Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S Evdeki Eflyalar Nelerden Yap l r? nsanlar, ifllerini kolaylaflt racak, onlara zaman kazand racak eflyalar üretmifllerdir. Eflyalar; dayan kl l k, güzellik, tafl nabilirlik özellikleri bak m ndan farkl maddelerden yapm fllard r. Evimizde kulland m z mobilyalar tahta, demir, kumafltan yap lm flt r. Mutfak araç gereçlerinden baz lar cam, baz lar demir, baz lar plastiktir. Evimizdeki Eflyalardan Örnekler: Eflya Cam Tahta Demir Kumafl Plastik Çatal x x Bardak x x Havlu x Masa x x x Sandalye x x Kaynaklar Kullan rken Günlük yaflant m zda birçok kaynak kullan r z. Elektrik, su, do al gaz bu kaynaklara örnektir. Kaynaklar kullan rken tutumlu olmal y z. Kaynaklar bofla harcamamal y z. Bu kaynaklar n bir gün tükenebilece ini unutmamal y z. Evdeki kaynaklar bilinçsiz tüketti imizde faturalar yüksek gelebilir. Aile bütçesinde faturalar için ayr lan paran n yüksek olmas baflka ihtiyaçlar almam z geciktirir ya da engeller. Bu nedenle kaynaklar n bilinçsiz kullan m aile bütçesini olumsuz etkiler. 423
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam fiimdi Reklamlar Reklamlar, üretilen bir ürün hakk nda tüketiciyi bilgilendirmek için yap l r. Bu bilgilendirmeyi yapan üreticilerin amac, mal n çok sat lmas n sa lamakt r. Üreticinin reklam yapmas n n as l amac kâr sa lamak, para kazanmakt r. Bu nedenle reklamlar n bizi bilgilendirmesine izin vermeli fakat gereksiz mallar sat n almamaya özen göstermeliyiz. Reklam yap lan mal ya da hizmeti sat n al rken nas l davranmal y z? Reklam yap lan mal ve hizmetler aras nda ihtiyac m za en uygun olan tercih etmeliyiz. Baz aldat c ve haks z reklamlar n da olabilece ini düflünmeliyiz. Sat n alaca m z ürünü görerek almal y z. 424 Peki ya siz? Reklamlar al flverifllerinizde ne kadar etkili?
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S Tasarruf Tasarruf, bir fleyi dikkatli ve idareli kullanmakt r. Günlük hayat m zda elimizde olan kaynaklar dikkatsizce kullan p tüketebiliyoruz. leride bu kaynaklara ihtiyaç duydu umuzda ise onlara ulaflma flans m z olmayabiliyor. Bu nedenle elimizdeki kaynaklar dikkatli ve tasarruflu kullanmal y z. Örne in, difl f rçalarken suyu bofla ak tmamal y z. Elektrikli aletleri kulland ktan sonra kapatmal y z. Param z gereksiz yere harcamamal y z. Ayr ca çal flma plan yaparak ve plana uyarak zamandan tasarruf etmeliyiz. Peki ya siz? Siz nelerden, nas l tasarruf yap yorsunuz? 425
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam nsan Hak ve Hürriyetleri Hak, gelenek ve yasalar n insanlara tan d olanaklard r. Her insan n yaflama, beslenme, e itim, düflünce gibi hak ve hürriyetleri vard r. Kimse bir baflkas n n hakk n alamaz. Okula giderek e itim, fikirlerimizi söyleyerek düflünce hakk m z kullan r z. 426 Aile içinde, çevremizdeki insanlarla iliflkilerimizde de haklar m z önemlidir. Birbirimizin haklar na sayg gösteririz. Örne in, ailemizde kararlar n ortak al nmas birbirimizin düflünce hakk na sayg gösterdi imize örnektir. Türk halk birçok hak ve hürriyetine Atatürk, sayesinde sahip olmufltur. Atatürk cumhuriyetin ilan ndan sonra kad nlara seçme ve seçilme hakk vermifltir. Kad nlar n erkeklerle çal flmas na imkân sa lam flt r. Cumhuriyet ile birlikte çocuklara da çeflitli haklar verilmifltir. Bunlar; e itim, sa l k, beslenme ve korunma haklar d r. Bu haklar, Çocuk Haklar Sözleflmesi ve anayasam z ile güvence alt na al nm flt r. Bu nedenle çocuklar n e itim haklar ellerinden al namaz, çocuklar a r ifllerde ve sa l ks z koflullarda çal flt r lamaz. Atatürk ün insan hak ve hürriyetlerine verdi i önemi devrimlerinden görmekteyiz.
