FRANSA DA SOSYAL POLİTİKANIN GELİŞİMİNDE LOUIS RENÉ VILLERMÉ NİN ETKİSİ

Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, Yıl: 3, Sayı: 13, Haziran 2015, s. 454-462 Bekir GÜZEL 1 FRANSA DA SOSYAL POLİTİKANIN GELİŞİMİNDE LOUIS RENÉ VILLERMÉ NİN ETKİSİ Özet Günümüzde sosyal devlet sisteminin temelinde yer alan ve bireylerin hayat standartları ile sosyal refah seviyelerinin yükseltilmesi, toplumsal eşitsizliğin giderilmesi ve sefaletin önlenmesi gibi amaçları olan sosyal politika uygulamalarının ilk ortaya çıkışındaki temel amaç işçi olarak çalıştırılan çocukların çalışma şartlarının düzenlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda ilk uygulama 1802 yılında İngiltere de hayata geçirilmiştir. Daha sonra başta Almanya, Belçika, Hollanda ve Fransa olmak üzere pek çok Avrupa ülkesi çocuk işçilere yönelik çeşitli sosyal politika uygulamaları gerçekleştirmiştir. Fransa da işçi çocuklara, sosyal politika tedbiri olarak, ilk defa 3 Ocak 1813 İmparatorluk Fermanı nda yer verilmektedir. Bu ferman genel olarak kolluk kuvvetlerinin madendeki çalışma koşullarını düzenlemesine yönelik çıkarılmıştır. Ancak fermanın 29. maddesi 10 yaşından küçük çocukların madenlerde çalıştırılmalarını yasaklamaktadır. Doğrudan işçi çocuklara yönelik ilk yasal uygulama Orléans Dükü Louis-Philippe döneminde 22 Mart 1841 Yasası adı altında uygulanmıştır. Bu yasayla çocukların işletmelerdeki, fabrikalardaki ve atölyelerdeki çalışma koşulları ve süreleri düzenlenmiştir. Bu yasa Fransa da uygulamaya konulan ilk kapsamlı sosyal politika tedbiri olarak da kabul edilmektedir. Bu yasal düzenleme Dr. Louis René Villermé nin 1840 yılında tamamladığı İpek, Pamuklu ve Yünlü Sanayiinde Çalışan İşçilerin Fiziki ve Ahlaki Durumlarının Tablosu (Tableau de l'état physique et moral des ouvriers employés dans les manufactures de coton, de laine et de soie) adlı raporu neticesinde kabul edilmiştir. Bu yüzden bu çalışmada Fransa daki sosyal politikanın ortaya çıkışında ve gelişiminde Dr. Villermé nin etkisi ve önemi değerlendirilecektir. Anahtar Kelimeler: Louis René Villermé, sosyal politika, işçi çocuklar, sosyal devlet, sosyal refah. 1 Okt., Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Yabancı Diller Yüksekokulu, bekirguzell@gmail.com

455 Fransa da Sosyal Politikanın Gelişiminde Louis René Villermé nin Etkisi THE EFFECT OF LOUIS RENÉ VILLERMÉ ON THE IMPROVEMENT OF SOCIAL POLICY IN FRANCE Abstract As the fundamental of today s social state system, social policy and practices which aim to rise individuals standard of living and social welfare, dealing with social inequality and poverty emerged mainly in order to improve working conditions of child labor. Accordingly, the first practice was launched in 1802 in the UK. Afterwards, many European countries, notably; Germany, Belgium, Netherlands, and France implemented social policy practices aimed at child labor. In France, child workers were for the first time mentioned in the Imperial Order on January 3, 1813. That order was generally aimed at improving working conditions of law-enforcement officers in coal mines. However, 29th article of the order banned working of children under the age of 10. The first legal practice directly on child workers was during the reign of Louis-Philippe, under