İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm HUKUK VE TURİZMLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 1.1. Hukuk Kavramı... 1 1.2. Hukukun Dalları... 2 1.3. Hukukun Kaynakları... 2 2. Turizm ve Turizme İlişkin Kavramlar... 3 2.1. Turist... 4 2.2. Seyahat... 6 3.Turizm Hukuku... 7 3.1. Turizm Hukukunun Kaynakları... 7 3.1.1.Ulusal Kaynaklar... 8 3.1.2.Uluslararası Kaynaklar... 9 İkinci Bölüm TURİZMDE ÖRGÜTLENMEYE YÖNELİK HUKUKSAL DÜZENLEMELER 1. Ulusal Turizm Örgütleri... 11 2. Uluslararası Turizm Örgütleri... 13 2.1. Dünya Turizm Örgütü (UNWTO)... 14 2.2. Uluslararası Hava Ulaşım Birliği (IATA)... 15 2.3. Dünya Turizm ve Seyahat Konseyi (WTTC)... 15 2.4. Uluslararası Seyahat Acenteleri Birliği (UFTAA)... 15 2.5. Avrupa Seyahat Komisyonu (ETC)... 16 2.6. Uluslararası Kongreler ve Toplantılar Birliği (ICCA)... 16 2.7. Uluslararası Turizm Ticaret Fuarları Birliği (ITTFA)... 16 2.8. Dünya Turist Rehberleri Birliği (WFTGA)... 17 2.9. Avrupa Turist Rehberleri Birliği Federasyonu (FEG)... 17 2.10. Avrupa Otelcilik Okulları Birliği (EURHODIP)... 17 2.11. Amerikan Otel ve Motel Birliği (AH&LA)... 18 2.12. Dünya Turizm Eğitimi Birliği (AMFORTH)... 18 2.13. Uluslararası Oteller ve Restoranlar Birliği (IH&RA)... 18
viii Turizm Hukuku ve Mevzuatı 2.14. Uluslararası Otel, Restoran ve Eğitim Enstitüleri Konseyi... 19 2.15. Uluslararası Sosyal Turizm Bürosu (BITS)... 19 2.16. Uluslararası Turizm Birliği (AIT)... 19 3. Kalkınma Planlarında Turizm... 22 4. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası... 43 6. BM Genel Kurulu'nda Kabul Edilen Turizm Ahlak İlkeleri... 44 7. Kültür ve Turizm Bakanlığı Teşkilât ve Görevleri Hakkında Kanun... 49 Üçüncü Bölüm TURİZM ÇEŞİTLERİNE GÖRE YASALAR 3.1. Deniz Turizmi... 53 3.1.1.Deniz Turizmi Yönetmeligi... 54 3.1.1.1. Amaç, Kapsam ve Tanımlar... 54 3.1.1.2. Deniz Turizmi Tesislerinin Genel Nitelikleri ve Türleri... 56 3.1.1.3. Deniz Turizmi Tesislerinin Belgelendirme Şartları... 60 3.1.1.4. Deniz Turizmi Tesislerinin İşletme Esasları... 62 3.1.1.5. Deniz Turizmi Araçlarının Türleri... 64 3.1.1.6. Deniz Turizmi Araçlarının Belgelendirme Şartları... 66 3.1.1.7. Deniz Turizmi Araçları İşletmelerinin Çalışma Esasları... 67 3.1.1.8. Türk Karasularında Seyir Esasları... 69 3.1.1.9. Yabancı Deniz Turizmi Araçlarının Kalış Süreleri ve Kabotaj Hakları.. 70 3.1.1.10. Ortak Hükümler... 71 3.2. Av Turizm... 74 3.2.1. Kara Avcılığı Kanunu... 75 3.2.1.1. Amaç, Kapsam ve Tanımlar... 75 3.2.1.2. Merkez Av Komisyonu ve İl Av Komisyonları... 77 3.2.1.2.1. Av komisyonları... 77 3.2.1.2.2. Av sezonu... 78 3.2.1.2.3. Avlanma esas ve usulleri... 78 3.2.1.2.4. Avlanma izni... 79 3.2.1.3. Av Turizmi... 79 3.2.1.3.1. Yabancıların avlandırılması... 79 3.2.1.3.2. Yabancıların getirebilecekleri av teçhizatı... 79
