Önsöz, İçerik FBs-PLC Interrupt Fonksiyonu 9 FBs-PLC Yüksek Hızlı Sayıcı ve Zamanlayıcı 10 FBs-PLC nin Haberleşmesi 11 FBs-serisi Programlanabilir Kontrol Cihazı FBs-PLC Haberleşme Bağlantı Uygulamaları 12 FBs-PLC nin NC Pozisyon Kontrolü 13 ASCII Çıkış Fonksiyonun Uygulamaları 14 Gerçek Zaman Saati ( RTC ) 15 FBs-7SG 7/16-Segment LED Display Modulü 16 FBs-32DGI Thumbwheel Switch Giriş Modulü 17 FBs-6AD Analog Giriş Modulü 18 FBs-4DA/2DA Analog Çıkış Modulü 19 Kullanım Kitabı - II [ İleri Düzey Uygulamalar FBs-4A2D Analog Giriş/Çıkış Modulü 20 FBs-PLC nin Sıcaklık Ölçümü ve PID Kontrol 21 Genel Amaçlı PID Kontrol 22 FBs-PLCnin Komut Listesi FATEK Haberleşme Protokolu FBs-PACK İşlem Komutları FBs- PWMDA Analog Çıkış Modulü EK1 EK2 EK3 EK4
FBs-PLC Kullanım Kitabı II Gelişmiş Uygulamalar İ Ç E R İ K Bölüm 9 FBs-PLC Interrupt Fonksiyonu 9.1 Interrupt fonksiyonun yapısı ve ilkeleri... 9-1 9.2 Interrupt servis programının yapısı ve uygulamaları... 9-2 9.3 Interrupt kaynağı, etiketi ve önceliği... 9-3 9.4 FBs-PLC nin interrupt fonksiyonu kullanımı... 9-5 9.5 Interrupt ayarları... 9-5 9.5.1 WinProladderdan interrupt ayarlama... 9-6 9.5.2 FP-07C üzerinden interrupt ayarlama... 9-7 9.5.3 R4162 ile iç zamanlı taban ayarlı interrupt ayarlama... 9-8 9.6 Rutin interrupt örnekleri... 9-8 9.7 Yakalama girişi ve dijital filtre... 9-10 Bölüm 10 FBs-PLC Yüksek hızlı Sayıcı and Zamanlayıcı 10.1 FBs-PLC yüksek hızlı sayıcı... 10-1 10.1.1 FBs-PLC yüksek hızlı sayıcının sayma modları... 10-1 10.2 Yüksek hızlı sayıcının system mimarisi... 10-2 10.2.1 Yüksek hızlı sayıcının yukarı /aşağı giriş modu (MD0, MD1)... 10-4 10.2.2 Yüksek hızlı sayıcının Pulse/direction giriş modu(md2, MD3)... 10-6 10.2.3 Yüksek hızlı sayıcının AB fazı giriş modu (MD4, MD5, MD6, MD7)... 10-7 10.3 FBs-PLC yüksek hızlı sayıcı uygulamalarının prosedürleri... 10-10 10.4 HSC/HST konfigurasyonu... 10-10 10.4.1 HSC/HST konfigurasyonu (WinProladder kullanarak)... 10-10 10.4.2 HSC/HST konfigurasyonu (FP-07C kullanarak)... 10-12 10.5 Yüksek hızlı sayıcı uygulamaları örnekleri... 10-16 10.6 FBs-PLC yüksek hızlı zamanlayıcı... 10-21 10.6.1 HSTA yüksek hızlı zamanlayıcı... 10-21 10.6.2 HST0~HST3 yüksek hızlı gecikme zamanlayıcısı... 10-24
10.6.3 Yüksek hızlı zamanlayıcı HSTA uygulama örnekleri... 10-25 10.6.4 Yüksek hızlı zamanlayıcı HST0~HST3 uygulama örnekleri... 10-29 Bölüm 11 FBs-PLC Haberleşme Fonksiyonu 11.1 FBs-PLC haberleşme portlarının fonksiyon ve uygulamaları... 11-1 11.1.1 Haberleşme port 0 : USB veya RS232 arayüzü... 11-2 11.1.2 Haberleşme port 1~4 : RS232 veya RS485 arayüzü... 11-2 11.1.3 Ethernet arayüzü... 11-3 11.2 FBs-PLC haberleşme fonksiyonu kullanımı... 11-4 11.3 RS485 arayüzü için donanım bağlantı uyarısı... 11-4 11.4 FBs-PLC haberleşme portlarının kullanımı... 11-8 11.4.1 Donanım arayüzlerinin ve mekanizmalarının karşılaştırılması... 11-8 11.4.2 Haberleşme protokollerinin ayarı ve seçimi... 11-11 11.4.3 Haberleşme parametrelerinin ayarı... 11-13 11.4.4 Modem arayüz ayarı... 11-17 11.5 Yazılım arayüz tipinin uygulaması ve tanımı... 11-18 11.5.1 Standard arayüz... 11-18 11.5.2 Modem özellikli arayüz... 11-18 11.5.3 Ladder program kontrol arayüzü... 11-20 11.6 Haberleşme Kartları (CB)... 11-21 11.7 Haberleşme Modülleri (CM)... 11-23 11.7.1 4-port RS485 merkezi hub (FBs-CM5H)... 11-25 11.7.2 İzole edilmiş RS485 tekrarlayıcı (FBs-CM5R)... 11-27 11.7.3 İzole edilmiş RS232/RS485 dönüştürücü (FBs-CM25C)... 11-27 11.8 FBs Ethernet haberleşme modülü ve uygulaması... 11-28 11.8.1 Özellikler... 11-28 11.8.1.1 Konektör özellikleri... 11-28 11.8.1.2 Ethernet özellikleri... 11-28 11.8.2 Görünüm... 11-29 11.8.2.1 CM25E ve CM55E görünümü... 11-29 11.8.2.2 CBE görünümü... 11-30 11.8.3 Seri konektör fonksiyonu... 11-31 11.8.4 Ethernet seri dönüştürücü fonksiyonu... 11-31 11.8.5 Uygulama yapısı... 11-31
