T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI I. SANAYİ ŞURASI TEKSTİL SANAYİİ RAPORU 1 4 EYLÜL 1987 ANKARA
T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANÜĞI DOC: YER: YIL: CLT: KSM: KOP: DEM: 89-1288 39-2170 KÜTÜPHANESİ I. SANAYİ ŞURASI TEKSTİL SANAYİİ RAPORU 1-4 EYLÜL, 1987 ANKARA
Sfc5
İ ÇİNDEKÎLER BÖLÜM I BÖLÜM II BÖLÜM III BÖLÜM IV : TEKSTİL SANAYİ KOMİSYON RAPORU : PANELİSTLERİN KONUŞMALARI : OTURUMDA YAPILAN GÖRÜŞMELER : NİHAİ RAPOR
T.C. SANAYİ VE TİCARET BAKANLIĞI BÖLÜM I TEKSTİL SANAYİİ KOMİSYON RAPORU 1-4 EYLÜL, 1987 ANKARA
İÇİNDEKİLER Önsöz Toplantı Kronolojisi Tekstil Sanayinin Önemi Genel Değerlendirme I. İplik Sanayi II. Dokuma Sanayi III. Konfeksiyon Sanayi IV. Halı Sanayi ve Diğerleri Dünyadaki Durunı Tekstil Sektörünün Sorunları I. Yatırım ve Teşvik II. Tedarik Sorunları III. İhracat Sorunları IV. Finansman Sorunları V. liberasyon Karşısında Sektörün Durumu VI. Araştırma Geliştirme VII Çevre Sorunları Kamu Kurum ve Kuruluşların Arasındaki Koordinasyon Görüş ve Öneriler İplik, Konfeksiyon ve Halı Sanayiinin Kapasite Miktarları
Uzun vadeli sanayi stratejimizi tesbit etmek, sanayi sektörlerimizi yönlendirmek ve Eylül İ9 8 7 de yapılacak Sanayi Şurası'na esas olmak üzere 13.2.1987 tarihinde Sanayi Ticaret Bakanlığı Toplantı Salonunda Sayın Bakan Cahit ARAL başkanlığında Tekstil Sanayi konusunda bir çalışma başlatılmıştır. Bu toplantıda tekstil sanayi; 1 iplik Sanayi 2 Dokuma Sanayi 3 Konfeksiyon Sanayi 4 Halı Sanayi ve Diğleri. şeklinde gruplandırılarak, çalışmaların bu plan çerçevesinde yapılması her grup için ayrı birer raporun düzenlenmesi öngörülmüştür. 13.2.1987 tarihinde Bakanlığımızda Saym Bakan Cahit ARAL başkanlığındaki toplantıya katılan firm a ve temsilcileri : SÜMERBANK Genel Müdürlüğü Fatih TOKTAŞ SÜMERBANK Nazilli Basma San. Mües. SÜMENBANK Genel Müdürlüğü ÇEVRE Genel Müdürlüğü Refik Say dan Hıfzısıhha Müd. İGEME DPT EGE ÜNİVERSİTESİ KULSAN A.Ş. KAYSERİ Tekstil A.Ş. SEMA A.Ş. AKKON TEKSTİL ÖRMEİŞ TEKSTİL San. ÇUKUROVA SAN. işit. T.A.Ş. TAÇ SANAYİİ A.Ş. HATEKS A.Ş. ŞARK MENSUCAT A.Ş. ŞAL KONFEKSİYON KAÇIKAÇLAR Koli. Ş ti. UPMAŞ UŞAK ORTA ANADOLU SAN. ve Tic. A.Ş. Akın KARAPINAR Mesut KÜPÇÜ Sami AGIRGUN Tezer BENAY İskender ŞENGEZER Şenay DUMAN Prof. Temel ÇAKALOZ İsmail KULOGLU Orhan ÇANDIR Şener ERDAL Süleyman Tezcan GÜLERYÜZ Naci ORHON Atilla PAKER Mustafa BAĞCI Nazif YAPICI Nihat ÇELİK Haşan VATANSEVER Selman BOYACI Çerin KAVUNCUOCLU M. Ali BABAOCLU TARİŞ PAMUK TARIM SATIŞ Koop. Bir. Kemal Giiner BATU
- 2 Upisaş A.Ş. Celâl SARAÇOĞULLARI KÖYTAŞ Tekstil Tic. ve San. A.Ş. Mecit KANBERTAY ÖZlPEK HALICILIK A.Ş. Abdullah SARIMERMER BERDAN Tekstil San. ve Tic. A.Ş. Fahri ÖZTÜRK TAFTEKS HALI San. t.a.ş. Haşan ASLAN TASKOBİRLİK Haşan GÜRCAN BOSSA T.A.Ş. Mustafa KUVVETLİ ALTIN YILDIZ MENSUCAT VE KON. A.Ş. AB Osman KİLİTÇUOGLU BİRLİK MENSUCAT Mustafa ÖZHAMURKAR YÜNSA A.Ş. Can PİYALE SÖKTAŞ A.Ş. Onur YILMAZ ELSAN ELYAF SAN. A.Ş. İrfan ÖCAL EKİNCİ TEKSTİL A.Ş. M. Şamil EKİNCİ GÜMÜŞSÜYÜ HALI SAN. ve Tic. A.Ş. Bedrettin ÖZDEMİR YEM SANAYİ TÜRK A.Ş. İsmet TAN ÇUKOBİRLİK özger AYGAR KONFOR YATAKLARI Celafettin AYAYNIN ANTBİRLİK Oğuz TANSIKULA KOZABİRLİK Şehabettin GÖKSELER DÖRTEL TEKSTİL ÖRME SAN. Erol TONTU ÇALIŞMA VE SOSYAL GÜVENLİK BAK. İsmet Bora BİNATLI HAZİNE VE DIŞ TlC. MÜSTEŞARLIĞI Adile EROL ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAK. Reyan SARAL TARIM BAKANLIĞI Koruma ve Kont. G.M. Uğur BÜYÜKBURÇ TARIM ORMAN VE KÖYİŞLERI BAK. Zekai VARNACI TARIM ORMAN VE KÖYİŞLERI BAK İsmail MERT Ankara Sanayi Odası Zahide AZILI T. ODALAR BİRLİĞİ Yavuz YONTAR İSTANBUL SANAYİ ODASI Engin KOYUNCU
