Endüstri Bölgeleri Kanununda Değişiklik Yapõlmasõ Hakkõnda Kanun Kanun No. 5195 Kabul Tarihi: 22.6.2004 MADDE 1.- 9.1.2002 tarihli ve 4737 sayõlõ Endüstri Bölgeleri Kanununa 1 inci maddeden sonra gelmek üzere aşağõdaki 1/A maddesi eklenmiştir. Tanõmlar MADDE 1/A.- Bu Kanunda geçen; a) Bakanlõk: Sanayi ve Ticaret Bakanlõğõnõ, b) Endüstri bölgesi: Yatõrõmlarõ teşvik etmek, yurt dõşõnda çalõşan Türk işçilerinin tasarruflarõnõ Türkiye'de yatõrõma yönlendirmek ve yabancõ sermaye girişinin artõrõlmasõnõ sağlamak üzere bu Kanun uyarõnca kurulacak üretim bölgelerini, c) Organize sanayi bölgesi: 4562 sayõlõ Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu uyarõnca kurulan ve işletilen mal ve hizmet üretim bölgelerini, d) Kurul: Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulunu, e) Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Raporu: 2872 sayõlõ Çevre Kanunu uyarõnca hazõrlanmasõ gereken raporu, f) Sağlõk koruma bandõ: 1593 sayõlõ Umumi Hõfzõssõhha Kanunu gereği, endüstri bölgesi mülkiyet sõnõrlarõ içinde bõrakõlmasõ gereken yapõlaşmaya kapalõ alanõ, g) Özel endüstri bölgesi: Üzerinde kurulu sanayi tesisi bulunan, gerçek ya da tüzel kişilere ait ve bu Kanun hükümlerine göre ilan edilebilecek endüstri bölgelerini, İfade eder. MADDE 2.- 4737 sayõlõ Kanunun 2 nci maddesi aşağõdaki şekilde değiştirilmiştir. Madde 2.- Endüstri bölgeleri kurulacak alanlarõ belirlemek ve bu Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek üzere Bakanlõk Müsteşarõnõn başkanlõğõnda; Maliye, Bayõndõrlõk ve İskan, Tarõm ve Köyişleri, Çevre ve Orman bakanlõklarõ, Hazine ve Devlet Planlama Teşkilatõ müsteşarlõklarõndan en az genel müdür seviyesinde birer temsilci ile Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği temsilcisinden oluşan Endüstri Bölgeleri Koordinasyon Kurulu kurulmuştur. Kurul, gerektiğinde ilgili kurum ve kuruluşlarõn görüşlerine başvurur ve bunlarõn temsilcilerini toplantõya davet edebilir. Kurulun sekretarya hizmetleri, Bakanlõk tarafõndan yürütülür.
MADDE 3.- 4737 sayõlõ Kanunun 3 üncü maddesi başlõğõ ile birlikte aşağõdaki şekilde değiştirilmiştir. Endüstri bölgelerinin kuruluşu ve ilanõ Madde 3.- Ülke ekonomisinin gelişmesini ve teknoloji transferi sağlamak, üretim ve istihdamõ artõrmak, yatõrõmlarõ teşvik etmek, yabancõ sermaye girişini artõrmak ve Türk işçilerinin tasarruflarõnõ Türkiye'de yatõrõma yönlendirmek amacõyla; Bakanlõk, kurum ve kuruluşlarõn başvurusuna istinaden veya re'sen yer seçimi yapmak suretiyle endüstri bölgelerinin kurulmasõ önerisinde bulunabilir. Bakanlõğõn önerisi üzerine Kurulca belirlenen yerlerde, Bakanlar Kurulunca endüstri bölgelerinin kurulmasõna izin verilebilir. Endüstri bölgelerinin kurulmasõna ilişkin Bakanlar Kurulu kararlarõ Resmi Gazetede yayõmlanõr. Endüstri bölgesi olarak belirlenen araziler hiçbir şekilde başka amaçlarla kullanõlamaz. Bu husus tapu kütüğüne şerh edilir. Endüstri bölgesi olarak ilan edilen arazi kamulaştõrõlarak Hazine adõna tescil edilir ve Maliye Bakanlõğõ tarafõndan endüstri bölgesi olarak kullanõlmak üzere tahsisi yapõlõr. Endüstri bölgelerinin