L K Ö R E T M D N KÜLTÜRÜ VE AHLAK B LG S Millî E itim Bakanl Talim ve Terbiye Kurulunun 18.08.2010 tarih ve 93 say l karar ile 2011 2012 ö retim y l ndan bafllayarak 5 (befl) y l süreyle ders kitab olarak kabul edilmifltir. ISBN 978-9944 - 365-16 - 1 Mustafa ÜNAL lhan KOÇ YAYINCILIK T CARET ANON M fi RKET 1
Her hakk sakl d r ve Doku Yay nc l k San. ve Tic. Afi ne aittir. Kitab n içindeki flekil, yaz, resim ve grafikler yay nevinin izni olmadan al namaz, ço alt lamaz ve bas lamaz. Editör Taha Fethullah ÜNAL Dil Uzman Münevver O AN Görsel Tasar m Aynur Z LKAYA Program Gelifltirme Uzman Göksan BAY S Ölçme ve De erlendirme Uzman Banu KOÇ Rehberlik Uzman Zuel OKUMUfi Ankara, 2012 Bask, Cilt: Özgün Matbaac l k San. ve Tic. Afi Ankara-Polatl Devlet Karayolu 52. km. Özgün Grup Sitesi, Temelli Beldesi / Polatl - ANKARA tel.: 0312 645 19 10 (PBX) belgeç: 0312 645 19 19 2
ST KLÂL MARfiI Korkma, sönmez bu flafaklarda yüzen al sancak; Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. O benim milletimin y ld z d r, parlayacak; O benimdir, o benim milletimindir ancak. Çatma, kurban olay m, çehreni ey nazl hilâl! Kahraman rk ma bir gül! Ne bu fliddet, bu celâl? Sana olmaz dökülen kanlar m z sonra helâl... Hakk d r, Hakk a tapan, milletimin istiklâl! Ben ezelden beridir hür yaflad m, hür yaflar m. Hangi ç lg n bana zincir vuracakm fl? fiaflar m! Kükremifl sel gibiyim, bendimi çi ner, aflar m. Y rtar m da lar, enginlere s mam, taflar m. Garb n âfâk n sarm flsa çelik z rhl duvar, Benim iman dolu gö süm gibi serhaddim var. Ulusun, korkma! Nas l böyle bir iman bo ar, Medeniyet! dedi in tek difli kalm fl canavar? Arkadafl! Yurduma alçaklar u ratma, sak n. Siper et gövdeni, dursun bu hayâs zca ak n. Do acakt r sana va detti i günler Hakk n... Kim bilir, belki yar n, belki yar ndan da yak n. Bast n yerleri toprak! diyerek geçme, tan : Düflün alt ndaki binlerce kefensiz yatan. Sen flehit o lusun, incitme, yaz kt r, atan : Verme, dünyalar alsan da, bu cennet vatan. Kim bu cennet vatan n u runa olmaz ki fedâ? fiühedâ f flk racak topra s ksan, flühedâ! Cân, cânân, bütün var m als n da Huda, Etmesin tek vatan mdan beni dünyada cüdâ. Ruhumun senden, lâhi, fludur ancak emeli: De mesin mabedimin gö süne nâmahrem eli. Bu ezanlar -ki flahadetleri dinin temeli- Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli. O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- tafl m, Her cerîhamdan, lâhi, boflan p kanl yafl m, F flk r r ruh mücerred gibi yerden na fl m; O zaman yükselerek arfla de er belki bafl m. Dalgalan sen de flafaklar gibi ey flanl hilâl! Olsun art k dökülen kanlar m n hepsi helâl. Ebediyen sana yok, rk ma yok izmihlâl: Hakk d r, hür yaflam fl, bayra m n hürriyet; Hakk d r, Hakk a tapan, milletimin istiklâl! Mehmet Âkif ERSOY 3
ATATÜRK ÜN GENÇL E H TABES Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk cumhuriyetini, ilelebet, muhafaza ve müdafaa etmektir. Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin, en k ymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni, bu hazineden, mahrum etmek isteyecek, dahilî ve haricî, bedhahlar n olacakt r. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye at lmak için, içinde bulunacağ n vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok nâmüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatan n, bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün ordular dağ t lm ş ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere, memleketin dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ h yanet içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini, müstevlilerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde harap ve bîtap düşmüş olabilir. Ey Türk istikbalinin evlâd! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi, vazifen; Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmakt r! Muhtaç olduğun kudret, damarlar ndaki asîl kanda, mevcuttur! 4
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK 5
Ç NDEK LER ÖN SÖZ................................................................9 YEN Ö RET M PROGRAMI VE PROGRAMIN Ö RET M..............................10 Ö RENME-Ö RETME SÜREC NDE Ö RETMEN N ROLÜ.............................14 ÜN TELEND R LM fi YILLIK PLAN.................................................16 ORGAN ZASYON fiemasi..............................37 Ö RENME ALANI: NANÇ 1. ÜN TE: ALLAH NANCI....................................................39 1. nsan Ak ll ve nanan Bir Varl kt r................................................40 2. Evrende Bir Düzen Vard r......................................................42 3. Allah Vard r ve Birdir..........................................................46 4. Çal fl r m, Allah' n Yard m na Güvenirim ve Baflar r m................................51 5. hlâs Suresi ve Anlam........................................................53 DE ERLEND RME ÇALIfiMALARI..................................................54 Ö RENME ALANI: BADET 2. ÜN TE: BADET KONUSUNDA B LG LENEL M..............................55 1. badet Nedir ve Niçin Yap l r?...................................................56 2. badetlerle lgili Kavramlar: Farz, Vacip, Sünnet.....................................59 3. Bafll ca badetler.............................................................60 4. Camiyi Tan yal m.............................................................63 5. Dua...............................................................65 5.1. Dua badetin Özüdür.....................................................65 5.2. Niçin ve Nas l Dua Edilir?.................................................65 5.3. Kur'an'dan ve Hz. Peygamberden Dua Örnekleri...............................68 5.4. Kültürümüzden Dua Örnekleri..............................................68 6. Güzel fl ve Güzel Davran fl: Salih Amel............................................70 7. badetler Davran fllar m z Güzellefltirir.............................................72 6
