T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI Yayınevlerinin Edebî Çeviri Projelerinin Desteklenmesine Yönelik Hibe Programı
çizimler: Bu program Avrupa Komisyonu ve T.C. Hükümeti nin ortak finansmanı ile desteklenmektedir. T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültürel İrtibat Noktası 2012 2
Yayınevlerinin Edebî Çeviri Projelerinin Desteklenmesine Yönelik Hibe Programı
Program Rehberi nin Amacı Bu Program Rehberi, kültür alanında faaliyet gösteren tüzel kişiliğe sahip kurum ve kuruluşlara Avrupa Kültür Programı kapsamında proje geliştirme veya sürdürmekte oldukları faaliyetler için finansal destek sağlamaya yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Program ın amaçları, dizinleri ve ne tür projelerin (faaliyetlerin) desteklendiğine ilişkin detaylı bilgi yeralmaktadır. Rehberde ayrıca başvuru için neler gerektiği ve hangi miktarda, ne kadar hibe sağlanacağı gibi konularda detaylı bilgiler bulunmaktadır. Rehberde seçim prosedürü ve bu prosedürün sonucunda AB hibesine hak kazanan başvurularla ilgili genel kurallar yer almaktadır. Rehber; Kültür Programı hibesine başvurmak için zorunlu olan şartları içermektedir. Bu sayede kültür operatörlerine 2013 e kadar Program altında finansal destek olanakları ile ilgili tüm araçlar sunulmaktadır. Diğer taraftan, istikrar ve yol haritasının ortaya net olarak konulabilmesi amacıyla rehberde başvuruların yapılması ve değerlendirilmesi için bir de takvim yer almaktadır. Bu takvim Program boyunca (2007-2013) geçerli olacaktır. Bu sayede Program çerçevesindeki gelişim faaliyetleri ile ilgilenen kurumların daha etkili ve uzun vadeli bir planlama yapması kolaylaşacaktır. Hibe desteği başvurusu için gereken tüm e-formlar ve evraklar, adaylara erişim kolaylığı sağlaması amacıyla oluşturulan ve aşağıda belirtilen internet adresinden indirilebilir. bkz.; www.ccp.gov.tr http://eacea.ec.europa.eu/eforms/index_en.php 3
Kültür Programı nın Amaçları Program ın üç temel amacı: Kültür sektöründe çalışanların uluslararası hareketini desteklemek, Kültür ve sanat eserleri ve ürünlerinin ülkelerarası dolaşımını desteklemek, Kültürlerarası diyaloğu geliştirmektir. Söz konusu amaçlara yönelik her türlü kültürel faaliyeti içeren projeler, Program tarafından desteklenmektedir. Kültür kuruluşlarına, sınır ötesi işbirliği çalışmaları ile kültürel ve sanatsal faaliyetler için destek sağlanmaktadır. Hedef Grubu: Kamu veya özel yayınevleri veya yayın grupları Edebi Çeviri Projeleri (Dizin 1.2.2) Bu dizin, Avrupa edebiyatının, Programa katılan ülkelerin dillerine çevirilip yayınlanarak, Avrupa vatandaşları arasında yaygınlaştırılmasını amaçlamaktadır. Programda, Avrupa Edebiyat Ödülü nü kazanan yazarların eserlerinin çevirisine ilişkin proje sunan yayıncılar ve yayınevlerinin projeleri öncelikli olarak kabul edilmektedir. Avrupa bütünlüğünün desteklenmesi amacıyla, 2004 ten bu yana Avrupa Birliği nin parçası olan ülkelerin dilinde yazılmış eserlerin dolaşımına öncelik verilmektedir. 4