kurulmasõ için gerekli kamulaştõrma bedeli ve alt yapõ ile ilgili giderler Bakanlõk bütçesine bu amaçla konulacak ödenekten karşõlanõr. Ayrõca, Bakanlõkça da uygun görülmesi halinde, endüstri bölgesi olarak ilan edilen arazi, bedeli ilgili yatõrõmcõ tarafõndan karşõlanmak suretiyle de kamulaştõrõlabilir. Bu şekilde yapõlan kamulaştõrmalarda 4 üncü maddenin ikinci fõkrasõna göre işlem yapõlõr. Hazine arazilerinin tescili ve bu araziler üzerinde irtifak hakkõ tesis işlemlerine ilişkin belgelere ait liste ve listeyle ilgili açõklamalar Bakanlõkça Sayõştaya altõ aylõk dönemler halinde gönderilir. Endüstri bölgelerinin yönetim ve işletilmesi, her bölge için ildeki sanayi odasõ ya da sanayi ve ticaret odasõ bünyesinde kurulacak Endüstri Bölgeleri İşletme Müdürlüğü tarafõndan yürütülür. Endüstri bölgesindeki yatõrõm faaliyetleri, bölgenin sevk ve idaresi ile ilgili iş ve işlemler, Bakanlõğõn denetimine tabidir. MADDE 4.- 4737 sayõlõ Kanuna 3 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağõdaki 3/A ve 3/B maddeleri eklenmiştir. Yatõrõm izni MADDE 3/A.- Endüstri bölgelerinde yatõrõm yapmak isteyen yerli ve yabancõ gerçek ve tüzel kişilerin Bakanlõğa başvurusu üzerine, ön yer tahsisi yapõlõr. ÇED mevzuatõna tabi faaliyetlerden ÇED olumlu kararõ veya ÇED gerekli değildir kararõ verilerek, yatõrõmõ kabul edilen faaliyetler hakkõnda gerekli izin, onay ve ruhsatlar verilmeden önce başvuruda
bulunan kuruluşun yatõrõmda kullanacağõ sabit yatõrõm tutarõnõn binde beşini geçmemek üzere Bakanlar Kurulunca belirlenecek tutarõ, Bakanlõk Merkez Saymanlõk Müdürlüğü hesabõna yatõrmasõ zorunludur. Bakanlõk Merkez Saymanlõğõnca tahsil edilen bu tutarlar bütçeye gelir kaydedilir. ÇED olumlu kararõ veya ÇED gerekli değildir kararõ verilen faaliyetler hakkõnda, ilgili kurumlarca başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksõzõn onbeş gün içinde irtifak hakkõ dahil, gerekli tüm izin, onay ve ruhsatlar verilir. Bütün bu işlemler üç ay içerisinde tamamlanõr. Endüstri bölgelerinde yer alacak sektörler, Bakanlõk tarafõndan belirlenir. ÇED süreci MADDE 3/B.- Endüstri bölgesi ilan edilmiş yerlerde yatõrõm yapmak isteyen yerli ve yabancõ gerçek ve tüzel kişiler 2872 sayõlõ Çevre Kanununun 10 uncu maddesi uyarõnca yükümlülüklerini yerine getirmekle mükelleftirler. Ancak bu faaliyetler yer tetkiki kararõndan muaftõr. ÇED raporunun sunulmasõ üzerine Çevre ve Orman Bakanlõğõnca, faaliyetin niteliğine bağlõ olarak, ÇED mevzuatõnda belirtilen kuruluşlarõn temsilcilerinden oluşan inceleme ve değerlendirme komisyonu kurulur. Raporun Çevre ve Orman Bakanlõğõna intikali tarihinden itibaren inceleme, değerlendirme ve nihai karar verme süreci en geç iki aydõr. Bu süreye, faaliyet sahibinin raporu düzeltmesi için tanõnan süre dahil değildir. Faaliyet sahibi, düzeltilmek üzere kendisine geri verilen raporunu onbeş gün içinde düzeltmek zorundadõr. MADDE 5.- 4737 sayõlõ Kanuna 4 üncü maddeden sonra gelmek üzere aşağõdaki 4/A, 4/B ve 4/C maddeleri eklenmiştir. İmar planlarõ MADDE 4/A.