Sunum ve Sistematik 1. BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL İN HAYATI KONU ÖZETİ Bu başlık altında, ünitenin en can alıcı bilgileri, kazanım sırasına göre en alt başlıklara ayrılarak hap bilgi niteliğinde konu özeti olarak sunulmuştur. 1. BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL İN HAYATI UYGULAMALI SORULAR Bu başlıklar altında uygulamalar yaparak öğrenciye yorum, analiz, sentez yetisinin geliştirilmesi hedeflenmiştir. 1. BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL İN HAYATI Mustafa Kemal in Hayatı KONU KAVRAMA TESTİ TEST - 1 Bu başlıkla üniteler alt bölümlere ayrılmış, her bölümün içerdiği kazanım ve alt başlıklar dikkate alınarak testler oluşturulmuştur. 1881 DEN 1919 A MUSTAFA KEMAL ÜNİTE YAZILI SORULARI Bu başlık altında resmi ve özel okul yönetmeliklerinde öngörülen formatlar ile ünitenin tamamını kapsayan yazılı soruları konulmuştur. Bu uygulamanın amacı, öğrenciyi okuldaki yazılılara hazırlamak ve öğrencinin okul başarısını arttırmaktır. 1881 DEN 1919 A MUSTAFA KEMAL ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ Bu başlık altında ünitenin geneli sorularla taranmış, öğrencinin bu ünite ile ilgili sınava hazır bulunulmuşluğu ölçme yoluna gidilmiştir. Bu başlık, ünitenin finali niteliğindedir.
1. BÖLÜM:MUSTAFA KEMAL'İN HAYATI KONU ÖZETİ 1. BÖLÜM MUSTAFA KEMAL'İN HAYATI 1. BÖLÜM: MUSTAFA KEMAL'İN HAYATI A. MUSTAFA KEMAL'İN HAYATI Kazanım 1.1.1: Mustafa Kemal'in çocukluk dönemini ve bulunduğu toplumun siyasi, sosyal ve kültürel yapısını kavrar. Farklı ırklara ve dinlere mensup Osmanlı halklarının yaşadığı bir şehirdi. Fransız İhtilali sonucunda ortaya çıkan milliyetçilik akımı bu bölgede ayrılıkçı etkilere neden oldu. Balkanlardaki ayrılıkçı hareketleri önlemek isteyen Osmanlı aydınları Osmanlıcılık fikrini savunarak milliyetçiliği önlemeye çalıştı. Ali Rıza Efendi Hafız Ahmet Efendi nin oğludur. XIV XV. yüzyıllarda Anadolu dan Makedonya ya yerleştirilen Kocacık yörüklerindendir. 1876-1877 yıllarında Selanik te Asakirimilliye Taburunda üsteğmen rütbesiyle görev yaptı. Askerlik görevinden sonra bir süre katiplik ve gümrük memurluğu yaptı. Daha sonra serbest çalışarak kereste ticareti yapmaya başladı. Zübeyde Hanım Babası Ali Rıza Efendi Osmanlıcılık: Osmanlı'da yaşayan herkese din, ırk, mezhep ayrımı yapılmadan eşit haklar verilmesidir. Selanik şehrinde yaşaması sayesinde Mustafa Kemal; Çok genç yaşta farklı kültürleri tanımış oldu. Yeni fikir ve düşüncelerin oluştuğu, ülke sorunlarının tartışıldığı bir ortamda yetişme imkanı buldu. Ülke sorunlarının tartışıldığı bir ortamda yaşadığı için ülke sorunlarını öğrendi. Kazanım 1.1.2: Mustafa Kemal'in aldığı eğitimin önemini değerlendirir. Annesi Zübeyde Hanım Konya Karaman dan Rumeli ye geçen bir Yörük ailesi olan Feyzullah Ağa nın kızıdır. Ali Rıza Efendi ile olan evlilikleri sonucu sırasıyla Fatma, Ahmet, Ömer, Mustafa, Makbule ve Naciye doğdu. Ancak Mustafa ve Makbule dışındakiler çocuk yaşta vefat etti. SELANİK Avrupa ile İstanbul u birbirine bağlayan demiryollarına sahipti. Bu durum Avrupa da meydana gelen yeniliklerin ve olayların takip edilmesini kolaylaştırıyordu. 