DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE EV TEKSTİLİ TİCARETİ ÜZERİNE GÜNCEL BİLGİLER İTKİB GENEL SEKRETERLİĞİ AR & GE ve MEVZUAT ŞUBESİ MART 2012
DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE EV TEKSTİLİ TİCARETİ ÜZERİNE GÜNCEL BİLGİLER I. Giriş... 3 II. Dünya Ev Tekstili İhracatı... 5 Dünya Tekstil ve Konfeksiyon İhracatında Pay... 5 Yıllar İtibarıyla İhracat... 6 Başlıca Ürün Grupları İtibarıyla İhracat... 7 Ev Tekstili İhracatında Başlıca Ülkeler ve Türkiye nin Yeri... 9 III. Dünya Ev Tekstili İthalatı... 11 Dünya Tekstil ve Konfeksiyon İthalatında Pay... 11 Yıllar İtibarıyla İthalat... 12 Başlıca Ürün Grupları İtibarıyla İthalat... 14 Ev Tekstili İthalatında Başlıca Ülkeler ve Türkiye nin Yeri... 16 IV. Türkiye nin Ev Tekstili İhracatı... 18 Tekstil ve Konfeksiyon İhracatında Pay... 18 Yıllar İtibarıyla İhracat... 19 Başlıca Ürün Grupları İtibarıyla İhracat... 20 Başlıca Ülkeler İtibarıyla İhracat... 22 V. Türkiye nin Ev Tekstili İthalatı... 25 Tekstil ve Konfeksiyon İthalatında Pay... 25 Yıllar İtibarıyla İthalat... 26 Başlıca Ürün Grupları İtibarıyla İthalat... 28 Başlıca Ülkeler İtibarıyla İthalat... 30 VI. Değerlendirme... 34 2
DÜNYA DA VE TÜRKİYE DE EV TEKSTİLİ TİCARETİ ÜZERİNE GÜNCEL BİLGİLER I. Giriş Türkiye, tekstil ve konfeksiyon ticareti açısından dünyanın önde gelen aktörlerinden biridir. En son yayınlanan Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) verilerine göre (2010 yıllık) Çin Halk Cumhuriyeti, AB (27), Hong Kong ve Bangladeş in ardından %3,6 pay ile dünyanın 5. büyük konfeksiyon tedarikçisi ve Çin Halk Cumhuriyeti, AB (27), Hindistan, ABD, Hong Kong, Güney Kore ve Tayvan ın ardından yine %3,6 pay ile dünyanın 8. büyük tekstil tedarikçisidir. Türkiye de 1980 li yıllardan bu yana tekstil ve konfeksiyon sanayiinin gelişimi paralelinde, ev tekstili sanayii de önemli bir büyüklüğe ulaşmıştır. Bilindiği gibi, ev hayatının Türk kültüründe ayrı bir yeri bulunmaktadır. Yıllar içerisinde ülkede refah düzeyinin artması ve yazlık ev vb. ikinci konutların edinilmesi, ayrıca otel, motel, tatil köyü gibi turizm yatırımlarının artması gibi etkenlerle perde, çarşaf ve nevresim takımları, yatak örtüsü, havlu ve benzeri tuvalet ve mutfak bezlerinin kullanımı artmış, dolayısıyla iç pazarda talepler de çeşitlenmiştir. Bu doğrultuda, hem iç piyasadaki talebi karşılamaya hem de uluslararası pazarlarda yer edinmeye yönelik çok yönlü gayretler, Türkiye de ev tekstili sanayiini oldukça ileri bir düzeye taşımıştır. Diğer yandan, sektörün uzun yıllara dayanan tecrübe ve bilgi birikimi, son teknoloji ile donanımlı modern makina ve ekipmanlar ile yaratıcı tasarım kapasitesi, üretim ve ihracat performansını yükselten faktörler olmuşlardır. Yıllar içerinde artan kapasite ve yakalanan ihracat başarısı, Türkiye yi dünyanın önde gelen ev tekstili tedarikçilerinden biri haline getirmiştir. 2011 yılında Türkiye den dünyanın dört bir yanında 190 ın üzerinde ülkeye 23,4 milyar dolar değerinde tekstil ve konfeksiyon ihracatı gerçekleştirilmiştir. İhracat 2010 yılına kıyasla %13,7 oranında artmıştır. Toplam tekstil ve konfeksiyon ihracatının %8,4 lük bölümünü ev tekstili mamulleri oluşturmaktadır. 3
Bu çalışmanın girişi izleyen ikinci ve üçüncü bölümünde, dünya ev tekstili ticareti belli başlı ülkeler ve temel ürün grupları bazında Uluslararası Ticaret Merkezi (ITC) Trademap kaynaklı istatistikler derlenerek mercek altına alınmış, böylece Türkiye nin dünya ev tekstili ticaretindeki yeri de ortaya konmuştur. Sözkonusu uluslararası istatistiklere 2010 yıllık olarak erişim mümkün olduğundan, raporun bu bölümünde ağırlıklı olarak 2009-2010 yıllık veriler kullanılmıştır. Çalışmanın dördüncü ve beşinci bölümlerinde, Türkiye nin ev tekstili ticareti Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi kaynaklı veriler ile yine ülkeler ve temel ev tekstili ürün grupları itibarıyla ele alınmış, önde gelen pazarlar ve tedarikçiler ile ürün grupları irdelenmiştir. Altıncı ve son bölüm, genel bir değerlendirmeye ayrılmıştır. 4
II. Dünya Ev Tekstili İhracatı Dünya Tekstil ve Konfeksiyon İhracatında Pay 2008 yılının son baharında başlayıp 2009 yılında tüm dünyayı etkisi altına alan küresel krizin etkilerinin geçmeye başladığı 2010 yılında dünyada 39,5 milyar dolar değerinde ev tekstili ihracatı gerçekleştirilmiştir. Ev tekstili ihracatı 2009 yılına göre %16,5 oranında artmıştır. Dünya tekstil ve konfeksiyon ihracatı da 2010 yılında 635,3 milyar dolara ulaşırken, bir önceki yıla göre artış oranı %16,2 olmuştur. Dünya ev tekstili ihracatının, dünya tekstil ve konfeksiyon ihracatına oldukça yakın oranda artması sonucu, ev tekstili ihracatının toplam tekstil ve konfeksiyon ihracatında payı 2010 yılı sonu itibariyle %6,2 seviyesini korumuştur. Yıllar itibarıyla ev tekstil ihracatının toplam tekstil ve konfeksiyon ihracatındaki payına ilişkin veriler, aşağıdaki tabloda yeralmaktadır. Birim: ABD $ DÜNYA EV TEKSTİLİ İHRACATININ DÜNYA TEKSTİL VE KONFEKSİYON İHRACATINDAKİ PAYI YILLAR TEKSTİL VE KONFEKSİYON İHRACATI EV TEKSTİLİ İHRACATI EV TEKSTİLİNİN PAYI (%) 2001 354.192.818.000 15.499.081.000 4,4 2002 370.067.940.000 17.185.357.000 4,6 2003 419.114.971.000 21.308.897.000 5,1 2004 470.222.485.000 25.062.404.000 5,3 2005 499.891.327.000 28.953.189.000 5,8 2006 548.763.624.000 31.705.059.000 5,8 2007 609.573.656.000 35.251.693.000 5,8 2008 636.600.699.000 37.900.567.000 6,0 2009 546.477.612.000 33.868.640.000 6,2 2010 635.257.299.000 39.464.669.000 6,2 Kaynak: Trademap/ITC 2001 yılından 2010 yılı sonuna kadar on yıllık süreçte dünya ev tekstili ihracatının seyri ile dünya tekstil ve konfeksiyon ihracatındaki payı incelendiğinde, dalgalı bir seyirle artış eğilimi içinde olduğu görülmektedir. 2001 yılında %4,4 olan pay 2006 yılına kadar artarak %5,8 seviyesine 5