- Endüstri bölgeleri sõnõrlarõ içerisinde yapõlacak ve hazõrlama usul ve esaslarõ Bakanlõk tarafõndan belirlenecek 1/5000 ölçekli nazõm imar planõ ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planõ ve parselasyon planlarõ ve değişiklikleri ile alt yapõ ile ilgili etüd, harita, plan ve projeler ihale yoluyla hazõrlattõrõlõr ve Bakanlõk tarafõndan onaylanarak yürürlüğe girer. İmar planlarõ hazõrlanõrken mülkiyet sõnõrlarõ içinde Sağlõk Bakanlõğõ ile Bakanlõk arasõnda yapõlacak protokol çerçevesinde belirlenen sağlõk koruma bandõ bõrakõlõr. Onaylõ endüstri bölgeleri imar planlarõ, ilgili kurumlara bilgi için gönderilir. İhtisas endüstri bölgeleri MADDE 4/B.- İleri teknoloji kullanõlmasõ ve araştõrma geliştirmeye imkan tanõnmasõ şartõyla, bilişim teknolojisi, tõp teknolojisi ve tarõmsal endüstri de dahil, ihtisas endüstri bölgeleri oluşturulabilir. İhtisas endüstri bölgelerinin kuruluş ve işletilmesi ile yararlanõlacak teşvikler, diğer endüstri bölgelerinde uygulanan usul ve esaslara tabidir.
Münferit yatõrõmlar MADDE 4/C.- Münferit bir sanayi yatõrõmõ gerçekleştirmek amacõyla, yatõrõmõ gerçekleştirecek yerli ve/veya yabancõ gerçek ya da tüzel kişilerin başvurusu üzerine Bakanlõğõn uygun gördüğü alanlarõn, Kurulun değerlendirmesinin ardõndan Bakanlar Kurulunca bu Kanun kapsamõnda münferit yatõrõm yeri olarak tahsis edilmesine karar verilebilir. Birinci fõkra uyarõnca tahsis edilebilecek yerlerde, en az yetmişbeştrilyon Türk Lirasõ yatõrõm yapõlacak olmasõ, söz konusu faaliyet için ileri teknoloji kullanõlmasõ, kurulacağõ alanõn en az yüzellibin metre kare büyüklüğünde olmasõ koşullarõ aranõr. Yatõrõm tutarõ her yõl, 213 sayõlõ Vergi Usul Kanunu uyarõnca Maliye Bakanlõğõnca belirlenecek yeniden değerleme oranõnda artõrõlõr. Yerli ya da yabancõ gerçek ya da tüzel kişilerin Bakanlõğa başvurusunun ardõndan, Bakanlõk yer incelemesi yapar ve incelenen alana ilişkin değerlendirme raporunu Kurula sunar. Sunulan değerlendirme raporu üzerine söz konusu alanõn Kurul tarafõndan yatõrõma uygun bulunmasõ durumunda, ÇED mevzuatõ uyarõnca ÇED olumlu kararõ veya ÇED gerekli değildir kararõnõn alõnmasõnõn ardõndan alanõn, Bakanlar Kurulu kararõ ile 2942 sayõlõ Kamulaştõrma Kanununun 27 nci maddesi uyarõnca acele kamulaştõrma yapõlabileceği kaydõyla yatõrõm yeri olarak tahsis edilmesine karar verilir. Ayrõca, Bakanlõkça da uygun görülmesi halinde, münferit yatõrõm yeri olarak ilan edilen arazi, bedeli ilgili yatõrõmcõ tarafõndan karşõlanmak suretiyle de kamulaştõrõlabilir. Bu şekilde yapõlan kamulaştõrmalarda 4 üncü maddenin ikinci fõkrasõna göre işlem yapõlõr. Belirlenen alanõn kamulaştõrõlmasõnõn ardõndan alan, Hazine adõna tescil edilir ve sabit yatõrõm tutarõnõn binde beşini geçmemek üzere Bakanlar Kurulunca belirlenecek tutarõn, Bakanlõk Merkez Saymanlõk Müdürlüğü hesabõna yatõrõlmasõnõ takiben yatõrõmcõ lehine, 3 üncü ve 4 üncü madde hükümleri de dikkate alõnarak bedelli veya bedelsiz olarak Maliye Bakanlõğõnca irtifak hakkõ tesis edilir. Bakanlõk Merkez Saymanlõğõnca tahsil edilen bu tutarlar bütçeye gelir kaydedilir. Hazine arazilerinin tescili ve bu araziler üzerinde irtifak hakkõ tesis