KAMU PERSONEL SEÇME SINAVI ÖĞRETMENLİK ALAN BİLGİSİ TESTİ OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ TG 1 ÖABT OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ Bu testlerin her hakkı saklıdır. Hangi amaçla olursa olsun, testlerin tamamının veya bir kısmının İhtiyaç Yayıncılık ın yazılı izni olmadan kopya edilmesi, fotoğrafının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması, yayımlanması ya da kullanılması yasaktır. Bu yasağa uymayanlar, gerekli cezai sorumluluğu ve testlerin hazırlanmasındaki mali külfeti peşinen kabullenmiş sayılır.
AÇIKLAMA DİKKAT! ÇÖZÜMLERLE İLGİLİ AŞAĞIDA VERİLEN UYARILARI MUTLAKA OKUYUNUZ. 1. Sınavınız bittiğinde her sorunun çözümünü tek tek okuyunuz. 2. Kendi cevaplarınız ile doğru cevapları karşılaştırınız. 3. Yanlış cevapladığınız soruların çözümlerini dikkatle okuyunuz.
2016 ÖABT / OÖÖ OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENLİĞİ TG 1 1. Aile eğitim toplantılarında katılımcıların kendilerini güvende ve rahat hissetmeleri gereklidir. Buz kırma yöntemi katılımcıların toplantı ile doğrudan ya da dolaylı olarak ilgili konularda rahat bir sohbet ortamı oluşturmak amacı ile kullanılır. 4. Bireysel görüşmelerin amacı çocuğun gelişimini, desteklenmesi gereken yönlerini, sorunlarını aile ile özel olarak paylaşmaktır. Öğretmen çocuğun olumsuz sayılabilecek davranışlarını bireysel görüşmelerde ele almalıdır. 7. Klasik masallar ve destanlar çocuk edebiyatı içinde değerlendirilmez. Bunlar akademik olarak ayrı edebiyat türleridir. Çocuk edebiyatı çocukları bilişsel ve ruhsal yönden geleceğe hazırlamalı, toplumun ortak değerlerini yansıtmalı ve bu türün eğitici bir yanı olmalıdır. 2. Aile eğitimi sadece çocuğun ebeveynini kapsamaz. Çocuğun ilk deneyimlerini edindiği, ilk etkileşimde bulunduğu ortamda yer alan tüm aile bireyleri aile eğitiminin hedef kitlesini oluşturur. 5. Çocuk edebiyatı, çocuk gerçekliği ve çocuğa göre yapılandırılmış olma ilkeleri göz önüne alınarak ortaya konulan bir edebiyat türüdür. Çocukların eğitilirken eğlenmelerine katkıda bulunarak onların gelişimlerini de destekler. 8. Duygu durum bozukluğu, normalden yüksek seviyede neşe ya da keder yaşamayı tanımlar. Sallanmış bebek sendromu, ebeveynlerin bebeklerini bilinç dışı sarsmaları sonucu oluşur. İhmal, gelişim için gerekli ihtiyaçların karşılanmamasıdır. Anksiyete, kişinin işlevselliğini korku ve kaygılar nedeni ile kaybetmesidir. Münchausen sendromu, uydurma öykü ya da nedenlerle hastanelere başvurmaktır. 3. Etkin öğrenme çocuğun yeni kavram ya da olguları, kendi yaşantı ve deneyimleri sonucu öğrenmesidir. High Scope eğitim programı, etkin öğrenme anlayışını merkeze alarak çocukların kendi tercihlerini yapmalarını, karar verme süreçlerini geliştirmelerini ve sorumluluk almalarını sağlar. 6. Kitaplar bebeklerin işitme, görme ve dokunma duyularına yöneliktir. 5-6 aydan itibaren bebekler resimlere bakabilir, işaret edebilir ve duydukları sesleri taklit edebilirler. Bebeklerin odaklanmalarını kolaylaştırmak için tek figürlü kitaplar tercih edilmelidir. 9. Çocuklar gelişimsel olarak beşinci aydan itibaren yattığı yerde ters dönme ve uzatılan nesneye eli ile uzanma davranışları sergileyebilir. 3