İçindekiler ix 3.2.1.3.3. Yabancıların götürebilecekleri av hayvanları... 79 3.2.2. Av Turizmi Kapsamında Avlanmalara İlişkin Usul Ve Esaslar Hakkında Yönetmelik... 80 3.2.2.1. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar... 80 3.2.2.2. Av Turizmi İzin Belgesi ve Seyahat Acentelerinin Sorumlulukları... 83 3.2.2.3. Avlanma İzin Belgeleri, Yabancı Avcılık Belgesi... 85 3.2.2.4. Avda Kullanılacak Silahlar ve Aksamı ile Mermilerin Türkiye ye Getirilmesi ve Çıkartılması... 89 3.2.2.5. Av Organizasyonlarının Yapılacağı Avlaklar, Avına İzin Verilecek Türler ve Cinsiyetleri, Kotaların Belirlenmesi, Başvuru, Değerlendirme, Kullanımı, Duyuru, Ücretler, Avlanma Süreleri ve Katılım Payları... 90 3.2.2.6. Avlama ve Avlanma İzin Ücretleri, Avlanma Süreleri ve Katılım Payları Devlet Avlaklarında Ücretlerin Belirlenmesi... 92 3.2.2.7. Av Organizasyonunda Düzenlenecek Belgeler, Av Organizasyonlarında Görev Alacak Bakanlık Personeli ile Diğer Görevliler ve Eğitimleri... 93 3.2.2.8. Trofe ve Etler, Trofelerin Ölçümleri ile Değerlendirilmesi Avda Kullanılacak Silah Çeşitleri, Yasaklanan Avlanma Usul ve Şekilleri... 95 3.2.2.9. Özel Hükümler... 96 3.2.3. Milli Parklar Kanunu... 97 3.3. İnanç Turizmi... 100 3.3.1. Seyahat Acentalarının Hac Seferi Düzenlemelerine Dair Esasları Belirleyen Yönetmelik... 100 3.3.1.1.Amaç, Kapsam ve Tanımlar... 100 3.3.1.2.Acentaların Niteliklerinin Tespiti... 100 3.3.1.3.Bakanlıklararası Hac ve Umre Kurulunun Görevleri... 101 3.3.1.4.Başkanlığın Görevleri... 101 3.3.1.5.Hac ve Umre Komisyonu... 101 3.3.1.6.Acentaların Görevleri... 102 3.3.1.7.Denetim, Görevliler ve Ücretler Denetim... 103 3.4. Spor Turizmi... 104 3.4.1. Turizm Amaçlı Sportif Faaliyet Yönetmeligi... 104 3.4.1.1.Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar... 104 3.4.1.2.Genel ve Özel Şartlar, Parkur, Sportif Turizm Kurullarının Oluşumu ve İşletmelere İzin ve Yeterlilik Belgesi Verilmesi... 105 3.4.1.3.Yükümlülükler, Yasaklar ve Belgelerin İptali... 107 3.4.1.4.Denetim... 108 3.4.1.5.Güvenlik kuralları... 108
x Turizm Hukuku ve Mevzuatı 3.5. Sağlık Turizmi-Termal Turizm... 108 3.5.1. Uluslararası Sağlık Turizmi ve Turistin Sağlığı Hakkında Yönetmelik... 109 3.5.2. Kaplıcalar Yönetmeliği/... 115 3.5.3. Turizm Alan ve Merkezlerinde Yer Alan Termal Suların Kullanma Hakkı ve İşletilme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik... 117 Kaynakça... 121 Dördüncü Bölüm TURİZM YATIRIMLARININ YÖNLENDİRİLMESİNE YÖNELİK HUKUKSAL DÜZENLEMELER 4.1. Turizm Teşvikleri... 123 4.1.1. Türk Turizminde Teşvik... 123 4.1.2. Dünya Turizm Örgütü Amaçlarında Turizm Teşviki... 123 4.1.3. Turizm Sektöründe Teşvikler... 124 4.1.3.1. Turizmde Genel Teşvik... 124 4.1.3.2. Turizmde Nitelikli Teşvik... 124 4.1.3.2.1. Turizm Nitelikli Teşvikinin Esas ve Hükümleri... 124 4.1.3.3. Turizmde Kredili Teşvik... 125 4.1.3.3.1. Turizm Sektöründe Kredi... 126 4.1.3.3.2. Turizmde Kredi Kuruluşları... 126 4.1.3.3.3. Kredi Verilebilen Yatırım ve Hizmetler... 