SELİM YALÇIN ANONİM ŞİRKETLERDE ESAS SERMAYE ARTIRIMININ DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIK NEDENİYLE İPTALİ
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ...VII İÇİNDEKİLER... IX KISALTMALAR DİZİNİ... XVII GİRİŞ...1 BİRİNCİ BÖLÜM ANONİM ŞİRKETLERDE SERMAYE ARTIRIMI KAVRAMI, TÜRLERİ, HAKİM OLAN İLKELER VE AŞAMALARI I. SERMAYE ARTIRIMI KAVRAMI...5 A. GENEL OLARAK...5 B. SERMAYE ARTIRIMINA OLAN İHTİYAÇ...7 C. SERMAYE ARTIRIMININ HUKUKİ NİTELİĞİNİN BİR ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞİKLİĞİ OLMASI...10 D. SERMAYE ARTIRIMI SERMAYE AZALTIMI KARŞILAŞTIRMASI...12 E. SERMAYE ARTIRIMININ ÖNŞARTLARI...13 1. Payların Nakdi Bedellerinin Tamamen Ödenmiş Olması...13 2. İç Kaynaklar Sermayeye Dönüştürülmeden Dış Kaynaklardan Sermaye Artırımı Yapılamaması...15
X II. SERMAYE ARTIRIMI TÜRLERİ...16 A. KAYNAĞINA GÖRE...16 B. YENİ PAY ÇIKARILIP ÇIKARILMAMASINA GÖRE...19 C. SERMAYE ARTIRIMININ HALKA AÇIK OLUP OLMAMASINA GÖRE... 20 III. SERMAYE ARTIRIMINA HAKİM OLAN İLKELER...21 A. SERMAYENİN KORUNMASI İLKESİ...21 B. EŞİT İŞLEM İLKESİ... 22 C. ORANSALLIK İLKESİ... 23 IV. SERMAYE ARTIRIMININ AŞAMALARI... 24 A. ESAS SÖZLEŞME DEĞİŞLİĞİ TASLAĞININ HAZIRLANMASI VE KABULÜ... 25 B. GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI İZNİ... 25 C. GENEL KURULUN TOPLANMASI VE SERMAYE ARTIRIMI KARARI ALMASI... 26 D. İMTİYAZLI PAY SAHİPLERİ ÖZEL KURULUNUN ONAMA KARARI... 26 E. RÜÇHAN HAKLARININ KULLANILMASI VE İŞTİRAK TAAHHÜTLERİNİN TOPLANMASI... 28 F. KISMİ ÖDEMELERİN YAPILMASI...31 G. YÖNETİM KURULU BEYANININ HAZIRLANMASI...31 H. TESCİL VE İLAN...32 İKİNCİ BÖLÜM GENEL KURUL KARARLARININ HÜKÜMSÜZLÜĞÜ VE GENEL KURUL KARARININ SERMAYE ARTIRIMI İLE İLİŞKİSİ I. GENEL KURUL, GENEL KURUL KARARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE SERMAYE ARTIRIMI KARARI VE
HÜKÜMSÜZLÜK AÇISINDAN GENEL KURUL KARARIYLA İLİŞKİSİ...35 A. GENEL KURUL...35 B. GENEL KURUL KARARI...37 C. GENEL KURUL KARARININ HUKUKİ NİTELİĞİ... 38 D. SERMAYE ARTIRIMI KARARI VE HÜKÜMSÜZLÜK AÇISINDAN GENEL KURUL KARARIYLA İLİŞKİSİ...39 II. GENEL KURUL KARARLARI AÇISINDAN HÜKÜMSÜZLÜK TÜRLERİ... 40 A. GENEL BAKIŞ... 40 B. HÜKÜMSÜZLÜK TÜRLERİ... 44 1. Yokluk... 44 2. Butlan... 46 3. İptal Edilebilirlik... 48 4. Askıda Hükümsüzlük...51 III. ÖZEL OLARAK SERMAYE ARTIRIMI AÇISINDAN HÜKÜMSÜZLÜK...52 A. GENEL BAKIŞ...52 B. ANONİM ŞİRKETİN TEMEL ESASLARINA VE SERMAYENİN KORUNMASI İLKELERİNE AYKIRILIK SEBEBİYLE BUTLAN...53 1. Anonim Şirketin Temel Esaslarına Aykırılık...53 2. Sermayenin Korunması İlkesine Aykırılık... 54 C. İPTAL EDİLEBİLİRLİĞİN SERMAYE ARTIRIMINDA GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ...55 1. Kanuna Aykırılık...55 2. Esas Sözleşmeye Aykırılık... 56 3. Dürüstlük Kuralına Aykırılık...57 D. ASKIDA HÜKÜMSÜZLÜK...57 XI
