2010 YILI FAALİYET RAPORU

2010 YILI FAALİYET RAPORU 1

KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI FAALİYET RAPORU (EYLÜL 2009- EKİM 2010) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, gerçekleştirmekte olduğu icraatlarında, Çalışma hayatının ve Sosyal yaşamın her alanında çağdaş, gelişmeye yönelik, kalıcı ve sürdürülebilir politikalar üretme ve bu politikaları uygulama yönündeki temel prensiplerden hareket etmektedir. Çağdaş, adil, ülkenin ekonomik ve sosyal şartları ile uyumlu bir Sosyal Güvenlik Sistemi oluşturulması gerektiği gerçeğinden hareket eden Bakanlığımız, Sosyal Sigortalar Yasası nda değişiklik yaparak mevcut Sosyal Sigortalar Yasası ile Sosyal Güvenlik Yasası ve diğer emeklilik yasalarını birbirine yakınlaştırılması ve böylece Sosyal Güvenlik fonlarının sürdürülebilir hale getirlimesi amacıyla başlatılan çalışmalarını tamamlamıştır. Kendi kendine yeten, sürdürülebilir bir yapıda ve sadece emeklilik menfaatleri açısından değil; tüm sigorta kollarında eşit nimet eşit külfet ilkesi gerçeğinden hareket ederek bir sosyal güvenlik sistemi oluşturulması amacıyla gerçekleştirilen değişiklikler,mutlaka sosyal tarafllarla da müzakere edildikten sonra 2011 yılı başından itibaren KKTC Cumhuriyet Meclisi ne sevk edilerek toplumsal mutabakat çerçevesinde yasallaştırılacaktır. KKTC -TC Sosyal Güvenlik Antlaşması, 1987 yılından günümüze kadar geçen süre içerisinde ve her iki ülke mevzuatlarında meydana gelen değişiklikler neticesinde uygulamada bir takım ihtiyaçlara cevap veremez duruma gelmiştir. Bu durum Bakanlığımız ı harekete geçirmiş ve gerekli girişimler başlatılarak 2010 yılı Haziran ayında, her iki ülke teknik heyetleri Ankara da bir araya gelerek yaşanan sorunların giderilmesi için, ön çalışma yapılmıştır. 2

2011 yılının ilk yarısında, her iki ülke teknik heyetleri yeniden bir araya gelerek TC- KKTC Sosyal Güvenlik Anlaşmasının günümüz koşullarına cevap verebilecek hale getirilmesi amacıyla yapılacak değişikliklere son şeklini verecektir. Bakanlığımız çalışma hayatındaki işçi-işveren arasındaki endüstriyel ilişkilerde, özellikle uzlaşmazlıkların çözümü noktasında, üzerine düşen arabuluculuk misyonunu yerine getirmek için her türlü girişimi gerçekleştirmektedir. Önümüzdeki dönemde de ülkemizdeki çalışma barışının sağlanıp devam ettirilmesi için, Bakanlığımız üzerine düşen her türlü arabuluculuk görevini yerine getirecektir. Bakanlığımız, ülkemizde yaşayan vatandaşlarımız arasında bulunan dezavantajlı gruplarla korumaya muhtaç kişilerin sosyal devlet anlayışı çerçevesinde topluma kazandırılması ve rehabilitasyonu için gerekli tüm girişimleri yapıp tedbirleri alacaktır. Günümüz koşullarına uygun çağdaş bir Asgari Ücretler Yasası hazırlanması için 2010 yılı içerisinde, ilgili işçi ve işveren kuruluşları ile yapmış olduğumuz müzakereler ve tüm iyi niyetimize rağmen, sosyal tarafların mutabık kalacağı yeni bir Asgari Ücretler Yasası hazırlanması mümkün olamamıştır. Bu konuyla ilgili Bakanlığımızın çalışmaları iyi niyetle önümüzdeki dönemde de devam edecektir. 2010 yılına ait asgari ücretin belirlenmesiyle ilgili başlatmış olduğumuz çalışmalar, herhangi bir sosyal tarafla( işçi veya işverenlerle) uzlaşma sağlama aşamasına getirilememiştir. Önümüzdeki günlerde 2010 yılına ait asgari ücretin belirlenmesiyle ilgili, mutabakat sağlanması için Bakanlığımızın girişimleri yoğun bir şekilde devam edecektir. Ülkemizde çok önemli bir boyuta ulaşan işsizliğin önlenmesi ve bir plan çerçevesinde sistemli olarak azaltılması amacıyla, İhtiyat Sandığı Yasası kapsamında, yerli istihdamın teşvik edilerek arttırılması amacıyla hazırlanan Yerli İstidamına Katkı Primlerinin Değerlendirilmesi, Yönetimi ve Kullanılması Tüzüğü 1 Ocak 2010 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiştir. Bu tüzükle oluşturulan Teşvik Prim Sistemi Fonu ilk aşamada; yanında KKTC vatandaşı üniversite mezunu, meslek lisesi mezunu ve resmi kurumlarımız tarafından hazırlanan meslek edindirme kurslarından mezun olanları istihdam eden işverenlere sosyal güvenlik yatırmlarının işveren katkılarının iade edilmesi şeklinde bir uygulama gerçekleştirmiştir. Tüzükte yapılan yeni bir düzenleme ile 1.10.2010 tarihinden itibaren Turizm ve Basın Yayın işkollarına dahil işyerleri de Teşvik Prim Sistemi Fonu kapsamına alınmıştır. 3

Bununla birlikte DAÜ Turizm ve Otelcilik Yüksek Okulu nun KKTC yurttaşı aşçı yetiştirme amacıyla başlatmış olduğu uygulamalı eğitim programı da Teşvik Prim Sistemi Fonu tarafından desteklenecektir. Başlatılan bu uygulamalarla 1.1.2010-30.6.2010 tarihleri arasındaki 6 aylık devrede yaklaşık Binüçyüz KKTC vatandaşının istihdamı teşvik edilip desteklenmiştir. Teşvik Prim Sistemi Fonu nun Eylül 2009-Ekim 2010 dönemi ile ilgili mali durumunu izah eden tablo aşağıda gösterilmektedir. TPS KAPSAM. KİŞİ YATIRIMI YAPILAN TPS BİR ÖNCEKİ AYA AİT YATIRIMI YAPILAN FİİLİ TPS SAYISI YATAN MİKTAR Eyl.09 12.090 7.326 6.084 420.357,01 Eki.09 12.351 8.262 6.702 461.976,80 Kas.09 12.699 10.612 7.468 621.810,04 Ara.09 12.990 11.554 8.323 690.617,09 Oca.10 14.232 11.198 8.674 657.243,55 Şub.10 14.829 11.221 8.827 676.315,41 Mar.10 15.791 11.390 8.955 688.085,66 Nis.10 16.533 12.767 9.627 771.754,23 May.10 17.356 12.812 10.072 774.826,38 Haz.10 17.473 13.656 10.499 810.874,32 Tem.10 17.936 12.675 10.479 778.286,09 Ağu.10 17.804 13.155 10.559 794.235,26 Eyl.10 17.997 15.515 10.822 948.362,11 Eki.10 18.204 15.485 112.810 940.181,29 Toplam 218.285 167.628 229.901 10.034.925 NOT: Yatırımı Yapılan Fiili TPS Sayısı Bir Önceki Aya Ait Fiili Çalışan Sayısını Göstermektedir. Verilen Teşvik Miktarı Mayıs 46.428,41 Haziran 18.372,08 Temmuz 254.805,19 Toplam 319.605,68 NOT: Teşvik Prim Sistemi Fonu nun 30 Eylül 2010 tarihi itibarıyla bankalardaki toplam mevduatı 11.220.480.90 TL. dir. Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan ALO İHBAR HATTI ile çalışma hayatı ve sosyal yaşamla ilgili ülkemizde yaşanan güncel sıkıntılar, telefon ve internet aracılığıyla vatandaşlarımız tarafından hızlı bir şekilde Bakanlığımıza bildirilmektedir. 4

