Ayak bileği çevresi kırıkları



Benzer belgeler
Atıf BAYRAMOĞLU Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı ERZURUM

Weber B tipi ayak bileği kırıklarının kilitli anatomik distal fibula plağı ile tedavisi

CERRAHÝ OLARAK TEDAVÝ EDÝLEN MALLEOL KIRIKLARINDA FONKSÝYONEL SONUÇLARIN DEÐERLENDÝRÝLMESÝ

Ayak bileği kırıklarında sınıflama. Classification of ankle fractures. Serhan Ünlü, Önder Ersan

Plato Tibia ve ÖĞRENCİ DERS NOTLARI. Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı

Anatomi. Ayak Bileği Çevresi Deformitelerinde Tedavi Alternatifleri. Anatomi. Anatomi. Ardayak dizilim grafisi (Saltzman grafisi) Uzun aksiyel grafi

Engin Çetin, Ufuk Özkaya. Gaziosmanpaşa Taksim Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü, İstanbul

Metakarp Kırıkları ve Tedavileri

PLAN AYAK BİLEĞİ VE AYAK YARALANMALARI. Epidemiyoloji. Anatomi. Anatomi. Ayak Bileğinin Bağları. Ayak Bileği Yaralanmaları

Giriş. Anatomi. Anterior kompartman BACAK YARALANMALARI. Tibia. Fibula

AYAK BİLEĞİ LATERAL LİGAMENT YARALANMALARI TEDAVİSİ VE KLİNİK DENEYİMLERİMİZ

Sindesmotik Yaralanmalarda Distal Tibio-Fibular Eklemdeki Anatomik Değişiklikler: Taze Kadavra Çalışması

The results of surgical management of ankle fractures

Posterior malleol kırıklarında güncel yaklaşımlar. Murat Köken, Ertuğrul Akşahin, Levent Çelebi. Özel Medical Park Hastanesi, Ankara

PELVİS KIRIKLARI. Prof. Dr. Mehmet Aşık

Ayak bileği ve distal tibia anatomisi

Distal Radio Ulnar Eklem Yaralanmaları. Doç. Dr Halil İbrahim Bekler

TORAKOLOMBER VERTEBRA KIRIKLARI. Prof.Dr.Nafiz BİLSEL VERTEBRA KIRIKLARI 1

Dr. Mehmet BAYDAR Baltalimanı Kemik Hastalıkları EAH El Cerrahisi Kliniği

Distal Radius Kırıkları

KİNEZYOLOJİ ÖĞR.GÖR. CİHAN CİCİK

TİBİA PİLON KIRIKLARINDA AÇIK REDÜKSİYON-İÇTEN TESPİT İLE TEDAVİ SONUÇLARI

Tibia Pilon Kýrýklarý

Ufuk Nalbantoğlu, Arel Gereli. Acıbadem Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı, İstanbul

Posteriyor duvar ve posteriyor kolon kırıklarının tedavisinde redüksiyon ve tespit teknikleri

TİBİA CİSİM KIRIKLARINDA PLAK - VİDA İLE OSTEOSENTEZ VE KİLİTLİ İNTRAMEDÜLLER ÇİVİLEME İLE YAPILAN TEDAVİ SONUÇLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

Skafoid Kırık Perilunat Çıkık

Ayak bile i k r klar nda cerrahi tedavi sonuçlar m z

TIP FAKÜLTESİ. Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü. Prof. Dr. Eftal Güdemez

Çankaya Ortopedi. Posteromedial, Posterolateral Köşe Onarım ve Rekonstrüksiyonları. Dr. Uğur Gönç. Çankaya Ortopedi Grubu, Ankara

İlioinguinal yaklaşımla redüksiyon ve tespit yöntemleri

Kilitli plakların temel özellikleri, farklılıkları ve kilitli plakla tespit yöntemleri

Tarihçe 4. Ayak Bileğinin Anatomisi 5 Talus 6 Distal Tibia 6 Distal Fibula 7 Eklem Kapsülü 8 Ayak Bileği Bağları 8 Ayak Bileği Çevresindeki Yapılar 10

MEDİAL MALLEOL KIRIKLARININ KAPALI REDÜKSİYON PERKÜTAN TESPİT YÖNTEMİ İLE TEDAVİSİ VE SONUÇLARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

OMUZ VE DİRSEK BÖLGESİ YARALANMALARI

AKROMİYOKLAVİKULER EKLEM YARALANMALARI ve DİSTAL KLAVİKULA KIRIKLARI

Eklem dışı distal femur kırıklarının tedavisinde retrograd intramedüller çivileme ve köprü plaklama yöntemlerinin karşılaştırılması

Tibia Pilon Kırıklarında Fonksiyonel Bir Tedavi Yöntemi: Đlizarov Eksternal Fiksatör

Dr. İlker Akbaş Bingöl Devlet Hastanesi Acil Servisi Antalya - Nisan 2018

29 Ekim 2015, Perşembe

Tibia cisim kırıklarının oymalı kilitli intramedüller çiviler ile tedavisi

Tibia distal uç kırıklarında redüksiyon teknikleri ve kilitli plak uygulamaları

Malleol k r klar nda transfiksasyon vidas n n ç kar lmas veya b rak lmas n n fonksiyonel sonuçlara etkisi

Basit ve Parçalı Olekranon Kırıklarında Plak Vida Osteosentez ile Gergi Bandı Tekniğinin Klinik Karşılaştırması

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

Alt Ekstremite Kırıkları Ayak Bileği ve Ayak

Early Surgical Results of Patients With Pertrochanteric Fractures Treated With Proximal Femoral Locked Plates

Tibia pilon kırıklarının tedavisinde İlizarov eksternal fiksatörü: Ayak bileği eklemli mi yoksa sabit mi?

