4 de göüldüğü gb, göece topla et olaya üvetele aaıda etl değe e düşü ola üvete, 0,52 le 24 ücü ıada İtabul Kültü Üvete e; e yüe ola üvete e, 0,95 le 16 ıc ıada Ufu Üvete oluştu. Göece topla etl ılaaıda 16 ıcı ıada ye ala Ufu Üvete efea üe; Başet, Fath, Maltepe ve Sabacı üvetele oluştuue; göece etl ıalaaıda o ıada ye ala İtabul Kültü Üvete efea üe; Beyet, Blet ve İz Eoo üvetele oluştuatadı. Buu yaı ıa, göece topla et ola üvetele aaıda yapıla etl ıalaaıa göe (üpe etl odelleyle belleşt) göece e (topla) et ola üvete, 1 c ıada Sabacı Üvete oluştu. Bu ıalaaya göe; Beyet 2 c, Koç Üvete de 3 ücü e et üvetele olaa belleşt. Tablo 4 de; gd ve çıtı yöell olaa, BCC odelle le heaplaa göece te etl değele de ye alatadı. Gd yöell heaplaa göece te etl değele le çıtı yöell heaplaa göece te etl değele bbde falı buluaıa ağe, he odelle aptaa göece te et olaya üvetele ayı üveteled. Gd ve çıtı yöell BCC odelle çözüü oucuda; 178

13 Göece Topla Etl Göece Topla Etl Sıaı Refea Küede Üvetele Göece Te Etl Göece Te Etl Sıaı Refea Küede Üvetele Göece Te Etl Göece Te Etl Sıaı Refea Küede Üvetele Gd Yöell Çıtı Yöell Ölçeğe Göe Get Tüü Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) Bahçeşeh, Çağ, Halç ve İtabul Kültü üvetele göece te et oladılaı aptaıştı. Göece te etlğ e düşü ola İtabul Kültü üvete gd yöell odelle heaplaa göece te etlğ 0,55; çıtı yöell odelle heaplaa göece te etl değe 0,74 olaa buluuştu. Ayıca Çağ Üvete gd yöell BCC le heaplaa göece te etl ıaı 21 e, çıtı yöell BCC le heaplaa göece te etl ıaı 22 d. Ayıca İtabul Kültü ve Bahçeşeh üvetele gd yöell odele göe efea üe oluştua üvetele le çıtı yöell odele göe efea üe oluştua üvetele falılı göteeted. Gd yöell BCC odelyle heaplaa te etlğe göe, göece e et ola üvete Sabacı Üvete e; çıtı yöell BCC odelyle heaplaa te etlğe göe göece e et üvete Beyet Üvete d. Tablo 4: Göece Topla Etl, Göece Te Etl, Ölçeğe Göe Get ve Göece Ölçe Etl Değele CCR Model (Topla Etl) BCC Model (Te Etl) Gd ve Çıtı Yöell Gd Yöell Çıtı Yöell Ölçe Etl Üvetele No (KVB) 1 Atılı C 2 Bahçeşeh 0, /7/16/23 0, /4/7/16 0, /4/16/24 0,97 0,93 D 3 Başet C 4 Beyet C 5 Blet C 4/11/19/20/ 4/11/14/1 6 Çağ 0, /14/16 0, , /20 0,76 0,82 I 7 Çaaya C 8 Doğuş 0, /7/14/ ,93 0,93 I 9 Fath C 10 Halç 0, /16/23 0, /16/23 0, /16/23 0,95 0,93 C 11 Işı C 12 İtabul Blg 0, / ,92 0,92 D 4/5/11/12/1 13 İtabul Kültü 0, /5/15 0, /17 0, /5/24 0,94 0,70 D 14 İtabul Tcaet C 15 İz Eoo C 16 Kad Ha C 17 Koç C 18 Maltepe C 19 Oa 0, / ,72 0,72 I 20 Sabacı C 21 TOBB C 22 Ufu 0, /9/18/ ,95 0,95 I 23 Yaşa C 4/7/11/15/ 24 Yedtepe 0, ,81 0,81 D C: Ölçeğe göe abt get; I: Ölçeğe göe ata get; D: Ölçeğe göe azala get CCR odelyle heaplaa göece topla etl değe, BCC odelyle heaplaa göece te etl değee oalaaı le ölçe etl değele heaplaıştı. 179