Bu yolla, Bakanlığımıza yapılan bildirimler Bakanlığın ilgili birimine aktarılmakta ve öncelikli olarak gerekli araştırma yapılıp söz konusu şikayet veya bildirimler sonuçlandırılmaktadır. Alo İhbar hattının faaliyete geçtiği 9 Kasım 2009 tarhinden 30 Eylül 2010 tarihine kadar; Lefkoşa dan 146, Mağusa dan 66, Girne den 102 ve Güzelyurt tan da 30 olmak üzere toplam 344 şikayet Bakanlığımız a iletilmiştir. Yukarıda da belirttiğimiz gibi çalışma ve sosyal yaşamla ilgili Bakanlığımıza yapılan bu bildirimler, Bakanlığımızın ilgili daireleri tarafından öncelikli ve hızlı bir şekilde araştırılıp sonuçlandırılmaktadır. 1971 yılında yürürlüğe giren ve yürürlüğe girdiği tarihten itibaren sadece 1974 yılında gerçekleştirilen küçük bir değişiklik hariç hiçbir değişikliğe uğramayan Sendikalar Yasası, özellikle yazım dili açısından günümüz koşullarının oldukça gerisinde kalmıştır. Hem günümüz çağdaş Türkçesi hem de AB normları ve ILO sözleşmeleri çerçevesinde ve bunlara uygun olarak yeni bir Sendikalar Yasası hazırlanması amacıyla başlatılan çalışmalar devam etmektedir. 1996 yılında yürürlüğe giren 42/1996 Sayılı Toplu İş sözleşmesi, Grev ve Referandum Yasası nda uygulamada yaşanılan birtakım aksaklık ve sıkıntıların aşılması amacıyla Yasa ile ilgili olarak başlatılan tadilat çalışmaları, tamamlanma aşamasındadır. Bu konu ile ilgili başlatılan çalışmaların ilgili sosyal taraflarla da müzakere edildikten sonra 2011 yılı içerisinde hayata geçirilmesi hedeflenmektedir. AB MÜKTESEBATINA UYUM ÇALIŞMALARI Başbakanlık AB Koordinasyon Merkezi ile işbirliği içerisinde yürütülen AB Müktesebatına Uyum çalışmaları, öngörülen ve planlanan şekliyle devam etmektedir. Bakanlığımızın sorumluluk alanı içerisinde yer alan ve uyum programındaki oniki başlıktan birisi olan İstihdam ve Sosyal Politikalar başlığı ile ile ilgili olarak başlatılan çalışmalara uygun olarak 2010 yılı içerisinde İş yasası ile İş Sağlığı ve Güvenliği alanındaki mevzuata uyum çalışmalarının bir kısmı tamamlanmıştır. Gerçekleştirilmesi öngörülen diğer düzenlemeler de mevzuat uyum programına uygun bir şekilde tamamlanma aşamasındadır. 5

ALYAPI ÇALIŞMALARI Çalışma Dairesi İstihdam Servisleri Otomosyon Projesi Çalışma Dairesi Müdürlüğü bünyesinde hizmet veren istihdam servislerinin günümüz ihtiyaçlarına yanıt vermekten yoksun olan yapısı dikkate alınarak Bakanlığımız ile AB tarafından müşterek yürütülen VETLAM projesi kapsamında, işgücü piyasasında iş arayanlarla işverenlerin işgücü taleplerinin hızlı, etkin ve en modern bir şekilde karşılayabilmek amacıyla, öncellikle Lefkoşa merkezde pilot proje olarak bir İŞ BULMA MERKEZİ faaliyete geçirilmiş olup diğer bölgelerimizde de benzer donanımların hizmete konulması için gerekli yazılım ve donanım çalışmaları tamamlanmış bulunmaktadır. En yakın sürede, söz konusu projeler hayata geçirilip vatandaşlarımızın hizmetine sunulacaktır. Geçmiş yllarda Bakanlığımız ile K.T Müteahhitler Birliği arasında imzalanan bir protokolle başlatılan fakat daha sonraki dönemde atıl olarak kalıp tamamlanamayan Lapta Huzurevi inşaatının tamamlanabilmesi için gerekli olan mali kaynak 2010 yılı içerisinde temin edilememiştir. Söz konusu projenin tamamlanıp Lapta Huzurevi nin çağdaş bir yapıya kavuşturulabilmesi ve gerekli mali kaynağın tedarik edilebilmesi için, 2011 yılı içerisinde azami çaba harcanacaktır. Yine geçmiş dönemde yetersiz altyapı ve eksik personelle hizmete konulan ve söz konusu eksikliklerin giderilebilmesi amacıyla faaliyetlerine ara verilen Mağusa 18 yaşüstü Engelli Rehabilitasyon Merkezi nin tekrar faaliyete geçirilebilmesi için başlatmış olduğumuz çalışmalar tamamlanma aşamasındadır. Söz konusu merkezin 2011 yılının ilk üç ayı içerisinde, tekrar faaliyete geçirilmesi hedeflenmektedir. Güzelyurt bölgesine hizmet vermek amacıyla, Milli Eğitim, Gençlik, Spor ve Kültür Bakanlığı ile işbirliği içerisinde, Güneşköy de açılması planlanan 18 Yaşüstü Engelli Rehabilitasyon Merkezinin de 2011 yılı içerisinde faaliyete konması için gerekli çalışmalar başlatılmıştır. 6

EĞİTİM ÇALIŞMALARI 1 -Nitelikli işgücü yetiştirilmesi çalışmaları DAÜ ile işbirliği halinde hazırlanan ve ortak bir protokolle yürürlüğe konularak iki yıllık bir süre içerisinde uygulamalı olarak gerçekleştirilecek "Aşçılık" eğitim programı, Teşvik Prim Sistemi Fonu tarafından da desteklenerek başlatılmıştır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Milli Eğitim, Gençlik, Spor ve Kültür Bakanlığı ve kuruluşlarala gerçekleştirilen ortak çalışmalar neticesinde turizm sezonunun açılacağı Nisan 2011 ayı sonuna kadar ön büro elemanı, house keeping ve garson yetiştirilmesi amacıyla teorik ve pratik yöntemlerle kısa süreli meslek edindirme kursları düzenlenecektir. 2- Personelin Hizmetiçi Eğitimi Bakanlığımıza bağlı Çalışma Dairesi Müdürlüğü tarafından yürütülen VETLAM projesi çerçevesinde, Çalışma Dairesine bağlı tüm bölge amirliklerindeki istihdam servisi çalışanları gerek yurt içinde düzenlenen seminerlerle gerek yurtdışında gerçekleştirilen çalışma ziyareti faaliyetleri ile "Yaşamboyu Öğrenim" "Kariyer Danışmanlığı" ve Modern İstihdam Hizmetlerinin Sunulma Şekilleri" konularında muhtelif AB ülkelerindeki kurslara katılmıştır. Yine Bakanlığımızın "İş Sağlığı ve Güvenliği" ve "İş Yasası" AB uyum çalışmaları çerçevesinde, Bakanlığımıza bağlı müfettişlere, işverenlerimize ve diğer sosyal paydaşlara yönelik seminer ve uygulamalı teftişler düzenlenerek; bu konularda ülkemizdeki duyarlılığın ve bilincin artırılması hedeflenmiştir. YABANCI İŞGÜCÜNÜN KAYIT ALTINA ALINMASI ÇALIŞMALARI Çalışma ve İşkurma İzinleri Çalışma ve İş Kurma İzni işlemleri Bakanlığımıza bağlı Çalışma İzin Merkezi tarafından yürütülmektedir. Çalışma İzin Merkezi nin 1.10.2010-30.09.2010 tarihleri arasında gerçekleştirmiş olduğu çalışma ve iş kurma izinlerinin gösterildiği tablo aşağıda belirtilmiştir. 7

İlk İşlem EKİM 2009 - EYLÜL 2010 FALİYET RAPORU Yatay Geçiş Uzatma İş Kurma İlk İş Kurma Uzatma Öğrenci Çalışma Toplam Ekim 09 2238 1741 12 29 7 4027 Kasım 09 1715 1680 15 20 5 3435 Aralık 09 1795 1717 15 24 13 3564 Ocak 10 1396 334 1180 13 27 7 2957 Şubat 10 1461 347 1270 13 30 11 3132 Mart 10 1627 424 1251 5 26 15 3348 Nisan 10 1501 455 1157 6 14 18 3151 Mayıs 10 1308 353 1127 12 21 5 2826 Haziran 10 Temmuz 10 Ağustos 10 1484 497 1816 8 20 9 3834 1231 460 1759 8 14 30 3502 1336 455 1665 7 16 6 3485 Eylül 10 1125 507 1973 5 24 3 3637 TOPLAM 18217 3832 18336 119 265 129 40898 GENEL TOPLAM: 40898 8

TC-KKTC İkili İşgücü Anlaşması T.C ile KKTC arasında 1987 yılında imzalanan "İkili İşgücü Anlaşması" nın özellikle Şubat 2007 tarihinde yürürlüğe giren Yabancıların Çalışma İzinleri Yasası ve Yabancıların Çalışma İzinleri Tüzüğü uygulamalarından sonra pratikte yaşanılan birtakım sıkıntıların giderilmesi amacıyla tekrar gözden geçirilmesi gerekliliği doğmuştur. İki ülke teknik heyetleri arasında yapılan ön görüşmeler neticesinde, "İkili İşgücü Anlaşması" nın tekrar gözden geçirilip düzenlenmesi gerektiği konusunda, taraflar arasında mutabakat sağlanmıştır. Konunun 2011 yılı başında taraflar arasında görüşülmesi ve İkili İşgücü Anlaşması nın günümüz koşullarına uygun olarak yeniden düzenlenmesi öngörülmektedir. 9

ÇALIŞMA DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ FAALİYET RAPORU 01.10.2009 30.09.2010 10