ulaşmıştır. 2006 ve 2007 yıllarında sabit kalan pay, 2008 ve 2009 yıllarında tekrar artışa geçmiş ve %6,2 düzeyine çıkmıştır ve 2010 yılında ise sabit kalmıştır. Yıllar İtibarıyla İhracat 2001-2010 yılları arası on yıllık süreçte dünya ev tekstili ihracatı incelendiğinde küresel ekonomik krizin yaşandığı 2009 yılı hariç devamlı ihracat artışı kaydedildiği görülmektedir. Özellikle 2003-2005 yılları arası dönemde ev tekstili ihracatında %15,5 ile %24 arasında değişen oranlarda nisbeten daha yüksek artış oranları göze çarpmaktadır. 2008 yılında %7,5 artış görülen ev tekstili ihracatında, 2009 yılında küresel ekonomik krizin etkisi ile %10,6 oranında düşüş kaydedilmiştir. Bununla beraber, kriz sonrası dönemde 2010 yılı sonunda ev tekstili ihracatının artış oranı %16,5 e ulaşmıştır. 2001 yılında 15,5 milyar dolar olan dünya ev tekstili ihracatı, 2010 yılında yaklaşık 2,5 kat artarak 39,5 milyon dolara yükselmiştir. Yıllar itibarıyla dünya ev tekstili ihracatını, ithalat verileri ve yıllık değişimler ile birlikte gösteren bir tablo ile ihracatın seyrine ilişkin bir grafik aşağıda verilmektedir. Birim ABD $ YILLAR İTİBARIYLA DÜNYA EV TEKSTİLİ TİCARETİ 2001-2010 YILLIK EV TEKSTİLİ YILLIK EV TEKSTİLİ YILLIK YILLAR İHRACATI DEĞİŞİM % İTHALATI DEĞİŞİM % 2001 15.499.081.000 15.738.555.000 2002 17.185.357.000 10,9 17.622.683.000 12,0 2003 21.308.897.000 24,0 21.313.645.000 20,9 2004 25.062.404.000 17,6 25.210.233.000 18,3 2005 28.953.189.000 15,5 27.597.221.000 9,5 2006 31.705.059.000 9,5 30.728.571.000 11,3 2007 35.251.693.000 11,2 34.156.539.000 11,2 2008 37.900.567.000 7,5 35.245.671.000 3,2 2009 33.868.640.000-10,6 31.721.073.000-10,0 2010 39.464.669.000 16,5 36.333.993.000 14,5 Kaynak: Trademap/ITC 6
45.000.000 40.000.000 YILLAR İTİBARIYLA DÜNYADA EV TEKSTİLİ İHRACATININ SEYRİ 2001-2010 YILLIK 37.900.567 39.464.669 35.000.000 30.000.000 35.251.693 31.705.059 33.868.640 1.000 ABD $ 25.000.000 20.000.000 15.000.000 10.000.000 15.499.081 17.185.357 21.308.897 25.062.404 28.953.189 5.000.000-2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 YILLAR Başlıca Ürün Grupları İtibarıyla İhracat Dünyada ev tekstili ihracatı incelenirken, başlıca ev tekstili ürün grupları yatak çarşafları, yastık, yorgan ve uyku tulumları, havluların da dahil olduğu tuvalet ve mutfak bezleri, perdeler ile perde ve yatak farbelaları, battaniyeler, diğer mefruşat eşyaları, tüller ve işlemeler, masa örtüleri, yatak örtüleri, örme ve dokuma bornozlar ile elişi duvar halıları olarak ele alınmıştır. 2010 yılında dünya genelinde en fazla ihraç edilen ev tekstili ürün grubu, yatak çarşafları olmuştur. Yatak çarşafı ihracatı %17 oranında artarak 9,6 milyar dolara çıkmıştır. Yatak çarşaflarının toplam ev tekstili ihracatındaki payı %24,2 düzeyindedir. Yastık, yorgan ve uyku tulumları 8 milyar dolar ile ikinci en fazla ihraç edilen ev tekstili ürün grubu olurken, ihracat değeri 2009 yılına kıyasla %18,1 artmıştır ve toplamdan %20,2 pay almıştır. En çok ihraç edilen üçüncü büyük ürün grubu ise 6,3 milyar dolar değer, 2009 yılına kıyasla %19,5 artış ve toplamdan %16,1 pay ile havluların da dahil olduğu tuvalet ve mutfak bezleridir. Dördüncü sırada %9,6 oranında artış ile 3,7 milyar dolarlık ihracatı yapılan perdeler, perde ve yatak farbelaları gelmektedir. Bu ürünlerin dünya ev tekstili ihracatında payı %9,5 dir. Battaniyeler 2009 yılına kıyasla %16,1 lik artış ve 3,5 milyar dolarlık ihracat değeri ile beşinci büyük ürün grubu olurken, dünya ev tekstili ihracatında pay %8,8 olarak hesaplanmaktadır. 7
İhraç edilen diğer ev tekstili mamülleri 3,3 milyar dolarlık ihracat değeri ve %8,3 lük pay ile diğer mefruşat eşyaları, 1,4 milyar dolar ihracat ve %3,5 pay ile tüller ve işlemeler, 1,3 milyar dolar ihracat ve %3,2 lik pay ile masa örtüleri, 955,5 milyon dolarlık ihracat ve %2,4 pay ile yatak örtüleri olarak sıralanmaktadır. Bu ürünlerin ardından, örme bornozlar 775 milyon dolarlık ihracat ile %2 pay, dokuma bornozlar 723,7 milyon dolarlık ihracat ve %1,8 pay ve elişi duvar halıları 19,5 milyon dolar ihracat ile %0,05 pay almaktadır. Dünyada ihraç edilen toplam oniki ev tekstili ürün grubunda dokuma bornozlar hariç istisnasız hepsinde 2010 yılında 2009 yılına kıyasla %2,9 ile %27,4 arasında değişen oranlarda ihracat artışları olmuştur. En yüksek oranlı ihracat artışı %27,4 ile 1,4 milyar dolarlık ihracat yapılan tüller ve işlemelerdir. Diğer bir yüksek oranlı ihracat artışı %24,8 ile yatak örtülerinde kaydedilmiştir. %3,8 düşüş oranı ile dokuma bornozlar ihracatında düşüş görülen tek ürün grubu olmuştur. Başlıca ürün grupları itibarıyla ev tekstili ihracatına ilişkin istatistikler ile yıllık değişimler ve toplamda paylar, aşağıdaki tablo ve grafikte verilmektedir. BAŞLICA ÜRÜN GRUPLARI İTİBARİYLE DÜNYA EV TEKSTİLİ İHRACATI 2009-2010 YILLIK 2009 2010 2008/09 TOPLAMDA BAŞLICA EV TEKSTİLİ ÜRÜN GRUPLARI Değer ($) Değer ($) DEĞİŞİM % PAY % YATAK ÇARŞAFLARI 8.177.946.000 9.564.286.000 17,0 24,2 YASTIK, YORGAN, UYKU TULUMU 6.758.198.000 7.984.787.000 18,1 20,2 TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ 5.304.345.000 6.339.524.000 19,5 16,1 PERDELER, PERDE VE YATAK FARBELALARI 3.408.037.000 3.736.570.000 9,6 9,5 BATTANİYELER 2.978.388.000 3.457.325.000 16,1 8,8 DİĞER MEFRUŞAT EŞYASI 2.866.719.000 3.271.370.000 14,1 8,3 TÜLLER VE İŞLEMELER 1.070.016.000 1.363.552.000 27,4 3,5 MASA ÖRTÜLERİ 1.113.020.000 1.273.583.000 14,4 3,2 YATAK ÖRTÜLERİ 765.777.000 955.473.000 24,8 2,4 ÖRME BORNOZLAR 655.187.000 774.995.000 18,3 2,0 DOKUMA BORNOZLAR 752.064.000 723.711.000-3,8 1,8 ELİŞİ DUVAR HALILARI 18.943.000 19.493.000 2,9 0,0 TOPLAM EV TEKSTİLİ İHRACATI 33.868.640.000 39.464.669.000 16,5 100,0 DÜNYA TEKSTİL VE KONFEKSİYON İHRACATI 546.477.612.000 635.257.299.000 16,2 EV TEKSTİLİ İHRACATININ PAYI % 6,2 6,2 Kaynak: Trademap/ITC 8
BAŞLICA ÜRÜN GRUPLARI İTİBARİYLE DÜNYA EV TEKSTİLİ İHRACATI 2010 YATAK ÖRTÜLERİ 2,7% ÖRME BORNOZLAR 2,2% DOKUMA BORNOZLAR 2,0% MASA ÖRTÜLERİ 3,6% TÜLLER VE İŞLEMELER 3,8% DİĞER MEFRUŞAT EŞYASI 6,7% ELİŞİ DUVAR HALILARI 0,1% YATAK ÇARŞAFLARI 26,7% BATTANİYELER 9,7% PERDELER, PERDE VE YATAK FARBELALARI 10,4% YASTIK, YORGAN, UYKU TULUMU 14,5% TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ 17,7% Ev Tekstili İhracatında Başlıca Ülkeler ve Türkiye nin Yeri Dünyada ev tekstili ihracatında önemli oyuncular ele alındığında en büyük ev tekstili ihracatçısı ülkenin Çin olduğu görülmektedir. Çin in ev tekstili ihracatı 2010 yılında %23,2 artışla 19,3 milyar dolar olmuştur. Çin tek başına dünya ev tekstili ihracatının %48,8 ini bir başka deyişle hemen hemen yarısını gerçekleştirmektedir. 3 milyar dolar değerinde ihracat ve dünya toplamından aldığı %7,6 lık pay ile Pakistan dünyanın en büyük 2. ev tekstili ihracatçı ülkesidir. Bu ülkenin gerçekleştirdiği ev tekstili ihracatı 2010 yılında %10,5 oranında artmıştır. Hindistan %33,6 artış ve 2,4 milyar dolarlık ihracatla dünyanın en büyük 3. ev tekstili ihracatçı ülkesidir. Bu ülkenin dünya ev tekstili ihracatından aldığı pay %6,2 dir. Türkiye, 2010 yılında %8,3 artışla 1,7 milyar dolar ev tekstili ihracatı gerçekleştirmiş olup, bu alanda dünyanın 4. tedarikçisi konumundadır. Türkiye dünya ev teksitli ihracatından %4,4 pay almaktadır. Türkiye den sonra en çok ihracat yapan diğer ülkeler %11,4 artışla 1,3 milyar dolarlık ihracat yapan Almanya, %8,5 artışla 754,1 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren Belçika, %13,5 artışla 720,4 milyon dolar ihracat gerçekleştirilen 9