8. Rabbenâ Dualar ve Anlam.....................................................73 DE ERLEND RME ÇALIfiMALARI..................................................74 Ö RENME ALANI: HZ. MUHAMMED 3. ÜN TE: HZ. MUHAMMED VE A LE HAYATI...................................75 1. Hz. Muhammed'in Evlili i ve Çocuklar.............................................76 2. Hz. Muhammed'in Ailesi çindeki Örnek Davran fllar..................................78 3. Hz. Muhammed'in Ailesinin Örnek Davran fllar......................................81 3.1. Hz. Muhammed'in Ailesinde Sevinçler ve S k nt lar Paylafl l rd.....................81 3.2. Hz. Muhammed'in Ailesinde Misafire Cömert Davran l rd..........................81 3.3. Hz. Muhammed'in Ailesinde sraftan Kaç n l rd.................................83 3.4. Hz. Muhammed'in Ailesinde Akrabal k ve Komfluluk liflkilerine Önem Verilirdi.........84 3.5. Hz. Muhammed'in Ailesinde Öksüzler ve Yoksullar Gözetilirdi......................84 4. Salavat Dualar ve Anlam.......................................................86 DE ERLEND RME ÇALIfiMALARI..................................................87 Ö RENME ALANI: KUR AN VE YORUMU 4. ÜN TE: KUR AN-I KER M N TEMEL E T C N TEL KLER....................88 1. slam Dininin Temel Kayna : Kur an..............................................89 2. Kur'an yiye ve Güzele Yönlendirir, Kötülüklerden Sak nd r r............................91 3. Kur'an n Ac klay c l ve Yol Göstericili i...........................................93 4. Allah' Arayan nsan: Hz. brahim.................................................99 5. Fil Suresi ve Anlam..........................................................102 DE ERLEND RME ÇALIfiMALARI.................................................103 Ö RENME ALANI: AHLAK 5. ÜN TE: SEV NÇ VE ÜZÜNTÜLER M Z PAYLAfiALIM........................104 1. Paylaflmak Niçin Önemlidir?....................................................105 2. Sevinçlerimizi Paylaflal m......................................................108 7
2.1. Dinî Bayramlar m z.......................................................108 2.2. Millî Bayramlar m z.......................................................108 2.3. Cuma Günü ve Ramazan Ay...............................................111 2.4. Kandil Geceleri..........................................................114 2.5. Nevruz ve H d rellez......................................................114 3. Üzüntülerimizi Paylaflal m......................................................116 3.1. Hastalar Ziyaret Ederiz...................................................116 3.2. Geçmifllerimizi Anar z.....................................................116 3.3. Zor Durumda Olanlara Yard m Ederiz........................................118 3.4. Engellilere Sevgi ile Bakar, S k nt lar n Paylafl r z...............................118 4. Tahiyyat Duas ve Anlam......................................................120 DE ERLEND RME ÇALIfiMALARI.................................................121 Ö RENME ALANI: D N VE KÜLTÜR 6. ÜN TE: VATANIMIZI VE M LLET M Z SEV YORUZ..........................122 1. Vatan ve Millet Kavramlar n Ö reniyoruz..........................................123 2. Biz Vatan m z ve Milletimizi Çok Severiz..........................................125 3. Bu Vatanda Hepimiz Bir Milletiz.................................................127 4. Manevi De erlerimizi Koruyup Sayg Gösteririz.....................................129 4.1. Bayra m za ve stiklâl Marfl 'm za Sayg Duyar z...............................129 4.2. Gazilerimize Sayg Gösterir, fiehitlerimizi Rahmetle Anar z.......................131 4.3. Askerlik Yapmak Vatan Borcumuzdur........................................133 5. "Yurtta Bar fl, Dünyada Bar fl" Temel lkemizdir.....................................135 DE ERLEND RME ÇALIfiMALARI.................................................136 EKLER......................................................................139 8
ÖN SÖZ Sevgili Ö retmenler, Dinin ilk insanla baflladı ı ve hemen her toplumda dinî inancın var oldu u bir gerçektir. Din, insanların anlayıfllarını, tutumlarını, yaflantı biçimlerini, birbirleriyle iliflkilerini, örf ve âdetlerini, sanat ve edebiyatlarını etkileyerek toplumun kültürü içerisinde önemli bir yer edinmifltir. Dinin, bireyin ve toplumun hayatında önemli bir yeri vardır. Dinin birey hayatındaki en genel ifllevi, bireyin inanma ve ibadet etme ihtiyacını karflılaması, ona gönül rahatlı ı ve güven kazandırması, moral vermesidir. Bunun yanında din, güçlü bir sosyal kontrol aracıdır. Sosyologların büyük ço unlu u, dinin insan davranıflları üzerinde etkili oldu unu, insanları iyiye, güzele, do ruya yönlendirdi ini, bu nedenle toplumda birlik, huzur ve güvenin sa lanmasına katkıda bulundu unu kabul etmektedirler. Hem birey hem de toplum için bu derece etkin olan ve kutsallı ından dolayı de er verilen dinin do ru ö renilip ö retilmesi ve do ru anlaflılması büyük bir önem taflımakta, bu konuda ö retmenlere sorumluluk gerektiren apayrı bir görev düflmektedir. Bu görev yerine getirilirken; Ö retimde dinin ana kaynaklarının esas alınması, Dinin sevgiyi, saygıyı, do rulu u, yardımlaflmayı, dayanıflmayı; bireyin ve toplumun huzurunu ve güvenini önemseyen ve bunları sa lamayı temel alan önemli bir kurum oldu unun kavratılması, Dinî inanç ve ibadetlerde hiçbir çıkar gözetilmemesi, sadece Allah ın hoflnutlu unun esas alınması gerekti inin özellikle vurgulanması, Din ö retiminde ö rencilerin dinle ilgili bilgi birikiminlerinin, bakıfl açılarının, anlama ve kavrama düzeylerinin, geliflim ça larının göz önünde bulundurulması, Din ö retiminin, dini sevdirici ve dinî de erleri istek ve özgür iradeyle benimsetici bir yaklaflımla uygulanması hepimizin bildi i ve önemsedi i ilkelerdir. Ö retmen kılavuz kitabı, programın yaklaflımını temel alarak ö rencilerin programda belirtilen kazanımları edinmesini sa lamada, sizlere çeflitli ö retim önerileri ve etkinlikleriyle yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıfltır. Ö retmen kılavuz kitab, ders kitabının her sayfası için uygulamada yardımcı olacak bilgileri içermektedir. Ünitelerin baflında ünite kimlik bilgilerini, kazanımlarını, üniteye hazırlı ı, konu iflleniflinde kullanılabilecek araç ve gereçleri belirten bir iflleme planı bulunmaktadır. Takip eden sayfalarda ise ders kitabının her sayfası için bir kılavuz sayfa verilmektedir. Bu sayfalarda, ders kitabının küçültülmüfl sayfası, önerilen ö retme yöntem ve teknikleri, dersin ifllenifli ve etkinlikler yer almaktadır. Ö retmen kılavuz kitab nda yer alan bölümlerin içeri i, organizasyon flemasında detaylı olarak gösterilmifltir. lkö retim 5. sınıf din kültürü ve ahlak bilgisi dersi için hazırlanan kitaplarımızın sizlere, ö rencilerinize, ö rencilerinizin anne ve babalarına yararlı olması dileklerimizle. YAZARLAR 9