ÇALIŞMA DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ Dairenin görev ve sorumlulukları 35/2000 Sayılı Çalışma Dairesi Kuruluş Görev ve Çalışma Esasları Yasasında belirtilmektedir. Buna göre amaç ve görevlerinin başlıcaları şunlardır. İlgili Yasaların uygulanmasını sağlamak, izlemek ve denetlemek; İş Teftişi ve denetimi ile ilgili iş ve işlemleri yürütmek; Yabancı uyruklulara verilecek çalışma izinleri ile ilgili araştırma yapmak ve gerekli kayıtları tutmak; İlgili yasaların çıraklık, hizmet akdi, ücret, çalışma saatleri, yıllık izinler, asgari ücret, iş düzenlemesi, iş ve çalışma koşulları ile ilgili kuralların uygulanması yönünde gerekli önlemleri almak; İşyerlerini ve işyerlerinde kullanılan her türlü makine, alet araç-gereç, madde ve korunma aygıtlarını, iş sağlığı ve iş güvenliği açısından denetlemek; bunların işçi sağlığı ve iş güvenliği bakımından yeterliliklerini, etkilerini ve tehlike derecelerini saptamak ve tehlike hallerini azaltmak yönünde gerekli önlemleri almak, gerekli araştırma ve düzenlemeleri yapmak; İlgili Yasalar gereğince, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içindeki işyerlerinde mevcut makine, buhar kazanı, buhar ihtiva eden kap, basınçlı hava deposu, asansör, kaldıraç, zincir, halat, vinç ve benzeri araç-gereci denetlemek ve bunların kaydını yapmak; İş kazaları ile meslek hastalıklarını araştırmak, saptamak ve bu tür kaza ve hastalıkların önlenmesı yönünde gerekli önlemleri almak ve bu amaçla kurs, seminer ve benzeri etkinlikleri düzenlemek; İş gücü, tam çalışma, iş ve meslek eğitimi, niteliksiz işçilere meslek kazandırma, nitelikli işgücünü artırma ve nitelikli işçileri iş başında yetiştirme, işgücü kabulü ve ihracı konularında gerekli planlama, programlama ve uygulama hizmetlerini düzenlemek ve yürütmek; yerli ve yabancı kamu ve özel kurum ve kuruluşları ile mesleki kuruluş, birlik ve derneklerin tesis, kaynak, personel ve araç-gereç gereksinimlerini saptamak ve gerektiğinde bu kuruluşlar ile plan program uygulamaları bakımından işbirliği yapmak, Özürlüleri Koruma Rehabilite ve İstihdam Yasası gereğince özürlülere uygun iş sağlama ve özürlülerin istihdamı konusunda gerekli önlemleri almak; Dairenin görev alanına giren konularda gerekli istatistikleri hazırlamak ve istatistiki bilgileri derlemek, gerekli bültenlerin basım ve dağıtımını sağlamak ve derlenen istatistiki bilgiler ışığında gerekli raporları hazırlamak; 11

Çalışma yaşamı ile ilgili yasa, tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemleri hazırlamak veya hazırlananları inceleyip bunlar hakkında Bakanlığa görüş bildirmek; Çalışma yaşamıyla ilgili mevzuatla, Anayasa, temel insan hak ve özgürlükleri ve uluslararası normlara uygun olarak çalışma ve sosyal güvenlik konularında Devletçe üretilecek çözüm yolları ve verilecek hizmetlerin tespiti ve buna bağlı olarak danışmanlık yapacak kurulların oluşturulması için gerekli yasa ve tütükleri hazırlamak; Daire, bu görevlerini Merkezde bulunan dört Şube Amirliği vasıtasıyla koordine edip, organize etmekte, politikaları belirlemekte ve Bölge Amirlikleri vasıtasıyla yürütmektedir. Şube Amirliklerinin görev dağılımı şöyledir; İş ve İşçi Bulma Şube Amirliği Ülkemizdeki işsizlikle ilgili kayıtların tutulması, Daireye müracaat eden işsizlere uygun iş bulunması, işverenlerin münhal müracaatlarının karşılanması, ihtiyaç duyulan iş kollarında meslek edindirme kursları düzenlenmesi için gerekli çalışmaları yapar. Mevsimlik işlerde kontraktör olarak çalışan kişilerin izin işlemlerini yürütür. Yabancı uyruklu işçilerle ilgili çalışma izni işlemlerini yürütür. İşyerleri Teftiş Şube Amirliği İşyerlerinin Çalışma Yasaları ve kayıt dışı işgücü açısından denetlenmesi, iş kazalarının önlenmesi ve güvenli bir çalışma ortamının yaratılması için gerekli çalışmaları yapar. Bu amaçla işyerlerinin denetlenmesi, yasalara aykırı durumların tesbiti halinde gerekli uyarıların yapılması, gerekmesi halinde para cezası uygulaması ve dava dosyası düzenlenmesi faaliyetlerini planlar ve organize edilmesini sağlar. Cihaz Teftişleri Şube Amirliği Kullanılması izne tabii olan cihazların (Asansör, Kaldırma Cihazları, Basınçlı Hava Deposu, Buhar Kazanı) denetlenmesi bunların emniyetli bir şekilde çalıştırılması için gerekli tedbirlerin alınması için çalışmalar yapar. Özel İstihdam Şube Amirliği Ülkemizde bulunan özürlüler, şehit ve hadise kurbanı aileleri ve benzeri yardıma muhtaç kişilere yardım amacıyla özür tesbitlerinin yapılması, çalışabilecek olanların uygun işlere istihdam edilmesi, çalışamayacak olanlara nakdi yardım bağlanması ve bu kişileri topluma kazandırmak için gerekli çalışmaları yapar. 12

Yukarıda sayılan şubelerce organize edilen ve belirlenen görevler Lefkoşa, Gazimağusa, Girne, Güzelyurt ve İskele Bölge Amirlikleri ve Lefke Bürosu tarafından yürütülmektedir. ÇALIŞMA DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ NÜN UYGULANMASINDAN SORUMLU OLDUĞU YASA, TÜZÜK VE YÖNETMELİKLER I-Çalışma Dairesi nin Uygulanmasından Doğrudan Sorumlu Olduğu Yasa, Tüzük ve Yönetmelikler: Çalışma Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) Yasası (35/2000) İş Yasası (22/1992) Özürlüleri Koruma, Rehabilite ve İstihdam Yasası (64/1993) Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti İşgücü Andlaşması (Onay) Yasası (25/1987) Basın İş Yasası (44/2007) İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası (35/2008) İnşaatlarda İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü (A.E:426 08.08.1998) Asansörler Denetim Tüzüğü (A.E.:280 15.06.1993) Basınçlı Kaplar Denetim Tüzüğü (A.E.:528 10.12.1992) Kaldırma Cihazları ve Aksamları Denetim Tüzüğü (A.E.:527 10.12.1992) Kamuda Çalışan Özürlülerin Hak ve Ödevleri Tüzüğü (A.E.:570 15.10.1998) Özürlüleri İstihdam, İşyeri Koşulları ve Özürlülere Yapılacak Nakdi Yardımlar Tüzüğü (A.E.:551 28.10.1994) Genç Kişilerin İstihdamı Tüzüğü (A.E.:563 26.09.2002) İşgücü Planlama ve Geliştirme Merkezi Tüzüğü (A.E.:284 01.07.1992) İşverenlerin İşçi İstemlerini Çalışma Dairesi ne Bildirmeleri Tüzüğü (A.E.:143 15.02.1995) İşyerlerinde Asgari Sağlık ve Güvenlik Koşulları Tüzüğü (A.E.:335 21.01.2009) Çalışanlar Tarafından Kullanılan İş Ekipmanlarının Asgari Sağlık ve Güvenlik Koşulları Tüzüğü (A.E.:336 21.04.2009) Kişisel Koruyucu Donanımın İşyerinde Kullanımı Tüzüğü (A.E.:337 21.02.2009) Güvenlik ve Sağlık İşaretleri Tüzüğü(A.E.:338 21.04.2009) Yüklerin Elle Taşınmasında Asgari Sağlık ve Güvenlik Koşulları Tüzüğü (A.E.:339 21.04.2009) Çalışanların Maruz Kaldıkları Gürültü Riskine Karşı Asgari Sağlık ve Güvenlik Koşulları Tüzüğü(A.E.:340 21.04.2009) 13

İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmeti Veren Kişilerin Sertifikalandırılması ve Kuruluşların Yetkilendirilmesi Tüzüğü (A.E:679 09.11.2010) İşyerlerinde Risk Değerlendirmesi Esasları Tüzüğü (A.E:680 09.11.2010) İstihdam Danışma Kurulu Toplantısı ile Çalışma Usul ve Esasları Yönetmeliği (A.E.: 393 09.06.1995) Özürlüler Komitesi Toplantısı ile Çalışma Usul ve Esasları Yönetmeliği (A.E.: 556 07.09.1999 Özürlüleri Koruma, Rehabilite ve İstihdam Komitesi Toplantısı ile Çalışma Usul ve Esasları Yönetmeliği (A.E.:195 15.03.1995) II-Çalışma Dairesi nin Uygulanmasından Dolaylı Sorumlu Olduğu Yasa, Tüzük ve Yönetmelikler: Asgari Ücretler Yasası (22/1975) Yabancıların Çalışma İzinleri Yasası (63/2006) Yabancıların Çalışma İzinleri Tüzüğü (A.E.:140 26.02.2007) -3- PERSONEL DURUMU ( 30 EYLÜL, 2010 İTİBARİYLE): Kuruluş Görev ve Çalışma Esasları Yasası na göre Çalışma Dairesi Müdürlüğü nün Kadro Durumu; Kadro Sayısı 106 Kadrolu 66 Münhal Kadro Sayısı 40 Personel Sayısı Kadrolu Personel 66 (5 si başka kurumda görevli) Ek Kadro 2 (1 i başka kurumdan görevli) Özürlü İstihdamı 26 (2 si başka kurumda görevli) İPGM 6 İşçi (03) 2 (1 i başka kurumdan görevli) Geçici İşçi 4 Başka Kurumdan Görevli 5 Geçici Memur 6 (1 i başka kurumda görevli, 2 si başka kurumdan görevli) 117 14

Yukarıda sayılan personelin Müdürlük ve Bölge Amirliklerine göre dağılımı şöyledir; Müdürlük Lefkoşa Bölge Amirliği Gazimağusa Bölge Amirliği 1 Müdür 1 Müdür Muavini 3 Şube Amiri 1 Hukukçu 3 Kıdemli Çalışma Memuru 1 Kıdemli Teknik Müfettiş 2 Kıdemli Çalışma Müfettişi 2 Teknik Müfettiş 1 Çalışma Memuru 4 Kitabet Personeli (1 i başka kurumdan görevli) 1 Bölge Amiri 3 Kıdemli Çalışma Memuru (1 i başka kurumda görevli) 1 Kıdemli Çalışma Müfettişi 8 Çalışma Müfettişi (2 si başka Kurumda görevli) 7 Çalışma Memuru 2 İPGM Personeli 1 Kitabet Personeli 5 Özürlü (2 si başka kurumda görevli) 1 Bölge Amiri 3 Çalışma Müfettişi 3 Çalışma Memuru 1 Teknik Müfettiş 4 Özürlü (1 i başka kurumda görevli) 2 İPGM Personeli 1 Ek Kadro (başka kurumdan görevli) 5 Geçici Memur 2 İşçi (başka kurumdan görevli) 1 Geçici İşçi 2 İPGM Personeli 1 Ek Kadro 1 İşçi 03 (başka kurumdan görevli) 1 Odacı 3 Özürlü (1 i başka kurumda görevli) 1 Geçici İşçi TOPLAM 27 29 23 Girne Bölge Güzelyurt Bölge İskele Bölge Lefke Bürosu Amirliği Amirliği Amirliği 1 Bölge Amiri 5 Çalışma Müfettişi(1 I başka kurumdan görevli) 2 Kıdemli Müfetiş 1 Çalışma Müfettişi 1 Çalışma Memuru 2 Teknik Müfettiş (1 I 1 Bölge Amiri 4 Özürlü 2 Kitabet Personeli (1 i başka kurumdan görevli) 1 Teknik Müfettiş 1 İşçi (03) 2 Geçici İşçi 6 Özürlü başka kurumdan görevli) 4 Kitabet Personeli(1 I başka kurumdan görevli) 4 Özürlü 1 Geçici Memur (başka kurumda görevli) TOPLAM 16 15 5 2 15

1/10/2009 30/9/2010 TARİHLERİ ARASINDA YÜRÜTÜLEN FAALİYETLER: İş ve İşçi Bulma Faaliyetleri: 2538 i erkek, 3082 si kadın olmak üzere toplam 5620 işsiz kaydı yapılmıştır. İşverenler tarafından Dairemizde açılan 2150 iş münhaline, 4095 işsiz sevki yapılmış 437 kişinin işyerlerine istihdamı sağlanmıştır. 1/10/2009 30/9/2010 tarihi itibarıyle kamu ihalelerine katılmak isteyen müteaahhitler için 790 adet katılım belgesi verilmiştir. Sosyal Sigortalar işsizlik menfaatinden faydalanmak üzere 828 erkek, 1484 kadın, toplam 2312 kişinin Sosyal Sigortalar Dairesi ne sevk işlemi yapılmıştır. İşyerleri Teftiş Faaliyetleri 1/10/2009 30/9/2010 tarihleri arasında 4862 işyeri teftişi gerçekleştirilmiştir. Bu teftişler işyerlerinde genel olarak çalışma yasa ve tüzüklerinin uygulanmasını ve kayıt dışı işçi çalıştırılmasını denetlemek amacıyla yapılan teftişlerdir. 1.10.2009-30.9.2010 tarihleri arasında ücret, ek mesai, ihbar tazminatı, izin hakkı, haksız fesih gibi çalışanlar tarafından yapılan 959 şikayet in 560 I sonuçlandırılmıştır. 1/10/2009 30/9/2010 tarihleri arasında yapılan denetimlerde çalışma izinsiz olarak çalışan 224 işçi tespit edilmiştir. Bu kişileri çalıştıran işverenlere 291,838.- TL para cezası kesilmiştir. Ayni dönem içinde tahsil edilen para cezası miktarı 119,895.-TL dir. İş Yasasına aykırı diğer suçlardan işverenlere 338,764.-TL para cezası kesilmiştir. Ayni dönem içinde 65,773.- TL tahsil edimiştir. Dairemizce uygulanmakta olan Yasalara aykırı davranan 46 işveren hakkında dava dosyası hazırlanmıştır. 16

1/10/2009 30/9/2010 tarihleri arasında 274 iş kazası tahkikatı yapılmıştır. Bu iş Kazalarında 271 kişi yaralanmış, 3 kişi de ölmüştür. Yaralanma ile sonuçlanan 271 iş kazasında toplam işgücü kaybı 8911 gündür. Cihaz Teftiş Faaliyetleri: 1/10/2009 30/9/2010 tarihleri arasında 1487 Adet Cihaz Teftişi yapılmıştır: Bu teftişler özel olarak asansör, vinç, buhar kazanı v.b tehlikeli cihazların denetlenmesi amacıyla yapılan teftişlerdir. Aynı dönem içinde 849 adet cihaz işletme izni, 193 adet asansör, 233 adet Basınçlı Hava Deposu, 48 adet Buhar Kazanı, 375 adet Kaldırma Cihazı İşletme İzni ve 76 adet Asansör Ön İzni hazırlanmıştır. 54 adet Asansör Montaj İzni ve 9 adet buhar kazanı montaj izni, 1 adet Kaldırma Cihazı Montaj İzni VE 1 Buhar Kazanı Tadilat İzni verilmiştir. Özel İstihdam Faaliyetleri: Özürlüleri Koruma Rehabilite ve İstihdam Yasası nın uygulamasına devam edilmiştir. 30/9/2010 tarihi itibarıyle Yasa kapsamındaki özürlü sayısı 4295 dir. 1/1/2010 tarihi itibariyle nakdi yardım bağlanan 3290 özürlüye ilaveten 30/9/2010 sonu itibarı ile 281 özürlüye daha nakdi yardım bağlanmıştır. Vefat veya haksahipliliğinin düşmesi sonucunda 281 kişinin nakdi yadım ödeneği durdurulmuştur. 30/9/2010 sonu itibarıyle Dairemizden nakdi yardım alan özürlü sayısı 3444 e yükselmiştir. 1/10/2009 30/9/2010 dönemi içerisinde özürlülere yapılan nakdi yardım tutarı 34,636,365.94 TL dir. 1/10/2009 30/9/2010 tarihi itibarıyle kamuda özürlü istihdam edilmemiştir. 30/9/2010 tarihi itibarıyle toplam çalışan özürlü sayısı 562 dir. Eylül 2010 sonu itibariyle iş isteğiyle bekleyen özürlü sayısı 544 dir. (Tablo 16) Diğer Faaliyetler: Avrupa Birliği ile ilişkilerde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın mevzuatla doğrudan ilgili birçok konusu bulunan Çalışma Dairesi Müdürlüğü, 2010 yılı içerisinde Avrupa Birliği nden gelen uzmanlarla gerek iş sağlığı ve güvenliği konularında gerekse İş Yasası konularında çok sayıda görüşme yapmış ve her iki konu ile ilgili uyum çalışmalarında önemli mesafeler alınmıştır. 17