- 3 - A - TEKSTİL SANAYINİN ÖNEMİ : Tekstil Sanayii ülkemiz ekonomisinde öncü sektörlerden biridir. Sanayileşme sürecine giren ülkelerin, imalat sanayiinde bir sektörün (ki bu sektör gelişmiş ülkelerde tekstil sanayii olmuştur) ilk olması ve sürükleyici olması gereklidir. Türkiye'de de Tekstil Sanayii, bu alandaki katkılarını özellikle son yıllarda dışa açılma politikalarıyla birlikte başarıyla sürdürmektedir. Tekstil Sanayiinin hammadde tedarisi açısından büyük ölçüde tarıma dayalı olması ve üretimin bazı aşamalarının emek yoğun olması gerek tarım sektörünün gelişmesinde, gerekse istihdam yaratılması açısından büy ük önem taşımaktadır. Türkiye ekonomisi içinde olduğu gibi, Türk Sanayii içinde de bir çok yönden en ağırlıklı payı ve alanı oluşturan Türkiye Tekstil Sanayii, teknik gelişmeleri, çok yönlü katkı ve verim imkanları ile sadece yerli payasanıız için değil, uluslararası piyasalar için de geniş ve anlam kazanmıştır. 1987 yılında 2,2 milyar $'a ulaşması beklenen kapasitesiyle Türkiye'nin to p lam ihracatında en önemli payı olan, toplam imalat sanayindeki istihdam m iktarında en yüksek katkıyı sağlayan sanayi kolıı tekstil sanayimizdir. Bu sanayi dalı, Devlet Bütçesine sağlanan gelir kaynakları bakımından, fiskal ve para fiskal alanda yarattığı katkı bakımından Türkiye genelinde önde gelen yere sahiptir. Tekstil Sanayinin bilhassa makina ve metal sanayinin gelişmesine olan katkısı üzerinde önemle durulması gereken bir husustur. Ayrıca tekstil sanayii Türkiye gibi ülkelerde gelişmekte olan sanayilerin itici gücünü oluşturm aktadır.
- 4 - B - GENEL DEĞERLENDİ RME I - İPLİK SANAYİİ MARMARA BÖLGESİ İTİBARİYLE a) İplik Sanayinde Kurulu Kapasite (Üretim) D urum u Tekstil sanayiinin ana ve vc önemli bölümlerinden b irin i oluşturan ipük sanayiini; pamuk ipliği, yün ipliği ve sun'i ve sentetik ip lik olmak üzere üç grupta toplamak mümkündür. Bölgedeki tekstil s a n a y iin e mensup firmaların üretim kapasiteleri bu sınıflamaya bağlı kalınmakla b erab e r durumları daha ayrıntılı şekilde belirtilmiştir. Karde Pamuk ipliği üretim kapasitesi : 43.698.000. KG Fe-ıye pamuk ipliği üretim kapasitesi : 2.372.000. KG Open And pamuk ipliği üretim kapasitesi : 2.320.000. KG - Kaba strayhgarn iplik üterim kapasitesi : 3.932.916. KG - İnce strayhgarn iplik üretim kapasitesi : 3.307.867. - KG Kamganı iplik üretim kapasitesi : 23.124.218. Kg - Yan kamgam iplik üretim kapasitesi : 6.892.325. KG - Incc kıllardan (tiftik dahil) iplik üretim kapasitesi. 2.276.628. - KG
- 5 - Yün ve kıllar (ince veya kaba karde edilmiş) üretim kapasitesi Bükülmüş, çile yapılmış, bobine aktarılmış iplik üretim kapasitesi Tabii ipek ipliği üretim kapasitesi Sun'i ipek ipliği üretim kapasitesi Polianıid ipliği üretim kapasitesi Tekstüre ve ıııus iplik üretim kapasitesi Pamuk, sun'i ve sentetik elyaf karışımı iplikler üretim kapasitesi Ağ ipliği üretim kapasitesi El örgü iplik (pamuk, yün, suni, sentetik) üretim kapasitesi Nakış ipliği üretim kapasitesi Dikiş ipliği üretim kapasitesi Kunduracı ipliği üretim kapasitesi Keten ipliği üretim kapasitesi K eten kenevir ipliği üretim kapasitesi Diğer bitkisel liflerden iplikler üretim kapasitesi Eski paçavra açmalardan elde edilen ipliklerin üretim kapasitesi Diğer iplikler üretim kapasitesi 2.598.803. - KG 2.496.191. - KG 167.664. - KG 4.252.000. - KG 83.274.166. - KG 12.266.762. - KG 866.400. - KG 190.163. - KG 99S.273. - KG 749.300. - KG 1.070.610. - KG 53.084. - KG 288.331. - KG 163.914. - KG 309.000. - KG 1.5 7 7.7 3 3.- KG 422.305. - KG TOPLAM... 199.668.653. - KG Bu arada 1985 ve 1986 yıllarında dar kapsamlı yapılan anket çalışmalarında elde edilen sonuçlar aşağıda açıklanmıştır.