11.8.5.1 Sunucu modu... 11-32 11.8.5.2 Client modu... 11-33 11.8.6 Donanım kurulumu... 11-34 11.8.7 Yazılım kurulumu... 11-35 11.8.8 Yapılandırma değişiklik prosedürü... 11-41 11.8.9 Pin yerleşimi ve protokoller... 11-42 Bölüm 12 FBs-PLC Haberleşme Bağlantısı Uygulamaları 12.1 FUN151 (CLINK) komut uygulaması... 12-2 12.1.1 Kullanım prosedürü... 12-2 12.1.2 FUN151 program uygulaması ve modların ayrı ayrı açıklaması... 12-2 12.2 FUN150 (ModBus) komut uygulaması... 12-33 12.2.1 Kullanım prosedürleri... 12-33 12.2.2 FUN150 uygulama programı açıklaması... 12-33 Bölüm 13 FBs-PLC NC Pozisyonlama Kontrolü 13.1 NC pozisyonlama yöntemleri... 13-1 13.2 Kesin ve göreceli koordinat... 13-1 13.3 FBs-PLC poziyonlama kontrolü kullanım prosedürü... 13-2 13.4 Pozisyonlama kontrolü açıklaması... 13-3 13.4.1 HSPSO çıkış devresi yapısı... 13-3 13.4.2 FBs-PLC pozisyonlama kontrolü için donanım bağlantısı yerleşimi... 13-3 13.5 FBs-PLC poziyonlama kontrol fonksiyonu açıklaması... 13-5 13.5.1 Step motor arayüzü... 13-6 13.5.2 Servo motor arayüzü... 13-7 13.5.3 Servo motor çalışmasının diyagramı... 13-8 13.6 NC pozisyonlama kontrol komutu fonksiyonu açıklaması... 13-8 13.7 Makine hedefi... 13-27 Bölüm 14 ASCII Dosya Çıkış Fonksiyonu Uygulaması 14.1 ASCII dosya formatı... 14-1 14.2 ASCII dosya çıkışının uygulama örnekleri... 14-3 Bölüm 15 Gerçek Zamanlı Saat (RTC) 15.1 PLC deki RTC ve RTCR arasındaki uygunluk... 15-1
15.2 RTC erişim ve ayarı... 15-2 Bölüm 16 FBs-7SG 7/16-Segment LED Display Modül 16.1 FBs-7SG bakış... 16-1 16.2 FBs-7SG modül kullanım prosedürü... 16-2 16.3 FBs-7SG I/O adresi... 16-2 16.4 FBs-7SG donanım bağlantısı ve kurulumu... 16-2 16.4.1 FBs-7SG donanım bağlantısı... 16-2 16.4.2 FBs-7SG donanım kurulumu... 16-3 16.4.3 LED sürücü gerilimi kurulumu ve gerilim aşım denetimi... 16-6 16.5 7-segment LED display ve bireysel LED display devreler... 16-7 16.6 Decode display and Non-decode display... 16-9 16.7 FBs-7SG giriş gücü ihtiyacı ve harcaması... 16-12 16.8 FBs-7SG de OR ile control edilebilir display içeriği... 16-12 16.9 FBs-7SG FUN84:TDSP çıkış komutları... 16-13 Bölüm 17 FBs-32DGI Thumbwheel Anahtar Giriş Modülü 17.1 FBs-32DGI özellikleri... 17-2 17.2 FBs-32DGI modülü kullanım prosedürü... 17-2 17.3 FBs-32DGI I/O adresi... 17-3 17.4 FBs-32DGI donanım açıklaması... 17-3 17.5 FBs-32DGI giriş devre diyagramı... 17-5 Bölüm 18 FBs-6AD Analog Giriş Modülü 18.1 FBs-6AD özellikleri... 18-1 18.2 FBs-6AD modül kullanım prosedürü... 18-2 18.3 FBs-PLC analog girişlerin adres yerleşimi... 18-2 18.4 FBs-6AD donanım açıklaması... 18-3 18.4.1 FBs-6AD donanım Jumper ayarı... 18-4 18.5 FBs-6AD giriş devre diyagramı... 18-7 18.6 FBs-6AD giriş karakteristikleri ve jumper ayarı... 18-7 18.7 Analog giriş yapılandırması... 18-12 18.8 Sapma modu giriş yolu... 18-15
Bölüm 19 FBs-4DA/2DA Analog Çıkış Modülü 19.1 FBs-4DA/2DA özellikleri... 19-1 19.2 FBs-4DA/2DA analog çıkış modülü kullanım prosedürü... 19-1 19.3 FBs-PLC analog çıkışların adres yerleşimi... 19-2 19.4 FBs-4DA/2DA donanım açıklaması... 19-3 19.4.1 FBs-4DA/2DA donanım jumper ayarı... 19-4 19.5 FBs-4DA/2DA çıkış devre diyagramı... 19-6 19.6 FBs-4DA/2DA çıkış karakteristikleri ve jumper ayarı... 19-7 Bölüm 20 FBs-4A2D Analog Giriş/Çıkış Modülü 20.1 FBs-4A2D özellikleri... 20-1 20.2 FBs-4A2D analog giriş/çıkış modülü kullanım prosedürü... 20-2 20.3 FBs-PLC analog giriş/çıkışların adres yerleşimi... 20-3 20.4 FBs-4A2D donanım açıklaması... 20-4 20.4.1 FBs-4A2D donanım jumper ayarı... 20-5 20.5 FBs-4A/2D giriş/çıkış devre diyagramı... 20-8 20.6 FBs-4A2D giriş/çıkış karakteristikleri... 20-8 20.7 FBs-4A2D analog giriş format planlaması... 20-13 Bölüm 21 FBs-PLC Sıcaklık Ölçümü ve PID Kontrol 21.1 FBs-PLC sıcaklık modülü ve özellikleri... 21-1 21.1.1 FBs-PLC termokupl girişi... 21-1 21.1.2 FBs-PLC RTD girişi... 21-2 21.2 FBssıcaklık modülü kullanım prosedürü... 21-2 21.2.1 Sıcaklık Ölçüm Prosedürü... 21-2 21.2.2 Kapalı çevrim PID sıcaklık kontrolü... 21-3 21.3 Sıcaklık ölçümünü yapılandırma prosedürü... 21-3 21.3.1 Sıcaklık yapılandırma tablosunun dahili formatı... 21-4 21.3.2 Çalışma registerlarının dahili formatı... 21-5 21.3.3 Sıcaklık ölçümü ile ilişkili registerların açıklaması... 21-6 21.4 Sıcaklık modülünün I/O adresi... 21-6 21.5 Sıcaklık modüllerinin donanım tanımı... 21-6 21.5.1 FBs-TC2/TC6/TC16 üstten görünüş... 21-6