1. Öğrenim Hayatı a. Mahalle Mektebi: Annesinin isteği üzerine geleneksel ve din ağırlıklı eğitim veren mahalle okulunda kısa bir süre öğrenim gördü. Şemsi Efendi Okulu: Babasının isteği ve kendisinin de talebi üzerine daha yeni yöntemlere göre eğitim verdiği için bu okulda öğrenim gördü. Şemsi Efendi Okulu nda eğitim gördüğü süreçte babası Ali Rıza Efendi vefat etti. Bunun üzerine ekonomik sıkıntıya düşen Zübeyde Hanım Selanik yakınlarında Langaza da yaşayan erkek kardeşinin yanına yerleşti. Mustafa Kemal in Langaza daki çiftlik hayatı O'nun eğitim hayatından uzaklaşmasına neden olmuştu. 11
1. BÖLÜM:MUSTAFA KEMAL'İN HAYATI UYGULAMALI SORULAR 1. Mustafa Kemal'e ilişkin aşağıdaki bilgileri Doğru (D) ya da Yanlış (Y) olarak cevaplayınız. a. Mustafa Kemal'in eğitim süreci Selanik şehrinde başlamıştır. b. Mustafa Kemal Ali Rıza Efendi'nin isteği üzerine Mahalle Mektebi'nde öğrenim görmüştür. m. Mustafa Kemal I. Dünya Savaşı'nda Kafkas Cephesi'nde görev yaparak Muş ve Bitlis'in geri alınmasına katkı sağlamıştır. n. Birinci Dünya Savaşı'nda yaşanan mücadeleler Mustafa Kemal'de Osmanlıcılık düşüncesinin gelişmesini sağlamıştır. c. Mustafa Kemal, kurmaylık sınavını kazandıktan sonra İstanbul Harp Akademisi'nde eğitim görmüştür. 2. Mustafa Kemal'in görevlerini, bu görevlerini yerine getirdikleri yerleri ilgili boşluğa işaret koyarak (a, b, c...) eşleştiriniz. d. Makedonya bölgesi Mustafa Kemal'in askerlik görevini yaptığı ilk bölgedir. e. Selanik Askeri Rüştiyesi'nde öğrenim gördüğü dönemde Kemal adını almıştır. f. Mustafa Kemal, Namık Kemal'in eserlerinden etkilendiği için vatansever kişiliği güç kazanmıştır. Görevleri a. Anafartalar Grup Komutanlığı b. 16. Kolordu Komutanlığı c. Hareket Ordusu Kurmay Başkanlığı Görev Yerleri Suriye Cephesi Sofya Çanakkale Savaşı g. Mustafa Kemal, Şam'da görev yaparken Hürriyet ve İtilaf Cemiyeti'ni kurmuştur. h. 31 Mart Olayı'nın bastırılmasına destek vererek meşrutiyet yönetiminin korunmasına katkı sağlamıştır. ı. Çanakkale Savaşı'nda Derne ve Tobruk'ta askeri başarılar kazanmıştır. d. Ataşemiliterlik 31 Mart İsyanı e. Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı Kafkas Cephesi 3. Mustafa Kemal'in eğitim gördüğü şehirler ve bu şehirlerde öğrenim gördüğü okulları doğru olarak eşleştiriniz. i. Mustafa Kemal ilk savaş deneyimini Trablusgarp Savaşı'nda kazanmıştır. Şehirler Okullar j. Mustafa Kemal I. Dünya Savaşı'nda en son olarak Suriye Cephesi'nde görev yapmıştır. k. Mustafa Kemal, İttihat ve Terakki Cemiyeti'ne üye olduğu için askerlik görevinden uzaklaştırılmıştır. l. Mustafa Kemal, Fransa'da düzenlenen Picardie Manevralarına katılmıştır. a.... Harp Akademisi b. İstanbul... c.... Askeri Rüştiyesi d. Manastır... e.... Şemsi Efendi Okulu 15
