10. SINIF KONU ANLATIMLI 4. ÜNİTE: OPTİK 5. Konu RENKLER ETKİNLİK ve TEST ÇÖZÜMLERİ
2 Ünite 4 Optik 4. Ünite 5. Konu (Renkler) ETKİNLİK-1 Cevapları a) b) c) ç) d) e) gül kısmı da, yapraklar da f) g) karpuzun iç kısmı, dış kısmı ETKİNLİK-2 A nın Cevapları 1. a., b. beyaz, c. cyan, d. magenta 2. 3. Barış, Banu, Aydın 4. 5. 6. I., II., III., IV. 1. 2. 3. D 4. B nin Cevapları 5. D 6. D 7. 8. D 9. 10. D 11. D
RENKLER 3 Test 1 in Çözümleri a 1. Güneş ışığında beyaz görünen güvercin, verilen düzenekte görünüyormuş. Beyaz cisimler, üzerine düşen tüm renkleri yansıtır. Eğer filtreden herhangi renkte bir geçseydi, güvercin o renkte görünürdü. Güvercin göründüğüne göre, filtresi üzerine düşen X larını geçirmiyor demektir. Örneğin; X ı, filtresi de ise, güvercin görünür. Sarı yüzey, üzerine düşen lardan, ve yı yansıtır. Sarı renkli kumaşa ışık düşürüldüğünde, kumaş, görünür. 3. Beyaz ışık altında görü- nen kumaşın gerçek rengi dır. beyaz ışık renkli kumaş ışık 2. I. şekilde hem zemin hem de kuş olduğundan, gözlemci bunları net olarak ayırt edemez. Buna, kuş kamufle olmuş deriz. II. şekilde beyaz kumaşın üzerine ışık düşürülüyor. Bu durumda hem zemin hem de kuş görünür. Böylece kuş kamufle olur. eşil kumaş ışığı yansıtmadığı için, kumaş görünür. Kumaşın üzerindeki kuş, ışıkta görünür. Böylece III. düzenekte kuş kamufle olmaz. I II III Cevap B dir. 4. Nuri nin K balonunu olarak görmesi için, gözlük ından geçmemelidir. K balonu geçen ışık yok K balonundan gelen ların gözlük ından geçmemesi için, K balonu beyaz, ya da olmamalıdır. Kırmızı, veya renkli olabilir. Çünkü balon bu renklerde ise, gözlük ından geçmez. ışık geçiyor IV numaralı düzenekteki kumaş ışığı yansıtmadığı için görünür. Kuş beyaz olduğundan ışığı yansıtarak görünür. Bu IV düzenekte kuş kamufle olmaz. O hâlde I ve II numaralı düzeneklerde kuş kamufle olur, III ve IV numaralı düzeneklerde ise kamufle olmaz. Cevap A dır. L balonu L balonundan gelen lardan yalnızca olanlar, gözlük ından geçtiği için, L balonu görünüyor. Bu durumun olabilmesi için L balonu ya beyaz ya da olmalıdır. Şimdi de aynı K ve L balonlarına filtre arkasından bakıldığını düşünelim. Bu durumda K balonu veya görünür, görünmez. L balonu ise filtre arkasından görünmez.
4 Ünite 4 Optik 5. delikli levha beyaz perde C) X bölgesi, bölgesi ise Z bölgesi cyan olur. Noktasal ışık kaynaklarından çıkan ları şekildeki gibi perde üzerine gönderelim. Orta kısma hem hem de lar düştüğünden burası olacaktır. Sarının etrafına ise lar düştüğünden bu kısım renkte olacaktır. Perdenin diğer kısımları her iki kaynaktan da almadığı için olacaktır. D) E) X ve bölgeleri beyaz olursa Z bölgesi de beyaz olur. 6. üzey güneş ışığı altında beyaz göründüğüne göre beyaz renklidir. Bu yüzey renkli gözlükle göründüğüne göre, gözlüklerin ı renklidir. Söz konusu beyaz yüzeye ışık düşürülürse, yüzey rengi yansıtır; ancak yansıyan, gözlük ından geçemeyeceğinden, yüzey görünür. Cevap E dir. X bölgesi, bölgesi magenta ise Z bölgesi beyaz olur. Çünkü ve magenta birbirinin tamamlayıcı renkleridir. Cevap D dir 8. 7. A) B) X bölgesi, bölgesi olursa, Z bölgesi olur. X bölgesi, bölgesi ise Z bölgesi magenta olur. Levhaya karanlık bir odada ışık altında bakıldığında beyaz ve zeminler renkte görünür. Bu nedenle üçgen kısım fark edilmez. eşil zemin ışığı yansıtmadığı için daire kısmı görünür. Cevap E dir.
RENKLER 5 9. perde A B P E 2 11. K D C B Z X A X E 1 P- arası kaynaktan, B-Z arası kaynaktan ışık almaktadır. P-Z arası ise her iki rengin karışımını almaktadır. O hâlde X ve AB arası her iki kaynaktan da ışık almadığı için görünür. PB arasına yalnız ışık düştüğünden bu aralık renkli olur. PZ arasına hem, hem de ışık düşmekte ve bu kısım magenta renkli olmaktadır. Z arasına yalnız ışık düştüğünden renkte görünür. Cevap E dir. Noktasal K () ve () ışık kaynaklarından çıkan lar ekranı şekildeki gibi aydınlatır. A bölgesi + = B bölgesi her iki kaynaktan da ışık almadığı için görünür. C bölgesi yalnızca kaynaktan ışık aldığı için görünür. D bölgesi her iki kaynaktan da ışık aldığından görünür. Cevap B dir. 12. delikli levha beyaz perde 2 3 10. I. parçanın üzerine ışık düşürülünce hem beyaz zemin, hem de zemin yı yansıtır. Böylece parçanın her tarafı olur. Daire seçilemez. II. parçanın üzerine ışık düşürülüyor. Kırmızı zemin i yansıtmadığından görünür. Üçgen kısmı i yansıtır. Burdaki üçgen renkli olarak algılanır. III. parçanın üzerine ışık düşürülüyor. Sarı zemin yine görünür. Mavi renkteki dikdörtgen kısmı yı yansıtmadığından görünür. Gözlemci renkli dikdörtgeni algılar. Cevap C dir. K Renkli kaynaklardan çıkan lar şekildeki gibi çizilebilir. 1. bölge her üç kaynaktan ışık aldığında beyaz görünür. 2. bölge ve M kaynaklarından ışık alarak cyan olur. 3. bölge M kaynağından ışık alacağından olur. M 1 Cevap A dır.
6 Ünite 4 Optik 13. ekran X 14. I renksiz E Z E engeli engellediği için X bölgesi ışık alamamaktadır. Benzer şekilde Z bölgesi de ışık alamamaktadır. Bu nedenle ekrandaki durum oluşur. I. Cam saydam olduğundan bütün renk ları geçirir. Kırmızı tan gelen lar saydam dan geçtiği için bu kendi renginde görülür. II Cevap C dir. II. Sarı tan gelen, dan geçer ve bu kendi renginde görülür. III geçen yok III. eşil tan gelen lar dan geçmez. Bu görülür. IV beyaz IV. Beyaz tan çıkan, turuncu,,, ve mor renkli lar ın üzerine düşer. Bu renklerden yalnızca gözlemciye kadar ulaşır. Bu nedenle beyaz görülür.