21.5.2 FBs-RTD6/RTD16 üstten görünüş... 21-9 21.6 Sıcaklık modüllerinin bağlantısı... 21-10 21.6.1 Termokupl giriş modülünün bağlantısı... 21-10 21.6.2 RTD giriş modülünün bağlantısı... 21-11 21.7 FBs-PLC nin PID kontrol ve sıcaklık ölçümü için program örnekleri ve komut açıklamaları... 21-11 Bölüm 22 Genel amaçlı PID kontrol 22.1 PID Kontrol Giriş... 22-1 22.2 Denetleyici seçimi... 22-1 22.2.1 Oransal Denetleyici... 22-2 22.2.2 Oransal + Integral Denetleyici... 22-2 22.2.3 Oransal + Integral + Türev Denetleyici... 22-2 22.3 PID kontrol açıklaması ve örnek program akışı... 22-3 Ek 1 FBs-PLC Komut Listesi Genel Zamanlayıcı/Sayıcı Komutları... -1 Tekli Operand Komutları... -1 SET/RESET Komutları... -1 SFC Komutları... -1 Matematiksel İşlem Komutları... -1 Lojik İşlem Komutları... -3 Karşılaştırma Komutları... -3 Data Taşıma Komutları... -3 Kaydırma/Döndürme Komutları... -4 Kod Dönüştürme Komutu... -4 Akış KOntrol Komutları... -5 I/O Komutları... -5 Birikimli Zamanlayıcı Komutları... -6 Watch Dog Zamanlayıcı Kontrol Komutları... -6 Yüksek Hızlı Sayıcı Komutları... -6 Rapor Komutları... -6 Rampa Komutları... -6
Haberleşme Komutları... -6 Tablo Komutları... -7 Matris Komutları... -7 NC Pozisyonlama Komutu... -8 Interrupt or Peripheral Disable/Enabe kontrolü... -8 Ek 2 FATEK Haberleşme Protokolü 1. Master ve Slave tanımı ve haberleşme... -1 2. FATEK PLC haberleşme mesaj formatı... -1 3. FATEK PLC haberleşme hata kodu... -2 4. Haberleşme komutunun fonksiyon açıklaması... -3 4.1 Sınıflandırma ve bileşenlerin yerleşimi... -3 4.2 Haberleşme komut açıklaması... -4 komut 40: PLC nin system durumunu okur... -6 komut 41: PLC RUN/STOP kontrolü... -7 komut 42: Tekli ayrık kontrol... -8 komut 43: Sürekli ayrıkların ENABLE/DISABLE okuma durumu... -9 komut 44: Sürekli ayrıkların okuma durumu... -10 komut 45: Sürekli ayrıklara durum yazma... -11 komut 46: Sürekli ayrıklardan data okuma... -12 komut 47: Sürekli registerlara yazma... -13 komut 48: Rastgele ayrık durum veya register datayı karışık okuma... -14 komut 49: Rastgele ayrık durum veya register datayı karışık okuma... -15 komut 4E: Geri döngü testi... -16 komut 53: PLC nin detaylı sistem durumunu okuma... -17 Ek 3 FBs-PACK İşlem Komutu 1.1 WinProladder sayesinde FBs-PACK e register datası ve program yazma... -1 1.2 Özel register işlemi sayesinde FBs-PACK e register datası ve program yazma... -3 1.3 FBs-PACK depolanmış registerın erişimi... -5 1.4 Fonksiyon komutu ile FBs-PACK yazma ve okuma... -6 Ek 4 PWMDA Analog Çıkış Modeli
Bölüm 9 FBs PLC Interrupt (Kesme) Fonksiyonu 9.1 Interrupt (Kesme) Fonksiyonunun İlkeleri ve Yapısı FBs-PLC nin uygulayabileceği birçok işlem vardır. Örneğin; çözümlenmesi gereken 20k wordluk kullanıcı programı, 512 I/O noktası, 5 haberleşme portu ile haberleşebilme vb. Ancak; sadece tek CPU olduğunda bir kere de tek bir işlem yapabilir. Bu yüzden; PLC, işlemleri işlemlerin hepsi icra olana kadar sırasıyla yapmaktadır. Ardından aynı döngüyü tekrarlamak için en başa döner. PLC de yapılan her işlem zamanı tarama zamanı olarak adlandırılır. CPU işleminin hızı, insanınkine oranla kat kat daha hızlıdır. İnsan hissi söz konusu olduğunda, PLC düzgün çalıştığı zamanlarda; yüklü bir miktarda işi mili saniyeler (ms) içinde tamamlayabilir. Bu yüzden; en pratik şekilde kontrol ihtiyaçlarını karşılayabilmektedirler. Uygulamaların