Polonya olarak sıralanmaktadır. Almanya nın dünya ev tekstili ihracatından aldığı pay %3,3, Belçika nın payı %1,9 ve Polonya nın payı %1,8 dir. Dünya ev tekstili ihracatında önde gelen diğer ülkeler %10,9 artışla 650,4 milyon dolar ihracat gerçekleştirilen Portekiz, %12 artışla ve 552,6 milyon dolar değerinde ev tekstili ihracatı yapan ABD ve %13,6 artışla 539,2 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilen Bangladeş dir. Dünya ev tekstili ihracatında önde gelen ülkelere ilişkin 2010 yılı istatistikleri, aşağıdaki tabloda verilmektedir. DÜNYANIN İLK 20 EV TEKSTİLİ İHRCATÇI ÜLKESİ 2009-2010 YILLIK Birim :ABD $ 2009/10 TOPLAMDA ÜLKELER 2009 2010 DEĞİŞİM % PAY % ÇİN 15.643.227.000 19.266.685.000 23,2 48,8 PAKİSTAN 2.696.828.000 2.980.344.000 10,5 7,6 HİNDİSTAN 1.830.574.000 2.445.461.000 33,6 6,2 TÜRKİYE 1.586.111.000 1.717.293.000 8,3 4,4 ALMANYA 1.164.902.000 1.298.003.000 11,4 3,3 BELÇİKA 694.840.000 754.130.000 8,5 1,9 POLONYA 634.720.000 720.384.000 13,5 1,8 PORTEKİZ 586.667.000 650.441.000 10,9 1,6 ABD 493.244.000 552.554.000 12,0 1,4 BANGLADEŞ 474.720.000 539.176.000 13,6 1,4 FRANSA 539.677.000 538.319.000-0,3 1,4 İTALYA 482.343.000 507.692.000 5,3 1,3 VİETNAM 489.105.000 487.993.000-0,2 1,2 İSPANYA 417.963.000 387.814.000-7,2 1,0 HOLLANDA 360.630.000 385.320.000 6,8 1,0 MEKSİKA 330.637.000 364.840.000 10,3 0,9 HONG KONG 301.093.000 342.492.000 13,7 0,9 GÜNEY KORE 400.013.000 339.902.000-15,0 0,9 TAYVAN 277.586.000 323.774.000 16,6 0,8 TAYLAND 280.934.000 295.889.000 5,3 0,7 İLK 20 ÜLKE TOPLAMI 29.685.814.000 34.898.506.000 17,6 88,4 DÜNYA TOPLAM EV TEKSTİLİ İHRACATI 33.868.640.000 39.464.669.000 16,5 100,0 İLK 20 ÜLKENİN PAYI % 88 88 Kaynak: Trademap/ITC 10
Ev tekstili ihracatında Fransa, İtalya, Vietnam, İspanya, Hollanda, Meksika, Hong Kong, Güney Kore, Tayvan ve Tayland, dünyanın en çok ev tekstili ihracatı yapan diğer ülkeleri olarak sıralanmaktadır. 2010 yılında dünyanın en fazla ev tekstili ihraç eden 20 ülkesinin 16 sında ev tekstili ihracatı %5,3 ile %33,6 arasında değişen oranlarda artış görülmüştür. Bununla beraber, Fransa, Vietnam, İspanya ve Güney Kore nin ev tekstili ihracatı 2010 yılında %0,2 ile %15 arasında değişen oranlarda düşmüştür. III. Dünya Ev Tekstili İthalatı Dünya Tekstil ve Konfeksiyon İthalatında Pay Dünya genelinde 2010 yılında 36,3 milyar dolar değerinde ev tekstili ithalatı gerçekleştirilmiştir. Küresel kriz sonrası ev tekstili ithalatı 2009 yılına göre %14,5 oranında artmıştır. Dünya tekstil ve konfeksiyon ithalatı da 2010 yılında %14,4 artarak 596,8 milyar dolara ulaşmıştır. Dünya ev tekstili ithalatının, dünya tekstil ve konfeksiyon ithalatıyla hemen hemen aynı oranda artması sonucu, ev tekstili ithalatının payı 2009 yılındaki payı (%6,1) ile aynı kalmıştır. 2001 yılından 2010 yılına kadar on yıllık süreçte dalgalı bir seyir ile dünya tekstil ve konfeksiyon ithalatında ev tekstili payının artış eğiliminde olduğu görülmektedir. Özellikle 2001-2007 yılları arasında bu pay düşük bir ivmeyle de olsa devamlı artmıştır. Ancak, 2008 yılında pay %6 dan %5,9 a gerilemiştir. Bununla beraber, küresel krizin dünyayı etkisi altına aldığı 2009 yılında ev tekstili ithalatının payı krize rağmen %6,1 seviyesine yükselmiştir. 2010 yılında da %6,1 pay korunmuştur. Yıllar itibarıyla ev tekstil ithalatının dünya tekstil ve konfeksiyon ithalatındaki payına ilişkin veriler, aşağıdaki tabloda yeralmaktadır. 11
EV TEKSTİLİ İTHALATININ DÜNYA TEKSTİL VE KONFEKSİYON İTHALATINDAKİ PAYI Birim: ABD $ YILLAR TEKSTİL VE KONFEKSİYON İTHALATI EV TEKSTİLİ İTHALATI EV TEKSTİLİ'NİN PAYI (%) 2001 359.289.145.000 15.738.555.000 4,4 2002 370.739.112.000 17.622.683.000 4,8 2003 413.957.077.000 21.313.645.000 5,1 2004 465.143.513.000 25.210.233.000 5,4 2005 485.461.935.000 27.597.221.000 5,7 2006 520.087.334.000 30.728.571.000 5,9 2007 570.383.809.000 34.156.539.000 6,0 2008 598.806.744.000 35.245.671.000 5,9 2009 521.655.431.000 31.721.073.000 6,1 2010 596.831.605.000 36.333.993.000 6,1 Kaynak: Trademap/ITC Yıllar İtibarıyla İthalat 2001-2010 yılları arası on yıllık süreçte dünya ev tekstili ithalatının seyri incelendiğinde, küresel ekonomik krizin tüm dünyayı etkisine aldığı 2009 yılı hariç devamlı artış kaydedildiği görülmektedir. 2008 yılı bilindiği üzere küresel krizin başlangıcıdır. Özellikle ABD de gayrimenkul piyasasında yaşanan geri ödenmeyen kredi borçlarının artması sonucu başlayan kriz daha sonra finans sektörüne sıçramış ve 2009 yılında da tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Kriz ortamı dünya ev tekstili ithalatının 2009 yılında %10 azalmasına sebep olmuştur. Küresel kriz sonrası 2010 yılında ise ev tekstili ithalatı %14,5 oranında artmıştır. Söz konusu on yıllık süreç detaylı incelendiğinde 2001-2008 yılları arasındaki sekiz yıllık süreçte dünya ev tekstili ithalatı %3,2 ile %20,9 arasında değişen oranlarda devamlı artış kaydedildiği görülmektedir. Özellikle 2003 ve 2004 yıllarında dünya ev tekstili ithalatında %20,9 ve %18,3 gibi nispeten yüksek artışlar dikkat çekmektedir. 2001 yılında 15,7 milyar dolar olan dünya ev tekstili ithalatı, yıllar içerisinde 2,3 kat artarak 2010 yılında 36,3 milyon dolara çıkmıştır. Yıllar itibarıyla dünya tekstili ev tekstili ihracatını, ithalatını ve yıllık değişimlerini gösteren bir tablo ile ithalatın seyrine ilişkin bir grafik aşağıda verilmektedir. 12
Birim ABD $ YILLAR İTİBARIYLA DÜNYA EV TEKSTİLİ TİCARETİ 2001-2010 YILLIK EV TEKSTİLİ YILLIK EV TEKSTİLİ YILLIK YILLAR İHRACATI DEĞİŞİM % İTHALATI DEĞİŞİM % 2001 15.499.081.000 15.738.555.000 2002 17.185.357.000 10,9 17.622.683.000 12,0 2003 21.308.897.000 24,0 21.313.645.000 20,9 2004 25.062.404.000 17,6 25.210.233.000 18,3 2005 28.953.189.000 15,5 27.597.221.000 9,5 2006 31.705.059.000 9,5 30.728.571.000 11,3 2007 35.251.693.000 11,2 34.156.539.000 11,2 2008 37.900.567.000 7,5 35.245.671.000 3,2 2009 33.868.640.000-10,6 31.721.073.000-10,0 2010 39.464.669.000 16,5 36.333.993.000 14,5 Kaynak: Trademap/ITC YILLAR İTİBARIYLA DÜNYA EV TEKSTİLİ İTHALATININ SEYRİ 2001-2010 YILLIK 40.000.000 35.245.671 35.000.000 36.333.993 30.000.000 34.156.539 30.728.571 31.721.073 1.000 ABD $ 25.000.000 20.000.000 15.000.000 15.738.555 17.622.683 27.597.221 25.210.233 21.313.645 10.000.000 5.000.000-2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 YILLAR 13