XII ÜÇÜNCÜ BÖLÜM DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIĞIN BİR İPTAL SEBEBİ OLARAK SERMAYE ARTIRIMI İLE İLGİLİ GÖRÜNÜŞ BİÇİMLERİ I. DÜRÜSTLÜK KURALINA GENEL BAKIŞ...59 II. KANUNİ DÜZENLEME VE DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIĞIN İPTAL SEBEBİ OLARAK KABUL EDİLMESİNİN ARKA PLANI...62 III. SERMAYE ARTIRIMININ DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIĞI...65 A. GENEL OLARAK...65 B. SERMAYE ARTIRIMI HAKKININ AÇIKÇA KÖTÜYE KULLANILMASI... 68 C. SERMAYE ARTIRIMINDA HAKLARIN SAKINILARAK KULLANILMASI İLKESİNE AYKIRILIK.75 D. SERMAYE ARTIRIMINDA PAY SAHİBİNİN SADAKAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRILIK... 83 E. SERMAYE ARTIRIMINDA EŞİTLİK İLKESİNE AYKIRILIK... 88 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIK NEDENİYLE SERMAYE ARTIRIMININ İPTALİ DAVASI VE ÖZEL DURUMLAR I. SERMAYE ARTIRIMININ İPTALİ DAVASI...95 A. GENEL OLARAK...95 B. SERMAYE ARTIRIMININ DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIK SEBEBİYLE İPTALİ DAVASININ KOŞULLARI... 96
XIII 1. Sermaye Artırımı Kararı... 97 2. Sermaye Artırımının Dürüstlük Kuralına Aykırı Olması... 97 C. İPTAL DAVASININ TARAFLARI... 97 1. Davacı... 97 a. Pay Sahibi...98 aa. Pay Sahibinin İptal Davası Açmasının Şartları... 100 aaa. Olumsuz Oy Kullanma ve Muhalefeti Tutanağa Geçirtme Şartı... 100 bbb. Olumsuz Oy Kullanma ve Muhalefetin Tutanağı Geçirtilmesi Şartının İstisnası... 102 b. Organ Olarak Yönetim Kurulu... 103 c. Yönetim Kurulu Üyesi... 104 2. Davalı... 104 D. HAK DÜŞÜMÜ SÜRESİ... 105 E. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME... 107 1. Yetkili Mahkeme... 107 2. Görevli Mahkeme... 108 F. İPTAL DAVASINDA YARGILAMA USULÜ... 108 G. TEMİNAT... 109 H. BİRDEN FAZLA AÇILAN İPTAL DAVALARININ BİRLEŞTİRİLMESİ VE HAK DÜŞÜMÜ SÜRESİ SONA ERMEDEN DURUŞMAYA BAŞLANAMAMASI...110 I. DAVANIN AÇILDIĞININ VE DURUŞMA GÜNÜNÜN İLANI... 112 J. ALEYHİNE İPTAL DAVASI AÇILAN SERMAYE ARTIRIMI KARARININ UYGULANMASININ GERİ BIRAKILMASI... 112 K. KÖTÜ NİYETLE İPTAL DAVASI AÇILMASI...116 L. SERMAYE ARTIRIMININ İPTALİNDE YARGILAMA SONUCU VERİLECEK MAHKEME KARARININ ETKİSİ...117
XIV M. SERMAYE ARTIRIMININ İPTALİNE İLİŞKİN İLAMIN TİCARET SİCİLİNE TESCİLİ VE İNTERNET SİTESİNDE YAYINLANMASI YÜKÜMLÜLÜĞÜ...118 II. ÖZEL DURUMLAR...119 A. YÖNETİM KURULUNUN DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI SERMAYE ARTIRIMI KARARINI UYGULAMASI SORUNU...119 B. MAHKEMENİN DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI SERMAYE ARTIRIMI KARARINI İPTAL EDEREK İPTAL EDİLEN KARAR YERİNE DÜRÜSTLÜK KURALINA UYGUN BİR SERMAYE ARTIRIMI KARARI VERİP VEREMEYECEĞİ HUSUSU... 122 C. SERMAYE ARTIRIMI KARARININ MAHKEMECE YERİNDELİK DENETİMİNE TABİ TUTULMASI... 123 D. DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI BİR SERMAYE ARTIRIMININ ŞİRKET TARAFINDAN ALINACAK YENİ BİR KARARLA DÜZELTİLMESİ... 124 E. SERMAYE ARTIRIMI KARARININ ŞİRKET TARAFINDAN ALINACAK YENİ BİR KARARLA GERİ ALINMASI VE SERMAYE ARTIRIMINDAN VAZGEÇİLMESİ... 128 F. SERMAYE ARTIRIMINDA TAHKİM... 131 G. SERMAYE ARTIRIMININ KISMİ İPTALİ... 133 H. SERMAYE ARTIRIMININ DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI BİR ŞEKİLDE REDDİNE İLİŞKİN KARARIN İPTALİ HUSUSU... 135 I. SERMAYE ARTIRIMININ DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI BİR ŞEKİLDE İMTİYAZLI PAY SAHİPLERİ ÖZEL KURULUNDA ONANMAMASINA İLİŞKİN KARARIN İPTALİ HUSUSU... 138 J. TEK PAY SAHİPLİ ŞİRKETTE SERMAYE ARTIRIMININ DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRILIK SEBEBİYLE İPTALİ...141
XV K. DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI OLAN SERMAYE ARTIRIMI KARARININ TİCARET SİCİL MÜDÜRLÜĞÜ NEZDİNDEKİ DURUMU... 143 SONUÇ... 147 KAYNAKÇA... 155