Kompleks humerus alt uç kırıklarının paralel plaklama tekniği sonrası fonksiyonel sonuçları

AYAK VE AYAK BİLEĞİ TRAVMALARININ DEĞERLENDİRİLMESİNDE ULTRASONOGRAFİ KULLANIMININ ETKİNLİĞİ

25. Ulusal Türk Ortopedi ve Travmatoloji Kongresi 27 Ekim 1 Kasım 2015

ERÝÞKÝN TÝBÝA KIRIKLARININ KÝLÝTLÝ ÝNTRAMEDÜLLER ÇÝVÝLEME ÝLE TEDAVÝSÝ

DÖNEM V - C. GRUBU Ortopedi ve Travmatoloji Stajı Ders Programı 1. Hafta 09/09/2015. ÇARŞAMBA Doğuştan çarpık ayak. Kongenital Pes Ekuinovarus

Tibia pilon kırıklarının cerrahi tedavi sonuçları

Tibia pilon kırıklarında cerrahi yaklaşımlar

İZOLE MEDİAL MALLEOL KIRIKLARININ TEDAVİSİNDE, KIRIK AÇISININ ÖNEMİ VE FİKSASYON YÖNTEMİNİN SONUÇLARA ETKİSİ

Uğur Gönç, Mesut Atabek. LIV Hospital, Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği, Ankara

Femur Boyun Kırıklarında İnternal Fiksasyon

Radius Alt uç Kırıklarından sonra gelişebilen Distal Radioulnar Eklem(DRUE) Sorunlarının Erken Dönemdeki Tedavisi. Dr. Ayhan Kılıç

Sunu Planı. Doç. Dr. HAKAN TOPAÇOĞLU İstanbul Eğitim ve Araştırma Hastanesi. 20 dakika SCIWORA Bana göre normal!! Servikal görüntüleme

TOTBİD DERGİSİ. Editör / Editor Önder Kalenderer

Osteoporotik kırıkların tıbbi tedavisinde ortopedi ve travmatoloji uzmanlarının farkındalığında son on yılda artış var mıdır?

ARAŞTIRMA. Tibia Distal Diafiz Kırıklarında Farklı Cerrahi Tedavi Sonuçlarının Değerlendirilmesi

ÖZGEÇMİŞ. Umut Akgün

Çağdaş Tıp Dergisi 2015;5(2): DOI: /ctd Original Article / Orijinal Araştırma

Tibia Cisim Kırıklarının Oymalı Kilitli İntramedüller Çiviler ile Tedavisi

DEFORMİTE. Sagittal Plan Analizleri (Diz Kontraktürleri) DEFORMİTE (Tedavi Endikasyonlari) DEFORMİTE. Tedavi Endikasyonlari (klinik)

Artroskopi, ortopedik cerrahların eklem içini görerek tanı koydukları ve gerektiğinde

Spondilolistezis. Prof. Dr. Önder Aydıngöz

KOMPARTMAN SENDROMU. Patofizyoloji. KS Nedenleri. Ödem

TİBİA PLATO KIRIKLARI

DİZ MUAYENESİ. Prof. Dr. Bülent Ülkar Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı

HALLUKS VALGUS TEDAVÝSÝNDE UYGULADIÐIMIZ PROKSÝMAL METATARSAL KRESENT OSTEOTOMÝ SONUÇLARIMIZ

Çocuk Ön Kol Kırıklarının Tedavisinde Güncel Kavramlar

YÜKSEK TİBİAL OSTEOTOMİ

3 ve 4 Parçalı Humerus Üst Uç Kırıklarının Kilitli Plak ile Tedavisinde Yaş, Cinsiyet ve Kırık Parça Sayısının İşlevsel Sonuçlara Etkisi

KONSERVATİF TEDAVİ UYGULANAN PLATO TİBİA KIRIKLARINDA RADYOLOJİK VE FONKSİYONEL SONUÇLAR UYUMLU MUDUR?