çoğunda, yukarıda anlatılan kontrol yöntemi yeterli olmaktadır. Ama bazı yüksek hız isteyen (posizyon kontrolu gibi) uygulamalarda tarama zamanının uzaması hataların arttığı anlamına gelir. Bu koşullarda, sadece interrupt (kesme) fonksiyonunu uygulamak, gerekli hassasiyeti sağlayabilir. Interrupt (kesme), işlem devam ederken CPU ya ani bir cevap gerektiğinde devreye girer. CPU ( interrupt (kesme) işleminden dönüş ya da RTI) hatanın oluştuğu yere dönmeden ve kesilmiş taramaya devam etmeden önce, komutu aldığı anda servis işlemiyle alakalı uygulamayı başlatmak ve bitirmek için öncelik ayarlarını ayarlar ve işlemi durdurur. Normal şartlar altında; interrupt (kesme) oluştuğunda, CPU interrupt (kesme) programını yüzlerce mikro-saniye içinde uygulayabilir. Aynı anda birden fazla interrupt oluşmuşsa (Ör: FBs-PLC nin 42 interrupt kaynağı vardır.), sadece en önemli interrupt çalıştırılır. Diğer interruptların da en önemli olana kadar beklemeleri gerekmektedir. Bundan dolayı; cevapta mikro saniyeler ya da bir kaç milisaniye gecikme yaşanabilir. Bu nedenden; çoklu interrupt yapısı girişlerinde, her hataya önemliliğine göre bir önemlilik sırası verilir. Başka bir hata oluştuğunda ve bu sırada PLC interrupt servisini çalışıtırıyorsa ve yeni oluşan hata o an işlem gören interrupttan düşük öncelikliyse o anda yapılan işlem bitmeden yeni interrupta geçilemez. Fakat eğer yeni oluşan interrupt o an işlem görenden daha yüksek öncelikli ise o an işlem gören interrupt servisi durdurulur ve yüksek öncelikli olana başlanır. İşlem bittikten sonra; CPU bir alttaki düşük öncelikli interrup servisini çalıştırarak yarım bıraktığı işlemi tamamlar. İnterrupt işlemi sırasında bu tür kesintilere İçiçe Kesintiler diyoruz. FBs-PLC nin 5 çeşit içiçe interrupt vardır. Altta ki şablon tek interruptı ve içiçe interruptı örneklendirmektedir. 9-1
9.2 Interrupt servis programının yapısı ve uygulaması Her ne kadar İnterrupt ve Call alt programlara sahip olsalarda, çağırma metotları (icra icin alt prgorama geçiş) farklıdır. Call (FUN67) komutu ana programda Call tarafından çalıştırıldığında, CPU; CALL komutu tarafından düzenlenmiş etiket ismi ile alt programı çalıştırır. Alt programdan dönüş komutu (RTS) icra edildikten sonra, CPU ana programa dönecektir. Interrupt çağrılması, yazılım komutları dışında, donanımın CPU' ya yolladığı sinyaller aracılığı ile de tetiklenir. CPU interrupt ın kaynağını bulur ve otomatik olarak Interrupt Servis Döngüsü nü icra için alt programdaki etiket ismi ile çalıştırır. RTI komutu (Interrupt tan Dönüş Komutu) çalıştırıldığında, ana programa geri dönülür. Bu yüzden; ana program alanında interrupt a geri dönüş için uygun bir kod bulunmamaktadır. Daha önce bahsedildiği gibi, interrupt servis programı, alt program bölgesinde çalıştırılması gerekir. Yanda ki şekilde bu açıkça gösterilmiştir. (Başı, sonu ve ana gövde olarak). Başlangıç olarak gösterilen yer interrupt ın ismini alacağı yerdir (ileride bahsedilecek). Son ise RTI komutunun çalıştırıldığı yerdir. Burada CPU, interrupt alt programını bitirerek, kesilen yere gider. (Bilgi için; lütfen FUN69 (RTI) ye bakınız.). Başlangıç ve Son un ortasında bulunan yer ise interrupt gerçekleştiğinde CPU ya hangi işlemleri yapması gerektiğini söyleyen alandır.(ana Gövde) 9-2