1. BÖLÜM:MUSTAFA KEMAL'İN HAYATI Mustafa Kemal'in Hayatı KONU KAVRAMA TESTİ TEST - 1 1. Selanik şehrinin özelliklerinden bazıları şunlardır: - Osmanlı ile Avrupa'yı birbirine bağlayan yollar üzerindedir. - Farklı ırka ve dine mensup Osmanlı halklarının yaşadığı bir bölgedir. Bu durumun, I. Selanik şehrinde milliyetçilik hareketlerinin etkili olması, II. Osmanlı yönetiminin Selanik'teki otoritesinin güçlenmesi, III. Selanik'te farklı fikir ve düşüncelerin ortaya çıkması gelişmelerinden hangilerine ortam hazırladığı söylenebilir? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 4. Mustafa Kemal, Manastır Askeri İdadisi'nde eğitim gördüğü sıralarda vatan ve hürriyet şairi Namık Kemal'i ve eserlerinde Türklüğü öne çıkaran Mehmet Emin Yurdakul'u tanıdı. Türk kültür ve tarihi ile ilgili eserler okudu. Bu durumun aşağıdakilerden hangisine neden olduğu söylenebilir? A) Mustafa Kemal'in Osmanlı yönetimine bağlılığının artmasına B) Türkçülük akımının önemini yitirmesine C) Mustafa Kemal'in Avrupa'daki gelişmelerden uzak kalmasına D) Mustafa Kemal milliyetçi kişiliğinin güç kazanmasına E) Osmanlıcılık akımının güç kazanmasına 2. Mustafa Kemal, eğitim hayatı sırasında kendi çabalarıyla Fransızca dersi almış ve Avrupa'dan gelen gazeteleri yakından takip etmiştir. Bu durum, Mustafa Kemal'in, I. inkılapçı, II. ileri görüşlü, III. çağdaş özelliklerinden hangilerinin gelişmesine katkı sağlamıştır? 5. Mustafa Kemal, I. Selanik, II. İstanbul, III. Manastır şehirlerinde aşağıdakilerden hangisinde verilen sıraya göre öğretim görmüştür? A) I, II, III B) I, III, II C) II, I, III D) II, III, I E) III, I, II A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III 6. I. Askeri Rüştiye II. Askeri İdadi III. Harp Akademisi 3. Mustafa Kemal'in Manastır İdadisi 2. sınıf öğrencisiyken, Gençlik hayatımın en heyecanlı günlerini yaşadım. Yaşım küçük olmasına rağmen bu savaşa katılmayı çok istemiştim. diyerek aşağıdaki savaşlardan hangisine katılmak istediğini vurgulamıştır? A) Osmanlı-Yunan (Dömeke Meydan Savaşı) Savaşı B) Trablusgarp Savaşı C) Çanakkale Savaşı D) 93 Harbi E) Balkan Savaşları Mustafa Kemal'in eğitim gördüğü yukarıdaki okulların, bulunduğu şehirler aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir? I II III A) Selanik Manastır İstanbul B) Manastır Selanik İstanbul C) İstanbul Selanik Manastır D) Manastır İstanbul Selanik E) Selanik İstanbul Manastır 17
1881'DEN 1919'A KADAR MUSTAFA KEMAL ÜNİTE YAZILI SORULARI T.C. Lisesi / Öğretim Yılı Öğrencinin Adı / Soyadı: 11. Sınıf T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Dönem Yazılı Soruları No: / Sınıfı: Aldığı Not: 1. Mustafa Kemal'in eğitim hayatı ile ilgili aşağıdaki soruları karşıdaki boşluğa yazınız. a. Mustafa Kemal'in babası Ali Rıza Efendi'nin isteği üzerine öğrenim gördüğü ilkokulun adı nedir? b. Mustafa Kemal'in askeri eğitim aldığı üç şehri yazınız. c. Mustafa Kemal'in Fransız İhtilali'nin getirdiği milliyetçilik ve demokrasi fikirlerinden en çok etkilendiği iki Fransız yazar kimdir, belirtiniz. d. Mustafa Kemal Harp Okulu'ndan hangi rütbe ile mezun olmuştur? e. Mustafa Kemal'in Manastır Askeri İdadisi'ndeyken öğretmeni Mehmet Tevfik Bilge sayesinde en çok ilgi duyduğu ders hangisidir? 2. Mustafa Kemal, Ben size taaruz emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum. Biz ölünceye kadar geçecek zaman içinde yerimizi başka kuvvetler ve başka kumandanlar alabilir. emrini hangi savaşta vermiştir? 3. Mustafa Kemal'in Derne ve Tobruk gibi bölgelerde askeri başarılar kazandığı savaş hangisidir? 4. Mustafa Kemal'in I.Dünya Savaşı'nda görev yaptığı 3 cephe hangisidir? 19