Mesleki eğitim sistemi, hayat boyu öğrenme ve aktif işgücü piyasası tedbirlerinin geliştirilmesi ve desteklenmesi ile ilgili olan VETLAM projesinin hedefi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti nde mesleki eğitim sisteminin kalitesini ve etkinliğini geliştirmeye yardımcı olmak, tüm ilgili paydaşların işbirliği ile mesleki eğitim stratejisinin geliştirilmesinde ve uygulanmasında destek vermek, ekonomik ve insan kaynağının geliştirilmesinde ve dezavantajlı grupların sosyal içermesinin artırılmasına destek vermektir. Projenin amacı çalışan ve işsiz işgücünün yeteneklerinin geliştirilmesi için bir sistem oluşturmak, istihdam hizmetlerinin fonksiyonunun geliştirilmesi, dezavantajlı grupların işgücü piyasasına sosyal içermelerini sağlamak, mesleki eğitim reform sürecinin önemi ile ilgili kamuoyo duyarlılığını artırmak ve toplumun ve iş dünyasının desteğini ve katılımını sağlamaktır. Bu proje yaklaşık 3 yıl sürecektir. VETLAM projesi kapsamında işgücü piyasasında işarayanlarla işveren taleplerini etkin ve fonksiyonel olarak karşılamak amacıyla AB standartlarında bir İŞ BULMA Merkezi Lefkoşa da faaliyete geçirilmiştir. TAİEX işbirliği ile AB destek ofisinde biri İş Sağlığı ve Güvenliği alanında, biri de İş Yasası alanında olmak üzere ilgili tüm sivil toplum üyelerine ve sosyal paydaşlara yönelik iki adet bilgilendirme semineri düzenlenmiştir. Yasa Çalışmaları: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı nın talimatı uyarınca değişen ve gelişen koşullara uyumlu Avrupa standartlarında çağdaş bir çalışma yaşamının sağlanabilmesi, sağlanan sosyal menfaatler açısından Kamu ve Özel sektör arasındaki farkın ortadan kaldırılabilmesi amacıyla, K.K.T.C. mevzuatının AB mevzuatıyla uyumlu hale getirilmesine de özen göstererek günlük dinlenmelerin, hafta tatilinin ve yıllık izinlerinin asgari sürelerine, verilen ara dinlenmelerine, haftalık azami çalışma sürelerine ve gece çalışmasının, vardiya usulü çalışmanın ve çalışma düzenlerinin belli başlı cephelerine uygulanacak hükümleri Çalışma süresinin düzenlenmesi ile ilgili 4 Kasım 2003 tarih ve 2003/88/EC Sayılı direktifle uyumlu şekilde İş (Değişiklik) yasa çalışması tamamlanmış olup gerekli yasal prosedür yürütülecektir. 18

İşverenlerin çalışanları iş akdi veya iş ilişkisinde çalışanları temel unsurlar hakkında tam anlamıyla bilgilendirmesi için, işverenin sözleşme yada istihdam ilişkisine uygulanabilecek koşulların çalışanlara bildirilmesi yükümlülüğü hakkındaki 14 Ocak 1991 tarih ve 91/533/EEC Sayılı direktifle uyumlu şekilde İş (Değişiklik) yasa çalışması tamamlanmış olup gerekli yasal prosedür yürütülecektir. Toplu İşten Çıkarma tanımını ve toplu işten çıkarma durumunda çalışanların haklarının korunması ile ilgili kuralların belirlenmesi, bir devir veya birleşme sonucu bir işletmenin, bir işin tamamının veya bir kısmının başka bir işverene her türden devrinde çalışanların haklarının korunmasının düzenlenmesi amacıyla Toplu İşten Çıkarmalarla ilgili mevzuat yakınlaştırmak hakkındaki 20 Temmuz 1998 tarih ve 98/59/EC Sayılı Direktif ve İşletmenin veya İş Yerinin Tamamının veya Bir Kısmının El Değiştirmesi Halinde Çalışanların Haklarının Korunması ile ilgili mevzuat yakınlaştırmak hakkındaki 12 Mart 2001 tarih ve 2001/23/AT sayılı direktiflerle uyumlu şekilde İş (Değişiklik) yasa çalışması tamamlanış olup gerekli yasal prosedür yürütülecektir. Süreli çalışma biçiminin niteliğini geliştirmek ve birbiri peşi sıra defalarca süreli iş sözleşmesi yapılması veya istihdam ilişkisi kurulmasından kaynaklanan istismarı önlemek amacıyla genel bir çerçeve oluşturması için, Süreli Çalışma hakkında bağıtlanan çerçeve sözleşmesi ile ilgili 28 Haziran 1999 tarih ve 1999 /70/EC Sayılı direktifle uyumlu olacak şekilde, 22/1992 Sayılı İş Yasası ile ilgili olarak İş (Değişiklik) yasa çalışması tamamlanmış olup gerekli yasal prosedür yürütülecektir. Kısmi zamanlı çalışan işçilere yönelik ayrımcılık yapılmamasını ve kısmi zamanlı çalışmanın niteliğini geliştirmek, kısmi zamanlı çalışmanın geliştirilmesini gönüllülük temelinde kolaylaştırmak ve işverenlerle işçilerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde çalışma zamanlarının esnek bir şekilde düzenlenmesine katkıda bulunmak amacıyla Kısmi Zamanlı Çalışma hakkında 15 Aralık 1997 tarih ve 97/81/EC sayılı direktifle uyumlu şekilde, 22/1992 sayılı İş Yasası ile ilgili olarak İş (Değişiklik) yasa çalışması tamamlanmış olup gerekli yasal prosedür yürütülecektir. 19

Hedeflerimiz: Çalışmaları tamamlanmış ve Merkezi Mevzuat Dairesi ile Hukuk Dairesi ne gönderilmiş olan ; Patlayıcı ortamlardan kaynaklanan potansiyel risklerden çalışanların sağlık ve güvenliklerinin korunması için alınması gerekli asgari önlemleri düzenlemek amacıyla İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası (35/2008) tahtında çıkarılacak Patlayıcı Ortamların Mevcut Risklerinden Çalışanların Korunması ile Sağlık ve Güvenliklerinin Geliştirilmesi için asgari Koşullar Hakkında 16 Aralık 1999 tarih ve 99/92/AT Sayılı direktifiyle uyumlu yeni tüzük çalışması. Çalışmaları tamamlanmış ve Merkezi Mevzuat ve Huluk Dairesi ne gönderilme aşamasına gelenler; İş yerlerinde ekranlı cihazları kullanan işçilerin sağlık ve güvenliklerini sağlamak ve Meslek Hastalıklarını önlemek için alınması gerekli önlemleri düzenlemek amacıyla İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası altında ekranlı Araçlar ile Çalışmalarda Asgari Sağlık ve Güvenlik Koşulları Hakkında 29 Mayıs 1990 tarih ve 90/270/270/AET sayılı direktifle uyumlu yeni tüzük çalışması tamamlanmış olup son şekli verilerek gerekli yasal prosedürlerin tamamlanması aşamasındadır. Çocukların çalıştırılmasını önlemek ve çalışan gençlerin iş ortamında yeterli olarak korunmasını temin etmek, gençlerin yaşlarına uygun nitelikteki işlerde çalışmalarını temin etmek ve sağlık ve güvenliklerini, fiziksel gelişmelerini ve eğitimlerini olumsuz yönde etkileyecek işlerde çalışmalarına ve ekonomik sömürüye maruz kalmalarına yönelik yeterli korunmanın sağlanmasına yönelik hükümleri düzenlemek amacıyla Genç Kişilerin İşte Korunması Hakkında 22 Haziran 1994 Tarih ve 94/33/AT Sayılı direktifle uyumlu olarak Genç Kişilerin İstihamı Tüzüğümüz de değişilik çalışması tamamlanmış olup son şekli verilerek gerekli yasal prosedürlerin tamamlanması aşamasındadır. Hamile loğusa ve emzikli kadınların sağlık ve güvenlikleri için tehlike arz eden endüstriyel işler ve kimyasal, fiziksel ve biyolojik etkenlerin değerlendirildiği rehberin hazırlanması ve bu rehberler ile hamile, loğusa ve emzikli kadınların yaptıkları işle ilgili olarak ortaya çıkan ruhsal sıkıntı çeşitlerine ilişkin durum ve hareketleri de kapsayacak kuralları düzenlemesi amacıyla İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası altında Hamile, Loğusa veya Emzikli Kadın Çalışanların İşte Sağlık Ve Güvenliklerinin İyileştirilmesine İlişkin Asgari Önlemlerin Belirlenmesi Konusundaki 19 Ocak 1992 tarih ve 92/85/AET sayılı direktifle uyumlu yeni tüzük çalışması tamamlanmış olup son şekli verilerek gerekli yasal prosedürlerin tamamlanması aşamasındadır. 20

