ĠHRACATÇI EĞĠLĠM ANKETĠ I. Dönem Sonuçları Ocak - Mart 2009 Gerçekleşmeleri Nisan Haziran 2009 Beklentileri
Türkiye İhracatçılar Meclisi tarafından yaptırılan bu araştırmanın amacı, iç ve dış pazarlardaki ekonomik gelişmelerin ihracatçı firmalarımızın üretim, ithal girdi, ihracat, iç satış, stok, enerji tüketimi, istihdam, kârlılık, girdi maliyetleri ve finansman talebi gibi alanlardaki etkisini tespit etmek ve bunu düzenli üç aylık periyotlarla izlemektir. Bu kapsamda, İhracatçı Birlikleri Yönetim Kurulu üyeleri ile her sektörün lider 10 ihracatçı firmasına ulaşılması hedeflenmiştir.
BELĠRLĠ ALANLARDA GERÇEKLEġMELER Ocak-Mart Dönemi (Yüzde%) Üretim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi maliyetl eri Birim ihraç fiyatı İthal girdi kullanım oranı Hammad de birim ithalat fiyatı Genel kârlılık düzeyi İhracatta kârlılık düzeyi Arttı 17,3 22,7 15,7 32,2 43,5 16,5 7,5 22,4 11,0 15,3 Aynı kaldı 20,8 12,9 20,4 28,6 27,8 31,8 44,7 20,8 18,0 18,8 Azaldı 56,9 62,7 59,6 36,5 27,1 49,4 24,3 31,8 69,8 64,3 Bu alanda verimiz yok 5,1 1,6 4,3 2,7 1,6 2,4 23,5 25,1 1,2 1,6
BELĠRLĠ ALANLARDA BEKLENTĠLER Nisan-Haziran Dönemi (Yüzde%) Üretim İhracat Kapasite kullanım oranı Stok durumu Girdi maliyetle ri Birim ihraç fiyatı İthal girdi kullanım oranı Hammad de birim ithalat fiyatı Genel kârlılık düzeyi İhracatta kârlılık düzeyi Artar 26,3 29,0 25,9 17,6 31,4 13,7 10,2 20,8 15,3 15,7 Aynı kalır 30,6 27,1 27,5 43,1 46,3 47,8 48,2 33,3 32,5 33,3 Azalır 39,6 43,1 43,1 36,5 20,8 36,5 17,3 20,0 51,0 49,8 Bu alanda verimiz yok 3,5 0,8 3,5 2,7 1,6 2,0 24,3 25,9 1,2 1,2
% YÜZDE OCAK-MART DÖNEMİ KULLANILAN ENERJİ TÜRLERİNDE DEĞİŞİMLER 80 70 69 63,1 Arttı 60 50 40 30 34,9 24,3 38,4 25,5 27,1 36,9 39,6 28,6 Aynı kaldı Azaldı 20 10 0 14,5 14,9 10,6 10,2 11 11 6,3 2,4 % % % % % 18 13,7 Geçen dönem bu enerji türünü kullanmadım Elektrik Doğalgaz LPG Fuel Oil Su
%YÜZDE NİSAN-HAZİRAN DÖNEMİ KULLANILAN ENERJİ TÜRLERİNDE TAHMİNLER 80 70 68,6 63,1 Artar 60 50 45,1 Aynı kalır 40 30 20 10 0 38,4 31,4 28,6 1,6 14,9 20,4 28,2 36,5 5,5 13,7 17,3 12,2 11 8,6 22 18,8 % % % % % 14,1 Azalır Geçen dönem bu enerji türünü kullanmadım Elektrik Doğalgaz LPG Fuel Oil Su
OCAK-MART DÖNEMİNDE İHRACATTA YENİ PAZARLARA GİRME DURUMU Evet: 31,4 Evet Hayır Hayır: 68,6