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S Olumlu Davran fllar nsanlar var olufllar gere i toplu hâlde yaflarlar. Bu yaflam n gereklerinden biri de kurallara uymakt r. Baz kurallar sözlüdür. Örne in; gelenekler, görgü kurallar sözlü kurallard r. Bu kurallara uyulmad nda yasal anlamda ceza verilmez. Ancak herkesin görgü kurallar na uygun davranmas beklenir. Görgü kurallar n n yan nda bizlerden olumlu tepkiler alaca m z davran fllar yapmam z beklenir. Güler yüzlü olmak, kibar davranmak, yard msever olmak bunlardan baz lar d r. Bir komflumuzu elinde paketlerle gördü ümüzde ona yard m ederiz. Bu davran fl olumlu tepki yarat r. Otobüste yafll, engelli kiflilere ve hamile bayanlara yer veririz. Yer vermedi imizde kimse bize ceza vermez. Ancak yer vermek olumlu bir davran flt r. 427
Temel Kaynak 3 Ö REND KLER M Z UYGULAYALIM 9 Benim Eflsiz Yuvam 1. Afla daki ifadelerde bofl b rak lan yerleri verilen kelimelerin uygun olanlar yla tamamlay n z. hak güven görgü kurallar na battaniye tutumlu masa e itim reklamlar yard msever aile bütçesini kumafltan yap l r., tahta veya demirden yap labilir. Kaynaklar kullan rken olmal y z. Kaynaklar özensiz kullanmak olumsuz etkiler., üretilen ürünü halka tan tmak için yap l r., gelenek ve yasalar n insanlara tan d olanaklard r. olmak olumlu bir davran flt r. Yalan söylemek duygusunu zedeler. Herkesin uymas beklenir. Çocuklar n haklar vard r. 428
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S 2. Afla daki ifadelerden do ru olanlar n n bafl na D, yanl fl olanlar n n bafl na Y harfi yaz n z. Çatal, tahtadan yap lan araç gereçlerdendir. Sandalye, camdan yap lan eflyalara örnektir. Kaynaklar kullan rken özenli davranmal y z. Reklamlar, üretilen ürünlerin çok sat lmas için yap l r. Sat n alaca n z ürünü görerek almal y z. Param z gereksiz yere harcamak tutumlu olmakt r. nsanlar n haklar na karfl sayg l olunmal d r. Ailede kararlar n ortak al nmas, insan haklar na sayg y gösterir. Çocuk haklar anayasa ile güvence alt na al nm flt r. Otobüste yafll lara yer vermek olumsuz bir davran flt r. 429
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam J TEST 9 1. Afla daki eflyalar n hangisi camdan yap labilir? a. bardak b. havlu c. çatal 2. Masan n yüzeyi çok düzgün ve kaygand. Bana, Çantan masan n üzerine yavafl koy, çizilip k r labilir. dedi. ifadesine göre anlat lan masa hangi maddeden yap lm fl olabilir? a. tahta b. cam c. metal 3. Afla daki eflya ve yap ld madde efllefltirmelerinden hangisi yanl flt r? a. yatak - demir b. koltuk - kumafl c. yorgan - tahta 4. Afla dakilerden hangisi kaynaklar bilinçli tüketmeye örnek de ildir? a. Odadan ç karken lambay söndürmek b. Akflamlar televizyon izlememek c. Difl f rçalarken muslu u kapatmak 5. Kaynaklar bilinçli kullanmak afla dakilerden hangisini etkiler? a. Fiziksel geliflimi b. Aile bütçesini c. Vatandafll k haklar n 430 6. Afla dakilerin hangisinden tasarruf yap lamaz? a. hava b. zaman c. do al gaz