129 4.2. Turizmi Teşvik Kanunu... 130 4.2.1. Amaç, Kapsam ve Tanımlar... 130 4.2.2.Genel Hükümler... 131 4.2.3.Teşvikle İlgili Esaslar ve Hükümler... 136 4.2.4.Deniz Turizmi... 137 4.2.5.Denetleme ve Cezalar... 138 4.3. Turizmi Teşvik Kanunu nun Cezai Hükümlerinin Uygulanması Hakkında Yönetmelik... 140 4.4. Kamu Taşınmazlarının Turizm Yatırımlarına Tahsisi Hakkında Yönetmelik... 141 4.5. Belgeli Turizm İşletmelerinde Yabancı Personel ve Sanatkarların Çalıştırılması Hakkında Yönetmelik... 143 4.6. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri İle Turizm Merkezlerinin Belirlenmesine ve İlanına İlişkin Yönetmelik... 144 4.7. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde ve Turizm Merkezlerinde İmar Planlarının Hazırlanması ve Onaylanmasına İlişkin Yönetmelik... 145
İçindekiler xi Beşinci Bölüm ÇEVRE VE TURİZM 5.1. Çevre Kanunu... 147 5.2. Orman Kanunu... 157 5.3. Kıyı Kanunu... 159 5.4. Boğaziçi Kanunu... 162 5.5. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu... 164 Altıncı Bölüm TURİZM İŞLETMECİLİĞİ İLE İLGİLİ TURİZM MEVZUATI 6.1. Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu... 183 6.1.1. Seyahat Acentaları... 183 6.1.1.1. Tanım... 183 6.1.1.2. Seyahat Acentalarının Kuruluş ve İşleyişi... 183 6.1.1.2.1. Gruplandırma... 183 6.1.1.2.2. İşletme belgeleri... 184 6.1.1.2.3. İşletmenin adı... 184 6.1.1.2.4. Şubeler... 184 6.1.1.2.5. Yasak faaliyetler... 184 6.1.1.3. Nitelikler... 184 6.1.1.3.1. Seyahat acentası sahibinin nitelikleri... 184 6.1.1.3.2. Seyahat acentalarının yükümlülükleri... 185 6.1.1.4. Sigorta... 185 6.1.1.4.1. Zorunlu Sigorta... 185 6.1.1.5. Seyahat Acentalarının Yükümlülükleri... 186 6.1.1.5.1. Haber Verme... 186 6.1.1.5.2. Reklam ve Tanıtma... 186 6.1.1.5.3. Yazışma... 186 6.1.1.5.4. Mesleki Sır... 186 6.1.1.6. Denetim ve Gözetim... 186 6.1.1.6.1. Denetim... 186 6.1.1.6.2. Sicil... 186 6.1.1.7. İptal ve Ceza... 187 6.1.1.7.1. İdarî Para Cezaları ve Belge İptali... 187
xii Turizm Hukuku ve Mevzuatı 6.1.1.7.2. Faaliyetten Men Etme... 187 6.1.1.7.3. Ceza... 187 6.1.2. Seyahat Acentaları Birliği... 188 6.1.2.1. Amaç ve Kuruluş... 188 6.1.2.2. Birliğin Görevleri... 188 6.1.2.3. Birliğin Organları... 188 6.1.2.4. Birliğin Gelirleri... 190 6.2. Seyahat Acentaları Yönetmeliği... 190 6.2.1. Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar... 190 6.2.1.1.Amaç... 190 6.2.1.2. Kapsam... 190 6.2.1.3. Dayanak... 190 6.2.1.4. Tanımlar... 190 6.2.2. Seyahat Acentalığı Hizmetleri, Grupları ve Çalışma Esasları... 192 6.2.2.1. Seyahat Acentalarının Hizmetleri... 192 6.2.2.2. Seyahat Acentalığı Sayılmayan Hizmetler... 192 6.2.2.3. Seyahat Acentaları Grupları... 193 6.2.3. Seyahat Acentalarının Başvuru Ve Kuruluş İşlemleri... 193 6.2.3.1 Başvuru... 193 6.2.3.2. Yeni Seyahat Acentası Kuruluşu Başvuru Belgeleri... 193 6.2.3.3. Başvurunun İşlemden Kaldırılması... 194 6.2.3.4. Üye Kayıt Ücreti... 