C E Z A H U K U K U D E R G S N SAN MAYIS HAZ RAN 2008 SAYI 1 TÜRK CEZA HUKUKU DERNEG TARAFINDAN ÜÇ AYDA B R YAYIMLANIR. I
SUÇ VE CEZA CRIMEN E POENA CEZA HUKUKU DERG S ISSN: Sahibi Türk Ceza Hukuku Derne i ktisadi flletmesi ad na Prof. Dr. Duygun Yarsuvat Genel Yay n Yönetmeni Av. Fikret lkiz Sorumlu Müdür Av. Fehmi Demir Yay n Kurulu Prof. Dr. Duygun Yarsuvat Prof. Dr. Köksal Bayraktar Doç. Dr. Ümit Kocasakal Av. Fikret lkiz Av. Fehmi Demir Copyright Türk Ceza Hukuku Derne i Türk Ceza Hukuku Derne i yay n d r Üç ayda bir yay nlan r Abone Bilgisi Cemile Meral 0212/511 54 32 Dahili: 12 letiflim Adresi Türk Ceza Hukuku Derne i Nuruosmaniye Cad. No: 56 K: 4 Ca alo lu/ STANBUL Tel.: 0212/513 11 71 Bas m Yeri Kahraman Ofset Neflriyat San. Tic. Ltd. fiti. Yüzy l Mah. Matbaac lar Cad. No:34/4 Atahan-Yüzy l-ba c lar/ STANBUL Tel.: 0212/629 00 01 Bas m Tarihi Nisan 2008 II
çindekiler 1 Türk Ceza Hukuku Derne i Kamuoyu Aç klamas Av. Zuhal Dönmezer Çak ro lu 4 Can m Babam Prof. Dr. Timur Demirbafl 10 Ceza nfaz Hukukunun Ça dafl lkeri ve 5275 Say l Kanun Hakim Kenan pek 22 Yeni Ceza nfaz Sistemi ve Cezaevlerimiz Dr. Hakan K z larslan 28 Yeni Ceza nfaz Sisteminin Ana lkeleri ve Uygulama Av. Mustafa T rt r 41 Mükerrirlere Özgü nfaz Rejimi Av. Mustafa T rt r 50 Regime Exclusive To The Recidivists Av. Ya z Ali Da l 59 Kamu Davas nda Yarg tay Bozma Karar n n Anlam Metin Aslan 64 nsan Haklar n n Evrimci Özelli i ve Bütünselli i Esin Tuncero lu 73 Terörün Tan m ve Uluslararas Hukuktaki Yeri Sydney Adoua 111 Kanada Antiterörist Kanununun P nar Memifl Temel Haklar Üzerine Etkisi Av. Dilek Salman 125 5651 Say l Kanun ve Eriflimin Engellenmesi Av. Dilek Salman 142 5651 And Resolution On The Prevention Of Access Av. Serdar Mermut 146 Sendikal Haklar n Kullan lmas n n Engellenmesi Suçu Av. Davut Gürses 157 Adil Yarg lamay Etkilemeye Teflebbüs Suçu ve Savunma Stj. Av. Nazan Altundere 164 fiüpheden San k Yararlan r lkesi (In Dubio Pro Reo) Av. Emin Canacankatan 184 Kaçakç l kla Mücadelede Yeni Kanundaki Yaklafl mlar Av. Taylan Erimer 193 hracat Kaçakç l ve 5607 Say l Kanun Kerem Çelikboya 204 T p Hukukundaki Geliflmeler V. Türk- Alman T p Hukuku Sempozyumu Prof. Dr. Belk s Dinçol 213 Eski Önasya Toplumlar nda Suç Prof. Dr. Köksal Bayraktar Kavram ve Ceza Av. Yasemin Antakyal o lu 218 Avrupa nsan Haklar Mahkemesi Üçüncü Daire Çapl k - Türkiye Davas Av. Yasemin Antakyal o lu 230 Avrupa nsan Haklar Mahkemesi Dördüncü Daire Tuncer ve Durmufl - Türkiye Davas III
IV