- 6 - ANKETE KATILAN İLGİLİ SANAYİ DÖNEMİ FİRMA SAYISI DALININ İSMİ FİİLİ ÜRETİM (TL) 1985 YILI 143 ADET 1986 yıü 114 adet İplik-Dokuma San. 482.928.846.000. - İplik Dokuma San. 703.208.207.000. İplik sanayiinde Marmara Bölgesindeki firmaların sahip oldukları iğ sayılan aşağıya çıkarılm ıştır. a Pamuk İpliği : Pamuk ipliği üretiminde kullanılan iğ sayısı 496.284 adettir. b Yün İpliği : 1 Kamgam ve yan kamgam iplik 289.814. adet/iğ 2 - Strayhgam iplik 9.895 adet/fitil c Tekstürize ve mus iplik 16.182 adet/iğ 2) İPLİK SANAYİİNDEKI İHRACAT DURUMU : 1985 yılında tekstil sanayimdeki ihracatla ilgili olarak 220 firma nezdinde yapılan ankette aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. a) İplik S an ay i: 151.732.093. - 0 Aynca 1980 1985 dönemindeki Türkiye'nin Tekstil Ürünleri İhracatı aşağıya çıkarılm ıştır.
1980 yılı 424,1 milyon # 1981 yılı 802,1 milyon % 1982 yılı 1,056,1 milyon % 1983 yılı 1,299,1 milyon # 1984 yılı 1,872,1 milyon % 1985 yılı 1.176,3 milyon $ BURSA BÖLGESİ İTİBARİYLE İPLİK SANAYİİ İplik sanayiinde Bursa Ticaret ve Sanayi Odası ııa kapasite raporu hazırlatan firma sayısı 17'dir. Bunlardan 10 tanesi tabii ipek ipliği imal etm ekte, 7 firma ise m uhtelif cins diğer iplik imalatuıda bulunm aktadır. A) SEKTÖRE İLİŞK İN GENEL BİLGİLER 1) Firma Sayısı 2) İstihdam 3) Makina Parkı a) 352 adet mancınık b )3 adet flatör makinası c) Pamuk ipliği iğ sayısı 17 7047 159.500 4) Tüketim kapasitesi a) Yaş Koza b) Kuru Koza c) Pamuk d) Kaprolatam 1.087.024 kg. 45.144 kg. 6.585 toıı 11.000 ton
e) Naylon 6 cips f) Naylon 66 cips g) Polyester cips h)ti C>2 Şinitzcl ı) AH tuzu i) TPA (Tereftalik Pure Asit) j) Mono etilen glikol - 8-1.500 ton 530 ton 21.178 ton 187 ton 2.250 ton 39.789 ton 19.065 ton 5) Üretim Kapasitesi a) Tabii İpek İpliği b) Bükümlü tpek İpliği c) İpek Halı İpliği d) Polyamid esaslı naylon 6 cips iplik e) Naylon 5 kesik elyap f) Polyamit esaslı naylon 66 iplik g) Polyester iplik h) Boyalı tekstûre iplik ı) Pamuk ve sentetik dikiş ipliği j) Pamuk ipliği k) Pamuk open-end iplik 139.446 kg. 12.759 kg. 9.600 kg. 7.700 ton 14.000 ton 525 ton 49.874 ton 1.400 ton 387.686 kg. 5340 ton 1.240 ton 6) İthalat miktarı (iplik hammaddesi mamul ve yan mamul) 1985 y ıh 1986 yılı : 18.688.524$ : 23.042.045$ 7) ihracat Miktarı
- 9-1985 S 1986 S Polyester ipiik 23.642.079 20.405.987 Naylon iplik 10.293.817 6.676.196 Pamuk ipliği 7.908.433 11.676.623 Akrelik iplik 1.416.164 4.952.846 Diğer iplik 620.158 632.984 TOPLAM 43.S80.645 44.244.636 8) Üretim Çeşitleri: Tabii ipek ipliği. Bükümlü ipek ipliği. İpek lıaîı ipliği. Polyamid esaslı naylon 6 cips iplik. Naylon 6 kesik elyaf, Polyamid esaslı naylon 66 iplik Polyester iplik. Boyalı tekstüre iplik. Pamuk ve Semetik dikiş ipliği, pamuk ipliği, pamuk open end iplik. e g e b ö l g e s i it ib a r îy l e a) İPLİK SANAYİ iplik sanayiinden kapasite raporu hazırlatan yalnızca pamuk ipliği üreten 5 firma bulunmakta, toplam 111.953 iğlik kapasitede olan bu firmalarda 2417 kişi istihdam edilmektedir. Ayrıca 10 kadar yünlü tekstil ve 15 kadar kombine tekstil sanayiinde de çeşitli türde iplik üretilmektedir. Bu firmaların toplam olarak kullandıkları ana hammaddeler ve başlıca ürünleri aşağıdaki gibidir.