10. Hiperaktivite hareketli olmayı, düşünmeden hareket etmeyi ve dikkatini yoğunlaştıramamayı içeren ve öğrenmeyi engelleyen bir davranış bozukluğudur. Tik bozukluğu kasların istemsiz kasılmaları sonucu ani olarak ortaya çıkan ve tekrar eden istemsiz hareketlerdir. Algıda seçicilik dikkati çevrede bulunan uyarıcılardan, olaylardan ya da nesnelerden bir ya da birkaçına yöneltmektir. Münchausen sendromu uydurma öykü ya da nedenlerle hastanelere başvurmaktır. Otizm, yaşamın ilk üç yılında ortaya çıkan ve ömür boyu devam eden bir genel gelişim bozukluğudur. Otizmli çocuklar soruda verilen özellikleri taşırlar. 13. Anne sütü ile beslenen bebeklerin, yutma refleksleri zayıf olduğu için, ilk ek besin olarak yoğurt, kefir ve meyve suyu ile beslenmeleri önerilir. 16. İlk resmî psikoloji laboratuvarı 1879 yılında Wilhem Wundt tarafından Almanya da kurulmuş ve ilk deneysel psikoloji çalışmaları başlamıştır. 11. Bir yaşından küçük bebekler için inek sütü tüketimi önerilmez çünkü inek sütünün yağ asitleri oranı, çinko, bakır ve demir içeriği, E ve C vitamini içeriği bebekler için yetersizdir. İçerdiği protein bebeğin sindirim sistemine uygun değildir. Sodyum ve potasyum içeriği ise bebeklere önerilen değerlerden fazladır. 14. Anal dönem, haz ve ilginin dışkılama bölgesinde yoğunlaştığı dönemdir. Bu dönemde çocuk dışkı tutma ve bırakma davranışlarını yoğun biçimde kullanır. Tuvalet eğitimi önemlidir ve çocuk dışkısını ve çişini, kaslarını kontrol altına alarak tutmasını öğrenir. 17. Peter Slade çocuk dramasının doğum ile başlayıp engellenmediği sürece devam ettiğini belirterek, çocuk oyunlarını drama ile bütünleştiren kuramcıdır. 12. Fosfor eksikliği annede zayıflığa, kansızlığa ve kemik yoğunluğunun azalmasına neden olur. Potasyum eksikliği krampları artırır. Sodyum eksikliği kasların çalışmasını olumsuz yönde etkiler, nefes almayı güçleştirir ve yutkunmayı zorlaştırır. Demir eksikliği bağışıklık sistemi zayıflıklarına yol açar. İyot eksikliği ise bebeğin zihin gelişimini etkiler ve engelli olarak doğmasına neden olur. 15. John B. Watson ın başını çektiği davranışçı yaklaşım bilincin değil, gözlenen davranışların ve durumların incelenmesi gerektiğini belirtir. 18. Doğaçlama, drama sürecinde konuya bağlı kalarak ancak bir metne bağlı kalmadan içinden geldiği gibi konuşmak ve davranmaktır. Rol değiştirme farklı rollere girerek farklı yaşantı deneyimleri kazanmaktır. Donuk imge, verilen bir fotoğraf ya da resimdeki nesne ya da kişilerin, heykel formunda donularak canlandırılmasıdır. Liderin rol alması, liderin liderlik konumundan bir miktar ayrılarak, drama içinde rol almasıdır. 4