the name of March 22, 1841 Law. With this law, working conditions and working hours of the children in factories, companies and ateliers was organized. This law is accepted as the first comprehensive social policy measure in France and it was revealed by Dr. Louis René Villermé s report, A description of the physical and moral state of workers employed in cotton, wool and silk mills (Tableau de l'état physique et moral des ouvriers employés dans les manufactures de coton, de laine et de soie), which was completed in 1840. Thus; in this study, the effect and significance of Dr. Villermé on the emergence and improvement of social policy in France are discussed. Key Words: Louis René Villermé, social policy, children workers, social state, social welfare. 1. Giriş Modern toplumun doğuşuyla birlikte ortaya çıkan sosyal politika kavramı ilk defa 19. Yüzyıl da kullanılmıştır. İngilizcede social policy, Fransızcada politique sociale, Almancada ise sozialpolitik olarak ifade edilen sosyal politika kavramı Türkçeye batı dillerinden geçmiştir. Sosyal politika kavramının ilk olarak sanayileşme hareketlerinin sonucunda oluşan toplumsal eşitsizliklere bağlı olarak ortaya çıkan toplumsal çatışmaların önlenmesi için devlet tarafından alınan tedbirleri ifade etmek için kullanıldığını görmekteyiz. Ancak günümüzde sosyal politika kavramı ile ilgili dar ve geniş anlamlarda pek çok tanımla karşılaşmaktayız. Tokol ve Alper, dar anlamda sosyal politikayı sanayileşme sonrası kötü çalışma koşulları ve yoksulluk içerisinde emek ve sermaye sahipleri arasındaki eşitsizlik ve kavgayı sona erdirerek ekonomik ve sosyal hayatta düzenin oluşturulmasına yönelik politikalar bütünü olarak tanımlamaktadır (Tokol & Alper, 2011: 3). Sargutan a göre ise dar anlamda sosyal politika çalışma hayatını ilgilendiren sosyal politikalar ile temel sosyal yardımlar ve hizmetlerin uygulaması politikalarını içerir şekilde, yoğun ve öncelikli olarak kullanılmaktadır. (Sargutan, 2006:7). Yukarıda da görüldüğü üzere sosyal politika kavramı ilk ortaya çıktığı yıllarda genellikle çalışma hayatını ilgilendiren konularla ilgilidir. Ancak daha sonraki süreçte yaşanan hızlı sanayileşmenin olumsuz etkileri toplumun her alanında hissedilmeye başlayınca sosyal politikanın müdahale alanı da genişlemiştir. Böylece dar anlamda kullanılan bir sosyal politika kavramı da yetersiz kalmıştır. Bu yüzden sosyal politika kavramı geniş anlamda, toplumun tüm kesimlerini bir bütün olarak

Bekir Güzel 456 ele alan ve toplumla ilgili sorunlara sınıf ayrımı gözetmeksizin müdahale eden bir disiplin olarak ifade edilmeye başlanmıştır. Koray a göre geniş anlamda sosyal politika bir yandan geniş toplumsal kesimlere yönelmekte, öte yandan bu kesimler içinde yer alan özel grupların sorunlarıyla ilgilenmektedir. Kadın politikaları, özürlülere yönelik politikalar, gençlere ve çocuklara yönelik politikalar artık sosyal politikanın ana konuları içinde yer almaktadır. (alıntılayan Ören, 2013: 31); (aktaran Koray, 2000: 11). Sargutan a göre ise sosyal politika kavramı geniş anlamda eğitimden spora, kültürden ekonomiye ve daha pek çok konuya uzanan, sosyal hayatın bütün alanları için politikaları içerir. (Sargutan, 2006: 7). 