EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 1 ECZACIBAfiI YAPI GEREÇLER SANAY VE T CARET A.fi. ÇALIfiMA RAPORU 2001
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 3 Ç NDEK LER Yönetim Kurulu 4 Yönetim Kurulu Baflkan n n Mesaj 6 Söylefli / Sanayide Bir Rekabet Unsuru Olarak Enerji 8 Eczac bafl Yap Gereçleri 14 Vitra Seramik Grubu 2001 Y l Çal flma Raporu 15 Artema Armatür Grubu 2001 Y l Çal flma Raporu 22 Y ll k Çal flma Raporu 2001 30 Ayr nt l Bilanço 36 Ayr nt l Bilanço Dipnotlar 38 Ayr nt l Gelir Tablosu 56 Ayr nt l Gelir Tablosu Dipnotlar 57 Kâr Da t m Tablosu 61 Fon Ak m Tablosu 62 Nakit Ak m Tablosu 63 Sat fllar n Maliyeti Tablosu 65 Denetçi Raporu 66 Ba ms z Denetim Raporu 67 3
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 4 4
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 5 YÖNET M KURULU Görev Süresi 18.04.2001-26.04.2002 (Foto raf s ras na göre) N. Atila Ildafl Üye Hüsamettin Onanç Üye A. Tayfun ndirkafl Murahhas Üye F. Bülent Eczac bafl Yönetim Kurulu Baflkan M. Reflat Alatal Murahhas Üye A. fiadi Burat Murahhas Üye Ahmet T. Yamaner Üye Engin Bayraktar Üye 5
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 6 YÖNET M KURULU BAfiKANI NIN MESAJI Eczac bafl Yap Gereçleri, iç pazarda yaflanan daralmaya ve inflaat sektöründe süren küçülmeye ra men 2001 y l nda da sektördeki konumunu korudu ve öncülü ünü sürdürdü; d fl pazarlardaki etkinli ini art r rken yay l m a n geniflletti. Dünya pazarlar ndaki pay n geniflletmeyi ve bir dünya markas olarak tan nmay hedef alan Eczac bafl Yap Gereçleri -Vitra, 2001 de bu do rultudaki çal flmalar n kararl l kla sürdürdü. Sat fllar n n yüzde 74 ünü d fl pazarlarda gerçeklefltiren kuruluflumuz, Almanya, ngiltere, ABD, Fransa, srail, Portekiz ve skandinav pazarlar nda önemli geliflmeler sa lad ; Hindistan, Çin, Güney Afrika ile Arap ülkeleri pazarlar na girdi. ç pazarda kurumlaflt rm fl oldu u marka imaj n, 51 ülke pazar na tafl yan Eczac bafl Yap Gereçleri -Vitra, önemli uluslararas kurulufllar ile iflbirlikleri oluflturdu. 2001 y l Eczac bafl Yap Gereçleri -Artema için de baflar l ve önemli ödüllerle zenginleflen bir y l oldu. Kurulufl, pazardaki konumunu güçlendirirken, geleneksel çal flma alan na yeni çözüm ögelerini de katt. Ayr ca, 2002 y l ndan bafllayarak, ekonomik katma de er yaratmay ve bu uygulamay kal c hale getirmeyi stratejik hedef olarak benimsedi. 6
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 7 Eczac bafl Yap Gereçleri -Artema n n, dünyan n en büyük dekorasyon zincirini oluflturan sveç li IKEA firmas ile yapt iflbirli i 2001 y l nda geliflerek sürdü. Öte yandan Eczac bafl Yap Gereçleri -Artema da, 2001 y l nda da, güç ekonomik koflullara ra men, ürün tasar m nda kullan lan teknolojinin sürekli olarak son yeniliklere uygun halde tutulmas ve ürünlerde yüzey dayan kl özelliklerinin art r lmas amac yla yürütülen çal flmalara gerekli kaynaklar ayr larak, öncülü ü koruma kararl l ortaya konmufl oldu; kalite yükseltme ve maliyet düflürme çal flmalar na a rl k verildi. Geride kalan 2001 y l nda gösterdi i anlaml baflar lar, Eczac bafl Yap Gereçleri nin, ça dafl, öncü ve yarat c kimli ini gelecek y llarda da sürdürece inin kan t d r. BÜLENT ECZACIBAfiI 7
