Enerjiye Yönelik Bölgesel Teşvik Uygulamaları Enerji Verimliliği 5. Bölge Teşvikleri Enerjiye Yönelik Genel Teşvik Uygulamaları Yek Destekleme Mekanizması Yerli Ürün Kullanımı Gönüllü Anlaşma Desteği Lisanssız Elektrik Üretimi Verimlilik Arttırıcı Projeler (VAP) Desteği TTGV Enerji Verimliliği Desteği Çevre Teknolojileri Desteği 2
1. ÇEVRE TEKNOLOJİLERİ DESTEĞİ Amaç: Sanayide uygulanabilir ve ekonomik değeri olan temiz üretim teknolojilerinin uygulanmasına yönelik projelerin teşvik edilmesi ve desteklenmesi Başvuru Merci: TTGV Proje Konuları: Atıkların kaynağında azaltılması / üretime döndürülmesi Su tüketiminin / atık su oluşumunun kaynağında azaltılması Emisyonların kaynağında azaltılması (ör: yakma prosesi optimizasyonu) Hammadde tüketiminin azaltılması Tehlikesiz/tehlikelilik düzeyi daha düşük kimyasal madde kullanımına geçilmesi Proje Süresi: En fazla 1.5 yıl Yağ tüketiminin / atık yağ oluşumunun azaltılması Enerji üretim ve kullanımında çevre dostu teknolojiler Atıklardan yeni ürün/ yakıt/ enerji üretimi (Öncelik: Organik atık biyoürünler) Çevre dostu ürün üretimi Endüstriyel ekoloji (simbiyoz) Karbon tutma ve depolama sistemleri Destek Miktarı: En fazla 1.000.000 ABD$ 1.000.000 AB Destek Oranı: Proje Bütçesinin en fazla %50 si Geri Ödeme Süresi: 1 Yılı Geri Ödemesiz Toplam 4 Yıl (Faizsiz) Hizmet Bedeli: TTGV Destek miktarının %6 sı
2. TTGV ENERJİ VERİMLİLİĞİ DESTEĞİ Amaç: Türkiye nin, dünyada artan enerji fiyatları karşısında, özellikle enerji yoğun sektörlerde rekabet gücünün koruması, dışa bağımlılığının ve sera gazı salımlarının azaltılmasına katkı sağlanması ve sanayicinin ilgili faaliyetlerinin teşvik edilmesi Başvuru Merci: TTGV Proje Konuları: Buhar üretim ve dağıtım sistemlerinin iyileştirilmesi Yakma, ısıtma ve soğutma sistemlerinin iyileştirilmesi Fan, pompa, kompresör, vb. cihazların, sistem optimizasyonu yaklaşımı ile gözden geçirilerek elektrik tasarrufu sağlanması Kullanılan üretim teknolojisinin daha verimli hale getirilmesi Atık ısının değerlendirilmesi Üretim süresinin kısaltılması, sıcaklık veya basınç seviyelerinin düşürülmesi, vb. proses ve işletme optimizasyonu Proje Süresi: En fazla 1.5 yıl Destek Miktarı: 100.000 1.000.000 ABD$ AB Destek Oranı: Proje Bütçesinin en fazla %50 si Geri Ödeme Süresi: 1 Yılı Geri Ödemesiz Toplam 4 Yıl (Faizsiz) Hizmet Bedeli: TTGV Destek miktarının %6 sı
3. VERİMLİLİK ARTTIRICI PROJELER DESTEĞİ Mevzuat: 18.04.2007 tarih 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu Müracaat: Her yıl Ocak ayı Amaç: Verimlilik Artırıcı Projeler endüstriyel işletmelerde enerji atıklarının, kayıpların ve verimsizliklerin giderilmesi için gerekli önlemlerin uygulanması amacıyla hazırlanır. Başvuru Merci: Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yararlananlar: Elektrik üretim faaliyeti gösteren lisans sahibi tüzel kişiler dışındaki yıllık toplam enerji tüketimleri 1.000 TEP ve üzeri olan Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Odası veya Sanayi Odası na bağlı olarak faaliyet gösteren ve her türlü mal üretimi yapan işletmeler VAP desteklerinden yararlanmak için başvuruda bulunabilirler. Sertifika Gereksinimi: ISO 50001 Sertifikası Proje Uygulama Süresi: 2 yıl Proje Yatırım Bedeli: Maksimum 1.000.000 TL (KDV hariç toplam bedel) Destek Oranı: Proje Bütçesinin en fazla %30 u Proje Geri Ödeme Süresi: En fazla 5 yıl