2. Sosyal Politikanın Ortaya Çıkışı ve Gelişimi Tarihte gerçek anlamda ilk sosyal politika tedbirlerinin 19. Yüzyıl ın ilk yıllarında, 1802 yılında, İngiltere de uygulanmaya başlandığını görmekteyiz. Bu yüzyılın başlarında sosyal politika alanında yaşanan gelişmelerde Aydınlanma Çağı sonrasında ortaya çıkan ve gelişen düşünce ve doktrinlerin etkisi oldukça büyüktür. Özellikle Amerika da yayınlanan Amerikan Bağımsızlık Bildirisi, Virginia Hakları Bildirisi ve Amerikan İnsan Hakları Belgesi belgeleri ile Fransız Devrimi nden sonra yayınlanan Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi belgesi oldukça önemlidir. Sosyal politika tedbirleri İngiltere den sonra Almanya, Belçika, Fransa ve İsviçre gibi ülkelerde de uygulanmaya başlamıştır. Bu dönemde uygulanan sosyal politika tedbirlerine bakıldığında hemen hepsinin iş hayatına, özellikle de çocuk işçiliğine, yönelik olduğu görülmektedir. Örneğin, 1802 yılında İngiltere de çıkarılan Fabrika Kanunu (Factory Act) 8 yaşından küçük çocukların fabrikalarda çalıştırılmasını yasaklayan, gece çalışmasını ve çalışma sürelerini düzenleyen bir kanundur. İngiltere de daha sonraki süreçte yine iş hayatına ve çocuk işçiliğine yönelik pek çok Fabrika Kanunu yürürlüğü girmiştir. İngiltere de ve diğer Avrupa ülkelerinde yaşanan gelişmelere paralel olarak Fransa da ilk sosyal politika tedbiri olarak Napoléon Bonaparte döneminde, 3 Ocak 1813 tarihinde, 10 yaşından küçük çocukların madende çalışmalarını yasaklayan bir ferman çıkarılmıştır. Genel olarak kolluk kuvvetlerinin madendeki çalışma koşullarını düzenlemelerine yönelik çıkarılan 3 Ocak 1813 İmparatorluk Fermanı nın (Décret impérial du 3 Janvier 1813) 2. bölümünde yer alan 29. madde açık bir şekilde 10 yaşından küçük çocukların yer altında veya madenin herhangi bir yerinde çalıştırılmasını yasaklamaktadır. (http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k58280941) 3 Ocak 1813 İmparatorluk Fermanı nın ardından ilk olarak Orléans Dükü Louis-Philippe döneminde çocukların işletmelerde, fabrikalarda ve atölyelerde çalışmalarını düzenleyen 22 Mart 1841 Yasası çıkarılmıştır. Bu yasanın 1. maddesine göre hiçbir çocuk yasada belirten koşullar dışında işe alınamaz ve çalıştırılamaz. Yasaya göre hiçbir işletme, fabrika ve atölye 8 yaşından küçük çocukları işe alamaz ve çalıştıramaz. Ayrıca; 8 ile 12 yaş arasındaki çocuklar günde 8 saatten fazla çalıştırılamazlar, 12 ile 16 yaş arasındaki çocuklar da günde 12 saatten fazla çalıştırılamazlar, 13 yaşından küçük çocuklar gece vardiyalarında çalıştırılamazlar, 16 yaşından küçük olan hiçbir çocuk pazar günleri ve bayramlarda çalıştırılamaz. Bu maddelerinden dolayı 22 Mart 1841 Yasası Fransa da uygulamaya konulan ilk kapsamlı sosyal politika tedbiri olarak kabul edilmektedir. Ancak bu yasanın çıkmasında ve söz konusu tedbirlerin alınmasında Senatör Charles Dupin ve Dr. Louis René Villermé nin