9.3 FBs-PLC için interrupt kaynağı, etiketi ve önceliği Son bölümde anlatıldığı gibi; her interrupt servisinin kendisine özel bir etiketinin olması gerekir. Fbs nin alt programında yedek interrupt Wordleri olarak adlandırılan 49 farklı interrupt etiketi vardır. Bu etiketler sadece interrup programlarında geçerlidir, normal alt programlar ya da sıçrama noktaları için kullanılamaz. Tüm interrupt etiketleri I takısı alırlar. Örnek olarak, yüksek hızda sayıcı için isim HSCO iken HSCOI ve interrupt ismi X0+ iken de X0+I şeklinde olmalıdır. FBs-PLC nin 49 FBs-PLC interrupt kaynağı için interrupt etketi ve öncelikleri aşağıda gösterilmektedir. Aşağıdaki tablo interrupt kaynakları ve etiket isimleri ile ilgilidir. Eski versiyon programlama araçları ile uyumlu olması için ve bunun yanında HSC/HST, eski versiyonlara ait isimlerde parantez içinde belirtilmiştir. Yeni isimler, eski isimlere göre daha fazla tercih edilir. (HSTAI, 1MSI~100MSI, X0+I~X15-I = En önemlileri). Interrupt Kaynağı Öncelik Interrupt Etiketi Interrupt için Durum Not Yüksek Hızlı Zamanlayıcı Dâhili Zaman Tabanı HSC / HST PSO 1 HSTAI (ATMRI) HSTA dan (CV=PV) ye zamanlama 2 1MSI (1MS) Her 1mS de bir interrupt 3 2MSI (2MS) Her 2mS de bir interrupt 4 3MSI (3MS) Her 3mS de bir interrupt 5 4MSI (4MS) Her 4mS de bir interrupt 6 5MSI (5MS) Her 5mS de bir interrupt 7 10MSI (10MS) Her 10mS de bir interrupt 8 50MSI (50MS) Her 50mS de bir interrupt 9 100MSI (100MS) Her 100mS de bir interrupt 10 HSC0I/HST0I HSC0I/HST0I dan (CV=PV) ye kadar sayar/zamanlar 11 HSC1I/HST1I HSC1I/HST1I dan (CV=PV) ye kadar sayar/zamanlar 12 HSC2I/HST2I HSC2I/HST2I dan (CV=PV) ye kadar sayar/zamanlar 13 HSC3I/HST3I HSC3I/HST3I dan (CV=PV) ye kadar sayar/zamanlar 14 PSO0I PSO0 ın vuruş çıkışı tamamlanmıştır 15 PSO1I PSO1 in vuruş çıkışı tamamlanmıştır 16 PSO2I PSO2 nin vuruş çıkışı tamamlanmıştır 17 PSO3I PSO3 ün vuruş çıkışı tamamlanmıştır Döngüsel zamanlayıcı gibi davrandığında interrupt yoktur Bir seferde sadece bir çeşit interrupt a izin verilmektedir. (9.5.2 deki bölüme bakın.) Bu yüzden interruptların gerçek sayısı 42 dir. Yüksek hızlı sayıcı olarak yapılandırıldığında HSC0~HSC3, HSC0I~HSC3I şeklinde etiketlenmişlerdir ve yüksek hızlı zamanlayıcı için HST0I~HST3I şeklinde etilenmiş olurlar. 9-3
İnterrupt Kaynağı Öncelik İnterrupt Etiketi Interrupt Durumu Not Harici donanım girişi yada yazılımsal yüksek hızlı zamanlayıcıdan kaynaklı interruptlar 18 X0+I (INT0) Interrupt 0 1()of X0 oluştuğunda 19 X0 I (INT0 ) Interrupt 1 0( )of X0 oluştuğunda 20 X1+I (INT1) Interrupt 0 1()of X1 oluştuğunda 21 X1 I (INT1 ) Interrupt 1 0( )of X1 oluştuğunda 22 X2+I (INT2) Interrupt 0 1()of X2 oluştuğunda 23 X2 I (INT2 ) Interrupt 1 0( )of X2 oluştuğunda 24 X3+I (INT3) Interrupt 0 1()of X3 oluştuğunda 25 X3 I (INT3 ) Interrupt 1 0( )of X3 oluştuğunda 26 X4+I (INT4) Interrupt 0 1()of X4 oluştuğunda 27 X4 I (INT4 ) Interrupt 1 0( )of X4 oluştuğunda 28 X5+I (INT5) Interrupt 0 1()of X5 oluştuğunda 29 X5 I (INT5 ) Interrupt 1 0( )of X5 oluştuğunda Sayıcı girişi ve interrupt fonksiyonu tarafından 30 X6+I (INT6) Interrupt 0 1()of X6 oluştuğunda çalıştırılan HSC4 HSC7 31 X6 I (INT6 ) Interrupt 1 0( )of X6 oluştuğunda nin kontrol girişi, 32 X7+I (INT7) Interrupt 0 1()of X7 oluştuğunda X0 X15in herhangi biri HSC4I tarafından dizayn 33 X7 I (INT7 ) Interrupt 1 0( )of X7 oluştuğunda edilebiilir. Bu sebeple; 34 X8+I (INT8) Interrupt 0 1()of X8 oluştuğunda yazılımsal yüksek hızlı HSC7I sayıcının interrupt 35 X8 I (INT8 ) Interrupt 1 0( )of X8 oluştuğunda önceliği, yüksek hızda 36 X9+I (INT9) Interrupt 0 1()of X9 oluştuğunda sayıcının değerlendirmesine 37 X9 I (INT9 ) Interrupt 1 0( )of X9 oluştuğunda bağlıdır. 38 X10+I (INT10) Interrupt 0 1()of X10 oluştuğunda 39 X10 I (INT10 ) Interrupt 1 0( )of X10 oluştuğunda 40 X11+I (INT11) Interrupt 0 1()of X11 oluştuğunda 41 X11 I (INT11 ) Interrupt 1 0( )of X11 oluştuğunda 42 X12+I (INT12) Interrupt 0 1()of X12 oluştuğunda 43 X12 I (INT12 ) Interrupt 1 0( )of X12 oluştuğunda 44 X13+I (INT13) Interrupt 0 1()of X13 oluştuğunda 45 X13 I (INT13 ) Interrupt 1 0( )of X13 oluştuğunda 46 X14+I (INT14) Interrupt 0 1()of X14 oluştuğunda 47 X14 I (INT14 ) Interrupt 1 0( )of X14 oluştuğunda 48 X15+I (INT15) Interrupt 0 1()of X15 oluştuğunda 49 X15 I (INT15 ) Interrupt 1 0( )of X15 oluştuğunda 9-4
