OBEZİTE (ŞİŞMANLIK) ve SAĞLIK Züleyha KAPLAN Beslenme ve Diyet Uzmanı
ÇAĞIN SALGINI; OBEZĠTE
Obezite Nedir?
Dünya Sağlık Örgütü(DSÖ): Sağlığı bozacak ölçüde vücutta anormal ve aģırı yağ birikmesi olarak tanımlamaktadır. Vücut yağ dokusu; YetiĢkin erkekte %15-20 %25 in üzerine çıkması YetiĢkin kadında %25-30 %30 un üzerine çıkması OBEZĠTE SÖZ KONUSU!
TARĠH BOYUNCA ĠNSANOĞLU YETERLİ BESİNE ULAŞMAK İÇİN ÇABALADI HOMO SAPIENS
YIL 2010 OBEZĠTE KÜRESEL EPĠDEMĠK BĠR SORUN... HOMO OBEZITICUS
Dünyada Durum
2000 Obezite : 300 Milyon Fazla Kilolu : 1,1 milyar 2008 Obezite : 400 Milyon Fazla Kilolu : 1,4 milyar 2015 Obezite : 700 Milyon Fazla Kilolu : 2,3 milyar
ABD de Durum
Prevalence of Obesity (%) 1960-2000 yılları arasında, ABD de yetişkinlerdeki yaşa göre obezite prevalansı 35 30 25 20 15 10 5 0 MEN WOMEN 1960-62 1971-74 1976-80 1988-94 1999-00 Calle and Thun, Oncogene 2004
Obezitenin en önemli nedenlerinden -aģırı beslenme -yetersiz fiziksel aktivite, ABD de önlenebilir ölümlerin, sigaradan sonra, ikinci sırada en sık nedeni olarak kabul edilmektedir 16
TÜRKĠYEDE ERKEKLERĠN %21.2 SĠ KADINLARIN %41.5 Ġ OBEZ
ABD Çocuk & Adolesanlarında prevalans
Obezitenin Nedenleri Nelerdir?
Aşırı ve yanlış beslenme alışkanlıkları Yetersiz fiziksel aktivite Yaş Cinsiyet Eğitim düzeyi Sosyo kültürel etmenler Gelir durumu Hormonal ve metabolik etmenler Genetik etmenler Psikolojik problemler Sık aralıklarla çok düşük enerjili diyetler uygulama Sigara- alkol kullanma durumu Kullanılan bazı ilaçlar (antidepresanlar vb.) Doğum sayısı ve doğumlar arası süre
Çocukluk Çağı Obezitesi (ÇÇO) Çocuk ve adölesanda görülen obezitenin % 1 den azı genetik bir hastalıktır.
ġiģmanlık bir hastalık mı?
ġiģmanlık YaĢam Kalitesini azaltan ve yaģam süresini kısaltabilecek sorunlara yol açan bir hastalıktır. Mutlaka kontrol ve tedavi edilmelidir.
ÇÜNKÜ OBEZĠTE BÜYÜK BĠR RĠSK FAKTÖRÜDÜR!!!
Aşırı kilo Hareketsiz yaşam tarzı Ailede diyabet hikayesi Obez (aşırı şişman) olanların diyabete yakalanma riski normal kişilere göre 5 kat fazladır.
Diyabeti olanlarda kilo fazlalığı varsa diyet, spor ve zayıflama ile diyabet kontrol altına alınabilir!...
Psikolojik Sorunlar Yeme bzk Benlik saygısında azalma Sosyal izolasyon Nörolojik Beyin ödemi Depresyon Solunum sistemi Egzersiz intoleransı Uykuda solunum durması Astım Safra kesesi taģları Reflü Karaciğer bzk Böbrek sorunları Kas iskelet sistemi Bilek burkulması Düz tabanlık Kalp-damar sistemi Kan Basıncı yüksekliği Kan yağlarında yükselme Damarlarda bozulma Hormon Hastalıkları Ġnsülin direnci ġeker hastalığı (tip 2 DM) Erken ergenlik Adet düzensizliği Polikistik yumurtalık Dizde eğrilik Ön kol kırığı
UNUTULMAMALIDIR! Obezite tekrar ortaya çıkma potansiyeline sahip ve uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç duyan kronik bir durumdur.
EKİP ÇALIŞMASI!!! Doktor Diyetisyen Psikolog Hemşire Fizyoterapist Eğitim..