457 Fransa da Sosyal Politikanın Gelişiminde Louis René Villermé nin Etkisi çalışmalarının ve mücadelelerinin önemi büyüktür. Biz bu çalışmamızda özellikle Dr. Villermé nin çalışmaları ve katkıları üzerinde duracağız. 3. Louis René Villermé Louis René Villermé 10 Mayıs 1782 tarihinde Paris te doğmuştur. Babası savcı, büyük babası doktor olan Villermé büyük babasının izinden giderek tıp eğitimi almıştır. Tıp eğitimini tamamladıktan sonra orduya girmiştir. Orduda doktor olarak görev yapan Villermé burada çeşitli tezler hazırlamıştır. Daha sonra 1818 yılında toplumdaki eşitsizliklerle ilgili konularda daha detaylı çalışmalar yapabilmek için ordu doktorluğundan ayrılmıştır. Sonraki süreçte yoksulluğun, açlığın ve düzensiz beslenmenin insan sağlığına etkileri üzerine pek çok makale yayınlamıştır. Ayrıca 1820 yılına cezaevlerinin içinde bulundukları durumlarla ilgili yayınladığı Des prisons telles qu'elles sont et telles qu'elles devraient être adlı eseriyle dikkatleri üzerine çekmiştir. Bu eseri sayesinde kazandığı ünle 1832 yılında Fransız Tinsel ve Siyasi Bilimler Akademisi ne (Académie des sciences morales et politiques) seçilmiştir. Daha sonra 8 Kasım 1834 te Akademi tarafından, 4000 frank bütçe sağlanarak, işçi sınıfının fiziki ve ahlaki durumu ile ilgili bir çalışma yapmak üzere görevlendirilmiştir. Bu çalışma için Dr. Villermé, Fransa nın ve İsviçre nin bazı bölgelerinde çeşitli işletmeleri gezerek pek çok bilgiler ve istatistiksel veriler toplamıştır. Bu bilgiler genel hatlarıyla işçilerin- özellikle de çocukların ve kadınların- çalışma koşulları, aldıkları ücretler, yaşam şekilleri ve beslenme alışkanlıkları ile ilgilidir. Dr. Villermé nesnel bir çalışma gerçekleştirebilmek için sadece işyerlerini ziyaret etmekle yetinmemiş aynı zamanda işçilerin evlerini de ziyaret etmiştir. Bu konuyu raporunun önsözünde şu şekilde ifade etmektedir. [ ] bu araştırma için işçiyi atölyeden evine kadar takip ettim. Evine onunla birlikte girdim, onunla ilgili çalışmalarımı aile yaşamının içinde gerçekleştirdim; onların yemeğine eşlik ettim. Daha fazlasını da yaptım; onların doğum sancılarını, doğumlarını ve yaptıkları ev işlerini gözlemledim [ ] (Villermé, 1971: 24). Dr. Villermé bu ziyaretlerinde karşılaştığı her şeyi en ince ayrıntısına kadar not ederek raporunda yer vermiştir. En nihayetinde 5 yıla yakın bir süre yürüttüğü çalışmalarını, tekstil sektörü ile sınırlı tutarak, yaklaşık 900 sayfalık bir rapor hazırlayıp Fransız Tinsel ve Siyasi Bilimler Akademisi ne sunmuştur. Akademiye sunulan rapor 1840 yılında, 458 ve 451 sayfalık iki cilt halinde İpek, Pamuklu ve Yünlü Sanayiinde Çalışan İşçilerin Fiziki ve Ahlaki Durumlarının Tablosu (Tableau de l'état physique et moral des ouvriers employés dans les manufactures de coton, de laine et de soie) başlığı altında yayınlanmıştır. Bu rapor özellikle işçi çocuklar ve işçi kadınlar hakkında içerdiği bilgiler nedeniyle Fransa da büyük yankı uyandırmıştır. Böylece Fransa daki insanlık dışı çalışma koşulları sadece duyarlı kişiler için değil toplumun hemen her kesimi için vicdanı ve insani bir sorun haline gelmiştir. 4. İpek, Pamuklu ve Yünlü Sanayiinde Çalışan İşçilerin Fiziki ve Ahlaki Durumlarının Tablosu Dr. Villermé nin iki ciltten oluşan bu raporunun birinci cildinde üç bölüm yer almaktadır. Birinci bölüm pamuk sektöründe çalışan işçilerle ve bu sektörlerde faaliyet gösteren fabrikalarla ilgilidir. İkinci bölüm yün sektörüyle ve bu sektördeki fabrikalarla ilgilidir. Üçüncü bölümde ise ipek sanayiinde çalışan işçilerle ve fabrikalarla ilgili bilgiler yer almaktadır. Özellikle