- 1 0 - IpEk Sanayii Ana Hammaddeler Üretim Kapasitesi Sentetik Elyaf : 5441 ton Pamuk ipliği : 10385 ton Pamuk 18720 ton Open and iplik 638 ton Yapağı 2184 ton Penye dikiş ipliği 544 ton Kangam iplik 40 ton İplik boyama : 1035 ton Sentetik iplik : 1483 ton Strayhgam iplik : 1653 ton Merserize ipfik 40 ton GAZİANTEP BÖLGESİ İTİBARİYLE a) iplik Sanayii KAPASİTE MİKTARI : Kilim ipi üretim kapasitesi (Strayhgam Kili ipi Üretim Kapasitesi) Halı (Kamgam) üretim Kapasitesi Hah ipi (Kamganı Üretim Kapasitesi) Bu sektörde çalışan toplam personel 42 Ton/Gün (Strayhgam) 13.400 Ton/Yd 8.900 Ton/Yü 28 Ton/Göı 25.000 adet A-PAM UK İPLIGI SANAYİİ Toplam Firma Sayısı : Toplam İğ Sayısı Toplam R otor Say» : Toplam Personel Toplam Kapasite 19 Adet 459.898 Adet 15.200 Adet 6.500 Adet 82.500 Ton/Yıl
- n II- DOKUM \ S \ N AYİİ MARMARA BÖLGESİ İTİBARİYLE Dokuma Sanayimdeki üretim kapasiteleri aşağıda gcsu-nleıı şekilde sınıflandırılmıştır. Pamuklu dokuma üretim kapasitesi : a! 2 S05.924 Kg b t 2.5S9.2S" M 2 Ci J5.9iG.200 M. Kamganı kumaş üretim kapasitesi a ı 555.500 M 2 b t 6.1 >0.5 13 M. Sîrayngarn kumaş üretim kapasitesi : a ı 526.1 "6 M2 b t H50.6S9 M. Tabii ipekii kumaş üretim kapasitesi a ı i.5 i 4.123 M. Suni ipek ipliğinden yapılan kumaşîalann üretim kapasitesi : a ı 5 S.200 Kg b.t 11.103.533 M 2 Ci! 1. 06.666 M. Sentetik ipliklerden yapılan kumaşlar uretim kapasitesi a > "".300 Kg b ı 1.S 19.1 50 M 2 cı 3.645.473 M. - Sun'i sentetik iplikten yapılan kumaşlar üretim kapasitesi : a) 1.149.000 Kg b! 4.354.560 M. Ci 1 5.5 "'.'2 6 M. Karışık kumaşlar üretim kapasitesi : a ı!.896.960 M2 b i 3"S.5!4 M.
- 12 - Pokum alık kumaş üretim kapasitesi : a) 51.300 Kg b) 1.741.000 M2 c) 846.308 M. Dar dokum a üretim kapasitesi : a) 131.401.651 M. - b) 752.717 M2 ö zel amaçlı kumaşlar (paraşüt kumaşı gibi) üretim kapasitesi 1.378.407 M2 - Keten dokum a üretim kapasitesi 28.123 M2 Diğer dokumaların (tela, vatka gibi) üretim kapasitesi : a) 553200 Kg b) 54.655.832 M2 c) 8.755.960 M. T O PLA M... 4.759.724 Ks 93.531.294 M2 220.8125 13 M. Bu arada 1985 ve 1986 yıllarında dar kapsandı yapılan anket çalışmalarında elde edilen sonuçlar aşağıda açıklanmıştır. ANKETE KATILAN İLGİU SANAYİ d ö n e m i f ir m a s a y is i d a l in in ism i - f i i l i ü r e t im (t l ) 1985 Yılı 143 Adet 1986 Yılı 114 Adet Iplik-Dokuma San. 482.928.847.000. İplik-Dokuma San. 703.208.207.000. Dokuma sanayimin sahip oldukları tezgah sayısı aşağıya çıkarılmıştır. a) Pamuklu Dokuma 8594 adet/tezgah b) Kamgam, y an kamgam, strayhgam dok. 1100 adet/tezgah
-1 3 - c) Yuvarlak pamuklu ve sentetik dokuma 780 adct/makina d ) Otomatik ve el triko dokuma tezgahı 239 adet/tezgah e) Etiket dokuma 83 adet/tczgah f) Tül dokuma 239 adet/tezgah TO PLA M... 10.255 adet/'tezgah 780 adet/makina 2 - DOKUMA SANAYİİNDEKİ İHRACAT DURUMU: 1985 yılında tekstil sanayimdeki ihracatla ilgili olarak 220 firma nezdinde yapılan ankette aşağıdaki sonuçlar elde edilm iştir. Dokuma Sanayii : 9S.424.154. S Ayrıca 1980 19S5 dönem indeki Türkiye'nin Tekstil Ürünleri İhracatı aşağıya çıkarılmıştır. 1980 yılı 1981 yılı 1982 yılı 1983 yılı 1984 yılı 1985 yılı 424.1 milyon Ş 802.1 milyon Ş 1.056.1 milyon S 1.299.1 milyon S 1.872.1 milyon $ 1,1763 milyon $ BURSA BÖLGESİ İTİBARİYLE DOKUMA SANAYİİ Ülkemiz Tekstil Sanayiinde. Bursa'nın üretim hacmi ve istihdam açısından büyfık önemi vardır. Bugün geniş bir biçimde tekstil hammaddesinden nihai
- 1 4 - üretime kadar yaygın bir faaliyet alanını kapsayan Bursa tekstil sanayii, ileri teknolojiye sahip ve yüksek kapasiteli tesislerle ülke ekonomisi açısından büyük bir güç oluşturm aktadır. Bursa'da sun'i ve sentetik iplik ve elyaftan üretilen dokuma ürünleri, dokumacılık sektörünün en büyük kısmını oluşturm aktadır. Tekstil endüstrisinin Bursa'da geleneksel sanayii dalım oluşturması ve bu alanda önemli deneyimlere sahip olması nedeniyle Türkiye genelinde pek çok yönden ileri bir düzeydedir. Özellikle son yıllarda, büyük bir istihdam kapasitesi yaratan, teknolojik yönden son derece ileri