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 8 De erli Ortaklar m z, pay sahibi oldu umuz kurulufllar, çal flmalar n, içinde bulunduklar sanayi kesiminin, ülke ve en genel anlamda dünya ekonomisinin oluflturdu u ortamda sürdürüyorlar. Bu ortam belirleyen veriler, geliflmeler, e ilimler, kurulufllar m z n varl n, kârl l n, gelece ini etkiliyor. Yat r mlar m za, kurulufllar m z n çal flmalar na do ru yön verebilmek için bu etkileri do ru de erlendirmemiz gerekiyor. flte bu amaçla 2001 y l çal flma raporlar n haz rlarken, ilgili kuruluflumuzu etkileyen ortamla do rudan ya da dolayl iliflkisi olan bir konuda, konu hakk nda bilgi ve deneyim sahibi kiflilerle yine deneyimli yazarlar m z taraf ndan yap lm fl röportajlara yer vermeyi düflündük. Eczac bafl Dünya pazarlar giderek bütünleflirken, ENERJ, SANAY DE B R REKABET UNSURU olarak daha da önem kazan yor. Türkiye enerji sektöründe devlet tekelinden Avrupa Birli i normlar nda bir liberalleflmeye geçiflin efli inde. Türkiye de enerji pahal ve k t. Hem konutlarda hem de sanayi kurulufllar nda Türkler dünyan n en yüksek faturalar n ödeyenlerin aras nda; çünkü on y llard r bir enerji politikas olmad ve yat r mlar zaman nda yap lmad. ERKUT YÜCAO LU, sa lam enerji politikalar n n aç klanmas ve hukuki çerçevesinin düzeltilmesi halinde Türkiye nin flimdiye kadar görmedi i bir yabanc sermaye ak m na flahit olaca n söylüyor. fiarik TARA ya göre bu olmaya bafllad bile. Tekelcilik yerini rekabete b rak yor, diyor Tara; ama, Türkiye nin önünde uzun bir yol var. E er bugünden yat r mlar bafllamazsa en geç 2005 te elektrik k s nt lar bafllayacak. MET N MÜN R 8
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 9 MET N MÜN R Enerjisi bol olan ülkeler var, enerjisi k t olan ülkeler var. Türkiye bunlardan hangisi? ERKUT YÜCAO LU Türkiye genelde enerjisi az olan ülkeler s n f nda, hatta dünya ortalamalar n n alt nda olan bir ülke. Bizde elektrik tüketimi nüfus bafl na 2.000 kilowatt/saat civar nda, halbuki bu Avrupa da ortalama 8.000, Amerika da da 10.000-12.000 aras nda. Demek ki biz her adam bafl na Avrupa n n dörtte biri, Amerika n n da alt da biri kadar elektrik üretip tüketebiliyoruz. Toplam enerji tüketimi içinde Türkiye nin kendi kaynaklar ndan yaratabildi i birincil enerji kayna toplam n yüzde 25-30 u düzeyinde; gerisi ithalata ba l ve a rl kl olarak petrol ve gaz MM Do al kaynaklar yetmeyebilir, ama bu, ülkede enerji tüketiminin az olmas için yeterli bir neden de il. Türkiye neden bu konuda geri kald? EY Türkiye, aç kças, yat r mlarda geri kald. Bunu en güzel uçakla gelirken flehirlerimize flöyle tepeden bakt n z m anlars n z. Hafif sönük kalan bir ayd nlatma vard r -yollar m z iyi ayd nlat lmamaktad ryani bir yerde tüketimi k smaya mecbur kalm fl Türkiye. MM Neden? EY Yat r m eksikli i diyebilirim. Enerji politikalar ile ilgili bir süreklilik sorunu ve bir vizyon eksikli i var. Türkiye bunu çok net gösteriyor. Bir dönem oluyor enerji yat r mlar yap l yor; çünkü s k fl yoruz. Sonra yeni bir dönem bafll yor; o uzun vadeli vizyonu, perspektifi tekrar kaybediyoruz ve bir kez daha s k fl yoruz. MM Bunda Türkiye deki enerji sektörünün afla yukar tam bir devlet tekeli olmas n n da etkisi var m? EY Muhakkak. fiimdi Türkiye, yine her fleyde oldu u gibi d flardan gelen, IMF ve Dünya Bankas n n zorlamalar yla enerji sektöründe bir rehabilitasyon düflüncesine girdi ise de, sürecine girdi diyemeyece im. MM Ne yap lmal? EY Birtak m ana ifl alanlar nda yat r mlar n önünün aç lmas laz m. Bunlardan biri enerji. Enerji birinci derecede önemli; çünkü, e er enerji sektöründe bir liberalleflme yaratabilirsek bugünkü kadar daha yabanc sermaye kap da bekliyor. E er enerji sektöründe bir liberalleflme yaratabilirsek bugünkü kadar daha yabanc sermaye kap da bekliyor.