YÜZDE% NİSAN-HAZİRAN DÖNEMİNDE GİRİLMESİ PLANLANAN PAZARLAR 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Çevre ve komşu ülkeler 40,4 31,4 27,8 25,1 22,7 16,9 14,9 11,4 11,4 10,2 5,5 Afrika AB BDT (Rusya ve diğerleri) Uzakdoğu ve Güney Asya (Çin dahil) ABD ve Kanada Güney Amerika Asya (Çin ve Rusya hariç) AB harici Avrupa Avustralya ve Yeni Zelanda Girmeyi planladığımız bir pazar yok
NİSAN-HAZİRAN DÖNEMİNDE İLK KEZ GİRİLMESİ PLANLANAN ÜLKELER 4 3,8 3,5 3 2,5 2,7 2,6 2,4 2,2 2,1 2 1,5 1,7 1,5 1,3 1,3 1,3 1,2 1,2 1,1 YÜZDE% 1 0,5 0 Rusya Iran ABD Irak Çin Libya Mısır Güney afrika Almanya Sudan Suriye Japonya BAE Cezayir
OCAK-MART DÖNEMİ MEVCUT PAZARLARDA YENİ MÜŞTERİLERDEN SİPARİŞ ALINDI MI? Hayır; 48,6 Evet; 51,4 Evet Hayır
OCAK-MART DÖNEMİNDE İHRACATTA MÜŞTERİ KAYBEDİLEN PAZAR OLDU MU? Hayır; 47,1 Evet; 52,9 Evet Hayır
OCAK-MART DÖNEMİNDE İHRACATTA TAMAMEN KAYBEDİLEN PAZAR OLDU MU? Evet; 15,3 Evet Hayır Hayır; 84,7
ĠHRACATTA PAZARLAMA (Tanıtım) GĠDERLERĠNĠN TOPLAM GĠDERLER ĠÇĠNDEKĠ PAYI YÜZDE% Ocak-Mart Dönemi Nisan- Haziran Dönemi Beklentisi 1--10 11 11,4 11--20 66,7 58,4 21--30 13,3 19,2 31--40 5,1 7,1 41--50 2 1,6 51--60 1,2 1,2 61--70 0,4 0,8 81--90 - - 91--100 - -
OCAK-MART DÖNEMİNDE İHRACATTA KARŞILAŞILAN SORUNLAR 80,00% 71,80% 70,00% 62,40% 60,00% 50,00% 47,10% 40,00% 30,00% 26,70% 20,00% 10,00% 10,20% 8,20% 8,20% 2,40% 0,00% Hedef ülkedeki ekonomik koşullar Rekabetçi fiyat sunamama Finansman Hedef ülkedeki bürokratik engeller Hedef ülkedeki siyasi engeller Nitelikli personel yetersizliği Ürün kalitesi Hedef ülkenin dili
OCAK-MART DÖNEMİNDE DIŞ FİNANSMAN TALEBİ OLDU MU? Evet: 25,1 Evet Hayır Hayır: 74,9
NİSAN-HAZİRAN DÖNEMİNDE DIŞ FİNANSMAN TALEBİ OLACAK MI? Evet: 32,2 Evet Hayır Hayır: 67,8
OCAK-MART DÖNEMİNDE DIŞ FİNANSMAN TALEBİNİN KARŞILANDI MI? KARŞILANMADI; 28,1 TAMAMEN; 31,3 TAMAMEN KISMEN KARŞILANMADI KISMEN; 40,6
İşletme sermayesi ihtiyacının hızla artışı Kredi maliyetlerinin yüksekliği Vadeli kredilerin yenilenmemesi Kredi bulunaması Öz kaynak yaratılamaması Finans kurumlarının kredi çağırması Sektördeki teşviklerin azalması YÜZDE% DIŞ FİNANSMANA İHTİYAÇ DUYMA SEBEPLERİ 60 53,1 50 40 40,6 39,1 34,4 32,8 30 20 20,3 15,6 10 0