Bekir Güzel 458 Fransa nın kuzeyinde ve doğusunda yer alan fabrikalara odaklanan Dr. Villermé araştırmalarına 1835 yılı şubat ayında başlamıştır. İlk olarak Lyon ve Saint-Etienne bölgelerinde incelemelerde bulunmuş ve elde ettiği bilgileri mayıs ayında Zurich te ziyaret ettiği fabrikalarla karşılaştırmıştır. Daha sonra Mulhouse, Lille, Rouen ve Nîmes gibi şehirleri de ziyaret ederek bilgiler toplamıştır. Dr. Villermé raporunun birinci cildinde işçilerin ve fabrikaların içinde bulunduğu genel konjonktürü yansıtabilmek için genellikle istatistiksel bilgilere yer vermiştir. Birinci cildin sonunda ise ilk üç bölümde değindiği konuları ve verdiği bilgileri özetlemektedir. İnceleme altına aldığımız kesim içinde en fakirleri pamuklu sanayide çalışan işçiler arasındadır ve bu sektörde yün sanayinde olduğu gibi en kötü durumda olanlar düz kumaş dokuyan vasıfsız dokuma işçileridir. Ancak buna karşın ipek işçileri arasında dokumacı en iyi gündeliği alan kişidir. Lyon da dokumacı kadınların dokuma işinin çocuklarını emzirmekten daha karlı olduğundan zaman kaybetmemek için çocuklarını sütannelere verdiklerini gördüm. (Villermé, 1971: 131). Dr. Villermé ikinci ciltte istatistiksel bilgilerden ziyade işçilerin maddi durumlarına, gelenek ve göreneklerine, yaşam biçimlerine (inançsızlıklarına, sarhoşluklarına, düşüncesizliklerine, fabrika sahiplerine olan sitemlerine), günlük çalışma sürelerine, sağlık durumlarına ve işletmelerde işe alınan çocuklarına yer vermiştir. İkinci cildin ilk satırlarında Dr. Villermé aşağıdaki ifadelere yer vermektedir. Bizim Fransız Devrimi mizden beri, göçmenlerin yoğun bir şekilde Fransa ya dönüşüne rağmen, sefalet oldukça azalmıştır. Ayrıca bugün zenginlik ve sağladığı ayrıcalık hiç olmadığı kadar azdır, bizim aramızda ayrıcalık tek bir sınıfa aitti: ancak bugün herkes ona sahip olmak için can atıyor. Bu yüzden fakirler içinde bulundukları şartlar geçmişe nazaran daha iyi olmasına rağmen kendilerini daha mutsuz saymaktadırlar. (Villermé, 1971: 133). Bu sözler o dönemde ekonomik açıdan fakir olarak algılanan işçilerin kendilerini nasıl gördüklerini yansıtması açısından oldukça önemlidir. Raporda işçilerin yaşadıkları mahalleler, sokaklar, toplandıkları ve eğlendikleri yerler tüm ayrıntıları ile yansıtılmaktadır. Manzara hiç de iç açıcı değildir! Dr. Villermé ikinci ciltte genel olarak dar, pis ve karanlık sokaklarda bulunan tek odalı evlerde yaşayan işçileri ve ailelerini tüm detaylarıyla tasvir etmektedir. Bu tek odalı işçi evlerinde bütün yataklar; eğer varsa masalar, sandalyeler ve mutfak malzemeleri üst üste yığılmış durumdadır. Aile üyelerinin hiçbir özel yaşam alanı bulunmamaktadır. İkinci ciltte yer alan bazı bölümler işçilerin aldıkları ücretlerle ilgilidir. Dr. Villermé nin yapmış olduğu araştırmaya göre erkekler günlük ortalama 2 frank, kadınlar 1 frank, 13-16 yaş arası çocuklar 0.75 frank ve 8-12 yaş arası çocuklar ise 0.45 frank kazanmaktadır. Çocukların kazandıkları her yıl günlük bir metelik artmaktadır (Villermé, 1971:134). Raporda yer alan aşağıdaki tablodan işçilerin yıllık kazançlarını görmemiz mümkündür. Kadınların aldıkları ücretlerin oranı kocalarının aldıkları ücretlere oranla genellikle o kadar düşüktür ki sanki kocalarının aldıkları ücretleri tümlemek içindir. Örneğin Rouen Fabrikası nda, bir pamuk dokuma fabrikasında çalışan vasıfsız işçilerin ekmeğin pahalı, insanların fakir olduğu zamanda aldıkları aşağıdaki gibi değişen ücretleri görmekteyiz.