14 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) Ölçe et(z)l, opeayoel oulaı yaı ıa dışal etele edeyle tech edle ölçe büyülüğüde ayalaatadı [12]. Göece ölçe etlğ elde edle le göece topla etzlğ e adaıı göece te etzlte, e adaıı göece ölçe etzlte (1-Göece ölçe etlğ) ayaladığı olayca aptaabl. Gd yöell ve çıtı yöell olaa heaplaa göece ölçe etl değele Tablo 4 ü o ütuuda velşt. Tablo 4 de göüldüğü gb; aalze tab tutula 24 üvetede 9 u he gd yöell, he de çıtı yöell olaa göece ölçe etlğe ahp değle, 15 üvete, göece ölçe etd. Gd ve çıtı yöell BCC odelle çözüüyle, KVB le ölçeğe göe get duulaı da elde edlşt. Bua göe, üvetele 16 tae ölçeğe göe abt getye, 4 tae ölçeğe göe ata getye ve 4 tae de ölçeğe göe azala getye ahpt. Ölçeğe göe abt getye ahp üvetele, taı geeğ göece ölçe et üveteled. Ölçeğe göe azala getye ahp; Bahçeşeh, İtabul Blg, İtabul Kültü ve Yedtepe üvetele gelşe potayelle doldudulaıda, b taı dışal fatölede dolayı ölçeğe göe azala getye ahptle. Bulaı göece ölçe et olablele, apatele düşüee ayalaıı daha et ullaalaıa bağlıdı. Başa b fade le bu üvetele, daha az gd le ayı çıtı düzeyle yaalayablle. Dğe taafta, ölçeğe göe ata getye ahp Çağ, Doğuş, Oa ve Ufu Üvete le ölçe et olaaıı ede e, b b gd le b bde daha fazla çıtı üeteblecee dışal fatölede dolayı apatele altıda çıtı üetelede ayalaatadı. Ya bu üvetele, büyüe potayelle oua ada ullaaa göece et hale geleblle [12]. Buula blte Doğuş, İtabul Blg, Oa, Ufu ve Yedtepe üvetele göece te et oldulaı ç göece topla etzlle taaı göece ölçe etzllede ayalaatadı. Ayıca, göece topla etlğ e düşü ola İtabul Kültü Üvete gd yöell olaa heaplaa göece ölçe etl değe 0,94 e, göece te etl değe 0,55 d. Göece ölçe etlle göece te etlğ çapılaıyla elde edle göece topla etl değe 0,52 (0,94x0,55=0,52) buluuştu. Bu, İtabul Kültü Üvete göece topla etzlğde e büyü payı, göece te etzlte ayaladığıı göteeted. Uygulaada, gd ve çıtı yöell CCR odelle çözüü oucuda elde edle gdlee ve çıtılaa lş ayla değşelede faydalaaa, göece et olaya üvetele gd ve çıtı değşelee lş potayel yleşte yüzdele Tablo 5 de velşt. 180

15 Halç Üvete Doğuş Üvete Çağ Üvete Bahçeşeh Üvete Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) Tablo 5: Göece Topla Et Olaya Vaıf Üvetele Gd ve Çıtı Değşelee İlş Potayel İyleşte Oalaı Gd Yöell Çıtı Yöell Geçeleşe Hedef Fa PI (%) Geçeleşe Hedef Fa PI (%) TG , , ,9-13, , ,00 OUS 71 61, , , ,00 DAPS , , , , , ,27 OLOS , , , ,01 LOS , , , , , ,06 YS , , , ,01 EOG , ,9 0 0, , ,01 DG , , ,23 90, , ,2 121,48 Değşele KVB TG , , ,6-28, , ,00 OUS 29 17, , , , , ,20 DAPS 58 41, , , ,00 OLOS , , , , , ,64 LOS , , , , , ,48 YS ,00 1 1, , ,00 EOG , ,33 0 0, , ,00 DG , , ,899 15, , , ,2 60,61 TG , ,88-6, ,00 OUS 58 48, , , , , ,22 DAPS 93 87, , , ,00 OLOS , , , ,44 LOS , , , , , ,12 YS , , , ,44 EOG , ,77 6,44 DG , ,23 264, , ,9 288,33 TG , , ,6-20, , ,00 OUS 75 50, , , , , ,97 DAPS , , , ,00 OLOS , , , , , ,65 LOS , , , ,94 YS 5 10, , , , , ,86 EOG , ,73 0 0, , ,6 25,94 DG , , ,065 28, , , ,5 61,70 181