1881'DEN 1919'A KADAR MUSTAFA KEMAL ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ 1. Selanik, Avrupa'dan gelen fikir akımlarının yerleşmesi için uygun ortamın olduğu en önemli Osmanlı şehirlerinden biriydi. Aşağıdakilerden hangisi bu yargıyı destekleyen durumlardan biri değildir? A) Osmanlı yönetiminin baskı ve denetiminden uzak olması B) İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin yoğun faaliyet gösterdiği bir bölge olması C) Selanik ile Avrupa arasında demiryolu bağlantısının olması D) Osmanlı yönetiminde taht değişikliğinin olması E) Avrupa'da basılan gazete ve kitapların okunma imkanının olması 4. Mustafa Kemal'in, I. Yıldırım Orduları Grup Komutanlığı, II. Ataşemiliterlik, III. Hareket Ordusu Kurmay Başkanlığı görevlerini yaptığı yerler aşağıdakilerden hangisinde verilmiştir? I II III A) Suriye Cephesi Şam Manastır B) Trablusgarp Savaşı Manastır İstanbul C) Suriye Cephesi Sofya Selanik D) Sofya İstanbul Selanik E) Manastır Çanakkale Savaşı Şam 2. I. Azınlıkların milliyetçilik hareketlerinin etkisiyle isyan etmesi II. Osmanlı aydınlarının yenilikçi taleplerden dolayı yönetime karşı gizlice örgütlenmesi III. Farklı din ve ırka mensup Osmanlı halkının burada yaşaması Yukarıdakilerden hangileri Mustafa Kemal'in yaşadığı Selanik ve çevresinde asayiş ve güvenliğin bozulmasına neden olmuştur? A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III 5. Mustafa Kemal, Vatan ve Hürriyet Cemiyeti'nin Selanik Şubesi'nin açılışı öncesinde arkadaşlarına yaptığı bir konuşmada Ben Suriye'de bir cemiyet kurdum... Buraya da bu cemiyetin temelini kurmaya geldim. Şimdilik gizli çalışmak ve teşkilatı şekillendirmek mecburidir. Sizden fedakarlık bekliyorum... eskimiş olan çürük yönetimi yıkmak, milleti hakim kılmak, özetle vatanı kurtarmak için sizi göreve çağırıyorum. demiştir. Bu bilgiye göre aşağııdaki yargılardan hangisine ulaşılabilir? A) Mustafa Kemal en büyük desteği Suriye'de görmüştür. B) Osmanlı yönetimi Mustafa Kemal'in siyasi faaliyetlerine destek vermiştir. C) Mustafa Kemal meşrutiyet yönetimine karşıdır. D) Mustafa Kemal ulusal egemenliği sağlamaya çalışmaktadır. E) İttihat ve Terakki Cemiyeti Mustafa Kemal tarafından kurulmuştur. 3. Aşağıdakilerden hangisi Mustafa Kemal'in eğitim hayatı sırasındaki tutum ve davranışlarından biri değildir? A) Gazeteler aracılığıyla yabancı basını takip etmesi B) Ümmetçilik düşüncesini savunan yazılar yazması C) Osmanlı yönetimine yönelik eleştirilerde bulunması D) Edebiyat ve tarihe ilgi duyması E) Fransızcasını geliştirmeye çalışması 6. I. Sofya II. Şam III. Selanik IV. Bağdat Mustafa Kemal'in askerlik hayatında görev yaptığı şehirler arasında yukarıdakilerden hangileri yer alır? A) Yalnız I B) I ve III C) II ve IV D) I, II ve III E) II, III ve IV 21