459 Fransa da Sosyal Politikanın Gelişiminde Louis René Villermé nin Etkisi Erkekler yıllık 454 ile 785,56 frank arasında, Kadınlar yıllık 252 ile 264,52 frank arasında, 14-16 yaş arası genç insanlar 200 ile 260 frank arasında, 12-14 yaş arası genç insanlar 152 ile 182 frank arasında, 10-12 yaş arası çocuklar 145 ile 156 frank arasında, 7-9 yaş arası çocuklar 104 frank civarında kazanmaktadır. (Villermé, 1971: 134). Bu raporda kadın bir işçinin, erkek olan bir işçinin aldığı ücretin yarısından da azını aldığı açık bir şekilde görülmektedir. 10-12 yaş arası çocuklara da yetişkin erkeklere ödenen paranın neredeyse beşte biri ödenmektedir. Ayrıca bu bölümde işçilerin kazandıkları ücrete karşılık yiyecek-içecek, giyecek ve barınma için ödedikleri ücretler de belirtilmektedir. Örneğin Rouen fabrikasında çalışan vasıfsız işçilerin yukarıda belirtilen yıllık gelirlerine göre günlük giderleri aşağıdaki gibidir. Yiyecek (kuruş) Giyecek (kuruş) Çamaşır Barınma Yıkama (kuruş) (Kuruş) Erkek 0.70 0.75 frank 0.9 0.15 frank 0.3 0.4 frank 0.8 0.10 frank Kadın 0.65 0.69 frank 0.7 0.17 frank 0.5 0.11 frank 0.9 0.10 frank 6 yaşında bir çocuk 12-16 yaş arası genç bir işçi 0.69 0.72 frank 0.10 0.11 frank 0.5 0.7 frank 0.78 frank 0.9 frank 0.5 frank (Villermé, 1971: 136) Yukarıdaki tabloda da görüldüğü üzere ebeveynlerinin yardımı olmaksızın çocukların kazandıkları ücrete göre düzenli, sağlıklı ve dengeli beslenebilmeleri imkânsızdır. Dr. Villermé raporunda 5 veya 6 yaşlarından itibaren fabrikalarda çalıştırılmaya başlanan ve günlük 15-16 saate kadar çalışmak zorunda bırakılan bu çocuklara sıkça yer vermektedir. Çocuklar henüz okuma ve yazma öğrenmeden fabrikalarda çalıştırmaktadırlar. Geceleri ve pazarları eğitim veren okullar açılmış olsa da 14-15 saatlik çalışmanın ya da gece vardiyasının ardından çocukların bu okullarda eğitimlerine devam edebilmeleri imkânsızdır. Bu konuda ailelerin kayıtsızlığı da oldukça sık karşılaşılan bir durumdur (Villermé, 1971:155). Ayrıca Dr. Villermé gerek fabrikalara gerekse işçi evlerine yapmış olduğu ziyaretlerde düzensiz ve dengesiz beslenmeye bağlı olarak pek çok çocukta raşitizm adı verilen gelişim bozukluğu hastalığı tespit etmiştir. Bu hastalık yüzünden pek çok çocuk erken yaşlarda hayatını kaybetmektedir. İşçi ailelerinin çocukları sadece eğitim ve beslenme konularında sorun yaşamamaktadırlar. Dr. Villermé nin raporunda çocuklar arasında yaygın olan ahlaksızlık ve yozlaşmışlık da önemli bir toplumsal sorun olarak belirtilmektedir. Çocuklar fabrikalarda kendilerinden yaşça büyük kişilerin arasında bulunmaktadırlar. Bu durum onların cinsellik, alkol, sigara, uyuşturucu madde vb. pek çok konu hakkında henüz çok küçük yaşlardan itibaren