16 Yedtepe Üvete Ufu Üvete Oa Üvete İtabul Kültü Üvete İtabul Blg Üvete Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) Tablo 5 (Deva): Göece Topla Et Olaya Vaıf Üvetele Gd ve Çıtı Değşelee İlş Potayel İyleşte Oalaı Değşele Gd Yöell Çıtı Yöell KVB Geçeleşe Hedef Fa PI (%) Geçeleşe Hedef Fa PI (%) TG , , , , ,12 OUS , , , ,00 DAPS , , , , , ,63 OLOS , , , , , ,20 LOS , , , , , ,07 YS , , , ,82 EOG , ,35 0 0, , ,2 7,82 DG , , ,88 54, , ,3 66, TG , , , , ,7-7,74 OUS , , , ,00 DAPS , , , , , ,04 OLOS , , , , , ,26 LOS , , , , , ,98 YS , , , ,73 EOG , ,73 DG , ,7 86,73 TG , ,7-27, ,00 OUS 22 12, , , , , ,50 DAPS 38 27, , , ,00 OLOS , , , , , ,74 LOS , , , , , ,15 YS 0 1, , ,90 0 1, , ,90 EOG , , ,9 37,30 DG , ,428 87, , ,44 157,64 TG , , ,87-4, , ,3 0 0,00 OUS 64 22, , , , , ,41 DAPS 40 38, , , ,00 OLOS , , , , , ,44 LOS 0 62, , , , , ,90 YS ,00 8 8, , ,94 EOG , ,41 0 0, , , ,45 4,94 DG , ,79 0 0, , , ,36 4,94 TG , , ,00 OUS , , , ,00 DAPS , , , ,00 OLOS , , , , , ,25 LOS , , , , , ,39 YS , , , ,83 EOG , ,9 0 0, , ,83 DG , ,78 0 0, , ,9 22,83 Potayel yleşte yüzdelee lş açılaala bblee beze şelde yapıldığıda ve göece et olaya he b üvete, gd ve çıtı değşele potayel yleşte yüzdele açılaaı olduça uzu üeceğde; buada yalızca, İtabul Kültü Üvete gd yöell göece topla etzlğe ede ola değşele, potayel yleşte değele açılaacatı. İtabul Kültü Üvete efea üede üvetelee göe topla etzlğ; Topla Gdele, Öğet Üye Sayıı, Dğe Aade Peoel Sayıı gd değşele fazlalığı le Öla+La Öğec Sayıı ve Laütü Öğec Sayııı elğde ayalaatadı. Bu duuda; eğe İtabul Kültü Üvete, Topla Gdele %50,59; Öğet Üye Sayııı %46,45; Dğe Aade Peoel Sayııı %47 azaltıa ve Öla+La Öğec Sayııı %28,13;

17 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) Laütü Öğec Sayııı da %238,99 atııa, tıpı efea üede vaıf üvetele gb topla et hale gelecet. 8. Souç Üvetele aacı, ş hayatıı gee duyduğu yetel blg be ahp a ayağıı yetşte, çeştl alalada yapıla aaştıalala falı bl dallaıa atı ağlaatı. Aca, gee devlet, gee vaıf üvetelede bu aaçlaı geçeleştlede aşılaşıla peoel ayıı, faal ayala gb falı ııtla vadı. Et b yüe öğet ç, üvetele bu ııtlı ayalaıı e vel şelde ullaalaı o deece öeld. So yıllada eğte ayıla ayalaı daha y dağıtılable ve etlğ aptaable ç ve zaflaa aalz gdee ata şelde ullaılaya başlaıştı. Tüye de, ve zaflaa aalz ullaılaa daha öce devlet üvetele göece etlğ aptaaıa yöel aaştıalaı yapılaıa aşı, yüe öğet b paçaı ola vaıf üvetelee yöel yapılış b çalışa buluaatadı. Bu edele, bu aaştıada 2006 yılı ou tba le Tüye de 25 vaıf üvetede 24 üü VZA le göece topla, te ve ölçe etlle ölçülüş ve celeşt. İtabul Bl Üvete e lş bazı vele 2006 yılı tba le oluşaaı edeyle, bu üvete aalz dışıda bıaılıştı. CCR odelleyle heaplaa göece topla etl değelee göe 24 vaıf üvetede 15 göece