Türk Ortopedi ve Travmatoloji Eğitim Konseyi (TOTEK) Kurum Ziyaretleri ve Akreditasyon Programı Esasları. ve Akreditasyon Standartları

Doç.Dr.Onur POLAT. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Acil Tıp Anabilim Dalı

Basit ve kompleks dirsek çıkıklarının tedavi sonuçlarının değerlendirilmesi

Proksimal Humerus Kırıklarının Eksternal Fiksasyonla Tedavisi

Spor Yaralanmalarında Konservatif Tedavi. Prof. Dr. Reyhan Çeliker Acıbadem Üniversitesi

Proksimal humerusun iki parçalı kırıklarının eksternal fiksatörle tedavisi

Distal Humerus Kýrýklarýnda Tedavi

Osteoporotik ve nöropatik ayak bileği kırıklarında tedavi yaklaşımı. Ömür Çağlar

Açık Tibia Cisim Kırıklarının Tedavisinde Đlizarov Tipi Sirküler Eksternal Fiksatör Uygulamalarımızın Orta Dönem Sonuçları

Proksimal tibia kırıklarında redüksiyon yöntemleri ve kilitli plak uygulamaları

Proksimal interfalangeal eklemin instabil kırıklı çıkıklarının cerrahi tedavisi

Osteoporotik yaşlı hastalarda pertrokanterik kırıkların eksternal fiksasyonla tedavisi

Sporcularda Omuz Yaralanmaları Dr. Haluk Öztekin

Sunu Planı. Ortopedik Yaralanmalara Genel Bakış Sık Atlanan Ortopedik yaralanmaların nedenleri Olgularla yaralanmaların incelenmesi Sonuç

RADİO-SKAFO-LUNAT ARTRODEZ PERİLUNAT KIRIK ve ÇIKIKLARI. Doç. Dr. Tahsin Beyzadeoğlu Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji AD.

Kırılmanın klinik fizyolojisi

Koronoid çıkıntı kırıkları %5 ila %10 oranında izlenen;

KAPALI TİBİA KIRIKLARINDA İNTRAMEDÜLLER ÇİVİLEME VE İLİZAROV EKSTERNAL FİKSATÖRÜ UYGULAMALARININ SONUÇLARI

Erişkinlerde Önkol Kırıkları

A COMPARISON OF THE ANK NAIL TO CONVENTIONAL FIXATION TECHNIQUES IN WEBER B AND C ANKLE FRACTURES

Pelvis kırıklarında değerlendirme ve sınıflama

SUBTROKANTERIK KIRIKLARıN OERRAHI TEDAViSi

AYAK BILEĞI ORTEZLERI

Transkript:

TOTBİD Dergisi TOTBİD Dergisi 2013;12(2):153-158 Türk Ortopedi ve Travmatoloji Birliği Derneği doi: 10.5606/totbid.dergisi.2013.17 Ayak bileği çevresi kırıkları Fractures around the ankle Mustafa Seyhan Acıbadem Kadıköy Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü, İstanbul Ayak bileği kırıkları, Ortopedik Travmatoloji pratiğinde en sık karşılaşılan kırıklardan olup, çoğu düşük enerjili rotasyonel travmalarla oluşur. Ayak bileği yaralanmalarında radyolojik inceleme gerekliliğine Ottawa kuralları dikkate alınarak karar verilmelidir. Standart travma serisi; ön-arka, dış ve mortis grafileridir. Gerekli hallerde stres grafileri, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) çekilebilir. Ayak bileği kırıklarının sınıflamasında dış malleol kırığı seviyesinin temel alındığı AO/Weber ve yaralanma mekanizmasının dikkate alındığı Lauge-Hansen sınıflamaları sıkça kullanılmaktadır. Kırıkların çoğu stabil, izole malleol kırığı şeklindedir ve konservatif tedavi edilir. Kaymış instabil kırıklar ise, cerrahi tedavi gerektirir. Cerrahi zamanlamada yumuşak dokuların durumu önem taşır. Kompleks yaralanmalarda cerrahiye genellikle dış malleolden başlanır. Dış malleolün anatomik redüksiyonu ile uzantının oluşturulması sağlanır. Dış malleol kırıklarının osteosentezinde lag vidası, 1 /3 tübüler veya anatomik plak kullanılabilir. Anatomik redüksiyon iç malleol için de şarttır ve çoğunlukla iki adet 4 mm kısmi yivli kanüllü vida kullanılır. Tam kopmuş deltoid bağın onarılması stabilite için esastır. Eklem yüzünün %25 inden fazlasını içeren arka malleol kırıkları, posteriyor direkt yaklaşımla veya önden arkaya gönderilen lag vidası ile indirekt yöntemle onarılır. Ameliyat sırasında dış malleolün tespiti tamamlandıktan sonra, sindesmoz stabilitesi skopi altında ameliyat sırası stres testi ile değerlendirilmelidir. Yaralı sindesmoz redükte edilerek sabitlenmelidir. Rijit sabitleme bir veya iki adet 3.5 veya 4.5 mm vida ile üç veya dört korteks geçilerek yapılabilir. Sindesmoz vidalarının en geç üç ay sonra çıkarılması gerekir. Vidaya alternatif olarak kullanılan esnek sabitleme materyalleri biyomekanik yeterlilik bakımından sorgulansa da daha fizyolojik kabul edilmektedir. Ayak bileği kırıklarında komplikasyonlar; pozisyon kaybı, cilt sorunları, enfeksiyon, kaynamama, kötü kaynama, kaynama gecikmesi, artroz, sinostoz, refleks sempatik distrofi ve ayakta kompartman sendromudur. Anahtar sözcükler: Ayak bileği kırıkları; ayak bileği; kırık; mortis; sindesmoz. Ankle fractures are the most frequently seen fractures in Orthopedic Traumatology practice, mostly resulting from low-energy rotational traumas. The need for radiological examination for ankle injuries should be determined according to the Ottawa rules. The standard trauma series include anteroposterior, lateral and mortise views. When necessary, stress graphs, computed tomography (CT) or magnetic resonance imaging (MRI) may be performed. The most commonly used classification systems for ankle fractures are the AO/Weber system which is based on the level of the fracture in the lateral malleolus and the Lauge- Hansen system based on injury mechanism. Most fractures are stable isolated malleolus fractures and are treated conservatively. Displaced unstable fractures require surgical treatment. The state of soft tissues is critical in the timing of surgery. In complex injuries, surgery usually starts at the level of the lateral malleolus. The anatomic reduction of the lateral malleolus provides extension. Lag screws, 1 /3 tubular or anatomic plates may be used for the osteosynthesis of lateral malleolar fractures. Anatomic reduction is also required for fractures of the medial malleolus, which often needs two 4 mm partially threaded cannulated screws. Repairing fully ruptured deltoid ligament is essential for stability. Fractures of the posterior malleolus which involve more than 25% of the joint surface are fixed either with the direct posterior approach or with the indirect method using a lag screw from anterior to posterior. After fixation of the lateral malleolus during surgery, syndesmotic stability should be evaluated using intraoperative stress test under scopy. Syndesmosis injury should be fixed with reduction. Rigid fixation needs three or four cortices with one or two 3.5 or 4.5 mm screws. Syndesmotic screws should be removed at three months maximum. Flexible fixing materials which are used as alternatives to screws are considered more physiological, despite their biomechanical adequacy is questioned. Complications of ankle fractures include loss of position, skin problems, infection, nonunion, malunion, delayed union, arthrosis, synostosis, reflex sympathetic dystrophy and compartment syndrome. Key words: Ankle fractures; ankle; fracture; mortise; syndesmosis. İletişim adresi: Dr. Mustafa Seyhan. Acıbadem Kadıköy Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü, 34718 Acıbadem, Kadıköy, İstanbul. Tel: 0532-317 23 85 Faks: 0216-327 71 17 e-posta: mustafa.seyhan@acibadem.com.tr Geliş tarihi: 20 Temmuz 2012 Kabul tarihi: 24 Aralık 2012