Bekir Güzel 460 deneyim sahibi olmalarına yol açmaktadır. Çocuklar fabrikada çalışan diğer yetişkinler tarafından çeşitli yollarla şiddete ve istismara da maruz kalmaktadırlar. Bu durum çocuklarda beslenmeye ve aşırı çalışmaya bağlı olarak ortaya çıkan fiziksel bozukluğa ek olarak ahlaki bozukluğu da beraberinde getirmektedir. Dr. Villermé fabrikalarda çalışan kişilerle yaptığı görüşmelerde pek çok yetişkinin çocuklara karşı fiziksel şiddet uyguladıklarını itiraf ettiklerini belirtmektedir. Biz fabrikalarımızda çocuklarımıza yönelik kötü muameleler yapmamalıyız, yani onları artık dövmemeliyiz. Yöneticiler bunu savunmaktadırlar Ben kendimi çocuklara dayak atmayı haklı görecek yöneticiler olduğu sürece büyük çoğunluğun, özellikle de zengin fabrikatörlerin, bundan bir üzüntü duymayacağına inandırdım. Ancak peç çok ustabaşı ve vasıfsız işçi bana çocukları dövdüklerini itiraf etti (Villermé, 1971:156). Dr. Villermé yapmış olduğu araştırmalar ve incelemeler neticesinde raporunda işçi çocuklara ve işçi ailelerin çocuklarına yönelik cevaplanması gereken altı soru yöneltmektedir. Bu soruların cevapları aynı zamanda 22 Mart 1841 kanununun da temeli oluşturur niteliktedir. Birinci soru: Çocuklar kaç yaşından itibaren fabrikalarda çalıştırılmaya başlanmalıdır? İkinci soru: Çalışma süresi yaşa göre mi değerlendirilmelidir? Üçüncü soru: Çocukların fiziksel gücü gerçek vücut yapılarıyla orantılı mıdır ve atölyenin yorgunluğunu kaldırmaya yeterli midir? Dördüncü soru: Bir genç kaç yaşında kendi ayakları üzerinde durabilir ya da ailesini ve vasilerini denetimi altına alabilir? Beşinci soru: Gece dışarı çıkmaları çocuklara ve gençlere yasaklanmalı mıdır? Altıncı soru: Çocukların okula devam etmeleri zorunlu kılınmalı mıdır? (Villermé, 1971:157-158). Dr. Villermé raporunda bu sorulara kendisi cevaplar vermektedir. Ancak bu sorular sadece onun tarafından değil raporun hazırlanmasını talep eden Fransız Tinsel ve Siyasi Bilimler Akademisi tarafından da cevaplanması gereken sorulardır. Raporun yayınlanmasından sonra akademi tarafından oluşturulan bir komisyon yaptığı değerlendirmelerin ardından yasal bir düzenleme hazırlayarak İmparator Louis Philippe e sunmuştur. 22 Mart 1841 tarihinde oylanan kanun 28 Mart 1841 günü İmparator tarafından imzalanmış ve yürürlüğe girmiştir. 5. Sonuç Dr. Villermé Fransa da ilk olarak cezaevlerinde kalan mahkûmlarının durumlarının tespit edilmesi ve iyileştirilmesine yönelik ciddi çalışmalar yürütmüştür. Çalışmaları ve elde ettiği başarıları neticesinde Fransız Tinsel ve Siyasi Bilimler Akademisi tarafından Fransa genelinde işçilerin içinde bulundukları durumlara yönelik bir rapor hazırlamak üzere görevlendirilmiştir. Dr. Villermé nin yapmış olduğu araştırmalar ve incelemeler neticesinde Fransa da çalışan işçilerin fabrikalardaki çalışma koşullarının hiç de insani olmadığını ortaya koymuştur. Bu durum özellikle kadınlar ve çocuklar için her geçen gün daha da endişe verici bir hâl almaktadır. Dr. Villermé nin kayıtlarına göre 1835 yılında 196 400 olan kadın işçi sayısı 1839 yılında 242 300 e ulaşmıştır. Ayrıca 1839 yılı itibariyle çocuk işçi sayısı yaklaşık 150 000 civarındadır