tesislerin, Bursa'da faaliyete geçmeleri ile tekstil endüstrisi katma değer ve ihracat açısından yeni imkanlar kazanmıştır. ' Dokumacılık Sektöründe Bursa Ticaret ve Sanayi Odası 'na kapasite raporu hazırlatan firma sayısı 933 dür. Bu firmalardan 10 tanesi tabii ipekli kum aşlar dokumakta, diğer firmalar ise m uhtelif kumaşlar dokumaktadırlar. I) MUHTELİF DOKUMA A) SEKTÖRE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 1) Firma Sayısı 2) İstihdam 3) Makina Parkı a) Otomatik dokum a tezgahı b) Jarse kumaş tezgahı c) Dar armürlü dokuma tezgahı d) Dar jakarlı dokuma tezgahı e) Dar düz dokuma tezgahı f) Geniş armürlü dokuma tezg. g) Geniş jakarlı dokuma tezg. : 933 -.8346 1887 (10 firmada bulunmaktadır.) 113 5746 421 120 516 460
- 15 - h) Geniş düz dokuma tezgahı : 9 i) Kadife dokum a tezgahı : 383 Toplam : 9655 4) Tüketim Kapasitesi a) Tabii ipek ipliği b) Sun'i veya sentetik iplikler c) Kamgam iplik d) Strayhgarn iplik 170.492 Kg. 18.825 ton 1.316 ton 1.095 ton 5) Üretim Kapasitesi a) Sun'i veya sentetik kumaşlar b) Tabii ipekli kumaşlar c) Jarse kumaşlar d) Kamgarn kum aşlar e) Strayhgarn kum aşlar 35.686.697 m. - 61.061.8S9 m2 1.862.711 m. - 1.587.423 m2 23.040.741 m. - 23.617.422 m2 2.078.224 m. 526.176 m. 6) İthalat m iktarı 7) İhracat miktarı (Bursa Ticaret ve Sanayi Odası kanalıyla yapılan ihracat) 1985 (JS) 1986 ($) M uhtelif Kumaş : 32.304.587 26.308.102 8) Üretim Çeşitleri : a) Sun'i veya sentetik kumaşlar b) Tabii ipekli kumaşlar c) Jarse kumaşlar
- 1 6 - d) Kamgam kumaşlar e) Strayhgam kumaşlar II) HAVLU KUMAŞ VE MAMULLERİ A) SEKTÖRE İLİŞKİN GENEL BİLGİLERİ 1) Firma Sayısı 2) İstihdam 3) Makina Parkı 4) Tekerim kapasitesi a) Pamuk ipliği 5) Üretim kapasitesi a) Havlu kumaş b) Bornoz c) Plaj elbisesi 6) İthalat Miktarı 7) İhracat Miktarı a) 1985 yılı b) 1986 yılı 8) Üretim çeşitleri 36 1133 347 adet tezgah 2.646 ton : 1.003.812 m. - 4.619.689 m2 : 45.000 adet : 64.800 adet : Yoktur : (Bursa Ticaret ve Sanayi Odası kanalıyla) : 3346.666 $ : 5.832.698$ : Havlu kumaş, bornoz, plaj elbisesi. EGE BÖLGESİ İTİBARİYLE DOKUMA SANAYİİ Dokuma sanayiinde kombine tesislerle birlikte 15 civarında firma faaliyet göstermektedir. Bu firmalarda toplam 14.419 kişi çalışmaktadır.
Dokuma Sanayiinde Kullanılan Ana ham maddeler - 17 - Üretim Kapasitesi Pamuk :8 0 7 8 ton Pamuklu dokuma 25.000 toıı Sentetik elyaf :3 9 5 9 ton Yünlü dokuma 40.000 ton Pamuk ipliği : 589 to n Kumaş 7.119.035 metre Sentetik iplik 41 ton Bez merserizasyoıuı 1648 ton Yapağı 410 ton Sasarlama Apre Bez, iplik boyama Baskı Fitfed Örgü Dolgu mad. 2S50 ton 2713 ton S360 ton 45.513 km. 750.000 adet 504 ton 960 ton ESKİŞEHİR b ö l g e s i İt ib a r îy l e DOKUMA SANAYİİ A -G E N E L DEĞERLENDİRME Fabrikanın kapasitesi 1986 1985 2100 ton pamuk ipliği 17 milyon metre pamukla ham bez 22.5 milyon metre mamul bez üretimi 2750 ton 17.5 milyon metre 21.5 milyon metre Kuruluş tam kapasite ile çalışmaktadır. Atıl kapasite yoktur. 1985 yılı ihracat miktarı 1986 yılı ihracat miktarı.-6.108.664 S. 6.423.909 $
-18- GAZÎANTEP BÖLGESİNE GÖRE DOKUMA, HALI KİLİM SANAYİİ GENEL DEĞERLENDİRME (Kapasite Durumu) : A) HALI - KİLİM VE DOKUMA Bu sektörde faaliyet gösteren firma sayısı 600 adet Mevcut halı tezgahı sayısı 320 adet Mevcut kilim ve battaniye tezgalu 350 adet Strayhgam ipliği (Kilim ipi; üretim tesisi 64 adet Kamgam iplik (hah ipliği) üretim tesisi 10 adet Boyahane sayısı 45 adet KAPASI HE DURUMU Günlük halı üretimi Yıllık hah üretimi Günlük kilim kapasitesi Yıllık kilim kapasitesi Günlük Battaniye üretimi Yıllık battaniye üretimi : 4.500 adet veya 22.500 m^ : 1350.000 adet veya 6.750.000 m : 1.500 adet veya 7.500 nı^ : 450.000 adet veya 22.500.000 m~ : 5.000 adet veya 15.000 m^ : 1.500.000 adet veya 4.500.000 m^ İHRACAT DURUMU: Halı vb. imalatlarda direkt ihracat yapılmamaktadır. Çok az miktarda aracı firmalara satış yapılmaktadır. Ancak bilhassa Ortadoğu ülkelerinden turist olarak gelen şahıslara çok miktarda parekende olarak satış yapılmakta ve d ö viz girdisi sağlanm aktadır.