154 Ayak bileği kırıkları ortopedik travmatolojide en sık karşılaşılan kırıklardan olup çoğunlukla düşük enerjili rotasyonel travmalarla oluşur. Daha güçlü ve aksiyel bir travma varlığında ise plafond kırığı gelişir. Kırıkların yaklaşık üçte ikisi izole malleol kırığı şeklindedir. Dış malleol kırıklarında cerrahi gereklilik yaklaşık %11 iken, trimalleoler kırıklarda %74 civarındadır. [1] Yaş, kemik kalitesi ve geçirilmiş ayak bileği kırığı öyküsü başlıca risk faktörlerini oluşturur. En yüksek kırık insidansı yaşlı kadınlardadır. Klinik Hastanın genel tıbbi durumu ve özellikle diyabet varlığı önemlidir. Kırık bölgesi şiş ve cilt genellikle gergindir. Açık kırıklarda yara genellikle içtedir ve noktasal ya da transvers seyirlidir. Ayak bileği bölgesinde şişlik ve cildin durumu özellikle cerrahi tedaviye karar verirken dikkate alınması gereken noktalardır. (a) (c) Mortis görüntülemesi (b) Normal Talokrural açı (83±4 ) (d) TOTBİD Dergisi Özellikle tibiotalar eklemin çıkıklı kırıklarında distal kan dolaşımı kontrol edilmeli, nörolojik muayene yapılmalıdır. Derin ve yüzeyel peroneal sinir ile posterior tibial sinir ayrı ayrı değerlendirilmelidir. Ayak bileği yaralanmalarında radyolojik inceleme gerekliliğine karar verilirken Ottawa kurallarının dikkate alınması önerilmektedir. Buna göre; yaşı 55 ve üzerinde olan, yük vererek yürüyemeyen ve palpasyonla kemik hassasiyeti olan (özellikle malleol arka kısımlarında) hastalarda mutlak radyolojik inceleme gerekliliği vardır. [2] Görüntüleme Ayak bileği travmalarında standart olarak ön-arka, yan ve mortis olmak üzere üç yönlü grafi çekilmelidir. Eğer klinik bulgular varsa krurisin tamamı veya ayak ayrıca görüntülenmelidir. Mortis grafisinde, alt ekstremite kalçadan 15 iç rotasyona çevrilir ve röntgen tüpü transmalleoler düzleme tam dik olarak konumlandırılır. Mortis grafisinde tibia distal eklem yüzü ile malleol uçlarını birleştiren çizgi arasındaki talokrural açı 83±4 olmalı, iç eklem açıklığı 4 mm ve tibiofibuler açıklık 6 mm üzerinde olmamalıdır (Şekil 1). [3] İzole dış malleol kırıklarında deltoid bağ veya sindesmoz üzerinde hassasiyet varsa bağ yaralanması araştırılması için ayak bileği dorsifleksiyona ve dış rotasyona alınarak stres grafisi çekilebilir. [1,4] Analiz edilmesi güç kırıklarda bilgisayarlı tomografiden, şüpheli bağ yaralanması ve talus subkondral kırıklarının ortaya konması için ise manyetik rezonans görüntülemeden (MRG) yararlanılabilir. [5] İç eklem açıklığı Ant Tibiotalar açıklık Şekil 1. Normal ayak bileği motris grafisinde eklem aralığının görünümü, talokrural açı, iç eklem açıklığı ve tibiotalar açıklık. [3] Tip A Tip B Tip C Şekil 2. Ayak bileği kırıkları AO/Weber sınıflamasında dış malleol kırığı seviyesi temel alınır. A tipinde kırık seviyesi plafondun altında, B tipinde plafond hizasında, C tipinde ise plafondun üstündedir. [6]