194 6.2.3.5. Başvuru Sırasında Üyelik İptali... 194 6.2.3.6. Kuruluş ve İşletme Belgesi... 194 6.2.3.7. Şube Kuruluşu... 194 6.2.4. İnceleme, Denetleme, Değerlendirme ve Belgelendirme... 194 6.2.4.1. Belgeler Üzerinde İnceleme ve Değerlendirme... 194 6.2.4.2.Adreste Denetleme ve Değerlendirme... 194 6.2.4.3. Seyahat Acentası İşyerinin Nitelikleri... 194 6.2.4.4 Bilgilendirme... 195 6.2.4.5. İtiraz ve Denetim... 195 6.2.4.6. Belgelendirme... 195 6.2.5. Acenta Unvanı, Ticaret Unvanı, Adres, Grup, Nev i, Ortaklık veya Yönetim Kurulu Değişikliği Ve Şirket Birleşmesi... 195 6.2.5.1. Değişiklik Başvurusu... 195 6.2.5.2 Acenta Unvanı Değişikliği... 196
İçindekiler xiii 6.2.5.3 Ticaret Unvanı Değişikliği... 197 6.2.5.4 Adres Değişikliği... 197 6.2.5.5. Grup Değişikliği... 197 6.2.5.6. Nev i Değişikliği... 197 6.2.5.7. Ortaklık Veya Yönetim Kurulu Değişikliği... 197 6.2.5.8. Şirket Birleşmesi... 198 6.2.6. Teminata İlişkin Hususlar... 198 6.2.6.1. Kuruluş Teminatı... 198 6.2.6.2. Teminatın Miktarı... 198 6.2.6.3. İşletme Belgesinin İptalinde Veya Geri Alınmasında Teminat... 199 6.2.6.4. Teminat Karşısında Alacaklıların Durumu... 199 6.2.6.5. Kuruluş Teminatının Eksilmesinde, Grup Değiştirilmesi Hâlinde Teminat... 199 6.2.7. Seyahat Acentası Sahibinin Ve Personelinin Nitelikleri... 199 6.2.7.1 Seyahat Acentası Sahibinin Nitelikleri... 199 6.2.7.2. Seyahat Acentası Personelinin Nitelikleri... 199 6.2.8. Seyahat Acentalarının Yükümlülükleri... 200 6.2.8.1. Niteliklerin Sürekliliği... 200 6.2.8.2. Seyahat Acentası İşletme Belgesinin Asılması... 200 6.2.8.3. Seyahat Acentası Plaketi ve Asılması... 200 6.2.8.4. İstenilen Bilgi ve Belgelerin İbrazı... 200 6.2.8.5. Paket Tur ve Turlarda Bulundurulması Gereken Belgeler... 200 6.2.8.6. Transfer Araçlarında Bulundurulacak Belgeler... 201 6.2.8.7. Transfer Elemanlarının Nitelikleri... 201 6.2.8.8. Turist Taşıma Aracı Nitelikleri... 201 6.2.8.9. Zorunlu Sigorta... 201 6.2.8.10. Tanıtım Amaçlı Yazılı ve Görsel Materyal... 201 6.2.9. Enformasyon Memurluğu Sınavları... 202 6.2.9.1. Sınav açılması... 202 6.2.9.2. Duyuru... 202 6.2.9.3. Kurs... 202 6.2.9.4. Enformasyon memurluğu ve yabancı dil sınavının birlikte düzenlenmesi... 202 6.2.9.5. Sınavların yapılması... 202 6.2.9.6. Sınav şekli... 202 6.2.9.7. Sınav sonuçlarının değerlendirilmesi... 202 6.2.9.8. Puanlama sistemi... 202
xiv Turizm Hukuku ve Mevzuatı 6.2.9.9. Başarı belgesi... 202 6.3. Turist Rehberliği Meslek Kanunu... 202 6.3.1. Amaç, Kapsam ve Tanımlar... 203 6.3.1.1.Amaç ve kapsam... 203 6.3.1.2. Tanımlar... 203 6.3.2.Turist Rehberliği... 204 6.3.2.1.Mesleğe kabul... 204 6.3.2.2. Mesleğin icrası, odaya üyelik ve meslek sicilleri... 205 6.3.2.3. Disiplin cezaları ve soruşturma usulü... 205 6.3.2.4. Turist rehberi ücretleri... 207 6.3.2.5. Mesleğin korunması... 207 6.3.3.Meslek Kuruluşları... 208 6.3.3.1.Meslek kuruluşlarının nitelikleri, kurulması ve görevleri... 