G R fi YEN Ö RET M PROGRAMI VE PROGRAMIN Ö RET M (*) Örgün e itim kurumlarımızda din ö retimi, bir bilgi verme vasıtası olmakla beraber, aynı zamanda insanın bilgi elde etme yollarını ve aklını kullanma kabiliyetini gelifltiren bir süreç olmalıdır. Bu noktada karflımıza din ö retiminin önemli bir amacı çıkmaktadır: Yetiflmekte olan nesle din hakkında do ru bilgi vermek ve ö rencileri bilinçlendirmek. Din ö retiminde bu amacın gerçeklefltirilmesine yönelik olarak öncelikle insana, inanca, düflünceye, hürriyete, kültürel mirasa ve ahlaki olana sayg yla dikkat edilmesi gerekir. Bunları temel alan bakıfl açısı, din ö retiminde ö rencilerle din alanında iletiflime geçerken göz önüne alaca ımız hususlara iflaret etmektedir. Din ö retimi ile ilgili yaklaflımımız da genel olarak ö rencinin bilincinin geliflmesini sa layacak flartları oluflturmak ve ö renciye, hayatın problemlerini çözebilmesinde yardımcı olacak yolları göstermek fleklinde formüle edilebilir. Bu yollar do ru bilgi edinme, kendi baflına düflünme kabiliyeti, elefltirel düflünme, seçme kabiliyeti, hayatın anlamını keflfetme ve aklını kullanarak inancını temellendirebilmedir. Aynı zamanda bunlar ö rencinin kazanması istenen yetenekleri ve gelifltirmesi beklenen kabiliyetleri göstermektedir. Buradan hareketle din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde ö rencilerin hayatları boyunca kullanacakları bilgi ve becerileri edinmeleri amaçlanmaktadır. lkö retim okullarının Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Ö retim Programı nın vizyonu, ö retmenlerin ö rencilere do rudan bilgi aktarmak yerine yol gösterece i etkinlikler aracılı ıyla -özet olarak-; Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde ö renmekten zevk alan, dinî kavramları do ru kullanan, kendini ifade eden, iletiflim kuran, sorun çözen, bilimsel düflünen, arafltıran, soran, sorgulayan, Günlük yaflantıda ihtiyaç duyulan temel dinî bilgiler ve hayat becerilerine sahip, Haklarını ve sorumluluklarını bilen, çevresiyle uyumlu, slam dininin inanç, ibadet, ahlak de erleri ile insani ve kültürel mirasını ö renen, slam dininin kültür, dil, sanat, örf ve âdetler ile ahlak üzerindeki etkisini dikkate alan, kendi dininden ve baflka dinlerden olanlara da anlayıfllı davranan, De iflikliklere dinamik bir biçimde uyum sa layabilecek kadar dinî kavramlara hâkim, Millî, ahlaki, insani ve kültürel de erleri benimseyen, beden, zihin, ahlak, ruh, duygu bakımından dengeli ve sa lıklı geliflen; üretken, haklarını ve sorumluluklarını bilen... Türkiye Cumhuriyeti vatandafllarının yetiflmesine katkıda bulunmaktır. lkö retim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Ö retim Programı'nda yapılandırmacı yaklaflım, çoklu zekâ, ö renci merkezli ö renme gibi yaklaflımlar dikkate alınmıfltır. Yapılandırmacı yaklaflıma göre ö renme sürecinde ön bilgileri harekete geçirme, geliflim düzeyini dikkate alma, etkili iletiflim kurma, anlam kurma, uygulama ve de erlendirme önemli kavramlardır. Ö renci merkezli e itimi temel alan yapılandırmacı yaklaflım, ö renme sürecinde ö renci katılımına ve ö retmen rehberli ine a ırlık vermektedir. Bu ba lamda programda, kavramsal bir yaklaflım da izlenmekte, din kültürü ve ahlak bilgisi dersiyle ilgili kavramların ve iliflkilerin gelifltirilmesi vurgulanmaktadır. Benimsenen kavramsal yak- (*) Millî E itim Bakanl lkö retim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ö retim Program ve K lavuzu'ndan yararlan lm flt r. 10
G R fi laflımla ö rencilerin somut deneyimlerinden, sezgilerinden dinî ve ahlaki anlamlar oluflturmalarına ve soyutlama yapabilmelerine yardımcı olmak amaçlanmıfltır. Bu programda, ö rencilerin etkinlikler yoluyla de erler kazanması da esas alınmaktadır. Yine programda ders içi, di er derslerle ve ara disiplinlerle iliflkilendirme yapılarak ö rencinin, bilgisel gerçe i bir bütün olarak algılaması ve de erlendirmesi hedeflenmifltir. lkö retim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Ö retim Programı nda sa lıklı bir din ve ahlak ö retimiyle afla daki hususlar hedeflenmifltir: Ö rencilerin millî, ahlaki, insani ve kültürel de erleri benimsemeleri, beden, zihin, ahlak, ruh, duygu bakımından dengeli ve sa lıklı geliflmeleri, böylece kültürel yabancılaflmanın önlenmesi, Evrensel boyutta insanlar, toplumlar ve milletlerarası iliflkilerde din önemli bir etkendir. Bu iliflkilerin olumlu yönde geliflebilmesi için bireylerin ihtiyaç duyduklar din ö retiminin bilimsel yöntemlerle karfl lanmas, slamiyetin kültürümüz, dilimiz, sanatımız, örf ve âdetlerimiz üzerindeki etkisi dikkate alınarak slam dininin ve bundan kaynaklanan ahlak anlayıflı ile örf ve âdetlerin tanıtılmasına ve ö retilmesine a ırlık verilmesi, Ö rencilerin inanç ve kültür dünyalarına genifllik kazandırmak ve baflka din veya farklı düflüncede olanlara karflı daha hoflgörülü ve anlayıfllı davranıfllarda bulunmalarını sa lamak amacıyla di er dinler hakkında genel bilgilerin verilmesi, Dinin sadece bilgi olarak ö retilmesiyle yetinilmeyip ö rencilerin aynı zamanda ahlaki erdemleri ve de erleri de içsellefltirmeleri, nsanlık tarihi boyunca birey ve toplum üzerinde etkili olan dinin do ru anlaflılmasına ve yorumlanmasına katkıda bulunulması, eksik bilgiden veya bilgisizlikten kaynaklanan yanlıfl dinî anlay fllar n düzeltilmesi, Ö rencinin kendine güven duygusunun geliflmesi ve ö renciyi arafltırmaya yönlendirmesi, Ö rencilerin manevi yönden sa lıklı bireyler olarak yetiflmeleri... Bu hedeflere ulaflılmasında programın hem genel amaçlarının hem de özel amaçlarının yani kazanımların dikkate alınması ve derslerin bu do rultuda ifllenmesi önemlidir. Kazanımlar Kazanımlar, ö renme süreci içerisinde planlanmıfl ve düzenlenmifl yaflantılar sayesinde, ö rencilerin kazanması istenilen bilgi, de er, beceri ve tutumlardır. Bu sebeple ö rencilerin ö renme alanlarında verilen bilgilere ulaflmalar kazanımların edinilmesine ba lıdır. Kazanımların ö renciler tarafından gerçeklefltirilebilecek etkinlikler aracılı ıyla elde edilmesinin mümkün olaca ı unutulmamalıdır. Kavramlar lkö retim din kültürü ve ahlak bilgisi dersinin kazanımlarını gerçeklefltirebilmede, dersin üzerine kurulu oldu u kavramların ö renci tarafından do ru bir flekilde ö renilmesi ve kullanılması gerekmek- 11