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S 7. Afla dakilerden hangisi paradan tasarruf etmektir? a. Aç kta sat lan yiyeceklerden almamak b. Kumbaraya para atmak c. Çal flma plan haz rlamak 8. Denizler, yedi katl apartman n alt nc kat nda oturmaktad r. Üst komflular Denizlerin cam aç kken hiçbir fley silkelememektedir. Bu durumu afla dakilerden hangisi aç klar? a. Apartmanda bir gün temizlik günüdür. b. Deniz in babas apartman yöneticisidir. c. Komflular birbirlerine sayg duymaktad rlar. 9. Aileler yedi yafl n dolduran çocuklar n okula göndermektedirler. Ailelerin bu davran fl çocuklar n hangi haklar na sayg duydu unu göstermektedir? a. e itim b. sa l k c. güvenlik 10. Afla dakilerden hangisi Atatürk ün insan hak ve hürriyetlerine önem verdi ini gösterir? a. Fabrikalar açmas b. Cumhuriyeti ilan etmesi c. K l k k yafette yenilik yapmas 431
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam Amac ma Nas l Ulaflabilirim? Amaç, insanlar n ulaflmak için belirledi i, çaba harcad sonuçtur. Örne in, bir ilkö retim okulu ö rencisinin iyi bir dansç olmak istemesi, bunun için çal flmas bir amaçt r. Amaç belirlerken bu amac n yeteneklerimiz, özelliklerimiz için uygun olmas na dikkat etmeliyiz. Amac m za ulaflmak için çok çal flmam z gerekti ini unutmamal y z. Çal flmalar m z s ras nda birçok problemle karfl laflabiliriz. Problemleri çözmeli, amac m zdan vazgeçmemeliyiz. Bize yap lan elefltirileri olumlu karfl lamal y z. Yapt m z her iflte hatta oynad m z oyunda bile kaybetme riski oldu unu unutmayal m. Kaybetme ya da baflar s z olma duygusu çal flmalar m z olumsuz etkiler. Yenilikleri denememizde bizi engeller. Oysa çaba, gayret ve denemeler yapmak bizi her zaman baflar ya götürür. Amaçlar, yaflam m za yön verir. 432 Özel Gün Kutlamalar E lence; nefleli, hoflça vakit geçirmektir. Ailemizle birlikte e lenmek aile bireyleri aras ndaki iliflkileri kuvvetlendirir. Daha samimi iliflkiler kurulmas n sa lar. Ailemizle birlikte e lenmek için planlar yapar z. Geziler, piknikler düzenler, bir aradayken oyunlar oynar z. Yapt m z planlar aile bireyleri ile paylafl r z. Ailemizle birlikte e lencelerimizde ya da özel gün kutlamalar nda f kralar anlat r, bilmeceler sorar, flark lar söyler, hoflça vakit geçiririz. Bazen flakalar yapar z. Yapaca m z flakalar n aile bireylerine zarar vermemesine özen göstermeliyiz.
