ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI TEKİRDAĞ GELİŞİM PLANI

Transkript

1 ORMAN VE SU İŞLERİ BAKANLIĞI TEKİRDAĞ GELİŞİM PLANI ( )

2

3

4

5 ÖNSÖZ GENEL BİLGİLER MEVCUT DURUM VE POTANSİYEL SU VE SU YAPILARI ORMANCILIK VE ÇÖLLEŞMEYEL MÜCADELE DOĞA KORUMA VE KORUNAN ALANLAR METEOROLOJİ YATIRIMLAR VE HİZMETLER SU VE SU YAPILARI ORMANCILIK VE ÇÖLLEŞMEYLE MÜCADELE DOĞA KORUMA VE KORUNAN ALANLAR METEOROLOJİ... 66

6

7 Tekirdağ Gelişim Planı 1 ÖNSÖZ İçinde bulunduğumuz yüzyıl, pek çok imkânı insanlığın hizmetine sunarken diğer taraftan tabii kaynakları ve çevresel değerler üzerindeki baskıyı arttırmaktadır. Tabii kaynaklarımızın başında yer alan orman ve su kaynaklarımız koruma kullanma dengesi gözetilerek işletilmekte ve insanlarımızın hizmetine sunulmaktadır. Ülkemizin önemli ziraat ve sanayi merkezlerinden biri olan Tekirdağ da tabii kaynakların korunması ve geliştirilmesinin yanı sıra projelendirilen yatırımların hızla tamamlanması bölge açısından büyük önem arz etmektedir. Planlı yatırımlar bir bölgenin, bir ilin gelişimine hız kazandırmaktadır. Bu minvalde planlı, nereye ulaşmak istediğini bilen, hedef ve faaliyetlerini belirlemiş ve bu hedeflere ulaşmak için stratejisini ortaya koymuş bir teşkilat olarak Tekirdağ a ve halkına faydalı hizmetler sunmanın gayreti içerisindeyiz. Ağaçlandırmadan erozyon kontrolüne ve çölleşmeyle mücadeleye, sulamadan içme ve sanayi suyu teminine, taşkın koruma tesislerinden dere ıslah projelerine, etkili ve güvenilir meteorolojik verinin sağlanmasına kadar pek çok faaliyet ve yatırımlar Bakanlığımızca gerçekleştirilmekte ve bu hizmetlerin Tekirdağ ın en ücra köşesine kadar ulaştırılmasına çalışılmaktadır. Bu minvalde Bakanlığımız birimlerinin görev ve sorumlulukları dâhilinde, Tekirdağ İlinin potansiyelini ortaya koyan, mevcut ve gelecekte yapılması planlanan iş, faaliyet ve projelerden teşekkül eden dönemi Tekirdağ Gelişim Planı nın ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını temenni eder, desteklerini esirgemeyen ve emeği geçenlere teşekkür ederim. Prof. Dr. Veysel EROĞLU Orman ve Su İşleri Bakanı

8 2 Tekirdağ Gelişim Planı 1 GENEL BİLGİLER Türkiye nin kuzeybatısında yer alan Tekirdağ İli km 2 yüzölçümü ile Türkiye nin binde 8 ini kapsamaktadır. Tekirdağ kuzeyden Kırklareli, doğudan İstanbul, batıdan Edirne ve güneyden Marmara Denizi ile çevrilidir. İlde 33 belediye, 9 ilçe ve 257 köy bulunmaktadır Yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre ilin nüfusu kişidir. Tekirdağ ın nüfus yoğunluğu 135 kişi/km 2 ile Türkiye genelinde iller arasında 17. sıradadır ten 2012 ye kadar olan dönemde Türkiye nüfusunun %131 artış göstermesine karşın, Tekirdağ ın nüfusu yaklaşık 3 katına çıkarak den e yükselmiştir. İlde nüfusu en yüksek olan ilçe kişi ile Çorlu ilçesidir. Çorlu ilçesini Çerkezköy ve Merkez ilçesi izlemektedir. Kalkınma Bakanlığı tarafından 2012 yılında yapılan illerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırmasında, Tekirdağ iller arasında 9. sırada ve 2. derece gelişmiş iller kategorisinde yer almıştır. TÜİK 2008 verilerine göre Türkiye genelinde kişi başı GSKD dolardır. Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli illerini içinde barındıran TR21 Trakya Bölgesinde ise bu değer dolardır ve Türkiye genelinde en yüksek 5. Bölgedir. Tekirdağ ilinde kişi başına ithalat ve ihracat değerlerinin Türkiye geneline göre daha düşük olduğu görülmektedir. İthalat ve ihracat rakamları vergi kimlik numaralarının kayıtlı olduğu illere göre hesaplandığı için Tekirdağ daki kişi başına ithalat ve ihracat değerleri gerçekleşenden daha düşük gözükmektedir. Diğer bir deyişle Tekirdağ da faaliyet gösteren ve üretim yapan birçok firma, vergilerini İstanbul da ödediği için, kayıtlarda İstanbul gözüken rakamların bir kısmı aslında Tekirdağ a aittir. Tekirdağ gümrüklerinde 2011 yılında ABD Doları ihracat ve ABD Doları ithalat gerçekleşmiştir yılı verilerine göre Tekirdağ da sektörel dağılım tarım için %38,8, hizmetler sektörü için %35, sanayi sektörü için de %26,2 olarak göze çarpmaktadır. Bu dünya standartlarıyla benzeşen yönlerinin yanı sıra, hizmetler sektöründe gelişime ihtiyaç olduğunu gösteren bir veridir öngörüleri dikkate alındığında sektörler arası dağılım şu şekilde ifade edilebilir: Tarım %18, hizmetler %51 ve sanayi %31. Bu oranlar 1/ lik Trakya Alt Bölgesi Ergene Havzası Revizyon Çevre Düzeni Planı nda bulunan rakamları yansıtmaktadır. Plana göre il ve ilçe konumlandırmaları yapılmış ve öngörüler şu şekilde ifade edilmiştir. Gelecek süreçte de Çorlu ve Çerkezköy aksı üzerinde sanayi gelişiminin artacağı düşünülmektedir. Bu da söz konusu iki ilçenin kendilerini sanayi ve üretim üzerinden tanımlayacağı anlamına gelmektedir. Ayrıca Çorlu da sanayi varlığıyla birlikte hizmet sektörünün de gelişeceği düşünülmektedir. Muratlı, merkeze yakınlığı ve ulaşım ağları üzerindeki stratejik konumu itibariyle lojistik merkez olması ön