Pamuk ipliğinde ise ihracat büyük bir başarı ile devanı etm ekte olup, odaıııız- ca yapılan istatistiklere göre: - 19 - a) 1985 yılında; 11.855.110. Kg. Pamuk ipliği ihraç edilerek 29.434.159. $karşılığı döviz sağlanm ıştır b) 1986 yılında; 11.909.290. Kg. Pamuk ipliği ihraç edilerek 26.277.614. $ karşılığı döviz sağlanm ıştır. c) ithalatla ilgili rakam lar bulunm am aktadır. III - KONFEKSİYON SANAYİİ MARMARA BÖLGESİ İTİBARİYLE GENEL DEĞERLENDİRME 1 Konfeksiyon sanayimdeki üretim kapasiteleri aşağıda gösterilen şekilde sınıflandırılm ıştır. Kadın, erkek ve çocuk iç çamaşırları üretim kapasitesi : a) 300.000 kg. b ) 30.663.375 Adet Pijama ve gecelik üretim kapasitesi 10.013.610 Adet
- 2 0 - - Kadın, erkek, çocuk dış giyim eşyası üretim kapasitesi : a) 52.007.054 Adet b) 375.000 Takım - Kot pantalon üretim kapasitesi 1.466.000 Adet - İş elbisesi üretim kapasitesi 974.250 Adet - Askeri eğitim elbisesi üretim kapasitesi 795.000 Adet - Çeşitli spor kıyafetleri üretim kapasitesi 2.045.700 Adet - Çeşitli giyim eşyası üretim kapasitesi : 11.136.700 Adet - Triko konfeksiyon üretim kapasitesi : a) 1309.050 Kg. b) 58.688.847 Adet TOPLAM... 1.609.050 Kg. 375.000 Takım 167.790.536 Adet Bu arada 1985 ve 1986 yıllarında dar kapsamlı yapılan anket çalışmalarında elde edilen sonuçlar aşağıda açıklanmıştır. ANKETE KATILAN İLGİLİ SANAYİ d ö n e m i f ir m a s a y is i d a l in in is m i f u ü ü r e t im <t d 1985 yılı 51 adet Konfeksiyonsan. 66.437.524.000. 1986 yılı 51 adet Konfeksiyonsan. 154.260.978.000. Konfeksiyon sanayiinde bölgede mevcut makina parklarında yer alan çeşitli makinalann toplamı 16.165 adettir. 2 - KONFEKSİYON SANAYİİNDEKİ İHRACAT DURUMU: 1985 yılında tekstil sanayimdeki ihracatla ilgili olarak 220 firma nezdinde yapılan ankette aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir.
Konfeksiyon Sanayii 212.220.216.- S Ayrıca 19S0 1985 dönemindeki Türkiye'nin Tekstil Ürünleri ihracatı arasıya çıkarılm ıştır. 1950 yılı 195 1 yılı 1952 yılı 1983 yılı 1954 yılı 1955 yılı 124.1 milyon S S02.1 milyon S 1056.1 milyon S 1299.1 milyon S î -S~2.1 milyon S 1î ~6.3 milyon S BURSA BÖLGESİ İTİBARİYLE KONFEKSİYON SANAYİİ Diğer yandan, Bursa'da leksti! sannyiiniıt cn soıı aşaması olan konfeksiyon sanayiinin, son yıllara kadar etkinliğinden söz etmek mümkün olmamakta idi. 19S0 19S1 yıllarından itibaren Türkiye'de de üıraeata yönelik sanayileşme stratejisinin uygulanmasıyla birlikte, konfeksiyon ürünlerinde dış pazar taleplerinin karşılanması konusunda önemli mesafeler katedilmiştir. Ancak Bursa'da konfeksiyon ürerimi birkaç firma dışında genellikle küçük atölyelerde yapılmaktadır. Bu küçük atölyeler: finansman, tanıtını, pazarlama gibi konularda pekçok darboğazlarla karşılaşmaktadırlar. Tekstil endüstrisinin iki önemli alt sektörü olan dokumacılık ve konfeksiyon sanayiileriııin birbirlerini tam am layın biçimde bir bütünlük arzetmeîeri ile tekstil endüstrisinde yaratılan toplam katma değer ve ihracat önemli ölçüde artış gösterebilecektir.
-22 - Bursa Ticaret ve Sanayi Odası 'na kapasite raporu hazırlatan firma sayısı 21 dir. Ancak buıılann dışında atölye tipi pek çok konfeksiyon imalatı yapan işyeri mevcuttur. A) SEKTÖRE İLİŞKİN GENEL BlLGlLER 1) Firma Sayısı 21 2) İstihdam : 1288 3) Makina Parkf a) Dikiş makinalan : 666 adet b)overlok : 129 adet c) Nakış makinası 5 adet d) Pile makinası 3 adet e) Kumaş kesme makinası : 25 adet f) Zig-Zag makinası 9 adet g) örgü makinası : 45 adet 4) üretim Kapasitesi Gravat Bluz Gömlek İş önlüğü Etek Çocuk elbisesi Kadın elbisesi Gelinlik Pantolon Tulum Tişört Plaj elbisesi Şort 17.500 adet 227.636 adet 33.750 adet 110.850 adet 21.500 adet 848.788 adet 9.000 adet 272.700 adet 2.426.800 adet 64.000 adet 102.000 adet
Masa örtüsü Havlu Bornoz Çocuk ıriko Çocuk çamaşır Pijama Deri pah o Vclur ceket Mont-Kaba-ı Kuş t uyu *cai'cn Süet pjrdesl Karyola takımı Nevreşir,' Erkek e!diic5i Paito Kot elbise Ceket Muh. bayrak 4.950.000 adet 53.326 adcı 45.600 jilet 244.059 adet 156.000 ndet ] 2.000 adet i 0.000 atlet 13.600 adet 54.000 adet 4. S 4f j adeî i 0.000 adet 6.000 adeî 1.500 adet 540 takını 1.500 adet 36.000 adet i SO.OOO adet 2.400.000 adeî 6* İthalat-niktan : Yoktur. 7) İhracat miktarı Cinsi Î9S5 yıl (S 19S6 (S t Masa n rî i ü Y atak örtüsü Kon fek sı >O!' 39.514.109 31."14.210 4.54S.424 16.41 9.0-4 2.292.24" 5.063.546
