TARİH:23 ARALIK 2011-18 OCAK 2011 YER:ZİBEÇ YEMEK SALONU DERS:SERVİS HİZMETLERİ ÖĞRETMEN :OZAN DÜZTAŞ(Mehmet İhsan Mermerci Turizm Otelcilik Lisesi)
YER:ZİBEÇ YEMEK SALONU DERS:SERVİS HİZMETLERİ ÖĞRETMEN :SEMRA DALKIRAN(Mehmet İhsan Mermerci Turizm Otelcilik Lisesi) YER:SULTANAHMET OTTOMAN OTEL UYGULAMA DERSİ:SERVİS HİZMETLERİ STAJ ÖĞRETMEN:OZAN DÜZTAŞ-Zibeç eğitim kadrosu
YER: SULTANAHMET ANGEL S OTEL UYGULAMA: BRUNCH HİZMETLERİ ÖĞRETMEN: Zibeç eğitim kadrosu
BAŞARININ GÜLEN YÜZÜ ÖZEL EĞİTİM PROGRAMLARINDA İŞ EĞİTİMİ MESLEKİ EĞİTİM PROGRAMI ve TOPLUMSAL YAŞAM BECERİLERİ Özel Eğitim Özel eğitim gerektiren bireylerin, eğitim ve sosyal gereksinimlerini karşılamak için özel olarak yetiştirilmiş personel, geliştirilmiş eğitim programları ve yöntemleri ile bireylerin bireysel yeteneklerine dayalı, gelişim özelliklerine uygun ortamlarda sürdürülen eğitimdir. Özel eğitim kurumlarında yer alan iş eğitimi programı; öğrencinin zihinsel-bedensel gelişiminin artması, düzenli iş yapabilme alışkanlıklarının kazandırılması ve kişiliğinin gelişmesi açısından büyük önem taşır. Bu program içerisinde toplumsal uyum becerileri, iş eğitimi ve akademik dersler yer almaktadır. Programın amacı, çocuğun günlük ve sosyal yaşamını bağımsız olarak sürdürebilmesi için gerekli olan mutfak becerileri, ev işi becerileri, el becerileri ve sosyal yaşam becerilerini bağımsız olarak yapabilmesini sağlamaktır. Aynı zamanda çocuğun üretici birey olarak topluma katılabilmesi için gerekli olan bilgi ve becerileri öğretimine yönelik çalışmalarda bu program içinde yapılmaktadır. Çocuklara beceri kazandırmaya yönelik yapılan çalışmalar, yapılandırılmış ortamda hedeflenen kazanıma ulaşıncaya kadar sürdürülmektedir.
Çocukların bu becerileri bağımsız yapması, her zaman bu becerileri sosyal ortama transfer edebileceği anlamına gelmez. Bu transferin gerçekleşebilmesi için farklı uygulamalara gereksinim duyulmaktadır. Çocukların kazandığı beceriyi sosyal ortama transfer etmeleri onların toplum içinde daha bağımsız birey olmalarına hizmet eder. Bu amaç doğrultusunda çocukların yapılandırılmış ortamda öğrendikleri mutfak becerileri ev işi becerileri ve günlük yaşam becerileri gibi becerileri gerçek ortamda uygulatılarak bu becerileri sosyal ortama transfer etmeleri sağlanmaktadır. Yapılan uygulamalar ve gözlemler sonucunda 18 yaş ve üstündeki zihinsel engelli bireylere uygun eğitim ve çalışma koşulları bir araya getirildiğinde, sosyal yaşama daha kısa sürede entegre oldukları görülmüştür. Yapılan çalışmalarda ailelerin kaygı düzeylerinin azaldığı, engelli bireylerin öz güvenlerinin artarak sosyal yaşam becerilerinde daha başarılı oldukları gözlenmiştir. Günümüzde zihinsel yetersizliğe sahip olan bireylere iş ve meslek kazandırmak onları ekonomik açıdan bağımsız hale getirmek özel eğitim alanının önemli amaçlarından biri sayılmaktadır TOPLUMSAL UYUM BECERİLERİ DERSİ Zihinsel öğrenme yetersizliği olan bireylerin eğitimlerinin temel amacı, bu bireylerin, yaşamlarını bağımsız olarak devam ettirmek için gerekli olan becerileri kazandırmaktır. Bu amaçla, zihinsel öğrenme yetersizliği olanlara, okul öncesi dönemden başlayarak güvenli ve bağımsız yaşam becerileri kazandırmaya yönelik eğitsel birtakım düzenlemelere yer verilmektedir. Programda yer alan becerilerin uygulama alanı olarak kurum içinde bulunan atölyeler, yapılandırılmış sınıf ortamı, ev ortamı, yakın çevre vb.leri kullanılmaktadır. Bu tür becerilerin birçoğunun zaman ve mekân sınırlılığı nedeniyle ortamında gerçekleştirilmesi güçtür. Bu nedenle aileler eğitilerek bu tür etkinliklerin eve taşınması öğrencilerin beceri eğitimine orada devam etmesi sağlanmaktadır. Günlük yaşam becerileri, ev içinde ve ev dışında bağımsız olarak yaşamı sürdürebilmek, kişisel bakım ve görünüşü koruyabilmek, ev içi becerileri (yemek hazırlama, temizlik, giysi yıkama, ütü yapma, giysileri katlama, görünüşü düzeltme, telefon etme, misafir ağırlama, yatak yapma becerileri, şehir içi ve dışı seyahat etme kuralları, alışveriş yapma, lokantada yemek yeme, muayene olma gibi) alışkanlıklar kazandırılmaktadır.