Çalışanların mekanik titreşime maruz kalmaları sonucu ortaya çıkabilecek sağlık ve güvenlik risklerinden korunmalarını sağlamak için alınması gerekli önlemleri düzenlemek amacıyla İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası altında çıkarılacak Çalışanların İşyerlerinde Aşırı Titreşime Maruz Kalmalarının Önlenmesi İçin Asgari Sağlık ve Güvenlik Gerekleri Hakkında 22 Haziran 2002 tarih ve 2002/44/AT sayılı direktifle uyumlu yeni Tüzük çalışması tamamlanmış olup son şekli verilerek gerekli yasal prosedürlerin tamamlanması aşamasındadır. Çalışmasına başlanmış veya başlanacak olanlar; İşverenin ödeme güçlüğü içerisine düşmesi veya iflası durumlarında çalışanların belirli bir süreye ait ücretlerinin belirli bir miktarının garanti altına alınması için gerekli enstrümanların oluşturulması amacıyla 23 Eylül 2002 tarih ve 2002/74/AT sayılı İşverenlerin İflası Durumunda Çalışanların Korunması ile Bağlantılı Olarak Üye Devlet Yasalarının Yakınlaştırılmasına İlişkin 80/987/AET sayılı Konsey Direktifini Tadil Eden Avrupa Parlamentosu ve Konsey Direktifini 22/1992 Sayılı İş Yasamızla uyumlaştırmak. Sınır aşan hizmetlerin yürütümü çerçevesinde, bir Avrupa Birliği üye devlet topraklarında geçici görevlendirilmiş çalışanların haklarının korunmasının düzenlenmesi amacıyla 16 aralık 1996 tarih 96/71/AT sayılı hizmetlerin yürütümü çerçevesinde işçilerin başka bir Avrupa Birliği üye ülkesinde görevlendirilmesine ilişkin Avrupa Parlementosu ve Konsey Direktifini 22/1992 sayılı İş Yasamızla uyumlaştırmak. Avrupa Birliği nin Sosyal Politika ve İstihdam başlığı altındaki diğer direktiflerle ilgili 2011 yılı için yürütülecek uyum çalışmaları 2010 yılı Kasım ayı sonunda programlanarak uygulanacaktır. Bu konuda Dairemize yardımcı olacak Avrupa Birliği uzmanları belirlenmiş olup TAEX tarafından desteklenecektir. 21

TABLOLAR İş ve İşçi Bulma Şube Amirliği Tablo-1: İş İsteğiyle Müracaatların Yıllara Göre Dökümü. (2002-30.9.2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 30.09.2010 Toplam 6104 4980 7176 4095 3933 5364 5731 6566 4301 Erkek 3599(%59) 2621(%53) 3397 (%47) 1767(%43) 1486 (%38) 2077(%39) 2378(%42) 3069(%47) 1864(%43) Kadın 2505(%41) 2359(%47) 3779 (%53) 2328(%57) 2447 (%62) 3287(%61) 3353(%58) 3497(%53) 2437(%57) Tablo-2: İşveren Münhallerinin Yıllara Göre Dökümü. (2002-30.9.2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 30.09.2010 Toplam 909 733 1106 1801 1404 2683 1773 2029 1801 Erkek 446(%49) 411(%56) 612 (%55) 1139(%63) 770 (%55) 1271(%47) 903(%51) 1116(%55) 1098(%61) Kadın 463(%51) 322(%44) 494 (%45) 662(%37) 634 (%45) 1412(%53) 870(%49) 913(%45) 703(%39) 01.01.2010-01.01.2010- Tablo-3: İşveren Münhallerine Yapılan İşçi Sevklerinin Dökümü. (2002-30.9.2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 01.01.2010-30.09.2010 Toplam 1656 1693 2320 1181 1300 4726 2894 4334 3147 Erkek 716(%43) 851(%52) 1286(%55) 619(%52) 565 (%43) 1838(%39) 1315(%45) 2088(%48) 1462(%46) Kadın 940(%57) 842(%48) 1034(%45) 562(%48) 735 (%57) 2888(%61) 1579(%55) 2246(%52) 1685(%54) 22

Tablo-4: Plasmanların (İşe Yerleştirme) Yıllara Göre Dökümü. (2001-30.9.2009) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 01.01.2010-30.09.2010 Toplam 481 256 452 244 238 635 726 632 328 Erkek 216(%45) 125(%49) 154 (%34) 106(%43) 79 (%33) 166(%26) 304(%42) 321(%51) 187(%57) Kadın 265(%55) 131(%51) 298 (%66) 138(%57) 159 (%67) 469(%74) 422(%58) 311(%49) 141(%43) İşyerleri Teftiş Şube Amirliği Tablo-5: Çalışma Dairesi Tarafından Yapılan İş Teftişlerinin Dökümü.(2002-30.9.2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 Toplam İş Teftişi 4769 3844 2948 2181 4137 6042 7133 01.01.2010-30.09.2010 6207 4597 Tablo-6: Çalışma Dairesi Tarafından İşyerlerinde Yapılan Meslek Hastalığı Taramalarının Dökümü.(2002-30.9.2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 01.01.2010-30.09.2010 İşyeri Sayısı 15 16 2 -*1 -*1 -*1 -*1 -*1 -*1 Sağlık Kontrolünden Geçirilen İşçi Sayısı 128 231 90 -*1 -*1 -*1 -*1 -*1 -*1 *1: Sağlık Bakanlığı tarafından Meslek Hastalığı Uzmanı doktor tahsis edilemediğinden yapılamamıştır. Tablo-7: Çalışma Dairesi Tarafından Tesbit Edilen Çalışma İzinsiz İşçilerin Dökümü.(2002-30.9.2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 01.01.2010-30.09.2010 Toplam 93 7 507 785 1061 785 442 191 173 Kimlik 75(%81) 5(%71) * 539(%69) 143 (%13) 177(%23) 130(%29) 54(%28) 83(%48) Pasaport 18(%19) 2(%29) * 246(%31) 918 (%87) 608(%77) 312(%71) 137(%72) 90(%52) 2004 yılına ait veri mevcut değildir. 23

Tablo-8: Çalışma İzinsiz İşçi Çalıştıran İşverenlere Kesilen ve Tahsil Edilen Para Cezalarının Dökümü. (2002-30.9.2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 01.01.2010-30.09.2010 Kesilen 29,100,000,000 3,120,000,000 307,819,000,000 508,008.- ytl 790,300.-ytl 814,340.-ytl 536,840.- 269,004.- 225,134.- Tahsil Edilen 10,180,000,000 940,000,000 99,307,000,000 125,461.- ytl 341,660.-ytl 521,750.-ytl 271,114.- 211,592 85,353.- Tablo-9: 22/1992 Sayılı İş Yasasına Aykırı Diğer Suçlardan İşverenlere Kesilen ve Tahsil Edilen Para Cezalarının Dökümü.(2002-30.9.2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 01.01.2010-30.09.2010 Kesilen 4,392,000,000 770,670,000 Tahsil Edilen 2,100,000,000 604,670,000 1,212,330,00 0 1,117,000,00 0 5,811.- ytl 31,082.-ytl 412,906.-ytl 866,569.- 377,382.- 248,791.- 5,326.-ytl 19,088.-ytl 29,929.-ytl 72,234.- 213,127.- 57,258.- 24

Tablo 10: Tahkikatı yapılan İş Kazalarının faaliyet Sahalarına Göre Dökümü (2006 30.9.2010) 2006 YILI 2007 YILI 2008 2009 01.01.2010-30.09.2010 Kod. Ekonomik Faaliyet Ana Grupları İş Kazası Sayısı Yaralı Sayısı Ölü Sayısı İş Kazası Sayısı Yaralı Sayısı Ölü Sayısı İş Kazası Sayısı Yaralı Sayısı Ölü Sayısı İş Kazası Sayısı Yaralı Sayısı Ölü Sayısı İş Kazası Sayısı Yaralı Sayısı Ölü Sayısı A Tarım, Avcılık ve Ormancılık 20 19 1 12 12 3 3 1 1 8 8 B Balıkçılık C Madencilik ve Taşocakcılığı 5 5 5 4 1 3 3 1 1 D İmalat 49 48 1 61 61 65 63 2 52 51 1 57 57 E Elektrik, Gaz, Buhar Su Üretimi Dağıtımı 13 12 1 13 13 4 3 1 6 6 5 3 2 F İnşaat 87 83 4 106 99 7 66 64 2 68 66 2 42 42 G Toptan ve Perakente Ticaret, Motorlu Taşıt, 39 38 1 41 40 1 30 42 1 28 27 1 43 43 Ev Eşyaları Tamiri H Oteller ve Lokantalar 9 9 17 17 28 28 31 31 30 I Ulaştırma, Depolama ve Haberleşme 26 24 2 13 13 19 19 26 25 1 13 J Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri 1 1 1 K Gayrimenkul, Kiralama, İş Faaliyetleri 4 4 4 4 3 3 8 8 2 L Kamu Yönetimi, Savunma, Sosyal Güvenlik 9 9 1 1 1 1 7 7 2 M Eğitim 4 4 1 1 2 2 10 10 12 N Sağlık İşleri ve Sosyal Hizmetler 1 1 6 6 2 2 O Diğer Toplumsal Sosyal ve Kişisel Hizmetler 2 2 10 10 19 18 1 5 P Ev İçi Personel Çalıştıranlar 1 1 1 Z İlk Defa İş Arayanlar GENEL TOPLAM 267 257 10 287 278 9 230 237 6 259 253 6 223 221 2 25