9 Tekirdağ Gelişim Planı 3 görülen bir ilçedir. Tekirdağ Merkez, Marmara Ereğlisi, Şarköy turizm ve hizmet merkezleri; Saray, Malkara, Hayrabolu ise kırsal merkezler olacaktır. Diğer bir deyişler tarım ve hayvancılığın kalbi bu bölgelerde atacaktır. Tekirdağ, gelişmiş sanayisi ve uluslararası firmaların içinde bulunduğu üretim tesisleriyle göz doldurmaktadır. Tekirdağ toplam işletmeler içerisinde %2 lik payla sanayisi gelişmiş onuncu il olarak üst sıralarda yer almaktadır. Marmara Bölgesi dikkate alındığında %3 lük sanayi payıyla İstanbul, Bursa ve Kocaeli nden sonra dördüncü en büyük olarak dikkat çekmektedir. Ülke genelinde tekstilin % 10 u, margarinin %25 i, rafine ayçiçeği yağının %20 si, kâğıt ve ambalajın %40 ı, işlenmiş derinin %37 si bu ilden karşılanmaktadır. İldeki kuruluşlar kendi sektörlerinde marka konumda olan büyük işletmelerdir. Özellikle son yirmi yıl içerisindeki gelişmelerle birlikte Tekirdağ, adeta Türkiye nin tekstil, gıda, toprak, beyaz eşya gibi alanlarda üretim üssü haline gelmiştir. Tekirdağ, mevcut 4 organize sanayi bölgesi (OSB) ve kurulma aşamasında olan 8 ıslah OSB ile önemli bir sanayi potansiyeline sahiptir. Büyüklüğü ha olan organize sanayi bölgelerinde yaklaşık işletme faaliyet göstermekte ve e yakın kişi çalışmaktadır. Tekirdağ da ayrıca 1 tane serbest bölge bulunmaktadır. Tekirdağ ın Çorlu ilçesinde kurulan Avrupa Serbest Bölgesi (ASB); stratejik konumu itibariyle Türk ihracatçısının, özellikle Avrupa ile olan ticari ilişkilerinde merkezi bir rol üstlenmiştir. İl genelinde 8 küçük sanayi sitesi bulunmaktadır. KSS lerin toplam büyüklüğü da olup, bu alanlarda firma faaliyet göstermektedir. Tekirdağ da yer alan KSS lerde kişi istihdam edilmektedir. İlde sanayi sektörünün dağınıklığının ve bunun sonucu olarak ortaya çıkan çevre kirliliğinin önüne geçmek için son yıllarda kamu öncülüğünde önemli girişimlerde bulunulmaktadır. Örneğin 4562 Sayılı OSB Kanununda değişiklik yapılarak Islah OSB kavramı oluşturulmuştur. Buna göre; İlde sanayi alanlarında dağınık ve plansız şekilde üretim yapan işletmelerin, tüm arıtma ve kontrol mekanizmalarının aynı çatı altında güvenli bir şekilde yürütülmesi amacıyla kurulan Islah OSB ler Ergene Havzası kirliliğine çözüm için ortaya çıkmış hayati bir projenin önemli bir ayağını oluşturmaktadır. Ayrıca Ergene Nehrinin kirliliğinin önüne geçmek amacıyla devlet çeşitli eylemleri hayata geçirmeye başlamıştır. Bu eylemler arasında evsel ve sanayi atıkların arıtılarak doğaya salınması için belirli bölgelere arıtma tesislerinin kurulması, Ergene Nehrinin kirlilik değerlerinin an be an takip edilebilmesi için takip sisteminin oluşturulması ve bölgede faaliyet gösteren firmaların takibinin arttırılması gibi adımlar bulunmaktadır. Alan (Bin Hektar) 15% 17% 5% 63% Tekirdağ da tarım alanlarının toplam içindeki payı %63 düzeyindedir. Çayır ve Mera alanlarının Türkiye genelindeki payı %26 iken Tekirdağ da %10 dur. Tekirdağ da orman ve fundalık alanlar Türkiye ortalamasının altında olup %17 düzeylerindedir. Tekirdağ Tarımsal Gayri Safi Tarım Alanı Orman-Fundalık Çayır-Mera Tarım Dışı Alan

10 4 Tekirdağ Gelişim Planı Üretim Değerlerinin % 76,60 ını Bitkisel Üretim, % 23,40 ını Hayvansal üretim oluşturmaktadır. İl tarım ve hayvancılık yönünden ülke genelinde dikkat çeken özellikler taşımaktadır. Örneğin 2010 yılı verilerine göre ülke buğdayının %5 e yakını, ay çiçeğinin %31 i, kanola üretiminin %49 u Tekirdağ da üretilmektedir. Arazi Kullanımı Alan (Bin Hektar) % Tarım Alanı Çayır-Mera 32 5 Orman-Fundalık Tarım Dışı Alan Toplam Alan Tekirdağ, güçlü ulaştırma altyapısı ve stratejik konumu ile önemli bir lojistik potansiyele sahiptir. Türkiye nin en yoğun ithalat ve ihracatının yapıldığı İstanbul un Avrupa bağlantılarını sağlayan D-100 ve D-110 karayolu ile TEM ve demiryolu Tekirdağ il sınırlarından geçmektedir. D-100 İpsala sınır kapısına, D-110 ve TEM ise Kapıkule sınır kapısına ulaşımı sağlanmaktadır. Tekirdağ aynı zamanda stratejik konumu dolayısıyla içinde bulunduğu bölgenin lojistik üssü konumundadır. Havaalanı, demiryolu bağlantılı limanı ve yapımı devam eden uluslararası çapta konteynır limanı ile yükleme boşaltma ve taşıma alanında cazip avantajlar barındırmaktadır. Hava, kara, deniz ve demir yollarının kesiştiği intermodal taşıma kapasitesiyle Tekirdağ, geleceğin parlayan yıldızı olmaya adaydır.

11 Tekirdağ Gelişim Planı 5 2 MEVCUT DURUM VE POTANSİYEL 2.1 SU VE SU YAPILARI Ergene nehri ve kolları Tekirdağ ilinin en önemli akarsuyudur. Ergene nehri ve kolları (Çorlu- Hayrabolu deresi) devamlı su tutmakta ise de havzaları dar taşıdığı su miktarı azdır. Marmara kıyı şeridinde yer alan derelerin akışları ise devamlılık göstermez. Yaz mevsiminde kururlar. Kısa boylu çiliz akarsular, sularını Marmara Denizi'ne boşaltırlar. Seymen Deresi, Kumluca Deresi, Şerefli Deresi, Değirmendere, Gazioğlu Deresi, Doğancı Deresi, Işıklar Deresi, Olukbaşı Deresi ve Gölcük Deresi başlıcalarıdır. Bahçeköy Deresi ise suyunu Karadeniz e boşaltır. Ayrıca Tekirdağ ili sınırları içerisinde Bıyıkali Göleti, Ulaş Göleti, Türkmenli Göleti, Bayramşah Göleti, Temrezli Göleti, Şarköy Merkez Göleti, İnanlı Göleti, Balabancık Göleti, Karacahalil Göleti, Güneşkaya Regülatörü ve Karademir Barajı bulunmaktadır. Akarsular, içme ve kullanma açısından olumsuz bir yapıya sahiptir. Bunun en önemli nedeni yörede bulunan sanayi kuruluşları deşarjlarının kirliliği sonucu, akarsuların doğal yapısının bozulmasıdır. Bunlara ek olarak, akarsu havzalarında bulunan yerleşim birimlerinin evsel atık sularının da direkt deşarj edilmesi ikinci bir etkendir. Tekirdağ, Kırklareli ve Edirne illerini kapsayan Ergene Havzası'nda adet sanayi tesisi bulunmaktadır. Bunların %82'si Tekirdağ ilinde yer almaktadır. Tekirdağ ili sınırları içerisinde oluşan evsel atıksuyun miktarı yaklaşık m 3 /gün olup, Tekirdağ ilinde oluşan sanayi atıksuyunun miktarı da yaklaşık m 3 /gün'dür. Ergene Nehri, Tekirdağ ili sınırları içerisinde doğan Çorlu Deresi ile birleşerek Meriç ile birleşmesinden önce son halini almaktadır. Ergene Nehri'nin kalitesi Yüzeysel Suların Kalitesinin Yönetimi Yönetmeliğindeki su kalitesi sınıflamasına göre IV'üncü sınıftır. Ergene Havzası için yıllık ortalama akış, 6000 x 106 m 3 (0,04 L/s.km 2 ) olup, Türkiye nin yüzeysel su potansiyelinin ~% 3,49 unu teşkil etmektedir. Bunun kullanılabilir kısmı ise, ortalama kullanılabilir yüzeysel su oranı ~% 50 alınarak ~3000 x 106 m3/yıl olarak tahmin edilmektedir. Ergene Havzası toplam su potansiyelinin ~%13 ü sulamada kullanılmakta, %87 si ise sulama dışı (içme, kullanma, sanayi, çevresel ihtiyaç debisi vb.) faaliyetler için tahsis edilecek durumda bulunmaktadır. Tekirdağ ilinin yerüstü su potansiyeli 713 hm 3 /yıl'dır. Tekirdağ ilinin topografik yapısının düz ve engebeli olması nedeni ile doğal arazi üzerinde su birikimi gerçekleşememektedir. İlde dekar tarıma elverişli arazi, dekar sulanabilr ve dekar ekonomik olarak sulanabilir arazi bulunmaktadır. 713 milyon m 3 yerüstü ve 167,7 milyon m 3 yeraltı suyu olmak üzere toplam 880,7 milyon m 3 su potansiyeli mevcuttur.