işlemlerine ilişkin belgelere ait liste ve listeyle ilgili açõklamalar Bakanlõkça Sayõştaya altõ aylõk dönemler halinde gönderilir. Başvuru sahibi tarafõndan hazõrlattõrõlacak 1/5000 ve 1/1000 ölçekli imar planlarõ, alt yapõ ve üst yapõ projeleri ve bunlarla ilgili ruhsat ve izinler Bakanlõk onayõ ve denetimine tabidir. Yukarõda sayõlan işlemlerin tamamlanmasõnõn ardõndan, yatõrõmõn gerçekleşmesi için alõnmasõ gereken izin, onay ve ruhsatlar, ilgili kurumlarca başkaca hiçbir işleme gerek kalmaksõzõn, onbeş gün içinde verilir.
Münferit yatõrõm yerinin belirlenmesi amacõyla toplanacak Kurulda, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Kültür ve Turizm, Sağlõk, Çalõşma ve Sosyal Güvenlik bakanlõklarõ ile Dõş Ticaret Müsteşarlõğõnõn görüşünün alõnmasõ zorunludur. Münferit yatõrõm tesislerinin yönetim ve işletmesinden yatõrõmõ gerçekleştiren gerçek ya da tüzel kişiler sorumlu olur. Yatõrõm tamamlanõp tesisin üretime geçebilmesi için alõnmasõ gereken izin ve ruhsatlar da ilgili kurumlarca onbeş gün içinde verilir. MADDE 6.- 4737 sayõlõ Kanunun 5 inci maddesi aşağõdaki şekilde değiştirilmiştir. Madde 5.- Kurulun çalõşmalarõ, endüstri bölgelerinin seçimi, yatõrõm izninin verilmesi, bölgenin yönetimi ve işletilmesi, münferit yatõrõmlar için izlenecek yol, Bakanlõkça yapõlan denetim ve irtifak hakkõ tesis bedelinin tespitine ilişkin usul ve esaslar ile Kanunun uygulanmasõna ilişkin diğer hususlar Bakanlõkça çõkarõlacak yönetmelikle düzenlenir. MADDE 7.- 4737 sayõlõ Kanunun geçici 1 inci maddesi aşağõdaki şekilde değiştirilmiştir. Geçici Madde 1.- Bu Kanunun yürürlük tarihinden önce 4562 sayõlõ Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu hükümlerine göre kurulmuş bulunan mevcut organize sanayi bölgelerinden, sanayi parsellerinin tahsis oranõ yüzde elliden düşük olan, tahsisi yapõlmamõş parsellerin bütünlük arz edecek şekilde bir arada bulunduğu, alt yapõ inşaatõ tamamlanmõş ya da tamamlanmak üzere olan karayolu, demiryolu, liman, havaalanõ yakõnlõğõ gibi alt yapõ avantajõ bulunan bölgelerden Bakanlõkça uygun görülenler, Bakanlar Kurulunca endüstri bölgesi olarak ilan edilebilirler. Endüstri bölgesi kurulmasõ talep edilen yerlerde, organize sanayi bölgelerinin bulunmasõ durumunda, öncelikle mevcut organize sanayi bölgeleri bu madde uyarõnca kõsmen veya tamamen endüstri bölgesi olarak ilan edilebilirler. Endüstri bölgesi olarak ilan edilen organize sanayi bölgelerinin yönetim ve işletmesinden, ildeki sanayi odasõ ya da sanayi ve ticaret odasõ bünyesinde kurulacak Endüstri Bölgeleri İşletme Müdürlüğü sorumlu olur. Organize sanayi bölgesi yönetimi, endüstri bölgesi ilanõna ilişkin Bakanlar Kurulu kararõnõn Resmi Gazetede yayõmlanmasõnõ takiben bir yõl içinde, bölge yönetimini Endüstri Bölgesi İşletme Müdürlüğüne devreder. Bu bölgelerde, bu Kanun ile tanõmlanan yatõrõmõ gerçekleştiren yatõrõmcõlar, bu Kanun ile getirilen teşviklerden yararlanõrlar. Organize sanayi bölgelerinin endüstri bölgelerine dönüştürülebilmesi için aranan kriterler, Bakanlõk tarafõndan hazõrlanarak yürürlüğe konulacak yönetmelikle düzenlenir.