19. Çocuklar bir yaş civarında sesleri dinler, sesiyle oynar, ses ile kaynağını eşleştirir, nesneler ile sesler çıkarır, sesin tonunu ayırt eder, kolay şarkı ve tekerlemelere sözle ya da hareket ile eşlik etmeye çalışır, bildiği şarkıları duyduğunda tepki verir. 22. Mırıldanma tekrarı döneminde bebek, kaslarını ünlüleri ünsüzlerle birleştirebilecek şekilde denetlemeye başlar, ağız hareketlerinde çeşitlilik gözlenir ve ses üretimi ile işitme birleştirilir. 25. Piaget in bilişsel gelişim kuramına göre somut işlemler döneminde çocuklar tersine çevirebilir, tümevarımsal düşünme gücüne ulaşılır, korunum kazanılır, somut problemleri çözebilir, birden fazla özelliğe dayanarak sıralayabilir ve sınıflayabilir, benmerkezciliğinden kurtulur, odaktan uzaklaşma becerisi kazanılır ve empati başlar. Tersine çevirebilme ile çocuklar matematikteki dört temel işlemi yaparlar. 20. Çocuklar sanat öğrenme merkezinde malzemelerle iletişime geçerek özgün ürünler ortaya çıkarırlar. Bu süreçte geçmiş deneyim ve öğrenmelerini ürüne yansıtırlar. 23. Mırıldanma döneminde (3-6 ay) bebeğin dili yuvarlama ve ileri uzatma becerisi gelişir. Bebeğin çıkardığı sesler refleksif olmaktan çıkmış,tamamen amaçlı hâle dönüşmüştür. Ses çıkarma için uyaran kendisidir. Bebeğin tekrar etmekten hoşlandığı bu sesler ma-ma-ma, ba-ba-ba gibi seslerdir. Ayrıca bu dönemde bebek kendi kendine konuşmaya başlar. 26. Noam Chomsky Evrensel Dil Bilgisi kuramını geliştirmiştir. Chomsky e göre insanlar dil edinimiyle ilgili doğuştan gelen bir yetiye sahiptir. İnsanda onun Dil Edinim Aygıtı dediği bir mekanizma vardır ve çevresel uyaranlar bu aygıtı harekete geçirir. 21. Bir ana sınıfında yer alması gereken öğrenme merkezleri okul öncesi eğitim programında belirtilmiştir. Bu merkezler; blok merkezi, sanat merkezi, dramatik oyun merkezi, kitap merkezi, fen merkezi ve müzik merkezidir. Mekânın yetersiz olduğu durumlarda bütün öğrenme merkezlerine yer verilmeyebilir. 24. Dil gelişimi; seslerin, kelimelerin, sayıların, sembollerin kazanılması, saklanması ve dilin kurallarına uygun olarak kullanılmasını içeren bir süreçtir. Dil gelişimi doğumdan itibaren başlar ve yaşam boyu devam eder. Dil gelişimi belli bir sıra izler. 27. Piaget zekâyı organizmanın çevreye etkin bir şekilde uyum sağlaması olarak tanımlamıştır. 5
28. Psikoanalitik kuramın kurucusu olan Freud, çocuğun içinde yaşadığı toplum ile uyum içinde olması için içsel tepkilerini toplum tarafından kabul görecek şekilde çözmesi gerektiğini belirtmiştir. 31. Eğitim sürecinde çocukların tüm gelişim alanlarının desteklenmesi gereklidir. Dolayısı ile öğretim materyalleri de buna uygun olmalıdır. 34. Doğum öncesi dönem döllenme ile başlar ve normal şartlarda 38 hafta sürer. Dölüt, embriyo ve fetüs evresi olarak üç evreye ayrılır. Dölüt evresi ilk iki haftayı kapsar. 29. Waldorf yaklaşımı, eğitimi bir sanata dönüştürmeyi amaçlayan bütüncül bir yaklaşımdır. Çocukların sanat, müzik, hareket ile öğrendikleri; keşfederek, deneyimleyerek yaşantılarını zenginleştirdikleri düşünülür. Eğitim materyallerine önem verilir ve bu materyallerin çok yönlü kullanıma uygun olmasına dikkat edilir. 32. Bruner e göre 0-3 yaş arası bilişsel gelişim için eylemsel dönemdir ve çocuklar emme, tutma, vurma, yakalama gibi davranışları bu dönemde gösterirler. 