G R fi tedir. Ö retim programında din ve ahlakla ilgili kavramlar, Program Kılavuzu nun açıklamalar kısmında verilmifltir. De erler lkö retim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Ö retim Programı nda yukarıda belirtilen temel beceriler ve kavramların yanı sıra de erlerin ö retimi de ön plana çıkmaktadır. De erlerin ö retiminde dikkat edilmesi gereken hususlar ve ö renme sürecinde kullanılabilecek yaklaflım, yöntem ve teknikler ile ilgili bilgiler, Program Kılavuzu nun Ö retmen Bilgi Notları kısmında verilmifltir. Etkinlikler lkö retim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi Ö retim Programı nın uygulanması sürecinde gerekli beceri, bilgi ve kavramların kazanımında etkinliklerimize temel oluflturabilecek bazı uygulamalar flunlar olabilir: Örnek Olay Analizi (Çözümlemesi): Ö rencilerin ifllenen konuyla ilgili örnek olayları ifllenen konu ilkeleri açısından çözümlemesidir. Sonuç Çıkarma: Ö rencilerin ifllenen konuda ulafltıkları sonuçları belirlemeleridir. Geri Plandaki Düflünceleri Bulma: Ö rencilerin ifllenen konuyu ya da konuyla ilgili olayları analiz ederek açıkça ifade edilmemifl düflünceleri keflfetmeye çalıflmasıdır. Slogan Bulma: Ö rencilerin ifllenen konunun ana düflüncesini yansıtan slogan üretmeleridir. Reklam Hazırlama/Poster-Afifl Hazırlama: Ö rencilerin ifllenen konuya iliflkin televizyon ya da gazete için tanıtıcı reklamlar, posterler ya da afifller tasarlamasıdır. fiiir-hikâye Yazma: Ö rencilerin ifllenen konunun önemli noktalarını yansıtan fliir ya da hikâye yazmalarıdır. Görsel mge Oluflturma: Ö rencilerin ifllenen konuyu, grafik, resim, karikatür, tablo, flema, flekil vb. herhangi bir görsel imge ile göstermesidir. Önem Sırasına Koyma: Ö rencilerin, ifllenen konudaki ana düflünceleri, ilkeleri ya da anahtar sözcükleri önem sırasına koymalarıdır. Örnek Verme: Ö rencilerin ifllenen konuları açıklı a kavuflturan örnekler vermesidir. Yordama Yapma: Sınıfta ifllenen konunun ifllenmemifl bölümüyle ilgili tahminlerde bulunma ve bu tahminlerin gerekçelerini açıklamadır. Bulmaca: Ö rencilerin konu ile ilgili bulmaca hazırlamalarıdır. Dramatizasyon: Ö rencilerin, ö renilenleri dramatize ederek göstermeleridir. Tavsiyede Bulunma: Daha önceden bilgilenmifl ö rencilerin konuyu yeni ö renmeye bafllam fl kiflilere tavsiyede bulunmasıdır. Her düzeydeki ö renciler, ö rendikleri konularla ilgili kendilerinden sonraki ö renciler için tavsiyeler hazırlayabilirler. Bu, ö rencilerin konu ve ö renme süreci hakkında düflünmelerini sa layacaktır. 12
G R fi Karflılafltırma: Ö rencilerin, ö renilenler arasındaki farkları ya da benzerlikleri belirlemesidir. Problem Çözme: Ö rencilerin, ö renilenleri kullanarak cevabı kaynaklarda olmayan problemleri çözmeleridir. Görüflme Yapma: Ö rencilerin ö renilenlerle ilgili birbirlerine ya da gerçek hayattaki insanlara bilgi alma amaçlı sorular sorması ve bu soruların cevaplanmasıdır. Alan Gezileri: Ö rencilerin, ö renilenlerle ilgili mekânlara yaptıkları inceleme gezileridir. Geziler do al çevreye, ibadet yerlerine, müzeye, kent içindeki kurum ve yerlere olabilir. Ancak gezilerin amaçlara hizmet etmesi için gezi öncesinde nelere dikkat edilece inin belirlenmesi, gezi sırasında gezideki gözlemlerin kaydedilmesi ve gezi sonunda toplanan bilgilerin sınıflanması gibi etkinliklere yer verilmelidir. Kavram Haritası Oluflturma: Merkezî bir kavram etrafında, konu ile ilgili bafllıca kavramların, birbirleriyle iliflkilerini gösterecek bir haritanın oluflturulmasıdır. Beyin Fırtınası: Ö rencilerin açık fikirli olarak bir konu, olay veya problem durumu hakkında düflünmeleri ve mantıklı olup olmadı ı endiflesine kapılmadan olabildi ince çok sayıda fikir üretmeleridir. Akrostifl Tekni i: Ö rencilerin, sözcüklerin ilk harflerini bir flifre, kavram, söz öbe i veya cümle verecek biçimde alt alta sıralamasıdır. Yukarıda sıralanan etkinliklerin yanı sıra din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde ö retmen tarafından empati kurma, de erlendirme, benzetim, günlük hayatla iliflkilendirme, not alma, görüfl tarama, gözlem, formüllefltirme, haber toplama, önceki düflündükleriyle karflılafltırma, bildikleriyle ba kurma, dosya oluflturma, öykü tamamlama, ö retim malzemesi hazırlama, çalıflma yapra ı, koleksiyon yapma, hipotez oluflturma ve sınama, yıllık hazırlama, tersinden düflünme, anlaflma imzalama, pandomim, ö rendiklerini listeleme, proje hazırlama, gazete çıkarma, yeniden yazma gibi uygulamalar etrafında farklı etkinlikler hazırlanabilir. Kılavuz kitabımızda verilen etkinlikler birer öneri ve örnek niteli indedir. Bu etkinlikleri aynen kullanabilir veya ekleme ve çıkarmalar yapabilirsiniz. Bunun dıflında baflka etkinlikler de ekleyebilirsiniz. Etkinlik hazırlanırken hangi kazanımlara yönelik oldu una ve içeri ine dikkat edilmelidir. Ayrıca çevresel özelliklerle ö rencilerin yapabilirlikleri, ilgi ve ihtiyaçları da göz önünde bulundurulmalıdır. Ünitelerin ifllenifliyle ilgili Açıklamalar bölümünde konuların insan hakları ve vatandafllık, özel e itim, rehberlik ve psikolojik danıflma ve sa lık kültürü olmak üzere dört ara disipline özgü kazanımlarla da iliflkilendirildi i görülecektir. Talim ve Terbiye Kurulu Baflkanlı ının 04.08.1999 tarih ve 263 sayılı kararı gere ince ilkö retim kurumlarının ö retim programlarında yer alması gereken Atatürkçülük ile ilgili konulara da ilgili alanlarda yer verilmifltir. fllenen ünitede, ö renciye do rudan verilmesi gereken de- erler ve kazandırılacak temel beceriler de gösterilmifltir. 13