topla et, 9 üvete e (Bahçeşeh, Çağ, Doğuş, Halç, İtabul Blg, Oa, Ufu ve Yedtepe üvetele) göece topla et oladığı aptaıştı. Göece topla et ola üvetele aaıda göece topla etl ıalaaı yapa ç üpe odelle ullaılıştı. Bua göe, göece topla et ola üvetele aaıda e et olaı Sabacı Üvete olue, 2 c ıada Beyet Üvete, 3 ücü ıada Koç Üvete ve 15 c ıada da Fath Üvete ye alıştı. Göece topla etl değe e düşü (0,52) ola üvete de 24 ücü ıada İtabul Kültü Üvete oluştu. Buu yaı ıa, üvetele gd ve çıtı yöell göece te etl değele BCC odelle ullaılaa heaplaıştı. Doğuş, İtabul Blg, Oa, Ufu ve Yedtepe üvetele göece te et oldulaı ç göece topla et olaya 9 üvetede 5 (Doğuş, İtabul Blg, Oa, Ufu ve Yedtepe) etzlğ taaı ölçe etzlte ayalaıe, 4 üü (Bahçeşeh, Çağ, Halç ve İtabul Kültü) he te he de ölçe etzlte ayalaatadı. Ayıca, 24 üvete 16 tae ölçeğe göe abt getye, 4 tae ölçeğe göe ata getye ve 4 tae de ölçeğe göe azala getye ahp oldulaı aptaıştı. Souç olaa, aalze tab tutula 24 vaıf üvetede yalızca 9 u göece topla et olaaı ve bu üvetele, otalaa topla etl değe 0,92 olaı, Tüye de vaıf üvetele geel olaa et çalıştılaıı göteeted. Kayaça [1] İ. Bautçugl, Blg Yöet. Kaye Yayıcılı, İtabul,.13, [2] Sayıştay, Sayıştay'ı Pefoaıı Ölçüüe İlş Öaaştıa Rapou, Sayıştay Yayıı, Aaa,.9, [3] C. Yeşlyut, M. A. Ala, Fe Lele 2002 Yılı Göecel Etlğ Ve Zaflaa Aalz Yöteyle le Ölçüle. C.Ü. İtad ve İda Blle Deg, 4, 2, , (2003). 183

18 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) [4] H. D. Shea, Data Evelopet Aaly a a New Maegeal Audt Methodology- Tet ad Evaluato. Audtg. A Joual of Pactce ad Theoy, 35-53, (1984). [5] D. De P, L. Sa, H. Tule, Meaug Labou Effcecy, Pot Offce The Pefoace of Publc Etepe: Cocept ad Meaueet (P. Peteau ve H. Tule M. Machad), Noth Hollad, Ateda, , [6] C. Cazal, J. P. Floe, L. Sa, Nopaaetc Fote etato: A Robut Appoach. Joual of Ecooetc, 106, 1, 1-25, (Jauay 2002) [7] S. Cıgı, A. Taı, Tü Baa Stede Pefoa Ölçüü DEA-Malqut. TFP Ede Uygulaaı, Tüye Baala Blğ Aaştıa Teblğle Se 1, İtabul,.3, 21, [8] Taı, Ve Zaflaa Aalz. Sayıştay Yayılaı Aaştıa Se, Aaa,.222, [9] R. Yolala, İşleteleaaı Göel Etl Ölçüü. MPM Yayılaı, Aaa, [10] Chae, W. Coope, E. Rhode, Meaug the Effcecy of Deco Mag Ut. Euopea Joual of Opeato Reeach. 2, , (1978). [11] Kutla, A. Babaca, Tüye de Kau Üvetelede CCR Etlğ-Ölçe Etlğ Aalz: DEA Teğ Uygulaaı. Kocael Üvete Soyal Blle Ettüü Deg. 15, 1, , (2008). [12] Z. Ayde, Bölgeel Reabet Edebll Kapaıda İlle. DPT Uzalı Tez, Aaa,. 