Tablo 11: Tahkikatı Yapılan İş Kazalarının İş Kazası Türüne Göre Dökümü(2006-30.9.20010) İş Kazası Türü İş Kazası Sayısı 2006 YILI 2007 YILI 2008 Yaralı Sayısı Ölü Sayısı İş Kazası Sayısı Yaralı Sayısı Ölü Sayısı İş Kazası Sayısı Yaralı Sayısı Ölü Sayısı İş Kazası Sayısı 2009 01.01.2010-30.09.2010 Yaralı Sayısı Ölü Sayısı İş Kazası Sayısı Yaralı Sayısı Ölü Sayısı Düşen Cismin Çarpması 27 27-31 31 27 27 32 32 25 25 Trafik Kazası 32 29 3 28 27 1 41 39 2 55 54 1 46 46 Yüksek Yerden Düşme 58 53 5 73 70 2 51 49 2 60 57 3 50 50 Sabit Cisimlerin Üzerine Vurma 10 10-9 9 5 5 7 7 7 7 Aşırı Isıya, Elektriğe,Kimyasal Maddeye 22 20 2 29 26 3 20 31 2 19 18 1 18 16 2 Kesici Alete Temas Cisimlerin Arasına Kıstırılma 39 39-44 42 2 24 24 22 21 1 29 29 Aynı Seviyeden Yere Düşme 19 19-19 19 18 18 26 26 10 10 Fazla Güç Harcanması 10 10-4 4 2 2 4 4 5 5 Hareketli Cismin Çarpması 50 50-43 43 36 36 34 34 30 30 Kayma ve Çökmeler 5 5 6 6 1 1 Darp 1 1 Doğal Nedenler (İşyerinde Ölü Bulundu) 1 1 GENEL TOPLAM 267 257 10 287 278 9 230 237 6 259 253 6 223 221 2 26

Tablo 12: İş Yasası ve Diğer Çalışma Yasaları İle İlgili Çalışma Dairesine Yapılan Şikayetler: 2006 YILI 2007 YILI 2008 2009 01.01.2010-30.09.2010 Sonuçlar Şikayet Konusu Ücret Ek Mesai vb. İhbar Tazminatı Kıdem Tazminatı İzin Hakkı Haksız Fesih İşçi Sağ.ığı İş Güvenliği Diğer TOPLAM Ücret Ek Mesai vb. İhbar Tazminatı Kıdem Tazminatı İzin Hakkı Haksız Fesih İşçi Sağ.ığı İş Güv.enliği Diğer TOPLAM Ücret Ek Mesai vb. İhbar Tazminatı Kıdem Tazminatı İzin Hakkı Haksız Fesih İşçi Sağ.ığı İş Güv.enliği Diğer TOPLAM Ücret Ek Mesai vb. İhbar Tazminatı Kıdem Tazminatı İzin Hakkı Haksız Fesih İşçi Sağ.ığı İş Güv.enliği Diğer TOPLAM Ücret Ek Mesai vb. İhbar Tazminatı Kıdem Tazminatı İzin Hakkı Haksız Fesih İşçi Sağ.ığı İş Güv.enliği Diğer TOPLAM Şikayet Sayısı 312 237 201 13 53 816 446 319 295 166 1226 461 367 296 104 1228 458 264 216 13 1 80 1032 382 130 110 124 746 Şikayetlerle İlgili Yapılan İşlem Toplamı 240 166 143 10 55 614 282 130 83 46 541 390 318 223 96 1027 440 242 212 1 77 972 332 112 119 98 661 Yapılan İşlemler Sonuçlandırıldı 190 152 130 4 34 510 208 104 75 31 418 237 245 152 41 675 256 129 124 1 33 543 202 83 94 43 422 Mahkemeye Sevkedildi Daha İleri Götürülmedi 1 2 3 18 2 1 6 27 25 12 17 5 59 25 30 22 2 79 28 15 13 56 7 4 4 15 9 8 2 1 20 19 21 4 2 46 9 11 4 3 27 3 2 1 1 7 Diğer 42 10 7 6 21 86 47 16 5 7 75 109 40 50 48 247 150 72 62 39 323 99 12 11 54 176 Ertesi Yıla Devreden 72 71 58 3 - - 204 164 189 212 120 685 71 49 73 8 201 18 22 4 - - 3 60 50 18-26 85 27

Cihaz Teftişleri Şube Amirliği Tablo-13: Çalışma Dairesi Tarafından Yapılan Cihaz Teftişlerinin Dökümü.(2002-30.9.2010) Asansör Basınçlı Hava Deposu Buhar Kazanı Kaldırma Cihazı Toplam 2002 293 741 103 469 1606 2003 111 437 118 431 1097 2004 138 479 76 402 1095 2005 83 390 54 467 994 2006 252 1054 93 878 2277 2007 298 790 149 815 2052 2008 314 696 140 631 1791 2009 193 353 84 437 1067 01.01.2010-30.09.2010 239 291 84 457 1071 Tablo-14: Çalışma Dairesi Tarafından Verilen Cihaz İşletme İzinlerinin Dökümü.(2002-30.9.2010) Asansör Basınçlı Hava Deposu Buhar Kazanı Kaldırma Cihazı Toplam 2002 155 355 56 313 879 2003 79 205 51 289 624 2004 87 232 34 191 544 2005 59 160 25 237 481 2006 72 292 15 314 693 2007 105 283 26 353 767 2008 184 344 42 440 1010 2009 164 291 45 357 857 01.01.2010-30.09.2010 138 166 38 301 643 28

Özel İstihdam Şube Amirliği Tablo 15: Belgelenen Özürlülerin Genel Görünümü 2002-30.9.2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 01.01.2010-30.09.2010 Nakdi Yardım Alan Özürlü Sayısı 2251 2424 2585 2667 2844 2986 3153 3288 344 Nakdi Yardım Almayan Özürlü Sayısı (Yasa Kapsamına Girmeyen) 503 549 560 657 678 761 804 834 851 TOPLAM 2754 2973 3143 3324 3522 3747 3957 4122 4295 Tablo 16: İş İsteğiyle Bekleyen Özürlüler (2002 30.9.2010) 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 01.01.2010-30.09.2010 İş İsteğiyle Bekleyen Özürlüler 357 336 346 344 403 402 448 484 544 29

K.K.T.C ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAKANLIĞI SOSYAL SİGORTALAR DAİRESİ MÜDÜRLÜĞÜ 16/1976 SAYILI SOSYAL SİGORTALAR YASASI EKİM 2009-EYLÜL 2010 FAALİYET RAPORU Adres:82 Bedreddin Demirel Cad.Lefkoşa Tel:2283181 Fax:2281636 www.kktcssd.org E-mail:ssd@kktcssd.org 30

SOSYAL SİGORTALAR DAİRESİ 16/1976 sayılı 1976 Kıbrıs Türk Sosyal Sigortalar Yasası, 31 Mayıs 1976 tarih ve 41 sayılı Resmi Gazete nin yayımını izleyen aybaşından itibaren (1 Haziran 1976) yürürlüğe girmiş ve uygulamasına 1 Haziran 1977 tarihinden itibaren başlanmıştır. Sosyal Sigortalar Dairesi Kuruluş Amacı: İş Kazaları ve Meslek Hastalıkları,Hastalık, İşsizlik, Analık, Evlenme, Malüllük, Yaşlılık ve Ölüm hallerinde bu Yasa da yazılı şartlarla Sosyal Sigorta yardımları sağlamaktır. Finansman: Sosyal Sigortalar Yasası nın gerektirdiği görev ve hizmetlerin mali idaresi için Sosyal Sigortalar Fonu kurulmuştur.uygulamada,sigortalılardan,işverenlerden ve Devlet Bütçesinden tahakkuk eden primler Fona mal edilir. SİGORTALI KAPSAMI: 1- Kamu Görevlileri kadrolarında hizmete alınma şart tasarruflarına dayanarak çalıştırılanlar. 2- Hizmet veya çıraklık akdi ile çalıştırılanlar, 3- Kendi nam ve hesabına bağımsız çalışanlar, 4- İşveren durumundaki çiftçiler. SİGORTA KOLLARI: 1- İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Sigortası 2- Hastalık Sigortası 3- Analık Sigortası 4- İşsizlik Sigortası 5- Malüllük,Yaşlılık ve Ölüm Sigortaları 31

İDARİ BÜNYE 1.Merkez ve Bölgesel Kuruluşlar Sosyal Sigortalar Dairesi Merkez-Şube ve Büro olarak teşkilatlanmış bulunmaktadır. Merkez = Lefkoşa dadır. Şubeler = Lefkoşa, G.Mağusa, Girne ve Güzelyurt tur. Bürolar = G.Mağusa Şubesi ne bağlı İskele ve Güzelyurt Şubesi ne bağlı olmak üzere Lefke dir. KADROLAR 5/2003 sayılı Yasa ile 3.2.2003 tarihinden itibaren yürürlüğe giren Sosyal Sigortalar Dairesi (Kuruluş, Görev ve Çalışma Esasları) (Değişiklik) Yasası ile kadro sayımız 225 e çıkarılmıştır. 31.10.2010 itibarı ile 147 asıl ve sürekli kamu görevlisi, 2 torba kadro personeli, 36 ek kadro personeli ve 9 işçi statüsünde olmak üzere toplam 194 personelimiz görev yapmaktadır. SOSYAL SİGORTALAR YASASI: AKTİF SİGORTALILAR: Aralık 2009 tarihinde alınan verilere göre Mart 2009 ayına ait aktif sigortalı sayısı 58949 kişi, Kasım 2010 ayında alınan verilere göre, Mart 2010 ayına ait aktif sigortalı sayısı 56937 e düşmüş; Sosyal Güvenlik Yasası na ait aktif sigortalıların sayısı ise Mart 2009 için 7674; Mart 2010 için ise 12456 a yükselmiştir.genel toplama bakıldığı zaman Mart 2009 için 66623 iken Mart 2010 da ise 69393 e yükselmiştir. Aktif sigortalılarmızda, geçen yılın aynı ayına göre %5 artış gerçekleşmiştir. Mart 2009 Mart 2010 Lefkoşa Girne Magosa İskele Güzelyurt Lefke TOPLAM 32092 11214 10665 1860 2366 752 58949 31153 10839 10002 1885 2404 654 56937 32