G R fi Ö RENME - Ö RETME SÜREC NDE Ö RETMEN N ROLÜ Hayat boyu ö renen, edindi i bilgi ve beceriyi hayata geçiren bireylerin yetifltirilmesinde ö renme-ö retme strateji, yöntem ve teknikleri büyük önem taflımaktadır. Günümüzde ö renme-ö retme süreciyle ilgili olarak yeni yaklaflım ve modeller ortaya çıkmıfltır. Mevcut bilgilerin hızla eskimesi nedeniyle ö rencilere bilgi aktarma yaklaflımının önemi azalmıfltır. Ö renme-ö retme sürecinde ö rencilerin bilgilerini sürekli olarak güncelleyebilme becerilerinin gelifltirilebilmesi daha önemli hâle gelmifltir. Bunu da ö rencilerin aktif oldu u yöntem ve tekniklerle gerçeklefltirmek gerekmektedir. Bu bakımdan, ö renme süreçlerinde, ö rencilerin düflünmelerini, arafltırmalarını, sorun çözmelerini ve edindikleri bilgi ve beceriyi yeniden yapılandırıp hayata geçirmelerini destekleyen strateji, yöntem ve tekniklere a ırlık verilmelidir. Bunun için de ö retmenin bu anlayıfla uygun ö renme-ö retme ortamları hazırlamas, ö rencilerin ö renme-ö retme sürecinin her aflamasına etkin katıl mlar n n sa lanmas önem kazanmaktad r. Bu süreçte ö retmenler, ö renciler arasındaki bireysel farklılıkları dikkate almalıdır. Ö rencilerde ö renmeye karflı merak uyandırılmalıdır. Ö renme sürecinin sorumlulu unun ö rencide olması ö retmenin sorumlulu unun bitti i anlamına gelmemelidir. Ö renci merkezli ö renme ortamlarında ö retmenin rolünün geleneksel sınıflardaki rolünden farkı kendi kararlarını uygulamak yerine ö rencilere yön ve yol göstermek, önerilerde bulunmak, gerekli durumlarda açıklama yapmak, fikir vermek, rehber olmak ve onların geliflimlerini gözlemektir. Ö rencinin geliflmesinde sorunlarla karflılaflıldı ında önlem almak da ö retmenin sorumlulu undadır. Burada söz konusu olan, ö retmenin ö renciye kendi kararlarını empoze etmemesi, ö renmesi ile ilgili kararları onun yerine almamasıdır. Ö retmen bilgi aktarıcı, karar verici olmak yerine ö rencilerin ö renme sürecine etkin katılımını sa layarak ö renmeyi kolaylafltırmalıdır. Karar verici olarak ö rencilerin yetifltirilmesinde bilginin bir amaç de il, bir problemin çözümünde araç olarak edinilmesi sa lanmalıdır. Ö retmenler, ö rencilerin belirlenen kazanımları edinmesini sa lamak için hangi ö renme strateji, yöntem ve tekniklerini kullanacaklarını, burada de inilen ö renme ve ö retme ile ilgili anlayıflları dikkate alarak kendileri belirleyeceklerdir. Din kültürü ve ahlak bilgisi ö retiminde ö rencilerin çeflitli ö renme deneyimleri edinmesi için uygun ö renme ortamlarının sa lanması esastır. Ö rencilerin ele alınan olayların açıklamalarını kendilerinin yapılandırmalarını ve de erlendirmelerini sa layan bireysel veya grup etkinlikleri, ö retmen ve ö rencilerin birlikte katılaca ı tartıflmalar etkin flekilde kullanılmalıdır. Ö renme-ö retme sürecinde ö retmenin rolü, belirtildi i üzere ö rencilere rehberlik yaparak ö renmeyi kolaylafltırmaktır. Ö retmenin ne yaptı ından çok, ö rencinin zihinsel ve bedensel olarak ne yaptı ı e itimciler için daha fazla önem taflımaktadır. Ö rencinin söz, yazı, gösteri vb. flekillerde sunulan bilgileri ö renmelerinden çok, tıpkı bir bilim insanı gibi ihtiyaç duyulan bilgiyi ortaya çıkarmaya ve de erlendirmeye yönelik faaliyetlere giriflmesi, etkin olarak bilgi oluflturmaya, çabalaması, bunu uygun flekillerde tartıflmaya sunması ö renme olarak nitelenmektedir. Böyle bir amaca ulaflabilme, ö retmenin; ö rencileri motive eden, durumlara tanı koyan, gerekti inde rehberlik eden, saha kenarından iflleyifli yöneten, ö rencilerin yararına yeni ve özgün ortamlar hazırlayabilen, ö renmekten bıkmayan ve sürekli arafltıran özelliklere sahip olmasını gerektirir. 14
G R fi Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinde ö renme ortamı düzenlenirken özellikle efllerle/gruplarla çalıflmak etkin bir ö retim yöntemidir. Bu ö retim programında, özellikle ifl birlikli ö renme yöntemlerinin gerekti i ölçüde kullanılması öngörülmektedir. Ifl birlikli ö renmede ö renciler gruplandırılırken ö retim yılı boyunca tek bir gruplandırma düzeni oluflturmak yerine çeflitli flekillerde grupların oluflturulması uygun olur. Programda belirtilen ö renme ve ö retme hakkındaki anlayıflları ve ö rencilerin bireysel özelliklerini dikkate alarak onların istenen kazanımları edinmesinde en uygun düzenlemeleri yapmalısınız. Sınıf içi etkinlikler uygulanırken de afla ıdaki hususlara dikkat etmelisiniz: Din kültürü ve ahlak bilgisi dersini ö renmeye elveriflli ve destekleyici bir ortam oluflturunuz, ö renci özerkli ini ve giriflimlerini destekleyiniz. Ö retimde çeflitli ortam ve materyallerin yanı sıra verileri ve birincil bilgi kaynaklarını kullanınız. Ö rencilerin motivasyon, ilgi, beceri, ö renme süreçleri ve ö renme stilleri gibi bireysel farklılıklarını göz önünde bulundurunuz. Beceri geliflimi, bilgiye ulaflma ve tutumlar arasında denge kurunuz. Ö retmen-ö renci iliflkilerinin demokratik olmasına özen gösteriniz. Ö rencilerin hem sizinle hem di er ö rencilerle etkileflimini destekleyiniz. Ö rencilerin ifllenen konu ile ilgili ön bilgilerini açı a çıkarınız ve kendi düflüncelerinin farkında olmalarını sa layınız. Onların öne sürdükleri fikirleri önemseyiniz. Bir olguyu açıklamak için alternatif yorumlar yapabilmelerini, ileri sürülen alternatif yorumlar tartıflmalarını ve de erlendirmelerini isteyiniz. Tartıflmaları ve etkinlikleri, ö rencilerin kendilerinin yapılandırmasına imkân verecek flekilde yönlendiriniz. Ö rencilere, yapılandırdıkları yeni kavramları farklı durumlarda kullanma fırsatları veriniz. Sunulan bilgiler arasında ba lantı kurabilmeleri ve çeflitli görüflleri birbirleriye karflılafltırabilmeleri için ö rencilere zaman tanıyınız. De iflen sosyal ve çevresel ihtiyaçları karflılamaya önem veriniz. Ö renmeyi toplumsal deneyimler sa layacak flekilde organize ediniz. Bir ö renme görevi olufltururken gerçek hayatta karflılaflılan düzeyde karmaflık olmasına dikkat ediniz. Belirlemek, karflılafltırmak, sınıflamak, çözümlemek, oluflturmak gibi üst düzey biliflsel etkinlikler gerektiren görevlere a ırlık veriniz. Ö renme amaçl bir görev verirken do rudan parçalara ayırmak yerine öncelikle bütüncül olarak tasarlayınız. Ö rencilere açık uçlu, düflünmeye sevk eden, anlamlı ve derinli i olan sorular sorunuz. Onları konuyu arafltırmaları için destekleyiniz. Aynı zamanda ö rencileri kendi arkadafllarına sorular sormaya yönlendiriniz. Ö rencilerin ilgilerini çekecek sorunlar ortaya atınız. Ö rencilere bir soru yöneltti inizde olası bir cevap üzerinde düflünmeleri için yeterince süre tanıyınız. Ö rencilerin kendilerini de erlendirmelerini özendiriniz, yaptıkları hataları anlamaları için geri bildirim kullanınız. 15
