Pestisit Uygulamasına Bağlı Akciğer Sağlığı Sorunları Dr Zafer Hasan Ali Sak Harran Üniversitesi Göğüs Hastalıkları Türk Toraks Derneği Çevre ve Meslek Hastalıkları Çalışma Grubu
Birçok kişi tarımda çalışanların çalıştığı ve yaşadığı ortamı temiz hava ve sağlıklı çevre ile ilişkilendirir. Ancak, tarım pestisid buharları, tozlu alanlar, gübre çukurları ve giderlerde hidrojen sülfür birikimleri, konvansiyonel silolarda nitrojen dioksit gibi solunumsal tehlikelerle doludur.
Pestisidler İnsektisidler Herbisidler Fungisidler Rodentisidler Sinir sistemlerini etkiler Otlara karşı koroziv etki Bitkiler için antibiyotik Antikoagulan etki
Pestisid kullanımı Dünya genelinde yaklaşık 2250 ton pestisid yıllık kullanılmaktadır. Organofosfat (OP) ve karbamat insektisidler (34%), Ditiyokarbamat fungisidler (18%) Fenoksil herbisidler (12%) oranlarıyla sıklıkla uygulanmakta. Int. J. Environ. Res. Public Health 2013, 10, 6442-6471; doi:10.3390/ijerph10126442
Tarım, balıkçılık, ormancılık ve gıda edüstrisinde yaygın şekilde ve büyük miktarlarda pestisid tüketimi sözkonusudur.
Pestisid ilişkili Hastalık İnsidansı Pestisid ilişkili hastalık insidansı [tam zamanlı eşdeğer(tze)] 100000 işçi başına yaklaşık 1,17 oranında görülmekte. İnsektisidler bunların %49 undan sorumlu. Tarımsal alandaki(18,2/100000 TZE) insidans diğer meslek gruplarının (0,53/100000 TZE) otuz katından fazla.. Int. J. Environ. Res. Public Health 2013, 10, 6442-6471; doi:10.3390/ijerph10126442
Pestisidler Yaygın kullanılan pestisidler Pestisid türü Herbisid İnsektisid Fungisid Bacterisid Rodentisid Fumigantlar Kimyasallar Chlorophenoxyl (2,4-D, 2,4,5-T and MCPA), urea derivatives, triazines (atrazine), amide (propanil), bipyridils (paraquat and diquat), glyphosate Organochlorines [dichlorodiphenylethanes (DDT, DDD, dicofol), chlorinated cyclohexanes and benzenes (lindane, HCB), cyclodienes (aldrin, endosulfan, chlordane and toxaphene) and chlordecone (mirex), organophosphates (chlorpyrifos, diazinon, parathion, malathion), carbamates (aldicarb, aminocarb), pyrethroids (pyrethrins, permethrin, deltamethrin, cypermethrin), rotenone, Bacillus thuringiensis (protein product) Dithiocarbamate, captan, captofol, pentachlorophenol, iprodione, sulphur Triazine-S-triones, chlorine-releasing agents, chlorine, dichloronitrobenzene Coumadin and derivatives, anticoagulants, strychnine, sodium fluoroacetate Methyl bromide, aluminum/zinc phosphide, sulfur
Pestisidler Nörotoksiteye göre pestisitlerin sınıflaması Nöral iletiyi engelleyenler Organochlorine dichlorodiphenylethanes (DDT, DDE) cyclodienes (aldrin, α-chlordane, γ-chlordane, cis-nonachlor, trans-nonachlor, oxychlordane, toxaphene parlar 26, toxaphene parlar 50) hexachlorocyclohexanes (hexachlorobenzene, -hexachlorocyclohexane, γ-hexachlorocyclohexane) chlordecone (Mirex) Pyrethroid Asetilkolin esteraz inhibitorleri Organophosphate Carbamate Ön-inflamatuar uyaranlar Chlorophenoxy herbisidler pyrethrin, tetramethrin parathion, malathion, methyl parathion, chlorpyrifos, diazinon, aldicarb, carbofuran, carbaryl, ethienocarb, fenobucarb 2,4-D (2,4-dichlorophenoxyacetic Acid) Int. J. Environ. Res. Public Health 2013, 10, 6442-6471;
Maruziyet Safhaları Mesleksel maruziyet pestisidin, üretim taşıma, hazırlama ve işyerinde uygulanması sırasında ortaya çıkar.
Çevresel Maruziyet
Ballı baharat pestisidli çocuklara şifa niyetine
Yeraltı Sularına Karışan Pestisid Maruziyet Yolları
Pestisid ilişkili solunum hastalıkları Maruziyet yollarına göre Pyretroid insektisidlerin lipid çözünürlüğü düşüktür. İnhalasyon yoluyla kolay emilirler. Metil bromid, renksiz kokusuz çabuk buharlaşan bir gazdır. Kapalı sızdırmaz ortamlarda inhalasyon yoluyla zararlıları öldürür.(fumigant) Organofosfat, karbamat, organoklorin insektisidler, DDT (diklorodifeniltrikloroetan), lindan, aldrin and klordan lipid çözünürlüğü nedeniyle ciltten emilirler. Klorofenoksil herbisidler tuzlu bileşiklerdir. Gastrointestinal yolla etki eder.