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S Toplum ya da gruplar yöneten, onlara yön veren kiflilere lider denir. Okulda yapt m z grup çal flmalar nda grup liderleri bulunur. Liderler grubu yönlendirir, ihtiyaçlar n karfl lar. Aile içinde anne, babalar aile bireylerine liderlik ederler. Birçok görev ve sorumluluklar üstlenirler. Liderlerin Etkileri Bir kuruluflun yönetimi ile ilgilenen kifli de liderdir. fllerin düzenli yürütülmesi, çal flanlar n ihtiyaçlar n karfl lamak için çal fl r. Örne in, okulumuzdaki okul müdürü liderdir. Türk toplumunun en büyük lideri Atatürk tür. Halk n bar fl içinde yaflamas, hak ve özgürlüklere kavuflmas için u raflm flt r. Liderler, grup ya da toplumlara yön verirler. Grup ya da toplumun iyili i için çal fl rlar. 433
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam Kiflisel Eflyalar Kullan rken Kiflisel eflyalar, bir kiflinin kullan m nda olan eflyalard r. Difl f rças, tarak, çorap bunlardan baz lar d r. Kiflisel eflyalar özenli kullan lmad nda çabuk eskir ve y pran r. Bazen arkadafl m z n eflyas n kullanmak durumunda kalabiliriz. Böyle zamanlarda arkadafl m zdan izin istemeliyiz. zin isterken nazik ifadeler kullanmal y z. Ald m z eflyay dikkatli kullanmal, ona zarar vermemeliyiz. Ayr ca kulland m z eflyay zaman nda teslim etmeliyiz. Arkadafl m za teflekkür etmeyi de unutmamal y z.? Lütfen, rica etsem, mümkünse Hayat Bilgisi kitab n kullanabilir miyim? 434
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S Evde Acil Durum Yaflam m z boyunca sokakta, evde, okulda tehlikeli durumlarla karfl laflabiliriz. Evdeki tehlikeli durumlar dikkatsizlik, bilgisizlik ve kurallara uymamaktan kaynaklan r. Evde oluflan tehlikeli durumlar için önlem almal y z. Al nmas gereken önlemler flunlard r: Yan c maddelerle ve kesici aletlerle oynamamak Camdan, balkondan sarkmamak El veya vücudumuz slakken elektrikli eflyalar kullanmamak Yüksekte duran eflyalar almak için merdiven kullanmak Elektrikli eflyalar kulland ktan sonra kapatmak Do al gaz, su vanalar ile oynamamak Islak zemine basmamak, slak zeminde koflmamak Lambalar n dü meleriyle ve prizlerle oynamamak Evde meydana gelen acil durumlarda (yaralanma, zehirlenme, düflme, yang n) sakin davran lmal d r. Hemen gerekli acil numaralara telefon edilmelidir. Acil Numaralar: tfaiye 110 H z r acil servis 112 Polis imdat 155 435
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam Zehirlenmelerde lk Yard m Zehirlenme böcek, akrep sokmalar ndan ya da besinlerden olur. Besin zehirlenmelerinde zehirlenen kifli kusturulmal d r. Böcek, akrep gibi hayvanlar n sokmas yla oluflan zehirlenmelerde hemen doktora gidilmelidir. Yan klarda lk Yard m Yan k olan bölge hemen so uk suya tutulmal d r. Yan k bölgeye zarar verilmemeli, herhangi bir fley sürülmemelidir. Yan k sonucu kabaran yerlere dokunmadan doktora gidilmelidir. Yaralanmalarda lk Yard m Yaral bölge oksijenli su ile silinir. Tentürdiyot ile temizlenir. Yara çok derinse ya da dikifl at lmas gerekiyorsa hemen doktora gidilmelidir. Binan n yang n ç k fl kullan lmal d r. Yang nda Yap lacaklar Yang n ç k fl olmad nda pencere, balkon kullan larak yard m istenmelidir. tfaiyeye haber verilmelidir. Bulundu umuz yerde yang n büyümüflse yere e ilerek ç k fl yoluna gidilmelidir. 436