Başvuruların Sunulması Ne zaman başvurulur? Başvurular her yıl yapılabilir. Bir sonraki başvuru tarihi: 05 Şubat 2013 Nasıl başvurulur? Başvurular doğrudan Avrupa Komisyonu Eğitim, Görsel-İşitsel ve Kültür Yürütme Ajansı na (EACEA) online veya posta yoluyla yapılmaktadır. Bkz. Program Rehberi, Bölüm II (Başvurular) e-formlara ulaşmak için: www.ccp.gov.tr Program Rehberi (İngilizce): http://eacea.ec.europa.eu/culture/programme/documents/2010/may/en.pdf Program Rehberi (Türkçe): http://www.ccp.gov.tr/pdf/program_rehberi_mayis_2010_tr.pdf Özel geçerlilik kriterleri Kimler başvurabilir? Adaylar, kamu veya özel yayınevleri veya yayın grupları olmalıdır (gerçek şahıs olamazlar); geçerli ülkelerin birinde resmi ve yasal bir konumda olmalıdırlar. Hangi projeler geçerlidir? Geçerli bir projede 1 veya en fazla 10 kurgu eserin bir Avrupa dilinden (kaynak dil) diğer bir Avrupa diline (hedef dil) çevrilmesinin teklifini içermelidir.yalnızca çeviri ücretleri Avrupa Birliği ortak finansmanı ile karşılanmaktadır. 6 Edebi türleri dikkate alınmaksızın, yalnızca kurgu eserler geçerli sayılmaktadır; roman, öykü, kısa hikâye, tiyatro oyunları, çizgi romanlar vb; Kurgu olmayan eserler
geçersiz sayılacaktır. Ör. turist rehberleri, otobiyografiler, biyografiler, insani bilimlerle ilgili denemeler veya eserler (Tarih, Felsefe, Ekonomi vb) ve genel olarak diğer bilimlerle ilgili eserler (Fizik, Matematik vb). Eserlerin yazarlarının Program a katılan ülkelerden birinin vatandaşı olması veya oturma izninin bulunması gerekmektedir, Latince ve Eski Yunanca eserler bu kurala istisnadır; Eserler önceden yayımlanmış olmalıdır; Eserler önceden hedef dile aktarılmamış olmalıdır; Kabul edilen başvurularda lehtarların çevirisi teklif edilen eserlerle ilgili telif haklarına sahip olduklarını ispatlamaları gerekmektedir. Yani lehtarlar, Yürütme Ajansı ile yapılan sözleşmeden önce imzalanmış olması gereken telif hakkı anlaşmasını sunmalıdır. Çeviri faaliyetlerine proje takvimde belirtilen (Bkz. Program Rehberi, Bölüm I.7) tarihte başlanacaktır. Program Rehberi (İngilizce): http://eacea.ec.europa.eu/culture/programme/documents/2010/may/en.pdf Program Rehberi (Türkçe): http://www.ccp.gov.tr/pdf/program_rehberi_mayis_2010_tr.pdf Projenin süresi 24 ayı geçmemelidir. Proje süresi, ilk eserin çevirisine başlanmasından, son eserin basımına kadar geçen süre olarak tanımlanmıştır. Her seçim turunda talep edilen hibe 2,000 ilâ 60,000 EUR arasında olabilir. Geçerli Diller Programa üye ülkelerin resmi dilleri ile Latince ve Eski Yunanca geçerli sayılan dillerdir. Burada sözü geçen resmi diller, ilgili ülkenin Anayasası veya diğer temel kanunlarınca kabul edilmiş dillerdir. Çevirisi yapılacak olan kurgusal eserlerin şu koşulları sağlaması gerekmektedir: Çeviri bir Avrupa dilinden diğerine yapılmalıdır, Milli edebiyat eserlerinin ülkenin bir resmi dilinden diğerine çevrilmesi geçersiz sayılacaktır; Hedef dil çevirmenin ana dili olmalıdır. (Yayıncı, az kullanılan diller ile ilgili yeterli gerekçelendirmeyi sunduğu takdirde bu kuralda istisna yapılabilir.) 7