12 6 Tekirdağ Gelişim Planı Birim Tekirdağ Yerüstü Suyu Hm 3 /yıl 713,0 (%81) Yeraltı Suyu Hm 3 /yıl 167,70 (%19) Toplam Su Potansiyeli Hm /yıl 880,70 (%100) Meriç Nehri (Sınır Girişi) Hm 3 /yıl - Meriç e (Yunanistan Kesiminden) Hm 3 /yıl - Toplam Su Potansiyeli Hm 3 /yıl 880,70 Doğal Göl Yüzeyleri Ha 273,0 Baraj Rezervuar Yüzeyleri Ha 2.211,0 Gölet Rezervuar Yüzeyleri Ha 143,0 Akarsu Yüzeyleri Ha - Toplam Su Yüzeyleri Ha 2.627, YILLARI ARASINDA YAPILAN İŞLER VE BUNLARLA İLGİLİ BİLGİLER İl genelinde dekarı kurumumuz tarafından olmak üzere İl özel idaresi ve halk sulamaları dahil dekar tarım alanı sulu tarıma kavuşturulmuştur. Bugüne kadar Şarköy ve Marmara Ereğlisi ilçeleri ile Yeniçiftlik Beldelerinin yıllık 2,83 milyon m 3 içme ve kullanma suyu karşılanmıştır. Kurumumuz tarafından inşa edilen 105 adet tesisle dekar tarım alanı ve 56 adet yerleşim yeri taşkınlardan korunmuştur. Tamamlanan sulama tesisleri ile dekar zirai arazi sulamaya açılmıştır. Tamamlanan 35 adet dere ıslahları ile 12 yerleşim yeri, dekar arazi taşkın zararlarından korunmuştur. Ayrıca dekar arazinin sulama suyu da hazırdır km 2 yüzölçümü ve nüfusa sahip il merkezinin yılda 6,43 milyon m 3 içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılayacak olan Naipköy Barajı inşaatı ile Şarköy, Mürefte, Hoşköy Belediyeleri ve Kocaali, Kızılcaterzi, Şenköy, Aşagıkalamış, Eriklice, Gaziköy köyleri ile 12 adet civar yerleşimin 2045 yılı için ön görülen 7,52 hm 3 /yıl içme, kullanma suyu ihtiyacının Çokal Barajından karşılanması amacı ile gerekli olan içmesuyu tesislerinin inşaatı devam etmektedir. Çorlu ilçesinin yılda 119,65 milyon m 3 içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılayacak olan Kömürköy, Kızılağaç ve Balaban Barajları ile Çerközköy İlçesine yılda 7 milyon m 3 içme ve kullanma suyu ihtiyacını karşılayacak olan Ambardere Regülatörü ve YAS Besleme projesinin ön inceleme çalışmaları tamamlanmış olup, planlama çalışmalarına başlanmıştır. 19,10 milyon m 3 içme ve kullanma suyu kapasiteli Dedecik, İnecik Barajları ve İnecik Göleti, 5 milyon m 3 içme ve kullanma suyu kapasiteli Saray Ayvacık Göleti ile 22,07 milyon m 3 içme ve kullanma suyu kapasiteli Saray Yoncalı Barajı (Çerkezköy Organize Sanayi) projelerinin proje çalışmaları devam etmektedir.

13 Tekirdağ Gelişim Planı dekar sulama sahasına sahip Çıkrıkçı Barajı ve Sulamasının planlamaları tamamlanmış olup, proje çalışmaları devam etmektedir. Ergene Havzası Atıksu Arıtma Sistemi Projesi kapsamında Hayrabolu, Muratlı, Malkara, Saray ilçe belediyelerinin 2045 yılı için öngörülen nüfusun atıksuyu ileri biyolojik arıtma tesisinde arıtıldıktan sonra dere yatağına deşarjı sağlanacak projelerin inşaatları devam etmekte olup, Çerkezköy ve Çorlu İlçe Belediyelerinin atıksu arıtma tesisleri inşaatları ihale aşamasındadır. 36 adet taşkın koruma tesisinin inşaat ve proje çalışmaları devam etmektedir. Göl-Su projesi kapsamında yer alan 35 adet projeden 4 adedinin inşaatı, 2 adedinin proje çalışmaları, 29 adedinin ise planlama çalışmaları devam etmektedir. Bugüne kadar Tekirdağ ilinden geçen Ergene Nehri'ndeki kirliliğin ortadan kaldırılması maksadıyla yapılan çalışmalar aşağıda yer almaktadır: - 1/ ölçekli Çevre Düzeni Planı (2009) - Ergene Havzası Çevre Yönetimi Master Planı ( ) - Meriç-Ergene Havzası Endüstriyel Atıksu Yönetimi Ana Planı (2010) - Ergene Havzası Koruma Eylem Planı (2011) - Tehlikeli Madde Kirliliğinin Kontrolüne İlişkin Proje ( ) Havza İzleme ve Referans Noktalarının Belirlenmesi Projesi kapsamında Ergene Havzasında 22 Adet yüzey suyu izleme noktasında, 2 adet yer altı suyu izleme noktasında örnekleme ve analiz çalışmaları tamamlanmış olup, final raporları ve kirlilik haritaları, yüklenici firma tarafından Aralık 2013 tarihi itibarıyla idareye teslim edilmiştir. Söz konusu proje kapsamında Tekirdağ İlinde 8 izleme noktası bulunmaktadır. İzleme sonucuna göre bu noktaların çoğunun 4. Sınıf su kalitesine sahip olduğu görülmektedir. Tekirdağ ilinde bulunan noktalarda BOI, KOI, Toplam Fosfor, Fekal Koliform ve Toplam Koliform kirlilik bakımından dikkat çeken parametrelerdir. Otomatik Ölçüm İstasyonlarının Kurulması Projesi kapsamında Meriç-Ergene Havzasına 5 adet izleme sistemi kurulacak olup, bu sistemlerinin 3'ü Tekirdağ il sınırları içerisinde kalmaktadır. Gerçek zamanlı ölçüm sistemleri ile Tekirdağ ilindeki su kaynaklarının mevcut durumu anlık olarak tespit edilecek ve elde edilen veriler Bakanlık bünyesindeki merkezi izleme odasına aktarılacaktır. Su kaynaklarının mevcut durumunun tespiti önlemler programının oluşturularak su kaynaklarının kalitesinin iyileştirilmesi açısında ilgili kurumlara altlık oluşturacaktır. Su Kalitesi İzleme Konusunda Kapasite Geliştirme Konulu AB Projesi kapsamında Tekirdağ ilinin de yer aldığı Ergene Havzasında su kütleleri ve tipolojileri belirlenmiştir. Aynı zamanda baskı ve etkilere göre risk analizi yapılarak potansiyel referans alanlar, gözetimsel, operasyonel, referans ve korunan alan olmak üzere izleme istasyonları, izleme sıklıkları ve izlenecek parametreler belirlenmiştir. Proje neticesinde bu çalışmalar ışığında havzaya yönelik İzleme Programları, Ulusal İzleme Planı ve İzleme ile ilgili Kılavuz Dokümanlar oluşturulacaktır.