208 6.3.3.2. Denetim ve gözetim... 209 6.3.3.3.Meslek kuruluşlarının organları, seçimleri, görev ve yetkileri... 209 6.3.3.4. Meslek kuruluşlarının gelir ve giderleri... 214 6.3.4.Çeşitli ve Son Hükümler... 214 6.3.4.1. Yönetmelik... 214 6.3.4.2. Değiştirilen hükümler... 214 6.3.4.3. Saklı tutulan haklar... 215 6.3.4.4. Seçim ve devir işlemleri... 215 6.3.4.5. Taban ücret tarifesi... 216 6.4. Turist Rehberliği Meslek Yönetmeliği... 216 6.4.1.Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar... 216 6.4.1.1. Amaç ve kapsam... 216 6.4.1.2. Dayanak... 216 6.4.1.3. Tanımlar... 217 6.4.2. Turist Rehberliği Sertifika Programı... 217 6.4.2.1. Sertifika programı açma yetkisi ve seçme sınavı... 217 6.4.2.2. Seçme sınavlarının duyurusu... 218 6.4.2.3. Sertifika programına kabul... 218 6.4.2.4. Başvuru ve belgelerin incelenmesi... 218 6.4.2.5. Seçme sınavı... 219 6.4.2.6. Sertifika programında okutulacak dersler ve konferanslar... 221 6.4.2.7. Sertifika programının süresi... 221 6.4.2.8. Devam zorunluluğu... 221
İçindekiler xv 6.4.2.9. Eğiticiler ve sertifika programı yöneticisi... 222 6.4.2.10. Sertifika programı ile ilgili disiplin hükümleri ve cezalar... 222 6.4.2.11. Uygulama gezileri... 223 6.4.2.12. Sertifika programı ve uygulama gezisinin denetimi... 224 6.4.2.13. Bitirme ve bütünleme sınav komisyonlarının çalışma usul ve esasları... 224 6.4.2.14. Bölge ekletme ve bölgesel rehberlikten ülkesel rehberliğe geçme... 225 6.4.2.15. Dil ekletme sınavı... 225 6.4.2.16. Eylemsiz turist rehberleri... 226 6.4.2.17. Mesleğe kabul için aranılacak özellikler... 226 6.4.2.18. Mesleğe kabul ve ruhsatname... 226 6.4.2.19. Mesleğe kabul başvurusu ve ruhsatname için istenen belgeler... 226 6.4.2.20. Turist/turizm rehberliği bölümü mezunları... 227 6.4.2.21. Bakanlıkça meslekten çıkarma ve ruhsatnamenin iadesi... 227 6.4.3. Mesleğin İcrası... 228 6.4.3.1. Turist rehberliği hizmetleri... 228 6.4.3.2. Ruhsatname... 228 6.4.3.3. Ruhsatname alma zorunluluğu... 228 6.4.3.4. Çalışma kartı alma zorunluluğu... 228 6.4.3.5. Mesleğin icrasına ilişkin esaslar... 229 6.4.3.6. Türkçe rehberlik... 229 6.4.3.7. Meslek etik ilkeleri... 229 6.4.3.8. Kamu kurumlarında çalışan eylemsiz rehberler... 229 6.4.3.9. Seyahat Acentacılığı Faaliyetinde Bulunma Yasağı... 230 6.4.3.10. Odaya üye olma zorunluluğu... 230 6.4.3.11. Oda üyeliğine kabul... 230 6.4.3.12. Reklam ve tanıtım... 231 6.4.3.13. Turist rehberi ücretleri... 231 6.4.3.14. Taban ücrete uyma zorunluluğu... 232 6.4.3.15. Sözleşme yapma zorunluluğu... 232 6.4.3.16. Rehberlikte uzmanlaşma eğitimi... 233 6.4.4.Mesleğin Korunması, Denetleme ve Disiplin İşlemleri... 233 6.4.4.1. Mesleğin korunması... 233 6.4.4.2. Turist rehberliği hizmetlerinin denetimi... 233 6.4.4.3. Disiplin kurulu... 235 6.4.4.4. Disiplin soruşturmasına ilişkin usul ve esaslar... 236 6.4.4.5. Uyarma ve kınama cezaları... 237
