İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ III Bölüm 1 İKTİSAT İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 9 1.1.İktisadın Konusu ve Kapsamı 10 1.2. İktisadın Bölümleri 11 1.2.1.Mikro ve Makro İktisat 11 1.2.2. Pozitif İktisat ve Normatif İktisat 12 1.3. İhtiyaçlar ve Özellikleri 12 1.4. Mal ve Hizmetler 14 1.5. Fayda, Değer ve Fiyat 16 1.5.1. Fayda 16 1.5.2. Değer 17 1.5.3. Fiyat 17 1.6. Üretim ve Üretim Faktörleri 18 1.6.1. Emek (İş gücü) Faktörü 19 1.6.2. Doğal kaynak (Toprak) Faktörü 19 1.6.3. Sermaye Faktörü 20 1.6.4. Girişimcilik Faktörü 20 1.7 Ekonomide Döngüsel Akım 21 1.7.1. Gelir 22 1.7.2. Tüketim, Yatırım vetasarruf 23 1.8. Rasyonalite, Verimlilik, Kârlılık 23 1.9. Ekonomik Sistemler ve Üretim İmkânları 24 1.9.1. Kapitalizm 25 1.9.2. Sosyalizm 26 1.9.3. Karma Ekonomi 27 1.10. Alternatif Maliyet ve Üretim İmkânları Eğrisi 28 1.11.Toplumların Ortak Ekonomik Sorunları 31 Değerlendirme Soruları 34 Yararlanılan Kaynaklar 36 Bölüm 2 FİYAT TEORİSİ 37 2.1. Fiyat 38 2.1.1. Nispi (Oransal) Fiyat 38 2.1.2. Mutlak Fiyat 39 2.2. Talep 39 2.2.1. Tanım 39 2.2.2. Talep Fonksiyonu 40 2.2.3. Talep Eğrisinin Şekli ve Talep Kanununun İstisnaları 42 2.2.4. Talep Eğrisinin Şekli ve Talep Kanununun İstisnaları 43
2.2.5. Talep Eğrisi Üzerinde Hareket ve Talep Değişmesi 44 2.2.6. Talep Elastikiyeti 47 2.2.7. Özel Elastikiyet Durumları 48 2.2.8. Talebin Fiyat Esnekliğini Etkileyen Faktörler 49 2.2.9. Diğer Elastikiyet Kavramları 51 2.3. Arz 52 2.3.1. Tanım 53 2.3.2. Arz Fonksiyonu 53 2.3.3. Firma Arzı, Piyasa (Endüstri/Sektör) Arzı (Toplam Arz), Arz Kanunu 55 2.3.4. Arz Eğrisinin Şekli ve Arz Kanununun İstisnaları 56 2.3.5. Arz Eğrisi Üzerindeki Hareket ve Arz Değişmesi 58 2.3.6. Arz Elastikiyeti (Arzın Fiyat Esnekliği) 60 2.3.7. Özel Elastikiyet Durumları 62 2.3.8. Arzın Fiyat Esnekliğini Etkileyen Faktörler 63 2.4. Piyasa Denge Fiyatı 65 2.4.1. Fiyatın Oluşması 65 2.4.2. Fiyatın Oluşmaması 68 2.4.3. Talep ve Arz Kaymalarının Piyasa Fiyatına Etkisi 69 2.5. Piyasa Fiyatına Devlet Müdahalesi 71 2.5.1. Tarımsal Ürün Fiyatlarına Devlet Müdahalesi 71 2.5.2. Karaborsa 72 2.5.3. Kira Kontrolleri 73 2.5.4. King Kanunu 73 2.5.5. Örümcek Ağı Teoremi 73 2.5.6. Esneklik ve Verginin Yansıması 74 Değerlendirme Soruları 76 Yararlanılan Kaynaklar 79 Bölüm 3 FAYDA VE TÜKETİCİ DENGESİ (TÜKETİCİ TEORİSİ) 81 3.1. Faydanın Ölçülebilirliği Sorunu 82 3.1.1. Kardinal Fayda Yaklaşımı 83 3.1.2. Eş Marjinal Fayda İlkesi Ve Tüketici Dengesi 84 3.1.3. Ordinal Fayda Yaklaşımı 85 Değerlendirme Soruları 87 Yararlanılan Kaynaklar 89 Bölüm 4 ÜRETİM VE MALİYET ( ÜRETİCİ TEORİSİ ) 91 4.1. Firma Davranışları ve Unsurları 92 4.2. Üretim 92 4.2.1. Kısa Dönemde Üretim 93 4.2.2. Uzun Dönemde Üretim 96 II