Ayak bileği çevresi kırıkları SınıflandırmA AO/Weber sınıflaması [1] Bu sınıflama dış malleol kırığı seviyesi temel alınarak yapılır (Şekil 2). [6] A tipinde kırık seviyesi plafondun altında, B tipinde plafond seviyesinde, C tipinde ise plafondun üstündedir. Weber A kırıklar transvers seyirli, Weber B kırıklar genellikle eklem seviyesinden proksimale ve arkaya doğru oblik seyirlidir. Weber A ve B kırıklarında cerrahi endikasyon kırığın stabilitesi ve ayrılma miktarı ile ayak bileği iç yaralanmasının olup olmamasına bağlıdır. Weber tip C kırıklar genellikle instabildir ve beraberinde sindesmoz yırtığı ile iç yaralanma da mevcuttur. Lauge-Hansen sınıflaması [7] 155 Bu sınıflamada ise yaralanma mekanizması temel alınır. Dört temel yaralanma mekanizması tanımlanmıştır. (i) Supinasyon-eksternal rotasyon (SER), (ii) supinasyon-adduksiyon (SAD), (iii) pronasyon-eksternal rotasyon (PER) ve (iv) pronasyonabdüksiyon (PAB). Yaralanma zinciri (Şekil 3) [8] Supinasyon-eksternal rotasyon: 1. Ön-alt tibiofibuler bağ yaralanması. 2. Eklem seviyesinde kısa oblik dış malleol kırığı (Weber B). 3. Arka malleol kırığı veya arka tibiofibuler bağ yaralanması. 4. İç malleol kırığı veya deltoid bağ yaralanması. Supinasyon-adduksiyon: 1. Eklem seviyesinde transvers dış malleol kırığı (Weber A) veya yan talofibuler bağlarda yaralanma. 2. Vertikal iç malleol kırığı ve bazen iç plafond impaksiyonu. Pronasyon-eksternal rotasyon: 1. İç malleol kırığı veya deltoid bağ yaralanması. 2. Ön-alt tibiofibuler bağ yaralanması veya Chaput tuberkül kopma (avulsiyon) kırığı. 3. Eklem seviyesi üstünde fibula kırığı (Weber C). 4. Arka malleol kırığı veya arka tibiofibuler bağ yaralanması. Supinasyon Pronasyon Eksternal rotasyon Adduksiyon Eksternal rotasyon Adduksiyon I I I I İzole iç malleol Ön-alt tibiofibuler Transvers dış malleol kırığı/ kırığı/deltoid bağ bağ yaralanması talofibuler bağlarda yaralanma kopuğu İzole iç malleol kırığı/ deltoid bağ kopuğu II II II II Dış malleol stabil kısa oblik kırığı Transvers dış malleol kırığı Vertikal iç malleol kırığı bazen iç plafond impaksiyonu İç yaralanma ile ön talofibuler bağ sprain/ Chaput tuberkül kırığı İç yaralanma ile ön talofibuler bağ sprain/ Chaput tuberkül kırığı III III III Arka malleol kırığı İç yaralanma ile yüksekte fibula kırığı İç yaralanma ile transvers veya parçalı fibula kırığı bazen ön dış plafondim IV Dış malleol stabil kısa oblik kırığı iç malleol kırığı/ deltoid bağ kopuğu IV İlaveten arka malleol kırığı Şekil 3. Ayak bileği kırıkları Lauge-Hansen sınıflamasında yaralanma mekanizması temel alınır. Supinasyon yaralanmaları; supinasyon-eksternal rotasyon ve supinasyon-adduksiyon, pronasyon yaralanmaları; pronasyon-eksternal rotasyon ve pronasyon-abdüksiyon yaralanmaları olarak incelenir. [8]