xvi Turizm Hukuku ve Mevzuatı 6.4.4.6. Meslekten geçici men cezası... 237 6.4.4.7. Meslekten çıkarma... 238 6.4.4.8. Disiplin cezalarına itiraz... 238 6.4.4.9. Tebligat ve ceza zamanaşımı... 238 6.4.5. Meslek Kuruluşları... 238 6.4.5.1. Meslek kuruluşlarının teşekkülü... 238 6.4.5.2. Odaların yetki çevreleri... 238 6.4.5.3. Odaların kurulması ve kapatılması... 239 6.4.5.4. Bölgesel odaların kurulması... 239 6.4.5.5. Temsilcilikler... 240 6.4.5.6. Meslek kuruluşlarının görev ve yetkileri ile genel faaliyet esasları... 240 6.4.5.7. Birlik organlarının işleyişine ilişkin Bakanlıkça yapılan işlemler... 240 6.4.5.8. Meslek kuruluşlarının gelir ve giderleri... 240 6.4.5.9. Aidatlar... 240 6.4.5.10. Odaların organları ve oluşumu... 241 6.4.5.11. Birliğin organları ve oluşumu... 241 6.4.5.12. Organ üyeliklerine ilişkin ortak hükümler... 241 6.4.5.13. Seçimler... 241 6.4.5.14. Genel kurulların görev ve yetkileri ile çalışma esas ve usulleri... 244 6.4.5.15. Yönetim kurullarının görev ve yetkileri ile çalışma esas ve usulleri... 246 6.4.5.16. Denetim kurullarının görev ve yetkileri ile çalışma esas ve usulleri... 247 6.4.5.17. Aylık ücretler ve huzur hakları... 247 6.4.5.18. Denetim ve gözetim... 248 6.4.5.19. İşbirliği... 248 6.4.5.20. Sicillerin tutulması... 249 6.5. Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelik.. 250 6.5.1. Amaç, Kapsam ve Tanımlar... 250 6.5.1.1.Amaç... 250 6.5.1.2.Kapsam... 250 6.5.1.3. Tanımlar... 250 6.5.2. Genel Hükümler... 250 6.5.2.1.Turizm yatırımı belgesi talebi... 250 6.5.2.2.Turizm işletmesi belgesi talebi... 251 6.5.2.3. Doğrudan turizm işletmesi belgesi talebi... 251 6.5.2.4. Turizm belgesi başvurularının değerlendirilmesi... 251 6.5.2.5. Belge devri talepleri... 252
İçindekiler xvii 6.5.2.6. Sınıflandırma çalışmaları... 252 6.5.2.7. Değerlendirme Kurulunun oluşumu... 252 6.5.2.8. Değerlendirme Kurulunun görev ve çalışma esasları... 253 6.5.3. Turizm Tesislerinin Genel Nitelikleri... 253 6.5.3.1. Yerleşme Özellikleri İle Mahallerin Düzenlenmesi... 253 6.5.3.2. Güzellik ve Estetik Amaçlı Düzenlemeler... 253 6.5.3.3. Personelin Nitelikleri... 254 6.5.3.4. Tanıtım, Bilgilendirme ve Fiyat Tarifeleri... 254 6.5.3.5. Sağlık, Temizlik ve Çevre Korunmasına Yönelik Önlemler... 254 6.5.4. Tesis Türleri... 255 6.5.4.1. Asli Konaklama Tesisleri... 255 6.5.4.1.1 Asli konaklama tesislerinin genel nitelikleri... 255 6.5.4.1.2. Oteller... 256 6.5.4.1.3. Moteller... 259 6.5.4.1.4. Tatil köyleri... 259 6.5.4.1.5. Pansiyonlar... 261 6.5.4.1.6. Kampingler... 261 6.5.4.1.7. Apart oteller... 261 6.5.4.1.8. Hosteller... 263 6.5.4.2. Yeme-İçme ve Eğlence Tesisleri... 263 6.5.4.2.1. Lokantalar... 263 6.5.4.2.2. Kafeteryalar... 264 6.5.4.2.3. Eğlence Yerleri... 265 6.5.4.3. Sağlık ve Spor Tesisleri... 265 6.5.4.3.1 Termal Tesisler... 265 6.5.4.3.2. Sağlıklı Yaşam Tesisleri... 266 6.5.4.3.3. Yüzme Havuzları... 266 6.5.4.3.4. Spor Tesisleri... 267 6.5.4.3.5. Golf Tesisleri... 268 6.5.4.4. Kongre ve Sergi Merkezleri... 268 6.5.4.4.1. Kongre ve Sergi Merkezleri... 268 6.5.4.5. Rekreasyon Tesisleri... 269 6.5.4.5.1. Eğlence Merkezleri... 269 6.5.4.5.2. Temalı Tesisler... 270 6.5.4.5.3. Günübirlik tesisleri... 270 6.5.4.5.4. Kış sporları ve kayak merkezleri mekanik tesisleri... 271 6.5.4.6. Kırsal Turizm Tesisleri... 271 6.5.4.6.1. Çiftlik evi-köy evi... 271