14 8 Tekirdağ Gelişim Planı Türkiye de Havza Bazında Hassas Alanların ve Su Kalitesi Hedeflerinin Belirlenmesi Projesi, Türkiye deki 25 su havzasında bulunan yüzeysel sularda ve yeraltı sularındaki su kirliliği açısından hassas su alanlarının, nitrata hassas su alanlarının ve bu alanları etkileyen hassas bölgelerin tespiti ve su kalitesi hedefleri ile su kalitesinin iyileştirilmesi için alınacak tedbirlerin belirlenmesi maksadıyla başlatılmış olup, proje yılları arasında yürütülecektir. Proje; Havza Bazında Yüzeysel Su Kütlelerinin Belirlenmesi, Baskı ve Etkilerin Belirlenmesi, İzleme Noktaların Belirlenmesi ve İzleme, Hassas Alanların Belirlenmesi, Su Kalitesi Hedeflerinin Belirlenmesi, Hassas Alanlarda Alınacak Tedbirlerin Belirlenmesi, Su Kalitesi Veri Tabanının Oluşturulması ve Ulusal Su Bilgi Sistemine Entegrasyon basamaklarından oluşmaktadır. AAT hizmeti alan nüfusun düşük olması nedeni ve mevcut tesislerin ön arıtma sonrası deniz deşarjı yapması ile alıcı su ortamlarını tehdit etmektedir. Ergene Nehri Tekirdağ a bağlı Hayrabolu, Malkara nın kentsel atıksularına maruz kalmaktadır. Sanayi yoğunluğunun havza dışarısında olması ile beraber Türkgücü OSB deşarjını Şerefli Deresine yapmaktadır. Nüfusun önemli bir kısmı düzenli katı atık depolama tesisi hizmeti almaktadır. Sızıntı suları geri devir yapılmakta zaman zaman deniz deşarjına verilmektedir. Bu durumda alıcı ortamda kirlilik tehditi oluşmaktadır. Aşağı Ergene Alt Havzası nda yer alan yerleşimlerden Tekirdağ Çevre Hizmetleri birliğine bağlı Banarlı, Karacakılavuz, Hayrabolu, Çerkezmüsellim belediyelerinin atıkları düzenli olarak depolanmaktadır. Tekirdağ ilini kapsayan Meriç-Ergene Havzası kapsamında; Kasım 2008'de Meriç-Ergene Havzası Koruma Eylem Planı, 2006 yılında mülga Çevre ve Orman Bakanlığı'nın başlattığı çalışma çerçevesinde 2008'de tamamlanan Ergene Havzası Çevre Yönetimi Master Planı, Kasım 2010'da tamamlanan Meriç-Ergene Havzası Endüstriyel Atıksu Yönetimi Ana Plan Çalışması mevcuttur nüfusa sahip havzada Tekirdağ ilinin nüfusu kişidir. İldeki belediyerin havzanın tamamında olduğu gibi AAT'leri bulunmamaktadır. Bu sebeple Belediyelerin AAT yapım çalışmaları Havza Koruma Eylem Planının önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Havzada bulunan nüfusu 10000'den büyük 13 belediyeden 12'sinin AAT'si DSİ tarafından yapılmakta olup, bunlardan Saray, Çerkezköy, Çorlu, Muratlı, Hayrabolu ve Malkara Belediyeleri Tekirdağ ilindedir. Ergene Nehri; 2002 yılında 54 km, yılları arasında 176 km, yılları arasında ise Hayrabolu deresi ile birlikte ıslah edilmiştir. Havza genelinde planlanan dere ıslahı işlerinin %59'u gerçekleştirilmiştir. Ergene havzasında bulunan ve nüfusu den büyük 13 belediyenin kanalizasyon şebekesi İLBANK A.Ş. tarafından yapılmaktadır. Nüfusu ile arasındaki 22 belediyenin kanalizasyon şebekesi ve atıksu arıtma tesisleri SUKAP kapsamındadır. Tekirdağ ilinde planlanan ıslah OSB'lerin kurulması için tarihinde OSB Kanunu nda, tarihinde OSB Yönetmeliği nde değişikliğe gidilmiştir. Tekirdağ'da bulunan 6 Islah OSB; Çorlu-Ergene (1), Çorlu-Ergene (2), Çerkezköy-Veliköy, Çerkezköy-Karaağaç tüzel kişilik kazanmıştır. Çorlu-Velimeşe, Muratlı,

15 Tekirdağ Gelişim Planı 9 Tekirdağ il sınırları içerisinde bulunan ve mevcut durumda faaliyette olan Avrupa Serbest Bölgesi AAT, Çerkezköy OSB AAT ve Çorlu Deri OSB AAT'lerin yanında Çorlu-Ergene (1), Çorlu-Ergene (2), Muratlı OSB, Çorlu Deri OSB, Türkgücü OSB, Malkara OSB ve Hayrabolu OSB'lerin AAT'leri planlanmaktadır. Tekirdağ'da bulunan bazı Tekstil fabrikalarında çevre dostu üretime geçilmiş ve günde m 3 su tasarrufu sağlanmıştır. Ergene havzası genelinde zirai ilaç kullanımı %50 oranında azaltılmıştır. İyi tarım uygulamaları, organik tarım, pestisit uygulamaları, nitrat uygulamaları, toprak tahlili ve gübreleme konulu adet toplantı yapılmış olup, çiftçiye eğitim verilmiştir. 250 adet bitki koruma ürünü bayisi 631 kez, 379 adet gübre bayisi 766 kez denetlenmiştir yılında uygulamaya konulan Ergene Havzası Koruma Eylem Planı kapsamında alınan tedbirler neticesinde Ergene Nehri'nin Tekirdağ ilindeki İnanlı mevkiinde sudaki kirliliğinin önemli bir göstergesi olan Kimyasal Oksijen İhtiyacı (KOİ) parametresinin eylem planı uygulamaya konulmadan 4 yıl önceki değeri yaklaşık 700 mg/lt iken, 2013 yılı yaz ayında %75'lere varan oranlarda azalarak yaklaşık 150 mg/lt mertebesine gelmiştir. Ayrıca Ergene Hazvası Koruma Eylem Planı kapsamında yer alan 15 eyleme ilişkin çalışmalar Tekirdağ ili özelinde de yürütülmektedir. Bu bağlamda aşağıdaki faaliyetler yürürlüktedir: 1. Dere yatakları temizlenmektedir. 2. Havzadaki nüfusu in üzerindeki 12 belediyenin evsel atıksu arıtma tesisleri (AAT) DSİ tarafından inşa ediliyor. Lüleburgaz AAT IPA kapsamında inşa edilmektedir. Tekirdağ ilindeki Malkara, Hayrabolu, Muratlı, Saray, Çerkezköy ve Çorlu ilçelerinin evsel AAT'leri DSİ tarafından inşa edilmektedir. 3. Islah Organize Bölge Sanayi Bölgelerinin kurulması kapsamında Tekirdağ ilinde 9 adet Islah OSB kurulmuş olup, 7 adeti OSB statüsü kazanmıştır. 4. Sanayi için müşterek ileri atıksu arıtma tesislerinin kurulması kapsamında Tekirdağ ilinde yer alan 5 adet OSB Müşterek Atıksu Arıtma Tesisinin projeleri hazırlandı. Arıtılan atıksuların Marmara Denizi ne derin deniz deşarj sistemine ilişkin proje hazırlandı. 5. Sanayide daha az su, daha az kirletici hammadde kullanımına geçilmesi kapsamında tekstil sektöründe çevre dostu üretime geçilmiş ve günde m 3 su tasarrufu sağlanmıştır. 6. Ergene Havzası ağaçlandırılması, erozyonla mücadele edilmesi kapsamında hektar alanda ağaçlandırma, erozyonla mücadele ve ıslah çalışması yapılmıştır. 7. Ergene de Planlı döneme geçilmesi kapsamında 1/ ölçekli Trakya Alt Bölgesi Ergene Havzası Çevre Düzeni Planı ve 1/ lik Çevre Düzeni Planları uygulanıyor. 8. Tekirdağ ilinde bir katı atık işleme geri kazanım ve bertaraf tesisi işletme safhasında, bir tanesi yer tahsisi safhasında ve bir tanesi de yer seçimi safhasında olmak üzere toplam 3 adet katı atık işleme

16 10 Tekirdağ Gelişim Planı geri kazanım ve bertaraf tesisi bulunmaktadır. Tehlikeli atık depolama ve yakma tesisi Çorlu ilçesinde kurulmaktadır. 9. Zirai kaynaklı kirliliğin kontrol edilmesi kapsamında zirai ilaç kullanımı %50 oranında azaltılmıştır. 10. Ergene Nehri gerçek zamanlı sürekli izlenecektir yılı itibarıyla Ergene Nehri Tekirdağ ilinde kalan kısmındaki 5 noktada gerçek zamanlı sürekli izlenecektir yılları arasında toplam adet denetim yapılmış olup, TL idari yaptırım uygulanmıştır. 12. Deşarj standartları yeniden düzenlendi, su kalitesinde %70 e varan iyileşme gerçekleşti. 13. Havzaya Taşkın Erken Uyarı Sistemi kurulması kapsamında 41 Adet akım ve meteoroloji gözlem istasyonu kurulmuş olup, Taşkın Erken Uyarı Sistemi kurulacaktır. 14. Yeraltı suyu restorasyon planı hazırlanmıştır Adet baraj ve gölet ile 25 adet sulama tesisi inşa edilmektedir.