4. GÖNÜLLÜ ANLAŞMA DESTEĞİ Mevzuat: 18.04.2007 tarih 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu Müracaat: Her yıl Ekim ayı Amaç: Enerji yoğunluğunun azaltılması Başvuru Merci: Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü Yararlananlar: Elektrik üretim faaliyeti gösteren lisans sahibi tüzel kişiler dışındaki yıllık toplam enerji tüketimleri 1000 TEP ve üzeri olan Ticaret ve Sanayi Odası, Ticaret Odası veya Sanayi Odası na bağlı olarak faaliyet gösteren ve her türlü mal üretimi yapan işletmeler Gönüllü Anlaşma desteklerinden yararlanmak için başvuruda bulunabilirler. Sertifika Gereksinimi: ISO 50001 Sertifikası Destek Kapsamı: İşletmelerin geçmiş 5 yıllık enerji yoğunluklarının ortalaması olan referans enerji yoğunluğuna göre, önceden taahhüt ederek, 3 yıllık izleme dönemi sonunda enerji yoğunluklarını en az %10 oranda azaltmaları gerekmektedir. Destek Oranı: Anlaşmanın yapıldığı yıla ait enerji giderinin %20 si (maksimum 200.000 TL)
5. ENERJİYE YÖNELİK GENEL TEŞVİK UYGULAMALARI Mevzuat: 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, 2012/1 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ Amaç: Tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesi, üretim ve istihdamın artırılması, uluslararası rekabet gücünü artıracak ve araştırma- geliştirme içeriği yüksek bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesi, uluslararası doğrudan yatırımların artırılması, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması, kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi Başvuru Merci: T.C Ekonomi Bakanlığı Yararlanacak Yatırımlar: Enerji sektörüne yönelik bütün yatırımlar (19/6/2012 tarihinden önce EPDK dan lisansı alınmış olan komple yeni ve tevsi yatırımlar ile özgül yakıt tüketimini asgari %15 oranında azaltmaya yönelik modernizasyon cinslerindeki yatırımlar dışındaki doğalgaza dayalı elektrik üretimi yatırımları hariç olmak üzere) ile sanayicinin kendi elektriğini üretmeye yönelik yapmış olduğu yatırımlar (lisanssız elektrik üretimi yatırımları) Destek Unsuları: Gümrük vergisi muafiyeti Katma Değer Vergisi (KDV) istisnası Gelir vergisi stopajı desteği (6. bölgede geçekleştirilecek yatırımlar için)
6. ENERJİYE YÖNELİK BÖLGESEL YATIRIM TEŞVİKLERİ Mevzuat: 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, 2012/1 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ Amaç: Tasarrufların katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirilmesi, üretim ve istihdamın artırılması, uluslararası rekabet gücünü artıracak ve araştırma- geliştirme içeriği yüksek bölgesel ve büyük ölçekli yatırımlar ile stratejik yatırımların özendirilmesi, uluslararası doğrudan yatırımların artırılması, bölgesel gelişmişlik farklılıklarının azaltılması, kümelenme ve çevre korumaya yönelik yatırımlar ile araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi Başvuru Merci: T.C Ekonomi Bakanlığı Yararlanacak Yatırımlar: *Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından düzenlenen geçerli bir maden işletme ruhsatı ve izni kapsamında 3213 sayılı Maden Kanununun 2. maddesinin 4-b grubunda yer alan madenlerin (Turba, Linyit, Taşkömürü, kömüre bağlı metan gazı, Antrasit, Asfaltit, Bitümlü Şist, Bitümlü Şeyl, Kokolit ve Sapropel) girdi olarak kullanıldığı elektrik üretimi yatırımları, *Atık ısı kaynaklı olarak, bir tesisteki atık ısıdan geri kazanım yolu ile elektrik üretimine yönelik yatırımlar (doğal gaza dayalı elektrik üretim tesisleri hariç), *Asgari 50 milyon TL tutarındaki, sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) yatırımları ve yer altı doğal gaz depolama yatırımları, 5. bölge teşviklerden yararlanır. *Jeotermal enerji ile veya enerji santralleri atık ısısı ile konut ısıtma/soğutma yatırımları *Kömür gazı üretimi (sentez gazı) bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanır.