xviii Turizm Hukuku ve Mevzuatı 6.5.4.6.2. Yayla evi... 271 6.5.4.6.3. Dağ evi... 272 6.5.4.4. Özel Tesisler... 272 6.5.4.4.1. Özel tesisler... 272 6.5.4.4.2. Butik oteller... 273 6.5.4.5. Bileşik Tesisler... 274 6.5.4.5.1. Turizm kentleri... 274 6.5.4.5.2. Turizm kompleksleri... 274 6.5.4.5.3. Tatil merkezleri... 275 6.5.4.5.4. Zincir tesisler... 276 6.5.4.5.5. Personel eğitimi tesisleri... 277 6.5.4.6. Diğer Tesisler... 278 6.5.4.6.1. Mola noktaları... 278 6.5.4.6.2. Tatil siteleri ve villaları... 278 6.5.5. Çeşitli Hükümler... 279 6.5.5.1.Özel hükümler... 279 6.5.5.2. Turizm yatırımı belgesinin süresi ve yatırımın izlenmesi... 280 6.5.5.3. Turizm belgesinin iptali... 280 6.6. Açılması İzne Bağlı Yerlere Uygulanacak İşlemler Hakkında Yönetmelik... 281 6.6.1.1. Amaç... 281 6.6.1.2. Kapsam... 281 6.6.1.3. Hukuki dayanak... 281 6.6.1.4. Tanımlar... 281 6.7. Milletlerarası Otel Kuralları... 284 1. Otele Giriş... 284 2. Konuğun Hakları... 284 3. Konuğun Yükümlülükleri... 284 4. Önceden Oda Ayırtma (Önceden Rezervasyon)... 285 5. Oda Ayırma (Rezervasyon) Koşulları ve Geçerlik Süresi... 285 6. Pansiyon Uygulamaları... 286 7. Sözleşmenin Sona Ermesi... 286 8. Konuğun Eşyalarıyla İlgili Sorumluluk... 286 9. Hesapların Ödenmesi... 287 10. Hesabın Ödenmemesi Halinde Malların Rehin Tutulması... 287 11. Bahşiş ve Servis Ücreti... 287 12. Otelde Bulunan Kayıp Eşyalar... 287 13. Müşterinin Ölümü Hali... 287
İçindekiler xix Yedinci Bölüm TURİZM HUKUKU KAPSAMINDAKİ SÖZLEŞMELER 7.1. Turizm İşletmelerinin Bakanlıkla, Birbirleriyle ve Müşterileriyle İlişkileri Hakkında Yönetmelik... 289 7.1.1.Sözleşmeler... 289 7.1.2. Otel Sözleşmeleri İle İlgili Kurallar... 289 7.1.3. Otelci ve Acentanın Karşılıklı Yükümlülükleri... 292 7.1.4. İptaller... 293 7.1.5. Otel Sözleşmeleri İle İlgili Özel Kurallar... 293 7.1.5.1. Münferit Müşteriler İle İlgili Sözleşmeler... 293 7.1.5.2. Grup Müşterilerle İlgili Otel Sözleşmeleri... 294 7.1.5.3. Belirli Bir Sürenin Üzerindeki Rezervasyonlar İçin Yapılacak Sözleşmeler... 295 7.1.6. Otel Müşteri İlişkileri... 296 7.1.7. İşletmelerin Bakanlıkla İlişkileri... 298 7.1.2. Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmeleri Yönetmeliği... 299 7.1.2.1. Amaç, Kapsam ve Tanımlar... 299 7.1.2.2. Ön Bilgilendirme ve Sözleşme Yükümlülüğü... 301 7.1.2.3. Cayma Hakkının Kullanımı ve Tarafların Yükümlülükleri... 302 7.1.2.4. Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmelerine İlişkin Özel Hükümler... 