Pestisid ilişkili solunum hastalıkları Akut Bulgular: Hırıltı, Hava yolu irritasyonu, Boğaz ağrısı ve kuruluğu, Burun akıntısı, Öksürük, Nefes alamama, Göğüste sıkışma ve ağrı Pulmoner ödem Pulmoner konsolidasyon
Hapşırma ve burun akıntısı Hapşırma - Sabadilla Burun akıntısı Pyrethrinler İnorganik arsenikler Organofosfat insektisitler Karbamat insektisitler
Üst hava yolu irritasyonu yapanlar Naftalen Paraquat Kloropikrin Akrolein Dikloropropen Etilen dibromid Sülfür dioksid Sufuril florid Akrilonitril Formaldehid Kadmium tozları
secure.hosting.vt.edu Pulmoner Konsolidayon Paraquat - fibrozis Cadmium tozları Metil bromid
Pulmoner Ödem Metil bromür fosfin Fosfor Akrolein Etilen oksit Etilen dibromür Pyrethroids Kükürt dioksit Katyonik deterjanlar Kreozot metilizotiyosiyanat Kadmiyum
Dispne Nikotin paraquat Kadmiyum tozları siyanamid Sülfüril florür pentaklorofenol Metil bromür Kükürt dioksit kloropikrin
Akut solunum yetmezliği Bir olgu sunumunda, 6 yaşındayken astım tanısı konan 11 yaşında bir kız çocuğu içinde piretroid bulunan şampuanla köpeğini yıkarken «astım atağına bağlı akut solunum yetmezliği«sonrası hayatını kaybetti. (Wagner, 2000). Pamuk yaprak dökücü(thidiazuron)? Pestisid?
Pestisid ilişkili solunum hastalıkları Pestisid ilişkili solunum hastalıkları Mesleki Astım(sıklıkla atopik) Kronik bronşit, KOAH Akciğer Kanseri Sarkoidoz Alerjik Rinit Organik Toz Toksik Sendromu Solunum yolu enfeksiyonu http://dx.doi.org/10.1016/j.jes.2016.11.012 1001-0742/ 2016 The Research Center for Eco-Environmental Sciences, Chinese Academy of Sciences. Published by Elsevier B.V.
Jabłońska-Trypuć A. Reactive Oxygen Species 3(8):96 110, 2017; 2017 Cell Med Press http://dx.doi.org/10.20455/ros.2017.823
Toxicology and Applied Pharmacology 268 (2013) 157 177
Toxicology and Applied Pharmacology 268 (2013) 157 177
Toxicology and Applied Pharmacology 268 (2013) 157 177
Binlerce yıldır Şanlıufa da yerleşim yerleri dağ ve tepelik gibi yüksek yerlerde. Göbeklitepe Soğmatar Şuayp şehri Asurlular Babil Roma vs.
Çalışma Alanının Konumu Drenaj alanı 3.700 km², 1.500 km² lik kısmını ova alanı, Harran Ovası, 141.500 hektar sulama alanıyla GAP ın en büyük sulama sahasına ve Ortadoğu nun en büyük yeraltı suyu rezervine sahiptir.
Göbekli tepenin gizemli T taşları Eden cennetinin işaretleri mi?
Pestisid öncesi (%) Pestisid sonrası (%) p Burun akıntısı 9.5 37.3 <0.001 Hapşırma 2.4 32.9 <0.001 Gözde yanma 11.9 38.5 <0.001 Öksürük 5.2 34.5 <0.001 Balgam 4.0 29.4 <0.001 Hışıltılı solunum 4.4 29.8 <0.001 Nefes darlığı 8.7 37.3 <0.001 Göğüste sıkışma hissi 6.7 31.3 <0.001
FVC: %92.3 FEV1: %91.0 FVC: %83.7 p<0.001 FEV1: %84.4 p=0.010
FEV1 %92.6 %87.9 p=0.047 FVC %93.7 %82.3 p=0.001
FEV1/FVC oranı: %86.8 FEV1/FVC oranı: %81.7 (p=0.038) MMFR: %59.0 MMFR: %82.0 (p=0.025)
PM10 PM10 FVC (r=-.568,p=0.019) FEV1 (r=-.460, p<0.001)
Sonuç: Pestisid uygulaması yapılan bölgede yaşayan erişkinlerin solunum fonksiyonlarında azalmaya ve solunumsal yakınmalarında artışa yol açmaktadır. Çalışmamızın sonuçları, solunumsal bozulmada PM10 değerlerinin artmasının daha fazla rol oynayabileceği düşündürmektedir.
Pestisid ilişkili solunum hastalıkları Önlemler ve Korunma: 1-Pestisid kullanımının azaltılması Daha az toksik ve az buharlaşan alternatiflerin kullanılması Genetik uygulamalarla organizmalara dayanıklı tohumlar geliştirilmesi Ekim nöbeti (Farklı alana uygun tarım Ürünlerinin ekimi) Tarım ilaçlarında mutlak reçete şartı 2-Maske kullanımı, elbise değişikliği, iş sonrası duş gibi kişisel önlemler 3-Tarımsal alanlarda yeni yerleşim birimlerinin önlenmesi
Toksisitesi bulunmayan pestisidler
Teşekkürler