Geçerlilik kriterlerine uygun olarak sunulması gereken belgeler Bir projenin geçerliliği, Program ın tüm dizinlerini kapsayan geçerlilik kriterlerinde talep edilen belgeler ile aşağıda yer alan diğer belge ve malzemelere göre belirlenecektir: Çevirisi teklif edilen eserlerin orijinal kopyası. (Ancak değerli ve nadir eserlerin fotokopileri kabul edilebilir); Çevirmenlerin özgeçmişleri, Müracaatçının yasal temsilcisi tarafından imzalanmış, aşağıdaki hususları içeren onur beyanı, Teklif edilen eserler önceden yayınlanmış olmalıdır, Teklif edilen eserler hedef dile daha önce çevirilmemiş olmalıdır, Teklif edilen eserlerin yazarları Program a katılan ülkelerden birinin vatandaşı olmalı veya burada ikamet etmektedir, Latince ve Eski Yunanca eserler istisnadır, Hedef dil çevirmenin ana dilidir (yayıncının gerekçelendirmesi ile nadir diller için bu kuralda değişiklik yapılabilir), Yayınevi veya yayın grubu, başvuruda adı geçen çevirmen ile çalışacaktır. Başvurunun kabul edilmesi halinde yayınevi ve çevirmen arasındaki anlaşmanın her kitap için bir kopya olmak suretiyle Yürütme Ajansı na teslim edilecektir. Çeviri çalışmalarına başvuru yılının 1 Eylül ünden önce başlanmayacaktır, Yayınevi veya yayın grubu eserlerin çeviri haklarına sahiptir veya Yürütme Ajansı ile yapılacak hibe anlaşmasından önce sahip olacaktır. Başvurunun kabul edilmesi halinde telif hakkı sözleşmesinin örneği Yürütme Ajansı na teslim edilecektir. Başvuru formunda örnek onur beyanı bulunmaktadır. Onur beyanı ile başvuru sahibi kuruluş geçerlilik kriterlerini sağlayacağını taahhüt eder. Başvurunun kabul edilmesi ancak kriterlere uyulmaması halinde verilen hibe geçersiz sayılacak ve o güne kadar ödenen tutarlar geri alınacaktır. 8
Hibe Kriterleri Nelerdir Kuruluşun operasyonel ve mali kapasitesinin incelenmesinden sonra başvurular, nitel ve nicel göstergeleri içeren aşağıdaki hibe kriterlerine göre değerlendirilecektir: 1) Projenin Avrupa katma değeri üretme derecesi ve faaliyetlerin Programın başlıca amaçlarına uygunluğu 2) Önerilen faaliyetlerin yüksek mükemmellik düzeyinde tasarlanması ve uygulanması, 3) Önerilen faaliyetlerin sonuçlarının yaygınla ştırma ve tanıtım derecesi. Projeler 0 ile 100 puan arasında değerlendirilir. (1) Projenin Avrupa katma değeri üretme derecesi ve faaliyetlerin Program ın başlıca amaçlarına uygunluğu (0-40 puan) Programın genel amaçlarına uygun olarak önerilen faaliyetler, Programa üye ülkelerde Avrupalıların paylaştığı kültür alanının geliştirilmesinde yardımcı olmalıdır. Bu bağlamda, aşağıdaki kriterler aranacaktır: Çevrilmek üzere seçilen eserlerin yerel, bölgesel ve milli çıkarların ötesinde yaratacağı sonuçlar, Projenin Avrupalıların Avrupa edebiyatı hakkındaki bilgilerini geliştirme derecesi, Projenin edebi eserlerin uluslararası dolaşımını destekleme yönündeki amaçları, projenin Avrupa Edebi eserlerinin dolaşımına katkısı, Projenin kültürlerarası diyaloğa katkısı, Avrupa bütünleşmesi açısından, Avrupa Birliği ne 2004 ten bu yana üye olan ülkelerde yaşayan veya vatandaş olan yazarlara ait eserlerin çevirisine verilen önem, Avrupa Edebiyat Ödülü nü kazanan yazarların eserlerine özel önem verilecektir. 9