303 7.1.2.5. Ön Ödemeli Devre Tatil Sözleşmeleri... 304 7.1.2.6. Çeşitli ve Son Hükümler... 306 Ek 1: Devre Tatil Sözleşmelerine İlişkin Ön Bilgilendirme Formu... 307 Ek 2:Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmelerine İlişkin Ön Bilgilendirme Formu... 308 Ek 3: Yeniden Satış Sözleşmelerine İlişkin Ön Bilgilendirme Formu... 309 Ek 4: Değişim Sözleşmelerine İlişkin Ön Bilgilendirme Formu... 310 Ek 5: Ön Ödemeli Devre Tatil Sözleşmelerine İlişkin Ön Bilgilendirme Formu... 311 Ek 6: Örnek Cayma Formu... 313 7.1.3. Paket Tur Sözleşmeleri Yönetmeliği... 313 7.1.4. IHA ve UFTAA Arasında, Oteller ve Seyahat Acentaları Arasındaki Sözleşmeler Konusundaki Otel Konvansiyonu... 320 7.1.5. 3226 Sayılı Finansal Kiralama Kanunu... 330 7.1.6. Standart Kontenjan Anlaşması Örneği... 334
xx Turizm Hukuku ve Mevzuatı Sekizinci Bölüm TURİZMDE TÜKETİCİ HAKLARI Giriş... 339 1. Tüketici Hakları... 340 1.1. Tüketici Hakları Tarihsel Gelişimi... 340 1.2. Tüketici, Tüketicinin Korunması ve Nedenleri... 341 1.3. Tüketici Şikayetleri Hakem Heyetine Başvuru İşlemleri... 342 2. Turizmde Tüketici Hakları... 344 2.1. 6502 Sayılı Yasanın Uygulanmasında Turizmde Tüketici Hakları... 344 2.1.1. 6502 Sayılı Yasanın 50 inci Maddesinde Belirtilen Devre Tatil ve Uzun Süreli Tatil Hizmeti Sözleşmelerine İlişkin Hükümler... 344 2.1.2. 6502 Sayılı Yasanın 51 inci Maddesinde Belirtilen Paket Tur Sözleşmelerine İlişkin Hükümler... 346 2.2. Paket Tur Sözleşmeleri Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik... 348 2.2.1. Paket Tur Sözleşmesine İlişkin Uygulanması Gereken Temel Yükümlülükler... 348 2.2.1.1. Broşür Verme Yükümlülüğü... 348 2.2.1.2. Sözleşme Düzenleme Yükümlülüğü... 348 2.2.1.3. Yolculuk Öncesi Bilgilendirme Yükümlülüğü... 349 2.3. Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu... 350 2.3.1. Seyahat Acentalarının Yükümlülükleri... 350 2.3.2. Zorunlu Sigorta... 351 2.4. Seyahat Acentaları Yönetmeliği... 352 2.4.1.Turist Taşıma Aracı Nitelikleri... 352 2.4.2. Zorunlu Sigorta... 352 2.5. Turizm Teşvik Kanununa İlişkin Tüketici Hakları... 353 2.6. Turizm İşletmelerinin Bakanlıkla Birbirleriyle ve Müşterileriyle İlişkileri Hakkında Yönetmelik... 354 2.7. Turizm Tesislerinin Belgelendirilmesine ve Niteliklerine İlişkin Yönetmelikte Tüketici Hakları ve Korunmasına İlişkin Hükümler... 357 2.7.1. Yerleşme Özellikleri İle Mahallerin Düzenlenmesi... 357 2.7.2. Güzellik ve Estetik Amaçlı Düzenlemeler... 358 2.7.3. Personelin Nitelikleri... 358 2.7.4. Tanıtım, Bilgilendirme Ve Fiyat Tarifeleri... 358 2.7.5. Sağlık, Temizlik Ve Çevre Korunmasına Yönelik Önlemler... 358
İçindekiler xxi 3. AB de Turist Hakları... 359 4. Turizmde Global Etikler... 363 Kaynakça... 364 Ekler... 366 Dokuzuncu Bölüm TURİZM İLE İLGİLİ DİĞER MEVZUAT 9.1. Pasaport Kanunu... 377 9.2. Yabancıların Türkiye'de İkamet ve Seyahatleri Hakkında Kanun... 381 9.3. Kimlik Bildirme Kanunu... 383