YÜZDE% 70 60 50 58,7 64,6 DIŞ FİNANSMAN İHTİYACININ KARŞILANDIĞI/KARŞILANACAĞI KAYNAKLAR 48,8 48,8 43,5 40 30 28,3 26,1 22 20 10 14,6 10,9 7,3 2,2 1313,4 OCAK-MART NİSAN HAZİRAN 0 Özel bankalar Eximbank Kamu bankaları (Eximbank hariç) Yurtdışı Finans Kurumları Faktoring Leasing Diğer kaynaklar
KULLANILAN KREDĠLERĠN TOPLAMI ĠÇERĠSĠNDE DÖVĠZ YA DA DÖVĠZE ENDEKSLĠ KREDĠLERĠN ORANI YÜZDE% Genel % 0 22,0 1-10 7,1 11-20 3,1 21-30 3,1 31-40 3,5 41-50 4,3 51-60 5,1 61-70 3,9 71-80 8,2 81-90 11,8 91-100 27,8
YÜZDE% DÖVİZ KURU RİSKİNDEN KORUNMAK İÇİN KULLANILAN ARAÇLAR 70 60 58,4 50 40 30 26,3 20 19,6 10 8,2 3,9 0 Forward Vadeli İşlem Opsiyon Swap Hiçbiri
DEVLET DESTEKLERĠ YARARLANMA DURUMU DESTEK Ocak-Mart Dönemi Nisan-Haziran Dönemi % % Dahilde ĠĢleme Rejimi 47,8 54,1 Fuar TeĢvikleri 35,3 41,2 Yatırım TeĢvikleri 18,8 25,9 KOSGEB Destekleri 15,7 20,8 Ġstihdam Destekleri 15,7 24,7 Ar-Ge Destekleri 12,9 20,8 YurtdıĢı Ofis Mağaza Destekleri 8,2 15,7 Diğer 9 11,4 Hiçbiri 23,9 12,2
OCAK-MART DÖNEMĠ ĠSTĠHDAM EDĠLEN ÇALIġAN SAYISI Ocak-Mart Dönemi Beyaz yakalı çalıģan sayısı Ortalama 141 Mavi yakalı çalıģan sayısı 446 NĠSAN-HAZĠRAN DÖNEMĠ YENĠ ĠSTĠHDAM DURUMU Nisan-Haziran Dönemi Beyaz yakalı çalıģan % Mavi yakalı çalıģan % Evet 18,0 21,2 Hayır 61,6 58,4 Bilmiyor / Fikri yok 20,4 20,4
YÜZDE% OCAK-MART DÖNEMİNDE PERSONEL SAYISINDAKİ DEĞİŞİM 60 50 50,6 40 40,4 41,6 30 29,8 Beyaz yakalı çalışan sayısı % Mavi yakalı çalışan sayısı % 20 10 12,5 11,8 0 Arttı Aynı kaldı Azaldı
TEMĠNĠNDE SORUN YAġANAN PERSONEL GRUPLARI Nisan-Haziran Dönemi Genel % Vasıflı eleman (usta, teknisyen) 40,8 Uzman (orta düzey yönetici, mühendis, iģletmeci) 26,3 Ara kademe elemanı (tekniker) 20,4 Vasıfsız eleman 3,5 Personel temininde sorun yaģamıyorum 43,9
YENĠ YATIRIM YAPILDI/YAPILACAK MI? OCAK-MART DÖNEMĠ Yurtiçi Yatırım YurtdıĢı Yatırım Yurtiçi Yatırım NĠSAN-HAZĠRAN DÖNEMĠ YurtdıĢı Yatırım % % % % Evet 25,9 7,8 29,4 9,8 Hayır 74,1 92,2 70,6 90,2