AKTİF SİGORTALILARIN MART 2010 DAĞILIMI BÖLGELER KKTC UYRUKLU TC UYRUKLU 3. ÜLKE VATANDAŞI TOPLAM LEFKOŞA 20253 10173 727 31153 GİRNE 4586 5577 676 10839 MAGOSA 6880 2979 143 10002 İSKELE 1266 597 22 1885 GÜZELYURT 1877 513 14 2404 LEFKE 509 132 13 654 TOPLAM 35371 19971 1595 56937 SOSYAL SİGORTALAR YASASI İLE SOSYAL GÜVENLİK YASASI NA AİT MART 2010 AYI AKTİF SİGORTALILARIN TOPLAM DAĞILIMLARI: BÖLGELER KKTC UYRUKLU TC UYRUKLU 3. ÜLKE VATANDAŞI TOPLAM LEFKOŞA 22822 13274 1321 37417 GİRNE 5147 7996 1198 14341 MAGOSA 7474 3908 196 11578 33

İSKELE 1403 1060 52 2515 GÜZELYURT 2039 677 60 2776 LEFKE 532 198 36 766 TOPLAM 39417 27113 2863 69393 Mart 2009 ve Mart 2010 aylarına ait verilere göre aktif sigortalıların; 4(1)(Aday Kadrolu Memurlar), 4(2)(Hizmet Akdi ile çalışanlar), 4(3-4)(İşverenler); statülerine göre dağılımları şöyledir: YILLAR 4(1) 4(2) 4(3-4) TOPLAM MART 2009 432 48469 10048 58949 MART 2010 16 47085 9836 56937 Mart 2009 ve Mart 2010 aylarına ait verilere göre aktif sigortalıların Prime Esas Kazanç ortalamaları şöyledir: YILLAR 4(1) 4(2) 4(3-4) MART 2009 MART 2010 GENEL ORTALAMA ASGARİ ÜCRET 3,211 1,990 2,272 2,048 1,190 4,869 2,100 2,383 2,150 1,237 34

İŞYERİ TESCİLLERİ: Ekim-Aralık 2009 döneminde, tescil edilen işyeri sayısı 50 olup aynı dönemde de 475 işyeri kapatılmıştır. Fiilen çalışan işyeri ve iş sayısı Aralık 2009 sonu itibarı ile 26283 'dir. Ocak Eylül 2010 döneminde ise 59 işyeri devreye girmiş 734 işyeri kapatılmıştır. Eylül 2010 itibarı ile 25608 aktif işyeri mevcuttur. Ekim- Aralık2009 Lefkoşa Girne Gazi Magosa İskele G.yurt/Lefke TOPLAM Tescil Edilen 16 7 16 7 4 50 İşyerleri Kapatılan İşyerleri 147 114 139 30 45 475 Ocak- Eylül 2010 Lefkoşa Girne Gazi Magosa İskele G.yurt/Lefke TOPLAM Tescil Edilen İşyerleri 23 17 10 5 4 59 Kapatılan İşyerleri 253 145 209 46 81 734 Ekim2009- Eylül 2010 Lefkoşa Girne Gazi Magosa İskele G.yurt/Lefke TOPLAM Tescil Edilen İşyerleri 39 24 26 12 8 109 Kapatılan İşyerleri 400 259 348 76 126 1209 TEFTİŞ VE ZİYARETLER: Müfettişlerimiz tarafından, Ekim Aralık 2009 döneminde 340 işyeri teftişi, 118 köy ziyareti ve 3795 tahkikat; Ocak-Eylül 2010 döneminde ise 1602 işyeri teftişi, 482 köy ziyareti ve 8229 tahkikat yapılmıştır. 35

Ekim -Aralık 2009 Lefkoşa Girne Magosa/İskele G.Yurt/Lefke TOPLAM İşyerleri 59 13 148 120 340 Köy 22-66 30 118 Tahkikat 1224 836 1547 188 3795 TOPLAM 1305 849 1761 338 4253 Ocak-Eylül G.Yurt/ 2010 Lefkoşa Girne Magosa/İskele Lefke TOPLAM İşyerleri 211 307 601 483 1602 Köy 88 20 232 142 482 Tahkikat 2670 2174 2688 697 8229 TOPLAM 2969 2501 3521 1322 10313 Ekim2009- Eylül 2010 Lefkoşa Girne Magosa/İskele G.Yurt/ Lefke TOPLAM İşyerleri 270 320 749 603 1942 Köy 110 20 298 172 600 Tahkikat 3894 3010 4235 885 12024 TOPLAM 4274 3350 5282 1660 14566 SİGORTALI TESCİL SAYISI: Sigortalı tescil sayısı, Ekim Aralık 2009 döneminde 18 erkek,6 kadın olmak üzere toplam 24 kişi, Ocak-Eylül 2010 döneminde ise 27 erkek,7 kadın olmak üzere toplam 34 kişi tescil edilmiştir. Ekim - Aralık 2009 Lefkoşa Girne Magosa iskele Güzelyurt Lefke TOPLAM E 4 5 8 1 - - 18 K 1 2 2 1 - - 6 TOPLAM 5 7 10 2 - - 24 36

Ocak- Eylül 2010 Lefkoşa Girne Magosa iskele Güzelyurt Lefke TOPLAM E 9 6 6 1 4 1 27 K 2 2 2-1 - 7 TOPLAM 11 8 8 1 5 1 34 Ekim2009- Eylül 2010 Lefkoşa Girne Magosa iskele Güzelyurt Lefke TOPLAM E 13 11 14 2 4 1 45 K 3 4 4 1 1-13 TOPLAM 16 15 18 3 5 1 58 PRİM TAHSİLATI: Ekim-Aralık 2009 döneminde yapılan Prim Tahsilatı 78,006,721.- TL Gecikme Zammı 2,572,618.-TL olmak üzere toplam 80,579,339.-TL olarak gerçekleşmiştir. Ocak-Eylül 2010 döneminde ise Prim Tahsilatı 211,716,041.-TL, Gecikme Zammı 3,966,695.-TL olmak üzere toplam 215,682,736.- TL olarak gerçekleşmiştir.ekim 2009 Eylül 2010 toplamı ise 296,262,075.-TL dir. 18% 16% 3% 4% 1% 58% LEFKOŞA GİRNE MAĞUSA İSKELE GÜZELYURT LEFKE 37

DEVLETİN III. AYAK PRİM BORCU: Devletin III. Ayak prim borcu, Haziran 1977-Eylül 2010 itibarıyle 582,843,593 TL ye ulaşmıştır. (Ocak-Eylül 2010 Dönemi 72,595,182.- TL) MALİYE BAKANLIĞI TARAFINDAN AKTARILAN: Bu kalemden Maliye Bakanlığı tarafından Ekim-Aralık 2009(13.maaş dahil) döneminde 44,423,370.-TL, Ocak-Eylül 2010 döneminde ise 67,940,523.-TL aktarılmıştır. UZUN VADELİ SİGORTA KOLLARI: Malullük, Yaşlılık ve Ölüm aylığı olarak Ekim-Aralık 2009 (13.maaş dahil) döneminde 25787 kişiye, 130,192,635.- TL. si Fon, 19,714,109.- TL si Devlet kaleminden olmak üzere toplam 149,906,744.- TL ödenek verilmiştir. 2010 yılında Eylül ayına kadar ise 26755 kişiye 309,871,779.- TL. si Fon, 45,538,498.- TL si Devlet kaleminden olmak üzere toplam 355,410,277.- TL ödenmiştir. İş Kazası ve Meslek Hastalıklarından ise Ekim-Aralık 2009 (13.maaş dahil) döneminde 333 kişiye 785,9623.- TL, Ocak-Eylül 2010 döneminde ise 334 kişiye 1,784,133.- TL ödenmiştir. KISA VADELİ SİGORTA KOLLARI: İŞKAZASI GEÇİCİ İŞ GÖREMEZLİK: Ekim-Aralık 2009 döneminde 83 müracaat yapılmış, 65 vakanın işlemi bitmiş ve 102,627.- TL,Ocak-Eylül 2010 döneminde ise 266 müracaat yapılmış, 224 vakanın işlemi bitmiş ve 396,820.-TL ödenmiştir. 38