FĠZĠKSEL AKTĠVĠTE VE SAĞLIKLI BESLENME ALIġKANLIKLARININ ARTTIRILMASI OKULLAR AİLELER STRATEJĠ NOKTALARI Ġġ YERLERĠ YEREL YÖNETĠMLER SĠVĠL TOPLUM ÖRGÜTLERĠ MEDYA
YaĢam Alanlarında Pratik DeğiĢiklikler
OKULLAR MODEL OLUġTURACAK OKUL SAĞLIK POLĠTĠKALARININ GELĠġTĠRĠLMESĠ. OKUL YEMEK TEDARĠKÇĠLERĠNĠN VE KANTĠN ĠġLETMECĠLERĠNĠN SAĞLIKLI BESLENME KONUSUNDA EĞĠTĠLMESĠ. OKULLARDA ETKĠN ÇALIġAN SAĞLIKLI BESLENME EKĠPLERĠ KURULMASI. OKULLARDA ETKİN ÇALIŞAN FİZİKSEL AKTİVİTE EKİPLERİ KURULMASI.
OKULLAR SAĞLIKSIZ YĠYECEK VE ĠÇECEKLERĠN SATIġI YASAKLANMALI. PORSĠYONLAR ÇOCUKLARIN GÜNLÜK ENERJĠ ALIMLARINA GÖRE DÜZENLENMELĠ. OKULLARDA VENDĠNG MAKĠNALARI (SÜT). ÖĞLE YEMEKLERĠ ĠÇĠN AYRILAN ZAMAN 20 DAKĠKADAN AZ OLMAMALI.
OKULLAR ĠLKÖĞRETĠMDE HAFTADA EN AZ 150 DAKĠKA FĠZĠKSEL AKTĠVĠTE SAĞLANMALI. LĠSEDE HAFTADA EN AZ 220 DAKĠKA FĠZĠKSEL AKTĠVĠTE SAĞLANMALI. ÖĞRENCĠLERĠN BEDEN KĠTLE ĠNDEKLERĠ PERĠYODĠK TAKĠP EDĠLMELĠ. OKUL YÖNETĠMĠ VE ÖĞRETMENLER SAĞLIKLI BESLENME VE FĠZĠKSEL AKTĠVĠTE PROGRAMLARI ĠÇĠN MOTĠVE EDĠLMELĠ.
İŞYERLERİ BÜYÜK ĠġYERLERĠNDE SAĞLIKLI YĠYECEKLERĠN SATILDIĞI VENDING MAKĠNELERĠ. ÇALIġANLARA WEB TABANLI KAYNAK SAĞLAMA (SAĞLIKLI BESLENME ve FĠZĠKSEL AKTĠVĠTE). ÇALIġANLARA YÖNELĠK KURUMSAL SAĞLIK PROGRAMLARI OLUġTURULMASI ve EĞĠTĠMLER. ÇALIġANLARA YÖNELĠK HAZIRLANAN MENÜLERĠN SAĞLIKLI BESLENME ALIġKANLIKLARINA GÖRE DÜZENLENMESĠ.
EV - AĠLELER HERGÜN FĠZĠKSEL AKTĠVĠTE ĠÇĠN TEġVĠK. SAĞLIKLI YĠYECEK VE ĠÇECEK SEÇĠMĠ ĠÇĠN EĞĠTĠMLER. AĠLELERE EVDE SAĞLIKLI ÖĞÜNLER HAZIRLAMA SORUMLULUĞUNUN HATIRLATILMASI. SAĞLIKSIZ YĠYECEK VE ĠÇECEKLERĠN BĠR ÖDÜL OLMASINDAN SAKINILMASI.
EV - TELEVĠZYON YATAK ODALARINDA TELEVĠZYON OLMAMALI... YEMEK ALANLARINDA TELEVĠZYON OLMAMALI... TELEVĠZYON GÖRÜġ ALANININ DIġINDA TUTULMALI... EVDEKĠ TELEVĠZYON SAYISI AZALTILMALI...
EV - TELEVĠZYON 2 YAġINDAN KÜÇÜK ÇOCUKLAR TELEVĠZYON SEYRETMEMELĠ... 2 YAġINDAN BÜYÜK ÇOCUKLAR ĠÇĠN EN FAZLA 60 DAKĠKALIK EĞĠTĠCĠ PROGRAMLAR TERCĠH EDĠLMELĠ... PROGRAMLAR ĠÇERĠSĠNE FĠZĠKSEL AKTĠVĠTE EKLENMELĠ... TELEVĠZYON SEYRETME SAATLERĠ, KĠTAP OKUMA SAATLERĠNE DÖNÜġTÜRÜLMELĠ...
TEDAVĠ DE TEMEL ĠLKE ENERJĠ ALIMININ NORMALE GETĠRĠLMESĠ HAREKETĠN ARTIRILMASI
Tedavi I. Beslenmenin düzenlenmesi II. III. IV. Fiziksel Aktivite Psikolojik Destek Komplikasyonların Tedavisi V. Toplum Eğitimi VI. Diğer Tedavi Seçenekleri
BAġARI; Sadece kiģinin kendi isteği ve beslenme uzmanlarının desteği ile, yaģamınızda yapacağınız küçük ama önemli değiģikliklerle sağlanabilir. SU İÇSEM YARIYOR