Benim Eflsiz Yuvam Ö REND KLER M Z UYGULAYALIM 10 1. Afla daki ifadelerden do ru olanlar n n bafl na D, yanl fl olanlar n n bafl na Y harfi yaz n z. HAYAT B LG S Amaç belirlerken yafl m za uygun olmas na dikkat etmeliyiz. Aile bireyleri ile birlikte e lenmek iliflkileri kuvvetlendirir. Toplum ya da gruplar yöneten kiflilere lider denir. Toplumlar, liderleri seçimle belirler. Kiflisel eflya, aile bireylerinin ortak kulland eflyalard r. Kiflisel eflyalar özenli kullan lmal d r. Zehirlenmelerde doktora baflvurulmal d r. Yan klarda yan k bölge sarg bezi ile sar lmal d r. Yüksekte duran eflyalar almak için yard m istenmelidir. 155 numaral telefon itfaiyeye aittir. 2. Afla daki ifadelerde bofl b rak lan yerleri verilen kelimelerin uygun olanlar yla tamamlay n z. kiflisel - liderler - yak nlaflt r r - yeteneklere - itfaiyenin Amaç belirlerken uygun olmas na dikkat edilmelidir. Özel gün kutlamalar insanlar birbirlerine, grup ya da toplumlara yön verirler. Difl f rças, eflyalardand r. 110 numaral telefon acil telefonudur. 437
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam J TEST 10 1. Afla dakilerden hangisi görgü kurallar ndan de ildir? a. A zda lokma varken konuflmamak b. Konuflan kiflilerin sözünü kesmemek c. Okula geç gitmemek 2. Kerem, okulun futbol tak m na seçilmek istiyormufl. Kerem in bu amac na ulaflmas için afla dakilerden hangisini yapmas gerekir? a. Futbol maçlar n seyretmek b. Ders saatlerinde izin alarak spor yapmak c. Planl flekilde antrenman yapmak 3. Amac m za ulaflmakla ilgili, 1. Çaba harcamak 2. Arkadafllara haber vermek 3. Elefltirilere aç k olmak davran fllar ndan hangileri do rudur? a. 1 ve 2 b. 1 ve 3 c. 2 ve 3 4. Afla dakilerden hangisi aile bireyleri ile e lenmeye örnektir? a. Görev da l m yapmak b. Tatile gitmek c. Gelecekle ilgili plan yapmak 5. Afla dakilerden hangisi ailemizle kat ld m z özel gün kutlamalar nda mizah kullanmaya örnek de ildir? a. F kra anlatmak b. fiaka yapmak c. fiark söylemek 438
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S 6. Baflkalar n n eflyalar n...... kullanmal y z. ifadesinde bofl b rak lan yere afla dakilerden hangisi gelmelidir? a. sab rl b. özenli c. planl 7. Afla daki davran fllardan hangisi evde bir kazaya neden olabilir? a. Islak yere basmamak b. Elektrikli aletleri tamir etmek c. Kesici aletlerle oynamamak 8. B çakla parma m z yaraland nda afla dakilerden hangisi yap lmal d r? a. Oksijenli su dökmek b. Eve doktor ça rmak c. Ambulans ça rmak 9. Kiflisel eflyalar niçin özenli kullan lmal d r? a. Çabuk eskimesini önlemek için b. Okul bütçesine katk sa lamak için c. Aile bireylerinin güvenini kazanmak için 10. Liderlerle ilgili afla daki bilgilerden hangisi yanl flt r? a. Toplumlar etkilerler. b. Planl ve düzenli çal fl rlar. c. Toplum taraf ndan seçilirler. 439