Başlıca Ürün Grupları İtibarıyla İthalat Dünyada ev tekstili ithalatı incelenirken, ihracatta olduğu gibi, yatak çarşafları, yastık, yorgan ve uyku tulumları, havluların da dahil olduğu tuvalet ve mutfak bezleri, perdeler ile perde ve yatak farbelaları, battaniyeler, diğer mefruşat eşyaları, masa örtüleri, tüller ve işlemeler, dokuma ve örme bornozlar, yatak örtüleri ve elişi duvar halıları gibi temel ürün grupları dikkate alınmıştır. 2010 yılında en fazla ithal edilen ev tekstili ürün grubu, yatak çarşafları olmuştur. Yatak çarşafı ithalatı 2010 yılında bir önceki yıla göre %17 oranında artarak 8,7 milyar dolar olarak kaydedilmiştir. Yatak çarşaflarının toplam ev tekstili ithalatındaki payı %23,8 düzeyindedir. Yastık, yorgan ve uyku tulumları, 7,9 milyar dolar ile ikinci en fazla ithal edilen ev tekstili ürün grubu olurken, 2009 yılına kıyasla %17,8 artışla ile toplamdan %21,7 pay almıştır. 6 milyar dolar değer, 2009 yılına kıyasla %15,1 ithalat artışı ve toplamdan %16,6 pay ile havluların da dahil olduğu tuvalet ve mutfak bezleri, en fazla ithal edilen üçüncü büyük ürün grubu olmuştur. Dördüncü sırada %9,8 oranında artış ile 3,8 milyar dolarlık ithalat yapılan perdeler, perde ve yatak farbelaları gelmektedir. Bu ürünlerin toplam ev tekstili ithalatında payı %10,3 dür. Battaniyeler %14,8 lik artış ve 3,1 milyar dolarlık ithalat değeri ile beşinci büyük ürün grubu olurken, dünya ev tekstili ithalatında pay %8,5 olarak hesaplanmıştır. Dünya ev tekstili ithalatında diğer önde gelen ürün grupları 2,4 milyar dolarlık ithalat değeri ve %6,6 lık pay ile diğer mefruşat eşyası, 1,3 milyar dolar ithalat ve %3,6 pay ile masa örtüleri, 1,2 milyar dolar ithalat ve %3,2 lik pay ile tüller ve işlemeler, 853,7 milyon dolar ithalat ve %2,3 pay ile dokuma bornozlar, 713,7 milyon dolarlık ithalat ve %2 pay ile örme bornozlar, 434,4 milyon dolarlık ithalat ve %1,2 pay ile yatak örtüleri ile 19 milyon dolar ithalat ve %0,1 pay ile elişi duvar halıları olarak sıralanmaktadır. Dünyada ithal edilen ev tekstili ürün gruplarının elişi duvar halıları hariç diğer hepsinde 2010 yılında 2009 yılına kıyasla %0,3 ile %17,8 arasında değişen oranlarda ithalat artışı görülmektedir. En yüksek oranlı ithalat artışı %17,8 ile 7,9 milyar dolarlık ithalatı yapılan yastık, yorgan ve uyku tulumlarında kaydedilmiştir. Göreceli olarak yüksek oranlı ithalat artışı %17 ile yatak çarşaflarında görülmüştür. Başlıca ürün grupları itibarıyla dünya ev tekstili ithalatına ilişkin istatistikler ile yıllık değişimler ve toplamda paylar, aşağıdaki tablo ve grafikte verilmektedir. 14
BAŞLICA ÜRÜN GRUPLARI İTİBARİYLE DÜNYA EV TEKSTİLİ İTHALATI 2009-2010 YILLIK 2009 2010 2008/09 TOPLAMDA BAŞLICA EV TEKSTİLİ ÜRÜN GRUPLARI Değer ($) Değer ($) DEĞİŞİM % PAY % YATAK ÇARŞAFLARI 7.392.164.000 8.650.572.000 17,0 23,8 YASTIK, YORGAN, UYKU TULUMU 6.694.000.000 7.888.663.000 17,8 21,7 TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ 5.245.343.000 6.034.770.000 15,1 16,6 PERDELER, PERDE VE YATAK FARBELALARI 3.417.386.000 3.751.035.000 9,8 10,3 BATTANİYELER 2.694.185.000 3.094.038.000 14,8 8,5 DİĞER MEFRUŞAT EŞYASI 2.168.300.000 2.414.511.000 11,4 6,6 MASA ÖRTÜLERİ 1.159.188.000 1.314.866.000 13,4 3,6 TÜLLER VE İŞLEMELER 1.028.836.000 1.164.772.000 13,2 3,2 DOKUMA BORNOZLAR 790.134.000 853.713.000 8,0 2,3 ÖRME BORNOZLAR 711.667.000 713.655.000 0,3 2,0 YATAK ÖRTÜLERİ 398.469.000 434.405.000 9,0 1,2 ELİŞİ DUVAR HALILARI 21.401.000 18.993.000-11,3 0,1 TOPLAM EV TEKSTİLİ İTHALATI 31.721.073.000 36.333.993.000 14,5 100,0 DÜNYA TEKSTİL VE KONFEKSİYON İTHALATI 521.655.431.000 596.831.605.000 14,4 EV TEKSTİLİ İTHALATININ PAYI % 6,1 6,1 Kaynak: Trademap/ITC BAŞLICA ÜRÜN GRUPLARI İTİBARİYLE DÜNYA EV TEKSTİLİ İTHALATI 2010 ÖRME BORNOZLAR DOKUMA BORNOZLAR 2,0% YATAK ÖRTÜLERİ 2,3% TÜLLER VE İŞLEMELER 3,2% MASA ÖRTÜLERİ 3,6% DİĞER MEFRUŞAT EŞYASI 6,6% BATTANİYELER 8,5% 1,2% ELİŞİ DUVAR HALILARI 0,1% YATAK ÇARŞAFLARI 23,8% PERDELER, PERDE VE YATAK FARBELALARI 10,3% TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ 16,6% YASTIK, YORGAN, UYKU TULUMU 21,7% 15
Ev Tekstili İthalatında Başlıca Ülkeler ve Türkiye nin Yeri 2010 yılında ev tekstili ithalatında en önemli pazar dünya ev tekstili ithalatının %28,6 sını gerçekleştirilen ABD dir. Bu ülkenin ev tekstili ithalatı 2010 yılında %20,2 artışla 10,4 milyar dolar olmuştur. Almanya, 2,9 milyar dolar değerinde ithalat ve dünya toplamından aldığı %8 lik pay ile dünyanın en büyük 2. ev tekstili ithalatçı ülkesidir. Bu ülkenin gerçekleştirdiği ev tekstili ithalatı 2010 yılında %10,9 oranında artmıştır. Dünyanın 3. büyük ev tekstili pazarı ise dünya ev tekstili ithalatının %7 sini gerçekleştiren Japonya dır. 2010 yılında Japonya %7,2 oranında artışla 2,5 milyar dolar ev tekstili ithalatı yapmıştır. Fransa 2010 yılında %9,5 artışla 1,9 milyar dolar ithalat gerçekleştirmiş olup, dünyanın en büyük 4. ev tekstili pazarıdır. Fransa, dünya ev tekstili ithalatının %5,4 ünü gerçekleştirmektedir. Fransa dan sonra en çok ithalat yapan diğer ülkeler %6,5 artışla 1,9 milyar dolarlık ithalat yapan İngiltere, %20,7 artışla 1 milyar dolarlık ithalat gerçekleştiren Kanada ve %10,9 artışla 934 milyon dolar ithalat gerçekleştiren İtalya olarak sıralanmaktadır. İngiltere nin dünya ev tekstili ithalatında payı %5,1, Kanada nın %2,8 ve İtalya nın %2,6 dır. İspanya, dünyanın en fazla ev tekstili ithalatı gerçekleştiren ilk 20 ülkesi içerisinde tek ithalat düşüşü gösteren ülke olarak göze çarpmaktadır. 2010 yılında İspanya %0,2 düşüşle 925,4 milyon dolar değerinde ev tekstili ithalatı yapmıştır. İspanya nın dünya ev tekstili ithalatından aldığı pay %2,5 seviyesindedir. Ev tekstili ithalatında dünyanın diğer önde gelen ülkeleri %2,2 artış ve 841,9 milyon dolarlık ithalat ile Birleşik Arap Emirlikleri, %6,5 artış ve 840,3 milyon dolar ithalat ile Belçika, %10,8 artış ve 794,7 milyon dolar ithalat ile Hollanda, %22 artış ve 698,3 milyon dolar ithalat ile Avustralya, %9,2 artış ve 472,3 milyon dolar ithalat ile isviçre ve %2,6 artış ile 467,3 milyon dolar ithalat yapan Avusturya olarak sıralanmaktadır. 2010 yılında, ilk 20 ev tekstili ithalatçısı ülke arasında en büyük ithalat artışı %32,3 artış ile Rusya Federasyonu nda görülmüştür. Bu yüksek artış ile Rusya Federasyonu nun gerçekleştirdiği ithalat 455,4 milyon dolara ulaşmıştır. 16