156 Pronasyon-abdüksiyon: 1. İç malleol kırığı veya deltoid bağ yaralanması. 2. Ön-alt tibiofibuler bağ yaralanması veya Chaput tüberkül kopma kırığı. 3. Eklem seviyesi üstünde parçalı fibula kırığı (Weber C) bazen ön-yan plafond impaksiyonu. Tedavi Konservatif tedavi İç yaralanmanın eşlik etmediği stabil dış malleol kırıklarına konservatif tedavi uygulanabilir. Bu amaçla altı hafta alçı veya fonksiyonel breys kullanılır. Semptomlar gerilediğinde yük verdirilmeye başlanır. İnstabil kırıklarda ise eğer hiç pozisyon kaybı yoksa konservatif tedavi uygulanabilir. Mortis grafisinde talusun normal pozisyonunda olduğundan emin olunmalıdır. En az dört hafta yük verdirilmeden grafi kontrolleri ile takip gereklidir. Cerrahi tedavi Kaymış instabil kırıklarda ve distal tibiofibuler veya içte açılma mevcutsa cerrahi tedavi gereklidir. Cilt Şekil 4. Pronasyon-eksternal rotasyon yaralanmalı olgu örneği. Dış malleolde eklem seviyesi üzerinde kırık (Weber C) ile iç ve distal tibiofibuler eklem açıklığında artma mevcut. Dış malleol kırığına lag vidaları ve arka-yandan 3.5 mm kilitli plak-vida sistemi ile tespit yapıldı. Sindesmoz için 4.5 mm kortikal vida 4 korteks uygulandı. İç malleole yapışma yerinden kopmuş olan deltoid bağ için vida çapa ile tenodez yapıldı. TOTBİD Dergisi aşırı gergin ise geçici immobilizasyon, elevasyon ve buz uygulanıp yumuşak dokuların daha uygun hale gelmesi beklenebilir. Dış malleol: Kompleks yaralanmalarda cerrahi tedaviye genellikle dış malleolden başlanır. Dış malleol tespitiyle uzunluk sağlanır ve stabiliteye katkı sağlanır. Kırık biçimine göre önce lag vidası, daha sonra yan veya arka-yandan 1 /3 tübüler veya anatomik plak uygulanabilir. Uzun oblik kırıklarda aralarında 1 cm den fazla mesafe bırakarak en az iki vida uygulanabiliyorsa sadece lag vidaları ile tespit tamamlanabilir. [1,9] Arkaya kaymış, distale yakın ve osteoporotik kırıklarda arka antiglide plağı kullanılabilir. [1,10] İç malleol: Yumuşak dokuların araya girmesinden sakınılarak tam bir anatomik redüksiyon yapılmalıdır. Çoğu kırık için iki adet 4 mm kısmi yivli kanüllü vida iyi bir çözüm sağlar. Küçük fragmanlı kırıklarda tel germe yöntemine başvurulabilir. Supinasyonadduksiyon mekanizması ile olan vertikal kırıklarda plafond impaksiyonu olabileceği akılda tutulmalıdır. Böyle kırıklarda impakte bölge kaldırılıp redüksiyon sağlanmalı ve greftleme sonrası gerekiyorsa destek plağı uygulanmalıdır. [1,11] Deltoid bağ: Talusun 1 mm yana kaymasının tibiotalar temas yüzeyini %42 azalttığı bildirilmiştir. [12] Talusun ön-yana kaymasını engelleyen temel faktörün deltoid bağın derin komponenti olduğu hatırlanırsa, tümüyle yaralanmış deltoid bağın onarılması uygun bir tedavi seçeneği olarak görülmektedir. Tibiofibular sindesmoz: Ameliyat sırasında, dış malleol tespiti sonrası skopi ile dış rotasyon ve eversiyon zorlaması ile sindesmoz stabilitesi kontrol edilir. Pronasyon-eksternal rotasyon veya pronasyonabdüksiyon mekanizması ile meydana gelen Weber C kırıklarda ve supinasyon-eksternal rotasyon mekanizması ile meydana gelen Weber B kırıkların yaklaşık üçte birinde sindesmoz yaralanması olur. [1,13] Yaralı sindesmoz redükte edilerek sabitlenmelidir. Rijit sabitleme tibiotalar eklemin 2 cm üzerinden ekleme paralel, fibuladan tibiaya ve 30 öne doğru, kortikal vida ile yapılır (Şekil 4). [14] Bazen daha yukarıdan ikinci bir vida göndermek gerekebilir. Sindesmoz vidasının 3. veya 4. kortekse gönderilmesi arasında belirgin fark görülmezken 4.5 mm vida 3.5 mm vidaya göre biyomekanik olarak avantajlı bulunmuştur. [14-16] Vidanın en geç üç ay sonra çıkarılması gerekir. Vida çıkarılmaz ve kırılmadan kalırsa sonuca olumsuz etki eder. [1,17] Vidaya alternatif olarak son yıllarda esnek tespit materyalleri kullanılmaya başlanmıştır. Biyomekanik yeterlilikle ilgili kuşkulara rağmen implant çıkarma gerekliliğinin düşüklüğü ve dinamik olmaları nedeniyle daha