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam Do al Afetler Ülkemiz deprem bölgesindedir. Deprem, bir do al afettir. Depremin ne zaman olaca n bilemeyiz. Ancak yeterli önlemleri al r ve deprem an nda bilinçli davran rsak zararlar n azaltabiliriz. Depremden önce, Deprem çantas haz rlanmal d r. Deprem çantas na, deprem sonras nda bir yerde mahsur kal nd nda ihtiyaç duyulabilecek malzemeler konulmal d r. Bunlar; el feneri, pil, ihtiyaç duyulabilecek ilaçlar, su, konserve yiyecek, pilli radyo, bisküvidir. Deprem çantas kolay ulafl labilecek yere konulmal d r. Dolap, raf, tablo gibi eflyalar duvara sabitlenmelidir. Kimlik bilgilerimizin yaz l oldu u bir kart haz rlan p kolay ulafl lacak yere konulabilir. Deprem s ras nda, Pani e kap lmamal y z. Kendimizi korumak için odan n iç k sm nda bafl m z kollar m zla koruyacak flekilde yere çömelmeliyiz. Buzdolab gibi üzerimize düflebilecek eflyalardan uzak durmal y z. Pencere kenar, balkon, asansör gibi tehlikeli yerlerden uzak durmal y z. Deprem s ras nda merdiven bofllu unda beklememeliyiz. 440
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S Karalar ve Sular nsanlar evlerinde rahat hareket ederler. Birçok ihtiyaçlar n karfl larlar. Örne in; bar nma, beslenme, e lenme bu ihtiyaçlardand r. Okulumuz, yuvam z gibidir. Zaman m z n ço unu okulda geçiririz. Ö retmen ve arkadafllar m z bizim için bir aile gibi olmufltur. Evimiz, okulumuz gibi vatan m z da yuvam zd r. Bizler, bu vatan üzerinde yaflayan bireyleriz ve toplumu oluflturmaktay z. Toplumun di er fertleriyle sayg içinde yafl yoruz. Ev, okul ve vatan fiziksel olarak da birbirlerine benzer. Evimizde odalar, okulumuzda s n flar, vatan m zda da flehirler bulunur. Evimizdeki odalar, mutfa kulland m z, rahatça gezdi imiz gibi vatan m zda da özgürce seyahat edebilmekteyiz. Ülkemiz Yuvam z Evim, okulum, vatan m benim yuvam! 441
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam Mutlulu umuz, Görev ve Sorumluluklar m z Hepimiz birey olarak ailemizin, ülkemizin birer üyesiyiz. Ülkemizde yaflayan insanlarla ayn hak ve sorumluluklara sahibiz. Hepimiz üzerimize düflen görevleri yerine getirmeliyiz. Görev ve Sorumluluklar m z Di er insanlar n haklar na sayg göstermek Çevreyi temiz tutmak Görevlerimizi yerine getirmek Oy kullanmak Askerlik yapmak 442
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S yi Bir Dünya çin... Dünya üzerinde birçok ülke bulunmaktad r. Bu ülkelerde yaflayan insanlar n fiziksel özellikleri, yaflam tarzlar aras nda farkl l klar ve benzerlikler vard r. Tüm farkl l klara ra men hepimizin insan oldu unu unutmamal y z. Dünyada mutlu, güzel yaflamak için önem verilen baz de erler vard r. Örne in, toplumlar birbirlerinin özel günlerine, bayram, gelenek ve göreneklerine sayg gösterirler. Hak ve hürriyetlerine sayg l olurlar. Dünyan n kirlenmemesi için çal flmalar yaparlar. Fiziksel özelliklerimiz, yaflam biçimimiz nas l olursa olsun hepimiz insan z. Ayn gezegen üzerinde yafl yoruz. 443