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N Ü N İ T E L E N D İ R İ L M İ Ş Y I L L I K P L A N Ö RENME ALANI : NANÇ 1. ÜN TE : ALLAH NANCI 5. SINIF AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR YÖNTEM VE TEKN KLER ÖLÇME VE DE ERLEND RME L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK 1. nsan Ak ll ve nanan Bir Varl kt r 1. nsan n ak ll ve inanan bir varl k oldu unun fark nda olur. 2. Evrende Bir Düzen Vard r 2. Evrendeki düzenden hareketle yarat c n n varl n aç klar. 3. Allah n bizi ve her fleyi yaratt - n n fark nda olur. Konular n iflleniflinde insan n ak ll ve inanan bir varl k olma özelli i temel al narak Allah n yarat c, yaflat c, gözetici oldu u vurgulanacakt r. Bur çerçevede insan n Allah a güveni ve çal flmas vb. üzerinde durulacakt r. [!] Allah inanc ile ilgili konular verilirken çocuklarda bat l inançlar n oluflmas n n önüne geçilmelidir. [!] Allah n isim ve s fatlar tan t l rken ö rencinin tecrübeleri kullan lmal, Allah sevgisi esas al nmal, müsamahal ve hoflgörülü olunmal ; tedricilik ilkesine dikkat edilmeli ve çocu un dikkati çevresine yöneltilmelidir. [!] De erler: bilimsellik, çal flkanl k, sevgi, güvenilirlik ve sorumluluk. [!] Beceriler: araflt rma, zaman, mekân ve kronolojiyi do ru alg lama ve elefltirel düflünme. Soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, canland rma, olay de erlendirme, karfl laflt rma. Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar EK M EYLÜL 1. HAFTA 4. HAFTA 3. HAFTA 1 SAAT 2 SAAT 2 SAAT 16
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 3. Allah Vard r ve Birdirr 2. Evrendeki düzenden hareketle yarat c n n varl n aç klar. 3. Allah n bizi ve her fleyi yaratt - n n fark nda olur. 4. Allah n efli ve benzeri olmad n aç klar. 5. Allah n her fleyi iflitti i, bilgidi i, gördü ü ve her fleye gücünün yetti inin fark nda olur. Konular n iflleniflinde insan n ak ll ve inanan bir varl k olma özelli i temel al narak Allah n yarat c, yaflat c, gözetici oldu u vurgulanacakt r. Bur çerçevede insan n Allah a güveni ve çal flmas vb. üzerinde durulacakt r. [!] Allah inanc ile ilgili konular verilirken çocuklarda bat l inançlar n oluflmas n n önüne geçilmelidir. [!] Allah n isim ve s fatlar tan t l rken ö rencinin tecrübeleri kullan lmal, Allah sevgisi esas al nmal, müsamahal ve hoflgörülü olunmal ; tedricilik ilkesine dikkat edilmeli ve çocu un dikkati çevresine yöneltilmelidir. [!] De erler: bilimsellik, çal flkanl k, sevgi, güvenilirlik ve sorumluluk. [!] Beceriler: araflt rma, zaman, mekân ve kronolojiyi do ru alg lama ve elefltirel düflünme. YÖNTEM VE TEKN KLER Soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, canland rma, olay de erlendirme, karfl laflt rma. ÖLÇME VE DE ERLEND RME Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK EK M 3. HAFTA 2. HAFTA 1. HAFTA 2 SAAT 2 SAAT 1 SAAT 17
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 4. Çal fl r m, Allah n Yard - m na Güvenirim ve Baflar r m 5. hlâs Suresi ve Anlam (De erlendirme Çal flmalar ) 6. Çal flman n Allah taraf ndan karfl - l ks z b rak lmayaca- bilinci ile iyi ifller yapmaya istekli olur. 7. hlâs suresini ezbere okur ve anlam n söyler. Konular n iflleniflinde insan n ak ll ve inanan bir varl k olma özelli i temel al narak Allah n yarat c, yaflat c, gözetici oldu u vurgulanacakt r. Bur çerçevede insan n Allah a güveni ve çal flmas vb. üzerinde durulacakt r. [!] Allah inanc ile ilgili konular verilirken çocuklarda bat l inançlar n oluflmas n n önüne geçilmelidir. [!] Allah n isim ve s fatlar tan t l rken ö rencinin tecrübeleri kullan lmal, Allah sevgisi esas al nmal, müsamahal ve hoflgörülü olunmal ; tedricilik ilkesine dikkat edilmeli ve çocu un dikkati çevresine yöneltilmelidir. [!] De erler: bilimsellik, çal flkanl k, sevgi, güvenilirlik ve sorumluluk. [!] Beceriler: araflt rma, zaman, mekân ve kronolojiyi do ru alg lama ve elefltirel düflünme. YÖNTEM VE TEKN KLER Soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, canland rma, olay de erlendirme, karfl laflt rma. Soru - cevap, beyin f rt nas, yorumlama, karfl laflt rma. ÖLÇME VE DE ERLEND RME Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK EK M 5. HAFTA 4. HAFTA 2 SAAT 2 SAAT 18
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N Ö RENME ALANI : BADET 2. ÜN TE : BADET KONUSUNDA B LG LENEL M 5. SINIF AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR YÖNTEM VE TEKN KLER ÖLÇME VE DE ERLEND RME L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK 1. badet Nedir ve Niçin Yap l r? KASIM 2. badetlerle lgili Kavramlar: Farz, Vacip, Sünnet 1. badetin anlam n yorumlar. 3. Niçin ibadet edildi ini gerekçelendirir. 2. badetle ilgili kavramlar aç klar. Konular, en genel anlamda ibadet, ibadetle ilgili kavram ve mekânlar, dua ile s n rland r - lacakt r. [!] nanç-ibadet iliflkisi ve ibadetlerdeki temel ilkeler vurgulan r. [!] De erler: güvenilirlik, sorumluluk, sevgi ve sayg, dayan flma, kardefllik, do ruluk, ba ms zl k ve hoflgörü. [!] Beceriler: iletiflim ve empati, elefltirel düflünme, Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma. Konular, ibadetle ilgili kavramlarla s n rland r lacakt r. [!] De erler: güvenilirlik, sorumluluk, sevgi ve sayg, dayan flma, kardefllik, do ruluk, ba ms zl k ve hoflgörü. [!] Beceriler: iletiflim ve empati, elefltirel düflünme, Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma. Soru - cevap, yorumlama, tart flma, karfl - laflt rma. Soru - cevap, yorumlama, tart flma, karfl - laflt rma. Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar 2. HAFTA 1. HAFTA 1 SAAT 2 SAAT 19