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 10 Her sektörde enerji girdisi, maliyetleri direkt veya dolayl olarak en afla yüzde 5, baz sanayilerde yüzde 20 ye Yerli yat r mc da bu sektörlere girmek istiyor. Türkiye de verimli yeni yat r mlar n yap labilece i sahalar n maalesef ço u devletin elinde; dolay s yla, devletin art k yat r mlar n önünü çok net olarak açmas gerekiyor. MM Bu açman n neresindeyiz? EY Afla yukar yüzde 10 unday z, yüzde 15 indeyiz Düflünce olarak birçok model ortaya konmas na ra men, Türkiye uygulamaya ancak 1990 larda girebildi; yani, 10 sene konufltu ondan sonra yavafl yavafl yap, ifllet, devret, yap, ifllet, iflletme hakk devri gibi özellefltirme modelleri kullanarak buna ad m att. fiimdi hukuk baz n uluslararas normlara ba layabilece iniz bir yap olufltu. Fakat bu sefer de geliflmeler 2000 y l nda durdu. Neden durdu diye bakt n zda, bu konuda hükümetin, Baflbakan m zdan bafllayarak, bir kararl l k içinde olmad n görüyoruz. Yani masaya vurup bunlar yap lacak, bunlar yap lmayacak diyen yok. MM Elektrik fiyatlar n uluslararas karfl laflt rmaya tabi tutarsak nedir durum ve bu Türkiye deki üreticiler için ne kadar büyük bir köstek? kadar etkiliyor; dolay s yla bu Türk sanayii için ciddi bir sorun yarat yor. EY Türkiye de elektrik fiyatlar na ve genelde enerji fiyatlar na bakt n z zaman dünya ortalamalar n n yüzde 20 falan üzerinde. Bizde petrol ve petrol ürünleri üzerinde yüzde 200 lere varan vergiler var. Rafineriden 150 Dolar a ç kan petrol ürünleri, 450 Dolar a sat l r, üzerine KDV konur, o konur, bu konur 600 Dolar a ç kar piyasaya. Benzinden bafllayarak, petrol türevlerinden bafllayarak, elektri i de yüzde 30 fazlaya mal ediyoruz. Bu da Türk sanayiinin rekabet gücü aç s ndan en önemli unsurlardan biri. Bu hakikaten Türk sanayiini ciddi bir flekilde rahats z ediyor. Her sektörde enerji girdisi, maliyetleri direkt veya dolayl olarak en afla yüzde 5, baz sanayilerde yüzde 20 ye kadar etkiliyor; dolay s yla bu Türk sanayii için ciddi bir sorun yarat yor. MM Nas l bir enerji plan laz m? EY Türkiye nin stratejik aç dan baz köfleleri kapmas laz m. Müthifl bir özellefltirme sürecinin bafllamas gerekiyor, çünkü art k devletin paras yok. Devlet art k enerji sektöründe santral yap m na da da t m yat r mlar na da katiyen girmemeli. E er Türkiye hakikaten normal büyüme trendine girip yüzde 5 büyümeye kalkarsa, 2005 ten itibaren sorun var. Demek ki bu 2005 ten sonras n bugün planlay p kararlar n bugün almak gerekiyor. Onun için 2005 in k r lma noktas oluflturdu unu söyleyebiliriz. 10
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 11 Türkiye de flimdiye kadar elektrik tekeldi, Botafl da tekel. Gaz istedikleri fiyata al yorlar, istedikleri fiyata sat yorlar. Botafl n pahal verdi i gazdan üretilen elektrik de pahal olabiliyor. Hidroelektri e gelince, Allah n emriyle alâkal ne kadar ya mur ya aca. Bütün bunlar üst üste gelince, Türkiye de enerji pahal oluyor. fiar k Tara, Türkiye de elektri in yaln z bugün de il her zaman k t ve pahal oldu u, bu durumdan kurtulabilmek için, tekelcili in k r lmas ve yat r mlar n artmas gerekti i görüflünde. MM Türkiye de elektrik pahal ve ekonomik kriz olmasayd, ayn zamanda k t da olacakt. Nerede hata yapt k da böyle bir duruma düfltük? fiarik TARA Türkiye de elektrik hep k t olmufltur. Benim çocuklu umdan beri her zaman elektrik s k nt s vard r. Tabii, az olan fley pahal olur. kincisi, Türkiye de flimdiye kadar elektrik tekeldi, gaz tafl y c s Botafl da tekel. Gaz istedikleri fiyata al yorlar, istedikleri fiyata sat yorlar. Botafl n pahal verdi i gazdan üretilen elektrik de pahal olabiliyor. Hidroelektri e gelince, Allah n emriyle alâkal ne kadar ya mur ya aca. Bütün bunlar üst üste gelince, Türkiye de enerji pahal oluyor. Zaten Türkiye de bütün devlet iflletmeleri pahal. Pahal olmas na ra men yine zarar ediyor elektrik da t c s TEAfi. Zarar eder, çünkü paras n n büyük bir k sm n toplamazsa, onun faizi yine elektri e biniyor. Bir de çok kay p var. Elektri i al yorlar, paras n ödemiyorlar. MM Gaz fiyat n n pahal olmas Türkiye nin gaz pahal sat n almas ndan dolay m, yoksa üzerine afl r kâr m konuyor? fit Ben size bir fley söyleyeyim mi?