(2) Önerilen faaliyetlerin yüksek mükemmellik düzeyinde tasarlanması ve uygulanması, (0-40 puan) Çevirilerin yalnızca Programın amaçlarını karşılaması değil, aynı zamanda yüksek kalitede ve başarılı bir biçimde yürütülmesi gerekmektedir. Bu bağlamda aranacak kriterler şunlardır: Çevrilecek eserin edebi niteliği, Yayınevinin genel yayıncılık politikası ve çeviri politikası açısından kalitesi, Profesyonel çevirmenlerin yetenekleri ve deneyimleri, Başvurunun kalitesi: başvurunun ciddiyeti ve eksiksizliği, önerilen yöntemlerin açıklığı ve geçerliliği, önerilen zaman çizelgesinin açıklığı ve uygulanabilirliği ve çeviri için önerilen her çalışmanın bütçe paylarına uyumu ve gider verimliliği. (3) Önerilen faaliyetlerin sonuçlarının yaygınlaştırma ve tanıtım derecesi (0-20 puan) Bu kriter ile aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulacaktır: İletişim planının projenin tipine, amaçlarına ve hedef kitleye uygunluğu, Çeviri çalışmasının yayımlandığı ülke(ler)in büyüklüğü ve ilgili edebi türün ortalama basım sayısı göz önünde bulundurularak basılacak olan çeviri kitaplarının sayısı. Önerilen faaliyetlerin, detaylı iletişim/yaygınlaştırma/tanıtım planının ve çeşitli tanıtım araçlarının (internet sitesi, basın, broşürler vb) görünürlüğünü sağlamak için kullanılan metodoloji. 11
Mali Koşullar Hibenin hesaplanması: Hibeler, önceden belirlenen sabit oranlara göre roman, hikaye, kısa öykü, tiyatro oyunu, karikatür gibi kurgusal edebiyat örnekleri için hesaplanacaktır; Yalnızca şiir eserlerinde hibeler ayrıntılı bütçeye göre hesaplanır: çeviri ücretlerinin, kitabın çevrilmesi ve basılması için harcanan toplam giderin %50 sini geçmemesi halinde, bu ücretler hibe tarafından karşılanabilir. Sabit Oranlı Finansman Hesaplamalar dillere göre sayfa başına sabit bir fiyata göre yapılır. Oranlar Kültür Programı 2007-2013 için belirlenmiş genel tavan rakamları aşmayacak ve kâr sağlama riski olmayacak bir düzeyde sabitlenmiştir (bir edebi eserin çeviri ve yayın giderlerinin % 50 si gibi). Boşluksuz 1500 karakterin bir sayfa olarak sayılması ile oran hesaplanır. Oranlar her dil için farklıdır ve sıklıkla yenilenmektedir. Dillere göre geçerli ülkelerde uygulanan sabit oranlar: (dil kodlarının alfabetik sırasına göre listelenmiştir) Başvuru formundaki hibe hesaplayıcısı talep edilebilecek en yüksek hibe tutarını otomatik olarak hesaplar. Bütçe öngörüsünün ana hatları da sunulmalıdır. Final raporuna detaylı mali beyanatın eklenmesi gerekmemektedir. Örnek: Toplam hibenin hesaplanması: Hollandaca ya (NL) çevrilecek 350 sayfalık Romence bir kitap (sayfa başına boşluksuz 1500 karakter): 350 x 23,38 (NL için sabit oran): Toplam hibe 8,183 EUR olacaktır. 12
Bütçeye dayalı finansman Yalnızca şiir çevirilerinde Hibe tutarı, EUR olarak hazırlanmış ve her kitap için çeviri giderlerini açıkça belirten detaylı tahmini bütçeye göre hesaplanır. Toplam operasyonel giderlerin %50 sini geçmeyen çeviri giderlerini kapsamaktadır. Sayfa başına EUR cinsinden Dil Kod oran Almanca DE 25,99 Bulgarca BG 13,83 Çekçe CS 13,27 Danca DA 26,56 Estonca ET 19,80 Fince FI 25,43 Fransızca FR 24,70 Galce GA 28,82 Hırvatça HR 15,77 Hollandaca NL 24,12 İngilizce EN 25,35 İspanyolca ES 22,01 İsveççe SV 29,71 İtalyanca IT 27,87 İzlandaca IS 33,70 Sayfa başına EUR cinsinden Dil Kod oran Letonca LV 19,22 Litvanca LT 17,06 Macaristan HU 19,44 Maltaca MT 17,66 Norveççe NO 24,53 Polonyaca PL 16,70 Portekizce PT 16,66 Romence RO 9,64 Sırpça SR 16,16 Slovakça SK 13,05 Slovence SL 15,83 Türkçe TR 9,17 Yunanca EL 19,16 Karadağca 15,98 Makedonca MK 15,91 13