17 Tekirdağ Gelişim Planı ORMANCILIK VE ÇÖLLEŞMEYEL MÜCADELE Tekirdağ ilinin ormanlık alanı dekar olup, yüzölçümünün % 17 si ormanlık alandır. Tekirdağ ili ormanlarının %63 ü normal, %37 si bozuk ormanlardan oluşmaktadır. İL ADI ORMAN ALANI SERVET ARTIM İlin Genel Alanı Normal Bozuk TOPLAM Koru K.T./B. Koru K.T./B. Orman Alanı Dekar Dekar Dekar Dekar Tekirdağ İli ormanlık sahalarında bulunan ağaç türleri; meşe, kayın, gürgen, kızılçam, karaçam ve fıstıkçamıdır. Çam türleri yalnızca Malkara İlçesinde doğal olarak bulunmaktadır diğer çam türleri ile kaplı alanlar ağaçlandırma çalışmaları ile tesis edilmiştir YILLARI ARASINDA PLANLANAN VE GERÇEKLEŞEN İŞLER yılları arasında dekar alanda çalışılmış ve yaklaşık adet fidan dikilmiştir yılları arasında uygulanan Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberliği Eylem Planı kapsamında; 123 kilometre karayolu/kent içi/köy yolu ağaçlandırması yapılarak adet, 19 adet mezarlık ağaçlandırılarak adet, 36 adet ibadethane ağaçlandırılarak adet, 173 adet okul bahçesi ağaçlandırılarak adet fidan, 11 adet sağlık ocağı ve hastane bahçesi ağaçlandırılarak adet fidan dikilmiştir yılında, Erozyonla Mücadele Eylem Planı ( ) gereği, Ağaçlandırma ve Toprak Muhafaza Projesi kapsamında yapılacak çalışmalar: Ağaçlandırma tesis: dekar Ağaçlandırma bakım: dekar Rehabilitasyon tesis: dekar Rehabilitasyon bakım: dekar yılı bitimine kadar; gelir getirici türlerle, 4 köyde, 670 dekar sahada adet ceviz, badem, ıhlamur ve fıstıkçamı fidanı dikilmesi planlanmıştır. -Ceviz Eylem Planı ( ) kapsamında; 120 dekar sahada ceviz fidanı dikilmesi planlanmıştır. -Badem Eylem Planı ( ) kapsamında; dekar sahada badem fidanı dikilmesi planlanmıştır. % Bin m 3 Bin Ster Bin m 3 Bin Ster TEKİRDAĞ

18 12 Tekirdağ Gelişim Planı -Ağaçlandırma Seferberliği Eylem Planında ( ) belirtildiği üzere Tekirdağ ilinde 2008 yılında tespit edilen yaklaşık dekar potansiyel ağaçlandırma sahasının Eylem Planı süresince dekarında çalışılmış ve geriye yaklaşık dekar potansiyel ağaçlandırma sahası kalmıştır m 3 Endüstriyel odun ile ster yakacak odun,165 ton fıstıkçamı kozalağı, 275 ton ıhlamur ve 310 ton meşe mantarı üretilmiştir hektar sahada gençleştirme çalışması, hektar genç ormanda sıklık bakım çalışması, hektar sahada koruya tahvil çalışması, hektar sahada meşcere bakımı çalışması yapılmıştır. -Tekirdağ Merkez İlçede Kumbağ ve Kınıklar, Çerkezköy İlçesinde Kartaltepe, Kazak gölü, İkizgöller, Çorlu İlçesinde Esetçe, Saray İlçesinde Laladere, Safalan, Bozoba mevkilerinde olmak üzere toplam 10 adet mesire yeri açılmıştır. - Tekirdağ İli ne yılları arasında; 46 km yeni yol, 116 km büyük onarım, 103 km üst yapı, 119 km sanat yapısı olmak üzere 384 km orman yolları yatırım faaliyeti yapılmıştır döneminde orman köylerinde yaşayan 997 aileye yaklaşık 3,7 milyon TL kredi verilmiştir. - Ergene Sağ Sahil Ormancılık Faaliyetleri Planı (2011) kapsamında ağaçlandırma, erozyon kontrolü, mera ıslahı ve rehabilitasyon çalışmalarına konu 261 hektar çalışılabilecek potansiyel alan tespit edilmiştir. - Ergene Sol Sahil Ormancılık Faaliyetleri Planı (2012) kapsamında ağaçlandırma, erozyon kontrolü, mera ıslahı ve rehabilitasyon çalışmalarına konu 2542 hektar çalışılabilecek potansiyel alan tespit edilmiştir.

19 Tekirdağ Gelişim Planı DOĞA KORUMA VE KORUNAN ALANLAR Bakanlığımız Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından yılları arasında Tekirdağ'da TL yatırım yapılmıştır. İlimiz Merkez İlçesi sınırlarında kalan ve ulusal ve uluslararası bilinirliği çok yüksek olan yamaç paraşütü sporu da yapılan bölgede tesis edilmesi planlanan Kartaltepe Tabiat Parkına ait ön etüt raporu hazırlanmış ve sahanın tescil edilmesine ilişkin teklif yapılmıştır. İlimizde mevcut bulunan Atatürk Tabiat Parkına ilişkin UDGP onay safhasında olup Çamlıköy Tabiat Parkına ait UDGP revize çalışmaları devam etmektedir. İlimiz sınırları İçerisinde 6 adet Genel Avlak Ön Etüt Raporu hazırlanmış ve onaylanma safhasındadır. Ayrıca, yaban hayatını desteklemek maksadı ile adet Kınalı Keklik ve adet de Kafkas Sülünü salımı gerçekleştirilmiştir. Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Envanter ve İzleme Projesi kapsamında, Tekirdağ İlinin Karasal ve İçsu Eko Sistemlerinin belirlenmesine ilişkin ihale yapılmış olup çalışmalara başlanmıştır. Son on yılda yaban hayvanlarıı için tabiata kg. yem bırakılmıştır. Bu yıl ise kg yem bırakılacaktır. Sanayi şehri olarak bilinen Tekirdağ, aynı zamanda bozulmamış doğa parçaları ile flora ve fauna konusunda dünyada eşine az rastlanır bir zenginliğe de sahiptir. Doğa Turizminin geliştirilmesi maksadı ile Tekirdağ Doğa Turizmi Master Planı hazırlanmıştır. İldeki avlaklar genelde yerli ve yakın illerden gelen avcılar tarafından kullanılmaktadır. İlde kayıtlı avcı sayısı 6.254'dür. Satılan pul sayısı 2013 yılı Aralık ayı itibarı ile adettir. İlimizde 2 (iki) adet Tabiat Parkı mevcuttur tarihinde Tabiat Parkı ilan edilen Atatürk Ormanı 28.4 Ha büyüklüğünde, Çamlıköy Tabiat Parkı ise 45.1 Ha büyüklüğündedir. İlimizde mevcut 2 (iki) adet Tabiat Parklarına gelen ziyaretçi sayıları 2013 yılı aralık ayı itibarı ile kişidir. Av koruma ve kontrol faaliyetleri sonucunda yapılan denetim sayısı 825 olup, 51 adet idari para cezası uygulanmıştır. İdari para cezası ,00 TL'dir Yılı aralık ayı içerisinde satılan av pulu adet olup, elde edilen gelir ,00 TL'dir.

20 14 Tekirdağ Gelişim Planı 2.4 METEOROLOJİ -Tekirdağ İlinde 9 adet Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu; Çorlu, Çerkezköy, Hayrabolu, Malkara, Tekirdağ, Şarköy, Marmara Ereğlisi, Muratlı, Saray ( TL) -1 adet Havaalanı Otomatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu; Çorlu Havaalanı ( TL) -1 adet Deniz Oromatik Meteoroloji Gözlem İstasyonu; Marmara Ereğlisi Bal. Bar. Ana Mendirek Feneri ( TL) kurulmuştur.