İsveç, Hong Kong, Polonya, Danimarka ve Çin, dünyanın en çok ev tekstili ithalatı yapan diğer ülkeler olarak sıralanmaktadır. Bu ülkelerin gerçekleştirdiği ithalat 2010 yılında %0,9 ile %13,1 arasında değişen oranlarda artmıştır. Türkiye 2010 yılında gerçekleştirdiği 133,8 milyon dolarlık ev tekstili ithalatı ile dünya ev tekstili ithalatından sadece %0,4 oranında pay almaktadır ve 37. sıradadır. DÜNYANIN İLK 20 EV TEKSTİLİ İTHALATÇI ÜLKESİ 2009-2010 YILLIK Birim :ABD $ 2009/10 TOPLAMDA ÜLKELER 2009 2010 DEĞİŞİM % PAY % ABD 8.657.198.000 10.409.605.000 20,2 28,6 ALMANYA 2.631.390.000 2.918.490.000 10,9 8,0 JAPONYA 2.360.461.000 2.530.483.000 7,2 7,0 FRANSA 1.780.919.000 1.949.985.000 9,5 5,4 İNGİLTERE 1.753.332.000 1.867.519.000 6,5 5,1 KANADA 855.430.000 1.032.767.000 20,7 2,8 İTALYA 842.476.000 933.966.000 10,9 2,6 İSPANYA 927.300.000 925.402.000-0,2 2,5 BAE 823.799.000 841.898.000 2,2 2,3 BELÇİKA 789.230.000 840.293.000 6,5 2,3 HOLLANDA 717.286.000 794.694.000 10,8 2,2 AVUSTRALYA 572.351.000 698.297.000 22,0 1,9 İSVİÇRE 432.552.000 472.278.000 9,2 1,3 AVUSTURYA 455.545.000 467.314.000 2,6 1,3 RUSYA FEDRASYONU 344.144.000 455.446.000 32,3 1,3 İSVEÇ 408.811.000 446.719.000 9,3 1,2 HONG KONG 386.972.000 420.563.000 8,7 1,2 POLONYA 337.489.000 340.475.000 0,9 0,9 DANİMARKA 289.436.000 327.372.000 13,1 0,9 ÇİN 289.306.000 304.212.000 5,2 0,8 İLK 20 ÜLKE TOPLAMI 25.655.427.000 28.977.778.000 12,9 79,8 DÜNYA TOPLAM EV TEKSTİLİ İTHALATI 31.721.073.000 36.333.993.000 14,5 100,0 İLK 20 ÜLKENİN PAYI % 81 80 Kaynak: Trademap/ITC 17
IV. Türkiye nin Ev Tekstili İhracatı Tekstil ve Konfeksiyon İhracatında Pay 2011 yılında Türkiye den 166 farklı ülkeye 1,96 milyar dolar değerinde ev tekstili ihracatı yapılmıştır. İhracat 2010 yılına kıyasla %13,9 oranında artmıştır. Ev tekstili ihracatındaki artışın genel tekstil ve konfeksiyon ihracatındaki artış ile hemen hemen aynı oranda olması, 2010 yılında ev tekstili ihracatının tekstil ve konfeksiyon ihracatında %8,4 olan payının 2011 yılında da %8,4 olarak korunmasını sağlamıştır. 2000 yılından 2011 yılına kadar son oniki yılda ev tekstili ihracatının gelişimi ile tekstil ve konfeksiyon ihracatındaki payı incelendiğinde, 2000 yılından 2004 yılının sonuna kadar ev tekstili ihracatının payının %12,1 ile %12,7 arasında değişen oranlarda seyrettiği, 2005 yılından 2010 yılına kadar olan sonraki altı yıllık süreçte, bu payın düşüş eğilimi içerisine girerek 2010 da %8,4 e kadar gerilediği ve son olarak da 2011 yılında %8,4 payın korunduğu görülmektedir. Yıllar itibarıyla ev tekstil ihracatının Türkiye toplam tekstil ve konfeksiyon ihracatındaki payına ilişkin veriler, aşağıdaki tabloda yeralmaktadır. Birim: ABD $ YILLAR TEKSTİL VE KONFEKSİYON İHRACATI EV TEKSTİLİ İHRACATININ TÜRKİYE'NİN TEKSTİL VE KONFEKSİYON İHRACATINDAKİ PAYI EV TEKSTİLİ İHRACATI EV TEKSTİLİ'NİN PAYI (%) 2000 9.800.888.812 1.229. 873.289 12,5 2001 10.129.800.250 1.282. 356.507 12,7 2002 11.863.011.250 1.494. 827.310 12,6 2003 14.733.558.512 1.854. 967.589 12,6 2004 17.078.417.125 2.066. 597.346 12,1 2005 18.218.607.349 2.102. 711.482 11,5 2006 18.961.575.415 1.950. 729.166 10,3 2007 21.927.409.485 2.109. 433.684 9,6 2008 21.875.360.515 2.053. 371.752 9,4 2009 18.230.274.869 1.586. 193.383 8,7 2010 20.558.702.168 1.716. 968.835 8,4 2011 23.374.675.247 1.955. 149.610 8,4 Kaynak Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Şubat 2012 18
Yıllar İtibarıyla İhracat 2000 yılında Türkiye den 1,2 milyar dolar değerinde ev tekstili mamülü ihraç edilirken, %1,7 ile %24,1 arasında değişen oranlarda artışlarla 2004 yılında ihracat 2,1 milyar dolara yaklaşmıştır. 2005 yılında %1,7 lik artışla 2,1 milyar doları geçen ev tekstili ihracatı, 2006 yılında %7,2 lik düşüş ve 2007 yılında %8,1 lik artışla 2007 yılında tavan yaparak yine 2,1 milyar doların üzerine çıkmıştır. İzleyen 2008 ve 2009 yıllarında tüm dünyayı etkisi altına alan küresel ekonomik kriz ile pazarlardaki daralmalar ve perakende satışların düşmesi neticesinde, ev tekstili ihracatında da sırasıyla %2,7 lik ve %22,8 lik düşüşler olmuş, ev tekstili ihracatı 1,6 milyar dolara kadar gerilemiştir. 2010 yılında küresel ekonomik krizin etkilerinin atlatılmaya başlanması ile %8,2 oranında artan ev tekstili ihracatı, 2011 yılında da %13,9 luk artışla 1,96 milyar dolara çıkmış, böylece tekrar 2 milyar dolara yaklaşmıştır. Türkiye gibi önemli büyüklükte ev tekstili üretim kapasitesi ve yatırımları olan bir ülkede, ev tekstili ihracatının genel ihracat artışından (%18,2) daha düşük oranlı, ancak toplam tekstil ve konfeksiyon ihracatındaki artışa paralel (%13,9) bir oranla artması, 2011 yılı itibarıyla ev tekstili ihracat performansındaki olumlu seyrin göstergesidir. Yıllar itibarıyla Türkiye nin ev tekstili ihracatını, ithalat verileri ve yıllık değişimler ile birlikte gösteren bir tablo ile ihracatın seyrine ilişkin bir grafik aşağıda verilmektedir. Birim ABD $ YILLAR İTİBARIYLA TÜRKİYE'NİN EV TEKSTİLİ TİCARETİ 2000-2009 YILLIK EV TEKSTİLİ YILLIK EV TEKSTİLİ YILLIK YILLAR İHRACATI DEĞİŞİM % İTHALATI DEĞİŞİM % 2000 1.229.873.289 19.537.063 2001 1.282.356.507 4,3 15.234.160-22,0 2002 1.494.827.310 16,6 16.421.695 7,8 2003 1.854.967.589 24,1 24.558.494 49,5 2004 2.066.597.346 11,4 36.746.600 49,6 2005 2.102.711.482 1,7 59.311.756 61,4 2006 1.950.729.166-7,2 81.893.841 38,1 2007 2.109.433.684 8,1 94.422.483 15,3 2008 2.053.371.752-2,7 109.237.126 15,7 2009 1.586.193.383-22,8 92.296.787-15,5 2010 1.716.968.835 8,2 133.793.368 45,0 2011 1.955.149.610 13,9 195.395.504 46,0 Kaynak Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Şubat 2012 19