35. Kohlberg in ahlak gelişimi kuramı üç dönemden oluşur: gelenek öncesi dönem, geleneksel dönem ve gelenek sonrası dönem. Ceza ve itaat eğilimi ile saf çıkarcı eğilim, gelenek öncesi dönemin aşamalarıdır. 30. Montessori yaklaşımında çocuklara kendi kendini geliştirebileceği şekilde hareket ve faaliyet özgürlüğü tanımak önemlidir. Bu nedenle, döneme az sayıda etkinlik merkezi ve materyal ile başlanır ve çocuğun ilgi ve ihtiyaçlarına göre çeşitlendirilerek sayıları artırılır. 33. Güncellenen okul öncesi eğitim programının etkinlik plan formatında önerilen diğer etkinlikler ve eğitim ortamının düzenlenmesi bölümlerine yer verilmez. 36. Dinamik sistem teorisine göre davranış örüntüleri kendini organize eder. Yeni hareket kalıpları eski kalıbın yerine geçer ve bu kalıplar davranış tiplerini oluşturur. 6
37. Motor gelişim dönemleri refleksif hareketler, ilkel hareketler, temel hareketler, uzmanlaşmış hareketler olmak üzere 4 evreye ayrılır. Bunlardan ilkel hareketler dönemi 1-2 yaş aralığını kapsar. 40. Iraksak düşünme, ortak düşünceden hareketle farklı düşüncelere ulaşabilmeye dayalı bir düşünme becerisidir. Problem çözme ve alternatif geliştirmede kullanılır. 43. Biyolojik olarak sahip olunan cinsiyetten bağımsız olarak sahip olunan cinsiyetin algılanması ve kabul edilmesi gereklidir. Cinsel kimlik bireyin kendisini algıladığı kimliktir. 38. Sosyal oyun kategorileri izole oyun, paralel oyun ve grup oyunudur. Paralel oyunun gerçekleşmesi için çocuğun yanında bir başka çocuk olması ve ortak materyaller ile uğraşmaları gereklidir. 41. Çocuklarda yaratıcı düşünceyi kısıtlayan belli faktörler vardır. Çocuğun hatalarını anlaması ve kabul etmesi ise en az kısıtlayıcı faktördür. 44. Altıncı hastalıkta göğüste toplu iğne başı büyüklüğünde kırmızı renkli deri döküntüleri görülür. Daha sonra kol, boyun, yüz ve bacaklara yayılır. Döküntüler ortalama bir gün içerisinde geçer. 39. Oyun, gelişime açık bir süreçtir ve çocuklar bu yönde desteklenmelidir. 42. Sosyalleşme, çocuğun yaşadığı toplumda gerçekleşir ve bu toplumun kültürel ögelerinden etkilenir. 45. Tek çözümü olan durumlar ve oyuncaklar yakınsak düşünmeyi destekler. Çocukların yaratıcılıklarının desteklenmesi ıraksak düşünme ile ilgilidir. 7
46. Okul öncesi dönemde çocukların ölçme ile ilgili algı ve düşünceleri desteklenir. Standart ölçme araçları bu dönem çocuklarının bilişsel becerilerinin dışındadır. 48. Çocukları ilköğretime hazırlamak okul öncesi eğitiminin genel amaçları arasında yer almaktadır. 50. Kaynaştırma eğitimi alan çocuklar için hazırlanmış olan uyarlama bölümünün amacı bu çocukların gelişimini desteklemektir. Öğretmen çocuğun özel ilgi gerektiren yönü ne olursa olsun, ona yönelik bir uyarlama yapar ve çocuğu etkin kılar. 47. Çocuklarla kavram haritası oluşturarak çalışmak, kavram bilgisini daraltmaz. Seçilen kavramlar üzerinden oluşan yeni öğrenme ve kavramlar etkinlik sürecine dâhil edildiğinden çocukların kavram bilgisi genişler. 49. Kavrama becerisi, çocuklara kazandırılması gereken bir ince motor becerisidir. 8