21 Tekirdağ Gelişim Planı 15 3 YATIRIMLAR VE HİZMETLER 3.1 SU VE SU YAPILARI TÜRKİYE DE HAVZA BAZINDA HASSAS ALANLARIN VE SU KALİTESİ HEDEFLERİNİN BELİRLENMESİ PROJESİ ile İlgili Açıklama Türkiye deki 25 su havzasında bulunan yüzeysel sularda ve yeraltı sularındaki su kirliliği açısından hassas su alanlarının, nitrata hassas su alanlarının ve bu alanları etkileyen hassas bölgelerin tespiti ve su kalitesi hedefleri ile su kalitesinin iyileştirilmesi için alınacak tedbirlerin belirlenmesi Proje aşamasında 19 Havza bazında su kütlelerinin belirlenmesi işi tamamlanmış, Hassas Su Kütleleri ve Potansiyel Hassas Su Kütleleri belirlenmiştir. Baskı-etki analizi, kirlilik yüklerinin hesaplanması konusunda çalışmalara SWAT (Soil and WaterAssesmentTool) modeli kullanılarak başlanılmıştır. Potansiyel hassas su kütlelerinde izleme noktalarının belirlenmesi çalışmalarına devam edilmektedir. Başlama-Bitiş Tarihi Tabiata Katkısı TL + KDV dir. Hassas su kütlelerinin kalitesinin iyileştirilmesi ve noktasal ve yayılı kaynaklardan gelen kirliliklerin önlenmesi neticesinde su kaynaklarında besin maddeleri olan azot ve fosfor yüklerinin neden olduğu ötrofikasyon problemi çözmüş olacak ve bu su alanlarında yaşayan türlerin tür çeşitliliği korunarak ekolojik olarak iyi veya çok iyi su durumuna erişilmiş olacaktır. İçmesuyu kütlelerinde daha iyi bir su kalitesi sağlanmış olacaktır. Daha temiz ve biyolojik çeşitliliğin arttığı su alanları her türlü dinlenme ve su aktivitelerinin gerçekleştirilebileceği alanlar haline gelecektir. Özellikle mesire alanları, avcılık sporlarının rahatlıkla yapılabildiği alanlar bölgeye kazandırılmış olacaktır. Belirlenen hassas su kütlelerinde gerçekleştirilecek iyleştirmeler neticesinde başta içmesuyu olmak üzere bir çok maksatla kullanılan su kaynakları istenen kaliteye ulaştırılmış olacaktır. Ayrıca gittikçe azalan ve iklim değişikliği ve kuraklık neticesinde tükenmeye yüz tutmuş olan su kaynakları daha kullanılabilir hale getirilerek, içmesuyu için harcanan arıtma maliyetleri, rekreasyon ve biyoçeşitliliğin geri kazandırılması için harcanacak olan tüm finansal kaynaklardan tasarruf edilmiş olacaktır. Hassas su kütlelerinin iyileştirilmesi ve noktasal ve yayılı kaynaklı kirlilik ve baskının önlenmesi sonucunda göl, baraj ve göletlerimizde ötrofikasyon problemi ortadan kaldırılarak su alanlarının yok olması önlenecek, biyo çeşitlilik korunacak, sulak alan olarak kulanılan bu alanlarda hayatlarını sürdüren başta kuş türleri olmak üzere tüm flora ve fauna üzerinde müspet neticeler elde edilmiş olacaktır.

22 16 Tekirdağ Gelişim Planı Tekirdağ için büyük düşünüyoruz Tekirdağ ın içmesuyu meselesini çözüyoruz Taşkın projeleri ile toprağımıza sahip çıkıyoruz

23 Tekirdağ Gelişim Planı 17 NEHİR HAVZA YÖNETİM PLANLARININ HAZIRLANMASI PROJESİ Yüzeysel sular ve yeraltı sularının iyi çevresel koşullara ulaşmasını sağlayacak 4 Havza için (Meriç-Ergene, Susurluk, Konya Kapalı ve Büyük Menderes) yapılacak planlar. Proje ihale aşamasındadır. Tekirdağ İlinin; %70'i Ergene Havzasının, %30'u ise Marmara Havzasının içinde yer almaktadır. Bu havzalardan Ergene'ye ait Nehir Havza Yönetim ile İlgili Açıklama Planının 2017 yılına kadar söz konusu proje kapsamında tamamlanması hedeflenmektedir. Başlama-Bitiş Tarihi Avro (Toplam proje bütçesi) Tabiata Katkısı 1. Havzalardaki ilgili kurum ve kuruluşlar ile yerleşim birimlerinin bilgilendirilmesi hususunda faaliyet, toplantı, seminer çalışmaları yapılacaktır. 2. Proje kapsamında yapılacak eğitim ve bilinçlendirme çalışmaları ile su kaynaklarının korunması ve verimli kullanılmasında su kullanıcılarının duyarlılığı artırılacaktır. 3. Yapılan proje kırsal kesimde yaşayan halkın köyden kente göçünü engelleyip yerinde istihdamını sağlayacaktır. 4. Sağlıklı içme suyu sağlanarak salgın hastalıkların önüne geçecektir. 5. Suyun miktar, kalite, ekoloji bütünlüğü içerisinde sosyal ve ekonomik boyutları ile sürdürülebilir yönetimi sağlanacaktır. 1. Proje kapsamında veri toplama ve analiz etme, veri yönetim sisteminin geliştirilmesi, izleme programlarının oluşturulması, CBS haritalarının oluşturulması vb gibi önemli bileşenlerin tamamlanmasıyla veri üretiminde mükerrerliğin önüne geçilecek, tüm veriler bir araya toplanacak ve böylelikle uzun vadede ekonomik tasarruf sağlancaktır. 2. Su kayıp ve kaçaklarının giderilmesi, su kaynaklarının verimli ve planlı kullanılmasının sağlanması ve yeraltı suyu kullanımında kontrolün sağlanması ile ülke ekonomisine katkı sağlanacaktır. 3. Su kaynaklarının sürdürülebilir ve verimli kullanılması maksadıyla havzada yapılacak yatırımların entegre havza yönetimi anlayışıyla gerçekleştirilmesi ekonomik fayda sağlayacaktır. 4. Bütünleşik bir yönetim anlayışı çerçevesinden bir havza içerisinde farklı kurum kuruluşlarla yapılacak çalışmaların entegrasyonu sağlanarak emek ve maddi israfların önene geçilecektir. 5. Suyun miktar, kalite, ekoloji bütünlüğü içerisinde sosyal ve ekonomik boyutları ile sürdürülebilir yönetimi sağlanacaktır. 1. Arıtma tesislerinin kurulması sonucu yer altı ve yer üstü sularının kirliliği önlenerek ekosistemlerinin korunması sağlanacaktır. 2. Nesli tehlikede olan türlerin korunması sağlanacaktır. 3. İnsan sağlığına olumlu etkileri olacaktır. 4. Hava, su ve toprak varlığına etkileri, biyo-çeşitliliğe olumlu etkileri, iklim değişikliği üzerine olumlu etkileri. 5. Suyun miktar, kalite, ekoloji bütünlüğü içerisinde sosyal ve ekonomik boyutları ile sürdürülebilir yönetimi sağlanacaktır.

24 18 Tekirdağ Gelişim Planı SU KALİTESİ İZLEME KONUSUNDA KAPASİTE GELİŞTİRME KONULU AVRUPA BİRLİĞİ PROJESİ ile İlgili Açıklama Proje kapsamındaki 6 pilot havza için (Büyük Menderes, Akarçay, Sakarya, Susurluk, Ergene, Konya Kapalı Havzaları) izleme programlarının hazırlanması Devam ediyor. Proje kapsamında pilot havzalarda su kütleleri ve tipolojileri belirlenmiş, baskı ve etkiler belirlenerek risk analizi yapılmış, potansiyel referans alanlar belirlenmiş, gözetimsel, operasyonel, referans ve korunan alan olmak üzere izleme istasyonları, izleme sıklıkları ve izlenecek parametreler belirlenmiştir. Proje neticesinde bu çalışmalar ışığında 6 pilot havza için İzleme Programları, Ulusal İzleme Planı ve İzleme ile ilgili Kılavuz Dokümanlar oluşturulacaktır. Başlama-Bitiş Tarihi Avro Tabiata Katkısı Bakanlığımızın ve ilgili kurumların Su Çerçeve Direktifinin izleme ile ilgili Madde 8 ve Ek 5 hükümlerine ilişkin kapasitesi gelişmektedir. İnsan sağlığı ve sucul canlılara zarar veren maddelerinde bu projenin çıktıları dikkaet alınarak analizi yapılmış olacaktır. Proje AB Finansmanlı olduğundan ve Türkiye katkısı %5 olduğundan dolayı, bu kapsamda bir iş çok ucuza maledilmiş olacaktır. Projelere çıktıları dikkate alınarak Su kalite izlemeleri optimize edilecek ve mükerer izlemlerden kaçınılacaktır. Böylece önemli mertebede milli ekonomiye katkı sağlanacaktır. Su Çerçeve Direktifine göre tasarlanmış izleme ağından gelecek verilerle mevcut su kalitesi belirlenebilecek ve çevresel hedefleri karşılayamama riski bulunan su kütleleri için önlemler alınarak belirli bir süre sonra iyi su durumuna ulaşılabilecektir.