YILLAR İTİBARIYLA TÜRKİYE'NİN EV TEKSTİLİ İHRACATI 2000-2011 YILLIK 2.500.000.000 2.000.000.000 2.066.597.346 1.854.967.589 2.102.711.482 1.950.729.166 2.109.433.684 2.053.371.752 1.955.149.610 1.500.000.000 1.494.827.310 1.586.193.383 1.716.968.835 ABD $ 1.000.000.000 1.229.873.289 1.282.356.507 500.000.000-2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Başlıca Ürün Grupları İtibarıyla İhracat Türkiye nin ev tekstili ihracatında başlıca ürün grupları havluların da dahil olduğu tuvalet ve mutfak bezleri, yatak çarşafları, dokuma ve örme bornozlar, mefruşat eşyaları, perdeler ile perde ve yatak farbelaları, tüller ve işlemeler, battaniyeler, yastık, yorgan ve uyku tulumları ile yatak örtüleri ve elişi duvar halılarıdır. 2011 yılında en fazla ihraç edilen ev tekstili ürün grubu, tuvalet ve mutfak bezleri olmuştur. Bu gruba önemli ev tekstili ürünlerinden havlular da girmektedir. Türkiye nin tuvalet ve mutfak bezleri ihracatı 2011 yılında bir önceki yıla göre %10,8 oranında artarak 583,5 milyon dolar olmuştur. Tuvalet ve mutfak bezlerinin toplam ev tekstili ihracatındaki payı %29,8 düzeyindedir. Diğer bir ifade ile Türkiye nin ev tekstil ihracatının yaklaşık üçte birini havluların da dahil olduğu tuvalet ve mutfak bezleri oluşturmaktadır. Yatak çarşafları, 582,2 milyon dolar değer ile ikinci en fazla ihraç edilen ev tekstili ürün grubu olurken, 2010 yılına kıyasla %16,4 ihracat artışı ile toplamdan %29,8 pay almıştır. 246 milyon dolar değer, 2010 yılına kıyasla %33,7 ihracat artışı ve toplamdan %12,6 pay ile diğer mefruşat eşyaları, en fazla ihraç edilen üçüncü büyük ürün grubu olmuştur. Dördüncü sırada %1 lik düşüş ile 145,3 milyon dolarlık ihracat yapılan dokuma bornozlar gelmektedir. Bu ürünlerin toplam ev tekstili ihracatında payı %7,4 tür. Perdeler, perde ve yatak farbelaları, 2010 yılına kıyasla %4,8 lik düşüş ve 123 milyon dolarlık ihracat değeri ile beşinci büyük ürün grubu olurken, toplam ev tekstili ihracatında pay %6,3 olarak hesaplanmıştır. 20
Türkiye den ihraç edilen toplam oniki ev tekstili ürün grubunun dokuzunda 2011 yılında 2010 yılına kıyasla %5 ile %465,5 arasında değişen oranlarda ihracat artışları olmuştur. En yüksek oranlı ihracat artışı %465,5 ile 292,2 bin dolarlık ihracat yapılan ve dolar değeri en düşük ürün grubu olan elişi duvar halıları ürün grubundadır. Elişi duvar halılarının toplam ev tekstil ihracatında payı %0,015 gibi çok çok düşük bir seviyededir. Diğer bir yüksek oranlı ihracat artışı %35,2 ile masa örtülerindedir. Tüller ve işlemeler, %34,3 ile yüksek oranlı ihracat artışı olan üçüncü ürün grubudur. 2011 yılında Türkiye den 42,1 milyon dolarlık masa örtüsü ihraç edilmiş ve toplam ev tekstili ihracatında pay %2,2 olmuştur. Aynı yıl 72,8 milyon dolarlık tül ve işleme ihraç edilmiş ve toplam ev tekstili ihracatında pay da %3,7 olarak hesaplanmıştır. Başlıca ürün grupları itibarıyla Türkiye nin ev tekstili ihracatına ilişkin istatistikler ile yıllık değişimler ve toplamda paylar, aşağıdaki tabloda verilmektedir. BAŞLICA ÜRÜN GRUPLARI İTİBARİYLE TÜRKİYE EV TEKSTİLİ İHRACATI 2010-2011 YILLIK 2010 2011 2010 / 11 TOPLAMDA BAŞLICA EV TEKSTİLİ ÜRÜN GRUPLARI Değer ($) Değer ($) DEĞİŞİM % PAY % TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ 526.578.288 583.547.224 10,8 29,8 YATAK ÇARŞAFLARI 500.290.653 582.227.514 16,4 29,8 DİĞER MEFRUŞAT EŞYASI 183.933.149 245.961.609 33,7 12,6 DOKUMA BORNOZLAR 146.757.564 145.284.395-1,0 7,4 PERDELER, PERDE VE YATAK FARBELALARI 129.152.153 122.998.299-4,8 6,3 TÜLLER VE İŞLEMELER 54.194.386 72.808.720 34,3 3,7 BATTANİYELER 41.386.462 53.807.443 30,0 2,8 YASTIK, YORGAN, UYKU TULUMU 51.613.069 51.411.278-0,4 2,6 MASA ÖRTÜLERİ 31.119.570 42.058.275 35,2 2,2 YATAK ÖRTÜLERİ 27.637.478 29.011.312 5,0 1,5 ÖRME BORNOZLAR 24.254.388 25.741.341 6,1 1,3 ELİŞİ DUVAR HALILARI 51.675 292.200 465,5 0,015 TOPLAM EV TEKSTİLİ İHRACATI 1.716.968.835 1.955.149.610 13,9 100,0 TÜRKİYE TEKSTİL VE KONFEKSİYON İHRACATI 20.558.702.168 23.374.675.247 13,7 EV TEKSTİLİ İHRACATININ PAYI % 8,4 8,4 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Şubat 2012 2011 yılında ihracatı azalan ev tekstili ürün grupları dokuma bornozlar, perdeler ile perde ve yatak farbelaları ve yastık, yorgan, uyku tulumu gibi uyku gereçleridir. Bu ürün gruplarında, 2010 yılına kıyasla %0,4 ile %4,8 arasında değişen oranlarda ihracat düşüşleri kaydedilmiştir. 123 milyon dolarlık ihracat 21
yapılan perdeler, perde ve yatak farbelaları hem dolar bazında hem de oransal olarak en dikkate değer ihracat düşüşünün olduğu ürün grubu olarak dikkat çekmektedir. BAŞLICA ÜRÜN GRUPLARI İTİBARIYLA TÜRKİYE'NİN EV TEKSTİLİ İHRACATI 2011 YILLIK PERDELER, PERDE VE YATAK FARBELALARI 6,3% YASTIK, YORGAN, UYKU TULUMU 2,6% BATTANİYELER 2,8% TÜLLER VE İŞLEMELER 3,7% YATAK ÖRTÜLERİ 1,5% ÖRME BORNOZLAR 1,3% MASA ÖRTÜLERİ 2,2% TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ 29,8% DOKUMA BORNOZLAR 7,4% DİĞER MEFRUŞAT EŞYASI 12,6% YATAK ÇARŞAFLARI 29,8% Başlıca Ülkeler İtibarıyla İhracat Türkiye nin ev tekstili ihracatı ülkeler bazında ele alındığında Almanya, ABD, Fransa, Hollanda ve İtalya, 2011 yılında en fazla ev tekstili ihracatı yapılan ülkeler olarak görülmektedir. Almanya ya ev tekstili ihracatı 2011 yılında 2010 yılına kıyasla %22 oranında artarak 503,3 milyon dolardan 613,2 milyon dolara yükselmiştir. Toplam ev tekstili ihracatı içerisinde Almanya nın payı %31,4 düzeyindedir. Buradan, Türkiye nin toplam ev tekstili ihracatının yaklaşık üçte birinin tek başına Almanya ya yapıldığı anlaşılmaktadır. İkinci büyük pazar ABD ye ev tekstili ihracatı, 2011 yılında 2010 yılına kıyasla %5 artışla 182,5 milyon dolardan 191,5 milyon dolara yükselirken, ABD nin Türkiye toplam ev tekstili ihracatında payı %9,8 olmuştur. Üçüncü büyük pazar Fransa ya ihracat, 2011 yılında %9 artışla 179,4 milyon dolara çıkarken, Fransa ya yapılan ihracatın toplam ev tekstili ihracatında payı %9,2 olarak hesaplanmıştır. 22
Ev tekstili ihracatında dördüncü büyük pazar Hollanda ya ihracat %20 oranında artışla 78,3 milyon dolardan 93,9 milyon dolara yükselmiş, ülkenin Türkiye toplam ev tekstili ihracatında payı %4,8 olmuştur. Beşinci büyük pazar İtalya ya 2011 yılında %5 artışla 92,1 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirilmiştir. İtalya nın toplam ev tekstili ihracatında payı %4,7 düzeyindedir. Türkiye nin 2011 yılında en fazla ev tekstili ihraç ettiği ülkelere ilişkin istatistikler, aşağıdaki tabloda verilmektedir. Birim : ABD $ TÜRKİYE'NİN EN FAZLA EV TEKSTİLİ İHRAÇ ETTİĞİ ÜLKELER 2010-2011 YILLIK 2010 / 11 TOPLAMDA ÜLKELER 2010 2011 DEĞİŞİM % PAY % ALMANYA 503.253.719 613.160.685 22 31,4 A.B.D. 182.460.990 191.472.423 5 9,8 FRANSA 163.908.719 179.392.779 9 9,2 HOLLANDA 78.318.044 93.895.284 20 4,8 İTALYA 87.655.965 92.072.201 5 4,7 RUSYA FEDERASYONU 68.804.915 89.112.013 30 4,6 İNGİLTERE 85.169.821 83.085.663-2 4,2 İRAN 52.906.902 56.852.523 7 2,9 AVUSTURYA 40.317.220 44.587.136 11 2,3 İSPANYA 34.355.082 34.151.079-1 1,7 IRAK 24.357.629 32.900.982 35 1,7 UKRAYNA 15.631.513 31.915.926 104 1,6 BELÇİKA 29.494.248 31.255.943 6 1,6 İSVİÇRE 26.668.412 29.665.446 11 1,5 KAZAKİSTAN 22.809.088 23.232.139 2 1,2 ÇİN HALK CUMHURİYETİ 14.800.116 23.087.912 56 1,2 İSRAİL 13.655.910 19.157.404 40 1,0 İSVEÇ 15.060.477 18.463.565 23 0,9 YUNANİSTAN 27.065.622 17.578.244-35 0,9 POLONYA 15.151.209 16.529.258 9 0,8 İLK 20 ÜLKE TOPLAMI 1.501.845.601 1.721.568.605 15 88,1 TÜRKİYE TOPLAM EV TEKSTİLİ İHRACATI 1.716.968.835 1.955.149.610 14 100,0 İLK 20 ÜLKENİN PAYI % 87 88 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Şubat 2012 2011 yılında Türkiye den en fazla ev tekstili ihraç edilen ilk yirmi ülkenin onyedisine ihracatta %2 ile %104 arasında değişen oranlarda artışlar kaydedilirken, sadece üç ülkeye İngiltere, İspanya ve Yunanistan a ihracatta 23