461 Fransa da Sosyal Politikanın Gelişiminde Louis René Villermé nin Etkisi (Villermé, 1971: 10). Ancak aldıkları ücretler temel gıda ihtiyaçlarını bile karşılayacak durumda değildir. Bu durumun Dr. Villermé nin raporunda açık bir şekilde belirtilmesi tüm insanların vicdani duygularını harekete geçirmiş ve toplumda acil tedbirler alınmasına yönelik bir kamuoyu oluşmasına da yol açmıştır. Ayrıca Dr. Villermé raporunu hazırlarken hiçbir zaman bu durumun nedenleri üzerine bir değerlendirmede bulunmamıştır. Raporunda sadece, tarafsızlık ilkesine bağlı kalarak, görüştüğü kişilerin ifadelerine ve istatistiksel verilere yer vermiştir. Onun bu tutumu raporun gerek Akademi gerekse İmparator tarafından daha da ciddiye alınmasını sağlamıştır. Böylece Dr. Villermé nin yaklaşık 5 yıl süren çalışmaları Fransa nın, gerçek anlamda, işçilerini ve çocuklarını korumaya yönelik ilk kanununun kabul edilmesine zemin hazırlamıştır. Bu yüzden Dr. Villermé, Fransa da sosyal politikanın ortaya çıkışında ve gelişiminde en çok ön plana çıkan kişiler arasında kabul edilmektedir. KAYNAKLAR GÜLMEZ, Mesut (2000). Uluslararası Sosyal Politika, Ankara: TODAİE. KORAY, Meryem (2000). Sosyal Politika, Bursa: Ezgi Kitabevi. ÖREN, Kenan (2013). Sosyal Politika, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık Eğitim Danışmanlık Tic. Ltd. Şti. TALAS, Cahit (1997). Toplumsal Politika, Ankara: İmge Kitabevi. TALAS, Cahit (1981). Toplumsal Politikaya Giriş, Ankara: S Yayınları. TOKOL, Aysel & ALPER, Yusuf (2011). Sosyal Politika, Bursa: Dora Yayınları. SARGUTAN, Erdal (2006). Sosyal Politika Bilimi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. SUNAL, Onur (2011). Sosyal Politika: Sosyal Adalet Açısından Kuramsal Bir Değerlendirme, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt 66, No. 3, 2011, s. 283-305. VILLERMÉ, Louis René (1971). Tableau de l état physique et moral des ouvriers employés dans les manufactures de coton, de laine et de soie. Textes choisis et présentés par Yves TYL, Une collection développée en collaboration avec la Bibliothèque Paul- Émile-Boulet de l'université du Québec à Chicoutimi Site web : http://classiques.uqac.ca/[14.10.2013] http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k58280941 [14.12.2014] http://fr.wikipedia.org/wiki/chronologie_de_la_politique_sociale_en_france [16.12.2014] http://fr.wikipedia.org/wiki/politique_sociale [16.12.2014] http://www.ladocumentationfrancaise.fr/rapports-publics/064000882/index.shtml [16.12.2014] http://old.futuribles.com/pdf/psdi/psdicadrage.pdf [16.12.2014] http://www.fileane.com/formations/global_politiques_sociales.htm [16.12.2014]

Bekir Güzel 462 http://cpn.univ-evry.fr/index.php/equipe/7-equipe/65-politiques-publiques [16.12.2014] http://fr.wikipedia.org/wiki/louis_ren%c3%a9_villerm%c3%a9 [16.12.2014] http://tr.wikipedia.org/wiki/louis-philippe [20.12.2014] http://www.universalis.fr/encyclopedie/louis-rene-villerme/ [20.12.2014] http://www.lepoint.fr/c-est-arrive-aujourd-hui/3-janvier-1813-la-mine-est-interdite-aux- enfants-de-moins-de-dix-ans-ils-n-ont-qu-a-aller-en-chine-03-01-2012-1414651_494.php [21.12.2014] http://fr.wikipedia.org/wiki/loi_relative_au_travail_des_enfants_employ%c3%a9s_dans_le s_manufactures,_usines_et_ateliers [04.01.2015]