Temel Kaynak 3 1. Afla daki ifadelerden do ru olanlar n n bafl na D, yanl fl olanlar n n bafl na Y harfi yaz n z. Benim Eflsiz Yuvam Deprem çantas haz rlamak deprem için al nan önlemlerdendir. Deprem s ras nda pencere ve balkondan uzak durmal y z. Depremde en güvenli yer asansördür. Haritalarda karalar mavi renk ile gösterilir. Ülkemizin flehirleri ile okulun bölümleri birbirine benzer. Askerlik yapmak bir vatandafll k görevidir. Seçimlerde oy kullanmak geleneklerle belirlenmifltir. Çevreyi temiz tutmak birey olarak görevlerimizdendir. nsanlar n hak ve hürriyetlerine sayg gösterilmelidir. Bar fl içinde yaflamak için y lbafl kutlamas yap l r. 2. Afla daki ifadelerde bofl b rak lan yerleri verilen kelimelerin uygun olanlar yla tamamlay n z. vatan - so ukkanl - bireyin - sorumluluklar m zdand r - haritada Deprem s ras nda davranmal y z. Ö REND KLER M Z UYGULAYALIM 11 sular mavi renk ile gösterilir., bireylerin yuvas gibidir. nsanlar n haklar na sayg göstermek Sorumluluklar n bilmek her görevidir. 444
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S J TEST 11 1. Evdeki eflyalar sabitlemek hangi do al afetten korunmak için al nan önlemdir? a. sel b. heyelan c. deprem 2. Deprem s ras nda evde afla dakilerden hangisi yap lmal d r? a. Merdivene do ru koflmak b. Balkona ç kmak c. Güvenli yerde bafl koruyarak beklemek 3. Tahliye çantas içinde afla dakilerden hangisi bulunmal d r? a. fleker b. el feneri c. kitap 4. Haritada sular hangi renk ile gösterilir? a. mavi b. turuncu c. sar 5. Ülkem, evim gibidir. diyen biri için afla dakilerden hangisi söylenebilir? a. yard msever b. vatansever c. konuksever 6. Anne, benim odam k fl n da Antalya gibi s cak. sözünü söyleyen biri ile ilgili afla dakilerden hangisi do rudur? a. Evi ile ülkesi aras nda benzerlik görmektedir. b. Tatil yapt yeri çok sevdi inden özlem duymaktad r. c. Evlerinin ülkesinin s cak yerinde olmas n istemektedir. 445
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam 7. Afla dakilerden hangisi vatandafll k görevi de ildir? a. Vergi vermek b. Askerlik yapmak c. Hastanede çal flmak 8. Afla dakilerden hangisi bir ö rencinin sorumluluklar ndand r? a. Ders çal flmak b. Bahçede oyun oynamak c. Projeye liderlik yapmak 9. Afla dakilerden hangisi toplu hâlde yaflayan insanlar n sorumluluklar ndand r? a. Fabrika, üretim yeri açmak b. Birbirlerinin haklar na sayg göstermek c. Y lbafl kutlamas planlamak 10. Dünya üzerinde çok say da ülke bulunmaktad r. nsanlar n iyi bir dünyada yaflamalar için afla dakilerden hangisini yapmalar gerekir? a. Bar fl için özen göstermek b. Turizme önem vermek c. Farkl ülkeleri gezmek 446
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S Tan mlar verilen kavramlar ilgili kutuya yerlefltirerek bulmacay çözünüz. E LENEREK Ö RENEL M 6 4 8 7 6 3 2 9 5 10 1 1. Yararlan lan uygun koflul ya da durum. 2. Yaflant m z kolaylaflt rmak için baflkalar taraf ndan sa lanan ifller. 3. Yeryüzünün veya yeryüzünün bir parças n n, belli bir orana göre küçültülerek düzlem üzerine çizilen tasla. 4. Bulundu u yere kökleriyle tutunup geliflen, hayat n tamamlad ktan sonra kuruyan ot, yosun, a aç vb. canl lar n genel ad. 5. Bir duygu, düflünce vb. anlat m nda kullan lan yöntemlerin tamam veya bunun sonucunda ortaya ç kan üstün yarat c l k. 6. Yer kabu unun derin katmanlar n n k r l p yer de ifltirmesi veya yanarda lar n püskürtme durumuna geçmesi yüzünden oluflan sars nt. 7. -Günefl çevresinde dolanan, ondan ald klar fl yans tan gök cisimlerinin ortak ad. 8. Dünya n n denizler d fl nda kalan bölümü. 9. Yasalarla sahip olunan haklar n herkes taraf ndan kullan lmas n n sa lanmas. 10. Duyularla alg lanabilen nesne. 447