SUÇ ve CEZA Türk Ceza Hukuku Derne i nin yay n organ olan Suç ve Ceza Ceza Hukuku Dergisi nin 2 inci say s okuyucular m za ulaflm flt r. Dernek yönetimi olarak, ne kadar heyecan duydu umuzu belirtmek isteriz. Gerçekten 3 ayda bir yay nlanmas kararlaflt r lm fl olan bu derginin hayata geçmesi büyük zorluklarla olmufltur. Yaflamas da kuflkusuz zorluklarla mücadele edilerek gerçekleflecektir. Ceza Hukuku, günlük yaflamlar m zda s kl kla uygulama alan bulunan bir hukuk disiplinidir. Siyasi iktidarlar, ceza hukuku normlar n uygulamay çok severler. Ancak ceza normlar n n kendilerine uygulanmas na mani olmak için ellerinden geleni yaparlar. Özellikle 2008 y l Ceza Hukuku aç s ndan oldukça dalgal bir görünüm göstermektedir. 2000 li y llarda Türkiye Cumhuriyeti nin Avrupa Birli i ne kabulü için ç kart lan uyum yasalar ile Avrupa müktesebat n yakalad m z ileri sürmekte idik. Avrupa Birli i siyasileri ve hukukçular, uygulamay bekleyelim derken, bizler de buruk bir gülümseme oluflmakta idi. Hatta, eski Türk Ceza Kanunu 312 inci maddesinde yap lan de ifliklikten sonra, Türk Hükümeti, DGM Mahkemeleri taraf ndan 312 inci maddenin uygulanmas ile ilgili verdikleri beraat kararlar n Avrupa Birli i nezdindeki Büyükelçilik vas tas yla Avrupa nsan Haklar Mahkemesi Sekreteryas na sunarak, flte uygulama diyebilmifllerdi. Oysa, aradan 8 y l geçti, yeni Türk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu yap ld, 301 inci maddenin uygulanmas, bu maddenin de ifltirilmesi gerekti i Avrupal ülkeler taraf ndan srarla istenmeye baflland. Ceza Muhakemesi Kanunu Koruma Tedbirleri bafll alt nda, 7 bölümden oluflan kifli hürriyetini k s tlay c ifllemleri tedbir bafll alt nda s ralam flt r. Oysa bu tedbirlere, yaln zca 4422 say l Ç kar Amaçl Suç Örgütleriyle Mücadele Kanunu nda yer verilmifl idi. Yeni Kanunun yap lmas yla an lan kanun kald r lm fl, bu fevkalade tedbirler ola an tedbirler haline getirilmifltir. Yine, Ceza Muhakemesi Kanunu na daha evvelce Devlet Güvenlik Mahkemeleri olarak an lan özel yetkili ve görevli mahkemeler ilga edilmifl, V
yerlerine özel yetkili a r ceza mahkemeleri getirilmifltir. Unutmayal m ki, Devlet Güvenlik Mahkemeleri, Avrupa nsan Haklar Mahkemesi nin Türkiye aleyhine verdi i müteaddit kararlar sonras nda Türk Hükümeti taraf ndan kald r lmas öngörülmüfl, ve fakat bu mahkemelerin yerine önceleri 1412 say l Ceza Muhakemesi Usulü Kanunu 394/a, 394/b, 394/c ve 394/d maddeleri ilave edilmifl ve yeni yap lan Ceza Muhakemesi Kanunu nun 250-252 inci maddeleri aras nda düzenlemeye gidilmifltir. Bu bir flark kurnazl d r. Gerçekte bu mahkemelerle ilgili olarak de iflen sadece mahkemenin ad d r: A r Ceza Mahkemeleri fleklinde ifade edilmektedir. Prensipler ayn d r, hakimlerin seçimi, yetkileri, görevleri, askeri hakim ve savc lar hariç ayn d r. Hatta o kadar ki, yarg lama görevi gördükleri yerler ve mekanlar dahi ayn d r. Bu mahkemelerde görev yapan savc lar n kendilerini özel yetkili olarak kabul etmeleri sonucunda, polis de bu mahkemelere kanun taraf ndan verilen imkanlar kullanmak amac yla bütün fiilleri örgüt kurma ve örgüte üye olma fiili olarak de erlendirmekte ve bu mahkemeleri adeta her olayda yetkili hale getirmektedir. Her