Halı sanayii ve diğerlerindeki bölgedeki mevcut tezgah ve tesis sayısı aşağıya çıkarılmıştır. - 26 - a - Makiııa Halısı b El dokuma hah c - Non-Women hah d Tafting hah 74 adet/tezgah 678 adct/tezgah 3 adet komple tesis 4 adet/tezgah 2) HALİ SANAYİİ VE DİĞERLERİNDEKİ İHRACAT DURUMU: 1985 yılında tekstil sanayiindeki ihracatla ilgili olarak 220 firma nezdinde yapılan ankette aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. Hah Sanayii ve Diğerleri 11.015.409.- $ Ayrıca 1980 1985 dönemindeki Türkiye'nin Tekstil Ürünleri İhracatı aşağıya çıkarılmıştır. 1980 yılı 424,1 milyon 1981 yılı 802,1 milyon S 1982 yıh 1056,1 milyon $ 1983 yılı 1299,1 milyon $ 1984 yılı 1872,1 milyon S 1985 yılı 1176,3 milyon S
BURSA BÖLGESİ İTİBARİYLE HAU VE DİĞER (BOYA APRE-EM PRİM E) SANAYİİ Buna'da halı imalatı yapan firma sayısı 3 'tür. 105 tane dc kapasite raporu hazırlatan Boya Apre ve Emprime işlemleri yapan firma vardır. SEKTÖRE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER (B oya-a pre-e m prim c) 1) Firma savtsı 105 2 )İşçi sayısı : 7.194 3)Makina parkı a) Muhtelif boya m akinaa ve kazam 547 b)h asbel : 388 c) Jiger 112 d) Muhtelif em prim e masası ve baskı makiri3si 367 e) Muhtelif baskı makinesi 51 f) Buhar kazanı 164 g) Baskı makin ası 8 4) Tüketim kapasitesi a) Muhtelif boya 3.7S5 ton b) Asetik asit 1.376 ton c) Sudkostik 6.9S0 ton d)t uz : 12.1S4 ton e) Muhtelif yakıt : 24S J0 3 ton f) Üre 292 ton
S)Üretim Kapasitesi - 2 8 - Muhtelif kumaş ve iplik, boyama, baskı işlemleri 130.688 ton 317.593.207 m. 16.735j680 m2 25.600 takım 6) İthalat : Elde edilememiştir. 7) İhracat 1985 $ 1986 $ Yün Halı 2.260 6.876 Diğer İhracat 139.586 486.878 Toplam 141.846 493.754 EGE BÖLGESİ İTİBARİYLE HALI SANAYİİ VE DİĞERLERİ Halı fabrikaları, branda, çadır, trikotaj ve diğer tekstil ürünlerinde faaliyet gösteren 9 işyerinde 227 kişi çalışmaktadır. Bu kuruluşların kapasite raporlanndaki rakamlara göre başlıca ana hammaddeleri ve üretim kapasiteleri aşağıdadır. Halı Sanayii ve diğerlerinde Ana hammaddeler Üretim Kapasitesi Sentetik elyaf : 66 ton Makina halısı : 54.960 m2 Sentetik hah ipliği : 80 ton Ştrayhran iplik 298 ton
- 7.9 - Pamuk iipliği 150 ton E1 halısı : 8.100 m2 Yapağı 328 ton Dokuma : 2.827.636 metre Lût ipüği 14 ton örtü, perde 14 ton Yön iplik 50 ton Pamuk 500 ton Telef pamuk 750 ton Çorap : 58.000 düzine ESKİŞEHİR BÖLGESİ İTİBARİYLE HALI SANAYİİ VE DİĞERLERİ GENEL DEĞERLENDİRME Hah ipliği Toftma hali Non woven halı 2400 ton yıl 2.5 milyon m" 3.5 milvon m* 1985 yıh ihracatı 3.1 5 7 3 0 0 $ 1986 yih ihracatı 1.800.000 S 1985 y ıh ithalatı 1300.000 Ş 1986 yılı ithalatı 1.564.800 S PolynopOen elyaf Fiili ire tim: 1985 1986 970 ton yıl 865 ton yıl 1.429 ton yıl (Ç ft vardiya» İthalatı : 19S5 : 3 3 6 3 2 0 S 161.065 DM 1986 : 2S 6.İ40 S - 1.237.095 DM
- 3 0 - H - DÜNYADAKİ DURUMU Tekstil sektörü dünyada en yaygın olarak görflen sanayi dalıdır. Dünya imalat sanayii içinde katma değer, istihdam ve dış ticaret açısından önemli bir yer tutar. Tekstil sanayiinin temel hammaddesi elyaftır. Son yıllarda suni elyafın yaygın kullanımı hammadde yapışım önemli ölçüde değiştirmiştir. Dünya elyaf piyasasaında gelişmiş ilkelerin paymı arttırmıştır. 1977 yılı itibariyle dünya tekstil hammeddesi ihracatında gelişmiş ilkeler payı % 57,2 olurken, gelişmekte olan Ökeler payı % 28,7, sosyalist ülkeler payı % 7,6 olmuştur. Dünya pamuk keriminde Çin Halk Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği, ABD, Hindistan gibi büyük arazi sahibi ilkelerin başı çektiği görülmektedir. 1983 1984 yıllan içinde pamuk üre timin de büyük pay sahibi ilkeler ve bunların ekim alanlan şöyledir: Başlıca Ülkeler Ekim alam (200 hektar) Üretim (1000 balya) Dünya toplam üretimi içindeki payı % Çin Halk Cumhuriyeti 5850 17.000 % 25,4 SSCB 3220 14500 % 20,2 ABD 3011 7.550 % 113 Hindistan 8000 6500 % 09,7 Pakistan 2260 3.900 % 05,8 Brezilya 2035 2.750 % 04,1 Türkiye 615 2300 % 03,4 Dünya Toplamı 31.726 66.692 Kaynak: Dünya da ve Türkiye de Tekstil Sanayii DPT - 1985.