Ayak bileği çevresi kırıkları 157 Şekil 5. Sindesmozun ve deltoid bağın yaralandığı Weber B, supinasyon-eksternal rotasyon yaralanmalı olguda dış malleol kırığına lag vidaları ve arka-yandan 2.7/3.5 mm anatomik kilitli plak-vida sistemi ile tespit yapıldı. Sindesmoz için esnek tespit materyali uygulandı. İç malleole yapışma yerinden kopmuş olan deltoid bağ için vida çapa ile tenodez yapıldı. Solda esnek tespit materyali (TightRope ) ve sağda vida çapanın şematik görünümü. fizyolojik kabul edilmeleri esnek tespit yönteminin avantajları olarak gösterilmektedir (Şekil 5). [18-23] Fibula proksimal yarısındaki kırıkla birlikte sindesmoz ve ayak bileği iç yaralanmasının olduğu Maisonneuve yaralanmalarında, güç olduğu bilinen proksimal fibula tespiti yerine distal sindesmozun redüksiyonu ve perkütan tespiti önerilmektedir. [24] Arka malleol: Eklem yüzünün %25 inden fazlasını içeren kırıklar ve fibula tespiti sonrası arkaya yarı çıkık devam ediyorsa cerrahi tedavi gerekir. Posterior direkt yaklaşımla destek plağı veya arkadan öne lag vidası ya da indirekt teknikle önden arkaya lag vidası uygulanabilir. [1,25-27] Direkt yaklaşım planlanmışsa arka yan insizyon yapılmalı, yan malleolden önce arka malleole müdahale edilmelidir (Şekil 6). [25] Eşlik eden yaralanmalar: Tibiotalar çıkık, talus kubbesinin osteokondral kırıkları, anteriorinferior talofibuler bağın tibiadan (Chaput) veya fibuladan (Wagstaffe) kopma kırıkları, supinasyon-adduksiyon yaralanmalarında tibia distal içinde impaksiyon kırığı, pronasyon-abduksiyon yaralanmalarında tibia distal ön yanında impaksiyon kırığı beraber görülebilen yaralanmalardandır. [1,28] Komplikasyonlar İnstabil kırıkların konservatif tedavisinde en sık karşılaşılan sorun pozisyon kaybıdır. Cerrahi tedavide ise cilt sorunları ile sık karşılaşılır. Gergin cilt, turnike altında müdahale, yumuşak doku cerrahisinin titiz olmayışı ve diyabet cilt sorunu riskini artırır. Kapalı kırıklarda enfeksiyon riski %2 nin altında olmakla birlikte çoğunluğu cilt sorunlarını takiben gelişir. Kaynamama daha çok iç malleol kırıklarında olur ve nedeni çoğu zaman yetersiz redüksiyondur. Kötü kaynama dış malleolde kısalık veya rotasyon, tibiotalar veya iç eklem aralığında fazla açıklık ya da ayrılmış arka malleol şeklinde Şekil 6. Büyük arka malleol fragmanlı atipik trimalleoler kırıkta arka-iç insizyonla önce arka malleole açık redüksiyon yapıldıktan sonra önden arkaya gönderilen iki adet 4 mm kanüllü vida ile tespit yapıldı. Daha sonra iç malleole biri transvers iki adet 4 mm kanülü vida ile tespit yapıldı. Son olarak dış malleole 2.7 mm lag vidaları ve arka-dıştan 3.5 mm kilitli plak-vida sistemi ile tespit uygulandı. Ameliyat sırasında yapılan stres testinde sindesmozun sağlam olduğu görüldü.

