Gözle Gönül Arası Mehmet Uhri fiartl Tahliye Hastanenin hasta haklar biriminden sorumlu idarecisi "çatt k" diye söyleniyordu. Hastanemizin eski binas y k l p yerine çok katl modern mimari özelliklere sahip d fl cephesi tümüyle cam kaplama yeni hastane binas infla edilmiflti. Binan n iç s cakl ve havaland r lmas merkezi klima sistemiyle sa land için camlarda aç l r pencere bulunmuyordu. Hasta haklar birimine baflvuran hasta ise istedi inde aç p d flar daki temiz havay soluyabilece i penceresi olan bir odada kalmak istedi ini söylemifl ve srarc olmufltu. Binada hiçbir
odan n penceresinin olmad n bina içi havan n temizlenip sterilize edildi- ini, d flar daki havadan daha temiz ve sa l kl oldu unu söylememiz hastay ikna etmeye yetmemiflti. Baflka hastaneye gitmeyi ise doktorunun bu hastanede olmas n gerekçe göstererek geri çevirmifl, hastan n doktor seçme hakk n hat rlatmay da ihmal etmemiflti. 134 "Biliyorum, aç l r penceresi olan oda istedi im için bana içerlediniz. nan n kapris yapm yordum." Emekli a r ceza hakimi oldu unu ö rendi imiz beyefendinin sa l k bakanl flikayet hatt n da devreye sokmas üzerine hastane idaresi sorun daha fazla büyümeden görece daha eski olan yan binadan hasta odas sa lanmas biçiminde çözüm üretmiflti. Klinikler aras sorun yaflansa da üroloji klini inde yatmakta olan hastam za iste ine uygun özellikte yan binadaki kulak burun bo az klini inde oda ayarlad m z bildirdik. Verilen yeni hasta odas n da be enmeyip baflka sorun veya sorunlar ç - karaca ndan endifle ediyorduk. Sesini ç karmadan daha küçük ve y pranm fl da olsa aç l r penceresi olan hasta odas na yerleflti. Birkaç gün sonra hastam z hava almak için ç kt hastane bahçesinde bankta otururken görünce gidip yan na oturdum. Odas ndan memnun olup olmad n sorunca bafl n önüne e ip bir süre suskun kald. "Biliyorum, aç l r penceresi olan oda istedi im için bana içerlediniz. nan n kapris yapm yordum. Yere kadar kocaman cam da olsa pencere olmay nca hapishaneye kapanm fl m gibi geliyordu. Bunun verece i moralsizlikle tedavi olamay p hastal ktan hiç kurtulamayaca m hissine kap l - yordum." "Kapal yer korkusu gibi bir fley bu söyledi iniz. Daha önce de var m yd?" "Eskiden hiç yoktu, hatta umu-
rumda bile de ildi. Çok daha karanl k, havas z ortamlarda kald m bile oldu. Mesle e bafllad m y llarda ömür boyu hapse mahkum edilmesini sa lad m ve hapishanedeyken hastalan p ölen bir mahkûmun öldükten sonra iletilmesi için bana hitaben yazd mektup birkaç y l önce elime geçene kadar böyle bir s k nt m yoktu." "Do rusu merak ettim. Sak ncas yoksa mektupta sizi s k nt ya sokan ne yaz yordu?" "Hak etti inden çok ceza almas - na yol açt m için sitem ediyordu. Hapishanenin nas l bir yer oldu unu tan madan mahkûmlar oraya göndermemem gerekti ini, hiç olmazsa bir günümü hapishanede BD EYLÜL 2013 geçirmifl olsam bu flekilde abart l bir karara ortak olmayaca m düflündü- ünü yazm flt. Yanl fl anlamay n suçsuz oldu unu iddia etmiyordu. Verilen müebbet hapis cezas n n günün birinde özgür olma umudunu elinden al yor olmas na itiraz ediyor, a r buluyordu. O davada adam ipten ald m, hayat n kurtar p iyilik yapt m düflünmüfltüm. Hiç de öyle de ilmifl." " yi de bunlar n sizi s k nt ya düflüren oda meselesi ile ne ilgisi var?" "Mektubun devam nda özgürlü ü k s tlanm fl insanlar n ne hissettiklerini anlat yor, hapishane ortam ile evini k yasl yordu. nsanlar n kand r ld klar n, hapishanelerin varl sayesinde d flar dakilerin kendilerini özgür hissetmelerini sa lad klar n, asl nda evlerinde de mahpus hayat yaflayan çok insan oldu unu düflünüyordu. nsanlar n kand r ld klar n, hapishanelerin varl sayesinde d flar dakilerin kendilerini özgür hissetmelerini sa lad klar n, asl nda evlerinde de mahpus hayat yaflayan çok insan oldu unu düflünüyordu. Solunan havan n özgürlük kokmad her ortam n mahpushane oldu unu, ömür boyu kalaca hapishanede bile avluya ç kt nda temiz havay içine çekip ruhunu özgür hissetmeyi baflard n, en çok kendi eliyle aç p d flar daki havay içine çekecek bir penceresi olamad na üzüldü ünü anlatm fl, 'Allah kimseyi penceresiz b rakmas n' diye yazm flt." Bafl n öne e ip bir süre öylece suskun kald ktan sonra dönüp Umar m pencereli oda konusunda neden srar etti imi anlam fl ve biraz olsun hak vermiflsinizdir dedi. Aya a kalkt. Odas na kadar efllik etmek istedi imi söyledim sesini ç - karmad. Asansörün kap s nda beklerken eliyle omzuma yasland. Yorulmufltu. " flte böyle, doktor bey. Yafllan n- 135