7. ENERJİ VERİMLİLİĞİ 5. BÖLGE TEŞVİKLERİ Mevzuat: 2013/4288 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar Amaç: Enerji sektöründe madene dayalı elektrik üretimi gerçekleştirecek olan yatırımcıların yatırımları teşvik mevzuatı açısından öncelikli yatırım konuları içerisine dahil edilmesi sureti ile önemli destek unsurlarından yararlandırmak, ülkemizin enerji açığı konusunda dışa bağımlılığını azaltmak, 2013/4288 sayılı karar ile yapılan değişiklikten önce teşvik edilmeyecek yatırım konuları içerisinde yer alan doğalgaza dayalı elektrik üretimi yatırımlarının, 19.06.2012 tarihinden itibaren alınan ruhsatlar kapsamında teşvik unsurlarından yararlandırmak. Başvuru Merci: T.C Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, T.C Ekonomi Bakanlığı Yararlanacak Yatırımlar: Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının vereceği proje onayına istinaden, yılık 500 TEP (ton eşdeğeri petrol) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek, birim ürün başına en az % 20 oranında enerji tasarrufu sağlayan ve yatırım geri dönüş süresi azami 5 yıl olan enerji verimliliğine yönelik yatırımlar. Başvuru Kriteri: Enerji tasarruf oranı, işletmede tek bir ürün çeşidi üretilmesi durumunda birim ürün başına enerji tüketimi, birden fazla ürün çeşidi üretilmesi durumunda ise işletmenin enerji yoğunluğu dikkate alınarak hesaplanır ve baz yılında hesaplanan değerin kontrol yılında hesaplanan değerdeki değişim oranına göre belirlenir. Başvuru tarihinden önceki mali yıl baz yılı, proje uygulamasının tamamlandığının yazılı olarak bildirilmesini takip eden mali yıl ise kontrol yılı olarak kabul edilir. Destek Unsurları: Gümrük vergisi muafiyeti KDV İstisnası Vergi indirimi Sigorta primi işveren hissesi desteği Yatırım yeri tahsisi Faiz desteği
8. YEK DESTEKLEME MEKANİZMASI YERLİ ÜRÜN KULLANIMI Amaç: Yenilenebilir Enerji için kaynak bazında bir ayrım gözetmeksizin, ülkemizdeki tüm yenilenebilir enerji kaynaklarımızın kullanılması. Başvuru Merci: Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı A. Destekleme Mekanizması: 18/5/2005 tarihinden 31/12/2020 tarihine kadar işletmeye girmiş veya girecek YEK destekleme mekanizmasına tabi üretim lisansı sahipleri için, Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun a ekli I sayılı cetvelde yer alan fiyatlar 10 yıl süre ile uygulanır. I Sayılı Cetvel: Hidroelektrik üretim tesisi Rüzgar enerjisine dayalı üretim tesisi Jeotermal enerjisine dayalı üretim tesisi Biyokütleye dayalı üretim tesisi (çöp gazı dahil) Güneş enerjisine dayalı üretim tesisi B. Yerli Ürün Kullanımı: 7,3 ABD Doları cent/kwh) 7,3 ABD Doları cent/kwh) 10,5 ABD Doları cent/kwh) 13,3 ABD Doları cent/kwh) 13,3 ABD Doları cent/kwh) Lisans sahibi tüzel kişilerin 31/12/2020 tarihinden önce işletmeye giren üretim tesislerinde kullanılan mekanik ve/veya elektromekanik aksamın yurtiçinde imal edilmiş olması halinde; bu tesislerde üretilerek iletim veya dağıtım sistemine verilen elektrik enerjisi için, I sayılı cetvelde belirtilen fiyatlara, üretim tesisinin işletmeye giriş tarihinden itibaren 5 yıl süreyle; aynı Kanun a ekli II sayılı cetvelde belirtilen fiyatlar ilave edilir.
9. LİSANSSIZ ELEKTRİK ÜRETİMİ Amaç: Tüketicilerin elektrik ihtiyaçlarının tüketim noktasına en yakın üretim tesislerinden karşılanması, arz güvenliğinin sağlanmasında küçük ölçekli üretim tesislerinin ülke ekonomisine kazandırılması ve etkin kullanımının sağlanması, elektrik şebekesinde meydana gelen kayıp miktarlarının düşürülmesi. Başvuru Merci: Elektrik Dağıtım Şirketleri, Türkiye Elektrik Dağıtım A.Ş, Yenilenebilir Enerji Genel Müd. Kapsam: a) İmdat grupları, b) İletim ya da dağıtım sistemiyle bağlantı tesis etmeden izole çalışan üretim tesisleri, c) Kurulu gücü 1 megavat veya Kanunun 14 üncü maddesi çerçevesinde Bakanlar Kurulu kararı ile belirlenmiş kurulu güç üst sınırına kadar olan yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri, ç) Ürettiği enerjinin tamamını iletim veya dağıtım sistemine vermeden kullanan, üretimi ve tüketimi aynı ölçüm noktasında olan, yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesisleri, d) Bakanlıkça belirlenecek verimlilik değerini sağlayan kategorideki kojenerasyon tesisleri, e) Mikrokojenerasyon tesisleri, f) Belediyelerin katı atık tesisleri ile arıtma tesisi çamurlarının bertarafında kullanılmak üzere kurulan üretim tesisleri, g) Sermayesinin yarısından fazlası doğrudan veya dolaylı olarak belediyeye ait olan tüzel kişilerce, belediyeler tarafından işletilen su isale hatları ile atık su isale hatları üzerinde teknik imkanın olması ve DSİ tarafından uygun bulunması halinde kurulan üretim tesisleri. Önlisans ve lisans alma ile şirket kurma yükümlülüğünden muaftırlar. Destekleme: Yukarıdaki (c), (f) ve (g) bentleri kapsamında yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı olarak gerçek veya tüzel kişiler tarafından kurulan ve işletilen tesislerde oluşan ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi, görevli tedarik şirketi tarafından YEK Kanununa ekli I sayılı Cetvelde kaynak bazında belirlenen fiyattan, YEKDEM kapsamında değerlendirilmek üzere, on yıl süreyle satın alınır. Bu süre ilgili üretim tesisinin 10 uncu maddenin dördüncü fıkrası çerçevesinde Şebekeye enerji vermeye başladığı tarihten itibaren hesaplanır.