Geçerli sayılan doğrudan giderler Geçerli sayılan doğrudan harcamalar, çevirmenlere yapılan ödemeler ve bunlara ek olarak ücretlerden yapılan sosyal sigorta kesintileri ile diğer kanuni giderlerdir. Bu giderler, lehtarın genel ücretlendirme politikalarında kullandığı ortalama oranları aşamaz. Ödemelere ilişkin düzenlemeler Ön finansman Hibenin %70 lik bölümünü kapsayan ödeme sürece uygun olarak yapılacaktır. Önemli not: Bir banka garantisinin gerektiği hallerde ödemeye ilişkin düzenlemelerde değişiklikler olmaktadır. Son ödeme Hibeler, final raporunun onaylanmasının ardından tek seferde ödenir. Son ödeme için gereken belgeler şunlardır: a) Sabit oranlı finansman: Her çeviri için ayrı ayrı hazırlanmış final raporları, çevirmenin adı özellikle belirtilmelidir; Çevirisi yapılan ve basılan eserlerin birer kopyası. b) Bütçeye dayalı finansman - yalnızca şiir çevirilerinde: Her çeviri için ayrı ayrı hazırlanmış final raporları, çevirmenin adı özellikle belirtilmelidir; Son mali beyanat ve buna ek olarak tutarların KDV li ve KDV siz olarak açıkça belirtildiği destekleyici belgeler; Çevirisi yapılan ve basılan eserlerin birer kopyası. 14
Yalnızca şiir için geçerli olmak üzere: Eylem sırasında lehtarın yaptığı geçerli harcamaların öngörülenden düşük olması halinde, Yürütme Ajansı, giderlerde Hibe Kararı nda sözü geçen ortak finansman oranını kullanacaktır. Başvuruların Sunulması Başvurular ne zaman yapılabilir? Başvurular Takvim e uygun olarak her yıl yapılabilir. Son başvuru tarihi: 05 Şubat 2013 tür. Nasıl Başvurulur? Başvurular doğrudan Avrupa Komisyonu Eğitim, Görsel-İşitsel ve Kültür Yürütme Ajansı na yapılmaktadır. Dizin 1.2.2 için çevrimiçi başvuru sistemi hazırlanmıştır. Tüm dizinler için başvurular, son başvuru tarihinde saat 12 ye kadar (merkezi Avrupa saati), Yürütme Ajansı nın internet sitesinden erişilebilen çevrimiçi başvuru formu ile yapılacaktır. Ayrıca başvuru paketinin son başvuru tarihine kadar (posta damgasındaki tarih geçerlidir) posta yolu ile gönderilmesi gerekmektedir. Education, Audiovisual & Culture Executive Agency Culture Programme (2007 2013) Programme Strand ( Dizin Başlığı ) Avenue du Bourget 1 (BOUR 04/13) B 1140 Brussels Belgium Adresine posta yolu ile ya da elden teslim edilmelidir. Bu departman Pazartesi den Perşembe ye 08.00-17.00 arası ve Cuma günleri de 08.00-16.00 arası açıktır. Cumartesi, Pazar günleri ve Komisyon tatillerinde ise kapalıdır. Başvuru paketinde, başvuru formu ve gerekli eklerin çıktıları bulunmalıdır. Başvuru paketleri seçim sürecinden sonra iade edilmeyecektir. 15
e-formlara ulaşmak için: www.ccp.gov.tr Program Rehberi (İngilizce): http://eacea.ec.europa.eu/culture/programme/documents/2010/may/en.pdf Program Rehberi (Türkçe): http://www.ccp.gov.tr/pdf/program_rehberi_mayis_2010_tr.pdf BAŞVURULAR, TESLİM EDİLDİKTEN SONRA DOSYADA DEĞİŞİKLİK YAPILAMAZ. Ancak, bazı konuların açıklığa kavuşturulması gerektiğinde Komisyon, aday ile irtibata geçebilir. Faks veya e-posta ile gönderilen başvurular geçerli değildir. Yürütme Ajansı nın eksik bir başvuruyu reddetme hakkı saklıdır. Yukarıda belirtilen koşullar son başvuru tarihine kadar gerçekleştirilmediği takdirde başvuru geçersiz sayılacaktır ve bu nedenle seçim sürecine dahil edilmeyecektir. 16
17
T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI 18 www.ccp.gov.tr