25 Tekirdağ Gelişim Planı 19 TEHLİKELİ MADDE KİRLİLİĞİNİN KONTROLÜNE İLIŞKİN PROJE Proje ile Konya Kapalı, Ergene ve Susurluk Havzalarında yer alan endüstriyel tesislerin deşarjları ile evsel atıksularda bulunması muhtemel tehlikeli maddelerin tespit edilmesi ve bu maddeler için ulusal bazda geçerli olacak çevresel kalite standartlarının belirlenmesi hedeflenmektedir. Tamamlandı Proje kapsamında yürütülen envanter ve önceliklendirme çalışmaları sonucunda su kaynaklarına etki edecek spesifik kirleticiler belirlenmiş, bu kirleticilerin su kaynaklarındaki seviyelerinin belirlenmesi amacıyla yürütülen izleme çalışmaları tamamlanmış, söz konusu kirleticiler için ile İlgili Açıklama çevresel kalite standartları geliştirilmiştir. Bunun yanı sıra, proje kapsamında elde edilen tüm verilen entegre edildiği bir coğrafi bilgi sistemi uygulaması olan "Tehlikeli Madde Bilgi Sistemi (TEMBİS)" hazırlanmıştır. Başlama-Bitiş Tarihi ,00 TL (KDV hariç) Proje, öncelikli sektörler ve bu sektörleri temsil eden tesislerin üretim prosesleri incelenerek sektörel tehlikeli madde envanteri hazırlanmış, söz konusu envanter kapsamında yer alan maddelerin üretim, kullanım ve ithalat miktarlarına ilişkin veriler ile zehirlilik, biyobirikebilme ve kalıcılık gibi özelliklerine dayanarak yapılan önceliklendirme çalışmaları sonucunda spesifik kirleticiler belirlenmiş, bu kirleticilerin pilot havzalarda yer alan su kaynakları ile evsel ve endüstriyel deşarjlardaki seviyelerinin belirlenmesi amacıyla izleme çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Çalışmalar sonucunda spesifik kirleticiler için alıcı ortam standartlarını ifade eden çevresel kalite standartları belirlenerek tesis bazında tehlikeli madde envanteri, endüstriyel ve evsel atıksular ile alıcı ortam izleme sonuçları gibi proje çıktılarının aktarıldığı ve proje sonrasında da elde edilecek bu tür verilerin entegre edileceği web tabanlı coğrafi bilgi sistemi olan "Tehlikeli Madde Bilgi Sistemi (TEMBİS)" oluşturulmuştur. Tabiata Katkısı Su kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi maksadıyla, sanayiciler yeni teknolojilere teşvik edilecek ve tehlikeli maddelerin hammadde olarak daha az kullanımı ile bunların çevre ve insan sağlığına etkileri konusunda bilinç oluşturulacaktır. Yeni teknolojilerin uygulanmasıyla hammadde ve doğal kaynak kullanımı azaltılacak ve gelir artışı sağlanacaktır. Su kaynaklarının kalitesini olumsuz yönde etkileyen endüstriyel kimyasallar tespit edilecek ve su kaynaklarının bu zararlı etkilerden korunması için standartlar geliştirilecektir. Geliştirilen standartların mevzuatlara aktarılması ile su kaynaklarının kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi hedeflenmektedir.

26 20 Tekirdağ Gelişim Planı ERGENE HAVZASI KORUMA EYLEM PLANI Eylem Planı ile Ergene Havzası'nda su kalitesinin iyileştirilmesi sağlanacaktır. Ergene Havzası Koruma Eylem Planı 2011 yılında uygulanmaya başlanmış olup, çalışmalar eylem planı takvimine uygun olarak devam etmektedir. Tekirdağ İlinde yer alan 5 Adet OSB'nin atıksularının Müşterek Atıksu Arıtma Tesisinde arıtılarak Marmara Denizi ne Marmara Ereğlisi'nden deniz içerisinde 4120 m. uzaklıkta 47,5 m. derine derin deniz deşarj sistemi ile bertarafının sağlanması planlanmaktadır. Eylem Planı kapsamında ilgili tüm kurum ve kuruluşlara görev paylaşımı yapılmıştır. Ergene Havzası Koruma Eylem Planı için toplam ile İlgili Açıklama TL lik bütçe ayrılmıştır. Bunun 2,5 milyar TL si Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından karşılanmaktadır. Başlama-Bitiş Tarihi ,347,900,000 TL 1. Dere yataklarının temizlenmesi ve ıslah edilmesi, 2. Belediyelerin Atıksu Arıtma Tesislerinin DSİ tarafından inşa edilmesi, 3. Islah Organize Bölge Sanayi Bölgeleri kurulması, 4. Sanayi için müşterek ileri atıksu arıtma tesisleri kurulması, 5. Sanayide daha az su, daha az kirletici hammadde kullanımına geçilmesi, 6. Ergene Havzası nın ağaçlandırılması, erozyonla mücadele edilmesi, 7. Ergene de Planlı döneme geçilmesi, 1/ lik planların uygulamaya girmesi, 8. Katı ve tehlikeli atık işleme geri kazanım ve bertaraf tesisleri kurulması, 9. Zirai kaynaklı kirliliğin kontrol edilmesi, 10. Ergene Nehri nin gerçek zamanlı sürekli izlenmesi, 11. Denetimlerin sıklaştırılması, 12. Deşarj standartlarının yeniden düzenlenmesi, renk standartlarının getirilmesi 13. Havzaya Taşkın Erken Uyarı Sisteminin kurulması, 14. Yer altı suyu kullanımının kontrol altına alınması, 15. Trakya da baraj ve göletler ile sulama tesislerinin tamamlanması Tabiata Katkısı Eylem Planının uygulanması ile gerçekleşecek iyileşmeler sonucunda bölgenin refah seviyesi artacaktır. Sanayide daha az su, daha az hammadde kullanımı ve kirletici azaltımına yönelik olarak tekstil sektöründe çevre dostu üretime geçilmiş ve günde m 3 su tasarrufu sağlanmıştır. Zirai ilaç kullanımı %50 oranında azaltılmıştır. Ergene Havzası Koruma Eylem Planı'nın uygulanması ile Ergen Nehri'nde; 2016 yılında, III. Sınıf Su Kalitesine (kirlenmiş su, yani uygun arıtmadan sonra sanayide ve sulamada kullanılabilir. ) 2020 yılında, II. Sınıf Su Kalitesi (az kirlenmiş su, yani sulamada, su ürünleri yetiştiriciliğinde, bazı sanayilerde ygun bir arıtmadan sonra içmesuyu olarak kullanılabilir) ulaşılacaktır. Deşarj standartları yeniden düzenlenerek renk standardı getirilmiş ve Ergene tabii rengine ulaştırılmasına katkı sağlanmıştır. Su kalitesinde %70 e varan iyileşme gerçekleşmiştir.

27 Tekirdağ Gelişim Planı 21 OTOMATİK SÜREKLİ ÖLÇÜM İSTASYONLARININ KURULMASI PROJESİ ile İlgili Açıklama Otomatik Sürekli Ölçüm İstasyonlarının Kurulması Projesi kapsamında; Meriç-Ergene havzasında tespit edilen 5 noktada kirlilik gerçek zamanlı olarak tespit edilecektir. Devam ediyor. Belirlenmiş olan istasyon noktalarında su basmanları yapılmış ve izleme kabinlerinin imalat çalışmaları devam etmektedir. Aralık ayı sonu itibarıyla izleme kabinlerinin sahaya montajı tamamlanarak veri aktarımı sağlanmış olacaktır. Başlama-Bitiş Tarihi ,119,589 TL Su kalitesi izleme istasyonlarında; ph, Sıcaklık, Çözünmüş Oksijen, İletkenlik (EC), Toplam Organik Karbon (TOK) ve Renk parametreleri gerçek zamanlı (online) olarak izlenecek olup, elde edilen veriler anlık olarak merkezi izleme odasına aktarılacaktır. Su kaynaklarının mevcut durumu tespit edilerek önlemler programının oluşturulmasına katkı sağlanacak olup, bu doğrultuda da çevre ve halk sağlığı korunmuş olacaktır. Kazanılmış olan bilgi ve tecrübeler ile teknolojinin civar bölge ülkelerine ihracı ekonomik kazanç olarak düşünülebilir. Tabiata Katkısı Mevcut durum tespiti yapılarak su kaynaklarının iyileştirilmesinin sağlanması