45, 89, 91-92, [13] E. Thaaoul, M. C. Potela, R. Alle, Icopoatg Value Judget I DEA, Hadboo o Data Evelopet Aaly (W. W. Coope, L. M. Sefot ve J. Zhu), Kluwe Acadec Publhe, New Yo, 4, pp.132,216, [14] Rea, What Ca OR/MS Acadec Lea Fo ad About Data Evelopet Aaly?, SSRN, OR/MS, OH, USA (20 Mach 2004). [15] S. Bülbül, İ. Aha, Tü Sgota Şetle Etlğ Ve Zaflaa Aalz İle Aaştıılaı. VII. Ulual Eooet ve İtatt Sepozyuu, İtabul Üvete İtat Faülte Eooet Bölüü, İtabul, [16] M. Dç, K. E. Haye, Souce of Regoal Ieffcecy: A Itegated Shft-Shae, Data Evelopet Aaly ad Iput-Output Appoach. The Aal of Regoal Scece, 33, , (1999). [17] W. W. Coope, L. M. Sefod, J. Zhu, Data Evelopet Aaly: Htoy, Model ad Itepetato, Hadboo o Data Evelopet Aaly (W. W. Coope, L. M. Sefot ve J. Zhu), Kluwe Acadec Publhe, New Yo, 1, pp.8-21, [18] N. Cee, Doğual Pogalaa. Beta Baı Yayı, İtabul, , [19] W. W. Coope, L. M. Sefod, K. Toe, Data Evelopet Aaly: A Copeheve Text whth Model, Applcato, Refeece ad DEA-Solve Softwae, Secod Edto, Spge Scece, New Yo, pp , [20] Babaca, M. Katal, M. H. Bca, Cuhuyet Üvete' Etlğ Kau Üvetele le Kaşılaştıılaı: B VZA Teğ Uygulaaı. C.U. İtad ve İda Blle Faülte Deg,8, 2, , (2007). 184

19 Ü. H. Özde / İtabul Üvete İşlete Faülte Deg 37, 2, (2008) [21] R. D. Bae, A. Chae, W. W. Coope, Soe Model fo Etatg Techcal ad Scale Ieffcece Data Evelopet Aaly. Maageet Scece, 30, 9, , (1984). [22] N. C. Sevee, Yabacı Baalaı Gelşete Ola Ülelede Faalyetle ve Etle: Tüye Açııda B Değelede, Soyal Blle Ettüü, İşlete Aabl Dalı, Çuuova Üvete, Adaa, Yayılaaış Yüe La Tez,.59, [23] Yıldız, Yatıı Folaı Pefoalaıı VZA le Değeledle. Aaa Üvete SBF Deg, 61, 2, , (2006). [24] W. W. Coope, L. M. Sefod, J. Zhu, Retu to Scale Data Evelopet Aaly, Hadboo o Data Evelopet Aaly (W. W. Coope, L. M. Sefot ve J. Zhu), Kluwe Acadec Publhe, New Yo, 2, pp.41-69, [25] Yüe Öğet Kuuu, Vaıf Üvetele Rapou. Aaa, [26] To, R. Gee, A Expeet The Ue of Data Evelopet Aaly of Evaluatg The Effcecy of UK Uvety Depatet of Accoutg. Facal Accoutablty, 4, 2, , (1988). [27] J. E. Bealey, Deteg Teachg ad Reeach Effcece. Joual of The Opeatoal Reeach Socety, 46, 4, , (1995). [28] M. Abbott, C. Doucoulago, The Effcecy of Autala Uvete: A Data Evelopet Aaly. Ecooc of Educato Revew, 22, 1, 89-97, (2003). [29] T. Flegg, D. O. Alle, K. Feld, T. W. Thulow, Meaug the Effcecy of Bth Uvete: A Mult-peod Data Evelopet Aaly. Educato Ecooc, Decebe 12, 3, , (2004). [30] S. Wag, Pefoace Dffeece Gea Hghe Educato: Epcal Aaly of Stategc Goup, Cete fo Euopea Ecooc Reeach, [Çevç] [Alıtı Tah: 10 Eylül 2008.] (2004). [31] Kutla, M. Katal, Cuhuyet Üvete Vell Aalz: Faültele Düzeyde Ve Zaflaa Yöteyle B Uygulaa. Kocael Üvete Soyal Blle Ettüü Deg. 8, 2, 49-79, (2004). [32] M. E. Bayal, B. Alçıla, H. Çeçoğlu, B. Tolu, Tüye'de Devlet Üvetele 2004 Yılı Pefoalaıı, Ve Zaflaa Aalz Yöteyle Bellep Bua Göe 2005 Yılı Bütçe Tahle Yapılaı. Saaya Üvete Fe Blle Ettüü Deg, 9, 1, 67-73, (2005). [33] M. Valoglou, D. Goa, A Study of The Relatve Effcecy of Ba Bache: A Applcato of Data Evelopet Aaly. Joual of Opeatoal Reeach Socety, 41, 7, , (1990). [34] T. R. Adeo, Bechag Spot, Hadboo o Data Evelopet Aaly (W. W. Coope, L. M. Sefot ve J. Zhu), Kluwe Acadec Publhe, New Yo, 15, pp ,