9.4 FBs PLC için Interrupt Kullanımı Interrupt ın dâhili zamanlamasında; harici girişler HSC/HST veya PSO benzerdir. Daha önce ki bölümlerde HSC/HST ve PSO nun uygulamaları anlatıldığından dolayı burada sadece harici giriş ve dâhili zamanlama örneklendirilecektir. Başlat Interrupt yapılandırmasını kur --------------bakınız 9.5 Alt program bölgesinde interrupt servis programı ---------------bakınız 9.6 yazma Son 9.5 Interrupt Yapılandırması Gerçekte; interrupt yapılandırması, belli interrupt uygulamalarının kullanılıp kullanılmayacağına karar vermek için kolaydır. İnterrupt yapılandırması I/O ya uygun veya I/O ya uygun olmayan şeklinde ikiye ayrılabilir. HSTA, HSC/HST ve harici interrupt, programlama araçları tarafından yapılandırılabilir ve I/O ya uygundurlar. Programlama aracı cihazın interruptı yapılandırıldığı anda aktif olacaktır. 1MSI 100MSI I/O a uygun olanlarda yapılandırmaya gerek yoktur. Interrupt için data tabana depolanmış olan wordler alt program alanında görüldüğü zaman, interrupt ın planlandığı anlamına gelecektir. Birden fazla interrupt oluşursa; 1MSI-100MSI nın çalışmasını ya da çalışmamasını kontrol edebilmek için özel bir register olan R4162 nin düşük baytı (B0-B7) kullanılabilir. 9-5
9.5.1 WinProladder işlemi ile interrupt yapılandırması Project penceresinde bulunan I/O Configuration butonuna tıklayınız: Proje İsmi Sistem Ayarları I/O Ayarları Interrupt Setup ı seçiniz. Interrupt Setup penceresi açıldığında, istediğiniz interrupt ı seçebilirsiniz. 9-6
9.5.2 FP-07C işlemi ile interrupt yapılandırması Klavye İşlemi LCD Görünümü Harici interrupt, HSC ve SPD komutları ile 16 hızlı girişi paylaşmaktadır, X0~X15. Bu sebeple; giriş noktalarının sayısı harici interrupt için yapılandırılamayan HSC ve SPD tarafından kullanılır. Not: SPD komutu ortalama hız algılaması için X0~X7 şeklinde 8 giriş noktası kullanır. PLC RUN da iken interrupt ayarları değiştirilemez. Ama FBs-PLC tarafından üretilmiş olan; EN komutu [FUN145] ve DIS komutu [FUN146] PLC RUN içinde HST HSTA olduğu sürece harici interruptları enable/disable durumuna getirebilir. Lütfen iki bilgiye bakınız. 9-7
9.5.3 R4162 ile dahili zaman tabanı interrupt yapılandırması Alt program alanında interrupt için ayrılmış wordler (8 çeşit, 1MSI~100MSI) belirdiğinde, wordlerin kullanımı asağıdaki tabloda görüldüğü üzere R4162 içindeki düşük baytının 8 biti kullanılarak yapılır. Bit durumu=0: Taban interruptı aktive edilir.(entegre edilmez) Bit durumu=1: Taban interruptı devre dışı bırakılır. (entegre edilir) B0~B7 arasında, bitlerin birden fazlası 0 ise, FBs-PLC en az zaman tabanı olanı aktive eder ve diğerlerini devre dışı bırakır. R4162 nin içeriği 00H ise, zaman tabanlı interruptlar gizlenmeyecektir. Buna rağmen eğer 1 MS ve 2MS~100MS zaman taban interruptı altprogram alanında belirirse, sadece 1MS zamanlı interrupt yürütülecektir ve diğerleri yürütülmeyecektir. Yüksek esnekliğe sahiptir. Çünkü kullanıcı ladder programı kullanarak PLC RUN durumunda iken R4162 nin değerini değiştirerek dinamik olarak zaman tabanı değiştirebilir veya durdurulabilir veya interruptı devre dışı bırakabilir Defaut olarak R4162 0 ise; 1MS~100MS zaman tabanlı interruptının maskelenmediğini göstermektir. Zaman tabanlı interrupt işlemi alt programlardan biri alt program alanında yer aldığı sürece periyodik olarak icra edilecektir. Önemli bir CPU süresi her interruptın yürütülmesi için gerektiği için, interrupt zaman tabanı ne kadar az ise o kadar interrupt gerekir ve o kadar uzun CPU süresi tutar. Bu nedenle uygulama CPU performansının bozulmasını önlemek için ancak gerektiğinde yapılmalıdır. 9.6 Interrupt program örnekleri Örnek 1: Pozisyonlama anahtarı tarafından kontrol edilen kesin pozisyon (X0 pozitif kenar interrupt girişi olarak yapılandırıldığında) X0: Pozisyon sensörü X1: Acil durdurma Y1: Güç motoru 9-8