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 12 Türkiye gaz fevkalade ucuza al yor. Hatta, Avrupa dan daha ucuza al yor. Botafl bunun üzerine büyük bir marj koyuyor; yüzde 100 den daha fazla. Botafl para kazanmasa Türkiye de yeni boru hatt yapamaz; boru hatt yapamay nca da gaz hizmetini veremez. Türkiye gaz fevkalade ucuza al yor. Hatta, Avrupa dan daha ucuza al yor; onun için gizlidir gaz fiyatlar. Ruslar onu flart koflar aç klamay n diye. Botafl bunun üzerine büyük bir marj koyuyor; yüzde 100 den daha fazla. MM Neden? fit fiimdi flöyle konuflmak laz m: Botafl n da hakl taraflar var, çünkü Türkiye de gaz yeni bir hadise. Botafl para kazanmasa Türkiye de yeni boru hatt yapamaz; boru hatt yapamay nca da gaz hizmetini veremez. Ben flu aradaki afla yukar yüzde 100 fark do rudan do ruya yat r ma giden bir vergi gibi kabul ediyorum. MM Çok iyimser bir yorum. Ama gaz n hem konutlar hem de endüstri için -nerdeyse ekmek gibi- temel bir ürün oldu unu düflünmek de gerekmez mi? fit Tamam, dedi iniz do ru, ama bak n zmir e yeni pipe-line gidiyor. zmir deki bütün sanayici Kaça olursa olsun, gaz gelsin, diyor. Adana ya do ru daha gitmedi. Türkiye deki boru hatt a n n yay lmas laz m. Bunu nereden yapacaks n z? Botafl bir flirket oldu una göre daha yüksek para kazanmas laz m. Hatlar tamamland zaman belki Botafl fiyat düflürecektir. MM Türkiye yüzde yüz devletçi bir enerjiden, liberal Avrupa da benzerini gördü ümüz sisteme geçifl halinde... Türkiye sizce bu geçifli tamamlayabilecek mi? Tamamlayacaksa ne zaman tamamlayacak? fit Bak n, bu iyi bir fley: Tekelcilikten kurtulacak Türkiye, rekabete girecek. Bunlar n her halde baz hastal klar olacak ve biz o hastal klar görece iz. Biz Türk olarak yaln z kötüleri görürüz, hiçbir flekilde takdir etmesini bilmeyiz. O vas flar m z eksik. Ben tahmin ediyorum muayyen bir zamanda bu liberalleflme olur ve o zaman rekabet edilebilir fiyat da olur. Mesela gaz ithali serbest olsa hemen bir rekabet meydana gelecektir. Sa lam olmayan bir ekonomi içinde her fley daha pahal d r. MM Son zamanlarda elektrik üretiminde gaza büyük bir a rl k verildi. Sizin Enka ve ortaklar n n yapmakta oldu u santraller tamamlan nca Türkiye deki elektrik üretiminin yar dan fazlas gazla üretiliyor olacak. Bundan sonraki dönemlerde Türkiye hidroli e ve 12
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 13 Muayyen bir zamanda bu liberalleflme olur ve o zaman rekabet edilebilir fiyat da olur. Mesela gaz ithali serbest olsa hemen bir rekabet meydana gelecektir. Türkiye her türlü santral yapmal, ama bunu da s ras yla yapmal. Bana sorarsan z Türkiye nükleer santral daha yapmamal derim. kömüre daha çok mu a rl k vermeli, yoksa gaza m devam etmeli? fit Gayet aç k cevap vereyim. Niye gaza daha çok a rl k verildi? Gaz santralleri bugün hidrolik santrallerinden de kömür santrallerinden de çok daha ucuz, ondan. Bir memleketin yat r m olanaklar k s tl oldu u zaman en ucuz yat r m istikametine gitmesi laz m. Gaz ayr ca çok rand manl. Bu yap lan gaza dayal santraller bana göre çok do rudur, ama bir memleketin bütün enerjisini ayn hammaddeye ba lamamak laz m. Bundan sonra ne yap lmas laz m? skenderun daki gibi ithal kömüre dayal santral yapmak laz m. thal kömüre dayal santral yapt m z zaman o elektrik de ucuz olacak, çünkü bugün kömür ucuz bir malzeme. Ancak, inflaat süresi üç dört seneyi buluyor; 18 ayda bitirilemiyor gaz santralleri gibi. Yat r m daha fazla, ama buna mukabil kömür daha ucuz. Ayr ca, kömür ithalat nda gazda oldu u gibi bir monopol yok. MM Türkiye sizce nükleer santral yapmal m? fit Türkiye her türlü santral yapmal, ama bunu da s ras yla yapmal. Biz ihalesine girdik, kazand k da; olmad o baflka. Ama bana flahsen sorarsan z Türkiye nükleer santral daha yapmamal, derim. Bunun gibi yap lmamas icap eden bir sürü yat r mlar bugün konufluluyor. Bu yat r mlar n önceli ine bakmak laz m. Biz biliyoruz ki, Türkiye paras yeterli olmayan bir ülke; sermaye yok. Erkut Yücao lu TÜS AD Yönetim Kurulu eski baflkan, ifladam fiar k Tara TÜS AD Y K Üyesi, DE K Yönetim Kurulu Üyesi, Uluslararas Müteahhitler Birli i Yüksek Dan flma Kurulu Üyesi Metin Münir (Editör) Sabah Gazetesi yazar 13