sırasıyla %2, %1 ve %35 oranında düşüşler olmuştur. Türkiye nin ev tekstili ihracatının dolar bazında %88 i, diğer bir ifade ile beşte dördünden fazlası bu ilk yirmi ülkeye yapılmaktadır. TÜRKİYE'NİN EN FAZLA EV TEKSTİLİ İHRAÇ ETTİĞİ ÜLKELER 2011 YILLIK İSPANYA 1,7% DİĞER ÜLKELER 24,4% ALMANYA 31,4% AVUSTURYA 2,3% İRAN 2,9% İNGİLTERE 4,2% İTALYA RUSYA 4,7% HOLLANDA 4,8% FEDERASYONU 4,6% FRANSA 9,2% A.B.D. 9,8% Ev tekstili ihracatının en yüksek oranlı arttığı ülke Ukrayna ya ihracat, 2011 yılında 2010 yılına kıyasla %104 oranında artışla 15,6 milyon dolardan 31,9 milyon dolara yükselmiş, ülkenin Türkiye ev tekstil ihracatında payı %1,6 olmuştur. 2011 yılında Ukrayna ya ağırlıklı olarak havlu mensucattan tuvalet ve mutfak bezleri, tüller, yatak çarşafları sentetik liflerden perdeler ve iç storlar ile makina işi dantelalar ihraç edilmiştir. Ukrayna en fazla ev tekstili ihraç edilen ülkeler içerisinde on ikinci sıradadır. Diğer bir yüksek oranlı artış Çin Halk Cumhuriyeti ne ihracatta olmuştur. Çin Halk Cumhuriyeti, ev tekstili ihracatının 2011 yılında %56 oranında artışla 23,1 milyon dolara ulaştığı, Türkiye nin onaltıncı sıradaki ev tekstili pazarıdır. Çin Halk Cumhuriyeti ne yapılan ihracatın Türkiye ev tekstili ihracatında payı %1,2 dir. %40 artışla 19,2 milyon dolarlık ev tekstili ihraç edilen İsrail, %35 artışla 32,9 milyon dolarlık ihracat yapılan Irak, %30 artışla 89,1 milyon dolarlık ihracat yapılan Rusya Federasyonu ve %23 artışla 18,5 milyon dolarlık ihracat yapılan İsveç, 2011 yılında ev tekstili ihracatının dikkate değer oranlarda arttığı diğer ülkelerdir. 24
2011 yılında ev tekstili ihracatının en yüksek oranlı olarak azaldığı ülke ise %35 düşüşle ihracatın 27,1 milyon dolardan 17,6 milyon dolara düştüğü Yunanistan dır. Bu düşüşle Yunanistan en fazla ihracat yapılan ülkeler içerisinde 19. sırada yeralabilmiştir. Sözkonusu düşüşte Yunanistan ın içinde bulunduğu olumsuz ekonomik koşulların etkisi yadsınamaz. Diğer yandan, ilk yirmi ülke içerisinde İspanya ya ev tekstili ihracatında %1 lik ve İngiltere ye ihracatta %2 lik kayıp Türkiye nin ev tekstil ihracatına dolar bazında yaklaşık 2 milyon dolar azalış olarak yansımıştır. V. Türkiye nin Ev Tekstili İthalatı Tekstil ve Konfeksiyon İthalatında Pay Ev tekstili konusunda net ihracatçı konumunda olan Türkiye ye bir miktar ev tekstili ürünü de ithal edilmektedir. 2011 yılında Türkiye ye 91 farklı ülkeden 195,4 milyon dolar değerinde ev tekstili ithalatı yapılmıştır. İthalat 2010 yılına kıyasla %46 oranında artmıştır. Ev tekstili ithalatının genel tekstil ve konfeksiyon ithalatındaki payı %1,4 düzeyindedir. Yıllar itibarıyla ev tekstil ithalatının toplam tekstil ve konfeksiyon ithalatındaki payına ilişkin veriler, aşağıdaki tabloda yeralmaktadır. EV TEKSTİLİ İTHALATININ TÜRKİYE'NİN TEKSTİL VE KONFEKSİYON İTHALATINDAKİ PAYI Birim: ABD $ YILLAR TEKSTİL VE KONFEKSİYON İTHALATI EV TEKSTİLİ İTHALATI EV TEKSTİLİ'NİN PAYI (%) 2000 3.406.632.352 19. 537.063 0,6 2001 2.916.460.081 15. 234.160 0,5 2002 4.035.243.627 16. 421.695 0,4 2003 5.000.348.825 24. 558.494 0,5 2004 6.167.053.787 36. 746.600 0,6 2005 6.582.722.912 59. 311.756 0,9 2006 7.259.053.169 81. 893.841 1,1 2007 9.556.648.749 94. 422.483 1,0 2008 9.419.241.452 109. 237.126 1,2 2009 8.313.926.091 92. 296.787 1,1 2010 11.783.337.205 133. 793.368 1,1 2011 13.552.652.773 195. 395.504 1,4 Kaynak Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Şubat 2012 25
2000 yılından 2011 yılına kadar ev tekstili ithalatının gelişimi ile tekstil ve konfeksiyon ithalatındaki payı incelendiğinde, 2000 yılından 2005 yılının sonuna kadar ev tekstili ithalatının payının %0,4 ile %0,9 arasında değişen oranlarda seyrettiği, 2006 yılından 2011 yılına kadar olan son altı yıllık süreçte ise, bu payın artış eğilimi içerisine girerek 2011 yılında %1,4 ile tavan yaptığı, görülmektedir. Yıllar İtibarıyla İthalat 2000 yılında Türkiye ye 19,5 milyon dolar değerinde ev tekstili mamulü ithal edilirken, 2011 yılında ithalat 195,4 milyar dolara yükselmiş, diğer bir ifade ile son oniki yılda yaklaşık on katına çıkmıştır. Süreç içerisinde 2001 yılında ithalat %22 oranında düşüşle 15,2 milyon dolara gerilemiş, 2009 yılına kadar izleyen yedi yılda %7,8 ile %61,4 arasında değişen oranlarda artışlarla 2008 yılında 100 milyon doları geçmiştir. 2009 yılında Türkiye nin ev tekstili ithalatı 2008 yılına kıyasla %15,5 oranında azalarak 92,3 milyon dolara düşmüştür ki bu düşüş, küresel ekonomik kriz dolayısıyla global ekonominin bozulması ve perakende piyasaların daralmasının bir sonucudur. Küresel ekonomik krizin olumsuz etkilerinin atlatılmasının ardından, 2010 yılında %45 lik ve 2011 yılında %46 lık yüksek oranlı artışlar, Türkiye nin ev tekstili ithalatını dolar bazında dikkat çekici şekilde yükseltmiş ve 2009 yılında 92,3 milyon dolar olan ev tekstili ithalatını 2010 yılında 133,8 milyon dolara ve 2011 yılında %46 artışla 195,4 milyon dolara çıkarmış, bir başka ifade ile hızla 200 milyon dolara yaklaştırmıştır. Son oniki yıl dikkate alındığında, ev tekstili ithalatının yıllık ortalama değişimi %26,4 artış yönündedir. İhracatın yıllık ortalama artış oranının %5,1 olduğu hatırlandığında, sözkonusu ithalat artış oranının yüksekliği anlaşılmaktadır. 2000 yılından 2011 yılına son oniki yılda Türkiye nin ev tekstili ithalatını, ihracat verileri ile birlikte gösteren bir tablo ile ithalatın seyrine ilişkin bir grafik aşağıda verilmektedir. 26
Birim ABD $ YILLAR İTİBARIYLA TÜRKİYE'NİN EV TEKSTİLİ TİCARETİ 2000-2009 YILLIK EV TEKSTİLİ YILLIK EV TEKSTİLİ YILLIK YILLAR İHRACATI DEĞİŞİM % İTHALATI DEĞİŞİM % 2000 1.229.873.289 19.537.063 2001 1.282.356.507 4,3 15.234.160-22,0 2002 1.494.827.310 16,6 16.421.695 7,8 2003 1.854.967.589 24,1 24.558.494 49,5 2004 2.066.597.346 11,4 36.746.600 49,6 2005 2.102.711.482 1,7 59.311.756 61,4 2006 1.950.729.166-7,2 81.893.841 38,1 2007 2.109.433.684 8,1 94.422.483 15,3 2008 2.053.371.752-2,7 109.237.126 15,7 2009 1.586.193.383-22,8 92.296.787-15,5 2010 1.716.968.835 8,2 133.793.368 45,0 2011 1.955.149.610 13,9 195.395.504 46,0 Kaynak Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Şubat 2012 YILLAR İTİBARIYLA TÜRKİYE'NİN EV TEKSTİLİ İTHALATI 2000-2011 YILLIK 250.000.000 200.000.000 195.395.504 ABD $ 150.000.000 100.000.000 50.000.000-133.793.368 109.237.126 94.422.483 92.296.787 81.893.841 59.311.756 36.746.600 19.537.063 16.421.695 24.558.494 15.234.160 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 27