4.3. Maliyetler 96 4.3.1. Kısa Dönemde Maliyetler 97 4.3.2. Uzun Dönemde Maliyetler 99 4.4. En Düşük Maliyetle Üretim ( Optimal Faktör Bileşimi Seçimi) 100 Değerlendirme Soruları 107 Yararlanılan Kaynaklar 109 Bölüm 5 PİYASA ÇEŞİTLERİ VE FİRMA DENGESİ 111 5.1. Piyasa Kavramı ve Piyasanın Unsurları 112 5.2. Piyasa Çeşitleri 113 5.2.1. Büyüklüklerine Göre Piyasalar 113 5.2.2. Konularına Göre Piyasalar 114 5.2.3. Rekabet Derecesine Göre Piyasalar 114 5.3. Firma Dengesi 117 5.3.1. Firma Dengesinde Amaç 118 5.3.2. Firma Dengesi (Kâr Maksimizasyonu) Koşulu 118 5.4. Firma Dengesi ve Endüstri Dengesi 121 Değerlendirme Soruları 123 Yararlanılan Kaynaklar 125 Bölüm 6 TAM REKABET PİYASASI 127 6.1. Tam Rekabet Piyasası Hakkında 128 6.1.1. Çokluk (Atomizite) 128 6.1.2. Şeffaflık (Saydamlık-Transparans) 128 6.1.3. Bölünebilme (Divizibilite) 128 6.1.4. Türdeşlik (Homojenite) 129 6.1.5. Akışkanlık (Mobilite) 129 6.2. Tam Rekabet Piyasasının Özellikleri 129 6.3. Firma ve Endüstri Bazında Tam Rekabetin Önemi 131 6.4. Firma-Endüstri İlişkisi 131 6.5. Tam Rekabetin Varsayımları 132 6.6. Piyasa Yapısı ve Ekonomik Performans 133 6.6.1. Firma Sayısı 133 6.6.2. Fiyat Üzerinde Kontrol 134 6.6.3. Ürünün Tipi 134 6.6.4. Giriş Engeli 134 6.6.5. Fiyat Dışı Rekabet 134 6.7. Tam Rekabet ve Etkinlik 136 6.8. Tam Rekabet Piyasasında Kısa Dönem Firma Davranışı 137 6.9. Tam rekabet Piyasasında Uzun Dönem Dengesi 140 Değerlendirme Soruları 142 Yararlanılan Kaynaklar 144 III
Bölüm 7 MONOPOL PİYASASI 145 7.1. Piyasa Gücü ve Monopol 146 7.2. Monopol Piyasasının Varsayımları 146 7.3. Monopol Piyasasının Genel Özellikleri 147 7.4. Monopol Piyasasına Giriş Engelleri 147 7.5. Monopol Piyasasının Maliyetleri ve Hasılası 150 7.6. Monopolcü Firmanın Marjinal Hasılası, Fiyat ve Esneklik 152 7.7. Monopolde Kâr Maksimizasyonu 154 7.8. Monopolde Fiyat Farklılaştırılması 158 7.9. Lerner Monopol Gücü Endeksi 159 7.10. Monopol Piyasasının Sosyal ve Ekonomik Sonuçları 159 7.11. Monopol Piyasasında Düzenlemeler 160 Değerlendirme Soruları 161 Yararlanılan Kaynaklar 163 Bölüm 8 OLİGOPOL PİYASASI 165 8.1. Oligopol Piyasasının Tanımı, Özellikleri ve Talep Eğrisi 166 8.2. Oligopol Piyasasının Varsayımları 167 8.3. Oligopol Piyasasında Denge 167 8.3.1. Cournot Modeli 168 8.3.2. Sweezy Modeli (Dirsekli Talep Eğrisi Modeli) 171 8.4. Anlaşmalı (Uzlaşmacı) Oligopol Teorileri 173 8.4.1. Kartel 173 8.4.2. Fiyat Liderliği 174 Değerlendirme Soruları 175 Yararlanılan Kaynaklar 177 Bölüm 9 MONOPOLLÜ REKABET PİYASASI 179 9.1. Monopollü Rekabet Piyasasının Tanımı 180 9.1.1. Monopollü Rekabet Piyasasının Özellikleri 180 9.1.2.Monopollü Rekabet Piyasasında Kısa Dönem Dengesi 181 9.1.3. Monopollü Rekabet Piyasasında Uzun Dönem Dengesi 182 Değerlendirme Soruları 184 Yararlanılan Kaynaklar 186 Bölüm 10 FAKTÖR PİYASASI, FAKTÖR GELİRLERİ VE GELİR DAĞILIMI POLİTİKASI 187 10.1. Faktör Piyasası 188 10.1.1. Faktör Arzı 189 10.1.2. Faktör Talebi 189 10.2.Üretim Faktörleri ve Gelirleri 192 10.2.1.Emek ve Ücret 193 IV
10.2.2. Doğal Kaynaklar ve Rant 195 10.2.3. Sermaye ve Faiz 196 10.2.4. Girişimci ve Kâr 198 10.3. Gelir Dağılımı 198 10.3.1. Fonksiyonel Gelir Dağılımı 199 10.3.2. Kişisel Gelir Dağılımı 199 10.3.3. Gelir Dağılımı Eşitsizliğinin Ölçülmesi 200 10.4. Ekonomik Büyümenin Sınırları 202 Değerlendirme Soruları 203 Yararlanılan Kaynaklar 205 V