28 22 Tekirdağ Gelişim Planı ile İlgili Açıklama NAİPKÖY BARAJI Naipköy Barajı yıllık 6,43 hm 3 içme suyu sağlanacaktır. İnşaat aşamasında devam ediyor. Yol Rölokasyonu, Derivasyon Konduvisi, Memba Batardosu, Dolusavak Yapısı, Gövde ve temel kazısı ile talveg konuna kadar olan dolgu tamamlandı yılı sonu itibari ile fiziksel gerçekleşme %55 tir. Başlama-Bitiş Tarihi TL İlçesi: MERKEZ Akarsu Dere: IŞIKLAR DERSİ Gövde tipi: Homojen dolgu Gövde Hacmi (hm³): 2.67 Kret kotu (m): 69.5 Temelden yukseklik (m): 53.5 Talvegden yükseklik (m): 56.5 Min su kotu (m): 44 Normal su kotu (m): 66.3 Maksimum su kotu (m): Normal su kotunda depo hcm (hm³): Baraj aktif hacim (hm³): Baraj göl alan (km²): Amacı: İçmesuyu ve Sulama Sulama fayda (ha): 100 Enerj fayda (GWh): 0 İcmesuyu fayda(hm³/yıl): 6.33 Dolu savak tipi: Karşıdan alışlı serbest Dolu savak prj debisi(m³/s): 393 Sağlıklı içme suyunun sağlanması salgın hastalıkların önüne geçecektir. Ayrıca Ergene havzasında yeraltı suyu kullanımını Tekirdağ iline sağlayacağı su miktarı kadar azaltacaktır. Tabiata Katkısı Yeraltı su kuyularından pompaj enerji maliyetleri ve iletim hattı kayıplarında azalma olacak. Arıtma tesislerinin kurulması sonucu yer altı ve yer üstü sularının kirliliği önlenerek ekosistemlerinin korunması sağlanacaktır. Yeraltı suyunun dengelenmesine yardımcı olacaktır.

29 Tekirdağ Gelişim Planı 23 Münbit arazilerimize bereket getiriyoruz

30 24 Tekirdağ Gelişim Planı İNECİK BARAJI İnecik Barajı ile yıllık 2 hm 3 içme suyu sağlanacaktır. Ayrıca 700 ha taşkından korunacaktır. Proje aşamasında 100,000,000 TL İl: Tekirdağ İlçe: Merkez İnecik Beldesi Yağış alanı: 113,00 km² Yıllık ortalama su: 3,66 hm³ Yıllık içmesuyu: 2,00 hm³ Regülasyon oranı: %55 Tipi: Kil çekirdekli toprak dolgu Yüksekliği (Talvegten): 23,00 m Yüksekliği (Temelden): 26,00 m Toplam depolama hacmi: 9,40 hm³ Normal su seviyesi: 146,15 m Maksimum su seviyesi: 149,57 m Aktif hacim: 7,42 hm³ Dolusavak tipi ve yeri: Kontrolsüz Sağ Sahil Dolusavak kapasitesi: 621,00 m³/s Tabiata Katkısı Sağlıklı içme suyunun sağlanması salgın hastalıkların önüne geçecektir. Ayrıca Ergene havzasında yeraltı suyu kullanımını Tekirdağ iline sağlayacağı su miktarı kadar azaltacaktır. Yeraltı su kuyularından pompaj enerji maliyetleri ve iletim hattı kayıplarında azalma olacak. Arıtma tesislerinin kurulması sonucu yer altı ve yer üstü sularının kirliliği önlenerek ekosistemlerinin korunması sağlanacaktır. Yeraltı suyunun dengelenmesine yardımcı olacaktır.

31 Tekirdağ Gelişim Planı 25 DEDECİK BARAJI Dedecik Barajı ile yıllık 8 hm 3 içme suyu sağlanacaktır. Ayrıca 750 ha taşkından korunacaktır. Proje aşamasında 100,000,000 TL İl Tekirdağ İlçe: Merkez Dedecik Beldesi Yağış alanı: 106,00 km² Yıllık ortalama su: 11,57 hm³ Yıllık içmesuyu: 8,00 hm³ Regülasyon oranı: %69 Yüksekliği (Talvegten): 26,19 m Toplam depolama hacmi: 32,51 hm³ Normal su seviyesi: 119,65 m Maksimum su seviyesi: 122,19 m Aktif hacim: 30,92 hm³ Dolusavak tipi ve yeri: Kontrolsüz Sağ Sahil Tabiata Katkısı Sağlıklı içme suyunun sağlanması salgın hastalıkların önüne geçecektir. Ayrıca Ergene havzasında yeraltı suyu kullanımını Tekirdağ iline sağlayacağı su miktarı kadar azaltacaktır. Yeraltı su kuyularından pompaj enerji maliyetleri ve iletim hattı kayıplarında azalma olacak. Arıtma tesislerinin kurulması sonucu yer altı ve yer üstü sularının kirliliği önlenerek ekosistemlerinin korunması sağlanacaktır. Yeraltı suyunun dengelenmesine yardımcı olacaktır.

32 26 Tekirdağ Gelişim Planı KIZILAĞAÇ BARAJI Kızılağaç Barajı ile yıllık 20 hm 3 içme suyu sağlanacaktır. Planlama aşamasında Başlama-Bitiş Tarihi ,000,000 TL Yağış alanı: 69 km² Yıllık ortalama su: 25,00 hm³ Çekilecek su: 20,00 hm³ Regülasyon oranı: %80 Tipi: Beton kaplamalı Yüksekliği (talvegten): 50,00 m Toplam depolama hacmi: 17,83 hm³ Gövde dolgu hacmi: 0,550 hm³ Minimum su seviyesi: m Normal su seviyesi: m Maksimum su seviyesi: m Aktif hacim: 16,00 hm³ Dolusavak tipi ve yeri: Karşıdan alışlı Dipsavak kapasitesi: 1,00 m³/s Sağlıklı içme suyunun sağlanması salgın hastalıkların önüne geçecektir. Tabiata Katkısı Arıtma tesislerinin kurulması sonucu yer altı ve yer üstü sularının kirliliği önlenerek ekosistemlerinin korunması sağlanacaktır. Yeraltı suyunun dengelenmesine yardımcı olacaktır.

33 Tekirdağ Gelişim Planı 27 KÖMÜRKÖY BARAJI Kömürköy Barajı ile yıllık 14 hm 3 içme suyu sağlanacaktır. Planlama aşamasında 100,000,000 TL Yağış alanı: 46,00 km² Yıllık ortalama su: 16,00 hm³ Çekilecek su: 14,00 hm³ Regülasyon oranı: %80 Tipi: Kaya dolgu Yüksekliği (talvegten): 48,00 m Toplam depolama hacmi: 27,90 hm³ Gövde dolgu hacmi: 0,750 hm³ Minimum su seviyesi: m Normal su seviyesi: m Maksimum su seviyesi: m Aktif hacim: 27,00 hm³ Dolusavak tipi ve yeri: Kontrolsüz Dipsavak kapasitesi: 1,00 m³/s İsale hattı uzunluğu: km İsale hattı boru çapı: 1100 mm çelik Sağlıklı içme suyunun sağlanması salgın hastalıkların önüne geçecektir. Tabiata Katkısı Arıtma tesislerinin kurulması sonucu yer altı ve yer üstü sularının kirliliği önlenerek ekosistemlerinin korunması sağlanacaktır. Yeraltı suyunun dengelenmesine yardımcı olacaktır.

34 28 Tekirdağ Gelişim Planı BALABAN BARAJI Balaban Barajı ile yıllık 89 hm 3 içme suyu sağlanacaktır. Planlama aşamasında Başlama-Bitiş Tarihi ,000,000 TL Yağış alanı: 227,00 km² Yıllık ortalama su: 112,00 hm³ Çekilecek su: 89,09 hm³ Regülasyon oranı: %79.54 Tipi: Önyüzlü Yüksekliği (talvegten): m Toplam depolama hacmi: 220,72 hm³ Gövde dolgu hacmi: 0,135 hm³ Minimum su seviyesi: m Normal su seviyesi: m Maksimum su seviyesi: m Aktif hacim: 88,22 hm³ Dipsavak kapasitesi: 3,00 m³/s İsale hattı uzunluğu: 100 km İsale hattı boru çapı: 2x1500 mm çelik Tabiata Katkısı Sağlıklı içme suyunun sağlanması salgın hastalıkların önüne geçecektir. Sel tehlikesi altındaki bölgelerdetaşkının ötelenmesi ile muhtemel can ve mal kaybını önleyecektir. Arıtma tesislerinin kurulması sonucu yer altı ve yer üstü sularının kirliliği önlenerek ekosistemlerinin korunması sağlanacaktır. Yeraltı suyunun dengelenmesine yardımcı olacaktır.