Başlıca Ürün Grupları İtibarıyla İthalat Türkiye nin ev tekstili ithalatında başlıca ürün grupları, dolar bazında ithalat değerine göre sıralı olarak yastık, yorgan ve uyku tulumları, yatak çarşafları, diğer mefruşat eşyaları, perdeler ile perde ve yatak farbelaları, havluların da dahil olduğu tuvalet ve mutfak bezleri, tüller ve işlemeler, masa örtüleri, battaniyeler, yatak örtüleri, örme ve dokuma bornozlar ile elişi duvar halılarıdır. 2011 yılında en fazla ithal edilen ev tekstili ürün grubu yastık, yorgan ve uyku tulumları olmuştur. Türkiye nin yastık, yorgan ve uyku tulumu ithalatı, 2011 yılında 2010 yılına kıyasla %48,6 oranında artarak 56,8 milyon dolardan 84,4 milyon dolara yükselmiştir. Yastık, yorgan ve uyku tulumlarının toplam ev tekstili ithalatındaki payı %43,2 ye yükselmiştir. Buradan ev tekstili ithalatının neredeyse yarısının yastık, yorgan ve uyku tulumu gibi uyku gereçlerinden kaynaklandığı anlaşılmaktadır. Türkiye de sosyal ve ekonomik olarak refah düzeyinin yükselmesi ve çalışan nüfusun giderek artması, yıllar içerisinde bel ve boyun fıtığı gibi omurga hastalıklarının toplumda görülme sıklığını arttırmıştır. Bu tür omurga hastalıklarının toplumda yaygın hale gelmesi, ortopedik yatak ve yastık gibi ev tekstil ürünlerine talebi arttırmaktadır. Öte yandan, reflü gibi hastalıkların da 21.yüzyıl da yaygınlaşması farklı ihtiyaçlara yönelik uyku malzemeleri talebini beraberinde getirmektedir. Bu faktörlerin, Türkiye nin yastık-yorgan ürün grubunda ithalat artışının gerisindeki önemli etkenlerden biri olduğu düşünülmektedir. Yatak çarşafları, 41,3 milyon dolar değer ile ikinci en fazla ithal edilen ev tekstili ürün grubu olurken, 2010 yılına kıyasla %114,3 ithalat artışı ile toplamdan %21,2 pay almıştır. 17,5 milyon dolar değer, 2010 yılına kıyasla %1,1 ithalat düşüşü ve toplamdan %9 pay ile diğer mefruşat eşyaları, ithalatta üçüncü büyük ürün grubu olmuştur. Dördüncü sırada %45,8 oranında artış ile 14,5 milyon dolarlık ithalat yapılan perdeler, perde ve yatak farbelaları gelmektedir. Bu ürünlerin ithalatı, 2010 yılında 10 milyon dolar iken 2011 yılında 14,5 milyon dolara çıkmış ve toplam ev tekstili ithalatında payı %7,4 olmuştur. Havluların da dahil olduğu tuvalet ve mutfak bezleri, 2010 yılına kıyasla %39,7 lik artış ve 10,1 milyon dolarlık ithalat değeri ile beşinci büyük ürün grubu olurken, toplam ev tekstili ithalatında pay %5,2 olarak hesaplanmıştır. Başlıca ürün grupları itibarıyla ev tekstili ithalatına ilişkin istatistikler ile yıllık değişimler ve toplamda paylar, aşağıdaki tablo ve grafikte verilmektedir. 28
BAŞLICA ÜRÜN GRUPLARI İTİBARİYLE TÜRKİYE EV TEKSTİLİ İTHALATI ( $ SIRALI) 2010 2011 2010 / 11 TOPLAMDA BAŞLICA EV TEKSTİLİ ÜRÜN GRUPLARI Değer ($) Değer ($) DEĞİŞİM % PAY % YASTIK, YORGAN, UYKU TULUMU 56.777.527 84.372.718 48,6 43,2 YATAK ÇARŞAFLARI 19.287.184 41.338.491 114,3 21,2 DİĞER MEFRUŞAT EŞYASI 17.706.899 17.511.748-1,1 9,0 PERDELER, PERDE VE YATAK FARBELALARI 9.953.704 14.516.037 45,8 7,4 TUVALET VE MUTFAK BEZLERİ 7.243.606 10.118.612 39,7 5,2 TÜLLER VE İŞLEMELER 5.802.279 8.619.266 48,5 4,4 MASA ÖRTÜLERİ 8.079.986 8.183.265 1,3 4,2 BATTANİYELER 3.726.064 4.293.072 15,2 2,2 YATAK ÖRTÜLERİ 2.652.669 3.476.670 31,1 1,8 DOKUMA BORNOZLAR 1.092.187 1.550.944 42,0 0,8 ÖRME BORNOZLAR 1.405.182 1.387.191-1,3 0,7 ELİŞİ DUVAR HALILARI 66.081 27.490-58,4 0,01 TOPLAM EV TEKSTİLİ İTHALATI 133.793.368 195.395.504 46,0 100,0 TÜRKİYE TEKSTİL VE KONFEKSİYON İTHALATI 11.783.337.205 13.552.652.773 15,0 EV TEKSTİLİ İTHALATININ PAYI % 1,1 1,4 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Bilgi Sistemi / Şubat 2012 Türkiye ye ithal edilen toplam oniki ev tekstili ürün grubunun dokuzunun ithalatı 2011 yılında 2010 yılına kıyasla %1,3 ile %114,3 arasında değişen oranlarda artmıştır. İthalatı azalan üç ürün grubunda ise %1,1 ile %58,4 arasında değişen oranlarda düşüşler olmuştur. En yüksek oranlı ithalat artışları iki paragraf üstte bahsedildiği gibi %114,3 ile yatak çarşaflarında ve %48,6 ile yastık, yorgan, uyku tulumlarında görülmüştür. 2011 yılında 2010 yılına kıyasla %48,5 artışla 8,6 milyon dolarlık ithalat yapılan tüller ve işlemeler, %45,8 artışla 14,5 milyon dolarlık ithalat yapılan perdeler ile perde ve yatak farbelaları ve %42 artışla 1,6 milyon dolarlık ithalat yapılan dokuma bornozlar, ithalatı yüksek oranlı olarak artan diğer ev tekstili ürün gruplarıdır. 29
BAŞLICA ÜRÜN GRUPLARI İTİBARIYLA TÜRKİYE'NİN EV TEKSTİLİ İTHALATI 2011 YILLIK MASA ÖRTÜLERİ 4,2% TÜLLER VE İŞLEMELER TUVALET VE MUTFAK 4,4% BEZLERİ 5,2% PERDELER, PERDE VE YATAK FARBELALARI 7,4% YATAK ÖRTÜLERİ 1,8% DOKUMA BORNOZLAR BATTANİYELER 0,8% 2,2% ÖRME BORNOZLAR 0,7% YASTIK, YORGAN, UYKU TULUMU 43,2% DİĞER MEFRUŞAT EŞYASI 9% YATAK ÇARŞAFLARI 21,2% 2011 yılında ithalatı azalan ev tekstili ürün grupları ise el işi duvar halıları, örme bornozlar ve diğer mefruşat eşyalarıdır. Türkiye nin elişi duvar halısı ithalatı 2011 yılında 2010 yılına kıyasla %58,4 oranında azalarak 66,1 bin dolardan 27,5 milyon dolara düşmüştür. Ürün grubunun toplam ev tekstili ithalatında payı sadece % 0,01 dir. İthalatı azalan diğer ev tekstili ürün grubu olan örme bornozların ithalatı, 2011 yılında 2010 yılına kıyasla %1,3 oranında düşüşle 1,4 milyon dolar olmuştur. Üçüncü ithalatı azalan ürün grubu diğer mefruşat eşyalarında ise %1,1 düşüş ile 17,5 milyon dolarlık ithalat gerçekleştirilmiştir. Başlıca Ülkeler İtibarıyla İthalat 2011 yılında Türkiye ye 91 farklı ülkeden 195,4 milyon dolar değerinde ev tekstili ithalatı yapılmıştır. Ev tekstili ithalatı ülkeler bazında ele alındığında Çin Halk Cumhuriyeti, İstanbul Trakya Serbest Bölge, Hindistan, Pakistan ve Mısır, 2011 yılında Türkiye nin en fazla ev tekstili ithalatı yaptığı ülke ve bölgeler olarak görülmektedir. En fazla ithalat yapılan ülke Çin Halk Cumhuriyeti nden ev tekstili ithalatı 2011 yılında 2010 yılına kıyasla %39 oranında artarak 72,2 milyon dolardan 100,3 milyon dolara yükselmiştir. Toplam ev tekstili ithalatı içerisinde Çin Halk Cumhuriyeti nin payı %51,3 düzeyindedir. Buradan, Türkiye nin toplam ev 30