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 4. Bafll ca ibadetlerin hangileri oldu unu belirtir. 4. Camiyi Tan yal m 5. Camiyi genel özellikleri ile tan r. 3. Bafll ca badetler Konular, en genel anlamda ibadet, ibadetle ilgili kavram ve dua ile s n rland r lacakt r. [!] nanç-ibadet iliflkisi ve ibadetlerdeki temel ilkeler vurgulan r. [!] De erler: güvenilirlik, sorumluluk, sevgi ve sayg, dayan flma, kardefllik, do ruluk, ba ms zl k ve hoflgörü. [!] Beceriler: iletiflim ve empati, elefltirel düflünme, Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma. YÖNTEM VE TEKN KLER Soru - cevap, yorumlama, tart flma, karfl - laflt rma. ÖLÇME VE DE ERLEND RME L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK KASIM 3. HAFTA 2. HAFTA 1 SAAT 1 SAAT 1 SAAT Konular, ibadetle ilgili mekânlar ile s n rland r lacakt r. [!] badetlerdeki temel ilkeler vurgulan r. [!] De erler: güvenilirlik, sorumluluk, sevgi ve sayg, dayan flma, kardefllik, do ruluk, ba ms zl k ve hoflgörü. [!] Beceriler: iletiflim ve empati, elefltirel düflünme, Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma. Soru - cevap, yorumlama, tart flma, karfl laflt rma. Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Çal flma kâ d n n doldurulmas Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar 20
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 5.2. Niçin ve Nas l Dua Edilir? 5. Dua 5.1. Dua badetin Özüdür 6. Dua etmenin anlam n örneklerle yorumlar. 7. Niçin ve nas l dua edilmesi gerekti ini aç klar. Konular, ibadet ve dua ile s n rland r lacakt r. [!] De erler: güvenilirlik, sorumluluk, sevgi ve sayg, dayan flma, kardefllik, do ruluk, ba ms zl k ve hoflgörü. [!] Beceriler: iletiflim ve empati, elefltirel düflünme, Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma. Konular, ibadet ve dua ile s n rland r lacakt r. [!] Dua etmede temel ilkeler vurgulan r. [!] De erler: güvenilirlik, sorumluluk, sevgi ve sayg, dayan flma, kardefllik, do ruluk, ba ms zl k ve hoflgörü. [!] Beceriler: iletiflim ve empati, elefltirel düflünme, Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma. YÖNTEM VE TEKN KLER Soru - cevap, yorumlama, tart flma, karfl - laflt rma. Soru - cevap, yorumlama, tart flma, karfl - laflt rma. ÖLÇME VE DE ERLEND RME Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK ARALIK KASIM 1. HAFTA 4. HAFTA 1 SAAT 1 SAAT 1 SAAT 21
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 5.3. Kur an dan ve Hz. Peygamberden Dua Örnekleri 5.4. Kültürümüzden Dua Örnekleri 8. Kur an dan ve Hz. Muhammed in sözlerinden dua örnekleri verir. 9. Kültürümüzden dua örnekleri verir. Konular, ibadet ve dua ile s n rland r lacakt r. [!] Dua etmede temel ilkeler vurgulan r. [!] Alevi-Bektaflilikteki dua örneklerine de yer verilecektir. [!] De erler: güvenilirlik, sorumluluk, sevgi ve sayg, dayan flma, kardefllik, do ruluk, ba ms zl k ve hoflgörü. [!] Beceriler: iletiflim ve empati, elefltirel düflünme, Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma. YÖNTEM VE TEKN KLER Soru - cevap, yorumlama, karfl laflt rma. ÖLÇME VE DE ERLEND RME L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK ARALIK 6. Güzel fl ve Güzel Davran fl: Salih Amel 10. Her güzel ifl ve davran fl n (salih amel) dinimizdeki önemini örneklerle aç klar. Konular, en genel anlamda ibadet, ibadetle ilgili kavramlar ve dua ile s n rland r lacakt r. [!] nanç-ibadet iliflkisi ve ibadetlerdeki temel ilkeler vurgulan r. [!] De erler: güvenilirlik, sorumluluk, sevgi ve sayg, dayan flma, kardefllik, do ruluk, ba ms zl k ve hoflgörü. [!] Beceriler: iletiflim ve empati, elefltirel düflünme, Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma. Soru - cevap, yorumlama, tart flma, olay de erlendirme, beyin f rt nas, karfl laflt rma. Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Bulmacan n çözülerek çal flma kâ d n n doldurulmas 3. HAFTA 2. HAFTA 1. HAFTA 1 SAAT 1 SAAT 1 SAAT 1 SAAT 22
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 7. badetler Davran fllar m z Güzellefltirir 8. Rabbenâ Dualar ve Anlam (De erlendirme Çal flmalar ) 11. badetlerin davran fllar üzerindeki eder. etkisini fark 12. Rabbenâ dualar n ezbere okur ve anlam n söyler. [!] nanç-ibadet iliflkisi ve ibadetlerdeki temel ilkeler vurgulan r. [!] De erler: güvenilirlik, sorumluluk, sevgi ve sayg, dayan flma, kardefllik, do ruluk, ba ms zl k ve hoflgörü. [!] Beceriler: iletiflim ve empati, elefltirel düflünme, Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma. [!] De erler: sorumluluk, sevgi ve sayg, dayan flma, kardefllik, do ruluk. [!] Beceriler: iletiflim ve empati, elefltirel düflünme, Türkçeyi do ru, güzel ve etkili kullanma. YÖNTEM VE TEKN KLER Soru - cevap, yorumlama, tart flma, karfl - laflt rma. Soru - cevap, yorumlama, tart flma, karfl - laflt rma. ÖLÇME VE DE ERLEND RME Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Çal flma kâ d n n doldurulmas K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK (10) badetlerin davran fllar üzerindeki etkilerini fark eder. kazan m, Atatürkçülük konular n n (1) Atatürk ün din ve vicdan hürriyetine verdi i önem konusu ile iliflkilendirilir. ARALIK 4. HAFTA 3. HAFTA 2 SAAT 1 SAAT 23
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N Ö RENME ALANI : HZ. MUHAMMED 3. ÜN TE : HZ. MUHAMMED VE A LE HAYATI 5. SINIF AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR YÖNTEM VE TEKN KLER ÖLÇME VE DE ERLEND RME L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK 1. Hz. Muhammed in Evlili i ve Çocuklar 2. Hz. Muhammed in Ailesi çindeki Örnek Davran fllar 1. Hz. Muhammed in Hz. Hatice ile evlilik sürecini özetler. 2. Hz. Muhammed in çocuklara verdi i de eri örneklerle aç klar. 3. Hz. Muhammed in ailesi içindeki davran fllar na örnekler verir. [!] Konular, ö rencilerin somut deneyimleri ile iliflkilendirilerek verilecektir. [!] Hz. Muhammed in Hz. Hatice den olan çocuklar n n adlar belirtilecektir. [!] Hz. Muhammed in aile bireylerine dan flmas - na ve onlar n görüfllerine de er vermesine vurgu yap lacakt r. [!] Hz. Muhammed in insan de erleri yerlefltirmek için gönderilmifl bir peygamber oldu u vurgulanacakt r. [!] De erler: sevgi, sayg, adalet, dayan flma, paylaflma, cömertlik, tutumluluk ve güvenilirlik. [!] Beceriler: araflt rma, mekân, zaman ve kronolojiyi alg lama. Soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, olay de erlendirme, karfl laflt rma, kronoloji ile aç klama. Soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, olay de erlendirme, karfl laflt rma, kronoloji ile aç klama. Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Çal flma kâ d n n doldurulmas Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar OCAK 2. HAFTA 1. HAFTA 1 SAAT 1. SAAT 1 SAAT 24
