T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI Piyano ORTAÖĞRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ GÜZEL SANATLAR LİSESİ 9. Sınıf PİYANO DERSİ 9. SINIF 1
9. Sınıf Piyano İÇİNDEKİLER 1. ÜNİTE: Temel Davranışlar ve Kavramlar...3 Klavye Üzerinde Birinci Oktav Do Konumu...4 Nota ve Sus Değerleri...4 Ölçü ve Ölçü Sayıları...5 Uzatma ve Cümle Bağı...13 Eksik Ölçü...13 Siyah ve Beyaz Tuşlar...13 Re, Mi, Sol Konumu...14 La Konumu...15 Sekizlik Nota...15 İki Elin (Eş güdümlü) Kullanımı...16 2
Piyano 9. Sınıf 1. ÜNİTE 9. SINIF PİYANO DERSİ ÖĞRETİM PROGRAMI ÜNİTE, KONU VE KAZANIMLARI 9.1. PİYANO EĞİTİMİNDE TEMEL BECERİLER Terimler: Duruş, oturuş, ölçü, ölçü sayısı, temel nota değerleri, uzatma ve cümle bağı, eksik ölçü, diyez, bemol, sekizlik nota değeri, eş güdüm. 9.1.1. Temel Davranışlar ve Kavramlar Bu konumda başlangıç olarak piyano taburesine oturuş, vücudun ergonomisi el, kol ve bileklerin duruşu ile ayakların duruşu, nihayetinde tüm beden olarak uygun duruş biçimi kavratılmalıdır. Doğru oturuş ile ilgili çalışmalar yapılır. Öğrenciler, üst sınıflardan piyano çalan öğrencilerin, piyanoya oturuş ve duruşları ile ellerinin ve ayaklarının pozisyonları konusundaki izlenimlerini sınıf ortamında tartışır. Doğru ve yanlış tutuş ile ilgili resimler gösterilir. El pozisyonunun doğru oturması ve alışkanlık biçimine gelebilmesi için bu etkinlikler boyunca öğretmenin kontrolü olması ve öğrencinin el pozisyonunun bozulmamasına özen göstermesi gerekir. 3
9. Sınıf Piyano 9.1.1.2. Klavye üzerinde birinci oktav do konumunu ve parmak numaralarını gösterme a) Piyanonun başlangıcında birinci oktav do notası ve etrafındaki notalar her iki elde anlatılmalıdır. b) Do sesinin etrafındaki notalar ve hangi el ile çalınması gerektiği ile bunların parmak numaralarının nasıl olması gerektiği kavratılmalıdır. 1 5 4 3 2 1 2 3 4 5 9.1.1.3. Birlik, ikilik, dörtlük nota ve sus değerlerini kullanma 4
Piyano 9. Sınıf 9.1.1.4. Ölçü ve ölçü sayısından hareketle 2/4, 3/4 ve 4/4 lük ölçü biçimlerini tanıma 1. Alıştırma 2. Alıştırma 5
9. Sınıf Piyano 3. Alıştırma 4. Alıştırma 6
Piyano 9. Sınıf 5. Alıştırma 6. Alıştırma 7
9. Sınıf Piyano 7. Alıştırma 8. Alıştırma 8
Piyano 9. Sınıf 9. Alıştırma 10. Alıştırma 9
9. Sınıf Piyano 11. Alıştırma 12. Alıştırma 10
Piyano 9. Sınıf 13. Alıştırma 14. Alıştırma 11
9. Sınıf Piyano 15. Alıştırma 12
Piyano 9. Sınıf 9.1.1.5. Uzatma bağı ve cümle bağı arasındaki farkı ayırt etme a) Uzatma bağının bir nevi toplama işareti gibi olduğu vurgulanmalıdır. b) Uzatma bağı ile diğer notanın süresinin, bir öncekine nasıl eklendiği ve bunun çalınmadan tutulması kavratılmalıdır. c) Hece bağı konusu da temel teknikler içerisindeki legato ile ilişkilendirilerek verilmelidir. d) Sınıf ortamında güzel ve çirkin konuşma etkinliği yapılır. e) Konuşma dilindeki cümleler ile müzik dilindeki cümleler arasındaki ilişki örneklendirilir. (Not: Bu kazanımda daha önce edinilen kazanımlar dikkate alınarak, uygun alıştırmalar çaldırılır.) 9.1.1.6. Eksik ölçü biçimini cümle yapısı içinde fark etme a) Eksik ölçü kavramının ne olduğu ve girişi vurgulamak için nasıl kullanılması gerektiği açıklanmalıdır. b) Eksik ölçü ilk olarak dörtlük nota daha sonra sekizlik nota değeri tam anlamıyla öğretildikten sonra sekizlik nota ile devam ettirilmelidir. c) İstiklal Marşı cümleleme, eksik ölçü ve bağlar açısından incelenir. (Not: Bu kazanımda daha önce edinilen kazanımlar dikkate alınarak, uygun alıştırmalar çaldırılır.) 9.1.1.7. Siyah ve beyaz tuşları her iki elde kullanma Başlangıç pozisyonunda ilk olarak basitten karmaşığa doğru seslendirilmesi mümkün olan siyah tuşlar ile buna bağlı diyez ve bemol kavramı anlatılmalıdır. Çaldığı alıştırmalardaki bemol ve diyezleri piyano üstünde göstermeleri istenir. (Not: Bu kazanımda, daha önce edinilen kazanımlar dikkate alınarak uygun alıştırmalar çaldırılır.) 9.1.1.8. Piyanoda re, mi, sol ve la konumunun do konumuna göre farkını ayırt etme Bu konumlarda eski konuma göre parmak numaralarının aynı ama seslerin yer değişimi nedeniyle farklı olduğu, asıl önemli olan bilginin, seslerin kendisi olduğu kavratılmalıdır. Belirtilen konumlarda yapılan egzersizler, değişik parmak numaraları ile çalmaya çalıştırılır ve karşılaşılan çalma güçlükleri tartışılır. 13
9. Sınıf Piyano Re konumu Mi konumu Sol konumu 14
Piyano 9. Sınıf La konumu 9.1.1.9. Sekizlik nota değerini tanıma a) Sekizlik nota değerinin müzik teorisi ile de ilişkilendirilmesi sağlanarak dörtlüğün yarısı olduğu anlatılmalıdır. b) Sekizlik nota, başlangıçta muhakkak bir diğer sekizlik ile birleştirilerek yani bir dörtlüğe tamamlanarak verilmelidir. c) Sekizlik nota için saymanın önemi anlatılmalıdır. 15
9. Sınıf Piyano 9.1.1.10. Her iki elini uyumlu (eş güdüm) biçimde kullanmanın önemini kavrama Her iki elde yazılı olan notaların ve bunların sürelerinin birbiriyle olan ilişkisi doğru anlatılmalı, öğrenciye bu uyumu düzgün biçimde sağlayabilmek için saymanın önemi tekrar hatırlatılmalıdır. 16. Alıştırma 16
Piyano 9. Sınıf 9.1.1.11. Sekizlik nota değerini etüt ve eserler yardımı ile uygulama a) Sekizlik nota değeri öğretilirken tercih edilecek etüt ya da eserler, öğrencilerin düzeyi dikkate alınarak belirlenmelidir. b) Öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeyine göre bir etüt ya da eser kullanılabileceği gibi hem etüt hem de eserler bir arada kullanılabilir. 17. Alıştırma 18. Alıştırma 17