YAPILAN/YAPILACAK YATIRIMLARIN TÜRÜ Ocak-Mart Dönemi Yurtiçi Yatırımların Türü (Yurtiçinde Yeni Yatırım Yapanlar) YurtdıĢı Yatırımların Türü* (YurtdıĢında Yeni Yatırım Yapanlar) GerçekleĢen % % Modernizasyon 36,44 28,57 Şirket satınalma 0,84 3,57 Kapasite artırımı 23,72 25 Ar-Ge / İnovasyon yatırımı 17,79 14,28 Yeni tesis kurma / Satın alma 21,18 28,57 Nisan- Haziran Dönemi Yurtiçi Yatırımların Türü (Yurtiçinde Yeni Yatırım Yapacaklar) YurtdıĢı Yatırımların Türü* (YurtdıĢında Yeni Yatırım Yapacaklar) Planlanan % % Modernizasyon 37,77 28,20 Şirket satınalma 0,74 - Kapasite artırımı 29,62 20,51 Ar-Ge / İnovasyon yatırımı 14,81 20,51 Yeni tesis kurma / Satın alma 17,03 30,76
PĠYASA BEKLENTĠLERĠ PĠYASA BEKLENTĠLERĠ Nisan Haziran Dönemi Yıl Sonu USD/TL kur tahmini 1,58 1,66 EURO/TL kur tahmini 2,11 2,22 EURO/USD parite tahmini 1,34 1,33 Enflasyon oranı tahmini 7,42 Gecelik faiz oranı tahmini 9,56
GSMH 2009 BEKLENTİSİ 100 90 92,5 80 70 60 50 YÜZDE% 40 30 20 10 7,5 0 Büyüme olur Küçülme olur YÜZDE% 7,5 92,5 Büyüme oranı : % 3,98 Küçülme oranı : %4,93
2009 YILI GENEL EKONOMĠK BEKLENTĠLERĠ Sektörün genel durumuna iliģkin tahmin Türkiye ekonomisinin genel durumuna iliģkin tahmin Avrupa ekonomisinin genel durumuna iliģkin tahmin Dünya ekonomisinin genel durumuna iliģkin tahmin 2009 Yıl Sonu % % % % Daha iyi olacak 25,1 25,1 19,2 23,1 DeğiĢmeyecek 45,5 33,3 32,2 33,7 Daha kötü olacak 29,4 41,6 48,6 43,1
YÜZDE% EMTİA FİYATLARI BEKLENTİSİ 60 50 47,1 51,8 40 30 20 27,5 32,5 20,8 20,4 Haziran sonu itibariyle % 2009 sonu itibariyle % 10 0 Artar Aynı kalır Azalır
YÜZDE% İHRACAT SEKTÖRÜNÜN ÖNCELİKLİ SORUNLARI 70 60 50 40 30 20 10 0 Döviz kurları 65,5 64,7 Enerji maliyetleri Finansman maliyetleri 59,6 İstihdam maliyetleri 51,8 Teşviklerin yetersizliği 47,8 Vergi maliyetleri 45,1 Bürokratik engeller 38,4 35,7 34,9 Kayıtdışı ticaret Hammadde ve aramal fiyatları Dış pazarlardaki yüksek ithalat vergi 27,8 Lojistik maliyetleri 23,9 Vasıflı eleman sıkıntısı 18 16,1 Tanıtım sorunu
YÜZDE% ÜRETİM VE İHRACAT PROSEDÜRLERİNDE SIKLIKLA SORUN YAŞANAN KURUMLAR 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 Gümrük İdareleri 39,6 Tarım ve Köyişleri Bakanlığı 23,1 22,7 21,6 20 Ticari Bankalar Maliye Bakanlığı Dış Ticaret Müsteşarlığı 13,3 Çevre ve Orman Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bak. 9,4 8,2 7,8 7,5 6,3 5,5 5,5 Eximbank Hazine Müsteşarlığı Kamu Bankaları Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İhracatçı Birlikleri KOSGEB