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 3. Hz. Muhammed in Ailesinin Örnek Davran fllar 3.1. Hz. Muhammed in Ailesinde Sevinçler ve S k nt lar Paylafl l rd 3.2. Hz. Muhammed in Ailesinde Misafire Cömert Davran - l rd 3.3. Hz. Muhammed in Ailesinde sraftan Kaç n l rd 4. Hz. Muhammed in aile fertlerinin güzel davran fllar na örnekler verir. 4. Hz. Muhammed in aile fertlerinin güzel davran fllar na örnekler verir. [!] Konular ifllenirken Hz. Muhammed in ailesi nin örnek davran fllar ö rencilerin somut deneyimleri ile iliflkilendirilerek verilecektir. [!] De erler: sevgi, sayg, adalet, dayan flma, paylaflma, cömertlik, tutumluluk ve güvenilirlik. [!] Beceriler: araflt rma, mekân, zaman ve kronolojiyi alg lama. Konular, Hz. Muhammed in ailesinin seçkin özellikleri ile s n rland - r lacakt r. YÖNTEM VE TEKN KLER Soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, olay de erlendirme, karfl laflt rma. ÖLÇME VE DE ERLEND RME Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK OCAK 3. HAFTA 2. HAFTA 1 SAAT 1 SAAT 25
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 3.4. Hz. Muhammed in Ailesinde Akrabal k ve Komfluluk liflkilerine Önem Verilirdi 3.5. Hz. Muhammed in Ailesinde Öksüzler ve Yoksullar Gözetilirdi 4. Hz. Muhammed in aile fertlerinin güzel davran fllar na örnekler verir. [!] Hz. Muhammed in ailesinin örnek davran fllar ö rencilerin somut deneyimleri ile iliflkilendirilerek verilecektir. [!] De erler: sevgi, sayg, adalet, dayan flma, paylaflma, cömertlik, tutumluluk ve güvenilirlik. [!] Beceriler: araflt rma, mekân, zaman ve kronolojiyi alg lama. YÖNTEM VE TEKN KLER Soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, olay de erlendirme, karfl laflt rma, kronoloji ile aç klama. ÖLÇME VE DE ERLEND RME L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK OCAK 4. HAFTA 3. HAFTA 4. Salavat Dualar ve Anlamlar (De erlendirme Çal flmalar ) 5. Salavat dualar n ezbere okur ve anlam n söyler. [!] De erler: sevgi ve sayg, dayan flma, paylaflma, güvenilirlik. [!] Beceriler: araflt rma. Soru - cevap, tart flma, yorumlama, karfl laflt rma. Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Performans ödevinin de erlendirilmesi Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar 2 SAAT 1 SAAT 26
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N Ö RENME ALANI : KUR AN VE YORUMU 4. ÜN TE : KUR AN-I KER M N TEMEL E T C N TEL KLER 5. SINIF AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 1. slam Dininin Temel Kayna : Kur an 2. Kur'an yiye ve Güzele Yönlendirir, Kötülüklerden Sak nd r r 1. Kur'an' n slam dinindeki önemini yorumlar. 2. Kur'an' n hayat m zdaki yeri ve önemini fark eder. 2. Kur'an' n hayat m zdaki yeri ve önemini fark eder. 3. Kur an n iyiye ve güzele yönlendirip kötülüklerden sak nd rd örneklerle aç klar. [!] Kur an n slam dininin temel kayna oldu- u vurgulanacak ve ünite kazan mlar Kur an dan ilgili ayet mealleri çerçevesinde ifllenmeye çal fl - lacakt r. [!] De erler: bilimsellik, sevgi, do ruluk, sorumluluk. [!] Beceriler: problem çözme, Kur'an Kerim meali kullanma, elefltirel düflünme. [!] Kur an n slam dininin temel kayna oldu- u vurgulanacak ve ünite kazan mlar Kur an dan ilgili ayet mealleri çerçevesinde ifllenmeye çal fl - lacakt r. [!] De erler: sevgi, iffet, do ruluk ve dürüstlük, sab r, sorumluluk, aile birli ine önem verme, mütevaz l k. [!] Beceriler: Kur an- Kerim mealini kullanma, mekân, zaman ve kronolojiyi alg lama, elefltirel düflünme, problem çözme YÖNTEM VE TEKN KLER soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, karfl laflt rma, olay de erlendirme, ç - kar mda bulunma, örneklendirme. soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, karfl laflt rma, olay de erlendirme, ç - kar mda bulunma, örneklendirme. ÖLÇME VE DE ERLEND RME Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK fiubat 3. HAFTA 2. HAFTA 1 SAAT 1 SAAT 1 SAAT 27
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 3. Kur an n Aç klay c l ve Yol Göstericili i 2. Kur'an' n hayat m zdaki yeri ve önemini fark eder. 4. Kur an n yol göstericili inin ne anlama geldi ini aç klar. [!] Kur an n slam dininin temel kayna oldu u vurgulanacak, ünite kazan mlar Kur an dan ilgili ayet mealleri çerçevesinde ifllenmeye çal fl lacakt r. [!] Kur an n aç klay c - l ve yol göstericili inden hareketle insan-allah, insan-insan, insanevren ve Allah-evren iliflkisine de inilecektir. [!] De erler: sevgi, iffet, do ruluk ve dürüstlük, sab r, sorumluluk, aile birli ine önem verme, mütevaz l k. [!] Beceriler: Kur an- Kerim mealini kullanma, mekân, zaman ve kronolojiyi alg lama, araflt rma, elefltirel düflünme, problem çözme. YÖNTEM VE TEKN KLER soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, karfl laflt rma, olay de erlendirme, ç - kar mda bulunma, örneklendirme. ÖLÇME VE DE ERLEND RME Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK 4. HAFTA 2 SAAT fiubat 3. HAFTA 1 SAAT 28
Ü N T E L E N D R L M fi Y I L L I K P L A N AY HAFTA SAAT KONULAR KAZANIMLAR AÇIKLAMALAR 4. Allah Arayan nsan: Hz. brahim 5. Hz. brahim in Allah a inanç konusunda ne tür çabalar gösterdi ini fark eder. [!] Hz. brahim in Yüce Allah a inanç konusundaki çabalar na dikkat çekilecektir. [!] K ssan n ö renme sürecinde ifle koflulmas yoluyla kazand r lmak istenen temel ahlaki de erlere daima vurgu yap lacakt r. [!] De erler: sab r, sevgi, do ruluk ve dürüstlük, sorumluluk, mütevaz olma. [!] Beceriler: Kur an Kerim meali kullanma, problem çözme, elefltirel düflünme, mekân, zaman ve kronolojiyi alg lama, araflt rma. YÖNTEM VE TEKN KLER ÖLÇME VE DE ERLEND RME soru - cevap, tart flma, beyin f rt nas, yorumlama, karfl laflt rma, olay de erlendirme, ç - kar mda bulunma, örneklendirme. Ders kitab ndaki konu ile ilgili de erlendirme çal flmalar K lavuz kitaptaki de erlendirme çal flmalar L fik LEND RME ARA D S PL NLER ATATÜRKÇÜLÜK MART 1. HAFTA 2 SAAT 29