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 14 ECZACIBAfiI YAPI GEREÇLER Ülke ekonomisinde yaflanan derin krize karfl n, Eczac bafl Yap Gereçleri 2001 y l n da baflar ile ve geliflme çizgisini güçlendirerek tamamlam flt r. Sürekli iyilefltirme kültürünü yaflama biçimine dönüfltüren Eczac bafl Yap Gereçleri, teknolojik geliflmeleri gecikmeden devreye al rken, uluslararas iliflkilerine iflbirli i ni önemli bir aktör olarak katma gelene ini de sürdürmüfltür. Seramik sa l k gereçleri üretimini çal flma alan olarak seçen ve 1958 y l nda Kartal Tesisleri nde 200 bin adet/y l kapasite ile üretime bafllayan Eczac bafl Yap Gereçleri- Vitra, bugün 3 milyon 500 bin adet/y l üretim kapasitesi düzeyine ulaflm flt r. Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, 1993 y l nda uygulamaya ald Bütünsel Kalite Yönetimi felsefesi do rultusunda yürüyerek, ça dafl banyonun öncüsü konumuna gelmifltir. Ürün grubunu devrim niteli indeki sürekli yeniliklerle zenginlefltiren Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra için yetkin yurt içi ve yurt d fl sat fl kadrolar, pazardaki liderli i pekifltiren ögelerdir. Temel stratejisini Dünya pazarlar nda önemli pazar pay na sahip olmak biçiminde tan mlayan Vitra, ana hedefini de Bir dünya markas haline gelmek fleklinde belirlemifltir. Yirmi üç y l önce, s hhi tesisat armatürleri üretmek amac ile kurulan Eczac bafl Yap Gereçleri-Artema ise, 1995 y l nda faaliyet alan na banyo aksesuvarlar üretimini ald ktan sonra, 2001 de iç pazardaki yerini güçlendirmek ve daha rekabetçi bir kimlik edinmek amac yla mutfak çözümleri sunumunu da bünyesine katm flt r. Banyo ve mutfak armatür ve aksesuvarlar nda müflteri beklentilerini aflarak karfl layan bir kurulufl olmak hedefine odaklanan Eczac bafl Yap Gereçleri-Artema, öncülü ün gerektirdi i bütün hamleleri kararl, düzenli ve sürekli olarak hayata geçirmektedir. ç ve d fl pazarlara yarat c anlay fllarla yaklaflmak, yeni ürün çeflitlerini tam zaman nda devreye sokmak gibi ça dafl uygulamalar yan nda, dünyan n en büyük dekorasyon ma azalar zinciri olan sveç in IKEA firmas ile iliflkileri iki üründen 30 yeni ürüne yükseltmifl olmak, Eczac bafl Yap Gereçleri-Artema kimli i için belirleyici referanslard r. 14
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 15 V TRA SERAM K GRUBU 2001 YILI ÇALIfiMA RAPORU Seramik sektöründe, seramik sa l k gereçleri ile tamamlay c ürünlerini üreten Eczac bafl Yap Gereçleri- Vitra, Türkiye de ilk seramik sa l k gereçleri üretimine 1958 y l nda Kartal Tesisleri nde bafllam flt r. 200 bin adet/y l kapasite ile üretime al nan kurulufl, 1977 y l nda Bozüyük Fabrikas n n kurulmas, gerçeklefltirilen kapasite art r mlar ve modernizasyon yat r mlar ile üretim alan n 125 bin metrekareye, üretim kapasitesini 3 milyon 500 bin adet/y l düzeyine yükseltmifltir. 1993 y l nda bafllatm fl oldu u Bütünsel Kalite Yönetimi ni yönetim felsefesi olarak yaflama geçiren Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, iç pazarda yaflanan daralmaya karfl n pazardaki pay n korumay baflarm fl ve yer ald 50 dolay ndaki yurt d fl pazar nda etkinli ini art rarak baflar l bir y l geçirmifltir. Son y llarda faaliyet alan na katt tamamlay c ürünlerin üretimi ve sat fl nda da önemli geliflmeler sa lam flt r. Mükemmellik Modeli ölçütlerine göre gerçeklefltirilen özde erlendirme çal flmalar nda sa lanan iyilefltirmeler ve yetiflmifl insan gücü Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra n n Ça dafl Banyonun Öncüsü misyonuna ulaflmas ndaki baflar s n n temel nedenidir. PAZARDAK GEL fimeler 2001 y l nda yurt içi genelinde yaflanan kriz ortam na ve inflaat sektöründe süregelen küçülmeye karfl l k, yeni gelifltirilen ürünler, yurt içi sat fl ve pazarlama kadrolar ile yetkili sat c lara yönelik ürün teknik tan t mlar ve düzenli e itimler, Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra n n pazar liderli inin sürdürülmesini sa lam flt r. TÜYAP stanbul Fuar na ve Yap Endüstri Merkezi (YEM) fuarlar na kat lan Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, yeni ürünlerini ve ürün teknolojilerini son tüketicilerin be enisine sunmufltur. Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra n n temel stratejisi, dünya pazarlar nda önemli bir pazar pay na sahip olmakt r. Bu strateji, yurt d fl pazarlara yönelik olarak haz rlanm fl on y l kapsayan uzun vadeli planlarla desteklenmifltir. 2001 y l nda 51 ülkeye ihracat gerçeklefltirilmifl, stratejik iflbirlikleri hayata geçirilmifltir. Sayg n bir imajla yer ald m z Almanya pazar nda yüzde 12 lik, ngiltere pazar ndaysa yüzde 5 lik var olan pazar paylar korunmufltur. Almanya pazar nda lüks ürün grubu sat fllar n n art r lmas na, ngiltere pazar nda da pazar pay n n k sa sürede yüzde 10 lara yükseltilmesine yönelik gerekli ad mlar at lm flt r. Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra n n stratejik olarak çok önem verdi i pazarlardan biri olan Amerika Birleflik Devletleri nin tamam nda ürünlerin da t m n yapabilecek toptanc a kurulmufltur. Fransa pazar nda, büyük al m odaklar ve toptanc gruplar ile yap lan anlaflmalar ve kurulan müflteri depolar ile sa lanan lojistik hizmetlerinin iyilefltirilmesi sonucunda, 2001 y l nda müflteri say s 100 ü geçmifl, sat fllar ise bir önceki y la göre yüzde 48 oran nda art r lm flt r. talya pazar ndaysa iflbirlikleriyle birlikte pazar pay yüzde 2 olmufltur. 2001 y l nda Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, skandinavya pazar n n kendi sektöründe en büyük ihracatç s konumuna gelmifltir. Danimarka da hizmete al nan müflteri deposu ile pazara özel ürünlerimiz Danimarka, sveç, Finlandiya ve Norveç te da t lmaktad r. Yeni bir etkinlik olarak Yunanistan da da t m kanal oluflturulmufl, etkili toptanc larla yap lan görüflmelerde önemli sonuçlar sa lanm flt r. H rvatistan ve Portekiz de lüks ürün gruplar pazarda yer al rken, spanya, Çek Cumhuriyeti, zlanda ve Malta da baflar l bir y l geçirilmifl, 15
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 16 Litvanya pazar na ilk d flsat m gerçeklefltirilmifltir. Bugün için srail de en iyi bilinen marka konumunda olan Vitra, pazar pay hedefini yüzde 10 olarak belirlemifltir. Kurulan showroomlarla Lübnan, Suudi Arabistan ve Birleflik Arap Emirlikleri nde sat fllar gelifltirilmifltir. Yemen ve Filistin pazarlar nda olumlu ad mlar at lm fl, Cezayir, Tunus ve Güney Afrika pazarlar yla ticari iliflkiler bafllat lm flt r. Avustralya ve Yeni Zelanda da showroomlar kanal ile kusursuz bir da t m a na sahip olan Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, Hindistan ve Çin pazarlar nda da ürünleri için sat fl a n oluflturmufltur. Uluslararas pazar n en büyük dekorasyon ma azalar zinciri olan sveç in IKEA firmas ile çal flmalar yo unlaflt r lm flt r. Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, halen befl farkl ürünle IKEA n n seramik sa l k gereçlerindeki tek tedarikçisi konumundad r. Geçen y l n önemli etkinliklerinden biri de dünyan n önde gelen üreticilerinden Toto ve Kohler ile gerçeklefltirilen iflbirlikleridir. Yurt d fl nda say lar art r lan showroomlar ile marka imaj ve bilinirli i konusunda önemli ad mlar at lm flt r. 2001 y l nda özellikle Almanya-ISH, Rusya-Mosbuild, Ukrayna- Kievbuild ve talya-cersaie fuarlar, marka ve imaj güçlendirici çal flmalar aras nda yer alm flt r. Vitra n n 2002 y l nda hedefi, dünya pazardaki geliflmeleri yak ndan izleyerek, dünya çap nda bilinen bir marka haline gelmektir. ÜRÜNLER Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, banyo ve mutfakta kullan lan seramik sa l k gereçleri ile bu ürünlerle birlikte kullan lan tamamlay c ürünler üretmektedir. Klozetler, rezarvuarlar, lavabolar ve lavabo ayaklar, bideler, pisuvarlar, mutfak eviyeleri, dufl tekneleri ve seramik aksesuvarlar kuruluflumuzun pazara sundu u seramik ürünleridir. Klozet kapaklar, gömme rezervuarlar ile y kama sistemleri, bedensel engelliler için ürünler ve iç tak mlar ise kuruluflun tamamlay c ürünleridir. Ürünlerinin tamam TSE standartlar na uygun olan Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, ayr ca ABD, ngiltere, Almanya, Hollanda, srail, Avustralya, Fransa, Rusya, Kanada ve Danimarka gibi ülkelerin standart onaylar na da sahip bulunmaktad r. Kurulufl, bunlara ek olarak ISO 9001 Kalite Sistemleri ve ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemleri belgelerini de alm flt r. Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, tamamlay c ürünleri d fl nda, pazarlardaki etkinli ini art rmak amac yla 2001 y l nda 85 adet yeni ürün gelifltirmifltir. 2001 içinde, Nuova, Mona, Katia ve Mia dan oluflan dört yeni tak m n pazara sunarak marka imaj n daha da güçlendiren Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, banyoyu müflterileri için, tasar m ve dekorasyon olarak önem verilen bir mekân haline dönüfltürmüfl; Juno ve Madison serilerini bu kapsamda gelifltirilen ürünleri aras na katm flt r. Seramik sa l k gereçlerinin yan s ra fotoselli y kama sistemleri, çok ifllevli klozet kapa ve iç tak m ürünleri 2001 y l nda Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra n n gelifltirerek müflterilerine sundu u tamamlay c ürünlerdir. temizplus (VitrAclean) ve anti-bakteriyal s r (VitrAhygiene) teknolojilerindeki öncülü ü Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra ya sat fl cirosunu art rman n yan nda marka imaj n güçlendirme olana da sa lam flt r. 16
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 17 17
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 18 18
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 19 NSAN KAYNAKLARI UYGULAMALARI nsan Kaynaklar sistemlerimizin temel özelli i, genelde Eczac bafl Toplulu u, özelde kuruluflun stratejik planlama süreci ve Bütünsel Kalite uygulamalar ile entegre bir yap oluflturmas d r. Bu entegrasyonu yaratan stratejik planlama aflamas nda Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra için belirlenen vizyonun, uygulamalarda Performans Yönetim Sistemi ile kurulufl, bölüm ve birey kritik baflar alanlar, hedefleri ve temel eylemlerine dönüfltürülmesidir. KR Z ORTAMINDA ECZACIBAfiI YAPI GEREÇLER -V TRA 2001 y l nda Türkiye ve dünyada yaflanan ekonomik durgunlu un ortaya ç kard olumsuz etkileri en aza indirmek amac yla, özellikle giderlerde tasarruf olanaklar yarat lm flt r. Bu arada, nakit yönetimi, iflletme sermayesi yönetimi ve finansal risk yönetimi konular nda odaklan larak, bu alanlarda krizin etkilerini azalt c bir rahatlama sa lanm flt r. Çal flanlar için belirlenen ve üzerinde uzlafl lan hedefler ile yetkinlik seviyelerine ulafl l p ulafl lmad, yap lan performans de erlendirme görüflmelerinde ele al nmaktad r. Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra da çal flanlar n, her bir ifl profili için seviyesi ayr ayr belirlenmifl olan ve yetkinlik olarak tan mlanan bilgi, beceri ve davran fllar n hedeflenen çizgiye ç karmalar beklenmektedir. Yap lan performans görüflmeleri sonucunda, profesyonel ve yönetsel geliflim planlar oluflturulmakta ve çal flanlar, yöneticileri ile üzerinde uzlaflt klar bu planlar çerçevesinde e itim programlar na kat lmaktad rlar. 1980 li y llar n ortalar ndan bafllayarak d fl pazarlardaki konumunu güçlendirmeye önem veren Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra n n bu stratejisinin ne kadar do ru oldu u, devalüasyon sonras kuruluflun mali yap s yan nda kârl l ndaki olumlu geliflmelerle yeniden görülmüfltür. Bu dönemde tüm sektörlerde nitelikli eleman kay plar büyük boyutlara ulafl rken, Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra n n bu olumsuz koflullar alt nda dahi bir tek çal flan n bile kaybetmeme baflar s n göstermesi, kurulufl için önemli bir ayr cal kt r. Performans Yönetim Sistemi nin yan s ra Balanced Scorecard metoduyla da bölümlerin ve bireylerin performanslar ayl k olarak ve karfl laflt rmal biçimde izlenmekte ve gerekli önlemlerin zaman nda al nmas sa lanmaktad r. 2001 y l nda EVA (Economic Value Added-Ekonomik Katma De er) sistemi uygulanmas konusunda at lan ad mlarla kuruluflumuzun performans de erlendirme konusundaki mükemmeliyetçi yaklafl m pekifltirilmifltir. Sistemlerin bütünselli i, kurulufl vizyonu ve stratejilerinin çal flanlar ile paylafl lmas n ve çal flanlar n bu oluflum sürecine kat l m n saptayan bu uygulama ile hem kariyer haritalar ortaya ç kmakta hem de ileride gereksinim duyulabilecek yetkinliklerin belirlenmesi ile kuruluflun insan kaynaklar n n gelece e haz rlanmas sa lanmaktad r. Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra nsan Kaynaklar uygulamalar, EFQM taraf ndan örnek uygulama olarak seçilmifl ve EFQM K yaslama Bilgi Bankas nda yer alm flt r. 19