MADDE 8.- 4737 sayõlõ Kanuna aşağõdaki geçici maddeler eklenmiştir. GEÇİCİ MADDE 2- Üzerinde kurulu sanayi tesisleri bulunan, arazi alanõ yüzellibin metre kareden büyük, kurulduğu dönemde geçerli olan imar planlarõ uyarõnca gerekli izinleri alarak faaliyete geçmiş, mülkiyeti yatõrõmcõlara ait alanlar, mülk sahibi gerçek ya da tüzel kişilerin başvurusu ve Bakanlõğõn uygun görmesi üzerine, Kurulun değerlendirmesinin ardõndan Bakanlar Kurulu kararõ ile özel endüstri bölgesi olarak ilan edilebilir. Birinci fõkra uyarõnca özel endüstri bölgesi ilan edilebilecek yerlerde, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce yatõrõmõnõ gerçekleştirmiş olmasõ, bu Kanunun yürürlük tarihinden itibaren bir yõl içinde Bakanlõğa başvuruda bulunmasõ, müracaat tarihi itibarõyla 213 sayõlõ Vergi Usul Kanunu uyarõnca Maliye Bakanlõğõnca belirlenecek yeniden değerleme oranõna göre güncellenmiş en az yetmişbeştrilyon Türk Lirasõ tutarõnda yatõrõmõ bulunmasõ, söz konusu faaliyet için ileri teknoloji kullanõlmasõ, yatõrõmõn veya teknolojinin geliştirilmesine yönelik fizibilite etüdünün sunulmasõ, yatõrõma geçtiği tarihte ÇED mevzuatõnõn yürürlükte olmasõ durumunda, ÇED olumlu kararõ ya da ÇED gerekli değildir kararõ alõnmõş olmasõ, arõtma tesisi için ISO 14000 belgesine sahip olunmasõ, mülkiyet sõnõrlarõ içinde tevsii imkanõ da göz önüne alõnarak gerekli alanõn bõrakõlmasõ şartlarõ aranõr. Özel endüstri bölgelerinin kamulaştõrmasõ yapõlmaz. Bölgenin yönetim ve işletmesinden mülk sahibi gerçek ya da tüzel kişiler sorumlu olur. Özel endüstri bölgesi ilan edilen alanlarda tesisi bulunan gerçek ya da tüzel kişilerden katkõ payõ alõnmaz. Bakanlar Kurulu kararõyla özel endüstri bölgesi ilan edilen alanlarda yer alan ve daha önce izin, onay ve ruhsatlarõ alõnmõş yatõrõmlarõn tüm izin, onay ve ruhsatlarõ yenilenir. Yeni alõnacak izin, onay ve ruhsatlar, ilgili kurumlar tarafõndan onbeş gün içinde verilir. Özel endüstri bölgelerinde uygulanacak Devlet yardõmlarõ, endüstri bölgelerinde uygulanacak Devlet yardõmlarõndan ayrõ olarak Bakanlar Kurulu tarafõndan belirlenir. GEÇİCİ MADDE 3.- Bu Kanunda öngörülen yönetmelikler, bu Kanunun yayõmõ tarihinden itibaren üç ay içerisinde hazõrlanarak Bakanlõkça yürürlüğe konulur. MADDE 9.- Bu Kanun yayõmõ tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 10.- Bu Kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.