İŞ EĞİTİM-MESLEKİ EĞİTİM DERSİ İş eğitimi dersi konularla ilgili bilgi ve beceri kazandırmanın yanında, öğrencinin kişiliğinin gelişmesi, düzenli iş yapabilme alışkanlıklarının kazandırılması açısından da büyük önem taşır. İş eğitimi dersinin; çocuğun günlük yaşamını bağımsız olarak sürdürebilmesi ve üretici bir birey olarak topluma katılabilmesi için gerekli olan bilgi ve becerileri kazandırmak gibi temel amaçları olduğu dikkate alınarak, çalışmalar her öğrencinin gereksinim duyduğu alanlara göre belirlenmektedir. Bu dersin işlenişinde, konuların özelliğine göre olabildiğince gerçek ya da yapılandırılmış ortamlardan yararlanılmaktadır. İş eğitimi dersi diğer derslerin uygulama alanı niteliğindedir. Bu nedenle dersler arasında paralellik sağlanmakta, diğer derslerde teorik olarak işlenen konulara bu derslerde uygulama olanağı yaratılmaktadır. SERVİS HİZMETLERİ Mehmet İhsan Mermerci Anadolu Otelcilik Ve Turizm Meslek Lisesi ile yapılan protokol gereği kurumun tayin ettiği uzman branş öğretmenleri tarafından 21 öğrencimiz 20 şer saatlik servis hizmetleri konusunda donanımlı eğitim almışlardır. Alınan eğitimin 3 ay boyunca her gün pratik uygulaması yapılmıştır.
SONUÇ ve ÖNERİLER Uygulanan bu çalışmalarda, zihinsel engelli bireylerin yapılandırılmış ortamlarda öğrendikleri becerileri sosyal yaşama transfer etmeleri sağlanmıştır. Öğrenciler, okulda öğrendikleri kazanımları farklı ortamlarda uygulama, iletişim kurma, olay sıralama, neden-sonuç ilişkisi kurma, çözüm üretme, sorumluluklarının farkında olma, sorumluluklarını bağımsız yerine getirme, başladıkları işi bitirme becerilerini kazanmışlardır. Yapılan gözlem ve görüşmeler sonucunda: Aileler; Çocuklarının okulda öğrendikleri becerileri sosyal yaşamda bir iş yerinde uyguladıklarını görmenin kaygı düzeylerini azalttığını Çocukların kafedeki kazanımlarının ev yaşantısına da olumlu bir şekilde yansıdığını, İletişim becerilerinin geliştiğini, ifade etmişlerdir. Kafe müşterileri; Zihinsel engelli bireylerle aynı ortamı paylaşma ve iletişim kurma fırsatı yakaladıklarını, Zihinsel engelli bireylere karşı duyarlılık kazandıklarını, Çalışmanın bir parçası olarak toplumsal bir görevi yerine getirdiklerini ifade etmişlerdir. Kafe çalışanları; Öğrencilerimizle geçirdikleri süreçte, öğrencilerin sosyal yaşam gelişimi ve adaptasyonunun arttığını, Bağımsız iş yapabilme becerilerinin geliştiğini Zihinsel engelli bireylerle iletişim kurma da yaşadıkları kaygılardan kurtulduklarını İş yüklerinin azaldığını Zihinsel engelli bireylerle keyifle çalıştıklarını ifade etmişlerdir. Zihinsel engelli bireylerin sosyal yaşamda yer almalarını sağlamak için bu gibi çalışmalara daha fazla yer verilmelidir. Toplum zihinsel engelli bireylerle ilgili bilgilendirilmeli ve sosyal kaynaşmanın uygulanacağı projeler yapılmalıdır. İş yerleri bu çalışmalar ile ilgili bilgilendirilerek teşvik edilmelidir. 2013-2014 Mesleki eğitim projesi: KAT HİZMETLERİ Proje Hazırlayan Gülfidan ÖVÜÇ Zibeç Genel Koordinatörü ovuc@zibec.org 0212 5108052(687)