158 TOTBİD Dergisi olabilir. Kaynama gecikmesi daha çok iç malleolde olur. Post-travmatik artroz, yaralanma sırasında olan kıkırdak travmasına bağlı olarak veya yetersiz redüksiyon sonucu olabilir. Nadir görülen diğer komplikasyonlar arasında tibiofibuler sinostoz, refleks sempatik distrofi ve ayakta kompartman sendromu sayılabilir. [1] KAYNAKLAR 1. Sanders D. Fractures of theankleandtibialplafond. In: Lieberman JR, editor. AAOS comprehensiveorthopaedic reviev 5th ed. New York: American Academy of Orthopaedic Surgeons; 2009. p. 659-76. 2. Stiell IG, McKnight RD, Greenberg GH, McDowell I, Nair RC, Wells GA, et al. Implementation of the Ottawa ankle rules. JAMA 1994;271:827-32. 3. Browner B, Jupiter J, Levine A, editors. Skeletal trauma: fractures, dislocations, and ligamentous injuries. 2nd ed. Philadelphia: W.B. Saunders; 1997. 4. DeAngelis NA, Eskander MS, French BG. Does medial tenderness predict deep deltoid ligament incompetence in supination-external rotation type ankle fractures? J Orthop Trauma 2007;21:244-7. 5. Gardner MJ, Demetrakopoulos D, Briggs SM, Helfet DL, Lorich DG. The ability of the Lauge-Hansen classification to predict ligament injury and mechanism in ankle fractures: an MRI study. J Orthop Trauma 2006;20:267-72. 6. Michelson JD. Ankle fractures resulting from rotational injuries. J Am Acad Orthop Surg 2003;11:403-12. 7. Lauge-Hansen N. Fractures of the ankle. II. Combined experimental-surgical and experimental-roentgenologic investigations. Arch Surg 1950;60:957-85. 8. Buchholz RW, Court-Brown CM, Heckman JD, Tornetta P, editors. Rockwoodand green s fractures in adults. 6th ed. Philadelphia: Lippincott Williams &Wilkins; 2006. 9. Tornetta P 3rd, Creevy W. Lag screw only fixation of the lateral malleolus. J Orthop Trauma 2001;15:119-21. 10. Minihane KP, Lee C, Ahn C, Zhang LQ, Merk BR. Comparison of lateral locking plate and antiglide plate for fixation of distal fibular fractures in osteoporotic bone: a biomechanical study. J Orthop Trauma 2006;20:562-6. 11. McConnell T, Tornetta P 3rd. Marginal plafond impaction in association with supination-adduction ankle fractures: a report of eight cases. J Orthop Trauma 2001;15:447-9. 12. Ramsey PL, Hamilton W. Changes in tibiotalar area of contact caused by lateral talar shift. J Bone Joint Surg [Am] 1976;58:356-7. 13. Stark E, Tornetta P 3rd, Creevy WR. Syndesmotic instability in Weber B ankle fractures: a clinical evaluation. J Orthop Trauma 2007;21:643-6. 14. Nousiainen MT, McConnell AJ, Zdero R, McKee MD, Bhandari M, Schemitsch EH. The influence of the number of cortices of screw purchase and ankle position in Weber C ankle fracture fixation. J Orthop Trauma 2008;22:473-8. doi: 10.1097/BOT.0b013e31817ae635. 15. Thompson MC, Gesink DS. Biomechanical comparison of syndesmosis fixation with 3.5- and 4.5-millimeter stainless steel screws. Foot Ankle Int 2000;21:736-41. 16. Wikerøy AK, Høiness PR, Andreassen GS, Hellund JC, Madsen JE. No difference in functional and radiographic results 8.4 years after quadricortical compared with tricortical syndesmosis fixation in ankle fractures. J Orthop Trauma 2010;24:17-23. doi: 10.1097/BOT.0b013e3181bedca1. 17. Manjoo A, Sanders DW, Tieszer C, MacLeod MD. Functional and radiographic results of patients with syndesmotic screw fixation: implications for screw removal. J Orthop Trauma 2010;24:2-6. doi: 10.1097/BOT.0b013e3181a9f7a5. 18. Klitzman R, Zhao H, Zhang LQ, Strohmeyer G, Vora A. Suture-button versus screw fixation of the syndesmosis: a biomechanical analysis. Foot Ankle Int 2010;31:69-75. doi: 10.3113/FAI.2010.0069. 19. Cottom JM, Hyer CF, Philbin TM, Berlet GC. Transosseous fixation of the distal tibiofibular syndesmosis: comparison of an interosseous suture and endobutton to traditional screw fixation in 50 cases. J Foot Ankle Surg 2009;48:620-30. doi: 10.1053/j.jfas.2009.07.013. 20. Naqvi GA, Shafqat A, Awan N. Tightrope fixation of ankle syndesmosis injuries: clinical outcome, complications and technique modification. Injury 2012;43:838-42. doi: 10.1016/j.injury.2011.10.002. 21. Cottom JM, Hyer CF, Philbin TM, Berlet GC. Treatment of syndesmotic disruptions with the Arthrex Tightrope: a report of 25 cases. Foot Ankle Int 2008;29:773-80. doi: 10.3113/FAI.2008.0773. 22. Thornes B, Shannon F, Guiney AM, Hession P, Masterson E. Suture-button syndesmosis fixation: accelerated rehabilitation and improved outcomes. Clin Orthop Relat Res 2005;431:207-12. 23. Schepers T. Acute distal tibiofibular syndesmosis injury: a systematic review of suture-button versus syndesmotic screw repair. Int Orthop 2012;36:1199-206. doi: 10.1007/ s00264-012-1500-2. 24. Pelton K, Thordarson DB, Barnwell J. Open versus closed treatment of the fibula in Maissoneuve injuries. Foot Ankle Int 2010;31:604-8. doi: 10.3113/FAI.2010.0604. 25. Tornetta P 3rd, Ostrum RF, Trafton PG. Trimalleolar ankle fracture. J Orthop Trauma 2001;15:588-90. 26. Tornetta P 3rd, Ricci W, Nork S, Collinge C, Steen B. The posterolateral approach to the tibia for displaced posterior malleolar injuries. J Orthop Trauma 2011;25:123-6. doi: 10.1097/BOT.0b013e3181e47d29. 27. Bois AJ, Dust W. Posterior fracture dislocation of the ankle: technique and clinical experience using a posteromedial surgical approach. J Orthop Trauma 2008;22:629-36. doi: 10.1097/BOT.0b013e318184ba4e. 28. Tornetta P 3rd, Collinge C, Karges DE. Ankle fracture. J Orthop Trauma 2001;15:304-6.