ASAS aksiyel SpA ve periferik SpA sınıflandırma kriterlerinin performansı Romatolojide Son 2 Yıl Doç Dr. Nilüfer Alpay Kanıtez SBÜ Bakırköy Dr. Sadi Konuk EAH Romatoloji Kliniği
SpA sınıflandırma kriterlerinin tarihçesi Avrupalı romatologlar 1963- Ankilozan spondilit sınıflandırma kriterlerini tanımladı. O sırada Amerikalılar bu hastalara romatoid spondilit diyordu.
Ankilozan spondilit Psöriatik artrit Reiter sendromu İnflamatuar barsak hastalığı Whipple hastalığı Behçet hastalığı Romatoid faktör negatif Subkutan nodul yok Periferik artrit Radyolojik Sİ var Psöriatiform lezyonlar Oral, genital ülser Üveit
HLA B27 nin keşfi Whipple ve Behçet hastalığı farklı!
Modifiye New York kriterleri 1984 AS tanı ve sınıflandırma Van der Linden et al. A&R Klinik İnflamatuar bel ağrısı En az 2 planda spinal mobilite kısıtlılığı (<3 cm) Torasik ekspansiyon <3 cm Radyolojik X-Ray bilateral grade 2 Sİ ya da unilateral grade 3 Sİ
Spondilartrit (SpA) grubu hastalıklar Ankilozan spondilit Psöriatik SpA Reaktif SpA İBH ilişkili SpA Sınıflandırılamayan spa EULAR proposal for terminology: Spondyloarthritis (SpA) Francois R, Eulderink F, Bywaters EGL. Ann Rheum Dis 1995
Amor spondilartrit sınıflandırma kriterleri Amor B et al. 1990 İnflamatuar bel ağrısı 1 Akut diare 1 Asimetrik oligoartrit 2 Psöriazis, balanit ya da İBH 2 Kalça ağrısı 1/2 Radyolojik Sİ 2 Daktilit 2 HLA B27 ya da aile hikayesi 2 Entezit 2 NSAİD hızlı yanıt 2 Uveit 2 Nongonokoksik üretrit 1 Tanı için gerekli skor >6.
ESSG spondilartrit sınıflandırma kriterleri Dougados M et al. A&R 1991 Major kriterler İnflamatuar bel ağrısı Alt ekstremitede asimetrik oligoartrit Minör kriterler Entezit Alterne eden kalça ağrısı Radyolojik sakroiliit SpA aile anamnezi Psöriazis İBH Semptomatik ürogenital/ enteral enfeksiyon
Sieper J et al. Nat. Rev. Rheum 2015
ASAS aksiyal ve periferik SpA sınıflandırma kriterleri Rudwalet M et al. Ann Rheum Dis 2009 Rudwalet M et al. Ann Rheum Dis 2011
Astrid van tubergen et al. Nat Rev. Rheum. 2014
Rudwaleit M et al. Ann Rheum Dis 2010
Sepriano A et al. Ann Rheum Dis 2018
ASAS aksiyal SpA sınıflandırma kriterleri sorunları Klinik sınıflandırma kolu gerçekten SpA mı? Radyolojik değişiklik olmadan aksiyal SpA sınıflandırması? Validasyon çalışmasında 1/3 oranında hasta klinik axspa olarak sınıflanabiliyor. Van den Berg et al. SPACE cohort. Rheumatology 2013 Molto A et al. DESIR cohort. Ann Rheum. Dis. 2013
ASAS SpA sınıflandırma kriterleri sorunları Nonradyografik aksiyal SpA & AS aynı hastalık mı? nr-axspa kadınlarda daha sık nr-axspa daha az HLA B27 ilişkili TNFi her iki grupta da etkili fakat AS hastalarında radyografik değişiklik-fonksiyon kaybı daha belirgin- CRP daha yüksek-etkinlik biraz daha iyi nr-axspa erken evre mi? Ciurea et al. Arthritis Rheum. 2013 Kiltz et al. Ann. Rheum. Dis. 2012
Van Vollenhoven RF. Nat Rev Rheum 2011
ASAS SpA sınıflandırma kriterleri sorunları Farklı hastalıklar bir arada sınıflanıyor o PsA: Unilateral Sİ, servikal inflamasyon, nonmarginal sindesmofit, düşük HLAB27 o PsA-IBD aksiyel tutulumu daha sakin Aksiyal ve periferik SpA bazı hastalarda içiçe. o axspa %36 ı geçmişte periferik SpA o periferik SpA %14 ü geçmişte axspa Periferik SpA da kadın oranı yüksek-duyarlılık düşük Ciurea et al. Arthritis Rheum. 2013 Kiltz et al. Ann. Rheum. Dis. 2012
ASAS SpA sınıflandırma kriterleri (iyisi-kötüsü) Duyarlılık ve özgüllük yüksek Demografik-klinik-lab ve prognoz farklılıklar *nrax-spa/axspa *Klinik/radyolojik Erken dönemde SpA tanısı konulabiliyor Genetik, patofizyoloji çalışmaları sorunu Daha çok hasta daha etkin tedavi Subgruplara özgün tedavi çalışmaları sorunu