Ana Program M0 X0 X1 SET RST Y0 Y0 M0 (başlangıç) 0'dan 1'e doğru değişir. Motor ON (açık) Alt Program 65 LBL 69 RTI X0+I EN RST Y0 EN D : 74.IMDI0 Y0 N : 1 X0 sensörü pozisyonlama yerine ulaştığını algılar, örneğin, X0 0 1 dönüşümünde, donanım otomatik olarak interrupt alt programını çalıştırıcaktır. Motor Y0 0 a dönüştüğünde, motoru anında durdurur. Y0 çıkısı hemen tarama zamanının sebep olduğu gecikmeyi küçültür. Gerçek zamanlı yüksek hız doğruluğunu kontrol gereksinimini karşılamak için alt programda hemen mevcut giriş-çıkış komutu verilmelidir. Örnek 2 1MS Dâhili Zaman Tabanlı Kesme Ana Program M 0=1 iken, 1MS zamanlama interrupt devre dışıdır. (1MS zamanlama interrupt gizlenmektedir.) M0=0 iken, 1MS zamanlama interrupt aktiftir. Alt Program 1MS zaman tabanlı interrupt başlatıldıktan sonra, sistem otomatik olarak alt programları her 1MS de çalıştırır. R0 her 1MS için yukarı sayan döngüsel zamanlayıcı gibi kullanılır R1 her 1MS için aşağı sayan döngüsel zamanlayıcı gibi kullanır. 9-9
9.7 Yakalama Girişi ve Dijital Filtre Birçok yüksek hızlı uygulamada, sinyal kaybını önlemek için interrupt girişini ayarlayabilirsiniz. Ayrıca geçici giriş sinyalini bir PLC tarama zamanından az bir şekilde yakalamak için yakalama girişi kurulabilir. Yakalama girişi yöntemini kurmak çok kolaydır. Project Windows içindeki I/O Configuration yazısına tıklayın, Input Setup ekranı göründüğünde, istediğiniz Akalama Girişi noktasını seçebilirsiniz FBs serisi PLC ana üniteye bağlı olarak 36 noktaya kadar yakalama girişi (X0-X35) destekleyebilir. X0~X15 girişleri, hızlı yanıt alınması gereken uygulamalar için donanımsal interrupt girişi olarak yapılandırılabilir. Darbe yakalama girişleri düşük frekansta fakat kısa süreli giriş sinyalleri içindir. (1 tarama çevriminden kısa) Örnek 1 Girişler darbe yakalama girişi olarak yapılandırıldığında ve sayma uygulamasında kullanıldığında doğru sayma için giriş sinyalinin süresinin 2 tarama zamanından büyük olması gerekir. Örneğin giriş frekansı 50Hz için PLC tarama süresi eksiksiz sayım için 10mS den az olmalıdır. 9-10
Örnek 2 Yakalama girişi, PLC nin bir tarama süresinden az olan bir süre ile giriş sinyali alabilir. FBs serisi PLC ana üniteleri yukarda bahsedildiği gibi yakalama giriş fonksiyonunu destekler. Bunun haricinde ayrıca X0~X35 dijital giriş için dijital filtreleme fonksiyonu sağlar. Filtreleme ayarı için 6 grup dijital giriş vardır. {(X0~X3), (X4~X7), (X8~X11), (X12~X15), (X16~X23), (X24~X35)}. Dijital filtreleme için 2 metot vardır, biri frekans alanı, diğeri zaman alanıdır. Dijital girişlerin daha yüksek dört grubu için (X0~X15) filtreleme ayarı frekans alanı veya zaman alanı olabilir. Frekans alanında toplam 8 seçeneği 14KHz~1.8MHz destekler. Zaman alanında ise 1~15 1mS veya 1~15 0.1mS seçeneklerini destekler. Dijital girişlerin son iki grubu (X16~X35) sadece zaman alanını destekler ve seçenekler 1~15 1mS dir. Zaman alanı ile giriş sinyalinin sürekliliği filtreleme süresinden büyük olmalıdır, böylece PLC giriş sinyalini alabilir. Frekans alanı ile giriş sinyalinin frekansı, filtreleme frekansından az olmalıdır. Böylece PLC giriş sinyalini alabilir. Örnek 1 Filtreleme zamanı 2mS iken, ON veya OFF süresi 2mS den az ise, ON veya OFF sinyali kaybolacaktır. Sinyal < 2mS de filtrelenecek Sinyal > 2 ms de fark edilebilir Sinyal < 2mS de filtrelenecek Sinyal > 2 ms içinde fark edilebilir Örnek 2 Filtreleme frekansı 28KHz olduğunda, giriş frekansı 28KHz den büyük ise giriş sinyali kaybolacaktır. Frekans > 28 KHz filtrelenecek Frekans < 28 KHz de fark edilebilir 9-11
KISA NOTLAR 9-12