BD EYLÜL 2013 ca özgürlü ün nas l bir fley oldu unu insan daha iyi anl yor. fiu kadarc k yolu yürürken bile yoruluyorsan birileri hakk nda çoktan karar vermifl, infaz bafllam fl gibi hissediyorsun. Bu da bir tür mahpusluk oluyor." " yileflip ç kacaks n z o zaman bunlar unutursunuz." "fiartl Tahliye o senin dedi in. Yaramazl k etmeyip doktorun sözüne uydu un sürece sal veriyorlar. Can ç kmadan huy ç km yor. Seni buraya getiren huylar n bir süre sonra deprefliyor ve yine hastane. Benim için günler böyle geçiyor. Hapishaneden mektup gönderen o rahmetliyi giderek daha çok düflünür oldum. Vicdan m kemirip duruyor." "Siz görevinizi yapm fls n z. Vicdan n z rahat olmal." "Ölümden döndürüp bitkisel hayata mahkum etti iniz hasta için siz de görevinizi yapm fl olursunuz ama yaflatmak için o bedene eziyet ederken vicdan n z n hepten rahat oldu unu sanm yorum." "Ama " "Amas n bofl ver. Konu nerden tutsan elinde kal yor. Rahmetlinin dedi i gibi, suçu olmad halde kendi hücresini ko uflunu yap p genç yaflta kendini hayata hapsedenleri düflündükçe daha çok üzülüyorum." 136 Asansöre binip hasta kat na ç - k ncaya kadar konuflmad. Odas na ulaflt m zda bafl ucunda duran k z ve o luna ait foto raflar gösterdi. "Deli gibi çal fl yorlar. yi e itim almalar çal flkan olup hayata tutunmalar için rahmetli eflim ve ben çok çabalad k. yi bir e itim vermek d fl nda onlara b rakabilece imiz miras yoktu. Bizi utand rmad lar ikisi de okuyup meslek edindiler. Girdikleri ifllerde de çal flkanl klar sürüyor. fiurada ziyaretime gelecek vakitleri bile s - n rl." "Ne güzel. Onlarla gurur duyuyor olmal s n z." "Hapishaneden mektup gönderen o rahmetliyi giderek daha çok düflünür oldum. Vicdan m kemirip duruyor." "Bu konuda çok emin de ilim. Herkes gibi bir an önce ev sahibi olma telafl na girdiler. Evin borcu bitene kadar de il b rakmak ifl bile de ifltire-
Özgür olmad klar n anlamas nlar diye hapishaneler infla edilip devasa adalet saraylar kuruluyor. (...) Yeter ki hapishaneler dolu olsun. Yoksa insanlar kime bak p haline flükredecek?" mez haldeler. Ald klar evler onlar n kendi istekleri ile girip hayatlar n k s tlad klar hapishaneye benzedi. Borcu öderken bir yandan da içini tefrifl etmekle u rafl yorlar. Üstelik, herkes böyle yap nca kimse durumun garipli ini görmüyor, yaflananlar normal san yor. Çal flt klar ifl yeri ald klar ev bir de kulland klar araba aras nda geçen hayat özgürce yaflad klar n san yorlar. BD EYLÜL 2013 Özgür olmad klar n anlamas nlar diye hapishaneler infla edilip devasa adalet saraylar kuruluyor. Eskinin suçlar suç olmaktan ç kt kça yeni suçlar icat ediyorlar. Yeter ki hapishaneler dolu olsun. Yoksa insanlar kime bak p haline flükredecek?" "Hukukçu oldu unuz için piflmanl k duyuyor gibi konufluyorsunuz." "Böyle bir oyuna alet oldu unu düflünen herkes kadar piflman m. Suç iflleyeni topluma zarar vermemesi için tecrit etmelerini anlar m ama bu durum, her yere hapishane yap lmas için gerekçe olamaz. çeridekiler kadar d flar dakilere de gözda vermek için hapishaneleri gözden uzak yerlere de yapm yorlar. Sanki, millet bak p haline flükretsin sonra kendi ko uflunu sahiplenip tefrifl etmek için çabalas n dursun isteniyor. Haks zl a isyan eden üniversite ö rencilerine hofl görüyle bak p delikanl l na veren bu millet nas l oldu da hofl görüsünü yitirdi san yorsun? Ceza evlerinde neden bu kadar çok ö renci var? Üzerinde düflünmek, konuflmak gerekiyor." Çocuklar n n resimlerine sevgi ve hasret dolu gözlerle tekrar bak p baflucuna koydu. Yata- na uzand. Efllik etti im için teflekkür etti. O günden sonra hal hat r sormak için odas na u ramay ihmal etmedim. Prostat ameliyat sorunsuz ve baflar l geçti. Bir hafta kadar sonra flifa ile taburcu oldu. Taburcu oldu u gün izin günüme denk geldi i için vedalaflamad k. Gitmeden servis çal flanlar yla selam yollad n ve flartl tahliye deyin o anlar dedi ini aktard lar. mehmetuhri@butundunya.com.tr Adaleti seven bir insan için her yer emindir Ėpiktetos 137