ne kadar, kanunda aç kça soruflturman n bizzat savc lar taraf ndan yap laca- aç kça alt çizili olarak belirtilmifl ise de, soruflturmay yapan Cumhuriyet Savc lar de il, polis olmaktad r. Anayasas nda kuvvetler ayr l prensibinin yer ald demokratik Türkiye de, böylece yarg, yürütmenin emri alt na girmektedir. Ceza Muhakemesi Kanunu nun 251 inci maddesinde yer alan usul hükümleri de zaman zaman uygulanmamakta, o kadar ki flüphelinin yan nda, hukuki yard mda bulunan avukat na, kanunda öngörülmesine ra men, ifade tutana dahi verilmemektedir. Gece arama yap lmas kanunca yasaklanm fl olmas na ra men, geçerli olmayan bahanelerle gece yar lar aramalar yap lmaktad r. fade tespitlerinin hukuka ayk r bir flekilde yap lmamas gerekti i halde, yorma usulleri, psikolojik bask kullan lmak yolu ile ifadeler al nmaya çal fl lmaktad r. fiüphelilere isnat edilen fiil bildirilmeden, telefon tespitlerinde yer alan konuflmalara verece i cevaplarla delil elde edilmek istenmektedir. Son dönemlerde delil araflt rmas yap lmadan iletiflimin dinlenmesi, teknik araçlarla izlemek yollar polis taraf ndan tercih edilen VI
yöntemleri oluflturmaktad r. Bu kolay yöntemlere karar veren polis, savc ya baflvurmakta, savc da, yedek hakimden yeteri kadar inceleme yapmadan karar alabilmektedir. Bu yöntemin traji komik sonuçlar da ortaya ç kmaktad r. stanbul Barosu Baflkan na intikal eden bir olayda, avukattan intikam almak isteyen bir kifli, telefonla polise, avukat n çete mensubu oldu u ihbar yapmas üzerine, savc hakimden karar al p, alacakaranl kta avukat n evini ve yaz hanesini arayabilmifltir. Arama s ras nda muhbirin avukata etti- i nas l seni yakt m telefonu ile savc ve polis uyanm fl ve bu yüz k zart c olay n kapanmas n talep eder olmufllard r. Keza, bas nda ç kan haberler de, yaflanan tuhafl klar kamuoyuna sunmaktad r. 28 Mart 2008 tarihli Cumhuriyet Gazetesi nin 1 inci sayfas nda ç - kan Operasyonda Tuhafl klar Zinciri; Karakolda Ergenekon Zanl - s Oldu bafll kl haberin içeri i bunlara bir örnek teflkil etmektedir. Bu ve bunun gibi olaylara, hukuki ihlallere flahit oldukça, Avrupa Birli i ülkelerinin yetkili a zlar n n uygulamay görelim sözlerinin ne kadar anlaml oldu u bir kere daha ortaya ç kmaktad r. sim de ifltirmek suretiyle kanun yapmak, uyum yasas yapmak demek olmad aç kt r. Kanunda kolluk görevlisi tabirinin kullan lmas, adli kollu un kuruldu u anlam na gelmedi i tart flmas zd r. Polis, savc dan ba ms z olarak yeterli hukuki bilgiye sahip olmadan, fiillerin hukuki vas fland rmalar n yapmak imkan na sahipli i süregelmektedir. Bu bir keyfiliktir. Türkiye, keyfilikle mücadele edecektir. Derne imizin kurulufl amac da ça dafl, insan haklar na sayg l hukukun ülkede yerleflmesinin uygulay c lar ve uygulananlar taraf ndan özümsenmesini sa lamakt r. Hukuka sayg l günlere TCHD Baflkan Prof. Dr. Duygun YARSUVAT VII