Bölüm 10 FBs- PLC Yüksek-Hızlı Sayıcı ve Zamanlayıcı 10.1 FBs-PLC Yüksek-Hızlı Sayıcı Sıradan bir PLC nin yazılım sayacının frekansı sadece Hz nin on katlarına ulaşabilir (tarama zamanına bağlı olarak). Eğer giriş sinyalinin frekansı bundan yüksek ise, yüksek hızlı sayıcı (HSC) kullanmak gerekir, aksi takdirde saymada kayıplar meydana gelebilir. PLC için genelde iki tip HSC vardır. Yüksek hızlı donanım sayıcı HHSC; (özel donanım devresi) ve yüksek hızlı yazılım sayıcı SHSC (sinyal konum değiştirdiğinde arttırma/azaltma sayım işlemini yürütmek için CPU u kesen) kullanılır. Fbs PLC 4 HHSC tipi sayıcı, 4 SHSC tipi sayıcıyı destekler. Hepsi 32 bit high speed sayıcılardır. 10.1.1 FBs- PLC Yüksek-Hızlı Sayıcının Sayım Modları Aşağıdaki tabloda gösterildiği gibi, HHSC ve SHSC lerin toplam 8 tip sayma modu vardır, tabloda sayım modları açıklanmıştır; Dalga şeklindeki pozitif /negatif kenar üzerindeki, yukarı/aşağı oklar (, )sayımın nerede olduğunu gösterir. (+1 veya -1) 10-1
10.2 FBs- PLC Yüksek-Hızlı Sayıcı Sistem Yapısı Aşağıda gösterilen çizelge FBs- PLC HHSC ve SHSC için sistem yapısıdır. Her biri çok amaçlı giriş ve sayım özelliklerine sahiptir. Bazı özellikler (CV register numarası, PV register numarası, interrupt etiketi ve MASK yazılımı için anahtar numarası, CLEAR ve yön seçimi gibi) kullanıcının yapılandırma için başvurma ihtiyacı duymayacağı şekilde yerleştirilmiştir. Ancak, aşağıdaki diyagramda * ile işaretlenmiş bazı fonksiyonlarda HSC yapılandırması için programlama araçları kullanılmalıdır (HSC uygulaması seçimi, sayma modu, her fonksiyon giriş uygulaması, ters polarite ve giriş nokta numarası Xn e uygun atama). Yapılandırmada ayrılan sayma modunun 8 çeşidinin işlevleri ve detaylı yapısı için bölüm 10.2.1~10.2.3 e bakınız. Not: CV (güncel değer; PV (ayar değeri) Anlık sayma değerini CPU iç CV registerı içine koymak amacıyla, SoC çip donanım sayacından okumak için FUN92 kullanınız. SoC çipinin donanım sayacının PV registerını yazmak için FUN93 kullanınız. CV registerı içeriğini SoC cihp içine yazmak için FUN93 kullanınız. SoC çipi içindeki donanım Cvsini sıfırlar ve güncelleştirir 10-2
HHSC ve SHSC nin tüm kontrol sinyalleri Active High olarak defaulttır (Örneğin; aktif için durum=1 ve pasif için durum=0). Sensör polaritesinin birlikte çalışması için HHSC sayma ve kontrol girişleri ters polaritede seçilmiş olabilirler. Varsayılan MASK kontrol sinyali, M=1 olduğunda, HSC sayma pulsi herhangi bir sayma gerçekleştirmeden gizlenmiş olacak ve tüm HSC internal durumları değişmeden kalacaktır. M 0 olduğunda, HCS normal bir şekilde çalışmaya devam edicektir. Bazı sensörler, MASK a göre enable çıkışlara sahiptir. Enable=0 olduğunda sayıcı saymayacak ve enable=1 olduğunda saymaya başlayabilir. Ayrıca, MASK ın ters polarite giriş fonksiyonu, enable çıkışlı sensörler ile birlikte çalışacak şekilde seçilebilmelidir. CLEAR kontrol sinyali C=1 olduğunda, HSC internal CV registerı 0 olacak ve sayma işlemi gerçekleşmeyecektir. C=0 a döndüğünde, HSC 0 dan saymaya başlayacaktır. Ladder program, güncel sayma değerini 0 yapmak için direk olarak CV registerını (DR4116,DR4112,DR4120 ve DR4124) silebilir. FBs- PLC HHSC nin dört seti SoC çiplerininde direk olarak yerleştirilmişlerdir. Burada, CV ve PV registerlarına kullanıcı direk olarak erişemez. Kullanıcı, CPU iç hafızasındaki CV registerına (DR4096 ~DR4110) erişebilir. İdeal durumda, çip içindeki CV ve PV registerlarının içerikleri, CPU iç hafızasındaki CV ve PV registerları ile aynı anda güncellenmelidir. Ancak, iki farklı devreye sahip olduklarında, ikisi arasındaki uygunluğu korumak için CPU tarafından kaydedilmiş veya yüklenmiş olmalıdırlar. CV ve PV registerlarını CPU içine ayrı ayrı yüklemek için FUN 93 kullanılması gerekir. (başlangıç değerinden saymaya başlamak için HHSC atanır). Sonra, CPU daki CV registerına çiplerdeki HHSC CV registerının sayma değerini tekrar yüklemek için FUN 92 kullanılabilir (yani; CPU daki CV registerı iki yönlü fonksiyona sahiptir). FUN 92 çalıştırıldığında yükleme uygulanabildiğinden, CPU daki CV değeri ve çiplerdeki HHSC CV değeri arasında farklı sonuçlar olabilir. Bunlar; yüksek sayma frekansında özellikle çok büyük sapmalar şeklinde olacaktır. 10-3