Tablo'da yer alan iretici ökeler dünvn pamuk üretiminin yıizde 68.6'sim üretmektedirler. -31 Dünya yön üretimi ise 2.5 milyon tonu aşmakta. Avustralya (750 bin ton). SSCB (450 bin ton». Yeni Zelanda (312 bin ton). Arjantin (190 bin toni dünya yüı üretiminde başı çekmektedir. Kimya sanayiinin hızb gelişimiyle önem kazanan sentetik elyaf üretiminde ise başüca gelişmiş ülkelerin piyasaya hakini olduğu görülmektedir. Son yıllarda gelişmekte olan ülkelerde bu alanda önemli bir atılını yaşanmakla beraber, gelişmiş ülkelerin bu piyasada yüzde ~2A gibi bariz bir ağırlığı bulunmaktadır. 1978 yılında dünya sentetik elyaf üretimi!0 milyon ton civarında gerçekleşmiş, bu piyasada ABD rr 32.3. Japonya ~ 14. Batı Almanya *7 7,4 SSCB. Kore. İtalya ve İngiltere r- 4 civarında pay almıştır. Tekstil ve konfeksiyon sanayiinin dünya imalat sanayi katma değeri içerisindeki payı 1979 yılı için piyasa ekonomisine sahip snnayileşmiş ülkelerde yaklaşık rc 8 3 olm akta, düşük ve orta gelirli ülkelerde yaklaşık 17.5. merkezi planla sanayileşmiş ülkelerde ise 12.6 olmaktadır. C - TEKSTİL SEKTÖRÜNÜN SORUNLARI Sektör bilindiği gibi iplik, dokuma, konfeksiyon olmak üzere 3 ana bölümden teşekkül etmektedir. Halı sanayii de aslen dokuma bölümü içinde olmakla beraber, ayrı olarak dile getirilebilir. Soruların cevaplarına gelince:
- 3 2 - Sektörön sorunlan 1 Yatırım ve Teşvik 2 Mevcut Tesisler Teşviği 3 Yeni Yatırımlar Teşviği 1- YATIRIM VE TEŞVIK: Dünya'da tekstil sektöründe çok hızlı ve gelişmiş yatırımların başlamış olduğu izlenmektedir, özellikle iplik üretiminde robot kullanımı giderek artmakta, dokuma üretiminde elektronik vc kompitürize olmuş sistemler gelişmekte, apre ve boya üretiminde ise kompitür ağırlıklı olarak girmiş bulunmaktadır. Konfeksiyonda da aynı gelişmeler görülmektedir. 1987 Ekiminde Paris'te açılacak itma fuarında tüm makine üreticileri en ileri teknolojik gelişmelerini sergileyeceklerdir. Ülkemiz ihracatı içinde tekstil ihracatının nerelere ulaştığı bilinmektedir. Tekstil ihracatının arttırılabilmesi için yatırım teşvikleri, yıllık vergi resim harç muafiyeti, kurumlar vergisi, istisnası gibi teşvikler halen yürürlüktedir. Doğal olarak ülkemiz sanayiinin vatan sathına yayılması arzu edilmektedir. Ancak sonuçta almamız gereken karar herhalde tekstilin özellikle konfeksiyonun büyük şehir sanayi olduğu kabulüdir. Yatırım Teşviklerinde iplik fabrikalarının ülkede yaygın şcldlde ve hammaddesine yakın yerlerde kurulıııaa olayı giderek sürmektedir, özellikle GAP projesi bunu yoğunlaştıracaktır.
- 33 - Ülkemizin tekstilde başanlı olmasının en önemli»edeni tekstilin hammaddes olan pamuk üretiminden kaynaklanmaktadır. Bu ürün kesinlikle desteklenmefidir. Muhtemelen dokum a hatta önne sanayiinin yayılması da aynı şekilde olacakt r. Temelde konfeksiyon ise ister istemez nüfusu kalabalık şehirlerde gelişecektir. Şu halde teşvikler de bu hususu gözönîsıde bulundurarak gereksiz kıgflamalar yapılmaksızın verilmeye devam edilmelidir. Ve yateımctnm şevkini ve heyecanını çoğaltacak yeni teşvikler ile bezenme- Sdir. Tekstfl sanayiinin Türkiye'deki gelişme hızıru idame ettirebilmesi ve Dünya pazarındaki paymı arttırabîlmesi için yatm m lann devam etmesi gereklidir. Ban sektörlerde (yünlü gibi) iç pazardan artan önemli bir kapasite fazlası yoktur. Ancak tekstil yatm m lannın devamlıhğmm sağlanması için öncelikle büyük üniteler şeklinde konfeksiyon yatm m lannın hızlanması gereklidir. Bugün, mams bez ve kumaşlar büyük oranda konfeksiyon için ara mamul kaba! edilm ektedir. Konfeksiyon yatm m lannın. dış pazar satış şanslarının artması için büyük üniteler şeklinde planlanması ve teşvik edilmesi gereklidir. Bunun için de ya tınm aların satış riskini azaltacak bazı teşvik tedbirlerine ihtiyaç vardır. ihracat kotalarında önce Ek. kamu grubu ihtiyaçlarda ikmal tercihi gibi teşvikler dûşûntlebihr. Bu w benzeri teşvikler yeni yatırımcıların kapasite büyüdüğü ile orantılı olarak sağlanmalıdır.