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 20 B LG S STEMLER YÖNET M KÜLTÜR SANAT VE TOPLUM Söz konusu çal flma y l nda Bilgi Yönetimi projesi kapsam nda MS Outlook Platformunda Toplant ve Zaman Yönetimi ve Vitra Bilgi Haritas n n Oluflturulmas projeleri tamamlanm flt r. 2002 y l nda ayn kapsamda Doküman Yönetim Sistemi ile Intranet in etkinli inin art r lmas na yönelik alt projeler sonuçland r lacakt r. 1997 y l ndan bugüne kadar kullan lmakta olan SAP R/3 ERP uygulamas nda; müflteri iliflkileri yönetimi (CRM), tedarik zinciri yönetimi (SCM), stratejik kurum yönetimi (SEM), ürün yaflam yönetimi (PLM), elektronik ticaret gibi yeni ekonominin gere i olan enstrümanlar entegre edecek ve bütünüyle Internet tabanl çal flmay sa layacak mysap.com lisans 2001 y l sonunda al nm flt r. Uygulamalar n kurulufla yerlefltirilmesine 2002 de bafllanacakt r. Yine SAP R/3 te etkin kullan m n süreklili ini sa lamak ve sistemde birikmifl olan verileri güvenli ve ulafl labilir biçimde arflivlemek üzere, SAP ile entegre arfliv sisteminin kuruluflu 2001 y l nda gerçeklefltirilmifltir. Eczac bafl Toplulu u kurucusu Dr. Nejat F. Eczac bafl n n yaflam boyunca savundu u ve uygulad görüfller, Toplulu umuzun kültür, sanat, e itim, bilim ve spor alanlar nda toplumsal yaflam n geliflmesine katk da bulunma konusundaki de erlerini oluflturmaktad r. Bu anlay fl do rultusunda, seramik sanat na yeni yap tlar kazand rmak ve bu yap tlar topluma aktarmak amac yla, seramik sanat ve sanatç lar n n hizmetine aç lan Vitra Seramik Sanat Atölyesi nde üretilen eserler düzenli aral klarla sergilenmekte; konferanslar, dia gösterileri ve atölye çal flmalar di er kültür etkinlikleri olarak hizmete sunulmaktad r. Vitra Seramik Sanat Atölyesi nde çal flan dokuz seramik sanatç s n n eserlerinden oluflan Kiflisel zler 4 sergisi May s ay nda stanbul Resim Heykel Müzesi nde, Aral k ay nda zmit Büyükflehir Belediyesi Sanat Galerisi nde sergilenmifltir. Türk-Yunan dostluk ba lar n sanat yoluyla güçlendirmeyi amaçlayan ve iki ülke seramik sanatç lar n n kat l m yla gerçeklefltirilen Türk-Yunan Seramik Sempozyumu na da Vitra Seramik Sanat Atölyesi, ev sahipli i yapm flt r. Her y l geleneksel olarak s n rl say da üretilen Anadolu Koleksiyonu serisine, geçen y l, dünya bar fl n n de erini yeniden hat rlatmak amac yla, tarihin en eski uluslararas bar fl sözleflmesi olarak bilinen Kadefl Antlaflmas tableti eklenmifltir. Eczac bafl Yap Gereçleri-Vitra, ülkemizde sanat bilincinin oluflmas nda ve sanatç lar n desteklenmesinde çok önemli yeri bulunan Dr. Nejat F. Eczac bafl Vakf yan nda stanbul Kültür ve Sanat Vakf ile zmir Kültür Sanat ve E itim Vakf na yönelik desteklerini 2001 y l nda da sürdürmüfltür. 20
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 21 21
EYAP ÖN mas 15/5/02 10:32 Page 22 ARTEMA ARMATÜR GRUBU 2001 YILI ÇALIfiMA RAPORU Eczac bafl Yap Gereçleri-Artema 1979 y l nda s hhi tesisat armatürleri üretmek amac yla kurulmufl, ard ndan 1995 y l nda faaliyet alan na banyo aksesuvarlar üretimini de eklemifltir. 2001 y l na gelindi inde ise özellikle yurt içi pazardaki yerini güçlendirmek ve daha rekabetçi olabilmek ad na banyo çözümlerinin yan nda mutfak çözümlerini de sunmay hedefleyen Eczac bafl Yap Gereçleri-Artema, temel amac n Banyo ve mutfak armatür ve aksesuvarlar nda müflteri istek ve beklentilerini aflarak karfl layan kurulufl olmak fleklinde tan mlam flt r. Bu yeni tan mla Eczac bafl Yap Gereçleri-Artema banyo çözümlerinde banyo armatürleri, banyo aksesuvarlar ve dufl sistemlerini, mutfak çözümlerinde ise mutfak armatürleri ve kendisi için yepyeni bir faaliyet alan olan mutfak aksesuvarlar n müflterilerinin be enisine sunmay hedeflemektedir. ç pazarda yaflanan daralmaya ve sektördeki birçok flirketin mevcut durumdan olumsuz etkilenmifl olmas na ra men pazardaki konumunu korumay baflaran ve yurt d fl pazarlardaki çal flmalar na h z veren Eczac bafl Yap Gereçleri-Artema için 2001 y l baflar l sonuçlar n al nd ve bunlar n ödüllerle perçinlendi i bir y l olmufltur. 22