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam J GENEL DE ERLEND RME 2 1. nsanlar ev yaparken afla dakilerden hangisini öncelikle göz önünde bulundururlar? a. Hava flartlar b. Binan n rengi c. Evin büyüklü ü 2. nsanlar niçin bar n rlar? a. Tehlikelerden korunmak için b. Meslek sahibi olabilmek için c. Bitki yetifltirmek için 3. 1. Pusula 2. Kutup y ld z 3. Günefl Yukar dakilerden hangileri yön bulmada kullan lan yöntemlerdendir? a. 1 ve 2 b. 2 ve 3 c. 1, 2 ve 3 4. nsanl a hizmet etmifl kiflilerle ilgili bilgilerden hangisi do rudur? a. Edison matbaay bulmufltur. b. Galileo teleskobu icat etmifltir. c. Graham Bell kuduz afl s n bulmufltur. 5. Afla dakilerden hangisi hastalar muayene etmekle görevlidir? a. Hemflire b. Doktor c. Hasta bak c 6. Afla dakilerden hangisi sözsüz iletiflime örnektir? a. Arkadafl m za el sallamak b. Kardeflimize do um günü haz rlamak c. Yemek yerken konuflmamak 448
Benim Eflsiz Yuvam HAYAT B LG S 7. Afla dakilerden hangisi demokratik aileye uygun bir davran flt r? a. Bireylerin karar al n rken görüfl bildirmesi b. Tüm kararlar aile reisinin almas c. Küçük yafltaki bireylerin kararlara kat lmamas 8. Afla daki eflyalardan hangisinin yap m nda kumafl kullan l r? a. Bardak b. Sehba c. Koltuk 9. Afla dakilerden hangisi reklamlar n amaçlar ndand r? a. Üretilen ürünle ilgili bilgi vermek b. Halk n büyük marketlere gitmesini sa lamak c. Tüketicinin ihtiyac n belirlemek 10. Gelenek ve yasalar n insanlara tan d olanaklara ne denir? a. Kanun b. Hak c. Adalet 11. Ailede kararlar n ortak al nmas afla dakilerden hangisini gösterir? a. Aile bireylerinin yasalara uydu unu b. Ailenin toplumdaki kurallar bildi ini c. Bireylerin birbirlerinin haklar na sayg l oldu unu 12. Afla dakilerden hangisi çocuk haklar na ayk r bir davran flt r? a. Okula gitmek b. flte çal flmak c. Oyun oynamak 13. Afla dakilerden hangisi olumlu bir özellik de ildir? a. Güler yüzlülük b. Yard mseverlik c. Güvensizlik 449
Temel Kaynak 3 Benim Eflsiz Yuvam 14. Afla dakilerden hangisi özel gündür? a. Y lbafl b. Hafta sonu c. Yaz tatili 15. Baflkalar n n kiflisel eflyalar n kullanmakla ilgili afla daki ifadelerden hangisi do rudur? a. Baflkas n n eflyalar n istedi imiz zaman kullanmal y z. b. Arkadafllar m z n eflyalar n kullanmadan önce izin istemeliyiz. c. Baflkalar n n eflyalar n özensiz kullanabiliriz. 16. 112 numaral telefon afla dakilerden hangisine aittir? a. tfaiye b. H z r Acil Servis c. Polis imdat 17. Afla dakilerden hangisi evde tehlikeli durumlar önlemek içindir? a. Islak zeminde koflmak b. Kesici aletlerle oynamak c. Kulland ktan sonra elektrikli eflyalar kapatmak 18. Afla daki durumlar n hangisinde yaral bölge oksijenli su ile silinir? a. Yan klarda b. Yaralanmalarda c. Zehirlenmelerde 19. Deprem haz rl k çantas na afla dakilerden hangisi konulabilir? a. El feneri b. Kalem c. Çorap 20. Deprem s ras nda afla dakilerden hangisi yap lmal d r? a. Pani e kap lmamak b. Cam kenar nda ayakta durmak c. Asansöre binmek 450